regulaminie - Szkoła Salwator

Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum - SALWATOR
Towarzystwo Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich
oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie
zapraszają uczniów do udziału w X edycji
Małopolskiego Konkursu Pięknego Czytania
CELE KONKURSU:
Doskonalenie umiejętności pięknego czytania
Kształtowanie kultury czytelniczej
Rozwijanie twórczych talentów
Rozwijanie zainteresowań najbliższym regionem i pogłębienie wiedzy uczniów nt.
kultury literackiej Małopolski.
Konkurs rozgrywany będzie w dwóch etapach:
I – ETAP SZKOLNY - konkurs na terenie szkoły od 9 do 20 stycznia 2017r.
(Oddział Zerowy PSP – SALWATOR bierze udział tylko w przesłuchaniach
na etapie szkolnym).
Zgłoszenie do 25 stycznia 2017 r. finalistów z etapów:
1 finalista etapu szkolnego z klas I –II ze szkoły podstawowej,
1 finalista etapu szkolnego z klas III –IV ze szkoły podstawowej,
1 finalista etapu szkolnego z klas V –VI ze szkoły podstawowej,
2 finalistów etapu szkolnego z gimnazjum,
2 finalistów etapu szkolnego ze szkoły ponadgimnazjalnej.
II – ETAP MIĘDZYSZKOLNY - przesłuchanie finalistów etapu szkolnego
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, ul. Rajska 1 – Wypożyczalnia
i Pracownia dla Dzieci 8 marca 2017 r. od godz. 9.00 według harmonogramu podanego
pocztą elektroniczną.
Prosimy o przygotowanie do czytania fragmentu utworu literackiego
twórcy piszącego o Małopolsce lub autora wywodzącego się z naszego
regionu. W załączniku podajemy autorów dzieł poetyckich
i prozatorskich związanych z Krakowem a tworzących dla dzieci.
Ocenie podlega:
• dykcja (0-3 pkt.),
• interpretacja tekstu (0-3 pkt.),
• zachowanie limitu czasu (do 3 minut) (1 pkt).
Informacja o wyróżnionych uczniach zostanie przekazana do szkół po 10 marca 2017 r.
Wręczenie dyplomów i nagród odbędzie się 29 marca 2017 r. o godz. 10.00
w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie, ul. Rajska 1(Wypożyczalnia
i Pracownia dla Dzieci, pok.48, parter). Podczas finału konkursu Mistrzowie Czytania
przeczytają przygotowane fragmenty.
ZAPISY NA KONKURS – ETAP SZKOLNY!!!
Serdecznie zapraszamy do udziału w konkursie. Osoby
zainteresowane uczestnictwem w konkursie wpisują się na listę
dostępną w bibliotece szkolnej lub wywieszona na drzwiach
biblioteki do 22 grudnia (do przerwy świątecznej).
Zachęcamy do czytania:
Izabela Kubik
Agnieszka Zawadzka
KRAKOWSCY AUTORZY
W wielowiekowej historii był i nadal jest istotnym centrum akademickim i intelektualnym
Europy, kolebką języka polskiego i polskiej literatury, miastem pierwszych skryptoriów,
bibliotek i drukarni, arcydzieł literatury, wreszcie miejscem oddziaływania
najważniejszych prądów modernizmu. Z Krakowem związani byli ojcowie polskiej
literatury i języka: Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Wespazjan Kochowski, Klemens
Janicjusz, Piotr Skarga. Tu działali najwybitniejsi polscy twórcy: Stanisław Wyspiański,
Stanisław Przybyszewski, Józef Mehoffer, oraz współcześni nam Karol Wojtyła, Tadeusz
Kantor, Stanisław Lem, Sławomir Mrożek, Andrzej Wajda, Czesław Miłosz i Wisława
Szymborska. Po dziś dzień Kraków jest stolicą pisarzy i artystów.
ADAM BAHDAJ
(ur. 1918 w Zakopanem, zm. 1985 w Warszawie)
Studiował w Krakowie na Wydziale Prawa UJ. W czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim. Po wojnie był
tłumaczem języka węgierskiego, pisarzem, autorem kilkudziesięciu książek dla dzieci i młodzieży. W latach 60. i 70. XX
wieku powstały m.in. Do przerwy 0:1, Stawiam na Tolka Banana, Podróż za jeden uśmiech, Mały pingwin PikPok, Uwaga! Czarny parasol, Telemach w dżinsach. Na podstawie kilku z nich zrealizowano popularne filmy i seriale
telewizyjne.
ALICJA BALUCH
(ur. 1944 we Lwowie)
Literaturoznawca, krytyk i pisarka, profesor zwyczajny w Katedrze Literatury Polskiej XX wieku na Uniwersytecie
Pedagogicznym w Krakowie, twórczyni wielu książek naukowych, podręczników akademickich dotyczących literatury
dla dzieci i młodzieży, autorka wielu książek dla dzieci.
JAN BŁOŃSKI
(ur. 1931 w Warszawie, zm. 2009 w Krakowie)
Historyk literatury, krytyk, eseista, tłumacz. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, czołowy przedstawiciel tzw.
krakowskiej szkoły krytyki literackiej. Doprowadził między innymi do wydania w Polsce wszystkich dzieł Witolda
Gombrowicza. Autor eseju opublikowanego w Tygodniku Powszechnym (2/1987) Biedni Polacy patrzą na getto. Juror
Literackiej Nagrody Nike. Otrzymał nagrodę Krakowskiej Książki Miesiąca (listopad 1995) za Wszystkie Sztuki
Sławomira Mrożka. Nagrodzony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
KAROL BUNSCH
(ur. 1898 w Krakowie, zm. 1987 w Krakowie)
Pisarz historyczny, publicysta i tłumacz. Absolwent prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Krakowski adwokat i rajca.
Autor powieści historycznych: O Zawiszy Czarnym opowieść, Warna 1444, cyklu Powieści piastowskie i trylogii o
Aleksandrze Wielkim, a także nowel. Pochowany na Cmentarzu Salwatorskim.
TYTUS CZYŻEWSKI
(ur. 1880 w Przyszowej, zm. 1945 w Krakowie)
Malarz, poeta, krytyk sztuki, jeden z teoretyków formizmu. Absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Współzałożyciel ugrupowania Ekspresjonistów Polskich (Formistów) i współorganizator klubów futurystycznych
Katarynka i Gałka Muszkatołowa. Pisał wiersze początkowo w stylu futuryzmu, a później stylizowane na ludowy
prymitywizm. Autor dramatu Śmierć Fauna i tomików poetyckich: Zielone Oko. Poezje formistyczne, elektryczne wizje,
Osioł i słońce w metamorfozie, Noc-dzień. Mechaniczny instynkt elektryczny, Pastorałki.
ŁUKASZ DĘBSKI
(ur. w 1975)
Łukasz Dębski jest absolwentem UJ. Debiutował książką dla dzieci Wiórki wiewiórki i inne bajki wierszem wydaną
nakładem Wydawnictwa Znak. Napisał kilkadziesiąt książek dla dzieci i kilka dla dorosłych, m.in. zbiór opowiadań Cafe
Szafe. Kilka z nich zostało przetłumaczonych na język czeski, niemiecki, rosyjski i angielski. Zwycięzca ogólnopolskiego
konkursu Pisz do Pilchaogłoszonego przez tygodnik Polityka.
JUSTUS (JUST) LUDWIK DECJUSZ
(ur. około 1485 w Wissembourgu, zm. 1545 w Krakowie)
Pochodzący z Alzacji finansista, ekonomista, mincerz, utalentowany dyplomata, sekretarz króla Zygmunta Starego,
następnie jego doradca i zwierzchnik mennic koronnych. Autor traktatu De monetae caussione ratio i ważnego
trzytomowego dzieła O starożytności Polaków (De vetustatibus Polonorum). Wzniesiona przez niego rezydencja – Willa
Decjusza – istnieje do dziś na Woli Justowskiej, a zarządzające nią Stowarzyszenie tworzy przestrzeń dla twórczego
dialogu kultur.
JAN DŁUGOSZ
(ur. 1415 w Brzeźnicy, zm. 1480 w Krakowie)
Jeden z najważniejszych historyków europejskich, wybitny polski geograf. Studiował na Akademii Krakowskiej.
Kanclerz biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka. Uczestnik poselstw do
Rzymu, Czech, na Węgry i do Wyszegradu. Autor Roczników, czyli kronik sławnego Królestwa Polskiego, Życia św.
Stanisława biskupa krakowskiego. Wśród wielu jego dzieł znajdują się: spis wartości majątków i przychodów Kościoła
katolickiego w Małopolsce, opis chorągwi krzyżackich zdobytych pod Grunwaldem, opisy i wizerunki herbów polskich,
katalogi biskupów polskich, traktat uzasadniający prawa króla Kazimierza Jagiellończyka do inkorporacji Mazowsza.
Mieszkał na ulicy Kanoniczej. Został pochowany na Skałce, a w 1880 roku, w 400. rocznicę śmierci, jego prochy
przeniesiono do nowo utworzonej Krypty Zasłużonych.
ANTONINA DOMAŃSKA
(ur. 1853 w Kamieńcu Podolskim, zm. 1917 w Krakowie)
Powieściopisarka. Autorka opowiadań (Hanusia Wierzynkówna) i powieści: Historia żółtej ciżemki, Paziowie króla
Zygmunta. Pierwowzór Radczyni z Wesela Wyspiańskiego. Pochowana na Cmentarzu Rakowickim.
BARBARA GAWRYLUK
(ur. 1957)
Dziennikarka, tłumaczka, absolwentka filologii szwedzkiej na UJ. Jest autorką kilkunastu książek dla dzieci.
Książka Dżok. Legenda o psiej wierności została wpisana na Złotą Listę kampanii Cała Polska czyta dzieciom.
Za Zuzankę z pistacjowego domu otrzymała nagrodę im. Kornela Makuszyńskiego. W Radiu Kraków prowadzi
audycję Alfabet o książkach dla dzieci i młodzieży.
WINCENTY KADŁUBEK
(ur. 1150/60 w Karwowie, zm. 1223 w Jędrzejowie)
Kronikarz, kanclerz księcia Kazimierza II Sprawiedliwego, biskup krakowski, cysters. Kształcił się w katedralnej szkole
krakowskiej, studiował w Paryżu lub Bolonii. Był jednym z ojców soborowych na IV Soborze Laterańskim. Autor
pierwszej rodzimej kroniki Polski. Po beatyfikacji w 1764 roku jego doczesne szczątki zostały przeniesione do katedry
królewskiej na Wawelu, do kaplicy bpa Piotra Tomickiego.
LUDWIK JERZY KERN
(ur. 1920 w Łodzi, zm. 2010 w Krakowie)
Pisarz, dziennikarz, poeta, satyryk i tłumacz literatury pięknej. Przez ponad pół wieku związany był z Przekrojem, a
szczególnie ze słynną humorystyczną rubryką na końcu, którą redagował aż do przeniesienia tygodnika do Warszawy.
Autor książek dla dzieci (Ferdynand Wspaniały, Proszę słonia i Karampuk), wspomnień (Moje abecadłowo), wywiadów
(Pogaduszki z krakowskimi twórcami). Laureat Nagrody Literackiej Miasta Krakowa, Nagrody Prezesa Rady Ministrów,
Medalu Polskiej Sekcji IBBY, Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Złotego Krzyża Zasługi i Krzyża
Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski, a także Orderu Uśmiechu. Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu
Rakowickim.
ADAM MICKIEWICZ
(ur. 1798 w Zaosiu lub Nowogródku, zm. 1855 w Konstantynopolu)
Poeta polskiego romantyzmu, dramatopisarz, działacz polityczny. Uznany za jednego z „trzech wieszczów”. Autor
ballad, powieści poetyckich, dramatu Dziady oraz epopei narodowej Pan Tadeusz. W żaden sposób nie związany z
Krakowem za życia, po śmierci doczekał się tu pomnika na Rynku Głównym (wzniesionego z narodowych składek w
1898 roku). Krypta Wieszczów Narodowych w Katedrze Wawelskiej była świadkiem ponownego pogrzebu poety, kiedy
sprowadzono jego doczesne szczątki z Francji w 1890 roku.
CZESŁAW MIŁOSZ
(ur. 1911 w Szetejniach, zm. 2004 w Krakowie)
Wybitny poeta, eseista, tłumacz i prozaik. Laureat Nagrody Nobla (1980). Młodość spędził w Wilnie, okupację
niemiecką w Warszawie. Po wojnie pracował w dyplomacji PRL w USA i Francji. W 1951 r. w Paryżu wystąpił o azyl
polityczny. W 1960 r. wyjechał do Kalifornii, gdzie przez dwadzieścia lat wykładał na uniwersytecie w Berkeley. Do
1989 r. publikował w języku ojczystym głównie w paryskiej Kulturze i w polskich wydawnictwach drugiego obiegu. Do
najważniejszych jego dzieł należą: Zniewolony Umysł, Dolina Issy, Ziemia Urlo czy Piesek przydrożny. W okresie PRLu
wszystkie jego utwory objęte były cenzurą. Autor wielu utworów prozatorskich i poetyckich, które zostały
przetłumaczone na 44 języki, sam także tłumaczył (m.in. dzieła Szekspira). Zmarł w Krakowie i został pochowany w
Krypcie Zasłużonych na Skałce. Rok 2011 został ogłoszony przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Rokiem Miłosza. Od
2009 roku w Krakowie odbywa się także festiwal jego imienia.
SŁAWOMIR MROŻEK
(ur. 1930 w Borzęcinie, zm. 2013 w Nicei)
Najbardziej znany polski dramatopisarz, popularny prozaik, satyryk, rysownik, publicysta. Debiutował w roku 1950 jako
rysownik, wkrótce potem (1953) jako autor opowiadań. W roku 1958 ukazał się jego pierwszy dramat – Policja. W ślad
za nim w kolejnych latach pojawiło się kilkadziesiąt kolejnych sztuk, w tym najsłynniejsze – Tango (1964)
i Emigranci (1974).
Jan Błoński, przyjaciel i znawca jego twórczości, tak ujmował jej istotę: „Mrożek w swoich dramatach nigdy nie był
duszoznawcą. Jego postaci nie są psychologicznie rozbudowane. Jest u niego natomiast zdziwienie losem. Człowiek jest
prowadzony gdzieś, nie bardzo wiadomo gdzie. Inspiracje teatru Mrożka sięgają PRL. Atmosfera obłudy, podwójnego
życia, podwójnego języka była dla niego idealną karmą. Co znaczy »jak z Mrożka«? To powiedzonko funkcjonuje tylko
w polskim wydaniu i związane jest z istotą polskiego humoru. Polacy są szczególnie wyczuleni na absurd, osobliwość.
To był sposób odreagowywania historii”.
Zanim Mrożek wyemigrował w roku 1963 do Francji, mieszkał w Krakowie i Warszawie. W roku 1996 powrócił do
Krakowa, by w roku 2008 ponownie opuścić Polskę i zamieszkać w Nicei.
CYPRIAN KAMIL NORWID
(ur. 1821 w Laskowie-Głuchach, zm. 1883 w Paryżu)
Poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, rzeźbiarz, malarz i grafik. Uważany za jednego z najwybitniejszych polskich
poetów, za życia niedoceniony, po śmierci w przytułku – zapomniany. Pochowany w Montmorency. Autor Vademecum, Bema pamięci żałobnego rapsodu, dramatów Promethidion, Wanda i Krakus. Książę nieznany. Nie związany
bezpośrednio z Krakowem. W 2001 roku w Krypcie Wieszczów Narodowych na Wawelu umieszczono ziemię z jego
grobu.
STANISŁAW PAGACZEWSKI
(ur. 1916 w Krakowie, zm. 1984 w Krakowie)
Pisarz, poeta. Absolwent UJ. Kawaler Orderu Uśmiechu. Działacz ruchu turystyczno-krajoznawczego, autor
przewodników turystycznych oraz książek dla dzieci i młodzieży – m.in. o słynnym podróżniku Baltazarze Gąbce.
MARIA PAWLIKOWSKA-JASNORZEWSKA
(ur. 1891 w Krakowie, zm. 1945 w Manchesterze)
Poetka i dramatopisarka dwudziestolecia międzywojennego. Córka malarza Wojciecha Kossaka, siostra Magdaleny
Samozwaniec. Debiutowała w roku 1922 w Skamandrze. Jest znana jako autorka utworów poświęconych miłości,
codzienności, przyrodzie. Na jej cześć nazwano jedną z planetoid.
ELŻBIETA RAKUSZANKA
(ur. 1436/7 w Wiedniu, zm. 1505 w Krakowie)
Żona Kazimierza IV Jagiellończyka, królowa polska i wielka księżna litewska. Była córka Albrechta II Habsburga i
Elżbiety Luksemburskiej, dziedziczką tronu Czech i Węgier. Nazywana „matką królów”, gdyż wychowała ich aż
czterech. Przodkini wszystkich współczesnych monarchów europejskich! Autorka traktatu O wychowaniu królewskiego
dziecka. Pochowana w katedrze wawelskiej w Kaplicy Świętego Krzyża.
MICHAŁ RUSINEK
(ur. 1972)
Był sekretarzem Wisławy Szymborskiej, teraz prowadzi fundację jej imienia. Tłumacz oraz autor wielu książek dla
dzieci, m. in. przetłumaczonego na kilkanaście języków Małego Chopina i Wierszyków domowych nagrodzonych przez
IBBY tytułem Książki Roku 2012. Wraz z Antoniną Turnau napisał zbiór opowiadań Prowincjonalne zagadki
kryminalne. Pracuje na Wydziale Polonistyki UJ, gdzie prowadzi wykłady z teorii literatury i retoryki.
MAGDALENA SAMOZWANIEC
(ur. 1894 w Krakowie, zm. 1972 w Warszawie)
Pisarka satyryczna. Córka malarza Wojciecha Kossaka, siostra Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, której poświęciła
opublikowaną pośmiertnie Zalotnicę niebieską. Zadebiutowała w roku 1922 parodią Trędowatej Heleny Mniszkówny,
pt. Na ustach grzechu. Powieść z życia wyższych sfer towarzyskich. Publikowała humoreski i felietony, utwory dla dzieci
i młodzieży. Jest również autorką popularnej opowieści autobiograficznej Maria i Magdalena (1956).
PIOTR SKARGA
(ur. 1536 w Grójcu, zm. 1612 w Krakowie)
Jezuita, teolog, pisarz i kaznodzieja, czołowy polski przedstawiciel kontrreformacji, kaznodzieja Zygmunta III Wazy,
pierwszy rektor Uniwersytetu Wileńskiego. Absolwent Akademii Krakowskiej. Autor Kazań sejmowych i Żywotów
świętych. Pochowany w kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie.
WISŁAWA SZYMBORSKA
(ur. 1923 w Prowencie, zm. 2012 w Krakowie)
Wybitna poetka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1996). Debiutowała w Krakowie w roku 1945.
Pierwszy tomik, Dlatego żyjemy, opublikowała w roku 1952.
Tuż po wojnie zachwyciła ją poezja Czesława Miłosza, który mieszkał wówczas w Krakowie. Ponad pół wieku później,
po przyznaniu jej Nagrody Nobla, Miłosz pisał o poezji Szymborskiej: „Dla mnie Szymborska jest przede wszystkim
poetką świadomości. To znaczy, że przemawia do nas, równocześnie z nią żyjących, jako ktoś z nas, chowając swoje
prywatne sprawy dla siebie, poruszając się w pewnej od nas odległości, ale zarazem odwołując się do tego, co każdy
(każda) zna z własnego życia. Bo czyż nie wszyscy znamy na przykład rozbieranie się przed badaniem lekarskim,
przypominanie sobie snów, podziw dla zbiegów okoliczności, czytanie listów ludzi, którzy przeminęli?”.
Niemal całe życie (od roku 1929) związana była z Krakowem. Po wojnie studiowała polonistykę i socjologię na UJ.
Należała do pierwszej powojennej krakowskiej grupy literackiej Inaczej. W latach 1953–1966 kierowała działem poezji
w redakcji tygodnika Życie Literackie, z którym współpracowała w kolejnych latach jako felietonistka. Ważne miejsce w
jej twórczości zajmują limeryki. Jedna z najczęściej tłumaczonych polskich autorów, jej książki zostały przetłumaczone
na 42 języki. Pochowana na Cmentarzu Rakowickim. Na mocy jej testamentu powstała Fundacja, która przyznaje
nagrodę poetycką jej imienia.
ANNA ŚWIRSZCZYŃSKA
(ur. 1909 w Warszawie, zm. 1984 w Krakowie)
Poetka, dramatopisarka, twórczyni literatury dla dzieci i młodzieży. Była córką Stanisławy i Jana Świerczyńskich
(nazwisko w brzmieniu, w jakim używała go pisarka, powstało w wyniku niesprostowanego błędu w metryce). Ojciec był
malarzem, co miało duży wpływ na wrażliwość i twórczość Anny. Wojnę spędziła w Warszawie. Brała czynny udział w
podziemnym życiu literackim. W czasie powstania warszawskiego była sanitariuszką. Przeżycia z tego okresu opisała
dopiero w tomie miniatur Budowałam barykadę (1979).Po upadku powstania przyjechała do Krakowa – podobnie jak
wielu innych uciekinierów ze stolicy. W styczniu 1945 r. zamieszkała przy Krupniczej 22, w Domu Literatów.
Po wojnie Świrszczyńska intensywnie pracowała, zarówno twórczo – opublikowała kilka tomików poetyckich – jak i
czysto zarobkowo (utrzymywała rodzinę). W latach 1950-1960 powstało wiele jej utworów scenicznych i słuchowisk,
zarówno dla młodych, jak i dorosłych widzów i słuchaczy. Współpracowała z Polskim Radiem i Państwowym Teatrem
Młodego Widza.
DOROTA TERAKOWSKA
(ur. 1938, zm. 2004 w Krakowie)
Prozaiczka, dziennikarka. Absolwentka socjologii. Przygodę z twórczością literacką zaczęła dopiero po czterdziestce,
gdy w stanie wojennym została wyrzucona z redakcji Przekroju i Gazety Krakowskiej. Debiutowała napisaną w 1979
roku opowieścią Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie (1986), która miała jej pomóc porzucić dziennikarstwo.
Mimo to, poza pisaniem powieści dla dzieci, młodzieży i dorosłych, parała się również felietonistyką.
Już jako nastolatka silnie związana była z Piwnicą pod Baranami. Przez wiele lat mieszkała na os. Podwawelskim:
„Jestem z bloków i wcale się nie wstydzę, choć pewna piosenkarka miała dziennikarzowi za złe, że ujawnił jej blokowe
mieszkanie. A ja po prostu wiem, że tak zwany dobry adres to człowiek, nie ulica”. W Krakowie rozgrywa się akcja
powieści Władca Lewawu.
STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ
(ur. 1885 w Warszawie, zm. 1939 w Jeziorach poleskich)
Malarz, fotografik, dramaturg, powieściopisarz, filozof. Absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Współorganizował cykle wykładów zwane Kursami Naukowo-Literackimi. Odznaczony został Złotym Wawrzynem
Polskiej Akademii Literatury. Autor powieści: 622 upadki Bunga, Pożegnanie jesieni, Nienasycenie;
dramatów: Nadobnisie i koczkodany, Wariat i zakonnica, Szewcy; dzieła filozoficznego Pojęcia i twierdzenia
implikowane przez pojęcie istnienia i estetycznego: Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia.
KAROL WOJTYŁA
(ur. 1920 w Wadowicach, zm. 2005 w Watykanie)
Kapłan Kościoła katolickiego, papież w latach 1978-2005. Poeta, dramaturg, filozof, przyjaciel krakowskich środowisk
literackich i dziennikarskich.
Urodził się w Wadowicach, tam też w 1938 r. ukończył gimnazjum. Tego samego roku rozpoczął studia polonistyczne na
Uniwersytecie Jagiellońskim, nie ukończył ich jednak z powodu wybuchu wojny. W 1946 otrzymał święcenia
kapłańskie. Dwa lata później został absolwentem studiów teologicznych, które ukończył w rzymskim Angelicum. W
1958 r. mianowany został biskupem, zaś sześć lat później arcybiskupem metropolitą krakowskim. Często publikował w
krakowskich periodykach katolickich: Tygodniku Powszechnym i miesięczniku Znak. Kardynał od 1967 roku; w
jedenaście lat później, gdy konklawe ogłosiło jego wybór na papieża, przyjął imię Jan Paweł II. Trzy lata po zostaniu
Głową Kościoła przeżył zorganizowany na niego zamach. Jego działalność na scenie politycznej w dużym stopniu
przyczyniła się do przemian ustrojowych w Polsce i historycznych zmian Europie. Pontyfikat Jana Pawła II kojarzony
jest szczególnie z polityką ekumenizmu i bezprecedensową w historii papiestwa ilością odbywanych pielgrzymek. Autor
poematów min. Tryptyku Rzymskiego oraz dramatu Brat naszego Boga.
STANISŁAW WYSPIAŃSKI
(ur. 1869 w Krakowie, zm. 1907 w Krakowie)
Dramaturg, poeta, malarz, grafik, wybitna postać modernizmu (Młodej Polski). Uczeń Gimnazjum Nowodworskiego,
student Szkoły Sztuk Pięknych i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Twórca polichromii i witraży w kościele oo.
Franciszkanów, a także wizjonerskich i monumentalnych projektów jak Wawel – Akropolis.
Autor Warszawianki, Wesela, Wyzwolenia, Nocy Listopadowej. W nekrologu został nazwany wieszczem. Pochowany w
Krypcie Zasłużonych na Skałce.