grzyb.ek - Muzeum Warszawy
Transkrypt
grzyb.ek - Muzeum Warszawy
Laboratorium Usługowe GRZYB.E.K. dr inż. Ewa Kisielowska 31-030 Kraków; ul. Bonerowska 7; tel./fax (012) 421-12-21 NIP: 676-010-59-72 KONSERWACJA OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH – EKSPERTYZY MYKOLOGICZNE – KONSERWACJA DREWNA – ODGRZYBIANIE EKSPERTYZA MYKOLOGICZNO-ENTOMOLOGICZNA POMIESZCZEŃ MUZEUM NA WOLI UL. SREBRNA 12 W WARSZAWIE OPRACOWAŁA: dr inż. Ewa Kisielowska Laboratorium Usługowe GRZYB.E.K. ul.Bonerowska 7, 31-030 Kraków Kraków – grudzień – 2014 1 1. CEL I ZAKRES EKSPERTYZY Celem ekspertyzy jest określenie rodzaju i rozmiaru zagrzybienia pomieszczeń Muzeum Na Woli w Warszawie przy ul. Srebrnej 12, a także określenie jego wpływu na stan techniczny obiektu oraz sposób jego likwidacji. 2. MIEJSCE I CZAS POBORU PRÓBEK Próbki do badań mykologicznych pobrano w dniu 25.11.2014 r. z zachowaniem zasad sterylności: na strychu, w piwnicach, pomieszczeniach socjalnych oraz hydroforni budynku, w miejscach wskazujących na ewentualne zagrzybienie ( wykwity, zacieki, osypujący się tynk, łuszcząca się farba ). W miejscach poboru próbek wykonano zdjęcia, które umieszczono w dokumentacji zdjęciowej. 3. BADANIA MYKOLOGICZNE - METODYKA I WYNIKI BADAŃ Badania analityczno - diagnostyczne przeprowadzono z zastosowaniem odpowiednich podłóż wybiórczych do izolacji i inkubacji grzybów z klasy Micromycetes i Basidiomycetes, w oparciu o klucze do oznaczania przynależności systematycznej grzybów: „A manual of soil fungi” J.C. Gilman “A manual of the Penicillium” B. Raper “Grzyby mikroskopowe w mikrobiologii technicznej” O.Fassatiowa „Oznaczanie grzybów domowych” J. Ważny. W badanych próbkach wyizolowano i oznaczono następujące, dominujące gatunki grzybów: Próbka nr 1 - strych - próbka pobrana z krokwi dachowych ( widoczne zacieki, wysolenia, naloty ) Aspergillus clavatus Desmazieres cała płytka zarośnięta 2 Próbka nr 2 - strych - krokwie i płatwie *Aspergillus niger van Tieghem *Aspergillus fumigatus Fresenius Penicillium implicatum Biourge liczne kolonie grzybowe Próbka nr 3 - piwnice - pomieszczenie 23 ( ciemne naloty wzdłuż ściany korytarza - od dołu zacieki – podsiąkanie) *Aspergillus clavatus Desmazieres Aspergillus resctrictus Smith Penicillium lanosum Westling drożdżaki liczne kolonie grzybowe Próbka nr 4 - pomieszczenie socjalne - ściana na wys. 60-70cm ( łuszcząca się farba , przebarwienia, zacieki ) Aspergillus repens de Bary Mucor racemosus Fresenius Mucor mucedo Fresenius Rhizopus nigricans Ehrenberg cała płytka zarośnięta Próbka nr 5 - pomieszczenie socjalne - małe ( częściowe odspojenie tynku, farby ) *Aspergillus clavatus Desmazieres drożdżaki cała płytka zarośnięta Próbka nr 6 - pomieszczenie socjalne 2 (łuszcząca się farba) Aspergillus repens de Bary Mucor hiemalis Wehmer drożdżaki - bardzo liczne kolonie promieniowce - liczne kolonie 3 Próbka nr 7 - pomieszczenie socjalne - wzdłuż instalacji wod.-kan. ( odpadający tynk, łuszcząca się farba ) *Aspergillus niger van Tieghem *Aspergillus flavus Link Mucor mucedo Fresenius Mycelia sterilia Penicillum implicatum Biourge Drożdżaki cała płytka zarośnięta Próbka nr 8 - hydroforownia ( odpadający tynk ) *Aspergillus niger Aspergillus repens van Tieghem de Bary Mortierella nigricans van Tieghem Penicillium implicatum Biourge cała płytka zarośnięta 4. OMÓWIENIE WYNIKÓW W wyniku przeprowadzonych badań mykologicznych makro- i mikroskopowych stwierdza się istnienie zagrzybienia we wszystkich pobranych próbkach drewna oraz zeskrobanych ze ścian. Szczególnie silne zagrzybienie obserwuje się w badanym pomieszczeniu piwnicznym (23), a także w pomieszczeniach socjalnych, gdzie najprawdopodobniej w wyniku złej izolacji poziomej i pionowej budynku istnieje podsiąkanie wilgoci od dołu oraz od przylegającego do murów gruntu (fot). Zawilgocenie ścian w pomieszczeniach socjalnych w pewnych miejscach nastąpiło również na skutek nieszczelności instalacji wod.-kan. W wyniku badań diagnostycznych stwierdzono stosunkowo dużą liczebność i różnorodność gatunków grzybów pleśniowych w badanym materiale. Są to grzyby z klasy Mikromycetes oraz Basidiomycetes ( pr.7 oznaczony jako Mycelia steralia nie możliwy do oznaczenia w krótkim czasie), czynne w degradacji substancji budowlanej - krzemianów i glinokrzemianów, a także zaprawy cementowo-wapiennej oraz elementów drewnianych. 4 Wśród wyizolowanych grzybów pleśniowych pewne gatunki, m.in.: Aspergillus niger i Aspergillus flavus ( oznaczone *) są grzybami toksynotwórczymi, stanowiącymi istotne zagrożenie dla zdrowia osób przebywających często w środowisku ich rozwoju. Mikotosyny wydzielane przez cytotoksycznym, te grzyby odznaczają hematokancerogennym, się potencjalnie wyraźnym hepatotoksycznym, działaniem neurotoksycznym, mutagennym, teratogennym w stosunku do organizmów żywych. Grzyby pleśniowe (głównie ich pylące się zarodniki konidialne), mogą również wpływać szkodliwie na układ oddechowy (nieżyty oskrzeli, płuc, astma, na przewód pokarmowy, powodować stany zapalne błon śluzowych, wpływają ujemnie na centralny system nerwowy, a także mogą stać się przyczyną wielu schorzeń alergicznych i różnego rodzaju grzybic (np.płuc), stwarzając poważne zagrożenie dla zdrowia osób przebywających w środowisku ich rozwoju. BADANIA ENTOMOLOGICZNO – FITOPATOLOGICZNE Badania stanu technicznego drewnianej więźby dachowej pod względem uszkodzeń przez szkodniki owadzie i grzyby patogenne z rodz. Basidiomycetes. Badania makroskopowe drewnianych ekelmentów więźby dachowej na Muzeum na Woli nie wykazały występowania czynnych żerowisk szkodników owadzich z rodz. kózkowatych np. spuszczel pospolity ( hylotrupes bajulus ) i kołatkowartch np. kołatek domowy ( Anobium punctatum ) głównie odpowiedzialnych z poważne uszkodzenia substancji drewnianej. Więźba dachowa w badanym obiekcie jest wykonana z małowymiarowych elementów zabezpieczonych chemicznie przed szkodliwym działaniem grzybów i owadów solami ze związkami miedzi, które w tym przypadku skutecznie zabezpieczają użyte drewno. Przebarwienia widoczne na zdjęciach ( słupach, płotwiach ) są spowodowane okresowo występującymi wodami kondensacyjnymi, które wypłukując konserwant nie spowodowały obniżenia wytrzymałości konstrukcyjnej użytego materiału. Nie zaobserwowano nieszczelności pokrycia dachowego, które na skutek ciągłego zamakania mogły spowodować rozwój grzybów uszkadzających strukturę drewna. Można przyjąć, że stan techniczny drewnianej więźby dachowej jest zadawalający i nie stwarza konieczności wykonania dodatkowych zabiegów konserwujących czy dezynsekcyjnych z wyjątkiem podniesienia stopnia niepalności elementów drewnianych. 5 5. ZALECENIA W związku z występowaniem zagrzybienia w miejscach pobranych próbek należy : 1. Odkuć zainfekowane miejsca ( tynk ) do cegły z poszerzeniem około 0,5 m od widocznych granic. 2. Sprawdzić szczelność instalacji wod/kan w pomieszczeniach sanitarnych i hydroforni. 3. Sprawdzić szczelność i skuteczność systemu odprowadzającego wodę deszczową. 4. Sprawdzić szczelność przejść instalacji wod/kan, gazu i prądu w murach zewnętrznych. 5. Sprawdzić skuteczność izolacji pionowej w miejscach występowania zawilgocenia, 6. Wykonać zabiegi hydrofobizacji fragmentów ścian w miejscach gdzie występuje zjawisko podsiąkania kapilarnego środkami firm: STO-Ispo, Icopal lub równoważnymi. 7. Wykonać zabiegi odgrzybiające polegające na nasączeniu środkami zainfekowanych miejsc jedno lub dwukrotnie ( w zależności od zastosowanego środka i zaleceń producenta ). Polecane środki Firm Kroemer, STO- Ispo, Reemers, lub równoważne. Powyższe zabiegi należy powierzyć firmie specjalistycznej lub firmie o doświadczeniu w wykonywaniu tych prac. Kraków 11.12.2014 r. 6 DOKUMENTACJA ZDJĘCIOWA 7 8 9 10