szkolenie - odpadowe

USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z
2010r., Nr 185, poz.1243 ze zmianami)
1. Definicja odpadu.
Odpady – substancje lub przedmioty należące do jednej z kategorii, określonych w załączniku
nr 1 do ustawy, których posiadacz odpadów pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do pozbycia
których jest obowiązany.
Klasyfikacja odpadów dokonywana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z
dnia 27 września 2001 r. w/s katalogu odpadów ( Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Przepisów ustawy nie stosuje się m.in. do:
- mas ziemnych lub skalnych usuwanych albo przemieszczanych w związku z realizacją
inwestycji, jeżeli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie
robót budowlanych określają warunki i sposób ich zagospodarowania, a ich zastosowanie
nie spowoduje przekroczeń wymaganych standardów jakości gleby i ziemi, o których
mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. — Prawo ochrony środowiska,
- mas ziemnych lub skalnych usuwanych albo przemieszczanych w związku z
wydobywaniem kopalin ze złóż wraz z ich przerabianiem, jeżeli koncesja na wydobywanie
kopalin ze złóż udzielona na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. — Prawo
geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z późn. zm.) lub miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego określają warunki i sposób ich
zagospodarowania,
- mas ziemnych pochodzących z pogłębiania akwenów morskich w związku z utrzymywaniem infrastruktury zapewniającej dostęp do portów oraz infrastruktury portowej,
a także z pogłębiania zbiorników wodnych, stawów, cieków naturalnych, kanałów i
rowów w związku z utrzymywaniem i regulacją wód, stanowiących niezanieczyszczony
urobek,
- odchodów zwierząt, obornika, gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego
wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach o nawozach i nawożeniu,
-zwłok zwierzęcych, w zakresie uregulowanym przepisami rozporządzenia
(WE) nr
1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3.10.2002 r. ustanawiającego przepisy
sanitarne dot. produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do
spożycia przez ludzi,
-substancji wykorzystywanych jako czynniki chłodnicze przeznaczone do regeneracji.
Z definicji odpadów komunalnych wyłączono pojazdy wycofane z eksploatacji. (art.3
ust.3pkt4)
Przez odpady komunalne rozumie się odpady powstające w gospodarstwach domowych, z
wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców , które ze względu na swój charakter lub
skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
1
2. Zasady postępowania z odpadami
1. HIERARCHIA PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ ( art.5)
- Zapobieganie powstawaniu odpadów,
- Odzysk,
- Unieszkodliwianie ( w tym składowanie)
2. ZASADA BLISKOŚCI ( art.9)
3. OBOWIĄZEK SELEKTYWNEGO ODBIERANIA ODPADÓW I OGRANICZENIE
ILOŚCI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI KIEROWANYCH DO
SKŁADOWANIA (art. 10 ust. 2)
Obowiązek ten obciąża podmiot prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów
komunalnych.
4. ZAKAZ PROWADZENIA ODZYSKU LUB UNIESZKODLIWIANIA POZA
INSTALACJAMI LUB URZĄDZENIAMI SPEŁNIAJĄCYMI OKREŚLONE
WYMAGANIA (art. 13 ust.1) – obowiązuje od 1.01.2006 r.
WYJĄTKI:
- Odzysk w postaci procesów R10,
- Kompostowanie na potrzeby własne przez osoby fizyczne,
- Unieszkodliwianie za pomocą procesu D2,
- Spalanie zgromadzonych pozostałości roślinnych, jeżeli na terenie gminy nie jest
prowadzone selektywne zbieranie lub odbieranie odpadów ulegających biodegradacji,
a spalanie nie narusza odrębnych przepisów,
- Spalenie za zezwoleniem marszałka ze względów bezpieczeństwa,
- Procesy R14 i R 15 w przypadkach wskazanych w przepisach wykonawczych,
Minister właściwy do spraw środowiska określił, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje odpadów oraz warunki ich odzysku w procesach odzysku R14 i R15, wymienionych w załączniku nr 5 do ustawy ( Dz. U. Nr 49/2006, poz. 356)
2) rodzaje odpadów i warunki unieszkodliwiania odpadów w procesie unieszkodliwiania
D2, wymienionym w załączniku nr 6 do ustawy, poza instalacjami i urządzeniami,
uwzględniając właściwości tych odpadów ( Dz. U. Nr 49/2006, poz. 356)
3) warunki odzysku za pomocą procesu odzysku R10, wymienionego w załączniku nr 5
do ustawy, i rodzaje odpadów dopuszczonych do takiego odzysku, uwzględniając
potrzebę ochrony życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska (Dz. U. Nr 86/2011, poz.
476).
3. Status transportującego odpady ( art.3 ust. 3 pkt. 13)
Definicja posiadacza odpadów brzmi, w ten sposób że z jej zakresu został wyłączony
prowadzący działalność w zakresie transportu odpadów.
Konsekwencja : Przewoźnik przestał być posiadaczem odpadów – odpowiada jedynie za
prawidłowe wykonanie usługi transportu ( art.25 ust. 4-6).
Za odpady odpowiada zlecający wykonanie usługi transportu. Wskazuje on miejsce odbioru
odpadu oraz docelowego posiadacza odpadów.
-
Jeżeli posiadacz odpadów, w tym wytwórca odpadów, przekazuje odpady następnemu
posiadaczowi odpadów, który ma zezwolenie właściwego organu na prowadzenie
działalności w zakresie zbierania, odzysku, unieszkodliwiania odpadów lub koncesję na
2
składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,
posiada decyzję z art. 31 lub art.32 lub jest wpisany do rejestru o którym mowa w art. 33
ust.5, odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami przenosi się na tego następnego
posiadacza odpadów,
-
Zlecający usługę transportu odpadów jest obowiązany wskazać prowadzącemu
działalność w zakresie transportu odpadów miejsce odbioru odpadów oraz posiadacza
odpadów, do którego należy dostarczyć te odpady.
-
Prowadzący działalność w zakresie transportu odpadów jest obowiązany dostarczyć te
odpady do posiadacza odpadów, który został mu wskazany przez zlecającego usługę.
-
Posiadacz odpadów, który prowadzi działalność w zakresie transportu odpadów
komunalnych, jest obowiązany dostarczyć je do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania
wskazanych w zezwoleniu na prowadzenia działalności w zakresie odbierania odpadów
od właścicieli nieruchomości.
4. Wytwarzanie odpadów
Organy właściwe w sprawach wytwarzania odpadów :
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - dla przedsięwzięć i zdarzeń na
terenach zamkniętych.
Marszałek - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla
których obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
wynika z przepisów o ochronie środowiska oraz gdy dotyczy eksploatacji instalacji na
terenach zakładów zaliczanych do tych przedsięwzięć.
( od 1.01.2008 r. organem stanie się marszałek województwa)
Starosta – dla pozostałych przedsięwzięć .
Właściwość miejscową organu ustala się wyłącznie według miejsca wytwarzania
odpadów. Składowisko odpadów jest instalacją w rozumieniu przepisów Prawa ochrony
środowiska.
Wyjątek : program gospodarki odpadami :
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - dla przedsięwzięć i zdarzeń na
terenach zamkniętych.
Marszałek – w pozostałych przypadkach.
Właściwość miejscową organu, ustala się według miejsca siedziby lub zamieszkania
wytwórcy odpadów, a w przypadku przetwarzania odpadów zawierających azbest w
urządzeniach przewoźnych oraz w przypadku, o którym mowa w art. 17 ust. 3a – według
obszaru województwa, na którym następuje przetwarzanie tych odpadów.
W przypadku przetwarzaniu odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych
organem właściwym jest marszałek województwa, na którym następuje przetwarzanie tych
odpadów.
3
Wytwórca odpadów prowadzący instalację jest obowiązany :
1. Do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów , jeżeli wytwarza powyżej 1
tony odpadów niebezpiecznych lub powyżej 5 tysięcy ton rocznie odpadów
innych niż niebezpieczne.
2. Do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami
niebezpiecznymi jeżeli wytwarza do 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie.
3. Do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach
gospodarowania wytworzonymi odpadami , jeżeli wytwarza od 5 do 5 tysięcy ton
rocznie odpadów innych niż niebezpieczne.
Wytwórca odpadów nie prowadzący instalacji jest obowiązany :
1.
2.
Do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami
niebezpiecznymi jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 100 kg
rocznie.
Do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach
gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne
w ilości do 100 kg albo powyżej 5 ton rocznie odpadów innych niż
niebezpieczne.
Wyjątek :
Wytwórca odpadów, który prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług w
zakresie budowy, rozbiórki i remontów obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz
sprzątania, konserwacji i napraw a także przetwarzania odpadów zawierających azbest w
urządzeniach przewoźnych zobowiązany jest do uzyskania decyzji zatwierdzającej program
gospodarki odpadami bez względu na ilość wytwarzanych odpadów.
Powyższe wymagania ( uzyskiwanie decyzji lub składanie informacji) nie będą dotyczyły:
- Wytwarzania odpadów komunalnych ,
- Wytwarzania odpadów innych niż niebezpieczne poniżej 5 Mg, ale za wyjątkiem
świadczących usługi w zakresie budowy, rozbiórki i remontów obiektów, czyszczenia
zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw a także przetwarzania
odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych
- Wytwórcy odpadów prowadzącego instalację, na której prowadzenie będzie wymagane
pozwolenie zintegrowane. Rodzaje instalacji, dla których będzie wymagane pozwolenie
zintegrowane określą dopiero przepisy wykonawcze,
- Odpadów z wypadków ( art. 17 b),
- Odpadów powstałych z klęsk żywiołowych,
- Odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej,
- Osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami,
- Właścicieli pojazdów przekazujących pojazdy wycofane z eksploatacji do punktu
zbierania pojazdów i stacji demontażu pojazdów.
Dla odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii przemysłowej (art. 17a) informację
sporządza się bez względu na ilość odpadów z awarii i przedkłada staroście właściwemu ze
względu na miejsce wystąpienia awarii.
4
4. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów
Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów
niebezpiecznych wydaje się po kontroli WIOŚ funkcjonowania instalacji i urządzeń
służących do unieszkodliwiania odpadów.
Niesegregowane odpady komunalne, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
oraz komunalne osady ściekowe powinny być poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu
na obszarze tego województwa, na którym zostały wytworzone. Zakazuje się przywozu
ww. odpadów w ww. celach wytworzonych poza terenem tego województwa.
Niesegregowane odpady komunalne, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
oraz komunalne osady ściekowe mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu na
obszarze województwa innego niż w/w, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania
odpadów do instalacji przeznaczonej do odzysku lub unieszkodliwiania.
W/w przepisy stosuje się odpowiednio do unieszkodliwiania odpadów medycznych o właściwościach zakaźnych, zwanych dalej „zakaźnymi odpadami medycznymi", oraz do
unieszkodliwiania odpadów weterynaryjnych o właściwościach zakaźnych, zwanych dalej
„zakaźnymi odpadami weterynaryjnymi".
Zezwolenie na prowadzenie działalności związanej z odzyskiem lub unieszkodliwianiem
odpadów zobowiązany jest uzyskać posiadacz odpadów, który prowadzi tą działalność.
Wyjątki :
 Prowadzenie tych działań przez podmiot wymaga pozwolenia zintegrowanego,
 Prowadzenie tych działań przez wytwórcę, który ma pozwolenie na wytwarzanie odpadów
lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi
 Wykorzystywanie odpadów na potrzeby własne przez osobę fizyczną lub jednostkę
organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą
 Zwolnienia wynikające z przepisów wykonawczych
 W zakresie stosowania osadów ściekowych – osoba władająca nieruchomością, na której
osady są stosowane
 Odpady komunalne – zezwolenia w zakresie zagospodarowania takich odpadów
wydawane są na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Zezwolenie jest wydawane na czas nieoznaczony nie dłuższy niż 10 lat.
Organy właściwe w sprawach odzysku i unieszkodliwiania :
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - dla przedsięwzięć i zdarzeń na
terenach zamkniętych.
Marszałek - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla
których obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
5
wynika z przepisów o ochronie środowiska oraz gdy dotyczy eksploatacji instalacji na
terenach zakładów zaliczanych do tych przedsięwzięć.
Starosta – dla pozostałych przedsięwzięć .
Właściwość miejscową organu ustala się według miejsca prowadzenia działalności związanej
z odzyskiem lub unieszkodliwianiem.
5. Zbieranie i transport odpadów
Transport odpadów wykorzystywanych na własne potrzeby przez osoby fizyczne lub
jednostki organizacyjne, niebędące przedsiębiorcami, - prowadzony przez osoby fizyczne i
jednostki organizacyjne - nie wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie
transportu odpadów.
Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej określił w drodze rozporządzenia z dnia
23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie
wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 154 ze
zmianami) rodzaje odpadów, których zbieranie lub transport nie wymaga zezwolenia
na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów :
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
9a
10.
11.
12.
Kod odpadu
ex 08 03 18
ex 16 02 16
15 01 01
15 01 02
15 01 03
15 01 04
15 01 05
15 01 07
15 01 09
16 01 03
15 10 10*
Rodzaj odpadu
Odpadowy toner drukarski z urządzeń biurowych
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania z tworzyw sztucznych
Opakowania z drewna
Opakowania z metali
Opakowania wielomateriałowe
Opakowania ze szkła
Opakowania z tekstyliów
Zużyte opony
Opakowania
zawierające
pozostałości
substancji
niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone ( zmiana dodana w
2008 r.)
Zużyte urządzenia zawierające freony, HCFC, HFC
Urządzenia zawierające freony
Lampy fluorescencyjne
13.
14.
15.
16.
17.
18.
16 02 11*
20 01 23*
ex 16 02 13*
20 01 21*
16 06 01 *
16 06 02*
16 06 03*
16 06 04
16 06 05
ex 20 01 26*
19.
20 01 31*
Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
20.
20 01 32
Leki inne niż wymienione w 20 01 31
21.
20 01 33*
Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami
wymienionymi w 160601, 160602 lub 160603 oraz
niesortowane baterie i akumulatory zaw. te baterie
Baterie i akumulatory ołowiowe
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
Baterie zawierające rtęć
Baterie alkaliczne ( z wyłączeniem 16 06 03)
Inne baterie i akumulatory
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zaw. zw.
chlorowcoorganiczne
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zaw.
zw. chlorowcoorganicznych
Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
6
Lp.
22.
Kod odpadu
20 01 34
Rodzaj odpadu
Baterie i akumulatory inne niż wymienione w 200133
22a
-
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny o którym mowa w
ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495)
(zmiana dodana w 2008 r.)
Zbieranie tych odpadów 22a, odbywa się w placówkach handlowych prowadzących
sprzedaż wyrobów przemysłowych oraz produktów w opakowaniach po zużyciu których
powstają ww. odpady. Dopuszcza się zbieranie odpadów 22a również w punktach
serwisowych wykonujących naprawy gwarancyjne i pogwarancyjne sprzętu elektrycznego
i elektronicznego.
W rozporządzeniu określono, że zbieranie odbywa się w placówkach handlowych
prowadzących sprzedaż wyrobów przemysłowych oraz produktów w opakowaniach, po
zużyciu których powstają ww. odpady. W przepisie określono sposób magazynowania
tych odpadów oraz zasady transportu.
W 2006 r. dopuszczono zbieranie baterii i akumulatorów z wyłączeniem ołowiowych w
placówkach oświatowych, kulturalno-oświatowych, punktach serwisowych sprzętu
elektrycznego i elektronicznego oraz w siedzibach urzędów i instytucji.
Posiadacz odpadów lub prowadzący działalność w zakresie transportu odpadów, który
jest zwolniony z obowiązku uzyskiwania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów zgodnie ze
stosownymi rozporządzeniami, ma obowiązek zgłoszenia do rejestru prowadzonego
przez starostę właściwego ze względu na miejsce prowadzenia zbierania, odzysku
lub unieszkodliwiania odpadów, a w przypadku transportu odpadów — przez starostę
właściwego ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania prowadzącego działalność w
zakresie transportu odpadów.
Rejestr
Przy rejestracji podaje następujące informacje:
-
imię i nazwisko lub nazwę posiadacza odpadów,
adres zamieszkania lub siedziby posiadacza odpadów,
Regon,
wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do zbierania lub transportu, z
podaniem ich kodu,
oznaczenie obszaru prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub transportu
odpadów,
wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów,
wskazanie sposobu i środków transportu odpadów.
Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów jest
obowiązany uzyskać posiadacz odpadów, który prowadzi tą działalność. Zezwolenie takie
wydaje starosta.
7
Właściwym starostą jest :
 Do wydania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadówstarosta właściwy ze względu na miejsce zbierania odpadów.
 Do wydania zezwolenia na transport odpadów – starosta właściwy ze względu na miejsce
siedziby lub zamieszkania posiadacza odpadów.
Zwolnienie :
- Transport odpadów do miejsc wykorzystania przez osoby fizyczne,
- Transport i zbieranie odpadów własnych ,
- Dla placówek handlowych oraz oświatowych na podstawie przepisów wykonawczych
(Dz. U. Nr 16/04, poz.154 ze zmianami), ale trzeba się zgłosić do rejestru prowadzonego
przez starostę.
5. Magazynowanie odpadów
Magazynowanie odpadów to – czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed
ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem.
Magazynowanie odpadów jest odpowiednikiem dawnego gromadzenia odpadów, z tym , że :
 Magazynować można również odpady przeznaczone do składowania
 Dopuszczalny czas magazynowania będzie wynosił 3 lata, a przeznaczonych do
składowania – 1 rok,
Nie ma odrębnej decyzji na magazynowanie odpadów, określenie miejsca i sposobu
magazynowania będzie następowało w innych decyzjach dot. Gospodarki odpadami lub w
informacjach o wytwarzanych odpadach i o sposobach gospodarowania wytworzonymi
odpadami.
Jeżeli posiadacz odpadów nie podejmuje żadnych działań w celu pozbycia się odpadów lub
też jeżeli podejmuje działania niezgodne z przepisami , niezależnie od sankcji karnych
(możliwość wstrzymania działalności obejmuje tylko te przypadki , gdy posiadacz odpadów
legitymuje się pozwoleniem) organ gminy został wyposażony w instrument umożliwiający
przywrócenie środowiska do właściwego stanu. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma
możliwość nakazania posiadaczowi pozbycia się odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do
składowania lub magazynowania odpadów. Wydanie takiej decyzji (decyzja wydawana z
urzędu – art. 34 ) wskazującej jednocześnie sposób pozbycia się odpadów, umożliwia w razie
niezastosowania się posiadacza wszczęcie egzekucji administracyjnej, z wykonaniem
zastępczym włącznie. Obowiązki związane z rekultywacją zanieczyszczonej gleby lub ziemi
reguluje ustawa z dnia 13.04.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (
Dz. U. Nr 75, poz. 493).
7. Ewidencja odpadów i sprawozdania odpadowe
Posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej
ewidencji. Obowiązek prowadzenia nie dotyczy osób fizycznych i jednostek organizacyjnych
nie będących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne. W przypadku
odpadów komunalnych ewidencję prowadzą podmioty prowadzące działalność polegającą na
usuwaniu, wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych na podstawie
zezwolenia organów gminy. Pewne wyjątki od w/w reguł zawarte są w rozporządzeniu
8
Ministra Środowiska z dnia 11.12.2001 r. w/s rodzajów odpadów lub ich ilości , dla których
nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich
przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U. Nr 152, poz.
1735).
Dla 16 rodzajów odpadów zostały określone ilości wytwarzanych odpadów , dla których nie
ma obowiązku prowadzenia ewidencji tj. odpady o następujących kodach :
Lp.
Kod odpadu
Nazwa odpadu
Ilość w skali roku
1.
2.
3.
4.
02 01 03
02 01 06
03 01 01
03 01 05
Bez ograniczeń
Bez ograniczeń
do 10 Mg
do 10 Mg
5.
08 03 18
6.
13 02 08*
7.
15 02 03
8.
16 02 13*
9.
17 01 01
10.
11.
17 01 02
17 01 03
12.
13.
14.
15.
17 02 01
17 02 02
17 02 03
17 05 04
16.
17 08 02
Odpadowa masa roślinna
Odchody zwierzęce
Odpady kory i korka
Trociny, wióry, ścinki ,drewno, płyta
wiórowa i fornir i inne niż wymienione w
03 01 04
Odpadowy toner drukarski inny niż
wymieniony w 08 03 17
Inne oleje silnikowe, przekładniowe i
smarowe
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do
wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania
ochronne inne niż wymienione w 15 02
02
Zużyte urządzenia zawierające
niebezpieczne elementy inne niż
wymienione w 160209, 160212
Odpady betonu oraz gruz betonowy z
rozbiórek i remontów
Gruz ceglany
Odpady innych materiałów ceramicznych
i elementów wyposażenia
Drewno
Szkło
Tworzywa sztuczne
Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż
wymienione w 17 05 03
Materiały konstrukcyjne zawierające gips
inne niż wymienione w 170801
do 100kg
do 10 kg
do 100 kg
do 5 kg
Do 5 Mg
do 5 Mg
do 5 Mg
do 5 Mg
do 5 Mg
do 5 Mg
do 5 Mg
do 5 Mg
Uproszczoną ewidencję odpadów, polegającą na zastosowaniu
wyłącznie karty
przekazania odpadów, mogą prowadzić małe i średnie przedsiębiorstwa , które
spełniają dwa warunki :
1.wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie,
2. wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne w ilości do 5 Mg rocznie.
Ewidencję prowadzi się na formularzu karty ewidencji odpadu, dla każdego rodzaju odpadu
odrębnie, oraz karty przekazania odpadu. Nowe wzory druków ukazały się w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 08.12.2010 r. w/s wzorów dokumentów stosowanych na
potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 249, poz. 1673).
Posiadacz odpadu, który przejmuje odpad od innego posiadacza, jest obowiązany potwierdzić
przejęcie odpadu na karcie przekazania odpadu, wypełnionej przez posiadacza, który
przekazuje ten odpad .
9
Kartę przekazania odpadów sporządza się w odpowiedniej liczbie egzemplarzy:
- dla przekazującego odpady,
- dla przyjmującego odpady,
- dla prowadzących działalność w zakresie transportu odpadów.
Poza prowadzeniem ewidencji posiadacz odpadów obowiązany jest sporządzić na formularzu
zbiorcze zestawienie danych o wszystkich rodzajach i ilości odpadów, o sposobach
gospodarowania nimi oraz instalacjach i urządzeniach do odzysku i unieszkodliwiania
odpadów.
Takie zbiorcze zestawienie danych sporządza również wytwórca osadów komunalnych.
Zbiorcze zestawienie danych za poprzedni rok kalendarzowy należy przekazać marszałkowi
województwa do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy.
Za rok 2010 r. sprawozdanie należy sporządzić na wzory formularzy w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 25.05.2007 r. w/s zakresu informacji oraz wzorów
formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych
(Dz. U. Nr 101, poz. 686).
Ukazało się nowe rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 08.12.2010 r. w/s zakresu
informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania
zbiorczych zestawień danych o odpadach (Dz. U. Nr 249, poz. 1674). Będzie
obowiązywało przy sporządzeniu sprawozdania za rok 2011.
W przypadku posiadacza odpadów przekazującego odpady na składowisko oraz
zarządzającego składowiskiem odpadów ewidencja dodatkowo obejmuje :
 Podstawową charakterystykę odpadów;
 Wyniki testów zgodności .
Podstawowa charakterystyka odpadów sporządzana jest przez wytwórcę lub posiadacza
odpowiedzialnego za gospodarowanie odpadami, w przypadku odpadów komunalnych –
przez prowadzącego działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości.
1.
2.
3.
4.
4.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA ODPADÓW
Zgodna z art.36 ust. 1c ustawy o odpadach
Nazwa, siedziba i adres wytwórcy lub posiadacza odpadów
kierującego odpady na składowisko odpadów
Kod odpadu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 27 września 2001 r. w/s katalogu odpadów ( Dz. U. Nr
112, poz. 1206)
Syntetyczny opis procesu wytwarzania odpadów
uwzględniający podstawowe użyte surowce i wytworzone
produkty
Oświadczenie o braku odpadów wymienionych w 55 ust. 1
W załączeniu
pkt. 1-7b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach w
odpadach kierowanych na składowisko
Opis zastosowanego procesu unieszkodliwiania lub odzysku, a
także opis sposobu segregowania odpadów lub oświadczenie
o przyczynie, dla której wymienione działania nie zostały
wykonane,
10
5.
6.
7.
8.
9.
9.
10.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA ODPADÓW
Zgodna z art.36 ust. 1c ustawy o odpadach
Opis odpadu podający kolor, postać fizyczną oraz jego
zapach,
Wykaz właściwości z załącznika nr 4 do ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. o odpadach, w odniesieniu do odpadów
niebezpiecznych, które mogą zostać przekwalifikowane na
inne niż niebezpieczne na podstawie rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w/s warunków, w których
uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz.U. Nr 128,
poz.1347),
Typ składowiska odpadów, na którym odpady po
przeprowadzeniu badań zgodności z kryteriami dopuszczenia
odpadów do składowania mogą być składowane,
Oświadczenie, że nie występuje możliwość odzysku, w tym
W załączeniu
recyklingu odpadów, które są przedmiotem niniejszej
„podstawowej charakterystyki”.
Częstotliwość przeprowadzania testów zgodności
Informacje dodatkowe, o ile są istotne dla eksploatacji danego typu składowiska odpadów
Fizykochemiczny skład oraz podatność na wymywanie,
Zachowanie środków ostrożności na składowisku odpadów.
Podstawową charakterystykę odpadów może stanowić kopia wydanej decyzji lub kopia
przyjętej informacji . Jeśli brak jest jakiś danych to trzeba je uzupełnić w karcie.
Wyniki testów zgodności zawierają wyniki badań składu chemicznego i właściwości
odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania na składowisku odpadów, umożliwiające
weryfikację informacji zawartych w podstawowej charakterystyce odpadów, w szczególności
potwierdzenie faktu spełniania przez te odpady kryteriów dopuszczania odpadów do
składowania na składowiska odpadów danego typu.
Zwolnienie z prowadzenia ewidencji odpadów dotyczy:
 wytwórcy odpadów komunalnych,
 wytwórcy odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te
zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub
przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów,
Dopuszczalne jest niesporządzenie karty przekazania odpadu, jeżeli jeden z posiadaczy
odpadów jest zwolniony z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Marszałek województwa może w drodze decyzji zobowiązać posiadacza odpadów do
przedłożenia dokumentów ewidencji odpadów, w przypadku gdy zbiorcze zestawienie danych
budzi wątpliwości lub gdy jest to niezbędne do prowadzenia innych postępowań z zakresu
ochrony środowiska będących w jego kompetencji.
Poza prowadzeniem ewidencji posiadacz odpadów obowiązany jest sporządzić na formularzu
zbiorcze zestawienie danych o wszystkich rodzajach i ilości odpadów, o sposobach
gospodarowania nimi oraz instalacjach i urządzeniach do odzysku i unieszkodliwiania
odpadów.
11
Wzory formularzy znajdują się w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
08.12.2010 r. w/s zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do
sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 249, poz. 1674).
Marszałek województwa weryfikuje informacje zawarte w zbiorczych zestawieniach
danych, o których mowa w ust. 3.
Jeżeli z weryfikacji, o której mowa w ust. 3a, wynika, że informacje zawarte w zbiorczym
zestawieniu danych są niezgodne ze stanem faktycznym marszałek województwa
zobowiązuje, w drodze decyzji, do korekty sporządzonego zestawienia danych, określając
termin przekazania korekty.
Niedokonanie korekty zbiorczego zestawienia danych, zgodnie z decyzją, o której mowa w
ust. 3b, skutkuje uznaniem, że posiadacz odpadów nie wykonał obowiązku przekazania
zbiorczego zestawienia danych.
Kary pieniężne (Rozdział 9a)
Art. 79b ( wydaje WIOŚ)
ust.1 Jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady:
1) wytwarza odpady bez wymaganej decyzji zatwierdzającej program gospodarki
odpadami niebezpiecznymi lub zatwierdzającej program gospodarki odpadami
lub z naruszeniem jej warunków lub
2) wytwarza odpady bez wymaganego złożenia informacji o wytworzonych
odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami lub
prowadzi gospodarkę odpadami niezgodnie ze złożoną informacją, lub
3) wytwarza odpady pomimo wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 24 ust.
5, albo rozpoczyna działalność powodującą powstawanie odpadów przed
upływem terminu do wniesienia sprzeciwu, lub
4) będąc obowiązany do zgłoszenia do rejestru, o którym mowa w art. 33 ust. 5, nie
dopełnił tego obowiązku lub wykonał go niezgodnie ze stanem faktycznym lub
dokonuje zbierania odpadów lub transportu odpadów niezgodnie z informacjami
zgłoszonymi do rejestru,
podlega karze pieniężnej w wysokości 5 000 zł.
ust.2 Jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady:
1) pozbywa się odpadów wbrew przepisom dotyczącym gospodarowania odpadami
lub
2) przekazuje je podmiotom, które nie uzyskały wymaganych zezwoleń, chyba że
posiadanie zezwolenia nie było wymagane, lub
3) w celu spełnienia kryteriów dopuszczenia odpadów do składowania na
składowiskach odpadów, rozcieńcza lub sporządza mieszaniny odpadów ze sobą
lub innymi substancjami lub przedmiotami, lub
4) powodując wzrost zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi lub środowiska,
miesza odpady niebezpieczne różnych rodzajów lub odpady niebezpieczne z
odpadami innymi niż niebezpieczne lub dopuszcza do mieszania tych odpadów,
lub
5) prowadzi działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów bez wymaganego zezwolenia lub z naruszeniem
jego warunków, lub
6) wbrew zakazom dotyczącym zbierania odpadów dokonuje zbierania odpadów,
podlega karze pieniężnej w wysokości 10 000 zł.
12
Art. 79c. ( wydaje Marszałek)
1.
Jeżeli zarządzający składowiskiem bez wymaganej zgody organu zamyka
składowisko lub jego wydzieloną część
podlega karze pieniężnej w wysokości 5 000 zł.
2. Jeżeli zarządzający składowiskiem pomimo decyzji o zamknięciu składowiska
przyjmuje odpady do składowania
podlega karze pieniężnej w wysokości 20 000 zł.
3. Jeżeli posiadacz odpadów, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 37 ust.3 nie
przekazuje zbiorczego zestawienia danych podlega karze pieniężnej w wysokości
500 zł.
4. W przypadku nieprzekazania zbiorczego zestawienia danych w terminie określonym
w decyzji wydanej na podstawie art. 79 d ust. 3aposiadacz odpadów podlega karze
pieniężnej w wysokości 2 000 zł.
5. Kara pieniężna, o której mowa w punkcie 4, może być wymierzana wielokrotnie, z
tym że łączna wysokość kar pieniężnych, o których mowa w ust. 3 i 4, za dany rok
kalendarzowy nie może przekroczyć 10 000 zł.
Art. 79d.
1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79b, wymierza, w drodze decyzji, właściwy
wojewódzki inspektor ochrony środowiska.
2. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79b, wnosi się na odrębny rachunek bankowy
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w terminie 14 dni od dnia, w którym
decyzja o wymiarze kary stała się ostateczna.
3. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79c, wymierza, w drodze decyzji, właściwy
marszałek województwa.
3a. W decyzji o wymierzeniu kary pieniężnej, o której mowa w art. 79c ust.3 i 4,
marszałek województwa określa termin przekazania zbiorczego zestawienia danych,
nie krótszy niż 14 dni.
4. Kary pieniężne, o których mowa w art. 79c, wnosi się na odrębny rachunek bankowy
zarządu województwa w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymiarze kary
stała się ostateczna.
5. W sprawach dotyczących kar pieniężnych, o których mowa w art. 79b i 79c, stosuje
się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja
podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.1), z tym że uprawnienia
organów podatkowych przysługują odpowiednio wojewódzkiemu inspektorowi
ochrony środowiska oraz marszałkowi województwa.
13
Opakowania i odpady opakowaniowe.
Zasady i kierunki polityki dotyczącej opakowań i odpadów opakowaniowych zostały
określone w dyrektywie 94/62/WE z dnia 20.12.1994 r. o opakowaniach i odpadach
opakowaniowych .
Cele generalne dyrektywy to:
- Zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych,
- Promowanie opakowań zwrotnych, przeznaczonych do wielokrotnego użytkowania,
- Odzyskiwanie materiałów lub energii z odpadów opakowaniowych
- Rozwój przetwórstwa odzyskiwanych materiałów.
Podstawowymi aktami prawnymi w Polsce regulującymi te zagadnienia są :
-
Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych ( Dz. U. Nr
63, poz. 638 z późn. zm.),
Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej
(tekst jednolity z 2007 r. Dz. U. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.).
Opakowania - są to wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów
przeznaczone do przechowywania, ochrony , przewozu , dostarczania lub prezentacji
wszelkich produktów , od surowców do towarów przetworzonych, a także części opakowań i
elementy pomocnicze połączone z opakowaniami i przeznaczone do tego samego celu, co
dane opakowanie .
Opakowania dzielimy na :
1. opakowania jednostkowe
2. opakowania zbiorcze
3. opakowania transportowe
Odpady opakowaniowe - są to wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego
użytku wycofane z ponownego użycia , stanowiące odpady w rozumieniu przepisów o
odpadach, z wyjątkiem odpadów powstających w trakcie produkcji opakowań.
Ustawa o opakowaniach określa wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania ze
względu na zasady ochrony środowiska oraz sposoby postępowania z opakowaniami i
odpadami opakowaniowymi, zapewniające ochronę zdrowia i życia ludzi oraz ochronę
środowiska, zgodnie z zasadą równoważnego rozwoju. Dotyczy to opakowań wytworzonych
w kraju oraz pochodzących z zagranicy.
Generalnie wymagania dotyczące opakowań są następujące :
- Należy je wytwarzać w sposób ograniczający do niezbędnego minimum ich objętość i
masę,
- Powinny być tak projektowane, wytwarzane i wprowadzane na rynek aby zapewnić
możliwość ich wielokrotnego użycia lub odzysk (w tym recykling)
- Należy je tak wytwarzać aby zapewnić jak najmniejszy udział w nich substancji
materiałów niebezpiecznych. W przypadku metali ciężkich przepisy określają
dopuszczalne graniczne łączne stężenie ołowiu, kadmu, rtęci i sześciowartościowego
chromu. Wynosi ono 100 mg/kg za wyjątkiem szkła kryształowego ołowiowego, palet i
skrzynek z tworzyw sztucznych będących w obiegu kontrolowanym (do 8.02.2009 r.),
natomiast dla szkła opakowaniowego wynosi 200 mg/kg (30.06.2006 r.). Te okresy
14
przejściowe reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30.12.2002 r. w/s
zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach ( Dz.U.
Nr.241, poz. 2095).
Do ustalenia zawartości metali ciężkich w opakowaniach stosuje się rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 8.04.2003 r. w/s sposobu ustalenia sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i
chromu sześciowartościowego w opakowaniach (Dz. U. Nr.66, poz. 619).
OBOWIĄZKI PRODUCENTA, IMPORTERA, DOKONUJĄCEGO
WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEGO NABYCIA, EKSPORTERA I
DOKONUJĄCEGO WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEJ DOSTAWY OPAKOWAŃ
1.Producent, importer , dokonujący wewnątrz wspólnotowego nabycia opakowań będą
musieli zgodnie z postanowieniami ustawy ograniczać ilość i negatywne oddziaływanie
na środowisko substancji i materiałów stosowanych do produkcji opakowań oraz
wytwarzanych odpadów opakowaniowych.
2.Do momentu wstąpienia Polski do UE producent, importer opakowań mieli obowiązek
ich oznakowania. W chwili obecnej znakowanie jest dowolne.
Oznakowanie powinno określać :
- Rodzaj materiałów wykorzystanych do produkcji opakowania,
- Możliwość wielokrotnego użytku opakowania
- Przydatność opakowania do recyklingu.
3.Producent, importer i eksporter opakowań mają obowiązek składania właściwemu
marszałkowi województwa rocznego sprawozdania o masie wytworzonych ,
przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju
materiałów , z jakich zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego
użytku oraz o przestrzeganiu ograniczeń do 31 marca za rok poprzedni.
Sprawozdania o masie wytworzonych , przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za
granicę opakowań tzw. OPAK- i ( OPAK-1, OPAK-2,OPAK-3):
- Za lata 2002-2003 – rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12.07.2002 r. w/s
wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych,
przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. Nr 122, poz.
1053),
- Za lata 2004-2010 - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31.12.2004 r. w/s
wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych,
przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. z 2005 Nr 4,
poz. 30).
4.Opakowania wielokrotnego użytku powinny posiadać takie właściwości fizyczne i
wytrzymałościowe , które pozwalają na ich wykorzystanie na planowaną ilość cykli. Odpady
z opakowań wielokrotnego użytku powinny nadawać się do odzysku .
5. Ze względu na zalecaną metodę odzysku opakowania mogą być poddane odzyskowi:
- przez recykling materiałowy,
- w postaci energii,
- kompostowanie,
- biodegradację.
15
Ustawa w art. 5 ust. 4c, 4d,4e, 4f opisuje wymagania szczegółowe dotyczące poszczególnych
rodzajów odzysku. Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 4g jeżeli opakowanie lub odpad
opakowaniowy jest zgodny z normami zharmonizowanymi, o których mowa w ustawie z
dnia 13.07.2010 r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity Dz. U. Nr 138, poz.935) to
wymagania dotyczące odzysku uważa się za spełnione. Normy te zostały wskazane w
obwieszczeniu Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego z dnia 12.07.2005 r. w sprawie
wykazu norm zharmonizowanych (Dz. U. Nr 47, poz. 643) w załączniku nr 11.
Dokonanie oceny zgodności jest obowiązkowe przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu.
6. Wprowadzono dodatkowy obowiązek prowadzenia działań edukacyjnych w zakresie
właściwego gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Podmiot może zlecić
działania edukacyjne ORGANIZACJI ODZYSKU.
OBOWIĄZKI PRODUCENTA, IMPORTERA, DOKONUJĄCEGO
WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEGO NABYCIA, EKSPORTERA I
DOKONUJĄCEGO WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWEJ DOSTAWY PRODUKTÓW W
OPAKOWANIACH
1.Producent, importer i dokonujący wewnątrz wspólnotowego nabycia produktów w
opakowaniach będą musieli zgodnie z postanowieniami ustawy ograniczać ilość i
negatywne oddziaływanie na środowisko substancji i materiałów stosowanych do
produkcji opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych.
2. Eksporter i wewnątrz wspólnotowy dostawca produktów w opakowaniach jest
zobowiązany do składania właściwemu marszałkowi województwa
rocznego
sprawozdania o masie wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiału , z
jakich zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku
zastosowanych do opakowania eksportowanych produktów , w terminie do dnia 31
marca za rok poprzedni .
4. Producent i importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia środków
niebezpiecznych rozumianych jako substancje i preparaty chemiczne bardzo toksyczne,
toksyczne, rakotwórcze kategorii 1 lub 2 , mutagenne kategorii 1 lub 2, działające
szkodliwie na rozrodczość kategorii 1 lub 2 lub niebezpieczne dla środowiska z
przypisanym symbolem N określone w przepisach ustawy z dnia 11.01.2001 roku o
substancjach i preparatach chemicznych ( Dz. U. Nr 11, poz. 84 ze zmianami) oraz środki
ochrony roślin zakwalifikowane jako bardzo toksyczne lub toksyczne dla ludzi, pszczół i
organizmów wodnych określone w przepisach o ochronie roślin uprawnych muszą ustalić
wysokość kaucji na opakowania jednostkowe tych substancji , nie niższą niż 10 % a
nie wyższą niż 30 % ceny substancji zawartej w tym opakowaniu. Minister Zdrowia w
rozporządzeniu z dnia 2.09.2003 r. w/s kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i
preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz.1666) ustalił kryteria i sposób klasyfikacji
tych substancji i preparatów, a ponadto w rozporządzeniu z dnia 2.09.2003 r. w/s
oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. Nr
173 poz. 1679) zostało uregulowane oznakowanie opakowań substancji i preparatów
niebezpiecznych, a także treść napisów i wzory znaków ostrzegawczych wymaganych dla
tych opakowań. Z obowiązku tego zostały zwolnione opakowania po środkach
wprowadzanych do prowadzenia badań naukowych lub dydaktycznych oraz czynności
16
diagnostyki laboratoryjnej (w rozumieniu ustawy z dnia 27.07.2001 r. o diagnostyce
laboratoryjnej – Dz. U. Nr 144/2004, poz. 1529).
5. Producent i importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia środków
niebezpiecznych muszą odebrać na własny koszt od sprzedawcy , opakowania
wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe po tych substancjach.
6. Jeżeli sprzedawca nie może wypełnić tego zobowiązania to wtedy obowiązek ten
przejmuje producent i importer i dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia substancji
chemicznych. Oddaje on wtedy pobraną wcześniej kaucję.
Istotną zmianę wprowadziło rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24.08.2004 r. w/s
wysokości kaucji na opakowania jednostkowe niektórych środków niebezpiecznych Zapisy
w/w rozporządzenia pozwalają w przypadku środków wymienionych w przedmiotowym
rozporządzeniu na ustalenie znacznie niższej kaucji.
OBOWIĄZKI SPRZEDAWCY I UŻYTKOWNIKA PRODUKTÓW W
OPAKOWANIACH
1.Sprzedawca produktów w opakowaniach jest obowiązany do przekazywania użytkownikom
tych produktów informacji o opakowaniach i odpadach w zakresie :
 dostępnych systemów zwrotu i odzysku , w tym recyklingu,
 właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi,
 znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach
-co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzedaży.
2.Jednostki handlu detalicznego o pow. Powyżej 25 m2 sprzedające napoje konsumpcyjne w
opakowaniach jednorazowych , są obowiązane do posiadania w ofercie handlowej
podobnych produktów dostępnych w opakowaniach wielokrotnego użytku .
3.Jednostki handlu detalicznego muszą przyjmować na wymianę opakowania wielokrotnego
użytku po produktach w takich opakowaniach , które znajdują się w ofercie handlowej.
4.Natomiast jednostki handlu detalicznego o pow. handlowej powyżej 2.000 m2 muszą
prowadzić na własny koszt selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych po produktach
w opakowaniach , które znajdują się w ofercie handlowej.
5.Sprzedawca substancji chemicznych , o których mowa wcześniej jest obowiązany pobrać
kaucję za opakowania jednostkowe tych substancji w wysokości ustalonej przez producenta
lub importera. Przy zwrocie opakowań wielokrotnego użytku i odpadów opakowaniowych
następuje zwrot kaucji.
Nadzór nad przestrzeganiem w/w obowiązków sprawuje Inspekcja Handlowa.
OBOWIĄZKI ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Marszałek województwa na podstawie sprawozdań cząstkowych sporządza raport dla danego
województwa , który przekazuje ministrowi właściwemu do spraw ochrony środowiska do
dnia 15 maja za rok poprzedni.
17
Omówienie obowiązków wynikających z ustawy z dnia 11 maja
2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie postępowania z
niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej
(tekst jednolity z 2007 r. Dz. U. Nr 90, poz.607 z późn. zm.)
Ustawa ta określa obowiązki PRZEDSIĘBIORCÓW będących wytwórcami produktów,
importerami lub dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, związane z
wprowadzeniem na terytorium kraju produktów w opakowaniach, których rodzaje określa
załącznik nr 1 do ustawy i produktów wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 do ustawy.
Przepisy ustawy stosuje się do przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ( Dz. U. Nr 220/2010, poz. 1447 z późn.
zm.).
Przez przedsiębiorcę wprowadzającego na rynek krajowy produkty w opakowaniach,
wymienionych w załączniku nr 1, rozumie się również przedsiębiorcę prowadzącego
jednostkę lub jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 500 m 2,
sprzedającego tam produkty pakowane oraz przedsiębiorcę prowadzącego więcej niż jedną
jednostkę handlu detalicznego o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5 tysięcy m 2 bez
względu na powierzchnię pojedynczej jednostki sprzedającej produkty w tych jednostkach
pakowane.
Przepisy ustawy dotyczą również przedsiębiorcy wprowadzającego na rynek krajowy w
drodze importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towary, których częściami składowymi
lub przynależnościami są produkty wymienione w załączniku nr 2 i 3 do ustawy .
Przepisy ustawy stosuje się również do :
- przedsiębiorcy , który pakuje produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i
wprowadza je na rynek krajowy,
- wprowadzającego produkty na terytorium kraju w drodze importu lub
wewnątrzwspólnotowego nabycia na potrzeby własne,
- w przypadku gdy produkt lub produkt w opakowaniu jest wprowadzany na rynek
krajowy przez przedsiębiorcę niebędącego wytwórcą produktu lub produktu w
opakowaniu, który zlecił wytworzenie tego produktu lub produktu w opakowaniu oraz
którego oznaczenie zostało umieszczone na produkcie lub produkcie w opakowaniu,
obowiązki określone w ustawie obciążają tego przedsiębiorcę.
Przez oznaczenie rozumie się :
- znak towarowy w rozumieniu ustawy z dnia 30.06.2000 r. Prawo własności
przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 i z 2004 r. Nr 33, poz. 286),
- firma, nazwa przedsiębiorcy
- imię i nazwisko ( w przypadku osoby fizycznej).
Obowiązki przedsiębiorców, wynikające z ustawy
Muszą zapewnić odzysk, a w szczególności recykling odpadów opakowaniowych i
poużytkowych, co konkretnie oznacza obowiązek osiągnięcia do 31.12.2007 r.
18
docelowego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i
poużytkowych, co najmniej w wysokości określonej w załączniku nr 4 do ustawy, z
wyłączeniem poziomu odzysku odpadów z opakowań, który jest określony w art.3
ust. 2a ustawy. I tak przedsiębiorca jest obowiązany osiągnąć :
- do dnia 31.12.2007 r. co najmniej 50% poziom odzysku odpadów
opakowaniowych łącznie dla wszystkich rodzajów opakowań, w których
wprowadził produkty, oraz
- do dnia 31.12.2014 r. co najmniej 60% poziom odzysku odpadów
opakowaniowych łącznie dla wszystkich rodzajów opakowań, w których
wprowadził produkty.
Ważne zmiany : Uchylony został punkt 7 w załączniku nr 1 do ustawy , który wymieniał
opakowania wielomateriałowe. Zgodnie z brzmieniem art. 3a w przypadku wprowadzenia na
rynek krajowy w opakowaniu wielomateriałowym, całą masę tego opakowania uwzględnia się
w masie opakowań według rodzaju materiału, którego zawartość w masie opakowań
wielomateriałowych jest największa.
Uchylony został w art. 3 ust.9 pkt. 1 , który pozwalał przy obliczaniu osiągniętych poziomów
odzysku przez danego przedsiębiorcę na doliczenie do masy opakowań poddanych odzyskowi
masy opakowań wielokrotnego użytku użytych powtórnie.
Dodano do art. 3 ustępy 9a i 9 b , w których zostały wymienione procesy , które można
zaliczyć do odzysku, a które do recyklingu.
Przy obliczaniu poziomu :
odzysku
recyklingu
Uwzględniamy
procesy
zgodnie
z
załącznikiem nr 5 do ustawy z dnia 27.04.01 o
odpadach
R1-R9, R13 i R14
R2-R9, R14
Obowiązki wymieniowe w punktach 1 i 2 przedsiębiorca może osiągnąć samodzielnie albo
za pośrednictwem ORGANIZACJI ODZYSKU. Organizacja przejmuje od
przedsiębiorcy obowiązki na podstawie zawartej umowy. W przypadku upadku lub
liwidacji organizacji odzysku- obowiązki ponownie obciążają przedsiębiorcę w stosunku do
ilości lub masy opakowań i produktów wprowadzonych przez niego na rynek krajowy od
pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu otwarcia likwidacji lub ogłoszenia
upadłości organizacji odzysku. Przedsiębiorca, do którego „powróciły obowiązki” jest
obowiązany złożyć sprawozdanie OŚ-OP1 za okres od dnia wygaśnięcia umowy z organizacją
odzysku do końca roku kalendarzowego lub do dnia przejęcia obowiązków przez inną
organizację odzysku.
Ograniczona została możliwość samodzielnej realizacji obowiązku osiągnięcia wymaganych
poziomów odzysku i recyklingu przez przedsiębiorcę. Od 1.04.2005 r. samodzielnie może
realizować obowiązek wyłącznie przedsiębiorca, który we własnym zakresie poddaje
odzyskowi lub recyklingowi wyłącznie wytworzone przez siebie odpady opakowaniowe lub
poużytkowe bądź zebrane przez zorganizowaną przez siebie sieć selektywnego zbierania
odpadów ( przy czym sieć powinna zapewnić zebranie odpadów tego samego rodzaju i w
takiej samej ilości jak wprowadzone przez tego przedsiębiorcę produkty lub produkty w
opakowaniach). O ile sieć musi być zorganizowana przez przedsiębiorcę, na którym ciąży
obowiązek zapewnienia osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu, to wykonanie
poszczególnych czynności związanych z odzyskiem i recyklingiem przedsiębiorca ten może
19
zlecić posiadaczowi odpadów spełniającemu wymagania określone w ustawie o odpadach.
Możliwość zlecenia odzysku ma również organizacja odzysku.
ZAWIADOMIENIA
Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność związaną z wytwarzaniem, importem lub
wewnątrzwspólnotowym nabyciem produktów w opakowaniach wymienionych w załączniku
nr 2 do ustawy oraz produktów wymienionych w załączniku nr 2 i 3 do ustawy winien
powiadomić o tym fakcie Marszałka Województwa na 30 dni wcześniej. Również
Przedsiębiorca powinien powiadomić o likwidacji działalności opisanej powyżej (na 14 dni
przed faktem).
Przedsiębiorca, który w dniu wejścia w życie ustawy wprowadzał na rynek krajowy produkty
w opakowaniach wymienionych w załączniku nr 1 oraz produkty wymienione w załącznikach
nr 2 i 3 był obowiązany zgłosić ten fakt do dnia 30 stycznia 2002r.
Przedsiębiorca oraz organizacja powinni złożyć sprawozdanie roczne Marszałkowi
Województwa do dnia 31 marca za rok poprzedni. Wzór sprawozdania został umieszczony :
- ROK SPRAWOZDAWCZY 2002 r. w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
20.12.2001 r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej
( Dz. Nr 157, poz.1865),
- ROK SPRAWOZDAWCZY 2003 -2004 r. w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
15.12.2003 r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej
( Dz. Nr 220, poz.1189),
- ROK SPRAWOZDAWCZY 2005 w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
22.11.2005 r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej
( Dz. Nr 234, poz.1996),
- ROK SPRAWOZDAWCZY 2006-2009 w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
23.11.2006 r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej
( Dz. Nr 226, poz.1654),
- ROK SPRAWOZDAWCZY 2010 w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
29.12.2010 r. w/s wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej
( Dz. Nr 259, poz.1775).
Ponadto przedsiębiorca oraz organizacja powinni
prowadzić dodatkowo ewidencję
pozaksięgową uwzględniającą także wymagania wynikające z innych przepisów w sposób
umożliwiający ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu oraz obliczenie opłaty
produktowej.
Opłatę produktową obliczają i wpłacają przedsiębiorcy oraz organizacje , którzy nie wypełnili
obowiązku uzyskania w danym roku odpowiedniego poziomu odzysku lub recyklingu.
Zasady obliczania opłat produktowych
Na opłatę składa się opłata za niewykonanie recyklingu opakowań* oraz za niewykonanie
odzysku opakowań** .
Sposób liczenia opłaty produktowej za niewykonanie odzysku* opakowań przedstawia
załącznik nr 5 do ustawy z dnia 11.05.2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej
(tekst jednolity z 2007 r. Dz. U. Nr 90, poz. 607 z póź. zm.).
20
OP *odzysk= (M1 xOP1 + M2 xOP2 +…..+ M6 xOP6 )/ Mcałkowita x (PodzyskuxMcałkowita Modzyskana), gdzie
OP odzysk - wysokość należnej opłaty produktowej w zł,
M1..6 – masa opakowań w kg -odpowiednio z tworzyw sztucznych, z aluminium, ze stali w
tym blachy stalowej, z papieru i tektury, ze szkła gospodarczego , z materiałów naturalnych
(drewna i tekstyliów),
OP1..6 – jednostkowa stawka opłaty produktowej w zł/kg dla opakowań -odpowiednio z
tworzyw sztucznych, z aluminium, ze stali w tym blachy stalowej, z papieru i tektury, ze szkła
gospodarczego , z materiałów naturalnych (drewna i tekstyliów), zgodnie z rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 28.11.2006 r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 225,
poz. 1645)
Podzysku –wyrażony ułamkiem dziesiętnym wymagany w danym roku poziom odzysku, w 2007
r. wynosi 0,5
Mcałkowita – suma mas w kg wszystkich rodzajów opakowań wprowadzonych na rynek krajowy
w danym roku,
Modzyskana suma mas w kg wszystkich rodzajów opakowań poddanych odzyskowi w danym
roku,
Opłatę produktową za niewykonanie recyklingu** opakowań oblicza się jako iloczyn
stawki opłaty i różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku
(recyklingu) przeliczonej na wielkość wyrażoną w masie albo ilości produktów lub
opakowań, z wyłączeniem przedsiębiorcy wprowadzającego na rynek krajowy akumulatory
ołowiowe (kwasowe).
N**= W x [(p-o)/ 100% ] x s, gdzie
N- wysokość należnej opłaty produktowej dla recyklingu
W- masa w kg opakowań wprowadzonych na rynek krajowy, z uwzględnieniem
wielomateriałowych
p- wymagany procent recyklingu dla poszczególnych opakowań, zgodnie z rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 24.05.2005r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu
odpadów opakowaniowych i poużytkowych ( Dz. U. Nr 103/2005, poz. 872)
o-osiągnięty procent recyklingu dla poszczególnych opakowań, zgodnie z rozporządzeniem
s-stawka jednostkowej opłaty produktowej w zł/kg.
Opłatę produktową oblicza się oddzielnie dla każdego rodzaju opakowań wymienionych w
załączniku nr 1 do ustawy i produktów wymienionych w załączniku nr 2 (z wyłączeniem
produktów określonych w poz. 4 oraz poz. 1-3, które zostały uchylone z dniem 15.06.2004 r.)
oraz w załączniku nr 3 do ustawy.
Stawki opłatowe obowiązują w sposób następujący :
-
na rok 2002 i 2003 zostały zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia
11.09.2001r. w/s stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 116, poz. 1235).
na rok 2004 i 2005 zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
3.10.2003 r. w/s stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1768).
na rok 2006 zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9.08.2005 r.
w/s stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 157, poz. 1325),
na rok 2007 zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 28.11.2006 r.
w/s stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 225, poz. 1645),
21
-
na lata 2008-2009 zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
18.12.2007 r. w/s stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 247, poz. 1840),
na rok 2010 zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
29.12.2010 r. w/s stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 259, poz. 1774).
Poziomy odzysku i recyklingu na lata 2004-2007 r. zostały zawarte w rozporządzeniach w/s
rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych.
Odpowiednie poziomy odzysku i recyklingu przedstawiają się następująco:
- na LATA 2002 –2003 - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30.06.2001 r. w/s
rocznych poziomów odzysku recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz.
U. Nr 69, poz.719)
- na LATA 2004-2005 - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29.05.2003 r. w/s
rocznych poziomów odzysku recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz.
U. Nr 104, poz.982)
- na LATA 2006-2007 - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24.05.2005 r. w/s
rocznych poziomów odzysku recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz.
U. Nr 103, poz.872),
- na LATA 2008-2014- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14.06.2007 r. w/s
rocznych poziomów odzysku recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz.
U. Nr 109, poz.752).
Ważna zmiana :
W art.12 ustawy został dodany ust. 3a, zgodnie z którym szczegółowy sposób obliczenia
opłaty produktowej należnej z tytułu nieosiągnięcia wymaganego poziomu odzysku odpadów
opakowaniowych dla wszystkich rodzajów opakowań razem określa nowo dodany załącznik
nr 5 do ustawy ( wzór do obliczenia wysokości na należnej opłaty produktowej).
W art.12 został dodany ust. 5 – nie ponosi się opłaty produktowej, jeżeli jej łączna roczna
wysokość dla opakowań i produktów nie przekracza 50 zł.
Potwierdzenie realizacji odzysku i recyklingu :
Rok 2002 – karta przekazania odpadu zalecana faktura wystawiona przez przedsiębiorcę
prowadzącego odzysk lub recykling,
Lata 2003 –2004 - karta przekazania odpadu oraz faktura wystawiona przez przedsiębiorcę
prowadzącego odzysk lub recykling,
Lata 2005- 2006 –dokument potwierdzający odzysk lub recykling – rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 31.03.2005 r. w/s dokumentów potwierdzających odrębnie odzysk i
odrębnie recykling ( Dz. U. Nr 58, poz. 510),
Na lata 2007-2011 - dokument potwierdzający odzysk lub recykling – rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 19.12.2006 r. w/s dokumentów potwierdzających odrębnie
odzysk i odrębnie recykling (Dz. U. Nr 247, poz. 1816).
22