Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 64/2012

Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 64/2012
Burmistrza Miasta Przeworska
z dnia 27 czerwca 2012 r.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Przeworsku
ul. Niepodległości 9, 37-200 Przeworsk
Program działalności Środowiskowego Domu
Samopomocy w Przeworsku
dla
Domu typu A
1
Grupą docelową programu są uczestnicy Środowiskowego Domu
Samopomocy w Przeworsku z przewlekłą chorobą psychiczną.
I.
Uzasadnienie potrzeby funkcjonowania
ŚDS w Przeworsku powstał jako odpowiedź środowiska lokalnego na potrzebę
wsparcia osób z przewlekłą chorobą psychiczną z terenu miasta Przeworska,
gmin ościennych na podstawie zawartych porozumień, oraz jako realizacja założeń
Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Przeworska na lata
2005 -2015.
Celem ogólnym funkcjonowania jest postępowanie rehabilitacyjne rozumiane jako
zespół działań zmierzających do osiągnięcia przez uczestników jak najpełniejszej
samodzielności życiowej poprzez udzielanie wsparcia społecznego dla osób
mających trudności
w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem , na zaspokojenie ich
podstawowych potrzeb życiowych, integrację społeczną jako przeciwdziałanie izolacji
i wykluczeniu społecznemu , oraz usamodzielnienie w miarę własnych możliwości
funkcjonalnych.
Stworzenie kompleksowego lokalnego systemu oparcia społecznego dla osób
chorych
psychicznie , poprzez inicjowanie i podtrzymywanie współpracy placówek służby
zdrowia, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych działającymi na rzecz
osób chorych psychicznie oraz niepełnosprawnością intelektualną na terenie miasta
Przeworska – pozyskanie nowych uczestników, poprzez docieranie z ofertą zajęć do
osób chorych psychicznie potrzebujących pomocy i wsparcia w codziennym
funkcjonowaniu.
II.
Cele szczegółowe
- podtrzymywanie i rozwój umiejętności społecznych, relacji z otoczeniem oraz
środowiskiem, funkcjonowania w życiu codziennym, kształcenie umiejętności
wypowiadania się i umiejętności z zakresu samoobsługi (w tym usprawnianie
wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego) w stopniu umożliwiającym
zaspokojenie swoich potrzeb życiowych;
- wsparcie psychiczne i społeczne oferowane w ramach prowadzonych zajęć,
- budowanie motywacji do poprawy jakości życia, rozwoju zainteresowań,
pobudzanie do czynnej aktywności,
- budowanie motywacji do samokształcenia i samostanowienia,
- utrzymywanie jak najlepszej kondycji psychicznej uczestnika,
- współpraca z rodziną w zakresie kształtowania odpowiednich postaw wobec
uczestnika na zasadzie partnerskiej współodpowiedzialności, pomocy w poznaniu,
rozumieniu
i zaakceptowaniu potrzeb uczestnika oraz zasad pracy z nim,
- świadczenie usług pielęgniarsko – medycznych,
- rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania w
środowisku
społecznym za pomocą różnego rodzaju treningów i kompleksowej rehabilitacji w
ŚDS,
- budowanie świadomości społecznej dotyczącej zaburzeń psychicznych,
- współpraca z rodzinami, opiekunami i innymi osobami bliskimi,
- ułatwianie dostępu do korzystania z usług zdrowotnych, kulturalnych,
- współpraca i współdziałanie z instytucjami, organizacjami pozarządowymi oraz
wolontariatem zmierzająca do integracji społecznej uczestników ŚDS.
2
III.
Charakterystyka grupy docelowej
Oferta Środowiskowego Domu Samopomocy typu A skierowana jest do osób
chorych psychicznie, zwłaszcza do osób doświadczających zaburzeń
psychotycznych (m. in. schizofrenia , zaburzenia schizotypowe , urojeniowe lub
schizoafektywne).
Doświadczanie i diagnoza choroby psychicznej wiąże się z wieloma trudnościami
i ograniczeniami.
Głównymi objawami psychopatologicznymi zaburzeń psychicznych są:
Zaburzenia funkcji poznawczych: zaburzenia pamięci – upośledzenie zdolności
zapamiętywania, uczenia się nowych informacji, upośledzenie pamięci świeżej
,względnie występuje dobra pamięć dawna,
Zaburzenia funkcji intelektualnych: upośledzenie w zakresie planowania,
organizowania, ogólnego przetwarzania informacji, upośledzenie syntezy, analizy i
wyciągania wniosków, upośledzenie myślenia abstrakcyjnego, lepkość, rozwlekłość
myślenia, konfabulacje i bezkrytycyzm.
Zaburzenia ogólnego wzorca osobowości: obniżenie uczuciowości wyższej- brak
taktu, bezwzględność w postępowaniu, egoizm, niesłowność i niesumienność w
spełnianiu obowiązków, popędliwość, brutalność. Cechy charakteropatyczne:
obniżenie uczuciowości wyższej, zmiana sposobu reagowania na bodźce i osłabienie
hamulców, zaburzenia temperamentu, chwiejność emocjonalna , euforia, dysforia
,apatia, ogólne stępienie życia uczuciowego, zmiana w zakresie zachowań
seksualnych.
Zaburzenia świadomości – zaburzenia orientacji auto- i allopsychicznej
(dezorientacja w czasie, w miejscu i otoczeniu) co do własnej osoby.
Pojawia się poczucie niepewności , zagubienia, brakuje informacji dotyczącej
choroby oraz sposobu radzenia sobie z nią. Uczestnicy ŚDS to osoby przewlekle
psychicznie chore, oraz z podwójną diagnozą (choroba psychiczna – upośledzenie
umysłowe) doświadczające zaburzeń sklasyfikowanych wg. Międzynarodowej
Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych
ICD- 10- Klasyfikacja Zaburzeń Psychicznych i Zaburzeń Zachowania
Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii ( schizotypowe ) i urojeniowe:
- schizofrenia paranoidalna postać z przewagą urojeń i omamów (w tym z
podwójną diagnozą, tj. chorobą psychiczną i upośledzeniem umysłowym)
- zaburzenia urojeniowe przewlekłe,
Zaburzenia rozwoju psychicznego - całościowe zaburzenia rozwojowe:
- Autyzm w tym z podwójną diagnozą, tj. chorobą psychiczną i upośledzeniem
umysłowym.
Organiczne zaburzenia psychiczne (zespoły psychotyczne)
(w tym z podwójną diagnozą, tj. chorobą psychiczną i upośledzeniem umysłowym)
- zaburzenia zachowania i emocji
- zespół psychoorganiczny depresyjny z afazją ruchową,
Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
- zaburzenia osobowości
Zaburzenia nastroju (afektywne)
W tej grupie podstawowymi zaburzeniami są zmiany nastroju lub afektu zazwyczaj w
postaci depresji (z lękiem lub bez) lub wzmożonego samopoczucia. Zmianom
nastroju zazwyczaj towarzyszą zmiany aktywności złożonej, większość tych
zaburzeń wykazuje tendencje do nawracania, początek poszczególnych epizodów
wiąże się z występowaniem sytuacyjnych czynników stresowych.
IV.
Formy działalności prowadzonej przez Środowiskowy Dom Samopomocy
w Przeworsku
3
W poszczególnych pracowniach ŚDS w ramach postępowania wspierająco aktywizującego prowadzone są treningi oraz zajęcia rewalidacyjne w formie
indywidualnej i grupowej. Obejmują one naukę i rozwijanie:
- funkcjonowania w życiu codziennym, umiejętności samoobsługi, zaradności
życiowej, higieny osobistej,
- umiejętności interpersonalnych i społecznych, kształtowania relacji w grupie
rozwiązywania problemów m.in. kształtowania pozytywnych relacji uczestnika z
osobami bliskimi, otoczeniem, społecznością, zaradności życiowej, mobilizowania do
celowej aktywności, samostanowienia i decydowania.
- umiejętności spędzania czasu wolnego obejmujące m.in. rozwijanie zainteresowań
różnymi formami spędzania czasu wolnego w tym spotkania towarzyskie, wycieczki i
inne formy przewidziane w planie imprez, kształtowanie umiejętności aktywnego
życia, organizacji czasu wolnego, celowe ukierunkowywanie na rozwój
zainteresowań,
-trening aktywności uczestnika poprzez pracę prowadzony w poszczególnych
pracowniach- (inspirowanie osób z przewlekłą chorobą psychiczną służące nabyciu
na miarę możliwości podstawowych umiejętności praktycznych, kształtowania relacji
w grupie, samodzielności, decydowanie o swojej aktywności),
- rewalidacji indywidualnej i grupowej mającej na celu niwelowanie deficytów
poznawczych, oraz podtrzymywania nabytych umiejętności u uczestników ,
a w szczególności u osób zaburzeniami sprzężonymi gdzie jednostką dominującą
jest przewlekła choroba psychiczna, a jako współistniejąca występuje
niepełnosprawność intelektualna w różnym stopniu.
Proces rehabilitacji wspomagany jest poprzez:
1) rehabilitację ruchową (obejmująca swoim działaniem kinezyterapię miejscową,
oraz grupową). Dodatkowo prowadzone są zabiegi fizykoterapeutyczne
obejmujące : fototerapię, ćwiczenia w wodzie, hydroterapię –bicz wodny,
masaż wodny(zajęcia na pływalni krytej)
2) opiekę pielęgniarską - pomoc w dostępie do usług medycznych, doraźną
pomoc medyczną w zależności od potrzeb, pogadanki na temat higieny, stała
kontrola parametrów życiowych.
3) terapię psychologiczną w formie indywidualnej i grupowej, w zależności od
potrzeb poradnictwo dla uczestników i ich rodzin, pomoc w rozwiązywaniu
konfliktów, diagnozowanie i obserwacja stanów emocjonalnych, nastrojów
psychicznych.
Dodatkowo organizowane są:
- wyjazdy na różnego rodzaju imprezy o charakterze integracyjnym,
turystycznym, rekreacyjnym celem wzmocnienia oddziaływań terapeutycznych i
integracji społecznej, oraz rozwijanie umiejętności aktywnego życia,
- wraz z organizacjami pozarządowymi, wolontariatem imprezy integracyjne,
turystyczne o charakterze ponad lokalnym dla Środowiskowych Domów
Samopomocy z woj. Podkarpackiego m.in. Integracyjna Biesiada Teatralna, Rajd
Kolejką Wąskotorową „Przez Pogórze Dynowskie”.
V.
Metody i możliwości realizacji poszczególnych form działania
1. Trening funkcjonowania w codziennym życiu, w tym:
- trening dbałości o wygląd zewnętrzny, realizowany poprzez: naukę, nabywanie,
ćwiczenie, oraz doskonalenie umiejętności związanych z myciem się, ubieraniem,
załatwianiem potrzeb fizjologicznych, dbałości o wygląd zewnętrzny (trening
funkcjonowania w życiu codziennym), wykonywania podstawowych czynności dnia
codziennego, estetycznego spożywania posiłku, podawania do stołu itp.,
4
- trening nauki higieny, realizowany poprzez: naukę, nabywanie, ćwiczenie,
doskonalenie podtrzymanie umiejętności mycia się, zmiany odzieży, mycia zębów,
prania odzieży w pralce, suszenia odzieży zmiany obuwia,
- trening kulinarny, realizowany poprzez: pracę w Pracowni Kulinarnej w formie
praktycznego przygotowywania posiłku, oraz nauki, doskonalenia, ćwiczenia,
podtrzymywania umiejętności w zakresie:
- planowania posiłku
- przygotowywania listy zakupów, wykonywanie zakupów w sklepie
samoobsługowym,
- estetycznego przygotowania i spożywania posiłku, kulturalnego zachowania się
przy stole
- poznawania przepisów kulinarnych i ich stosowania w praktyce
- praktycznego przygotowania posiłku z wykorzystaniem odpowiednio dobranego
wyposażenia pracowni (sprzętu AGD)
- wpajanie zasad zdrowego odżywiania,
- obsługi sprzętu AGD,
- utrzymania czystości na stanowisku pracy,
- przestrzeganie zasad BHP obowiązujących podczas przebywania i pracy w
pracowni,
2. Treningi umiejętności praktycznych, realizowane poprzez oddziaływanie w
formie pracy w pracowniach polegające na nauce, ćwiczeniu, doskonaleniu,
zdobytych i nabywaniu nowych umiejętności m.in.:
Trening Umiejętności Artystycznych prowadzony w pracowniach Ceramicznej
i Plastycznej
Pracownia Ceramiczna
Obejmuje naukę, ćwiczenie, doskonalenie, wyrabianie poczucia estetyki oraz
zapoznanie się
z procesem technologicznym tworzenia wyrobów ceramicznych:
- przygotowanie gliny, formowanie, zdobienie, suszenie, wypalanie w piecu,
szkliwienie,
- modelowanie ręczne gliny oraz za pomocą różnych narzędzi, przygotowanie form,
- ceramika „monumentalna” – tworzenie form ceramicznych o dużych wymiarach –
rzeźby wolnostojące,
- ceramika użytkowa – tworzenie form użytkowych typu patera, donica, misa itp.
- ceramika z formy – tworzenie donic, mis z wykorzystaniem przeznaczonych do tego
form gipsowych,
- zdobienie wyrobów ceramicznych za pomocą szkliwa i innymi dostępnymi
technikami np. odciskanie koronki, liści, zdobienie ręczne,
- zapoznanie z obsługą pieca, przestrzeganie zasad BHP, wypalanie wyrobów
ceramicznych w piecu,
Batik
- zapoznanie z techniką batiku, procesem przygotowania tkaniny: woskowanie –
rysowanie wzorów na tkaninie pędzlami, jaitingiem, barwienie tkanin barwnikami,
suszenie i prasowanie wyrobów
Świeca – nauka i doskonalenie samodzielnego wyrobu świec,
Rękodzieło artystyczne – kwiaty z krepiny – nauka wykonywania i zapoznanie z
techniką – cięcia bibuły w paski, wybór kolorystyki pracy, zwijanie kwiatów, tworzenie
bukietów
Narzędzia i sprzęt – podział i nauka wykorzystania narzędzi zgodnie z ich
przeznaczeniem: narzędzia do cięcia, formowania, zdobienia.
Pracownia Plastyczna
5
Praca obejmuje naukę, ćwiczenie, i doskonalenie umiejętności opierających się
głównie na zajęciach plastycznych w skład których wchodzi: rysunek, grafika,
malarstwo.
Rysunek – zapoznanie się z techniką rysunku, poznanie podstawowych środków
wyrazu: kreska, linia, kontur. Dobór i umiejętność zastosowania materiałów i
przyborów rysunkowych: ołówek, kredka grafit, papier, karton, tektura. Łączenie ze
sobą rozmaitych przyborów i technik. Nauka typów rysunku: szkic, studium, studium
z natury, rysunek -kopiowanie gotowych wzorów, rysunek – kalkowanie.
Grafika – zapoznanie: podstawowymi zasadami techniki graficznej , środkami wyrazu
artystycznego: plama, linia, druk wklęsły i wypukły, faktura, rytm, nauka tworzenia
własnych matryc z wykorzystaniem gotowych elementów (liście, igliwia, kwiaty,
tkanina, pasmanteria, sznurki itp.), nauka: odbijania, powielania dzieła w wielu
odbitkach przy zastosowaniu własnej techniki drukarskiej, zapoznanie i nauka
działania w różnych technikach graficznych: druk strukturalny, monotypia,
stemplowanie, kalograf .
Malarstwo – zapoznanie: z techniką malarską oraz środkami wyrazu artystycznego:
kolor, barwa, plama barwna, kołem barw (podstawowe i pochodne). Nauka
przyciemniania
i rozjaśniania barw przez stosowanie bieli i czerni, uzyskiwania barw pochodnych.
Zapoznanie i nauka malarstwa akrylowego, kryjącego, transparentnego,
temperowego: nauka pociągnięcia pędzlem po prostej płaszczyźnie w pionie i
poziomie – ćwiczenia manualne, dokładnego wypełniania konturu określoną barwą.
Formy praktyczne poprzez pokaz, możliwości korzystania z instytucji kulturalnych
galerii, muzeów, teatru itp..
Naukę doskonalenie, ćwiczenie samodzielnego tworzenia dekoracji
okolicznościowych typu: zaproszenia, kartki świąteczne, plakaty, scenografie, stroje.
Trening praktyczny z zakresu informatyki i multimediów prowadzony w
pracowni
Komputerowa – muzykoterapii
W pracowni realizowane są zagadnienia poprzez naukę, ćwiczenie, doskonalenie:
- czynności związanych z obsługą komputera, przygotowanie go do pracy, włączanie,
zamykanie systemu,
- pracy w edytorach tekstu: Word, Open Office, Notatnik
- obsługi prostych programów edukacyjnych
- obsługi drukarki, skanera, kserokopiarki, aparatu cyfrowego
- wyszukiwanie w Internecie informacji dotyczących bieżących tematów i wydarzeń
- kopiowanie, wycinanie i wklejanie tekstu i obrazów,
- zapisywanie danych na nośnikach zewnętrznych: płyta CD, pamięć zewnętrzna
- obsługi programu pocztowego
- korzystania z portali społecznościowych np. „ Nasza Klasa ”
- obsługi oraz wykorzystania sprzętu multimedialnego, sprzętu hi-fi
- słuchanie muzyki – muzykoterapia czynna i bierna
- gry i zabawy z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych
- ekspresja ruchowa - udział w zajęciach ruchowych przy muzyce, gry, zabawy,
nauka prostych tańców
- wdrażanie do uczestnictwa w przygotowywaniu przedstawień oraz imprez
okolicznościowych.
Trening gospodarowania własnymi środkami finansowymi realizowany poprzez:
naukę racjonalnego planowania zakupów do pracowni i ŚDS np. środki czystości,
zakupy w sklepie samoobsługowym potrzebne do przygotowania posiłku, planowanie
wydatków osobistych, Trening umiejętności praktycznych prac warsztatowych:
6
Zapoznanie uczestników z narzędziami znajdującymi się na wyposażeniu ŚDS oraz
z ich praktycznym wykorzystaniem podczas pracy. Nauczenie podstawowych zasad
majsterkowania oraz stosowania się do zasad BHP. Zajęcia obejmują naukę,
ćwiczenie, doskonalenie m.in.
- prawidłowego wymiarowania metrem stolarskim i innymi miernikami
- posługiwania się prostymi narzędziami i elektronarzędziami,
- obróbki drewna dostępnymi narzędziami,
- malowania, lakierowania, bejcowania różnych elementów drewnianych, metalowych
- wykonywania prac konserwatorskich na terenie ŚDS- proste naprawy
prac związanych z utrzymaniem ogrodu
- podcinania, pielęgnacji krzewów, sadzenia roślin rabatowych, wysiewu
gruntowego,
- plewienia rabat kwiatowych i klombów stałych,
- koszenia trawy, podlewanie roślin,
- odśnieżania, utrzymania w czystości działki,
Trening porządkowy - dyżury porządkowe obejmujące wykonywanie prac
porządkowych na terenie ŚDS poprzez naukę, ćwiczenie, doskonalenie umiejętności
odpowiedniego wykorzystania środków chemicznych do sprzątania, oraz sprzętu
np.odkurzacz, mycia, nawyku dokładności, staranności pracy, współdziałania w
grupie, umiejętności praktycznych m. in. ścierania kurzy, zmywania podłóg, mycia
mebli, okien, sprzątania szatni itp. – praca ciągła.
Trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów w tym:
nauka, ćwiczenie doskonalenie umiejętności w kształtowaniu relacji w grupie
podczas pobytu, z osobami bliskimi rodzicami, opiekunami, odpowiedniego
zachowania się
w miejscach publicznych podczas wyjazdów, wyjść na zakupy, urzędach,
nawiązywania przyjaźni poprzez kontakty interpersonalne np. podczas wyjazdów do
innych ŚDS, podtrzymywania rozmowy, aktywnego słuchania, wpajanie nawyku
używania form grzecznościowych. Naukę, nabywanie i doskonalenie umiejętności
rozwiązywania trudnych sytuacji w stopniu podstawowym np. agresja, radzenie sobie
z sytuacją trudną, mówienia
o swoim samopoczuciu, określania swoich emocji i stanów emocjonalnych - praca
ciągła w formie indywidualnej i grupowej.
Trening umiejętności spędzania czasu wolnego poprzez: rozwijanie
zainteresowań,
zapewnienie możliwości udziału w spotkaniach, imprezach towarzyskich i
kulturalnych typu zabawa karnawałowa, które są organizowane przy udziale
uczestników, wycieczkach integracyjnych, wyjściach na wystawy oraz organizowanie
wystaw promujących Dom , imprez kulturalnych m.in. edycje Integracyjnych
Warsztatów Artystycznych, Integracyjnej Biesiady Teatralnej, wyjazdy do kina,
organizowanie przez uczestników imienin, urodzin, uroczystości Wigilia, Śniadanie
Wielkanocne, Dzień Kobiet, oglądanie w TV transmisji
z imprez sportowych, filmów, programów o różnej tematyce, możliwość korzystania
z Internetu-korzystanie z portali społecznościowych , wyszukiwanie różnych
informacji na tematy interesujące uczestników, rozwijanie zainteresowań literaturą,
audycjami radiowymi - praca ciągła, w formie indywidualnej i grupowej.
Poradnictwo psychologiczne poprzez:
terapię indywidualną, poradnictwo w formie indywidualnej i grupowej
- terapia depresji, zaburzeń lękowych,
- umiejętność radzenia sobie ze stresem, nadmiernym napięciem emocjonalnym,
-kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych,
- rozwijanie samoświadomości i samoakceptacji,
7
- kształtowanie pozytywnej samooceny,
- zrozumienie schematów własnych zachowań oraz pomoc w zmianie na bardziej
efektywniejsze funkcjonowanie,
- pomoc w radzeniu sobie z napięciem psychicznym oraz negatywnymi stanami
emocjonalnymi,
- omówienie oraz wyjaśnienie doświadczanych procesów psychicznych związanych
z przejawianą jednostką chorobową,
- pomoc w różnorodnych sytuacjach problemowych,
trening umiejętności interpersonalnych, społecznych i rozwiązywania
problemów:
- utrwalanie norm i zasad życia społeczno – moralnego,
- wzmacnianie poczucia własnej wartości uczestników,
- integracja wewnętrzna grupy,
- rozwijanie postawy szacunku wobec siebie i innych osób,
- wygaszanie zachowań niepożądanych,
- rozładowanie powstałych napięć emocjonalnych,
- umiejętność adekwatnego zachowania się w różnorodnych sytuacjach społecznych,
- budowanie więzi pomiędzy uczestnikami ośrodka,
- poszerzanie repertuaru zachowań interpersonalnych i społecznych,
- reagowanie na krytykę oraz jej wyrażanie w sposób akceptowany przez osoby
przebywające w otoczeniu uczestnika,
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własnymi emocjami,
- trening asertywności, empatii,
- psychoedukacja z zakresu komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
- wzmacnianie nawiązywania i podtrzymywania pozytywnych kontaktów
interpersonalnych
i społecznych,
- przenoszenie wyuczonych pozytywnych zachowań na sytuacje w życiu
codziennym,
Poradnictwo dla rodziców i opiekunów w sytuacjach nie radzenia sobie z
problemami dotyczącymi uczestników.
Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych obejmujące naukę, poradnictwo w
sytuacjach trudności z załatwieniem jakiejś sprawy urzędowej poprzez osobiste
zaangażowanie pracowników, kierownika,
Nauka i pomoc w wypełnieniu druków, wniosków, stały monitoring w zakresie
trudności związanych z załatwianiem spraw urzędowych przez uczestnikówuczestnik zgłasza chęć, aby sprawa była załatwiana z nim ,
Pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych poprzez
rejestrowanie wizyt lekarskich, zapewnienie wsparcia i opieki pielęgniarskiej podczas
wizyty, zakup leków lub pomoc w zakupie jeżeli jest taka potrzeba, doraźna pomoc
medyczna np. w stanach urazowych, ratujących życie, bólowych itp. stały kontakt z
poradniami specjalistycznymi m.in. Zdrowia Psychicznego, szpitalem
ukierunkowanym na pomoc podopiecznym w sytuacjach problemów zdrowotnych,
zapewnienie w razie potrzeby usługi w postaci transportu do poradni, szpitala, stała
kontrola i dbanie o higienę osobistą uczestników, obserwowanie stanów
psychicznych i somatycznych, kontakt z rodziną, opiekunami, osobami bliskimi.
Niezbędną opiekę poprzez zapewnienie bezpośredniej opieki podczas pobytu,
udziału w zajęciach, wyjazdach, wyjściach.
Terapię ruchową, w tym: zajęcia sportowe, turystykę i rekreację; poprzez formy
ćwiczebne (indywidualne i grupowe)
8
Terapia ruchem obejmuje formy kinezyterapii miejscowej (indywidualna) w
schorzeniach narządu ruchu, kinezyterapia ogólnousprawniająca (grupowa)
dodatkowo fizykoterapia
w formie zabiegów,
Kinezyterapia ogólnousprawniająca realizowana poprzez:
- ćwiczenia na sprzęcie rehabilitacyjnym: rower, stepter, orbitrek , bieżnia
elektryczna
z dozowanym oporem, wioślarz,
- ćwiczenia gimnastyczne z przyborami – piłka, laska gimnast. oraz różnych
pozycjach wyjściowych,
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, grzbietu, pośladków,
- ćwiczenia koordynacji nerwowo – mięśniowej,
- ćwiczenia czynne wolne,
- ćwiczenia równoważne,
- trening stacyjny,
- ćwiczenia z elementami gier zespołowych i rywalizacji grupowej,
- przygotowanie i udział w imprezach sportowych,
Kinezyterapia miejscowa obejmuje:
- ćwiczenia czynne kkg i obręczy barkowej, kkd i obręczy biodrowej
- ćwiczenia elongacyjne kręgosłupa,
- ćwiczenia ruchów docelowych,
- ćwiczenia zmiany pozycji ciała,
- ćwiczenia wzmacniające osłabione grupy mięśniowe,
- ćwiczenia mięśni zginaczy, prostowników, odwodzicieli, przywodzicieli palców i
kciuka
- ćwiczenia korekcyjne wad postawy ciała,
- ćwiczenia oddechowe torem piersiowym, brzusznym,
- ćwiczenia bierne,
-ćwiczenia czynno – bierne,
- ćwiczenia izometryczne
Zajęcia na pływalni krytej obejmują
- ćwiczenia oswajające z wodą,
- ćwiczenia leżenia na wodzie z wykorzystaniem deski,
- ćwiczenia oddechowe,
- ćwiczenia przy brzegu basenu,
- nauka i ćwiczenia przygotowujące do pływania
- hydroterapia: bicz wodny, hydromasaż,
- wycieczki integracyjno-turystyczne m.in. cykliczna impreza Rajd Kolejką
Wąskotorową „Przez pogórze Dynowskie ”
- imprezy o charakterze sportowo-rekreacyjnym,
Fizykoterapia w formie: fototerapia (lampa antydepresyjna), termoterapia - termo żele
(ciepłe i zimne), zabiegi hydroterapii ( podczas zajęć na basenie: bicz wodny,
hydromasaż), masaż na zlecenie lekarza.
Inne formy postępowania przygotowujące do uczestnictwa w warsztatach
terapii zajęciowej lub podjęcia zatrudnienia, w tym w warunkach pracy chronionej
na przystosowanym stanowisku pracy.
- Budowanie motywacji do podejmowania samokształcenia i samodecydowania
poprzez wyszukiwanie i uczestnictwo w szkoleniach podnoszących kompetencje
zawodowe uczestników,
- stały monitoring ofert pracy,staży poprzez współpracę z PUP,
Pracownicy ŚDS współpracują z: rodzinami, opiekunami i innymi osobami bliskimi,
ośrodkami pomocy społecznej oraz powiatowym centrum pomocy rodzinie,
9
poradniami zdrowia psychicznego, szpitalem psychiatrycznym i innymi zakładami
opieki zdrowotnej, powiatowym urzędem pracy, organizacjami pozarządowymi,
kościołami i związkami wyznaniowymi, ośrodkami kultury i organizacjami kulturalnorozrywkowymi, placówkami oświatowymi, innymi jednostkami świadczącymi usługi
dla osób niepełnosprawnych, w tym: warsztatami terapii zajęciowej, zakładami
aktywizacji zawodowej, spółdzielniami socjalnymi, centrami integracji społecznej i
klubami integracji społecznej, innymi osobami lub podmiotami działającymi na rzecz
integracji społecznej uczestników.
VI.
Możliwości realizacji poszczególnych form działania – zasoby materialne,
ludzkie , organizacyjne
1. Zasoby materialne
Pomieszczenia wyposażone w meble i sprzęty niezbędne do prowadzonych zajęć,
wyposażenie w tym:
a) sala ogólna umożliwiająca spotykanie się uczestników zajęć i ich rodzin
Sala ogólna (jadalnia) o powierzchni użytkowej 32,5 m/2 dwa stoły o długości
200cm,
jeden stół 360 cm, krzesła, komoda z witryną wiszącą, witryna z szufladami,
umywalka
z dozownikiem mydła i ręczników , w razie potrzeby łączona jest z salą
rehabilitacyjną
o powierzchni 23,6 m/2 co daje łączną powierzchnię 56,1 m/2, komunikacja odbywa
się wówczas przez drzwi o szerokości 115 cm (dwuskrzydłowe). Bliskość pracowni
kulinarnej z bogatym wyposażeniem sprawia dogodne warunki do organizowania
spotkań towarzyskich, szybkiego podania posiłku itp.
b) pomieszczenia do prowadzenia działalności wspierającej, aktywizującej
i rehabilitacyjnej, między innymi w formie treningów
- pracownia ceramiczna z wydzieloną częścią warsztatową powierzchnia użytkowa
39,1 m/2,
-pracownia komputerowa o pow. 29,2 m/2, pracownia plastyczna o pow. 31,1 m/2 ,
- pracownia kulinarna o pow. 9,5 m/2 połączona z jadalnią pełniącą rolę pokoju
spotkań uczestników zajęć i ich rodzin, organizowania imprez,
- sala rehabilitacyjna połączona z jadalnią drzwiami o szerokości 115 cm
(dwuskrzydłowymi)
- pokój do indywidualnego poradnictwa psychologicznego, gabinet pielęgniarski
Pokój Poradnictwa Psychologicznego jest połączony
z Gabinetem
Pielęgniarskim o powierzchni użytkowej 18,5 m/2 Gabinet pielęgniarski
wyposażony w umywalkę z dozownikiem mydła, ręczników, biurko, kozetkę, apteczkę
do przechowywania środków opatrunkowych, ciśnieniomierze, waga , parawan
zapewniający intymność, szafa metalowa na dokumentację, oddzielony ścianką
działową od pokoju poradnictwa psychologicznego.
Pokój Poradnictwa Psychologicznego wyposażony w biurko komputerowe,
komputer z drukarką, szafa, stół, krzesła,
Pokój wyciszeń znajduje się w osobnym pomieszczeniu zapewniającym
bezpieczeństwo (wyciszone ściany ,drzwi ,podłoga- gąbką obszytą tkaniną
zmywalną) o powierzchni użytkowej 5,3 m/2
- pralnia o powierzchni użytkowej 3,6 m/2,
c) pomieszczenie kuchenne z niezbędnymi urządzeniami i sprzętem
gospodarstwa domowego, pełniące funkcję pracowni kulinarnej
Pracownia Kulinarna o powierzchni 9,5 m2, wyposażona w niezbędny sprzęt do
prowadzenia działalności wspierająco- aktywizującej m.in. dwie kuchnie gazowe
10
z piekarnikami elektrycznymi, roboty kuchenne, czajniki, naczynia do
przygotowywania posiłków –garnki, patelnie, naczynia konsumpcyjne talerze płaskie,
głębokie, zastawa stołowa na 24 osoby, komplety sztućców, szklanki itp.. Obok
Pracowni Kulinarnej znajduje się pomieszczenie gospodarcze o powierzchni
użytkowej 3,9 m/2 w którym znajduje się zmywarka do naczyń, mikrofalówka,
zlewozmywak dwukomorowy. Pracownia posiada bezpośrednie połączenie z
jadalnią pełniącą również funkcję pokoju spotkań uczestników
o powierzchni użytkowej 32,5 m2,
d) jadalnia mogąca ponadto pełnić funkcję klubu lub sali aktywizacji i terapii
zajęciowej lub pomieszczenia do terapii ruchowej
Pomieszczenie o powierzchni użytkowej 32,5 m/2 pełniące również funkcję pokoju
spotkań uczestników wyposażone w stoły, krzesła, meble, może zmieścić około 30
osób, znajduje się również umywalka z dozownikiem mydła i ręcznikami . W razie
potrzeby łączona jest z salą rehabilitacyjną o powierzchni 23,6 m/2 co daje łączną
powierzchnię 56,1 m/2,
Bliskość pracowni kulinarnej z bogatym wyposażeniem sprawia dogodne warunki do
organizowania spotkań towarzyskich, szybkiego podania posiłku itp.
Wyposażenie: dwa stoły o długości 200cm, jeden stół 360 cm, krzesła, komoda z
witryną wiszącą, witryna z szufladami, umywalka z dozownikiem mydła i ręczników .
e) pomieszczenie do terapii ruchowej
Sala rehabilitacyjna o powierzchni 23,6 m/2
f) łazienki wyposażone w natryski osobno dla kobiet i mężczyzn, brodziki
wykonane na poziomie podłogi, panele prysznicowe z możliwością regulacji
temperatury kąpieli.
g) toalety - osobno dla kobiet i mężczyzn oraz toaleta dla personelu
Osobna toaleta dla personelu o powierzchni użytkowej 6,80 m/2 znajdująca się na
poddaszu wraz z prysznicem i umywalką, dozownikiem mydła i ręczników.
Toalety dla uczestników znajdujące się w części parterowej budynku wyposażone w
prysznic umywalki, dozowniki mydła i ręczników. Toaleta dla kobiet znajduje się w
pomieszczeniu
o pow. użytkowej 5,50 m/2.W ubikacji męskiej o powierzchni użytkowej 8,00 m/2
znajduje się dwie toalety.
Sprzęt do realizacji zadań wspierająco-aktywizujących
Środowiskowy Dom Samopomocy jest wyposażony w sprzęty do realizacji zadań
wspierająco –aktywizujących m.in.
a) sprzęt do treningu samoobsługi i zaradności życiowej,
Środowiskowy Dom Samopomocy wyposażony jest w sprzęt do prowadzenia zajęć
z zakresu samoobsługi i zaradności życiowej:
Sprzęt gospodarstwa domowego lodówko-zamrażarka , meble kuchenne, garnki,
stolnice, patelnie, czajniki elektryczne, termosy (na kawę, herbatę), czajniki gazowe,
frytkownica, gofrownice , ekspres do kawy, kuchnie gazowe, zmywarka do naczyń,
noże kuchenne, deski do krojenia, naczynia konsumpcyjne: talerze deserowe,
głębokie, płytkie , kubki, salaterki deserowe, misy , sztućce , zastawa stołowa na 24
osoby, mikrofalówka, naczynia żaroodporne, blaszki do pieczenia, formy do
pieczenia, filtr do uzdatniania wody, dozowniki na mydło i ręczniki w każdej pracowni
oraz umywalki z ciepłą wodą, żelazko wraz z deską do prasowania, suszarka do
włosów, pralka automatyczna znajdująca się wraz z suszarką balkonową na bieliznę,
oraz suszarką sufitową, szafy magazynowe, kosze na brudną bieliznę, stoły, krzesła,
torby na zakupy, inny sprzęt m.in. do prowadzenia treningu porządkowego
(dyżury) odkurzacze, mopy, szczotki, wiaderka, miski plastikowe, art. chemiczne
używane do prac porządkowych przechowywane w pralni.
11
b) sprzęt do prowadzenia treningów oddziałujących w formie pracy
znajdujący się na wyposażeniu każdej pracowni:
Pracownia Ceramiczna: stoły, krzesła, szafa magazynowa, regały na prace,
komoda, sztalugi, formy gipsowe do prac w glinie, koło garncarskie, piec do wypału
ceramiki, narzędzia do pracy w glinie, sprężarka z pistoletem do szkliwienia i
malowania, oraz materiały do pracy: szkliwa, angoby, farby do malowania,
pędzle,glina.
Pracownia Plastyczna: sztalugi, stoły, krzesła, gilotyna do cięcia papieru, pistolety
do klejenia na gorąco ,oraz materiały do pracy: farby akrylowe, olejne , pędzle,
blejtramy, kartony, bloki rysunkowe, pastele olejne, suche, kredki, ołówki.
Pracownia Komputerowa – muzykoterapii (trening praktyczny z zakresu
informatyki
i multimediów)
stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu, oraz bez dostępu do Internetu ,
cyfrowe aparaty fotograficzne, drukarki laserowe (czarnobiałe , kolorowa),
kserokopiarka, hafciarka komputerowa, keyboard, rzutnik multimedialny z ekranem,
szafa magazynowa, krzesła obrotowe, półki, biurka komputerowe, biurka do pracy,
sprzęt nagłaśniający (wzmacniacz, kolumny, mikrofony ze statywami) rzutnik
multimedialny, zestaw karaoke, oraz materiały do pracy: pomoce dydaktyczne do
ćwiczeń, programy multimedialne, płyty z muzyką relaksacyjną , taneczną,
biblioteczka z książkami do czytania, papier o różnej gramaturze, puzzle, tablice do
pisania markerem,
Trening umiejętności praktycznych prac warsztatowych:
Stół warsztatowy z szafką narzędziową, elektronarzędzia do majsterkowania:
wiertarka, szlifierka oscylacyjna, szlifierka stołowa , wyrzynarka do drewna stołowa i
ręczna, pilarka stołowa, odkurzacz przemysłowy, wkrętarka akumulatorowa,
strugarka elektryczna, narzędzia ręczne do majsterkowania: młotki, śrubokręty,
wiertła, piłki, dłuta, piłki ręczne, pilniki, siekiera, oraz materiały do pracy: tarcica
drewniana, wkręty, gwoździe, papier ścierny, pędzle, lakiery do malowania, sprzęt
do prac ogrodowych: nożyce elektryczne do żywopłotu, kosiarki spalinowe,
odkurzacz do liści, taczki, drabiny, sekatory, grabki, motyczka, łopaty, wąż ogrodowy
do podlewania roślin, konewka, rydle, oraz materiały do pracy: doniczki do
sadzonkowania, ziemia ogrodowa, odzież ochronna: fartuchy, czapki, rękawiczki,
okulary ochronne,
Sala rehabilitacyjna wyposażona w sprzęt do usprawniania ruchowego: materace
składane, rowerki treningowe, bieżnia elektryczna i magnetyczna, wioślarz
elektryczny , orbitrek , stepper , lampa antydepresyjna , krzesło korekcyjne wad
postawy, drabinki, inny drobny sprzęt: piłki, rakietki do badmintona , czepki
kąpielowe, ringo, termożele (prowadzenie termoterapii), kaski rowerowe, rowery,
namioty turystyczne, plecaki turystyczne duże, plecaki podręczne, śpiwory, karimaty
zestaw do piłki siatkowej plażowej, stół do tenisa stołowego, koce,
Trening umiejętności spędzania czasu wolnego: telewizor wraz z możliwością
oglądania programów telewizyjnych (telewizja na kartę), stanowiska komputerowe z
dostępem do Internetu w pracowni komputerowej- muzykoterapii, stanowiska bez
dostępu do Internetu, programy multimedialne, radioodtwarzacze w każdej pracowni,
pufy przeciw odleżynowe ( do zajęć relaksacji), sofa ,koce, sprzęt nagłaśniający
(wzmacniacz, kolumny, mikrofony ze statywami ), karaoke, grill, altana ogrodowa z
miejscami do siedzenia i stołem, ławki ogrodowe wraz z miejscami wypoczynku w
ogrodzie, miejsce na ognisko, biblioteczka
z książkami do czytania, kino domowe
2. Zasoby organizacyjne
12
- finansowanie ze środków na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej,
przekazywanych przez Wojewodę Podkarpackiego w formie dotacji celowej,
- prowadzenie gospodarki finansowej według zasad określonych dla jednostek
budżetowych
w ustawie o finansach publicznych,
- podstawą gospodarki finansowej ŚDS jest roczny plan finansowy wchodzący w
skład budżetu gminy.
- możliwości korzystania ze środków pozabudżetowych tj. ŚDS może przyjmować
i dysponować darami rzeczowymi oraz innymi świadczeniami społecznymi, które
winny być przeznaczone na cele wskazane przez ofiarodawcę,
- świadczenie usług dla uczestników poprzez realizację świadczeń zdrowotnych,
opiekuńczych, aktywizująco-wspierających przy pomocy wykwalifikowanej kadry,
- praca według tygodniowego grafiku zajęć, programu Domu, Regulaminów,
- zapewnianie materiałów wyposażenia odpowiedniego do świadczonych usług,
- możliwości nieodpłatnego korzystania z infrastruktury obiektów Gminy np.
Miejskiego Ośrodka Kultury,
- zapewnienie dowozu w formie usługi transportowej, oraz wykupienia biletów
miesięcznych,
- organizowanie przez Dom cyklicznych imprez o charakterze integracyjnym na bazie
posiadanych zasobów kadrowych, lokalowych, finansowych o charakterze lokalnym i
ponad lokalnym,
- współpraca z wolontariuszami,
3. Zasoby kadrowe
Pracownicy ŚDS tworzą zespół wspierająco –aktywizujący w skład którego wchodzą
następujące stanowiska pracy :
- Kierownik- kierowanie Zespołem, prowadzenie zajęć zgodnie z indywidualnym
planem wspierająco – aktywizującym,
- Psycholog - prowadzenie zajęć zgodnie z indywidualnymi planami wspierającoaktywizującymi,
- Instruktorzy Terapii Zajęciowej – prowadzenie zajęć zgodnie z indywidualnymi
planami wspierająco-aktywizującymi,
- Pielęgniarka-opieka pielęgniarska, dostęp do służby zdrowia,
- Fizjoterapeuta- prowadzenie zajęć rehabilitacji ruchowej,
- inne specjalistyczne, które będą odpowiadały rodzajowi i zakresowi usług
świadczonych w ŚDS,
- dopuszcza się zatrudnienie innych pracowników, niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania ŚDS,
Kierownik tworzy Zespół Wspierająco – Aktywizujący dla każdego typu Domu
odrębnie, zgodnie ze wskaźnikiem zatrudnienia. Pracownicy ŚDS realizujący
świadczenia spełniają wymogi zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy
( Dz. U. Nr 238 poz. 1586).
Pracownicy zatrudniani w ŚDS powinni posiadać odpowiednie predyspozycje
psycho-fizyczne niezbędne w pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi, co jest
elementem warsztatu pracy osoby pomagającej. Stałe podnoszenie wiedzy,
umiejętności, kształcenia, samokształcenia podnosi kompetencje pracownika jako
dobrego terapeuty .
IV. Zakładane efekty pracy terapeutycznej realizowanej
w Środowiskowym Domu Samopomocy typu A
13
- nabycie i podtrzymanie kompetencji życiowych, umiejętności samoobsługi,
umiejętności społecznych i interpersonalnych, umiejętności spędzania czasu
wolnego osób z zaburzeniami psychicznymi,
- zapewnienie oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz ich
rodzin,
- utrzymanie osób, o których mowa w środowisku, zapobieganie marginalizacji życia
i stygmatyzacji,
- wykształtowanie postawy wzajemnej pomocy i integracji wśród uczestników ŚDS,
- realizacja ekspresji twórczej i rozwoju zainteresowań uczestników ŚDS,
- wzrost świadomości integracji społecznej osób chorych psychicznie poprzez
działania mające na celu nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów ze
społecznością lokalną, promocję problematyki zdrowia psychicznego, informowanie
lokalnej społeczności
o problemach osób chorych psychicznie, przełamywanie uprzedzeń,
- podniesienie wiedzy i umiejętności radzenia sobie z problemami związanymi
z chorobą psychiczną członków rodzin i opiekunów osób korzystających z zajęć
Domu poprzez działania o charakterze edukacyjno-terapeutycznym oraz
prowadzenie grupy wsparcia dla rodzin osób chorych psychicznie.
Uczestnicy mimo trudności w codziennym funkcjonowaniu wynikających z ich
problemów zdrowotnych:
- stają się bardziej aktywni;
- czują się pewniej w kontakcie z ludźmi;
- sprawdzają swoje przypuszczenia dotyczące własnych możliwości i ograniczeń;
- zdobywają wiedzę dotyczącą chorób psychicznych i sposobów radzenia
sobie z ich objawami;
- rozwijają swoje zainteresowania, zdolności i talenty;
- budują poczucie własnej wartości;
- nawiązują znajomości i przyjaźnie;
- odkrywają nowe sposoby spędzania czasu wolnego.
Rezultaty korzystania z oferty środowiskowego domu samopomocy mogą w dłuższej
perspektywie stać się punktem wyjścia do samodzielnego prowadzenia
gospodarstwa domowego, podjęcia pracy lub uzupełnienia wykształcenia,
usamodzielnienia.
Wsparcie rodzin i osób bliskich
Ważna z punktu widzenia wszelkich efektów i sukcesów terapeutycznych jest
konstruktywna, oparta na wzajemnym zaufaniu współpraca z rodzinami osób
chorujących psychicznie. W środowiskowych domach samopomocy typu A jest
istotnym elementem pracy rehabilitacyjnej wspierającym skuteczność oddziaływań.
Środowiskowy Domy Samopomocy typu A we współpracy z ośrodkami pomocy
społecznej oraz innymi instytucjami (w zależności od potrzeb) oferują rodzinom
kompleksowy system wsparcia, również w sytuacjach kryzysowych.
V. Metody, sposoby, oraz kryteria oceny efektów pracy
z uczestnikami
-Dla osiągnięcia wyznaczonych celów powołano zespół wspierająco – aktywizujący
dla Domu typu A . Opracowuje on indywidualny plan postępowania wspierającoaktywizującego
w porozumieniu z uczestnikiem lub jego opiekunem, w którym określony jest rodzaj i
zakres
świadczonych usług dla uczestnika, dostosowanych do jego potrzeb oraz możliwości
psychofizycznych.
14
- Zespół wspierająco - aktywizujący zbiera się w zależności od potrzeb, jednak co
najmniej raz na 6 miesięcy, celem analizowania informacji o przebiegu procesu
rehabilitacji uczestników. Zespół przygotowuje propozycje działań korygujących, jeśli
zachodzi taka potrzeba, oraz ocenia w formie ewaluacji, czy w wyniku realizacji
indywidualnego planu postępowania wspierająco - aktywizującego uczestnika
nastąpiła zmiana w jego funkcjonowaniu.
- Ocena efektów pracy z uczestnikiem prowadzona jest w oparciu o zrealizowane
założenia zawarte w indywidualnym planie postępowania wspierająco –
aktywizującego,
z uwzględnieniem możliwości psychofizycznych uczestnika, jego aktywności w
okresie realizacji planu.
- Formularz oceny zawiera wszystkie sfery aktywności uczestnika między innymi w
zakresie samoobsługi, komunikacji, uspołecznienia, spędzania czasu wolnego,
treningów oddziałujących w formie pracy, kondycji fizycznej, kondycji psychicznej,
opieki pielęgniarskiej.
- Programy dla osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz zaburzeniami
psychicznymi tworzone są w sposób odrębny dla każdej z jednostek chorobowych i
obejmują potrzeby rehabilitacyjne w danym schorzeniu.
VI. Przyjęte kierunki dalszego rozwoju
1) Stworzenie grupy wsparcia dla rodziców i opiekunów prawnych ( pozwoli
rozwiązywać problemy związane z uczestnikami, zbuduje relację pomiędzy
osobą pomagającą, a rodzicem czy opiekunem ustawowym potrzebującym
wsparcia)
2) Wprowadzenie formy zajęć rewalidacji (mających na celu eliminowanie
deficytów poznawczych i podtrzymywanie nabytych umiejętności wśród
uczestników w szczególności u osób z niepełnosprawnością intelektualną).
3) Rozwijanie współpracy z rodzicami, opiekunami poprzez systematyczne
spotkania.
4) Stałe monitorowanie potrzeb uczestników ( pozwoli dostosowywać
odpowiednie oddziaływania terapeutyczne dla poszczególnych uczestników)
5) Podnoszenie kwalifikacji pracowników (szkolenia wewnętrzne i wyjazdowe
pozwolą podnosić kompetencje pracowników merytorycznych ).
ZATWIERDZAM:
BURMISTRZ MIASTA PRZEWORSKA
(-) Maria Dubrawska - Lichtarska
15