7.3.1 Ssaki

7.3.1 Ssaki
Fauna ssaków Dolnego Śląska liczy 52 gatunki, wliczając w to
gatunki introdukowane i zawleczone. Brak tu gatunków
endemicznych i charakterystycznych tylko dla Dolnego Śląska, jeśli
nie liczyć sztucznie wsiedlonego muflona Ovis musimon,
natomiast szereg z nich to gatunki rzadkie i zagrożone w skali
całego kraju i wpisane do Czerwonej Księgi zwierząt.
Do krytycznie zagrożonych należy jeden gatunek (kozica), do silnie
zagrożonych – trzy gatunki nietoperzy, do narażonych na
wyginięcie – jeden, bliskich zagrożenia – 7 gatunków, do
niezagrożonych, ale rzadkich – dwa. Ponadto cztery gatunki są
wymienione w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, a nie ujętew
Czerwonej Księdze (rys. 7.3.1).
Do gatunków wymarłych w regionie należą żbik Felis
silvestris, norka europejska Mustela lutreola, której
środowisko zajął obecnie gatunek obcy – norka amerykańska M.
vison oraz żyjący jeszcze po II wojnie światowej na łąkach i
pastwiskach Dolnego Śląska suseł moręgowany Spermophilus
citellus. Także dwa inne duże zwierzęta drapieżne, takie jak
niedźwiedź brunatny i ryś, tylko bardzo sporadycznie odwiedzają
Dolny Śląsk i nie tworzą populacji przystępujących do rozrodu. Najliczniejszą grupę ssaków stanowią nietoperze, których na Dolnym
Śląsku stwierdzono 20 gatunków. Ich kolonie rozrodcze
znajdują się na strychach kościołów i budynków, w
dziuplach drzew, budkach wieszanych dla nietoperzy i w obszernych
szczelinach skalnych. Zimują w jaskiniach, sztolniach i piwnicach, a
czasami nawet w studniach.
W Czerwonej księdze umieszczono 7 gatunków nietoperzy
występujących na Dolnym Śląsku. Do silnie zagrożonych należą:
podkowiec mały Rhinolophus hipposideros, osiągający w
Sudetach północną granicę zasięgu, nocek łydkowłosy
Myotis dasycneme, występujący w pobliżu otwartych
zbiorników wodnych i nocek orzęsiony M. emarginatus
(rys.7.3.2). Do kategorii gatunków narażonych na wyginięcie
zaliczono borowiaczka Nyctalus leisleri, do kategorii gatunków
bliskich zagrożenia – nocka Bechsteina M. bechsteinii i
mroczka pozłocistego Eptesicus nilssoni, zaś do najniższej
kategorii zagrożenia zaliczono mroczka posrebrzanego Vespertilio
murinus. (rys.7.3.2). Z gatunków nie umieszczonych w
Czerwonej księdze, a wymienionych w załączniku II Dyrektywy
Siedliskowej, znajdują się jeszcze dość liczne u nas mopek
Barbastella barbastellus i nocek duży M. myotis.
Liczną grupę ssaków stanowią gryzonie, zamieszkujące prawie
wszystkie siedliska. Są wśród nich zarówno gatunki
bardzo pospolite, jak i bardzo rzadkie. Do rzadko spotykanych
zwierząt należą popielicowate, z których aż trzy gatunki
zostały umieszczone w Czerwonej Księdze. Ich główną
ostoją są lasy na Ziemi Kłodzkiej. Popielica Glis glis
http://eko.wbu.wroc.pl/eko - WBU Ekofizjografia
Powered by Mambo
Generated: 2 March, 2017, 19:19
występuje w rozproszeniu w lasach liściastych i parkach z
rozwiniętym podszytem i dziuplastymi drzewami. Koszatka Dryomys
nitedula zamieszkuje w Górach Bystrzyckich, Bialskich i w
Masywie Śnieżnika, żyjąc w lasach liściastych, mieszanych i
iglastych regla górnego. Od wielu lat nie udało się
natomiast odnaleźć bardzo rzadkiej żołędnicy Eliomys
quercinus, która być może już wyginęła. Do gatunków
dość rzadkich należy też orzesznica Muscardinus avellanarius.
Do najpospolitszych leśnych gryzoni należą: nornica ruda
Clethrionomys glareolus, mysz zaroślowa Apodemus
sylvaticus, mysz leśna A. flavicollis i wiewiórka
Sciurus vulgaris, natomiast na terenach otwartych dominują
nornik zwyczajny Microtus arvalis i mysz polna Apodemus
agrarius, a także dwa gatunki szczurów. Do coraz
rzadszych gryzoni należy żyjący na polach uprawnych chomik
Cricetus cricetus i najmniejszego gryzoń Europy – badylarka
Micromys minutus, a do nielicznych można zaliczyć darniówkę
Pitymys subterraneus. Spośród gryzoni związanych ze
środowiskiem wodnym, na uwagę zasługuje szybko zwiększający swą
liczebność bóbr Castor fiber, wymieniony w Załączniku
II Dyrektywy Siedliskowej. W stawach i innych zbiornikach wodnych
oraz w ich pobliżu, występuje karczownik Arvicola terrestris,
który w ostatnich latach silnie zmniejsza liczebność.
Podobne środowisko zajmuje pochodzący z Ameryki Północnej
piżmak Ondatra zibethica. Silnie zmniejszyły swoją liczebność zając szarak Lepus europaeus
i królik Oryctolagus cuniculus. Ze ssaków owadożernych pospolicie występują jeszcze: jeż
Erinaceus europaeus i kret Talpa europaea, a także
ryjówki: aksamitna Sorex araneus i malutka S.
minutus, natomiast ryjówka górska S. alpinus
żyje tylko w Sudetach. Dość rzadki jest zębiełek karliczek
Crocidura suaveolens. W czystych wodach płynących i
stojących, występuje rzęsorek rzeczek Neomys fodiens, zaś
jedynym przedstawicielem owadożernych, wymienionym w Czerwonej
Księdze jest rzęsorek mniejszy N. anomalus, występujący
w siedliskach zatorfionych i bagiennych w Kotlinie Kłodzkiej, w
Masywie Śnieżnika i Górach Stołowych. Grupę ssaków drapieżnych reprezentują: szybko zwiększający w
ostatnich latach swą liczebność lis Vulpes vulpes, a także
do niedawna bardzo rzadka, ale ostatnio coraz liczniejsza wydra Lutra
lutra, wymieniona w Załączniku II do Dyrektywy Siedliskowej,
która wzrost liczebności zawdzięcza poprawie jakości wód.
Do stosunkowo licznych i szeroko rozprzestrzenionych należą
łasicowate: kuna leśna Martes martes i kuna domowa M.
foina, tchórz Mustela putorius, łasica M.
nivalis oraz gronostaj M. erminea. Stosunkowo licznym,
choć mało znanym z powodu skrytego trybu życia, mieszkańcem lasów
jest borsuk Meles meles. Elementem obcym wśród
drapieżników jest przybyły z Azji – jenot Nyctereutes
procyonides, i rozprzestrzeniający się od zachodu szop pracz
Procyon lotor, wsiedlony do Europy z Ameryki Północnej.
Tylko jeden gatunek parzystokopytnych – kozica Rupicapra rupicapra
– znalazł się w Czerwonej Księdze. Jej jedynym miejscem
bytowania na Dolnym Śląsku jest Masyw Śnieżnika (do 6 osobników).
Pozostałe kopytne zaliczają się do zwierząt łownych: jeleń
europejski Cervus elaphus, sarna Capreolus capreolus
http://eko.wbu.wroc.pl/eko - WBU Ekofizjografia
Powered by Mambo
Generated: 2 March, 2017, 19:19
oraz pochodzący z regionu śródziemnomorskiego daniel Dama
dama. Najrzadszym przedstawicielem kopytnych jest łoś Alces
alces, który sporadycznie odwiedza region, a niektóre
osobniki zatrzymują się na dłużej. W Sudetach i na Pogórzu
Kaczawskim żyje sprowadzony z południa Europy muflon Ovis
musimon. Pospolitym mieszkańcem lasów i ich skrajów
jest dzik Sus scrofa.
http://eko.wbu.wroc.pl/eko - WBU Ekofizjografia
Powered by Mambo
Generated: 2 March, 2017, 19:19