Niezwykłe doświadczenia chemiczne.

Zajęcia laboratoryjne o module tematycznym: Niezwykłe doświadczenia chemiczne.
Prowadzenie: Małgorzata Urbańska, dr Anna Błajet-Kosicka, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
w Bydgoszczy
Termin
Zadania szczegółowe
20.III
Laboratorium 1
Pt. „Magia chemii”
W ciągu 3 godzin lekcyjnych uczestnicy wykonują
7 prostych, ale ciekawych z punktu widzenia
młodego chemika doświadczeń chemicznych i
będą świadkami 3 pokazów chemicznych. Każdy
zespół otrzyma kartę pracy zawierającą
szczegółowe informacje dotyczące wykonania
zadania, na której zapisze swoje obserwacje i
wnioski z przeprowadzonego doświadczenia.
27.III
Laboratorium 2
Pt. „Wykrywanie wybranych anionów i
kationów”
Zajęcia mają na celu zapoznanie uczestników z
jednych z zagadnień z chemii analitycznej
realizowanym na trzech kierunkach studiów
Wydziału Nauk Przyrodniczych UKW, jakim jest
analiza jakościowa.
Zadaniem zespołu będzie przeprowadzenie
analizy jakościowej roztworów prostych, tj.
zawierających jedną sól pod kątem wskazanych
anionów lub kationów. Uczniowie dokonają
identyfikacji: kationów Mg2+,K+(V grupa
analityczna) oraz anionów Cl-, I- (I grupa) CO32-,
C2O42-(III grupa) w sześciu wydanych do analizy
probówkach (probówki będą opisane numerem
grupy kationów: V bądź anionów: I,III). Wykonują
reakcje charakterystyczne pozwalające na
rozróżnienie kationów bądź anionów w obrębie
danej grupy analitycznej. Na końcu ćwiczeń
oddadzą sprawozdania, których określają jaki
kation bądź anion wykryli w danej próbie oraz
przedstawiają równania chemiczne
najważniejszych z przeprowadzonych reakcji, na
podstawie których dany anion bądź kation został
zidentyfikowany.
10.IV
Laboratorium 3
Pt.: „Sporządzanie i mianowanie roztworu
NaOH”
Ćwiczenia te są kontynuacją zagadnień
dotyczących chemii analitycznej. Wcześniejsze
Ilość
godzin
3
Miejsce realizacji
3
Laboratorium Zakładu
Biotechnologii, Instytut
Biologii
Eksperymentalnej,
Wydział Nauk
Przyrodniczych, ul.
Poniatowskiego 12
3
Laboratorium Zakładu
Biotechnologii, Instytut
Laboratorium Zakładu
Biotechnologii, Instytut
Biologii
Eksperymentalnej,
Wydział Nauk
Przyrodniczych, ul.
Poniatowskiego 12
zajęcia pozwoliły uczniom udzielić odpowiedzi na
pytanie: jakie pierwiastki zawiera analizowany
roztwór? To spotkanie natomiast, pozwoli
określić, zawartość danego składnika w badanej
próbie. Po zapoznaniu metod analizy jakościowej,
przyjdzie zatem kolej na poznanie analizy
ilościowej.
Zadaniem zespołu będzie sporządzenie roztworu
wodorotlenku sodu (NaOH) o stężeniu 0,1 mol/l.
Uczniowie przy zastosowaniu analizy
miareczkowej, jako metody ilościowego
oznaczania substancji, przeprowadzą mianowanie
(dokładne oznaczenie stężenia) przygotowanego
przez siebie roztworu NaOH za pomocą kwasu
szczawiowego.
17.IV
25.IV
Laboratorium 4
Pt.: „Jak z aluminiowej puszki otrzymać kryształ
ałunu?”
Celem zajęć jest zachęcenie młodzieży do
zainteresowania się i zgłębienia wiedzy z zakresu
ochrony środowiska. Uczniowie zapoznają się z
problemem odzysku surowców z odpadów na
drodze recyklingu chemicznego. Przeprowadzą
doświadczenie, polegające na przetworzeniu
odpadowej puszki w kryształ ałunu glinowopotasowego. Kryształ ten naturalnie występuje
jako minerał. Jest od wielu lat znany i szeroko
stosowany w medycynie i kosmetyce.
Laboratorium 5
Pt.: „Izolacja i oznaczanie barwników
spożywczych w próbkach żywności z
wykorzystaniem analizy spektrofotometrycznej”
Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z
techniką spektrofotometrii absorpcyjnej UV – Vis
i wykorzystanie jej do oznaczenia zawartości
wybranych syntetycznych barwników
spożywczych w próbkach żywności. Uczestnicy
prowadzą ekstrakcję analitów z , a podczas
analizy ilościowej wykorzystują metodę krzywej
wzorcowej. Jednym z zadań jest ustalenie, czy
producenci analizowanych produktów
spożywczych stosują barwniki spożywcze w
dopuszczalnych ilościach. Na podstawie
otrzymanych wyników i charakterystyki
toksykologicznej barwników uczestnicy obliczają
dzienne „bezpieczne” spożycie produktów
spożywczych.
CELE ZAJĘĆ:
- kształtowanie aktywnej postawy badawczej,
Biologii
Eksperymentalnej,
Wydział Nauk
Przyrodniczych, ul.
Poniatowskiego 12
3
Laboratorium Zakładu
Biotechnologii, Instytut
Biologii
Eksperymentalnej,
Wydział Nauk
Przyrodniczych, ul.
Poniatowskiego 12
3
Uniwersytet
Kazimierza Wielkiego,
Wydział Nauk
Przyrodniczych,
Instytut Biologii
Eksperymentalnej,
Katedra Fizjologii i
Toksykologii, ul.
Chodkiewicza 30,
budynek F
- nabywanie umiejętności posługiwania się
sprzętem laboratoryjnym i substancjami
chemicznymi,
- kształtowanie umiejętności przeprowadzania
doświadczeń chemicznych z wykorzystaniem
instrukcji,
- rozwijanie umiejętności prawidłowej obserwacji
oraz wyciągania wniosków,
- doskonalenie umiejętności do pracy
samodzielnej i w zespole,
- wykazywanie odpowiedzialności za
bezpieczeństwo pracy własnej i innych.
METODY PRACY:
- eksperymenty laboratoryjne,
- praca zespołowa (zespoły 2-osobowe)
ŚRODKI DYDAKTYCZNE I MATERIAŁY:
- odczynniki,
- sprzęt laboratoryjny,
- karty pracy,
- wykorzystanie pomocy audiowizualnych –
prezentacje komputerowe ilustrujące omawiane
zagadnienia.
Proponowane wyżej zajęcia laboratoryjne
stwarzają uczniom możliwość doświadczenia
pracy w prawdziwym laboratorium chemicznym,
nabycie umiejętności posługiwania się sprzętem
laboratoryjnym, który służy naukowcom do
codziennej pracy. Każdy uczestnik stanie się
młodym chemikiem poszukującym odpowiedzi,
na drodze zadań doświadczalnych,
umożliwiających badanie natury i własności
substancji chemicznych, a zwłaszcza przemian
zachodzących pomiędzy tymi substancjami.
Głównym celem spotkań jest pokazanie chemii
nie tylko jako nauki teoretycznej, ale skupienie się
na jej praktycznych walorach.