pobierz/download - Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu

Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie:
Zakład Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody
Polska Akademia Nauk – Oddział w Lublinie
Instytut Agrofizyki im. B. Dobrzańskiego PAN w Lublinie
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Janowskie”
Roztoczański Park Narodowy
Problemy Ekologii Krajobrazu
The Problems of Landscape Ecology
Tom XXI
Volume XXI
Struktura i funkcjonowanie
systemów krajobrazowych:
Meta-analizy, modele, teorie i ich zastosowania
The structure and functionning of landscape systems:
Meta-analyses, models, theories and its applications
Redakcja tomu / Volume edited: Tadeusz J. Chmielewski
Wydawnictwo Print 6, Lublin, 2008
Wydawca / Published by:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Rada Programowa Czasopisma / Programme Council of the Journal:
Przewodniczący / President: Andrzej Richling
Sekretarz / Secretary: Agata Cieszewska,
Członkowie / Members: Tadeusz Chmielewski, Marian Drużkowski, Krystyna German,
Andrzej T. Jankowski, Mariusz Kistowski, Ryszard Klimko,
Leon Kozacki, Maciej Pietrzak, Zbigniew Podgórski, Jerzy Solon,
Adolf Szponar, Krzysztof Wojciechowski, Wiesław Ziaja
Strona internetowa PAEK / Website of PALE: www.paek.ukw.edu.pl
Redakror Naczelny Czasopisma / Chief Editor of the Journal: Andrzej Richling
Adres Redakcji Czasopisma / Editorial Office of the Journal:
Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska.
Tel.: 48 22 55 20 755, Fax 48 22 55 21 521 e-mail: [email protected]
Redakcja tomu / Editing of Volume: Tadeusz J. Chmielewski
Recenzencji naukowi tomu / Scientific reviewer(s) of volume:
Tadeusz J. Chmielewski, Krzysztof Czernaś, Krzysztof Wojciechowski
Skład i łamanie / Volume prepared for printing: Monika Żukowicz
Zdjęcie na okładce / Photo on cover: Tadeusz Z. Chmielewski
Projekt logo PAEK / PALE logo Project: Andrzej Dąbrowski
Publikacja dofinansowana przez / Publication sponsored by:
Zakład Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
© 2008 Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
ISSN PEAK 1899-3850
ISBN 978-83-87414-49-2
Druk i oprawa / Printing and biding: PWZN „Print 6” Sp. z o. o., 20 - 218 Lublin, ul. Hutnicza 9,
tel. 081 746 12 80
Lublin 2008
Rada programowa
Przewodniczący: Prof. dr hab. Andrzej Richling – Warszawa (UW)
Sekretarz: Dr Agata Cieszewska - Warszawa (SGGW)
Członkowie:
Dr hab. Tadeusz Chmielewski, prof. UP Lublin (UP Lublin)
Dr hab. Marian Drużkowski – Kraków, (UJ)
Dr hab. Krystyna German - Kraków (UJ)
Prof. dr hab. Andrzej Jankowski – Sosnowiec (UŚ)
Dr hab. Mariusz Kistowski – prof. UG - Gdańsk
Dr hab. Ryszard Klimko – prof. AP - Słupsk
Prof. dr hab. Leon Kozacki – Poznań (UAM)
Dr hab. Maciej Pietrzak - prof. AWF - Poznań
Dr hab. Zbigniew Podgórski – Toruń (UMK)
Doc. dr hab. Jerzy Solon – Warszawa, (IGiPZ PAN)
Prof. dr hab. Adolf Szponar – Wrocław, (Un. Wrocławski)
Prof. dr hab. Krzysztof Wojciechowski – Lublin, (UMCS)
Dr hab. Wiesław Ziaja – Kraków (UJ)
Spis terści
Table of Contents
CZĘŚĆ I: META-ANALIZY, SYNTEZY I NOWE KONCEPCJE
PART I: META-ANALYSES, SYNTHESES AND A NEW CONCEPTIONS
Andrzej Richling
Ekologia krajobrazu – nauka czy pole badawcze?
Landscape Ecology - the Science or the Research Field? ...............................................
11
Maciej Pietrzak
Syntezy krajobrazowe a holistyczne ujęcia krajobrazu
Landscape syntheses and holistic visions of the landscape …………...............................
19
Jerzy Solon
Koncepcja „Ecosystem Services” i jej zastosowania w badaniach
ekologiczno-krajobrazowych
The „Ecosystem Services” concept and its application in landscape-ecological studies ...
25
Barbara Żarska
Ochrona struktury i funkcjonowania krajobrazów szczególnie cennych przyrodniczo
Protection of the structure and functioning of especially valuable natural landscapes …..
45
Alina Drapella-Hermansdorfer
Urbanizacja przyrody - przyroda w kompozycji obszarów urbanizowanych
Nature urbanization – nature in the composition of the urbanized areas ………...........….
61
Barbara Szulczewska
Ekologia krajobrazu miasta: teoria i praktyka
Urban landscape ecology: theory and practice ..................................................................
69
Mariusz Kistowski
Koncepcja równowagi krajobrazu – mity i rzeczywistość
The concept of landscape sustainability – myths and reality …………………...................
81
Tadeusz J. Chmielewski:
Zmierzając du ogólnej teorii systemów krajobrazowych
Towards the general landscape systems theory ………………………..……......................
93
CZĘŚĆ II: METODY I MODELE
PART II: METHODS AND MODELS
Tomasz Giętkowski, Maria Zachwatowicz
Klasyfikacja rzeźby w oparciu o pochodne Numerycznego Modelu Wysokości
i jej potencjalne zastosowania w badaniach krajobrazowych
Landform classification based on derivates of Digital Elevation Model and its
prospective application in landscape research ..................................................................
111
Jan Niedźwiecki:
Próba uwzględnienia systemów stokowych w klasyfikacji typologicznej krajobrazu
górskiego
An attempt at including slope systems to typological classification of mountain
Landscape .........................................................................................................................
127
Jerzy Lechnio:
Modelowanie wybranych aspektów funkcjonowania geosystemów
Modeling of the selected aspects of geosystems functioning ……………............…...…...
143
Barbara Sowińska, Tadeusz J. Chmielewski:
Metoda delimitacji i analiza typologicznego zróżnicowania jednostek
przyrodniczo – krajobrazowych Roztocza i Równiny Biłgorajskiej
The method of delimitation and analysis of typological diversity of nature landscape
units in Roztocze and Biłgoraj Plain regions …………………………………......................
161
Szymon Chmielewski, Danuta Urban:
Zastosowanie cyfrowej ortofotomapy do analizy struktury szaty roślinnej,
na przykładzie rezerwatu przyrody „Trzy Jeziora”
Application of the numeric ortophotomap to plant cover structure analysis:
the case of the „Three Lakes” Nature Reserve …………………………………...........…....
177
Edyta Regulska:
Ocena stanu środowiska przyrodniczego krajobrazów z zastosowaniem
wskaźników faunistycznych
Quantifying landscapes environment by means of faunistic indicators …………...........…
193
Agnieszka Kępkowicz:
Analiza wizualnych form krajobrazu kulturowego z wykorzystaniem formalizacji
Visual landscapes forms analysis with taking advantage of formalization ………..............
207
Barbara Bożętka:
Koncepcja charakteru krajobrazu – między przyrodniczym a kulturowym
wymiarem krajobrazu.
The concept of landscape character – between natural and cultural landscape
dimensions………………………………………………………………………….................…
113
Monika Brodzka:
Diachroniczna analiza krajobrazu na przykładzie Parku Szczytnickiego we Wrocławiu
Diachronic landscape analysis on the basis of Szczytnicki Park in Wrocław city ..............
223
CZĘŚĆ III: PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIA EKOLOGII KRAJOBRAZU
PART III: PRACTICAL APPLICATION OF LANDSCAPE ECOLOGY
Krzysztof Badora:
Zastosowanie modelu “patch – matrix – corridor” do przebudowy regionalnego
systemu ochrony przyrody województwa opolskiego
Application of the patch – matrix – corridor model in restructuring of the regional
system of nature conservation in Opole voivodeship …………………………………..........
233
Agata Cieszewska:
Struktura przyrodnicza polskich parków krajobrazowych i problemy jej kształtowania
Ecological structure of the Polish landscape parks and problems of its modification …....
239
Renata Giedych
Tendencje kształtowania struktury przyrodniczej krajobrazu w praktyce
planowania miejscowego
Tendencies in a landscape ecological structure design in the local planning practice …..............…
251
Tomasz Tłuszcz:
Granica regionalna między Niecką Nidziańską a Kotliną Sandomierską
w koncepcji „matryca-płat-korytarz”
The regional boundary between Niecka Nidziańska and Kotlina Sandomierska
in the “matrix-patch-corridor” model ………………………………………………............…
261
Marcin Kozieł:
Zastosowanie modelu geokompleksu do oceny zmian struktury krajobrazu
w dolinie Wieprza
The application of the geocomplex model to the assessment of landscape
structure changes in the River Wieprz valley ……………………………………............…
273
Sylwia Horska – Schwarz, Agnieszka Latocha:
Wpływ struktury krajobrazu na przebieg procesów erozyjnych na przykładzie
aktywnego koryta Nysy Kłodzkiej, na odcinku Bystrzyca Kłodzka – Kłodzko
The influence of the landscape structure on the erosional processes,
as exemplified by the active channel of Nysa Klodzka River ..........................................
287
Stanisław Krysiak:
Ekologiczne aspekty przemian użytkowania ziemi w wybranych typach
krajobrazów naturalnych Polski Środkowej
Ecological aspects of land use changes in chosen types of natural
�
299
Sylwia Horska-Schwarz, Krzysztof Spałek
Charakterystyka wybranych źródeł Śląska Opolskiego
Characteristics of selected springs of Opole Silesia region .............................................
311