Budowa społeczeństwa obywatelskiego
Transkrypt
Budowa społeczeństwa obywatelskiego
Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Budowa społeczeństwa obywatelskiego rozwój aktywności młodzieży Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich AA 1 Społeczeństwo obywatelskie Ja obywatel – idea społeczeństwa obywatelskiego ▸ ▸ Za twórcę idei i pojęcia społeczeństwa obywatelskiego uważa się Arystotelesa, który zauważał, że społeczeństwo ma zdolność do samoorganizowania się i samodecydowania. Ideę tę rozwijali później myśliciele epoki oświecenia, m.in. J. Lock i J. J. Rousseau. Ten drugi uważał, że o wszystkim co dzieje się w państwie powinna decydować wola ludu. Podjęli oni próbę rozwikłania problemu jednostka a społeczeństwo. Stworzyli najbardziej demokratyczną na owe czasy teorię państwa, która opierała się na teorii umowy społecznej i głosiła naturalne prawo jednostki do tworzenia społeczności złożonych z wolnych i równych obywateli. Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 2 Społeczeństwo obywatelskie ▸ ▸ Ponownie na rolę społeczeństwa zwrócili uwagę przywódcy Wielkiej Rewolucji Francuskiej i twórcy Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. Dokument ten przyznaje prawo bycia obywatelem każdemu człowiekowi. Zmiany społeczno-ekonomiczne Powrót do korzeni idei społeczeństwa obywatelskiego zauważamy pod koniec XX wieku, w latach 80. Wiąże się on z przemianami ustrojowymi w Europie Środkowo-Wschodniej. końca XX wieku - zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych, m.in. Europy Zachodniej i USA sprawiły, że narastało rozwarstwienie społeczne. Dysproporcje pomiędzy grupami społecznymi powodowały, że koniecznym stało się poszukiwanie nowych metod walki z problemami społecznymi. Nastąpił zwrot ku instytucjom niepaństwowym i organizacjom pozarządowym oraz działania propagujące wiedzę na temat praw obywatelskich. Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 3 Co jest istotą społeczeństwa obywatelskiego Znajomość własnych praw i korzyści z nich płynących Ø 1. two s ń e ecz lskie: ł o Sp wate two e, y s b ń o i e ecz bliczn ł o sp e pu ich o n w s w akty adome lne do się świ w, zdo wania celó ganizo celów or izacji ch, o m sa a real iczny , dl nom znych o k e ityc nych l o p łecz o p s 4 i j c a m r o f n i Prawo do publicznej ia n a z c i l z o r o Ø Prawo d i j z y c e d j e j władzy z nej z c i l b u p o d Ø Prawo edukacji ści o n l o w o d o Ø Praw a i n a n z y w , słowa ze c r o b y w o w Ø a Pr Czy korzystamy ze swoich praw? 1. Czy uczestniczymy w wyborach: krajowych, lokalnych? Czy ie n w y t k a y m a z c ą ł w ie c y ż w się ch lokalny ci ś o n z c e społ ? 1 . Cz y inte resują nas za chodzą ce w kraju z miany? 2. Cz y jes teśmy świ ad o mi decyzji podejm owanyc h przez naszyc decyde h ntów? 3. Czy m am y poczuc ie, że wiele zależy samych od n as , że n głos m a znacz asz enie? Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 5 Jak włączać się w życie społeczności krajowej/lokalnej Partycypacja – uczestnictwo: mniej lub bardziej bezpośrednie uczestnictwo obywateli w życiu społecznym, publicznym i politycznym. a. Partycypacja społeczna: aktywna obecność w procesie powstawania i funkcjonowania (lokalnych) grup obywatelskich i organizacji pozarządowych (członkowstwo, wolontariat) b. Partycypacja publiczna: angażowanie obywateli – np. referenda, konsultacje społeczne, rady sołeckie, osiedlowe 6 Party cyp się ta acja prze k ja do go że w pode wia jściu sp o d a ekon omii rki, w tym społe która czn k ł a d zie d ej, nacis u k na obyw ży z wł a s atela zcza , tego, wyma kt wspa ga większ óry rcia e go stron i pomocy y pa ń z stwa. e Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich Trzeci sektor a społeczeństwo obywatelskie ▸ ▸ ▸ ▸ Polska, poprzez historyczne uwarunkowania, związane z wieloletnimi zaborami, przynależnością do bloku socjalistycznego, później niż kraje zachodnie wykształciła silny trzeci sektor i związany z nim nierozerwalnie model ekonomii społecznej. Ostatnie 10-15 lat to dynamiczny okres dla rozwoju trzeciego sektora, który powoli staje się silnym partnerem dla sektora publicznego i prywatnego. ! Rozwój społeczeństwa obywatelskiego wiąże się z rozwojem i liczbą organizacji pozarządowych . Im więcej organizacji pozarządowych, tym większa jest świadomość społeczna, chęć działania, współpracy, współdecydowania. W krajach UE jedna osoba działa średnio w ok. 2 organizacjach pozarządowych. W Polsce, wg badań Stowarzyszenia Klon/Jawor (badanie CBOS, I 2011 r.) ok. 12% Polaków było zrzeszonych w różnego rodzaju organizacjach; 16% poświęcało dla nich nieodpłatnie swój czas; 54% wspierało NGO finansowo (Zaangażowanie społeczne Polaków w 2010 r. – Klon/Jawor) Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 7 Liczba organizacji pozarządowych w Polsce W 2012 r. w Polsce było ok.: ▸ 72 tys. stowarzyszeń (bez ok. 16 tys. OSP) ▸ 11 tys. fundacji W 2010 roku co ósmy dorosły Polak (12-13 proc.) angażował się społecznie w pracę zarówno na rzecz swojej społeczności, jak i organizacji obywatelskich. 7 proc. obywateli działało jedynie w środowisku lokalnym, a 19 proc. – wyłącznie w organizacjach obywatelskich Najwięcej o rganizacji w stosunku d o liczby mieszkańcó w zlokalizo wanych jest w woje wództwach mazowieck im, dolnoślą skim, warmińskomazurskim , pomorskim , lubuskim zachodniop i omorskim. W całym kraju rejest ruje się roc znie średnio ok. 4 tys. nowy ch stowarzysz eń i niemal 1 tys. fundacji. Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 8 NGO w Europie i Polsce Średnio 7 % osób w Europie pracuje w organizacjach pozarządowych ▸ W Polsce w organizacjach pozarządowych jest ok. 1,1% zatrudnionych ▸ Najwięcej organizacji pozarządowych zatrudnia pracowników w: Holandii (9,2 %; Irlandii 8,1 %, Belgii 7,1 %, Francji 6,3 % dane GUS, 2009 r.) ▸ Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 9 Kapitał społeczny i jego wpływ na rozwój społeczeństwa obywatelskiego Kapitał społeczny - umiejętności społeczne, które pozwalają współpracować z innymi – zaufanie, to co jest między ludźmi, relacje. Kapitał społeczny wpływa bezpośrednio na angażowanie się ludzi w życie społeczne, publiczne, wpływa na zrzeszanie się, chęć współdziałania. ▸ Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 10 Partnerstwo jako element rozwoju społeczeństwa ▸ Kto może być naszym partnerem? lokalnego Partnerstwo: formalne Stowarzyszenia Fundacje itp. Instytucje Biznes nieformalne - fora, grupy robocze, - zespoły zadaniowe 1. Mieszkańc y 2. Lokalne w ładze 3. Inne stow arzyszenia 4. Szkoły, oś rodki kultury , sportu 4. Media Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 11 Partnerzy dla młodzieży? Liderzy lokalni; organizacje edukacyjne, kulturalne, szkoły, kluby, sekcje, instytucje kultury, sportu młodzież Trzeci sektor W powiecie słupskim jest ponad 400 różnych organizacji pozarządowych • 12 Organizacji kierujących ofertę do młodzieży jest kilka – np. Regionalne Centrum Wolontariatu, Stowarzyszenie Rozwoju Inspiracje Instytucje Szkoły, ośrodki kultury (MCK, MDK, SOK, Teatr Rondo, pracownia ceramiczna) • Kluby sportowe (piłkarskie, tańca, tenis, boks itp.) • Kluby osiedlowe, organizacje kościelne (np. Caritas itp.) • Na wsiach: świetlice wiejskie • Szkoły wyższe (AP, WHSZ, WSAIB itp.) Programy unijne/rządowe Młodzież w działaniu od 2006 r. Akcja 1: mobilność edukacyjna (wyjazdy w celach edukacyjnych), Akcja 2: współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk, Akcja 3: wsparcie reform w obszarze edukacji oraz 2 rodzaje działań „specjalnych” zarządzanych centralnie: Jean Monnet i Sport. Akcje 1. i 2. są akcjami zdecentralizowanymi i będą prowadzone przez Narodowe Agencje, natomiast działania w ramach akcji 3. będą działaniami zcentralizowanymi i będą zarządzane przez Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego w Brukseli • Równać szanse (Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży) wnioski do 6.11.2014 r. (regionalny) • FIO (cztery priorytety: Małe inicjatywy Aktywne społeczeństwo, Aktywni obywatele, Silne organizacje pozarządowe, FIO 2014-2020: EFS (III - Wysoka jakość systemu oświaty IV - Szkolnictwo wyższe i nauka, Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Fundacja Schummana: minigranty – do 25.09 – I wojna światowa, upadek muru berlińskiego Wcześniejsze programy: Uczenie się przez całe życie, Erasmus, Leonardo da Vinci, Comenius i Grundtvig Partycypacja społeczna młodzieży? Partycypacja – czyli współdecydowanie, uczestnictwo, udział jednostek w większej grupie, formacji, projekcie czy instytucji. Jak angażować młodzież? Poznaj jej potrzeby Odpowiedz na potrzeby młodzieży Wykorzystaj potencjał młodzieży Wzbudź jej zainteresowanie 1. 2. 3. 4. (Skuteczna praca z młodzieżą – przewodnik po partycypacji” Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 13 • Młodzież, c zyli kto? osoby w w ieku 12–25 lat; to w życiu człow ieka okres przejściow y, od wieku szkolnego poprzez da lszą edukację d o kariery z awodowej Jest to czas , kiedy przekształc ają się zwią zki łączące mło dych ludzi z ich przyjaciółm i, rodziną i społecznoś cią. Jest to także czas, kiedy młodzi lud zie zdobywają nowe umie jętności i doświadc zenia. Czas dając y młodzież y okazję do zaangaż owania się . Partycypować, ale jak? należy spojr zeć na młodych lu dzi jak na kluczowych aktorów w poszukiwan iu rozwiązań d la problemów , przed którymi sam i stoją... ustalić prio rytety, metody i sp osoby dostarczan ia rozwiązań, które będą (dla nich) o dpowiednie ▸ ▸ Wzmocnienie partycypacji młodych ludzi w życie publiczne i społeczne w taki sposób, który byłby korzystny zarówno dla nich, jak i dla społeczności, w których żyją Cel: inicjatywy prowadzone i kierowane przez młodzież 14 Jak skutecznie pracować z młodzieżą? 1. żujemy Zanim zaanga i, młodych ludz ę (my wsłuchajmy si s dorośli) w gło młodzieży 2. Holistyczne środowisko młodzieżowe 3. Wdrażanie nie i 4. Monitorowa ocena MŁODYCH LUDZI POWINNO SIĘ ANGAŻOWAĆ W CAŁY PROCES, A NIE PO PROSTU W JEGO REZULTAT 15 W celu uzy skania maksymaln eg o z a a n g ażowania p o p r ze z p a r t n er s t w o , uczestnicy n a w s zy s t k ich poziomach inicjatywy mu s zą być częścią p r o c es u decyzyjneg o Podejmowa nie decyzji p rz e z całą społec zność Projekty, p rocesy, op arte na współpracy Jednorazow e konsulta cje w konkretnyc h sprawach Dwukierun kowy przep ływ informacji Młody obywatel Młodzieżowa Rada Miasta ▸ Rada osiedlowa ▸ Sejm młodzieżowy ▸ Młodzi a wybory ▸ Młodzi w Unii ▸ Wolontariat: pomoc społeczna, zdrowie, edukacja, kultura, sport itp. ▸ Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 16 Jak pracować z młodzieżą? 17 Jak rekrutować i angażować młodzież? 1. Oferta: w co chcę młodzież zaangażować? Czy moja organizacja ma kompetencje, potencjał, energię do tych działań? ▸ 2. Określ jasno cel: zadanie ma mieć jasno określony początek i spektakularny finał ▸ 3. Zaproponuj młodzieży udział w konkretnym projekcie, akcji a nie w ogólnej współpracy ze swoją organizacją ▸ 4. Stwórz zespół złożony z młodych Ludzi (zbuduj grupę: niech zgłaszają się parami lub grupą przyjaciół, młodzi dobrze czują się wśród rówieśników) 5. Znajdź łącznika – który będzie koordynował kontakty Organizacji i młodzieżą (rozmawiaj Językiem młodzieży) 6. Ucz się od młodzieży, doceniaj, motywuj, ▸ Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich Źródło: Fundacja FARM-a 18 Praca z młodzieżą ▸ ▸ ▸ ▸ Przygotuj dobrze ofertę: co, z kim i jak będziecie robić, jaki jest zakres obowiązków, ile pracy nas czeka (godzin itp.) Zapytaj młodzież o jej pomysły Zapoznaj młodzież z całym zespołem Czy potrzebna jest umowa wolontariacka? Młodzież najle Podziękuj za współpracę zych Zaproś do dals projektów Pożegnaj się piej angażuje się w zadania, kt óre sama wymyśliła i za kt óre sama jest odpowiedzial na – młodzież czuje się wspaniale biorąc sprawy w swoje ręce W tym wieku najw ażniejsza jest zabawa i poznawanie nowy ch osób Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 19 Jak motywować młodego człowieka? Tego robić nie wolno? Zrób to tak Nakazywać i zakazywać Ufaj, oddawaj inicjatywę Krytykować Dawaj informację zwrotną Wymagać od młodzieży więcej niż od siebie Stopniuj ciekawe wyzwania Ograniczać Zachęcaj do aktywności Narzucać własne zdanie Pozwól samemu rozwiązywać problemy Zmieniać reguły Nagradzaj, motywuj Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 20 Gdzie szukać informacji? ▸ ▸ ▸ ▸ Europejskie Forum Młodzieży (EFM) jest organizacją skupiającą krajowe grupy młodzieży z całej Europy, będące organizacjami członkowskimi EFM. W jego skład wchodzą krajowe rady młodzieży oraz międzynarodowe, pozarządowe organizacje młodzieżowe. Wszystkie razem reprezentują interes dziesiątek milionów młodych osób z całego kontynentu projekty społeczne, wymiany młodzieżowe, angażowanie młodzieży w sprawy publiczne – edukacja europejska, szkoła liderów, wolontariat, wymiana europejska Fundacja Aktywizacji i Rozwoju Młodzieży FARM-a – działa od 2005 r. Prowadiz projekty dla młodzieży i przez młodzież realizowane (http://www.fundacjafarma.pl/. Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży -http://www.pcyf.org.pl/index.php? s1=fundacja&s2=onas – prezes Wanda Chotomska (Program Równać Szanse) Organizacje lokalne Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 21 Warto skorzystać ▸ ▸ ▸ Obywatele dla demokracji: od 1 września do 15 października: kontrola obywatelska, zwalczanie dyskryminacji, przeciwdziałanie wykluczeniu, dzieci i młodzież: od 50 do 250 tys. zł (350 tys. zł) – Fundacja Batorego, Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży, Fundusze Szwajcarskie Erasmus 2 Młodzież: program dla: domów kultury, poradni psychologicznopedagogicznych, bibliotek publicznych oraz innych organizacji pracujących z młodzieżą: kursy językowe za granicą dla kadry placówki, szkolenia specjalistyczne np. metodyczne artystyczne za granicą dla pracowników, wyjazdy zagraniczne dla kadry (wraz z "kieszonkowym") do Francji, Hiszpanii, Portugalii i większości pozostałych krajów europejskich w celu spotkania i wymiany doświadczeń z zagranicznymi odpowiednikami instytucji, wyjazdów podopiecznych pod opieką Państwa pracowników na wymianę młodzieży z ośrodkami w innych krajach, Akcja 1 = Mobilność osób wyłącznie w dziedzinach związanych z młodzieżą – 1 października 2014 r.; Akcja 2 Partnerstwa strategiczne wyłącznie w dziedzinach związanych z młodzieżą – 1 października 2014 r.; Spotkanie młodych ludzi z osobami odpowiedzialnymi za wyznaczanie kierunków polityki w dziedzinach związanych z młodzieżą– 30 kwietnia 2014 r., 1 października 2014 r. „Czas na działanie – od pomysłu do realizacji” – Regionalne Centrum Wolontariatu w Słupsku: wzmocnienie wolontariatu jako formy aktywności obywatelskiej, podniesienie wiedzy i intensyfikacja obywatelskiego uczestnictwa w życiu publicznym i społecznym Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 22 Siła informacji: społeczeństwo informacyjne 1. 2. 23 oznacza formację społeczno-gospodarczą, w której produktywne wykorzystanie zasobu, jakim jest informacja oraz intensywna pod względem wiedzy produkcja odgrywają dominującą rolę." nowy system społeczeństwa kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w usługach Społeczeństwo informacyjne 1. 24 "Time" od 1927 roku przyznaje tytuły "ludzi roku" osobom, które jego zdaniem najbardziej wpływają na bieg wydarzeń w Ameryce i na świecie - w pozytywnym lub negatywnym sensie Dziękuję za uwagę 25