raport z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w zespole szkół w

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
PRZEPROWADZONEJ W ZESPOLE
SZKÓŁ W LIPNICY MUROWANEJ
Obszar ewaluacji: Efekty działalności dydaktycznej,
i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
wychowawczej
Przedmiot i cel badania: pozyskanie informacji na temat efektów pracy szkoły
poprzez analizę dokumentów wyniku sprawdzianu po klasie VI i egzaminu
gimnazjalnego
Wymaganie: rokrocznie następuje analiza dokumentów a wnioski służą
polepszeniu jakości pracy szkoły
Kryteria: użyteczność i trafność sposobów analizy stosowanych przez zespoły
przedmiotowe naszej placówki, przekazywanie jej Radzie Pedagogicznej
w sposób trwały i ciągły
Termin ewaluacji: wrzesień 2011 – luty 2012
1
SPIS TREŚCI:
I. Cele i zakres ewaluacji wewnętrznej
1. Cele ewaluacji wewnętrznej
2. Zakres ewaluacji wewnętrznej
a) Obszar
b) Wymaganie
3. Pytania kluczowe
4. Kryteria ewaluacji
II. Informacje dotyczące organizacji ewaluacji
1. Wskazywanie źródeł informacji o jakości pracy w obszarach objętych
ewaluacją
2. Metody i narzędzia badawcze wykorzystane przy ewaluacji
3. Terminy kolejnych czynności
III. Prezentacja wyników ewaluacji
1. Zbiorcze wyniki i analiza ankiety przeprowadzonej wśród uczniów klasy VI,
którzy w tym roku przystąpią do sprawdzianu
2. Zbiorcze wyniki i analiza ankiety przeprowadzonej wśród uczniów klas III
gimnazjum mających przystąpić do kwietniowego egzaminu gimnazjalnego
3. Analiza arkusza wywiadu z nauczycielem o strategiach wykorzystania wyniku
sprawdzianu i egzaminów gimnazjalnych
4. Analiza pracy zespołów przedmiotowych pod kątem wniosków z egzaminu
IV. Ostateczne rezultaty ewaluacji wewnętrznej i wnioski do dalszej pracy
1. Sformułowanie odpowiedzi na pytania kluczowe
2. Wnioski z badań
3. Formy upowszechniania raportu
V. Załączniki.
2
I. CELE I ZAKRES EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
1. Cele ewaluacji wewnętrznej:
• Kontrolowanie działań w celu zdiagnozowania wiadomości po I etapie edukacji
• Sprawdzenie metod analizy wyników sprawdzianu po klasie VIO i egzaminu po
III klasie gimnazjum
• Wdrażanie przez wszystkich nauczycieli wniosków uzyskanych w konkretnych
analizach oraz ciągłość pracy nad polepszeniem wyników naszych uczniów na
tle gminy, powiatu i województwa
2. Zakres diagnozowania:
• Obszar:
efekty
działalności
dydaktycznej,
wychowawczej
oraz
innej
działalności statutowej szkoły.
Wymaganie: Rokrocznie następuje analiza dokumentów a wnioski służą
polepszeniu jakości pracy szkoły
3. Pytania kluczowe:
• Czy szkoła tworzy raporty z analizy wyników egzaminów zewnętrznych?
• Czy szkoła podejmuje działania w celu zdiagnozowania wiadomości
i umiejętności po I etapie edukacji?
• Czy do analizy wyników sprawdzianu po klasie VI i egzaminu po klasie III
wykorzystuje się różnorodne metody analizy wyników?
• Czy analizy wyników odnoszą się do kontekstu poprzednich lat, mają charakter
ciągły, czy tendencję zmian?
• Czy analizy wyników dokonywane są w zespołach przedmiotowych, a wnioski
przedstawiane Radzie Pedagogicznej?
• Czy szczegółowe opracowania wyników i wnioski przekazywane są do
konkretnych nauczycieli przedmiotów wraz z konkretnymi problemami?
• Czy wdrażane w szkole wnioski z analizy wyników przyczyniają się do wzrostu
efektów kształcenia?
4. Kryteria ewaluacji
3
• Użyteczność i trafność sposobów analizy stosowanych przez zespoły
przedmiotowe nauczycieli
• Ciągłość i trwałość prowadzonych analiz
• Trafność i skuteczność sposobów i form przekazywania informacji o wynikach
Radzie Pedagogicznej i nauczycielom poszczególnych przedmiotów
II. INFORMACJE DOTYCZĄCE EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
1. Źródła informacji:
• Uczniowie klas VI i klas III gimnazjum, którzy w tym roku przystąpią do
sprawdzianu i egzaminu
• Losowo wybrani nauczyciele
2. Opis metod i narzędzi badawczych:
• Ankiety: uczniowie i nauczyciele
• Analiza dokumentacji zespołów samokształceniowych
• Analiza arkusza wywiadu
3. Terminy:
• Określenie przedmiotu ewaluacji, pytań kluczowych – wrzesień 2011
• Opracowanie metod i narzędzi badawczych – październik 2011
• Przeprowadzenie ankiet i wywiadów – listopad 2011- styczeń 2012
• Opracowanie wniosków – styczeń 2012
• Sporządzenie raportu – luty 2012
III. PREZENTACJA WYNIKÓW EWALUACJI
4
1. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród 23 uczniów klasy VI,
którzy w bieżącym roku przystąpią do tzw. sprawdzianu szóstoklasistów. Uzyskane
następujące odpowiedzi:
Na pytanie 1, które brzmiało:
Czy nauczyciele omawiają wymagania i standardy na sprawdzianie i egzaminie?
Tak, wszyscy
Tak, niektórzy
Nie
1 uczeń – 4%
22 uczniów – 96%
0 uczniów
Na pytanie 2
Czy w toku lekcji nauczyciele wykorzystują zadania, zagadnienia zawarte w arkuszach
egzaminacyjnych?
6 uczniów - co stanowi 26% odpowiedziało twierdząco, a 17 uczniów czyli 74% - przecząco.
Spośród przedmiotów wymienianych przez uczniów, na których nauczyciele wykorzystują
zadania podobne do egzaminacyjnych, padły odpowiedzi: matematyka, język angielski i język
polski.
5
Na pytanie 3
Czy nauczyciele informują o stopniu trudności zadania egzaminacyjnego?
20 osób, co stanowi 87% odpowiedziało – tak, 3 osoby, co stanowi 13% odpowiedziało – nie.
Na pytanie 4
6
Czy w pracach pisemnych (sprawdziany , testy) wykorzystywane są zadania z arkuszy
egzaminacyjnych? uzyskano odpowiedzi:
tak
nie
nie wiem
3 osoby – 13%
0
20 osób – 87%
Na pytanie 5
Czy nauczyciele na lekcjach zwracają uwagę na umiejętności, jakie uczeń powinien
opanować, aby zdać sprawdzian, egzamin?
21 odpowiedzi było twierdzących, co stanowi 91%, a 2 osoby odpowiedziały przecząco, jest
to 9%.
7
PODSUMOWANIE
Ankieta wykazała, że uczniowie klas VI potwierdzają znajomość wymagań
i standardów egzaminacyjnych, ale ich odpowiedzi wykazały również, że nie wszyscy
nauczyciele omawiają je na swoich zajęciach. Aż 74% ankietowanych stwierdziło, że
nauczyciele nie wykorzystują zadań zawierających wymagania egzaminacyjne. Może to
wynikać z tego, że szóstoklasiści nie pisali jeszcze sprawdzianu próbnego, stad niewiedza na
temat
zagadnień
egzaminacyjnych
i
brak
możliwości
porównania
z
zadaniami
wykorzystywanymi na lekcjach. Prawie wszyscy ankietowani uczniowie potwierdzili, iż
nauczyciele na lekcjach zwracają uwagę na umiejętności niezbędne do uzyskania
zadowalającego wyniku.
2. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród 31 uczniów klasy III,
którzy w bieżącym roku przystąpią do końcowego egzaminu gimnazjalnego.
Na pytanie 1
Czy nauczyciele omawiają wymagania i standardy na sprawdzianie i egzaminie? Uzyskano
następujące odpowiedzi:
Tak, wszyscy
18 osób – 58%
Tak, niektórzy
13 osób – 42%
8
Nie
0
Na pytanie 2
Czy w toku lekcji nauczyciele wykorzystują zadania, zagadnienia zawarte w arkuszach
egzaminacyjnych? 30 uczniów (97%) udzieliło odpowiedzi twierdzącej, a tylko 1 osoba (3%)
przeczącej. Spośród przedmiotów wymienianych przez uczniów, podczas których nauczyciele
często wykorzystują zadania podobne do egzaminacyjnych, padały w kolejności:
Matematyka: 25
Język polski: 24
Geografia: 17
Fizyka: 12
Język angielski: 12
Historia: 4
Chemia: 2
Wos: 2
9
Na pytanie 3, które brzmiało:
Czy nauczyciele informują o stopniu trudności zadania egzaminacyjnego?
27 uczniów, czyli 81% uczniów udzieliło odpowiedzi – tak, 3 (9%) odpowiedziało – nie.
10
Na pytanie 4
Czy w pracach pisemnych (sprawdziany , testy) wykorzystywane są zadania z arkuszy
egzaminacyjnych? pojawiły się dwie wersje odpowiedzi: 17 osób (55%) osób odpowiedziało
tak, ale aż 14 osób (45%) odpowiedziało – nie wiem.
Na pytanie 5
Czy nauczyciele na lekcjach zwracają uwagę na umiejętności, jakie uczeń powinien
opanować, aby zdać sprawdzian, egzamin? 31 odpowiedzi (100%) było twierdzących.
11
PODSUMOWANIE
Z ankiety jasno wynika, iż trzecioklasiści wyraźnie potwierdzają znajomość wymagań
i standardów egzaminacyjnych. na większości przedmiotów są wdrażani w techniki
opanowania rozwiązań egzaminacyjnych, ćwiczą i zaznajamiają się z arkuszami zadań.
Odpowiedzi – nie wiem- 14 osób na pytanie 4 mogą świadczyć o tym, iż uczniowie nie znają
jeszcze nowej formuły, ani nie byli uczestnikami próbnego egzaminu gimnazjalnego, stąd
niepewność jak ostatecznie będą wyglądać poszczególne jego części i polecenia. 100%
uczniów biorących udział w ankiecie dało odpowiedź potwierdzającą, iż nauczyciele na
lekcjach zwracają uwagę na umiejętności niezbędne do uzyskania zadowalającego wyniku.
3. Zbiorcza analiza arkusza wywiadu z nauczycielem, którego celem była ewaluacja
(zarówno w szkole podstawowej jak i gimnazjum)
• Podejmowanych działań zwiększających efektywność nauczania oraz uczenia
się
• Doskonalenia
specyficznych
umiejętności
związanych
z
nauczanym
przedmiotem, od których zależy sukces ucznia na egzaminie
• Działań przygotowujących do egzaminów
Arkusz wywiadu zawierał następujące zagadnienia:
L.p.
Zagadnienia
Tak
1.
Wprowadzam większą indywidualizację nauczania
6
2.
Stosuję metody aktywizujące
11
3.
Częściej sprawdzam wiedzę i umiejętności uczniów
8
4.
Uczę uczniów planować czas
6
5.
Zadania egzaminacyjne (lub podobne) włączam do prac klasowych
8
6.
Więcej uwagi poświęcam na czytanie ze zrozumieniem
9
7.
Realizuję to, co zostało zapisane w programie naprawczym opracowanym po
6
analizie wyników w szkole
8.
Doskonalę umiejętności, które słabo wypadły
12
9.
Wyniki egzaminów potwierdziły skuteczność stosowanych przeze mnie metod
4
12
10.
Kładę nacisk na tworzenie i realizowanie planu rozwiązania zadań
4
11.
Ćwiczę różne strategie rozwiązywania zadań
5
12.
Zwracam szczególną uwagę na poprawność rachunkową (w tym stosowanie
2
jednostek)
13.
Organizuję egzaminy próbne i analizuję ich wyniki
7
14.
Prowadzę dodatkowe zajęcia przygotowujące do egzaminu
7
15.
Systematycznie powtarzam materiał
8
Proszę wskazać, jakie Pani/Pan stosuje metody: odpowiedź zaznacz x
Wykres obrazujący analizę arkusza wywiadu z nauczycielem.
PODSUMOWANIE
Wszyscy nauczyciele stwierdzili, że doskonalą umiejętności, które słabo wypadły. 92%
nauczycieli stosuje metody aktywizujące. Na zagadnienie: „Zwracam szczególną uwagę na
poprawność rachunkową (w tym stosowanie jednostek)” jedynie dwóch nauczycieli
odpowiedziało pozytywnie. Ogółem uznano, iż w szkole więcej uwagi poświęca się na
czytanie ze zrozumieniem a także częściej nauczyciele sprawdzają wiedzę i umiejętności
13
uczniów. Tyleż samo nauczycieli, bo 8 spośród 12 zadania egzaminacyjne włącza do prac
klasowych i systematycznie powtarza materiał. 58% ankietowanych organizuje egzaminy
próbne i analizuje ich wyniki, prowadzi dodatkowe zajęcia przygotowujące do egzaminów.
50% nauczycieli uczy uczniów planować czas oraz wprowadza większą indywidualizację
nauczania, ponadto
realizuje to, co zostało zapisane w programie naprawczym
opracowanym po analizie wyników szkoły. Wśród 33% ankietowanych nauczycieli wyniki
egzaminów potwierdziły skuteczność stosowanych przez nich metod, kładąc nacisk na
tworzenie i realizowanie planu rozwiązywanie zadań.
Na podstawie analizy arkusza wywiadu z nauczycielem można stwierdzić, że
• Nauczyciele dokonują analizy nabywanych przez uczniów wiadomości i umiejętności
określonych w podstawie programowej
• Nauczyciele wdrażają wnioski z analizy osiągnięć uczniów
• Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy osiągnięć uczniów w planowaniu swojej
pracy na zajęciach
• Nauczyciele prowadza dodatkowe zajęcia przygotowujące do egzaminów
• Nauczyciele wykorzystują na zajęciach różne metody nauczania, aby wspierać
prawidłową realizację podstawy programowej.
4. Analiza dokumentacji szkolnej pod kątem formułowania raportów z wyników
egzaminów zewnętrznych.
WNIOSKI
•
Działające w ZS w Lipnicy Murowanej zespoły samokształceniowe (humanistyczny
i matematyczno – przyrodniczy) rokrocznie przeprowadzają analizy i sporządzają
raporty
dotyczące
Potwierdzeniem
analiz
tego
są
wyników
protokoły
przeprowadzonych
posiedzeń
w/w
egzaminów.
zespołów
samokształceniowych.
•
Analiza tego typu testów ma ogromne znaczenie dla dalszej pracy w klasie,
w której przeprowadzane są badania. Pod uwagę brana jest wiedza uczniów,
zdolność logicznego myślenia, tworzenie samodzielnej wypowiedzi, tekstu,
analiza i synteza zadań.
14
•
Praktyka stało się, że próbne egzaminy przeprowadza się na tyle wcześnie, by
móc jeszcze długo pracować nad obszarem sprawiającym uczniom kłopoty.
•
W każdym zespole samokształceniowym omawiane są wyniki egzaminów,
a spośród nauczycieli uczących każdy omawia swój obszar i dokonuje analizy
wyników porównując je ze średnimi wynikami kraju (jeśli były w ramach
ogólnopolskiego egzaminu) oraz zdobywanymi przez ucznia ocenami.
•
Każdy z zespołów w formie protokołów dokumentuje podjęte działania mające na
celu dopracowanie słabych stron, a później następuje wymiana opinii na temat
poziomu umiejętności danej klasy.
•
W czerwcu przeprowadzana jest bardzo wnikliwa analiza wyników końcowych
testów. Zespół humanistyczny analizuje je w następujących obszarach:
Tworzenie własnego tekstu
Zadania zamknięte
Zespół matematyczno – przyrodniczy :
Wyszukiwanie i odczytywanie informacji
Zastosowanie informacji w sytuacjach typowych i nietypowych
Stosowanie zintegrowanej wiedzy
•
Wyniki porównywane są z obrazem wiedzy i umiejętności uczniów na tle gminy,
powiatu i kraju. Następuje ocena osiągniętego poziomu uczniów, porównanie
z egzaminami próbnymi, uzyskanymi ocenami oraz ustalenie, czy plan naprawczy
po próbnym egzaminie przyniósł oczekiwane skutki. Kolejnym krokiem zespołów
jest porównanie z tzw. testem na wejście w klasach I. Daje to obraz czy i na ile
zmienił się poziom badanej klasy, czy sprawdziły się oczekiwania, czy nastąpił
regres. Podejmowane są wnioski do dalszej pracy.
•
Wszystkie zagadnienia są protokołowane i przedstawiane podczas zebrań Rady
Pedagogicznej. Powstają raporty w formie zestawień liczbowych, wykresów
i komentarzy słownych
IV. OSTATECZNE REZULTATY EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ I WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY
15
Z podanych badań wynika, że nasza placówka wykonuje wszystkie działania, by
rokrocznie udokumentować przebieg prac związanych z analizą wyników egzaminów.
Tworzone raporty są podstawą dalszych działań w dziedzinach, które sprawiają uczniom
najwięcej kłopotów. Praktyką stało się omawianie na zebraniach Rady Pedagogicznej
najpierw próbnych, a później ostatecznych punktowych osiągnięć naszych uczniów, by
następnie skonfrontować te wyniki z latami poprzednimi, a także ze zdiagnozowanymi
testem na wejście wiadomościami i umiejętnościami uczniów po I etapie edukacyjnym.
Niebagatelną rolę odgrywają tutaj zespoły samokształceniowe, gdyż to one zajmują się
szczegółowym opracowaniem wszelkich analiz, a następnie konkretni nauczyciele
otrzymują wskazówki do dalszej pracy z grupą egzaminacyjną. Zarówno humaniści jak
i nauczyciele
przedmiotów
ścisłych
potwierdzają,
że
ich
praca
w
klasach
przygotowujących się do egzaminu, polega na częstym rozwiazywaniu przykładowych
testów, a uczniowie (w większości) są tego świadomi.
Cieszy fakt, że uczniowie naszej szkoły potwierdzają w ankietach, iż na większości
przedmiotów są systematycznie i konsekwentnie wdrażani w techniki i metody radzenia
sobie z zadaniami egzaminacyjnymi. Większość odpowiedzi udzielonych przez uczniów
potwierdza to, co w podobnych ankietach stwierdzili nauczyciele.
Z przeprowadzonej ewaluacji jasno wynika, że w naszym Zespole Szkół istnieje
pełna i rzetelnie wykonywana dokumentacja analiz i raportów poegzaminacyjnych, która
ułatwia pracę nauczycielom prowadzącym klasy egzaminacyjne. Niestety wdrażane
wnioski
niejednokrotnie
nie
wystarczają,
by
efekt
kształcenia
był
zgodny
z oczekiwaniami. Na końcowy wynik egzaminu ma wpływ wiele czynników, choć
przypuszczalny jego wynik można przewidzieć analizując wnioski po jego części próbnej.
Dlatego ważnym jest, by odstępować od utartej drogi analiz, konsekwentnie
i systematycznie dokumentować raporty w kolejnych latach.
16