checklista - DroneLand.pl

Bezpieczeństwo
1. Dla bezpieczeństwa i dobrej zabawy startuj zawsze po sprawdzeniu listy kontrolnej.
2. Wymagania prawne — ULC — sprawdź aktualne wymagania w zakresie lotu dronem —
najlepiej na dedykowanej do tego celu stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego
[www.ulc.gov.pl/pl/uav]
3. Dokumenty - nawet jeśli latasz rekreacyjnie rozważ wykupienie polisy OC i odbycie
specjalistycznego szkolenia. Jeżeli wykonujesz lot w celach innych niż rekreacyjny lub
sportowy jesteś zobowiązany do uzyskania „Świadectwa Kwalifikacji Personelu Lotniczego"
4. Zezwolenia - upewnij się, czy masz możliwość i uprawnienia do lotu w miejscu, w którym
zamierzasz latać. W przestrzeni powietrznej istnieją strefy, w których należy zachować
szczególną ostrożność bez względu na wysokość lotu i spełnić dodatkowe wymagania, nawet
jeśli latamy takim małym urządzeniem jak dron. Te strefy najczęściej znajdują się wokół lotnisk
i tzw. infrastruktury krytycznej, czyli np. wokół elektrowni i niektórych fabryk. Warto zajrzeć
na stronę Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej i specjalną podstronę poświęconą dronom.
Pamiętaj i sprawdzaj aktualność wymagań prawnych w tym zakresie, np.: lot w strefie CTR
lotniska wymaga zgody właściwego organu ATC po uprzednim zgłoszeniu do Polskiej Agencji
Żeglugi Powietrznej (PAŻP) na minimum 3 dni kalendarzowych przed planowanym terminem
lotu. Podobnie lot dronem w strefie ATZ (Aerodrome Traffic Zone) lotniska wymaga zgody
dyżurnego ruchu lotniska z podaniem miejsca i czasu rozpoczęcia i zakończenia lotu.
5. Zgłoszenia bezpośrednio przed lotem - jeżeli to konieczne, zarezerwuj przestrzeń
powietrzną i zgłoś chęć lotu w strefie ATZ dyżurnemu danego lotniska. Pod jaki numer
zadzwonić? To zależy od miejsca, z którego latasz — wtedy podlegasz pod jeden z 5 sektorów
FIR Warszawa: sektor Gdańsk, sektor Kraków, sektor Olsztyn, sektor Poznań, sektor
Warszawa. Z zasięgiem stref zapoznasz się z mapy na stronie PAŻP w zakładce FIS.
6. Pogoda - sprawdź pogodę, np. w serwisie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
dostarczającego informacje pogodowe pilotom statków powietrznych. Jest to szczególnie
ważne, gdy latasz w odległości, która uniemożliwia ci na natychmiastowe lądowanie w czasie
pojawienia się opadów deszczu czy śniegu. W warunkach zimowych sprawdź czy twoim
dronem można latać w niskich temperaturach i unikaj gwałtownych zmian temperatury, które
mogą spowodować wytrącenia wody z powietrza w pobliżu układów elektronicznych. Nie
pozwól aby baterie były narażone na bardzo niskie lub wysokie temperatury.
7. Instrukcja drona i aparatury dodatkowej -zapoznaj się z instrukcją użytkowania i utrzymania
twojego drona, pozwoli to nie tylko na uniknięcie błędów obsługi ale również na pełne
wykorzystanie jego możliwości.
8. Pełna kalibracja - przeprowadź pełną kalibrację aparatury RC i czujników według zaleceń
producenta drona.
9. Druga osoba - jeżeli to możliwe poproś dodatkową osobę o pomoc w czasie lotu i poinstruuj
ją, żeby dbałą o to by nikt Cię nie dekoncentrował podczas lotu (np. pytaniami osób
postronnych o drona) oraz, aby osoba ta monitorowała ruch pieszych, samochodów, oraz
statków powietrznych a bezpośrednio przed lądowaniem sprawdziła czy nie ma przeszkód do
jego bezpiecznego wykonania. Pozwoli to operatorowi na skupienie całej uwagi na dronie i jego
otoczeniu. W przypadku filmowania a w szczególności sterowania gimbalem osoba do obsługi
tych czynności jest niezbędna.
Misja
10. Bezpieczne miejsce startu i lądowania, koszulka - upewnij się, że jesteś bezpieczny w
miejscu, w którym stoisz. Włóż koszulkę odblaskową z napisem „operator drona". Lot dronem
jest wyjątkowo absorbującym zajęciem, jeżeli masz dodatkowo wykonać jakąś misję np.
filmować jakiś obiekt upewnij się, że nie znajdujesz się lub nie będziesz się znajdować w
miejscu gdzie występuje ruch samochodów lub ruch pieszych.
11. Oznacz miejsce startu i lądowania — rozłóż np. cztery pachołki z taśmami. Pamiętaj
o posiadaniu na wszelki wypadek gaśnicy.
12. Weź pod uwagę wiatr i temperaturę — silny wiatr może utrudnić manewrowanie dronem,
znacznie skrócić czas lotu, oraz mieć wpływ na odczyt czujnika wysokości. Dla „małych"
dronów z kontrolerem nie umożliwiającym na znaczny przechył drona lot w warunkach silnego
wiatru może nie być możliwy. Niska temperatura otoczenia może znacznie skrócić czas lotu i
być przyczyną uszkodzeń w tym awarii elementów sterowania.
13. Pamiętaj nie lataj ponad skupiskami ludzi, budynkami, samochodami oraz w pobliżu lotnisk
i miast — nie lataj nad miejscami, gdzie trwają wydarzenia — czy to sportowe czy kulturalne, w
pobliżu portów lotniczych, lotnisk, lądowisk, nad miejscami wypadków oraz działań policji,
straży pożarnej, pogotowia, wojska. Pamiętaj, aby uszanować prywatność i spokój osób
trzecich.
Aparatura - sprzęt
14. Przygotowanie drona do lotu i jego kontrola techniczna — zmontuj z najwyższą
starannością sprzęt i aparaturę. Sprawdź czy sprzęt nie posiada usterek, sprawdź krawędzie
śmigieł i ich mocowanie, mocowanie silników, wtyczki do regulatora i kontrolera lotu i inne
elementy BSP.
15. Baterie — pojemność i podłączenie - sprawdź, czy baterie w dronie i aparaturze RC są
naładowane i pewnie podłączone.
16. Czujnik poziomu baterii - jeżeli Twój dron nie posiada wbudowanego systemu ostrzeżenia
o rozładowanej baterii koniecznie podłącz czujnik z buzzerem pod wtyczkę balansera
akumulatora i ustaw ją na zalecaną wartość napięcia minimalnego.
17. Zamocuj zewnętrzny GPS - podłącz i umieść na docelowym miejscu zewnętrzny odbiornik
GPS wraz z dodatkowymi czujnikami (jeżeli dron takowe posiada).
18. Uruchom aparaturę RC i poczekaj kilka sekund. Zaleca się załączenie zegara mierzącego
czas lotu.
19. Uruchom zasilanie w dronie — jeżeli w dronie są oddzielne wtyczki podłącz wpierw
wtyczkę
z biegunem dodatnim (najczęściej czerwona) a dopiero później ujemnym (zwyczajowo czarna
lub niebieska) zmniejszy to iskrzenie i wypalanie się wtyczek.
20. Zweryfikuj pojawienie się komunikatu auto testu kontrolera i regulatorów - poczekaj na
charakterystyczny dla kontrolera i regulatorów ESC dźwięk potwierdzający poprawność auto
testu.
21. Odczekaj na zimny start GPS (jeżeli dron posiada odbiornik GPS) — czas niezbędny dla
poprawnego pozycjonowania GPS w przypadku pierwszego uruchomienia wynosi nawet 50
sekund (sprawdź ten czas w instrukcji Twojego drona). Warto odczekać ten czas, aby kontroler
„odczytał" poprawne współrzędne startu, co może przydać się nie tylko przy locie z
wykorzystaniem GPS ale również w przypadku utraty łączności i trybu Fail Safe. Czas ten
można wykorzystać na ostatnią kontrolę sprzętu.
22. Działanie FPV i telemetrii - sprawdź czy działa przekaz obrazu (FPV) lub telemetria jeżeli
zamierzasz z niej korzystać.
23. Powtórna kalibracja czujników - w razie potrzeby przeprowadź powtórną kalibrację
czujników. W szczególności powtórna kalibracja jest niezbędna w przypadku zmian
w konfiguracji sprzętu, rozmieszczenia czujników lub znacznych zmian położenia drona.
Gotowość
24. Komunikat „od śmigła" - bezpośrednio przed uruchomieniem silników zaleca się, na wzór
lotnictwa załogowego, aby operator podał głośno komunikat „od śmigła" co poinformuje
otoczenie, aby od tego momentu nie podchodzić do drona, a operator wie, że może bezpiecznie
przejść do dalszych czynności.
25. Uzbrój silniki - poprzez przełącznik lub odpowiednie ustawienie drążków w aparaturze RC
(najczęściej jeden lub oba drążki skierowane do środka). Większość regulatorów ESC
i kontrolerów lotu jest zaprogramowana w taki sposób, że śmigła zaczną się od razu kręcić na
niskich obrotach. Z kolei pozostawienie drążka obrotów/ mocy aparatury RC na minimum
przez dłuższy czas może spowodować powtórne automatyczne „rozbrojenie" silników (APM,
PX4). „Rozbrojenie" silników uzyskuje się najczęściej poprzez ustawienie drążków na zewnątrz
przez określony czas lub wyłączenie przełącznika na dronie —należy sprawdzić te ustawienia
przed lotem!
26. Wykonaj wstępny test a następnie start — w większości przypadków start musi być
wykonany w sposób bardziej energiczny. Start a później lądowanie jest to wyjątkowo ważny
moment (podobnie jak w tradycyjnym załogowym lotnictwie). Zaleca się przed samym startem
zweryfikowanie ruchu drona na niższych obrotach w czterech kierunkach, tak aby potwierdzić
jego poprawne działanie. Upewnij się też, że nie ma przeszkód lub osób w bezpośrednim
sąsiedztwie drona.
27. Krótki test poprawności działania w locie - lot -dobrą praktyką jest, aby pierwsze sekundy
lotu poświęcone były testom poprawności funkcjonowania BSP na niewielkiej wysokości co
pozwoli na uwzględnienie aktualnych warunków otoczenia — widzialność, wiatr, temperatura
oraz stanu technicznego drona.
28. Ustąp pierwszeństwa - pamiętaj o konieczności ustąpienia pierwszeństwa innym statkom
powietrznym (kierunek w prawo i w dół z zachowaniem bezpieczeństwa).
29. Utrzymuj drona w zasięgu wzroku - jeśli nie masz odpowiednich uprawnień i sprzętu. Lataj
nie wyżej niż 150 m. Unikaj latania w nocy, ani po spożyciu alkoholu.
30. W razie usterki lub anomalii w zachowaniu lądują - w razie wystąpienia jakiekolwiek usterki
lub podejrzenia awarii - ląduj dronem tak szybko jak to tylko możliwe. Pamiętaj, że często
nawet niewielkie uderzenie baterii LiPo stanowi zagrożenie wybuchem i pożarem — stąd
potrzeba posiadania gaśnicy (patrz punkt 11.).
31. Przed ewentualnym zderzeniem rozważ redukcję mocy a po odłącz zasilanie - w sytuacji
awaryjnej bezpośrednio przed ewentualnym zderzeniem należy rozważyć wyłączenie mocy
silników i ewentualne ich jak najszybsze rozbrojenie. Może to znacznie ograniczyć skutki
spowodowane zderzeniem z ludźmi lub otoczeniem oraz po stronie drona z uszkodzeniem
śmigieł, „spaleniem" przeciążonych regulatorów i silników. Jeżeli jest to bezpieczne (pożar,
wybuch) po zderzeniu niezwłocznie wyłącz zasilanie.
32. W razie problemów sprawdź tryb manualny -jeżeli podczas lotu w trybie GPS dron zacznie
„uciekać" wypróbuj przełączenie w tryb manualny — możliwe, że natknąłeś się na zakłócenia
sygnału lub start odbył się bez ustalonych współrzędnych GPS.
33. Nie wyłączaj całkowicie mocy silników podczas lotu (oprócz sytuacji przed zderzeniem) może to doprowadzić do obrotu drona o 180 stopni i duże trudności z jego wyprowadzeniem.
W skrajnym przypadku może zadziałać również automatyczne rozbrojenie silników a ich
ponowne uzbrojenie (po zorientowaniu się ci się stało) może zająć kolejne 5 sekund.
Lądowanie...
34. Zalecane lądowanie w trybie manualnym -rozważ czy lądowanie w trybach
automatycznych jest zalecane dla Twojego drona. W większości przypadków po locie na trybie
Alt lub GPS zaleca się lądowanie w trybie manualnym.
35. Kompensacja silnego wiatru - należy zwrócić uwagę na konieczność skompensowania
ewentualnych podmuchów wiatru podczas lądowania.
36. Bezpieczne miejsce do lądowania - sprawdź czy w miejscu przeznaczonym do lądowania nie
znajduje się przeszkoda lub osoba.
37. Wyłącz zasilanie drona a następnie aparaturę RC - po zakończeniu lotu wyłącz zasilanie
drona (zaczynając od bieguna ujemnego — wtyczka czarna lub niebieska) po czym wyłącz
aparaturę RC i ewentualne zasilanie innych odbiorników (kamer itd.).
38. Sprawdź temperaturę silników i regulatorów -bezzwłocznie po wyłączeniu zasilania
sprawdź, czy któryś z silników lub regulatorów nie nagrzał się nadmiernie — ten test pomoże
wykluczyć ewentualne problemy przy kolejnym locie. Sprawdź też temperaturę akumulatora.
39. Zgłoś zakończenie lotu - jeżeli zgłaszałeś swój lot dyżurnemu ruchu lotniska ATZ —
koniecznie potwierdź jego zakończenie.
40. Sprawdź czy nie powstały uszkodzenia -sprawdź, czy podczas lotu w części drona nie
dostały się zanieczyszczenia lub nie powstały uszkodzenia. Najłatwiej zweryfikować
poszczególne części bezpośrednio po locie, podczas gdy ma się na uwadze ewentualne kolizje
lub nieprawidłowości występujące w locie.
41. Przechowywanie drona i baterii LiPo -przechowuj drona w miejscu zadaszonym
i osłoniętym od wiatru (dom, garaż, magazyn), z dala od wilgotnych lub nasłonecznionych
miejsc, zminimalizujesz ryzyko korozji i uszkodzenia. W silnikach znajdują się magnesy, które
sprzyjają gromadzeniu się stalowych elementów i mogą spowodować zatarcie silnika
i spalenie regulatora — unikaj więc przechowywania silników w ich sąsiedztwie. Zwróć
szczególną uwagę na użytkowanie i przechowywanie baterii LiPo i stosuj się do instrukcji
producenta. Naładuj baterie zależnie od dalszych planów lotu. Unikaj długotrwałego
przetrzymywania akumulatorów w stanie maksymalnego na ładowania lub rozładowania.
Najczęściej przechowywanie baterii LiPo powinno się odbywać przy napięciu 3,7 V na celę. Nie
należy rozładowywać baterii LiPo poniżej 3.0 V — grozi to nie tylko trwałym uszkodzeniem
akumulatora ale w przypadku nagłego rozładowania (zwarcia) również jego wybuchem lub/i
pożarem. Zaleca się ładowanie baterii LiPo w trybie balansera, który weryfikuje napięcie
każdej celi
opracowane przy współpracy z KTL Polsl