Tadeusz Kościuszko, bohater narodowy dwóch kontynentów. 270

Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Asnyka w Kaliszu
Wystawa „Tadeusz Kościuszko, bohater narodowy
dwóch kontynentów. 270. rocznica urodzin”
Filia nr 2, ul. Serbinowska 25
Termin: 8 lutego – 31 marca 2016
Tadeusz Kościuszko to symbol patriotyzmu, walki o wyzwolenie, praw Polski do niepodległości, symbolu
sprawiedliwości społecznej. Kult i pamięć o Kościuszce jako polskim bohaterze narodowym trwa do dziś.
Jednym z tego przejawów było zbieranie i traktowanie wszelkich pamiątek po Naczelniku, jako
narodowych „relikwii”.
„Tylko wierność ludziom, czyni z nas człowieka.”
Tadeusz Kościuszko
W Stanach Zjednoczonych Ameryki Kościuszko uważany jest także za bohatera narodowego. Wiele miejsc w USA
upamiętnia jego wkład w walce o niepodległość.
Na wystawce znalazły się książki, zamieszczono reprodukcje fotografii, krótkie notki biograficzne z podziałem na
poszczególne etapy życia i działalności Tadeusza Kościuszki.
- Pierwsze lata życia – fot.: Roch III – herb rodziny Kościuszko; dworek w Mereczowszczyźnie, gdzie urodził się Tadeusz
Kościuszko; metryka urodzenia Tadeusza Kościuszki, 1746 r.; młody Kościuszko; portret Tadeusza Kościuszki
autorstwa K. Wojniakowskiego; Kościuszko w wieku młodzieńczym, Warszawa – Pałac Kazimierzowski, to tu mieściła
się Szkoła Rycerska, do której w latach 1765 – 1769 uczęszczał Kościuszko; portret Kościuszki z czasów studiów;
Tadeusz Kościuszko ze swą wielką miłością Ludwiką Sosnowską, późniejszą księżną Lubomirską – obraz Z.
Ajdukiewicza.
- Powrót do kraju w 1784 – fot.: Kościuszko jako generał lejtnant wojsk koronnych, w czasie wojny polsko-rosyjskiej,
1792; Kościuszko wraz z księciem Józefem Poniatowskim odbierają defiladę wojsk polskich z jeńcami, po pobiciu wojsk
rosyjskich w bitwie pod Zieleńcami – obraz Wojciecha Kossaka; Tadeusz Kościuszko jako generał.
- Emigracja polityczna w 1792.
- Lata spędzone w Ameryce – fot.: George Washington dziękuje Kościuszce za udział w walce; własnoręczny rysunek
Kościuszki przedstawiający plan bitwy pod Saratogą; Fort West Point zaprojektowany przez T. Kościuszkę, Fort Clinton
(West Point) – pozostałości fortyfikacji z czasów Rewolucji Amerykańskiej. Fortyfikacje te projektował Tadeusz
Kościuszko; scena kapitulacji brytyjskiego generała Johna Burgoyne'a po przegranej bitwie pod Saratogą (17
października 1777 r.).
- Insurekcja kościuszkowska – fot.: przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie, 1794; Tadeusz Kościuszko i kosynierzy,
fragment „Bitwy pod Racławicami” – obraz Jana Matejki, własnoręczny rysunek Naczelnika przedstawiający plan bitwy
pod Racławicami; odezwa „Do braci Prusaków” wydana w czasie powstania kościuszkowskiego; zwycięski powrót
wojsk powstańczych spod Racławic – obraz M. Stachowicza; mapka szlaku bojowego i miejsc pobytu Tadeusza
Kościuszki w 1974 r.; Odezwa Do Obywateli – Tadeusz Kościuszko; Kościuszko na czele wojska w bitwie pod
Szczekocinami; Tadeusz Kościuszko pada ranny w bitwie pod Maciejowicami, 10 października 1794.
- Ostateczna emigracja – fot.: car Paweł I daruje wolność Kościuszce – obraz A. Orłowskiego; Tadeusz Kościuszko w
czasie pobytu w Londynie, gdzie zatrzymał się po wyjeździe z Rosji; dom w Bristolu, w którym mieszkał Kościuszko z
umieszczoną na nim tablicą pamiątkową „Polski patriota Kościuszko mieszkał tu w czerwcu 1797 r.”; hotel Krone w
Solurze, często odwiedzany przez T. Kościuszkę; dom w Solurze gdzie mieszkał i zmarł Kościuszko; portret W. Eliasz
1
Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Asnyka w Kaliszu
wg rysunku Zeltnera – Kościuszko na kilka miesięcy przed śmiercią; Solura – Muzeum Tadeusza Kościuszki: łoże, na
którym zmarł Tadeusz Kościuszko; pomnik Kościuszki na dawnym cmentarzu w Zuchwilk Solury (wzniesiony w 1817
r.).
- Miejsca upamiętniające T. Kościuszkę w Ameryce i Polsce – fot.: pomnik Tadeusza Kościuszki w West Point (USA);
pukiel włosów T. Kościuszki w zbiorach Polish Museum of America; pomnik Tadeusza Kościuszki w Waszyngtonie; park
Lafayette'a, niedaleko Białego Domu; pomnik Tadeusza Kościuszki przy Pałacu Biskupów w Kielcach; Maciejowice –
ratusz, siedziba Muzeum im. Tadeusza Kościuszki; Kopiec Kościuszki w miejscu stoczenia bitwy racławickiej, Kraków –
Kopiec Kościuszki, usypany w latach 1820-1823; tablica pamiątkowa – Kraków, Rynek Główny; pomnik Tadeusza
Kościuszki na Wawelu; Warszawa – pomnik Tadeusza Kościuszki; urna z sercem Tadeusza Kościuszki na Zamku
Królewskim w Warszawie.
Tekst: Małgorzata Matczak
Fot.: Marcin Galant
2