Pani redaktor Teresy Semik pt. „RAŚ zawłaszcza. Prawda czy fałsz

Katowice, 27 lipca 2012 roku
Szanowny Pan
Zenon Nowak
Prezes
Polskapresse sp. z o.o.
Oddział Prasa Śląska
ul. Baczyńskiego 25 A
41-203 Sosnowiec
Z niepokojem, narastającym w miarę lektury, zapoznałem się z tekstem autorstwa
Pani redaktor Teresy Semik pt. „RAŚ zawłaszcza. Prawda czy fałsz” opublikowanym w
wydaniu Polska. Dziennik Zachodni w dniu 27.07. 2012 r.
Nie zamierzam w żadnym wypadku polemizować w moim wystąpieniu z tezami
i uwagami Autorki, zostawiając to na inną okazję i okoliczności. W swoim wystąpieniu
pragnę zwrócić jedynie uwagę na oczywiste przekłamania i nieścisłości, których
sprostowania się domagam. Pozostawienie poniżej wskazanych faktów jako
prawdziwych w sposób rażący narusza zasadę rzetelnego dziennikarstwa oraz
wprowadza Czytelnika ww. tekstu w błąd.
Muzeum Śląskie i jego zespół roboczy (złożony z pracowników Muzeum) opracowali
koncepcję w konkursie na scenariusza wystawy stałej. Jest zatem nieprawdą, że to
„historycy sympatyzujący z RAŚ” są autorami wytycznych do konkursu na scenariusz
wystawy stałej w nowym Muzeum Śląskim.
Konsultowano wskazanie najważniejszych zdarzeń z historii cywilizacyjnej i
naturalnej Górnego Śląska po to, by w następstwie uzyskanych ocen, określić
wytyczne do chronologii i tematów ważnych w konstruowaniu wytycznych do
scenariusza.
Pytani o najważniejsze zdarzenia byli m.in. poza wymienionymi w
artykule, Prof. Barbara Bazielich, Prof. Jan Wrabec, Prof. Zygmunt Woźniczka, dr
hab. Maria Popczyk, Prof. Jerzy Myszor. Osoby, co podkreślam, nie były pytane o
scenariusz wystawy, a o wskazanie ważnych wydarzeń, które powinny być na
wystawie obecne. To różnica, której ustalenie nie interesowało Autorki tekstu.
Nieprawdą jest stwierdzenie (strona tytułowa DZ z dnia 27.07. 2012) – i w tej
sprawie również zdecydowanie domagam się sprostowania – iż wśród wybitnych
postaci nie jest uwzględniony Wojciech Korfanty. Jest i
(m.in.) Jerzy Kukuczka i
Alfred Szklarski i… Michał Grażyński i wielu, wielu innych. Niesprawdzanie tego
rodzaju faktów jest nie do przyjęcia w świetle tego, iż potem jest to podawane jako
argument „dowodowy”. Jest to z pewnością dowód… nierzetelności dziennikarskiej,
bo nie wiem, za jaki inny dowód może ten fragment posłużyć. Tworzenie takich
„faktów” jest niebezpieczne i prowokacyjne.
Powstania Śląskie nie są zmarginalizowane. O tym, jaką formę przyjmą aranżacyjną,
zdecyduje konkurs, o czym wie i Autorka i ktoś kto się zapozna z wytycznymi do
scenariusza.
Osobą odpowiedzialną za to co się dzieje w
Muzeum Śląskim jest nie dr Jerzy
Gorzelik, lecz Leszek Jodliński, jako dyrektor tej placówki. Myślenie kategoriami tego
rodzaju relacji i powiązań jak zaprezentowana w tekście jest niezrozumiałe i dowodzi
kompletnego braku zorientowania w polskim prawie. Odniesienie się i zapoznanie z
ustawą o muzeach (polecam, tekst nie jest zbyt długi), pozwoliłoby na ustalenie
Autorce i tego prostego faktu, że to kierownik instytucji (zwany dyrektorem) kieruje i
odpowiada za kierowanie jakimkolwiek muzeum. Oznacza to, że ani ja ani inne osoby
nie otrzymujemy wytycznych do kierowania, czy sposobu prowadzenia muzeum.
Może właśnie dlatego, budowane jest nowe Muzeum, zwiększa się liczba
korzystających z jego oferty, liczba publikacji i dokonania Muzeum.
Wybór momentu rozpoczęcia narracji, poprzedzonej kapsułami czasu, o jakich nie ma
słowa w teście, a które opisują wydarzenie sprzed 1790 roku, nie był, co jest
kolejnym nieprawdziwym stwierdzeniem, wyborem dokonanym przez prof. E
2
Chojecką, dr hab. Irmę Kozinę, czy dra Jerzego Gorzelika, lecz wyborem dokonanym
w Muzeum Śląskim. Jest zamysłem powiązanym z tworzeniem narracji muzealnej, a
nie podręcznikowym dyskursem. Projekt takiego rozpoczęcia narracji, wypracowany
został w Muzeum Śląskim i przez niego przyjęty. Co więcej, bardzo dobrze został
przyjęty w badaniach społecznych przeprowadzonych przez Muzeum Śląskie przez
TNS Pentor w I połowie 2012 r. Badania zostały przeprowadzone m.in. w
Katowicach, Krakowie, Warszawie. Informowaliśmy o nich media, w tym Dziennik
Zachodni i jego dziennikarzy.
Zapoznanie się z wytycznymi i komentarzem do wystawy (część materiałów znajduje
się w dyspozycji Muzeum, ponieważ postępowanie konkursowe ma swoją dynamikę i
mamy za sobą już pierwszy etap; to gwoli komentarza, ze trudno je uzyskać; może
warto o nie poprosić?) pozwoliłoby łatwo się zorientować, iż wydarzenia (wybrane, te
mniej znane, a czasami trudniejsze w interpretacji) zostały poszerzone, wzbogacone
o komentarze, uwagi, które nie mają charakteru wiążącego. Dlatego, przy takim
zdarzeniu jak pojawienie się na Śląsku maszyny parowej wspominamy o postaci J.W.
Goethego, którego AUTORZY WYSTAWY mogą uwzględnić, by podnieść atrakcyjność
tego wątku.
Niestety, brak woli zapoznania się z materiałami i ich sumiennej lektury, nie jest
usprawiedliwieniem dla kogoś, kto feruje swoje oceny i – co więcej – zarzuca nas
nieprawdziwymi faktami.
Przy okazji należy dodać, że akurat pojawienie się maszyny parowej poza G. Śląskiem
jest dla nas istotnie nieciekawe i dlatego wskazane przez autorkę wątki nas nie
interesują (gdzie była, a gdzie nie była maszyna parowa w II pol. XVIII wieku, o ile
nie była na G. Śląsku).
Nie wiem skąd tak jednowymiarowa wiedza Autorki na temat przyjętej przez nas
interpretacji epoki rządów E. Gierka na G. Śląsku, ale nie są owe rządy przedstawione
tak jednorodne, jak prezentuje to w tekście. Nasze sugestie i wskazania
interpretacyjne dotyczą także modelu rodziny „2+1”, motoryzacji na G. Śląsku (FSM).
W jednym pozostaje z autorką zgodny, ze czas ten to okres ogromnej dewastacji
ekologicznej G. Śląska (i Polski w ogóle), czego pośrednie dowody znajdujemy w
3
narracji M. Szejnert w jej „Czarnym ogrodzie”, uwiarygodnione może tym razem
przez dystans Pani Szejnert do Śląska i jego historii.
Nieprawdą i niezrozumiałą jest teza, iż pałace „śląskiej arystokracji” to element
„negatywny polskiej państwowości”. Zresztą w tym przypadku coś chyba jednak jest
na rzeczy, gdy Autorka, po prostu myli fakty z własnymi interpretacjami (mówienie o
takich miastach jak Jastrzębie Zdrój czy Tychy uważamy z bardzo ważne, to
opowieść o interesującej, ważkiej historii Śląska po 1945 roku).
Wiem, ze jeśli coś może dzielić mieszkańców Górnego Śląska, choć głęboko wierzę, w
ich mądrość i instynkt rozdzielania demagogii od faktów, to osoby, które pisząc
podobne teksty jak tutaj omawiany, faktów nie sprawdzają, faktami manipulują.
Nawet we wzmiankowanym tekście (w leadzie inna informacja, w tekście inna
dotycząca W. Korfantego) pojawiają się sprzeczności i bardzo wyraźne nadużycia.
Założenie (absolutnie subiektywne i nieuzasadnione), pominięcia i zmarginalizowania
Powstań Śląskich, pozostawiam, jako dowód z jednej strony postawy dziennikarskiej
w tym przypadku, przypominając z drugiej, iż perspektywa którą dla nich
przywołujemy ma je uczynić poznawczo atrakcyjnymi, komplementarnymi z innymi
już istniejącymi lub planowanymi prezentacjami na temat powstań śląskich.
Samej autorce pragnę zwrócić uwagę, iż to właśnie projekt edukacyjny Muzeum
Śląskiego („Daj się zwerbować”), na który złożyły się publikacja „Spacerownika
powstańczego”, wystawa, konkursy strona powstańca śląskiego na Facebooku,
zewnętrzna kampania wizerunkowa, otrzymały nagrodę Marszalka Województwa
Śląskiego w dziedzinie edukacji. Może i takie zdarzenia powinny być uwzględniane,
gdy lekką ręką rozdaje się razy mądrości i nieomylności w swoich sądach.
Jako wątpliwą traktuję sytuację, iż Autorka nie zechciała się skontaktować z Muzeum
i pozostawiam tę sytuacje bez komentarza, szczególnie że w związku z faktami
dotyczącymi bezpośrednio Muzeum Pani redaktor się wypowiada.
4
Kolejnym uwagą pod adresem Autorki, jest fakt absolutnie swobodnego mieszania
faktów z opiniami l własnymi, dozwolone, ale nie wówczas, gdy interpretacja faktów
„tworzy fakty”.
Pisząc te słowa oczekuję od Redakcji gazety i właściciela koncernu, w trybie
sprostowania uwzględnienia i skorygowania faktów, które podane zostały jako
prawdziwe, a nimi nie są. Właśnie po to by nie dzielić, nie okłamywać, nie tworzyć
faktów, które nie miały i nie mają miejsca.
Leszek Jodliński
Dyrektor Muzeum Śląskiego
5