Witold Roman Lutosławski to słynny polski współczesny kompozytor
Transkrypt
Witold Roman Lutosławski to słynny polski współczesny kompozytor
Witold Roman Lutosławski to słynny polski współczesny kompozytor, dyrygent, a także pianista. Urodził się 25 stycznia 1913 r. w Warszawie jako trzeci syn Józefa Lutosławskiego i Marii z Olszewskich. Zmarł 7 lutego 1994 r., także w Warszawie. Pochodził on z rodziny ziemiańskiej herbu Jelita mającej swą posiadłość w Drozdowie, nieopodal Łomży. Naukę gry na fortepianie rozpoczął już jako 6-letnie dziecko. Swoje nauki pobierał m.in. u Heleny Hoffman, Józefa Śmidowicza oraz Artura Taubego. W latach 192632 pobierał również lekcje gry na skrzypcach u Lidii Kmitowej. Od roku 1928 r. przez kolejne cztery lata uczęszczał na prywatne lekcje teorii i kompozycji do Witolda Maliszewskiego. Pod jego kierunkiem w 1930 r. skomponował swój pierwszy utwór wykonany publicznie dwa lata później w Warszawskim Konserwatorium – Taniec Chimery na fortepian. W 1932 r. zapisał się do tej uczelni muzycznej, gdzie kontynuował studia kompozytorskie w klasie Maliszewskiego oraz uczył się grać na fortepianie u Jerzego Lefelda (dyplom pianisty uzyskał w 1936 r., a kompozytora – za utwór Requiem na sopran, chór mieszany i orkiestrę w 1937 r.). W latach 1931-33 był również studentem Wydziału Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego. Za swój debiut kompozytorski uznał prawykonanie w 1938 r. wariacji symfonicznych (1936-38). Dobrze zapowiadającą się karierę artystyczną Lutosławskiego przerwała jednak II wojna światowa. Lata okupacji hitlerowskiej spędził w Warszawie. Zarabiał na życie m.in. jako pianista w kawiarniach „SiM” (Sztuka i Moda) oraz „U Aktorek” grając w duecie z Andrzejem Panufnikiem. Jedynym utworem zachowanym z tych czasów są Wariacje na temat Paganiniego na dwa fortepiany (1941). Po wojnie Lutosławski zamieszkał na stałe w Warszawie. W 1946 roku poślubił Marię Danutę Bogusławską. Zaangażował się w organizację Związku Kompozytorów Polskich. Ze stowarzyszeniem tym czynnie był związany do końca życia jako członek władz i współorganizator Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Nigdy nie związał się na stałe z żadną uczelnią muzyczną. Uczestniczył natomiast w wielu kursach kompozytorskich m.in. w Berkshire Music Center w Tanglewood, Summer School of Music w Darlington, Kungliga Svenska Musikaliska Akademien w Sztokholmie; na uniwersytecie w Austin (Texas), Århus (Dania). W latach 50. zarabiał na życie komponując muzykę teatralną i radiową oraz piosenki. W czasach stalinowskich były to piosenki masowe, a później taneczne, które podpisywał pseudonimem „Derwid”. Piosenki przez niego napisane wykonywali m.in.: Mieczysław Fogg, Ludmiła Jakubczak, Kalina Jędrusik, Sława Przybylska, Irena Santor, Violetta Villas. W latach 70-tych i 80-tych przyjmował jedynie sporadycznie zaproszenia na wykłady poświęcone własnej twórczości. Od 1963 r. prawykonaniem swoich Trzech poematów Henri Michaux na chór i orkiestrę rozpoczął natomiast działalność dyrygencką. Aktywnie udzielał się w tej dziedzinie do końca życia. Jako dyrygent odbył wiele podróży artystycznych, m.in. do Francji (1964), Czechosłowacji (1965), Holandii (1969), Norwegii i Austrii (1969). Kierował Los Angeles Philharmonic Orchestra, San Francisco Symphony Orchestra, BBC Symphony Orchestra, London Sinfonietta, Orchestre de Paris i Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji. Twórczość Witolda Lutosławskiego spotkała się z licznymi dowodami uznania. Otrzymał on wiele nagród i odznaczeń. W 1994 r. nadano Lutosławskiemu najwyższe polskie odznaczenie: Order Orła Białego. Członkostwo honorowe przyznały mu liczne stowarzyszenia muzyczne, akademie artystyczne i naukowe. Wiele uniwersytetów przyznało Lutosławskiemu tytuł doktora honoris causa, m.in. uniwersytet w Warszawie, Toruniu, Chicago, Lancaster, Glasgow, Cambridge, Durham, Uniwersytet Jagielloński i McGill University w Montrealu. Od 1990 roku odbywa się w Warszawie Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. Witolda Lutosławskiego organizowany przez Filharmonię Narodową. Witold Lutosławski jest patronem Państwowej Szkoły Muzycznej w Krasnymstawie. 25 stycznia 2013 r. miała miejsce setna rocznica jego urodzin.