WYMAGANIA EDUKACYJNE - RYTMIKA i

PAŃSTWOWA SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA W SIERADZU
WYMAGANIA EDUKACYJNE
Z PRZEDMIOTÓW
RYTMIKA I KSZTAŁCENIE SŁUCHU
DLA KLAS I - III
SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA
CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE
1. Rozwijanie dyspozycji muzycznej ucznia
Uczeń realizuje ćwiczenia słuchowe, słuchowo-głosowe, słuchowo-ruchowe.
2. Kształcenie ekspresji muzycznej i muzyczno-ruchowej, twórczej postawy oraz kompetencji
społecznych
Uczeń tworzy własne wypowiedzi muzyczne, rozwija wyobraźnię, pamięć i kreatywność.
3. Zdobywanie wiedzy ogólnomuzycznej
Uczeń poznaje i świadomie nazywa zjawiska muzyczne.
4. Rozwijanie dyspozycji ogólnych
Uczeń wykonuje ćwiczenia aktywizujące potencjał fizyczny i intelektualny.
5. Zaprzyjaźnienie się z muzyką
Uczeń odnajduje radość w grze, śpiewie i tańcu.
CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
1. Rozwijanie dyspozycji muzycznej ucznia
Uczeń:
- świadomie i aktywnie słucha muzyki;
- rozpoznaje słuchem zmiany wysokości dźwięków i relacje między nimi;
- rozpoznaje barwę brzmienia instrumentów muzycznych;
- realizuje różnymi sposobami puls i akcent metryczny oraz rytmy złożone z poznanych
wartości;
- rozpoznaje słuchowo i wykonuje różnymi sposobami motywy, tematy i frazy melodyczne,
rytmiczne i melodyczno-rytmiczne;
- śpiewa piosenki, ćwiczenia solfeżowe oraz fragmenty utworów z literatury muzycznej;
- śpiewa i rozpoznaje:
a) gamy durowe, mollową eolską oraz harmoniczną i ich triady,
b) trójdźwięki majorowe i minorowe w postaci zasadniczej,
c) interwały w motywach muzycznych (pryma czysta, sekunda mała i wielka,
tercja mała i wielka, kwarta czysta, kwinta czysta oraz oktawa czysta),
d) rozwija umiejętności czytania nut głosem z zastosowaniem prawidłowej intonacji.
- zapamiętuje piosenki, rytmy, ćwiczenia solfeżowe.
2. Kształcenie ekspresji muzycznej i muzyczno-ruchowej, twórczej postawy oraz kompetencji
społecznych
Uczeń:
- improwizuje ruchem, głosem oraz na instrumentach orffowskich;
- wyraża ruchem nastrój i charakter muzyki;
- reaguje ruchem na elementy dzieła muzycznego;
- wykonuje lub tworzy akompaniament do piosenek i utworów instrumentalnych;
- wykazuje się odwagą w tworzeniu i realizacji własnych pomysłów;
- współpracuje w zespole w ramach przydzielonych zadań;
- buduje relacje w grupie, oparte na zaufaniu i dzieleniu się wiedzą;
- zaprzyjaźnia się z muzyką - odnajduje radość w grze, śpiewie i tańcu.
3. Zdobywanie wiedzy ogólnomuzycznej
Uczeń:
- realizuje w ćwiczeniach i zabawach ruchowych poznane wartości (cała nuta, półnuta z kropką,
półnuta, ćwierćnuta, ćwierćnuta z kropką, ósemka, ósemka z kropką, szesnastki,
triola ósemkowa, synkopa) oraz odpowiadające im pauzy, grupy wartości złożonych z ćwierćnut,
ósemek i szesnastek;
- stosuje zasady notacji i kaligrafii muzycznej w kluczu wiolinowym oraz nazwy literowe
i solmizacyjne nut;
- rozróżnia pojedyncze znaki chromatyczne (krzyżyk, bemol, kasownik), notację znaków
przykluczowych;
- buduje gamy i triady harmoniczne w tonacjach: C-dur, G-dur, F-dur oraz a-moll eolskiej
i harmonicznej;
- rozpoznaje w notacji i buduje gamowłaściwe trójdźwięki majorowe i minorowe w postaci
zasadniczej;
- nazywa interwały i określa ich rozmiar (pryma czysta, sekunda mała i wielka, tercja mała i wielka,
kwarta czysta, kwinta czysta oraz oktawa czysta), odnajduje je w zapisie melodii;
- rozpoznaje metrum dwudzielne i trójdzielne o ćwierćnutowej i ósemkowej jednostce miary;
- stosuje podstawowe oznaczenia dynamiczne, artykulacyjne i agogiczne;
- zapisuje i analizuje dyktanda rytmiczne i melodyczno-rytmiczne w formie: „uzupełnianek”
i „układanek”;
- zna nazwy oraz sposoby gry na instrumentach orffowskich;
- stosuje graficzny obraz wartości, grup rytmicznych oraz pauz, kojarzy go z wyobrażeniem
słuchowym;
- kojarzy wysokość dźwięku z położeniem na pięciolinii oraz z jego nazwami.
4. Rozwijanie dyspozycji ogólnych
Uczeń wykonuje ćwiczenia aktywizujące potencjał fizyczny i intelektualny.
Uczeń:
- utrzymuje o prawidłową postawę ciała,
- ćwiczy refleks, orientację przestrzenną, zdolność koncentracji uwagi i koordynację
wzrokowo-słuchowo-ruchową,
- wykazuje się wrażliwością na dziedzictwo kulturowe swojego kraju i innych narodów.
5. Zaprzyjaźnienie się z muzyką
Uczeń odnajduje radość w grze, śpiewie i tańcu.
TREŚCI NAUCZANIA
a) w dziedzinie wiedzy ogólnomuzycznej
- nazwy literowe i solmizacyjne nut,
- znaki chromatyczne i notacja znaków przykluczowych,
- gamy majorowe C-dur, G-dur, F-dur oraz i minorowa a-moll eolska i harmoniczna,
- stopnie gamy,
- trójdźwięk durowy, molowy,
- interwały: pryma czysta, sekunda mała i wielka, tercja mała i wielka, kwarta czysta, kwinta
czysta, oktawa,
- dyktanda rytmiczne i melodyczno- rytmiczne,
- metrum dwudzielne i trójdzielne o ćwierćnutowej i ósemkowej jednostce miary,
- podstawowe oznaczenia dynamiczne, agogiczne i artykulacyjne,
- instrumenty orffowskie,
- aktywne słuchanie muzyki,
- barwa brzmienia instrumentów,
- piosenki, kanony,
- czytanie nut głosem.
b) w dziedzinie ekspresji muzycznej
- improwizacja,
- wyrażanie elementów dzieła muzycznego,
- akompaniament do piosenek i utworów instrumentalnych,
- praca w zespole.
c) w dziedzinie dyspozycji ogólnych
- zdolność koncentracji uwagi na określonych zagadnieniach,
- koordynacja ruchowa,
- dokładność postrzegania,
- sprawna pamięć,
- właściwe zachowanie,
- świadomość patriotyczna,
- radość muzykowania.
OPIS OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Na zakończenie etapu edukacyjnego uczeń:
- śpiewa i rozpoznaje oraz realizuje w ćwiczeniach i zabawach ruchowych poznane wartości: cała
nuta, półnuta z kropką, półnuta, ćwierćnuta, ósemki, szesnastki, oraz odpowiadające im pauzy, triola
ósemkowa grupy wartości złożonych z ósemek i szesnastek;
- stosuje zasady notacji i kaligrafii muzycznej w kluczu wiolinowym oraz nazwy literowe
i solmizacyjne nut, grup rytmicznych i pauz;
- stosuje zasady notacji i kaligrafii muzycznej grup rytmicznych i pauz;
- rozróżnia pojedyncze znaki chromatyczne, notację znaków przykluczowych;
- śpiewa, zapisuje, rozpoznaje słuchowo, nazywa interwały i podaje ich rozmiar (pryma czysta,
sekunda mała i wielka, tercja mała i wielka, kwarta czysta, kwinta czysta, oktawa) oraz odnajduje je
w zapisie melodii;
- śpiewa, rozpoznaje, buduje i zapisuje gamy i triady harmoniczne w tonacjach C-dur, G-dur, F-dur
oraz a-moll eolskiej i harmonicznej oraz trójdźwięki w postaci zasadniczej;
- rozpoznaje metrum dwudzielne i trójdzielne o ćwierćnutowej i ósemkowej jednostce miary;
- stosuje podstawowe oznaczenia dynamiczne, agogiczne i artykulacyjne;
- zapisuje i analizuje dyktanda rytmiczne i melodyczno - rytmiczne;
- zna nazwy oraz sposoby gry na instrumentach orffowskich;
- czyta głosem prosty zapis nutowy w obrębie oktawy razkreślnej;
- improwizuje ruchem, głosem i na instrumentach orffowskich;
- współpracuje w grupie w ramach przydzielonych zadań;
- prezentuje publicznie swoje osiągnięcia;
- przestrzega zasad kultury i etyki.
Ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela
poziomu i postępów w opanowaniu przez uczniów wiadomości i umiejętności w stosunku do
wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej. Nauczyciel ocenia na bieżąco
osiągnięcia edukacyjne uczniów ustalając śródroczne oceny z kształcenia słuchu i rytmiki, po czym
informuje uczniów o poziomie tych osiągnięć w sposób motywujący do dalszej pracy.
Na koniec każdego semestru nauczyciel ustala dla każdego ucznia dwie klasyfikacyjne oceny
semestralne: jedną z kształcenia słuchu, jedną z rytmiki, przy czym oceny te nie są średnią
arytmetyczną ocen śródrocznych.
FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
- obserwacja pracy uczniów podczas zajęć, indywidualnie i w grupie,
- występy uczniów w klasie, szkole i poza szkołą,
- odpowiedzi ustne i pisemne z zakresu przerobionego materiału,
- zadania domowe,
- realizacja zadań muzycznych podanych przez nauczyciela,
- testy sprawdzające większą partię materiału.
Ponadto ocenie podlegają:
- poprawność, odpowiednia intonacja, prawidłowy oddech oraz opanowanie pamięciowe gam,
piosenek, wybranych ćwiczeń solfeżowych,
- opanowanie umiejętności słuchowych- rozpoznawanie motywów rytmicznych, melodycznych,
interwałów, trójdźwięków, gam, uzupełnianie brakujących części melodii, realizacja prostych dyktand
melodyczno - rytmicznych,
- wiedza z zakresu wiadomości teoretycznych,
- zaangażowanie włożone w pracę na lekcji
- przejawianie twórczej postawy i ekspresji muzycznej,
- współpraca w zespole w ramach przydzielonych zadań,
- kulturalne (właściwe) zachowanie w czasie lekcji,
- systematyczność w odrabianiu prac domowych,
- udział w występach publicznych, takich jak koncerty, audycje i konkursy.
Z przedmiotu kształcenie słuchu uczeń oceniany jest za:
• Wiedzę, czyli:
1. Znajomość
- nazw solmizacyjnych i literowych dźwięków oraz ich położenia na pięciolinii
- interwałów
- gam
- trójdźwięków
- innych pojęć i oznaczeń muzycznych
2.Opanowanie prawidłowej pisowni kluczy, nut, pauz, znaków chromatycznych i innych oznaczeń
muzycznych
• Sprawność w ćwiczeniach słuchowo głosowych, czyli:
1. Zdolność słuchowego rozpoznawania gam i ich fragmentów, trójdźwięków oraz skoków
melodycznych
2. Biegłość w śpiewaniu (solmizacją i literami) poznanych gam i ich fragmentów, trójdźwięków,
interwałów
3. Zachowanie poczucia tonalnego, to znaczy:
- umiejętność intonowania toniki, śpiewania zakończeń melodii
- zdolność improwizowania głosem poprzedników i następników
- umiejętność transponowania
- rozumienie znaczenia triady
• Umiejętność kojarzenia wysokości dźwięku z jego nazwą i położeniem na pięciolinii, która
sprawdzana jest podczas:
1. Śpiewania z nut (solmizacją i literami)
2. Pisania dyktand melodycznych (w tym pamięciowych)
• Śpiewanie prawidłowe pod względem emisji głosu, intonacji, dykcji oraz wyrazu artystycznego
Z przedmiotu rytmika uczeń oceniany jest za:
• Umiejętność spostrzegania i wyrażania ruchem zmian zachodzących w muzyce
– tzw. ekspresja ruchu
• Wrażliwość na:
1. Formę, czyli prawidłową reakcję ruchową na budowę utworu
2. Tempo – w tym zdolność utrzymywania stałego tempa w ćwiczeniach rytmicznych
3. Metrum i poczucie pulsu metrycznego – w tym umiejętność odpowiedniego taktowania
4. Rytm – w tym biegłość w prawidłowej realizacji tematów rytmicznych
5. Wzajemne stosunki czasowe między wartościami rytmicznymi, w szczególności podczas ćwiczeń
polirytmicznych oraz w łańcuchach realizacji
• Dyspozycje ruchowe
1. Precyzyjność, stopień koordynacji i niezależności ruchów
2. Orientację ruchowo-przestrzenną
• Wiedzę, czyli znajomość oraz umiejętność zapisania poznanych wartości rytmicznych i pauz oraz
innych znaków notacji muzycznej
• Umiejętność wykorzystania wiedzy w praktyce, która sprawdzana jest podczas dyktand
rytmicznych
OCENY
1. stopień celujący (6) oznacza, że uczeń:
- ma bardzo dobry słuch muzyczny i poczucie rytmu,
-posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza materiał nauczania,
- wykonuje samodzielnie bezbłędnie wszystkie zadania,
- wyróżnia się wyjątkową wrażliwością muzyczną.
2. stopień bardzo dobry (5) oznacza, że uczeń:
- ma bardzo dobry słuch muzyczny i poczucie rytmu,
- w pełni opanował przerobione zagadnienia teoretyczne,
- samodzielnie, bezbłędnie i w sposób artystyczny wykonuje zadania objęte programem
nauczania,
- wykazuje stały rozwój umiejętności.
3. stopień dobry (4) oznacza, że:
- uczeń ma dobry słuch muzyczny i poczucie rytmu,
- wiedza i umiejętności dziecka nie są pełne, a uczeń realizuje zadania z błędami, przy których
jednak nie przewiduje się problemów w dalszym kształceniu,
- uczeń potrafi zrealizować zadania o średnim stopniu trudności.
4. stopień dostateczny (3) oznacza, że uczeń:
- ma przeciętny słuch muzyczny i poczucie rytmu,
- opanował tylko podstawowy zakres wiadomości teoretycznych,
- wykonuje zadania z błędami opanowując jedynie podstawowe treści nauczania, co może
oznaczać trudności w toku dalszego kształcenia.
5. stopień dopuszczający (2) oznacza, że opanowanie materiału nauczania jest minimalne
i poważnie utrudni, a nawet może uniemożliwić dalsze kształcenie, przy czym z przedmiotu
kształcenie słuchu ocena ta nie promuje do klasy wyższej.