Schemat rozkładu tomu i artykułu

Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Polish Association for Landscape Ecology
Problemy Ekologii Krajobrazu
The Problems of Landscape Ecology
Tom XX
Volume XX
Pierwszy tytuł po polsku
Drugi tytuł po polsku
First title in english
Second title in english
Redakcja tomu / Volume edited by: Imię Nazwisko, Imię Nazwisko,
Imię Nazwisko
Nazwa 2 jednostki wydającej po polsku
Name of 2 publishig body in english
Wydawca / Published by:
Nazwa Jednostki po polsku
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Rada Programowa Czasopisma / Programme Council of the Journal:
Przewodniczący / President: Andrzej Richling
Sekretarz / Secretary: Agata Cieszewska,
Członkowie / Members: Tadeusz Chmielewski, Marian Drużkowski, Krystyna German, Andrzej
T. Jankowski, Mariusz Kistowski, Ryszard Klimko, Leon Kozacki, Maciej Pietrzak, Zbigniew
Podgórski, Jerzy Solon, Adolf Szponar, Krzysztof Wojciechowski, Wiesław Ziaja
Strona internetowa PAEK / Website of PALE: www.paek.ukw.edu.pl
Redaktor Naczelny Czasopisma / Chief Editor of the Journal: Andrzej Richling
Adres redakcji czasopisma / Editorial Office of the Journal: Krakowskie Przedmieście 30,
00-927 Warszawa, Polska. Tel.: 48 22 55 20 755, Fax: 48 22 55 21 521
e-mail: [email protected], [email protected]
Redakcja tomu / Technical editing of volume: Imię Nazwisko
Recenzenci naukowi tomu / Scientific reviewer(s) of volume: Imię Nazwiskoi, Imię Nazwisko,
Imię Nazwisko
Tłumaczenie / Translation: Imię Nazwisko
Skład i łamanie / Volume prepared for printing: Imię Nazwisko (nazwa)
Zdjęcie na okładkę / Photo on cover: Imię Nazwisko
Projekt logo PAEK / PALE logo project: Andrzej Dąbrowski
Publikacja dofinansowana przez / Volume publication sponsored by: Nazwa Instytucji
©2008 nazwa instytucji wydającej, Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
ISSN 1899-3850
numer ISBN jednostki wydającej
Druk i oprawa / Printing and biding: nazwa drukarni
Warszawa - Miasto Wydawcy, rok
Spis treści
Table of Contents
Od redakcji ........................................................................................................................................
9
Artykuły - Articles
Imię Nazwisko, Imię Nazwisko, Imię Nazwisko
Tytuł polski
Engish title .............................................................................................................................
11
Imię Nazwisko, Imię Nazwisko, Imię Nazwisko
Tytuł polski
Engish title..............................................................................................................................
25
Imię Nazwisko, Imię Nazwisko, Imię Nazwisko
Engish title..............................................................................................................................
35
Notatki - Short Communications
Imię Nazwisko, Imię Nazwisko, Imię Nazwisko
Tytuł polski
Engish title..............................................................................................................................
48
Artykuły - Articles
Dziki W. et al.,2008. Analiza krajobrazu z wykorzystaniem sieci neuronowych. Problemy
Ekologii Krajobrazu, T. XX. 5-8.
Analiza krajobrazu z wykorzystaniem sieci neuronowych
Artificial neural networks for landscape analysis
Wacław Dziki1, Zenek Gąska2, Piotrek Boczek1
1
Wyższa Szkoła Umiejętności Przeróżnych
ul. Niska 42/24, 00-842 Pcim, Polska, e-mail: [email protected]
2
Niższa Szkoła Wyższego Uniwersytetu
ul. Worek 42/24, 00-842 Zaułek, Biegun Północny, e-mail: [email protected]
_________________________________________________________________________________
Abstract. Jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się obecnie podejść do rozpoznawania przedmiotów terenowych
na obrazach teledetekcyjnych jest klasyfikacja obiektowa. Wywodzi się ona z procesu kognitywnego, poznawczego,
realizowanego w naturalny sposób w mózgu człowieka oglądającego obraz lub zdjęcie, a mianowicie – przez uprzedni
wstępny podział tegoż obrazu na segmenty o zbliżonych cechach wizualnych, wyróżniających te segmenty względem
otoczenia. Segmentacja pozwala nie tylko na uporządkowanie treści rozpoznawanego obrazu, ale także dostarcza
analitykowi znaczną liczbę parametrów, które mogą zostać użyte jako kryteria klasyfikacyjne. Jest to jedna z najważniejszych
zalet tego podejścia.
Przedmiotem pracy jest projekt i ocena jakości segmentacji wysokorozdzielczego obrazu teledetekcyjnego użytego do
rozpoznawania obszarów o różnych funkcjach, współtworzących przestrzeń miasta. Do oceny wybrano jedno z najbardziej
atrakcyjnych obecnie zobrazowań wykonywanych z pokładu satelity QuickBird. Analizowane zobrazowanie stanowi
przetworzony techniką pan-sharpening obraz wielospektralny, przepróbkowany do rozdzielczości 0,60 m. Celem pracy
jest ustalenie progów segmentacji w układzie hierarchicznym, oraz ocena cech segmentów dobranych do wyłonienia
charakterystycznych kompleksów urbanistycznych. W podsumowaniu przedstawione zostaną możliwości wykorzystania
wyników klasyfikacji obiektowej do badania zmian struktur urbanistycznych, w porównaniu z innymi obrazami teledetekcyjnymi
badanego terenu oraz z danymi wektorowymi.
Słowa kluczowe: sieci neuronowe, klasyfikacja krajobrazu
Key words: neural networks, landscape classification
Wprowadzenie
Postęp w dziedzinie budownictwa i infrastruktury wymaga obecnie ustawicznego śledzenia zmian różnych
funkcjach, współtworzących przestrzeń miasta. Do oceny wybrano jedno z najbardziej atrakcyjnych obecnie
zobrazowań wykonywanych dla TNP. Wykonano je z wykorzystaniem dostępnych zdjęć satelitarnych
LANDSAT.
Dziki W. et al.
Jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się obecnie podejść do rozpoznawania przedmiotów
terenowych na obrazach teledetekcyjnych jest klasyfikacja obiektowa. Wywodzi się ona z procesu kognitywnego,
poznawczego, realizowanego w naturalny sposób w mózgu człowieka oglądającego obraz lub zdjęcie, a
mianowicie – przez uprzedni wstępny podział tegoż obrazu na segmenty o zbliżonych cechach wizualnych,
wyróżniających te segmenty względem otoczenia. Segmentacja pozwala nie tylko na uporządkowanie treści
rozpoznawanego obrazu, ale także dostarcza analitykowi znaczną liczbę parametrów, które mogą zostać użyte
jako kryteria klasyfikacyjne. Jest to jedna z najważniejszych zalet tego podejścia.
Przedmiotem pracy jest projekt i ocena jakości segmentacji wysokorozdzielczego obrazu teledetekcyjnego
użytego do rozpoznawania obszarów o różnych funkcjach, współtworzących przestrzeń miasta. Do oceny
wybrano jedno z najbardziej atrakcyjnych obecnie zobrazowań wykonywanych z pokładu satelity QuickBird.
Analizowane zobrazowanie stanowi przetworzony techniką pan-sharpening obraz wielospektralny,
przepróbkowany do rozdzielczości 0,60 m. Celem pracy jest ustalenie progów segmentacji w układzie
hierarchicznym, oraz ocena cech segmentów dobranych do wyłonienia charakterystycznych kompleksów
urbanistycznych. W podsumowaniu przedstawione zostaną możliwości wykorzystania wyników klasyfikacji
obiektowej do badania zmian struktur urbanistycznych, w porównaniu z innymi obrazami teledetekcyjnymi
badanego terenu oraz z danymi wektorowymi.
Tom XX
ISBN-83-89502-81-X
Problemy Ekologii Krajobrazu
Prezentowane opracowanie przedstawia wyniki projektu badawczego KBN, którego podstawowym celem prac było opracowanie modelu krajobrazu. Kluczowe znaczenie miało w tym przypadku wyodrębnienie indykatorów, które umożliwiłyby
opis środowiska i czynników presji. Odnosiły się one do struktury krajobrazu jako całości i poszczególnych jego komponentów oraz natury badanych procesów obiegu składników chemicznych. Założono przy tym, że obserwowany przebieg
procesów obiegu, których skutkiem jest określony poziom dynamicznej równowagi środowiska jest wypadkową wielu
działających jednocześnie czynników naturalnych, antropogenicznych i uwarunkowań „przypadkowych”.
Analizowany teren jest reprezentatywny pod względem struktury i zróżnicowania środowiska przyrodniczego dla prowincji
Niżu Środkowoeuropejskiego, gdyż przez jego środek przebiega granica maksymalnego zasięgu zlodowacenia Wisły,
dzieląca obszar Niżu na dwie podprowincje: Pojezierza Południowobałtyckie, o krajobrazie młodoglacjalnym, i Niziny
Środkowopolskie z krajobrazem peryglacjalnym. Stąd, mimo relatywnie niewielkiej jego powierzchni, występują tutaj systemy przyrodnicze charakterystyczne dla obu wymienionych stref krajobrazowych.
Przyjęta klasyfikacja typologiczna krajobrazu badanego terenu ma charakter hierarchiczny i składa się z poziomów
odpowiadających: rodzajom, odmianom, typom i wariantom krajobrazu. Funkcjonowanie systemu krajobrazowego rozpatrywano w odniesieniu do powierzchni 1378 indywidualnych jednostek krajobrazowych, wyróżnionych na podstawie
kryteriów decydujących o wydzieleniu typów i wariantów krajobrazu w skali mapy 1:50000.
W pracach wykorzystano także materiały archiwalne, w tym próbki materiału roślinnego i mineralnego zgromadzone w
toku wcześniej wykonywanych badań, które poddano analogicznej obróbce i oznaczeniom jak materiał uzyskiwany w toku
prac bieżących.
Materiał wyjściowy stanowiły również obserwacje anemologiczne i fizyko-chemiczne opadu, które wykonywano na stacji
meteorologicznej Wydziału Geografii oraz wyniki eksperymentów polowych z zastosowaniem biotestów służących do
identyfikacji poziomu zanieczyszczenie środowiska.
Do potrzeb prowadzonych badań wykonano analizy chemiczne pobranych próbek gleb, wód i materiału roślinnego w liczbie kilkudziesięciu tysięcy pojedynczych oznaczeń. Prace prowadzone były wspólnie z Wydziałem Chemii UW. Wykorzystano w tym celu aparaturę należącą do Laboratorium Geoekologicznego Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW,
w tym szczególnie indukcyjny spektrometr masowy ICP MS Perkin Elmer Elan 6100 DRC oraz spektrometr płomieniowy
Perkin Elmer 370.
Poszczególne etapy opracowania omówione są w kolejnych częściach niniejszej publikacji.
Publikację zamyka artykuł prezentujący model funkcjonowania krajobrazu. Autorzy przeprowadzają w nim wywód
uzasadniający wybór metody oceny dynamiki krajobrazu z zastosowaniem analizy potencjału. W konsekwencji funkcjonowanie krajobrazu jest rozpatrywane w odniesieniu do relacji indywidualnych geoekosystemów, ale również utworzonych przez nie układów powiązanych jednostek autonomicznych, tranzytowych i podporządkowanych.. To zaś
umożliwia diagnozowanie zmian w obrębie geoekosystemów. Daje też podstawę do planowania sposobów wykorzystania
i ochrony środowiska przyrodniczego.
Wyniki szczegółowe były zaś prezentowane przez poszczególnych wykonawców na forum konferencji krajowych i zagranicznych (4). Ich efektem są publikacje w materiałach konferencyjnych (4), czasopismach krajowych w języku polskim
i angielskim (2), oraz czasopismach z zw. Listy Filadelfijskiej.
T he P roblems of P roblemy e kologii
l andscaPe e cology
k rajobrazu
Vol.
XX
Tom
XX
Klasyfikacja Krajobrazu
Teoria i Praktyka
Landscape Classification
Theory and Practice
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Polish Association for Landscape Ecology
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego
Faculty of Geography and Regional Studies of the University of Warsaw
Ryc. 1. Struktura samoorganizującej się mapy uwzględniającej 11 pasm wejścia i 8x8 pól wynikowych mapy
Fig. 1. Structure of Self Organizing Map with in this schematic image 11 input bands and 8×8 output map
units.
Jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się obecnie podejść do rozpoznawania przedmiotów
terenowych na obrazach teledetekcyjnych jest klasyfikacja obiektowa. Wywodzi się ona z procesu kognitywnego,
poznawczego, realizowanego w naturalny sposób w mózgu człowieka oglądającego obraz lub zdjęcie, a
mianowicie – przez uprzedni wstępny podział tegoż obrazu na segmenty o zbliżonych cechach wizualnych,
wyróżniających te segmenty względem otoczenia. Segmentacja pozwala nie tylko na uporządkowanie treści
rozpoznawanego obrazu, ale także dostarcza analitykowi znaczną liczbę parametrów, które mogą zostać użyte
jako kryteria klasyfikacyjne. Jest to jedna z najważniejszych zalet tego podejścia.
Wpływ księżyca na ...
Przedmiotem pracy jest projekt i ocena jakości segmentacji wysokorozdzielczego obrazu teledetekcyjnego
użytego do rozpoznawania obszarów o różnych funkcjach, współtworzących przestrzeń miasta. Do oceny
wybrano jedno z najbardziej atrakcyjnych obecnie zobrazowań wykonywanych z pokładu satelity QuickBird.
Analizowane zobrazowanie stanowi przetworzony techniką pan-sharpening obraz wielospektralny,
przepróbkowany do rozdzielczości 0,60 m. Celem pracy jest ustalenie progów segmentacji w układzie
hierarchicznym, oraz ocena cech segmentów dobranych do wyłonienia charakterystycznych kompleksów
urbanistycznych. W podsumowaniu przedstawione zostaną możliwości wykorzystania wyników klasyfikacji
obiektowej do badania zmian struktur urbanistycznych, w porównaniu z innymi obrazami teledetekcyjnymi
badanego terenu oraz z danymi wektorowymi.
Celem pracy jest ustalenie progów segmentacji w układzie hierarchicznym, oraz ocena cech segmentów
dobranych do wyłonienia charakterystycznych kompleksów urbanistycznych. W podsumowaniu przedstawione
zostaną możliwości wykorzystania wyników klasyfikacji obiektowej do badania zmian struktur urbanistycznych,
w porównaniu z innymi obrazami teledetekcyjnymi badanego terenu oraz z danymi wektorowymi.
The main research area is located in northern Hungary, near the village Gyongyosoroszi, on the tailings of an
old zinc and lead mine. The heavy metal contaminated material of the tailings was re-cultivated by an uncontaminated soil cover. Some depressions collected rainwater on the top of the tailings in the form of small lakes
surrounded by reed beds (Phragmitetum communities), In an imaging spectrometry campaign, the scanners
DAIS 7915 and Rosis were used for mapping the region.
W bliskiej podczerwieni absorpcja promieniowania jest stosunkowo niewielka, a odbicie determinowane jest
budową strukturalną komórek (Ryc. 3).
Sposób dystrybucji energii przez roślinność zależy ponadto od cech anatomicznych. W liściach, pomiędzy
górną, a dolną epidermą znajduje się miękisz asymilujący (mezofil). W zdecydowanej większości przypadków
występują dwie jego postacie: gąbczasty i palisadowy (najczęściej występuje pod górną epidermą, jest bogaty
w chloroplasty i cechuje się dużym upakowaniem komórek, z niewielkimi udziałem przestrzeniami wypełnionych
powietrzem). Miękisz gąbczasty luźno wypełnia spodnią przestrzeń liścia, tworząc luźne przestrzenie, szczególnie
w okolicach aparatów szparkowych. W przypadku dużych, wolnych przestrzeni wypełnionych powietrzem mówi
się o arenchymie. W wielu przypadkach (np. trawy, rośliny wodne, nagozalążkowe) nie obserwuje się dużego
zróżnicowania mezofilu na miękisz gąbczasty i palisadowy (Zurzycki, Michniewicz 1985). Z punktu widzenia
odbicia promieniowania ważniejsza jest liczba przestrzeni, niż ich objętość, gdyż obniża to możliwość penetracji
przez wodę, co wpływa na wzmocnienie efektu odbicia promieniowania (Buschmann, Nagel 1993).
Z kolei H.W. Gausman (1985) badając przebieg procesów dystrybucji promieniowania wykazał, że fale
elektromagnetyczne z zakresu podczerwieni cechuje stosunkowo niewielka energetyczność, jak na potrzeby
reakcji fotochemicznej chloroplastów. Skutkuje to tym, że liście pomarańczy absorbują tylko 5% energii z
zakresu bliskiej podczerwieni, zaś dalsze 55% fal podczerwonych ulega odbiciu, a 40 % przechodzi przez
koronę ku powierzchni ziemi. Wykonane pomiary pozwoliły ponadto na ustalenie korelacji pomiędzy absorpcją,
odbiciem i transmitancją w siedmiu zakresach spektralnych, a grubością liścia, ilością wody zawartej w liściu
oraz cechami wewnętrznej budowy liścia dla kilkunastu różnych gatunków roślin (Gausman et al. 1971).
Dziki W. et al.
Nr profilu
Typ kraj.
Tabela 6. Współczynniki koncentracji badanych makro i mikropierwiastków
Table 6. Coefficients of concentration of macro and microelements
C1
1
1,4
4,3
1,4
9,2
2,1
1,9 10,1
1,1
2,7
9,6
1,4
4,7
D1
1
4,1 16,9 17,7
7,2
6,9 14,0
4,0 60,6
1,9
7,0
1,5 19,0
7,6
B3
2
2,4
1,0
6,0
0,6
0,9 35,4
0,8
2,3
2,0
2,7
1,3
6,1
1,5
B4
2
3,3
0,4
5,6
1,9
0,9 35,4
1,2
1,9
3,4
1,8
0,5 23,7
1,1
C2
3
0,6
0,6
1,7
1,5
1,0
0,3
1,0 11,7
0,4
3,1
3,3 19,0
3,3
E2
4
0,7
0,2
0,6
0,5
0,1
1,7
1,2 20,1
5,6
2,4
0,3
5,3
9,9
B1
5
1,2
0,3
5,7
1,3
1,2
5,0
1,0
1,8
3,2
2,0
1,3 14,5
1,8
B2
5
2,4
0,4
8,2
3,3
0,6
9,2
1,5
1,8
7,4
0,7 18,4 33,6
1,3
E1
6
7,0 21,6
1,2 10,5 17,8 19,5
2,4 14,1 32,2
4,6 14,2
6,7
7,7
A1
7
0,8
1,2
0,9
3,3
2,2
1,0
0,8
0,4
0,8
1,2
1,8
4,1
0,4
A2
8
2,2
1,0 10,7
1,4
1,7
9,3
0,9
2,0
6,0
8,3
1,9 17,4
2,6
E3
9
1,1
0,0
0,3
0,2
0,1
1,8
0,6
0,7
1,1
0,5
0,2
2,7
0,6
D2
10
3,9
0,6 17,5
1,2
0,6
8,8
1,7
3,3
7,1
1,0
2,7
2,5
1,4
D3
11
3,3
0,3
1,7
5,9
0,1
2,3
0,7
5,0
3,2
3,6
0,6
8,8
2,7
A3
12
0,5
4,7
2,1 25,5
2,7
1,2
2,4
3,6
0,9
3,8
2,6 13,8
1,7
Al
Ca
Fe
K
Mg
Mn
Na
9,8
Cd
Cr
Cu
Ni
Pb
Zn
Wzór ładny:
c=n Δ d12x-54
A=
c=1 ce-2x
gdzie:
A - siła wydmuchu
d - odległość ust
c - średnica ryjka
x - pojemność płuc
∑
(2)
Powyższy wzór (2) opisuje zależność czegoś od czegoś. Jest edytowany przy użyciu zwykłego edytora tekstu.
Możliwe jest również wykorzystanie edytora równań programu WORD, ale powinno się użyć czcionki 10 arial
narrow. Wcięcie wzoru z lewej wynosi 10 mm. Numer wzoru z prawej oddalony od marginesu o 10 mm.
Izakovičová Z., 2008. Integrated landscape management – basic tool for implementation of the
sustainable development in the practice. The Problems of Landscape Ecology, Vol. XX. 9-13.
Integrated landscape management – basic tool for
implementation of the sustainable development in the practice
Zita Izakovičová
Institute of Landscape Ecology, SAS,
Štefániková 3, P. O. BOX. 254, 814 99 Bratislava
_________________________________________________________________________________
Abstract. The aim of the paper is to present of the integrated management as basic tool for implementation of the regional
sustainable development in the real practice. Its presents the theoretical and methodical principles of the integrated landscape
management and methodology. .The basic aim of the methodology was, based on analysis and evaluation of natural
and socio-economic conditions of the region and current state of their utilisation, to elaborate basic strategic objectives of
development of the territory. They should ensure the basic positive changes of the region in the line of principles and criteria
of sustainable development harmonising development of socio-economic activities with the potential of the region.
Key words: integrated landscape management, sustainable development, landscape as geosystem, landscape
potential, land use
Introduction
The need of Integrated Landscape management comes from pragmatic needs, as it is required by constantly
rising environmental and existence problems. The European country in the recent period faced many substantial
socio-economic changes, which are also reflected in environmental area. In a part of Europe came to change
from central socialistic planning to a market-driven economy.
There has been also a major change of the structure of agriculture in abandoning the agricultural land, drop
in intensity of agricultural production, rising pressure on allocation of agricultural land and also other natural
resources due to strong promotion of certain investment project, but also growth of demand on natural resources
in consequence with implementation of environmental measurements etc.
These structural changes had also negative impact in social and environmental area and are causing new line
of modern problems. In social area e.g. releasing of workforce oriented only on a specific industrial production or
agricultural production, the rise of unemployment, problems to find new jobs for redundant – mostly low-skilled
– workforce, worsening the socio-economic and psychosocial conditions due to these processes. Migration of
population – partly migration of country population to urban are for more work opportunities, contrariwise the
immigration of urban population into country preferring better life environment. These processes are reflected in
change of demographic structure of population in country area, in change of its lifestyle and also in change of
the landscape itself and they change also the view about it.
In environmental area some major newly-shown problems can be registered. As negative impact of leaving
the agricultural fields on the landscape biodiversity, desertion of land, increase of synantropic species etc. The
conflicts of development of the new particular socioeconomic activities with soil protection and protection of
Izakovičová Z.
other natural resources, collisions between agricultural land resources and the development of Natura 2000 etc.
The changes in landscape structure and substantial antropisation of the area are the major cause of climatic
change, which beside of the changes in biodiversity are consecutively causing more intensive demonstration of
natural risks and hazards as floods, droughts etc.
The particular problems are often mutually connected – for example the change in land utilization influences
in a considerable extent the biodiversity and landscape stability, the pollution of the separate parts of the
environment requires investments into disposal of these effects and into implementation of new technologies,
closing of industrial operations having negative impact on environment is often connected with increasing of
social problems – growth of unemployment, growth of negative psychosocial issues etc.
Based on the above information can be seen that the usage and management of landscape and its resources
needs to be dealt comprehensively and the integrated approach needs to be applied.
Theoretical and methodical principles
The model is based on an integrated landscape research in its three basic dimensions, environmental, social
and economic, analysing the connections and dependencies between particular dimensions with the target
to define such landscape management, which would align social landscape development with its natural,
socio-economical, cultural and historical potential. Is based on matching the offer, which is represented by the
resources in the region, and demand which is represented by the community needs of growth and development.
The dissonance between offer and demand /not respecting the landscape resources/ is the determining factor
of formation not only environmental but also socio-economical problem. The model is focused on solving of the
problems stated – elimination of current and prevention of formation of new environmental and socio-economic
problems and from long-term perspective secures sustainable landscape development.
The aim is to create such landscape management and use which is focused on improving the overall life quality,
respecting nature protection, landscape stability and biodiversity, protection and rational usage of natural and
culture-historical sources and environment protection.
Integrated landscape management is based on seeing the landscape as integration of natural resources in
certain area.. As the area is representing the integrating scope, scene in which all resources are occurring as
layers (geological sources, water and soil sources, climate, biotic sources, and morphmetric parameters) which
are mixing together. It is seen as understanding the space as integration of particular natural sources in given
area. Every point of earth surface presents specific homogeneous entity of mutual combination of listed sources
(landscape building components, which trough its attributes are capable to satisfy human needs and as such
in relation to human society act as natural resources) and also understanding the relationship between these
resources.
The integrated landscape management is elaborated in different publications (Caims, Crawford, Salwasser
1994, Sclocombe 1998, Szaro, Sexton, Malone, 1998, Siebert, et. all., 2004, Bezák 2006, Lehotský 2006,
Miklós, Izakovičová 1997) Integrated landscape management is based on complex landscape research in 3
basic areas, environmental, social and economical and research of connections and relations between particular
areas. The aim is to balance the development of the areas given. It is not possible to prefer the development of
one area over the other – ex. to prefer economical profit over environmental or social etc. In our circumstances
it is especially sensitive to study the relation between environmental and social area as many businesses has
with negative environmental impact has high social effect.
The basic principles of the integrated landscape management are (Izakovičová, Miklós, Drdoš, 1997).
a) preservation of the overall ecological stability of landscape as the most general and complex condition for
conserving gene pool, biological diversity, stability and the natural functioning of ecosystems and through that
also for conserving the natural production capacity of landscape. The preservation of ecological stability is
therefore primarily achieved by the ecological optimisation of the spatial structure of landscape - through the
suitable distribution of landscape elements in space, their proper utilization or protection.
b) protection and rational utilization of natural components (natural resources), in particular of air, water, soil,
biotic resources, mineral resources. The state of natural resources is determined by their quantity, quality
conditions, Protection and rational utilization of natural resources is realized partly through the optimal
10
Integrated landscape ...
collocation of objects and activities in the area,
c) protection of the close human environment - that means: preserving the quality of air, drinking water and
food chain, reducing negative influences like noise, radiation and waste, etc. The protection of the environment
against the unfavourable influences means mainly the optimisation of technological processes of production
branches,
d) ensuring certain quality of living - primarily means to ensure and satisfy the basic existential (housing,
labour, provision with food and water etc.) and personal-development needs (educa¬tion, culture, recreation,
health treatment, religious and political freedom etc.) of the population. The realization of this objective may be
achieved by the interaction between economic and legi¬slative measures.
e) ensuring social and cultural diversity – by respecting the national, religious and culture-historical peculiarities
of individual communities that form region. This objective - like the preceding one - can be ensured through
the “ecologization” and humanization of the above structure, especially by the interaction of economic and
legislative tools and by the humanization of social consciousness.
So the implementation the integrated landscape management must consist of following steps.
• To secure landscape-optimal utilization of land – landscape-optimal spatial organization and functional
landscape utilization. The mentioned amendment defines as complex process of reciprocal synchronization of
areal requirements of industrial and other human-related activities with landscape-ecological land conditions,
which are resulting from landscape structure.
• The implementation of technological arrangements – to establish effective technologies focused on eliminating
production over limit of polluting substances with the goal to minimize the influence on the respective environmental
elements with foreign substances and other contaminants, as well as the use of technologies using alternative
energy sources and renewable sources. Also necessary to apply appropriate saving technologies in agricultural
and sylvan fund usage.
• Application of regulators of environmentally optimal landscape utilization to sector plans – it is unavoidable to
set limits of usage of the particular resources by production and non-production subjects in order not to prefer
the development of one area over another, and avoiding issues coming from conflicts of interest.
• Implement principles of sustainable development in population awareness – the basis is to create effective
system of education in integrated landscape management system and in sustainable development. Only
sufficiently educated population is able to promote the principles and criteria of sustainable development in
practice.
• Assertion of effective tools – ensuring legislative protection, economical tools etc. --- mainly legislative rules
and regulations ensuring rational utilization of natural resources, as well as protection of human being, its health
and environment. From this aspect is needed also the realization of effective economical tools as taxes, duties,
and fees for environmental pollution and people’s health injury, economical tools eliminating the marginality of
regions, social disparities etc.
Methodological procedure
Methodological procedure is based upon the geosystems comprehension of the landscape (Miklós, Izakovičová,
1997, Mitchley, J., Tzanopoulos, J., Cooper, T., 2005, SENSOR, 2004), and consists of the following basic
steps:
Analyses
The aim of analyses is the elaboration of basic features (textual and graphic) of landscape-forming components
of the area. They represent the choice, creation, assessment and spatial differentiation of the indices of
lahndscape features and single landscape-forming components.
On the basis of the content the elaboration of analyses can be divided into two basic blocks:
• resources analyses – characterizing the basic conditions and possibilities of land development,
• analyses of use and protection of resources – identifying the present state of use of single resources of the
11
Izakovičová Z.
area.
1. resource analyses – are focused on the evaluation of the qualitative and quantitative properties of single
resources of the area and their spatial differentiation that create the determining potential and spatial basis of
its development. On the basis of the genesis the analyses elaboration of single resources can be divided into
four basic categories:
1.1. analyses of natural resources – characteristics of the resources appearing without human interferences
due to the influence of evolutional natural processes,
1.2. analysis of cultural-historical resources – analysis of the resources appearing due to the development of
social-territorial units, characterizing single developmental stages of land development,
1.3. analysis of human resources – analyses aimed at the characteristics of the features of human society of
the given spatial unit which forms the basic motive power of its development,
1.4. analyses of socio-economic conditions - aimed at the evaluation of the development of single branches
(production or service) and macroeconomic indices in the given area.
2. analyses of the present state of use and protection of resources – aimed at the assessment of the impact
(positive or negative) of anthropic activities on single resources. The basis of this part is the preparation of the
land use map creating the spatial basis for evaluation of utilization of natural resources. A part of this chapter
is also the evaluation of non-material socio-economic phenomena. According to the impact on single resources
it can be divided into two basic groups:
2.1. anthropic activities (with positive effect on resources) – socio-economical phenomena aimed at nature
protection, stability, biodiversity, protection of natural, cultural-historical resources, protection of the human
environment, human potential and improvement of the life quality of local people,
2.2. anthropic activities (with negative effect on resources) – socio-economical phenomena aimed at the analysis
of anthropic activities endangering the qualitative as well as quantitative features of single resources of the area
that create barriers to socio-economical development of the given units. They are the factors worsening the life
quality of the given territorial units.
Syntheses and evaluation
Goal of this step is to evaluate the problems appearing from the unsuitable use of resources and potentials of
the area. They can be divided into three basic problems:
- environmental problems – aimed at endangerment of ecological stability, biodiversity of the area, endangerment
of nature and natural resources as well as the quality of the human environment,
- social problems – disturbance of psycho-social climate of the environment, they are the problems of use and
development of human potential,
- socio-economical problems – connected with the development of production and non-production entities of
the given territorial unit.
Proposals
The aim is a proposal to eliminate the special and prevent the new problems in the given area. The proposals
can be divided also to the categories according to the types of special problems.
The output of integrated landscape management is a proposal how to solve the problems and issues following
from conflicts of interests in landscape, as well as a proposal how to prevent formation of new conflict and
problems following the conflicts.
The conflicts can be divided into four basic groups.
• Intra-sectional – threat on natural resources by its own user e.g. threat on soil resources following from
unsuitable usage.
• Inter-sectional – conflicts between individual sectors, e.g. threat on soil resources following from production
industrial pollutants (agriculture vs industry)
• extra-sectional – conflicts between individual sectors and environment protection e.g. threat and damage
12
Integrated landscape ...
of protected areas, elements of NATURA 2000 following from wood logging etc. (nature protection vs wood
industry)
• over-sectional – conflicts between individual sectors and human, its environment, its health protection e.g.
excessive noise burden of environment (transportation vs human and its environment.
Conclusion
Integrated landscape management is a new-age but very much actual problem setting out from the needs of
landscape research as integration of natural, cultural-historical and socio-economical resources in the given
area. It follows from the necessity to solve not only the environmental problems but existent ional ones of mankind
arising due to the prevailing resortism in land use and protection. Its application in practice contributes not only
to elimination of environmental problems, but also to the intensification of socio-economical development of
the given areas in harmony with capacity abilities of natural resources. Of the area. the successful application
of integrated landscape management requires many social measures on the level of legislation, economical
means as well as education and teaching.
Acknowledgement: This contribution has been financially supported by GP 2/5071/27- Evaluation of the
agricultural landscape in transitive economy
Reference
Bezák P., 2006. Integrated approach to the evaluation landscape on the example of research in National
Park Poloniny. In: Izakovičová Z., (eds.): Integrated landscape management – basic tool of the implementation
of the sustainable development. ILE SAS, Ministry of Environment. Bratislava, p. 125 – 130.
Cairns Jr. J., Crawford T. V., Salwasser H. (eds.), 1994. Implementing Integrated Environmental Management.
Virginia Polytechnic Institute and State University, Blacksburg, VA. In.: Sclocombe, D. S., 1998: Lessons from
experience with ecosystem-based management. Landscape and Urban Planning 40, p. 31-39.
Izakovičová Z, Miklós L., Drdoś J., 1997: Landscape-ecological conditions of the sustainable development.
Veda Bratislava. p. 183.
Lehotský M., 2006. Water landscape and their sustainable development – new area for application of
the integrated approach. In: Izakovičová, Z., (eds.): Integrated landscape management – basic tool of the
implementation of the sustainable development. ILE SAS, Ministry of Environment. Bratislava, p. 155 – 159.
Miklós L., Izakovičová Z., 1997. Landscape as geosystem. Veda Bratislava, p. 152.
Mitchley J., Tzanopoulos J., Cooper, T., 2005. Reconciling conservation of biodersity with declining agricultural
use in the mountains of Europe. In: Taylor, L., Ryall, A. (eds.): Interdisciplinary research and management in
mountain areas. The Banff Centre Canada, p. 61-65.
Sclocombe D.S., 1998. Lessons from experience with ecosystem-based management. Landscape and
Urban Planning 40, p. 31-39.
Siebert R., at. all., 2004. Mobilizing the European social research potential in support of biodiversity and
ecosystem management. International Report –Sobio, p. 90.
Szaro C. R., Sexton W. T., Malone Ch. R., 1998. The emergence of ecosystem management as a tool for
meeting people’s needs and sustaining ecosystems. Landscape and Urban Planning, 40, p. 1-7.
13