odporność? - Instytut SANVITA

apetyt na zdrowie
Sylwia
Leszczyńska
Dietetyk
PEQPSOPžŗ
S
ezon jesienno-zimowy to okres, kiedy nasza odporność zwykle obniża się i jesteśmy bardziej podatni na infekcje. Powszechnie wiadomo, że „lepiej zapobiegać, niż leczyć”. Jak więc wzmocnić naszą
odporność?
Zadaniem układu odpornościowego (immunologicznego) jest obrona
przed czynnikami infekcyjnymi i szkodliwymi substancjami. Aktywność
naszego układu odpornościowego możemy modulować przez składniki diety,
zwiększając w ten sposób funkcje obronne organizmu.
Stan odżywienia jest istotnym czynnikiem wpływającym na układ immunologiczny. Niedostateczna podaż energii, głównych składników pokarmowych
i mikroelementów hamuje fundamentalne funkcje obronne organizmu.
Do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego niezbędne są:
t Wielonienasycone niezbędne kwasy tłuszczowe
t Aminokwasy – glutamina, arginina, aminokwasy siarkowe
t Nukleotydy
t Witaminy A, E, C, B6,B12, kwas foliowy
t Cynk, miedź, żelazo, selen
130#*05:,*
Ich modulacyjne działanie polega na wpływie m.in. na funkcjonowanie jelitowej bariery śluzówkowej, czyli układu odpornościowego znajdującego się
w błonie śluzowej jelita, chroniącego przed wniknięciem tą drogą patogenów.
Składniki te mają również stymulujący wpływ na komórki obronne naszego
organizmu oraz na odpowiedź zapalną. Jeśli uzupełnimy dietę w brakujące
składniki, możemy skorygować czynność układu immunologicznego i zwiększyć odporność organizmu.
8+",*$)130%6,5"$)+&45*$)/"+8*ġ$&+
Cynk – jego rola w syntezie DNA sprawia, że jest niezbędny do szybko
dzielących się tkanek, takich jak grasica (gruczoł niezbędny dla rozwoju
odporności organizmu) czy szpik kostny, w którym powstają leukocyty
apetyt na zdrowie
(krwinki białe) zwalczające wirusy, bakterie, grzyby,
pasożyty, toksyny oraz odpowiedzialne za rozpoznawanie i niszczenie nieprawidłowych komórek (w tym nowotworowych) powstających w organizmie. Najlepszym
źródłem cynku są: chude mięso i ryby, mleko i jego przetwory, produkty zbożowe z pełnego przemiału, nasiona
roślin strączkowych, jaja oraz warzywa.
Żelazo – niedobór tego pierwiastka nie tylko prowadzi
do anemii- jak powszechnie wiadomo, ale jest również
czynnikiem ryzyka zwiększonej podatności na zakażenie. W produktach spożywczych znajduje się żelazo
hemowe, które przyswaja się w 20% i gorzej wchłaniane
(tylko w 5%) żelazo niehemowe. Jako że żelazo hemowe
znajduje się w produktach zwierzęcych, najlepsze źródło żelaza stanowią: podroby, głównie wątróbka, mięso
(zwłaszcza cielęcina i wołowina) i przetwory mięsne,
ryby, drób. Żelaza niehemowe znajdziemy w: żółtkach jaj,
pełnych ziarna zbóż (mąka, chleb z pełnego przemiału,
kasze gruboziarniste, otręby pszenne, orkiszowe, zarodki pszenne), warzywa zielone (szpinak, nać pietruszki,
szczypior) oraz boćwina, buraki. Wchłanianie żelaza
ogranicza nadmierne spożycie kawy, herbaty, pokarmów
bogatych w błonnik.
Innym pierwiastkiem stymulującym odporność jest
selen. Posiada on również właściwości antyoksydacyjne
(przeciwutleniające), co oznacza, że stanowi broń przeciw wolnym rodnikom - cząsteczkom, które silnie uszkadzają komórki i tkanki. Jeśli nasza dieta będzie bogata
w produkty zbożowe, otręby, kiełki zbożowe, ryby i owoce
morza w stopniu wystarczającym pokryjemy zapotrzebowanie na ten pierwiastek.
Poza niektórymi składnikami mineralnymi na stan
naszej odporności ma wpływ wysycenie organizmu
witaminami, zwłaszcza witaminami antyoksydacyjnymi
(A, C, E), które odgrywają ważną rolę we wszystkich
aspektach odpowiedzi immunologicznej. Witamina
A odgrywa ochronną rolę w infekcjach wirusowych
(zwłaszcza w odrze). Witaminy te współdziałają jednocześnie z wyżej opisanymi pierwiastkami. Witaminy
antyoksydacyjne zawarte są w dużej ilości w warzywach
i owocach, dlatego należy zwracać szczególną uwagę
na ich odpowiednią ilość w diecie (600 gramów warzyw
+300 g owoców dziennie). Dobrym źródłem witaminy E
są oleje roślinne, pestki roślin oleistych (np. słonecznika),
orzechy, migdały, produkty pełnoziarniste.
Inną grupą składników pokarmowych stymulujących
odporność są aminokwasy: arginina, glutamina, tauryna.
Stymulują one syntezę endogennych przeciwutleniaczy
oraz naprawę tkanek organizmu. Dostarczane są one
naszemu organizmowi wraz z produktami białkowymi.
Długołańcuchowe wielonienasycone kwasy omega-3
(WNKT) oraz jego pochodne: kwas eikozopentaenowy
(EPA) i dokozoheksaenowy (DHA) nie są wytwarzane
w organizmie ludzkim, dlatego muszą być dostarczo-
14 8[ESPXZNTUZMV
ne z pożywieniem. Dlatego zostały nazwane niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi (NNKT).
Niezbędnymi również w stymulacji naszej odporności.
Bogatym źródłem omega- 3 ( kwasu linolenowego, m.in.
alfa linolenowego) są: olej lniany, rzepakowy, sojowy,
rośliny liściaste, orzechy, łosoś, makrela, tuńczyk. Tłuste
ryby morskie są źródłem EPA i DHA.
Probiotyki to preparaty lub produkty zawierające wystarczającą ilość żywych, ściśle zdefiniowanych drobnoustrojów, wykazujących korzystny efekt zdrowotny. Najczęściej
stosowanymi probiotykami są: bakterie kwasu mlekowego
z rodziny: Lactobacillus, Bifidobacterium oraz niepatogenne
drożdże: głównie Saccharomyces boulardii. Wpływają na
odpowiedź zapalną organizmu poprzez korzystne działanie na mikroflorę jelita. Zmniejszają kolonizację bakteriami
patogennymi poprzez uniemożliwienie dostępu do nabłonka jelitowego oraz produkują bakteriocyny hamujące wzrost
patogenów w jelicie. Źródłem probiotyków pośród produktów spożywczych są produkty mleczne fermentowane,
jogurty, kefiry, mleka acidofilne. Najlepiej szukajmy takich
produktów, na których etykiecie widnieje nazwa konkretnych szczepów probiotycznych. Warto pamiętać, że jeżeli dostarczanie produktów probiotycznych ma przynieść
korzystny efekt, musimy to robić regularnie.
Pokarm ze względu na jego skład jakościowy, ilościowy oraz jako źródło energii jest głównym czynnikiem
zewnętrznym mającym wpływ na rozwój i utrzymanie
funkcji odpornościowych ustroju. Dlatego pokrywająca
zapotrzebowanie energetyczne, dobrze zbilansowana
dieta bogata w powyższe składniki na pewno pomoże
nam cieszyć się zdrowiem nawet w mroźne, zimowe wieczory.
WYDAWCA:
8[ESPXZNTUZMV
Sp. z o.o.
01-650 Warszawa
ul. Mickiewicza 72 lok. 32
tel. 22 251 86 18
dr Dariusz Rembisz,
Małgorzata Różańska,
Ewa Wierzchowska,
Joanna Włodarczyk
REDAKTOR NACZELNA:
Ewa Zagórska
e-mail: ewa.zagorska@wzs.
com.pl
BIURO REKLAMY I PROMOCJI
tel. 22 251 86 18
Dyrektor Andrzej Kalbarczyk
[email protected]
Specjaliści ds. reklamy
Monika Sawicka
[email protected]
Agnieszka Poledniok
agnieszka.poledniok@wzs.
com.pl
Joanna Trąbicka
[email protected]
WSPÓŁPRACOWNICY:
Andrzej Komorowski,
Marzanna GraffOszczepalińska,
STUDIO GRAFICZNE:
MyK
ISSN 1733-1854
ADRES REDAKCJI
I BIURA REKLAMY:
01-650 Warszawa
ul. Mickiewicza 72 lok. 32
tel. 22 251 86 18
e-mail: [email protected]
www.wzs.com.pl