jęczmień ozimy

JĘCZMIEŃ OZIMY
W tabelach 1-3 przedstawiono wyniki plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych z doświadczeń agrotechnicznych z jęczmieniem
ozimym, wykonanych w Głubczycach i Bąkowie na intensywnym poziomie agrotechniki w latach 2009-2011. Na dwóch odmianach – Bażant
(sześciorzędowa) i Nickela (dwurzędowa) badano wpływ trzech poziomów nawożenia azotem (50, 100, 150 kg N/ha), które na poziomie N1 było
w całości zastosowane w fazie 1 kolanka, na poziomie N2 podzielone po 50 kg N/ha w fazach 1 i 2 kolanka, a na poziomie N3 po 50 kg N/ha
stosowano w fazach 1 i 2 kolanka oraz liścia flagowego oraz trzech terminów stosowania regulatora wzrostu Cerone 480 SL w dawce 1,5 l/ha –
w fazach rozwojowych 1, 2 kolanka i liścia flagowego.
W 3-leciu średni plon ziarna dla odmiany Bażant z obydwóch miejscowości wynosił 89,1 dt/ha. Wzrastał on wraz ze zwiększaniem
poziomu nawożenia azotem, zwłaszcza między 50 a 100 kg N/ha (z 82,6 do 92,0 dt/ha – 11,4%). Między 100 a 150 kg N/ha różnica były nieduża
i wynosiła 0,8 dt/ha. Wyraźnie wyższy plon ziarna, na poszczególnych poziomach nawożenia azotem dla tej odmiany uzyskano przy stosowaniu
regulatora wzrostu w fazach rozwojowych 1 i 2 kolanka w stosunku do fazy liścia flagowego (średnia różnica 4%). W Głubczycach była ona
bardziej wyraźna i wynosiła 7%, a w Bąkowie 2%. Wyższe różnice, na korzyść wcześniejszych faz rozwojowych notowano przy wyższych
dawkach azotu, średnio 5-6% przy 100 kg N/ha i 4-5% przy 150 kg N/ha.
Średni plon ziarna dla dwurzędowej odmiany Nickela z obydwóch miejscowości wynosił 90,3 dt/ha. Wzrastał on również wraz ze zwiększaniem
poziomu nawożenia azotem z 85,4 dt/ha na 50 kg N/ha do 91,7 dt/ha na 100 kg N/ha i do 93,8 dt/ha na 150 kg N/ha, tj. o 7,4-9,8% w stosunku do
najniższego poziomu nawożenia azotem. Lepszy efekt w plonie ziarna uzyskano przy stosowaniu regulatora wzrostu w 1 i 2 kolanku w stosunku
do fazy liścia flagowego lecz tylko o 1%. Był on wyższy przy nawożeniu 100 kg N/ha i wynosił 4% między skrajnymi terminami (tabela 1).
Ważniejsze właściwości rolnicze dla odmian, poziomów nawożenia azotem i terminów stosowania regulatora wzrostu przedstawiono w
tabelach 59 i 60. Średnio, sześciorzędowa odmiana Bażant była o 18cm wyższa od dwurzędowej Nickeli. Bażant był wyższy o 2cm na
najwyższym poziomie nawożenia azotem, a Nickela o 1-3cm przy nawożeniu 150 i 100 kg N/ha w stosunku do 50 kg N/ha. Przy stosowaniu
regulatora wzrostu we wcześniejszych fazach rozwojowych stwierdzono zwiększenie wysokości roślin, zwłaszcza w terminie 1 kolanka, średnio
o 4cm na wszystkich poziomach N dla odmiany Bażant i o 3-5cm dla odmiany Nickela. Jeżeli był on stosowany w fazie liścia flagowego
wysokość roślin malała o 4-5cm dla odmiany Bażant i o 4-6cm dla odmiany Nickela. Większych różnic w wyleganiu między odmianami i
poziomami nawożenia azotem nie stwierdzono. Nieco większą podatność na wyleganie notowano przy stosowaniu regulatora wzrostu w fazie 1
kolanka, a mniejszą w fazie liścia flagowego. Wyższą masą 1000 ziaren cechowała się dwurzędowa odmiana Nickela. Dla obydwóch odmian
była ona najwyższa przy 100 kg N/ha, a niższa przy 150 kg N/ha. Dla odmiany Bażant była ona niższa przy stosowaniu regulatora wzrostu we
wcześniejszych fazach rozwojowych, w stosunku do fazy liścia flagowego, zwłaszcza przy nawożeniu azotem 100 kg N/ha, a dla odmiany
Nickela zróżnicowana. Przy nawożeniu 50 kg N/ha była ona niższa jeżeli regulator wzrostu był stosowany w fazie liścia flagowego, przy 100 kg
N/ha w fazie 2 kolanka, a przy 150 kg N/ha w fazach 1 kolanka i liścia flagowego. Odmiana Bażant cechowała się średnio wyższą zawartością
białka niż Nickela. Rosła ona, dla każdej odmiany wraz ze zwiększaniem poziomu nawożenia azotem, z 11,8-14,2% dla odmiany Bażant i z
11,1-13,6% dla odmiany Nickela między 50 a 150 kg N/ha. Wyższą zawartość białka notowano po zastosowaniu regulatora wzrostu w fazie
liścia flagowego.
Tabela 1.
Jęczmień ozimy. Plon ziarna (% wzorca) w zależności od nawożenia azotem i terminu stosowania regulatora wzrostu.
Głubczyce i Bąków. Lata zbioru 2009 – 2011
Poziom nawożenia azotem
Głubczyce
N2
Bąków
Średnia
Głubczyce
Bąków
Średnia
Głubczyce
Średnia
Głubczyce
Średnia
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Odmiana
Nickela
Odmiana
Bąków
Bażant
Odmiana
Bąków
Nickela
Odmiana
Średnia
N3
Bażant
Kombinacja
Lp
N1
Wzorzec dt/ha
97,2
98,4
67,9
72,3
82,6
85,4
100,6
99,8
83,4
83,5
92,0
91,7
100,2
99,8
95,4
87,7
92,8
93,8
99,3
99,3
78,9
81,2
89,1
90,3
1
1 kolanko
102
100
100
100
101
100
106
104
100
102
103
103
101
100
102
99
102
100
103
101
101
100
102
101
2
2 kolanko
102
102
100
101
101
102
103
99
101
99
102
99
103
100
102
102
103
101
103
100
101
101
102
101
3
Liść flagowy
97
99
99
101
98
100
93
98
100
100
97
99
97
101
98
101
98
101
96
99
99
101
98
100
Wzorzec – średnia dla wszystkich badanych kombinacji
N1 – 50, N2 – 100, N3 – 150 kg N/ha
Tabela 2.
Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolnicze ( odchylenia od wzorca) w zależności od nawożenia azotem i terminu stosowania
regulatora wzrostu. Głubczyce i Bąków. Lata zbioru 2009 – 2011
Poziom nawożenia azotem
N1
Lp
Kombinacja
N2
Wyleganie (skala 90)
Wysokość roślin (cm)
Bażant
Wzorzec
Nickela
Bażant
Odmiana
Bażant
Nickela
Wyleganie (skala 90)
Wysokość roślin (cm)
Odmiana
Bażant
Nickela
Wyleganie (skala 90)
Wysokość roślin (cm)
Odmiana
N3
Nickela
Bażant
Bażant
Nickela
Nickela
96
77
8,2
8,5
96
80
8,4
8,3
98
78
8,2
8,3
1
1 kolanko
4
4
-0,4
-0,2
4
5
-0,1
-0,1
4
3
-0,3
-0,3
2
2 kolanko
2
2
0,1
0,0
1
0
-0,2
-0,2
2
3
0,2
-0,1
3
Liść flagowy
-5
-6
0,4
0,3
-4
-5
0,3
0,2
-5
-4
0,2
0,5
Tabela 3.
Poziom nawożenia azotem
N1
Lp
Kombinacja
Masa 1000 ziaren (g)
N2
Zawartość białka (%)
Masa 1000 ziaren (g)
Odmiana
Bażant
Wzorzec
Nickela
N3
Zawartość białka (%)
Masa 1000 ziaren (g)
Odmiana
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Zawartość białka (%)
Odmiana
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
Bażant
Nickela
42,5
50,6
11,8
11,1
43,2
50,7
12,9
12,4
41,8
49,4
14,2
13,6
1
1 kolanko
-0,3
0,9
-0,2
-0,3
-0,6
0,2
0,2
0,1
-0,4
-0,2
-0,4
0,4
2
2 kolanko
-0,4
0,6
0,1
-0,1
-0,7
-0,7
0,6
0,1
0,4
0,2
-0,1
-0,5
3
Liść flagowy
0,1
-1,5
0,0
0,2
1,5
0,0
0,5
-0,1
0,0
-0,3
0,5
0,2
Wzorzec – średnia dla wszystkich badanych kombinacji