Rola sędziego prawa krajowego w stosowaniu unijnego prawa

Rola sędziego prawa
krajowego w stosowaniu
unijnego prawa
antydyskryminacyjnego
Dr Alicja Sikora
Referendarz w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Gabinet Pierwszego Rzecznika Generalnego N. Jääskinena
ERA Trewir 11.06. 2013
Część 1

Rola sądów państw
członkowskich w stosowaniu
prawa Unii Europejskiej - zarys
1
1.1. Dyrektywa jako źródło prawa
unijnego

Dyrektywa wiąże każde Państwo
Członkowskie, do którego jest kierowana, w
odniesieniu do rezultatu, który ma być
osiągnięty (Art. 288 TFUE – źródła prawa)

Dyrektywa pozostawia jednak organom
krajowym swobodę wyboru formy i środków
1.1. Dyrektywa jako źródło prawa
unijnego

Implementacja sensu largo : ogół działań,
jakie muszą podjąć państwa członkowskie w
celu osiągnięcia rezultatu założonego przez
dyrektywę



Termin implementacji: skierowany do państw
Wraz z jego upływem następuje zmiana adresata:
dyrektywa skierowana jest do wszystkich
podmiotów w krajowym porządku prawnym
Dyrektywy stają się wiążące nie DLA a W
państwach członkowskich
2
1.1. Dyrektywa jako źródło prawa
unijnego

Transpozycja dyrektyw : przenoszenie,
inaczej transformacja norm dyrektyw na
normy prawa krajowego przez stanowienie
aktów normatywnych (np. KP)


Stosowanie dyrektyw = stosowanie prawa
krajowego prawidłowo implementującego
dyrektywę
W braku poprawnej implementacji : stosowanie
oznacza, że organy krajowe stosują bezpośrednio
dyrektywę
1.2. Sędzia prawa krajowego a zasada
bezpośredniego skutku - zarys

Bezpośrednie
obowiązywanie prawa UE


Od dnia wejścia w życie,
normy prawa UE stają się
częścią porządku prawnego
państw członkowskich
Bezpośrednie stosowanie

Normy prawa UE stanowią
podstawę prawną działań
organów państw
członkowskich (dotyczy
ogółu norm)

Bezpośredni skutek (wyrok
26/62, van Gend)



Normy prawa UE mogą być
samodzielnym źródłem
praw lub obowiązków
jednostek (os. fiz. i pr.)
Przepisy wystarczająco
precyzyjne i
bezwarunkowe, niezależne
od późniejszych działań
organów UE lub krajowych
Układ wertykalny i
horyzontalny
3
1.2. Sędzia prawa krajowego a zasada
bezpośredniego skutku - zarys


Normy traktatowe np. art. 157 TFUE – równouprawnienie kobiet i
mężczyzn w zakresie warunków pracy i płacy (43/75, Defrenne II)
Normy Karty Praw Podstawowych – w świetle art. 52(5) KPP rozróżnienie między prawem (wolnością) a zasadą
 Postanowienia Karty zawierające zasady mogą być
wprowadzane w życie przez akty prawodawcze i wykonawcze
przyjęte przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii
oraz przez akty Państw Członkowskich, gdy wykonują one prawo
Unii, korzystając ze swoich odpowiednich uprawnień. Można się
na nie powoływać w sądzie jedynie w celu wykładni tych aktów i
kontroli ich legalności.
 A contrario, prawa i wolności mogą mieć walor bezpośredniego
skutku
1.2. Sędzia prawa krajowego a zasada
bezpośredniego skutku - zarys

Normy dyrektyw


Dopuszczalne powołanie się przez jednostkę na normy
dyrektywy w relacji wertykalnej, jeśli płyną z nich
obowiązki dla państw członkowskich (41/74, van Duyn),
ale nie na odwrót [penalizacja braku implementacji]
Niedopuszczalne powołanie się na normy w stosunkach
prawnych między jednostkami – układ horyzntalny
(152/84, Marshall), ale TSUE opiera się na szerokiej
interpretacji pojęcia państwa w orzecznictwie TSUE
(103/88, Fratelli Constanzo, C-243/09, Fuß)
4
1.3. Sędzia prawa krajowego a stosowanie
zasady pierwszeństwa prawa UE - zarys




Wykreowana w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości (16/64
Costa v. Enel)
 Przynależność do UE sprawia, że państwa członkowskie
pozbawione są możliwości przyznania środkom krajowym
pierwszeństwa w stosunku do prawa UE. Żadne przepisy prawa
krajowego nie mogą przeważać nad prawem wywodzącym się z
traktatu.
Zasada o nieograniczonym zasięgu. Z pierwszeństwa korzystają
wszystkie normy prawa UE. Konsekwencje zasady obejmują
wszystkie normy prawa krajowego, w tym normy konstytucyjne.
Wykluczona jest dopuszczalność oceny norm prawa UE z punktu
widzenia zgodności z normami konstytucyjnymi (ale wyrok TK SK 45/09)
Z pierwszeństwa korzystają normy prawa UE niezależnie od tego
czy są wcześniejsze czy późniejsze niż niezgodne z nimi normy
prawa krajowego
1.3. Sędzia prawa krajowego a stosowanie
zasady pierwszeństwa prawa UE - zarys



Konflikt norm :
Pierwszeństwo
obowiązywania = uchylenie
normy prawa krajowego?
Pierwszeństwo stosowania
= potwierdzone w
orzecznictwie (106/7,
Simmenthal)

Niezgodność nie powoduje
utraty mocy obowiązującej
przez normę prawa
krajowego, lecz norma ta
nie może być stosowana w
konkretnych przypadkach
(nie oznacza to, że w ogóle
nie może znaleźć
zastosowania, gdyż może
być stosowana poza
zakresem obowiązywania
prawa UE)
5
1.3. Sędzia prawa krajowego a stosowanie
zasady pierwszeństwa prawa UE - zarys

Obowiązek odmowy stosowania
niezgodnej normy prawa
krajowego spoczywa na każdym
sądzie rozpoznającym sprawę.
Brak konieczności zwrócenia się
do sądów wyższej rangi a
zwrócenie się do TSUE na
podstawie art. 267 TFUE w celu
wykładni normy prawa UE ma
charakter fakultatywny (C505/07, Kücükdeveci, p. 55)


Granice zasady pierwszeństwa :
zasady pewności prawa i
poszanowania trwałości
rozstrzygnięć organów
krajowych

Problematyka wzruszalności
ostatecznych decyzji
administracyjnych (C-453/00
Kühne&Heitz) oraz orzeczeń
sądowych (C-234/04, Kapferer)
NB: na podstawie praw państw
członkowskich, w razie konfliktu
norm, a w szczególności w
przypadku niezgodności ustaw
z konstytucją, podobne
kompetencje nie zawsze
przysługują sądom
1.3. Sędzia prawa krajowego a stosowanie
zasady pierwszeństwa prawa UE - zarys

Na podstawie zasady pierwszeństwa prawa
UE, z której korzysta także zasada
niedyskryminacji ze względu na wiek,
uregulowanie krajowe, które wchodzi w
zakres zastosowania prawa Unii, a jest z nim
sprzeczne, nie powinno być stosowane

(C-144/04, Mangold, p. 77)
6
1.3. Sędzia prawa krajowego a stosowanie
zasady pierwszeństwa prawa UE - zarys
Kwestia konieczności niestosowania
przepisu krajowego z powodu jego
sprzeczności z prawem UE powstaje
dopiero wtedy, gdy okaże się, że nie jest
możliwa żadna wykładnia tego przepisu
zgodna z prawem Unii


(C-282/10, Dominguez, pkt 23).
1.4. Sędzia prawa krajowego a wykładnia
zgodna z prawem UE


Konstrukcja prawna służąca zapewnieniu
efektywności (effet utile) prawu UE
Po raz pierwszy sformułowany w orzeczeniu dot.
dyrektywy o równouprawnieniu kobiet i mężczyzn w
stosunkach pracy (14/83, Colson/Kamann)


Początkowo rozważana w kontekście nie
implementowanych lub nieprawidłowo implementowanych
dyrektyw, aktualnie ma zastosowanie do innych źródeł
prawa UE, w tym prawa pierwotnego
NB. linia orzecznicza Inter-Environnement Wallonie – obowiązek
powstrzymania się przez państwa od przyjmowania przepisów
sprzecznych z celami dyrektyw zarówno okresie przewidzianym
na dokonanie ich implementacji jak i w okresie przejściowym (C463/10, Aftodioikisi Aitoloakarnanias)
7
1.4. Sędzia prawa krajowego a wykładnia
zgodna z prawem UE

Zakres obowiązku zgodnej wykładni:
 stosując prawo wewnętrzne, sądy krajowe zobowiązane są
tak dalece, jak jest to możliwe, dokonywać jego wykładni w
świetle brzmienia i celu rozpatrywanej dyrektywy, by osiągnąć
przewidziany w niej rezultat
 wymóg dokonywania wykładni prawa krajowego zgodnej z
prawem Unii jest nierozerwalnie związany z systemem
traktatu FUE, gdyż zezwala sądom krajowym na zapewnienie,
w ramach ich właściwości, pełnej skuteczności prawa Unii
przy rozpoznawaniu zawisłych przed nimi sporów
 sądy krajowe powinny uczynić wszystko, co leży w zakresie
ich kompetencji, uwzględniając przepisy prawa krajowego i
stosując uznane w porządku krajowym metody wykładni, by
zapewnić pełną skuteczność rozpatrywanej dyrektywy
1.4. Sędzia prawa krajowego a wykładnia
zgodna z prawem UE

Granice zasady zgodnej wykładni:

W sytuacji, gdyby dokonanie zgodnej wykładni nie było
możliwe, należy zbadać, czy przepisy dyrektywy wywołują
bezpośredni skutek, a jeżeli tak, czy strona może
powoływać się na nie oraz w stosunku do kogo (C-97/11, Amia)

Sędzia prawa krajowego zobowiązany jest do dokonania
zgodnej wykładni przed podjęciem decyzji o niestosowaniu
przepisów krajowych niezgodnych z prawem UE
8
Sędzia prawa krajowego a stosowanie
zasady pierwszeństwa – konflikt norm

Czy w przypadku sporu o między jednostkami
(spór horyzontalny) można powołać się
bezpośrednio na prawo podstawowe
uregulowane w KPP, sprecyzowane
postanowieniami dyrektywy?


Pytanie prejudycjalne w sprawie C-176/12, AMS (w
toku)
Jak postąpi sędzia w sytuacji sprzeczności
prawa krajowego z dyrektywą, popartą
postanowieniami KPP w braku możliwości
zgodnej interpretacji?
Zakres stosowania Karty Praw
Podstawowych – ostatnie orzecznictwo


Art. 51 KPP – przepisy KPP mają zastosowanie
do państw członkowskich wyłącznie w zakresie z
jakim stosują one prawo UE
Wyrok TS w sprawie C-617/10, Åkerberg
Fransson :

Okoliczność, że przepisy krajowe służące za
podstawę zobowiązań jednostek nie zostały wydane w
celu transpozycji dyrektywy lecz ich zastosowanie
stanowi sankcję za naruszenie przepisów dyrektywy
powoduje, że przepisy te należy uznać za akt
stosowania prawa UE.
9
Część 2

Rola sądów państw
członkowskich w ramach
procedury pytań
prejudycjalnych
2.1. Uwagi wprowadzające o Trybunale
Sprawiedliwości UE

Artykuł 19 TUE :



TSUE obejmuje TS, Sąd i sądy wyspecjalizowane
TS zapewnia poszanowanie prawa w procesie wykładni i
stosowania Traktatów
Trybunał orzeka : […]

b) w trybie prejudycjalnym, na wniosek sądów państw
członkowskich, w sprawie wykładni prawa Unii lub ważności
aktów przyjętych przez instytucje
10
2.1. Uwagi wprowadzające o Trybunale
Sprawiedliwości UE

Ramy prawne :



Reforma postępowania w 2012 r. :
Zmiana Statutu TS [rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 741/2012 z dnia 11
sierpnia 2012 r. zmieniającego Protokół w sprawie statutu
Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i załącznik I
do tego protokołu (Dz.U. L 228, s. 1), które weszło w życie
w dniu 1 września 2012 r.
Nowy Regulamin postępowania [Rgl z dnia 25 września
2012 r. (Dz.U. L 265, s. 1) wszedł w życie w dniu 1
listopada 2012 r]
2.1. Uwagi wprowadzające o Trybunale
Sprawiedliwości UE

TS - skład i struktura





27 sędziów ( w tym prezes i wiceprezes TSUE)
8 rzeczników generalnych (w tym pierwszy rzecznik generalny)
Izby « 5 sędziów » (skład: 5 sędziów, Izby od I do V)
Izby « 3 sędziów » (skład: 4 sędziów, Izby od VI do X)
TS – składy orzekające





Pełny skład - (27 sędziów; 0,19 % spraw)
Wielka Izba - (15 sędziów [po zmianie Statutu], 8,99% spraw)
Izba 5 sędziów - (54,11% spraw)
Izba 3 sędziów - (34,42 % spraw)
Prezes Trybunału - (2,29% spraw )
11
2.2. Uwagi wprowadzające o procedurze
pytań prejudycjalnych


Art. 267 TFUE
Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy do orzekania w trybie
prejudycjalnym o:
o wykładni Traktatów
o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki
organizacyjne Unii;
W przypadku gdy pytanie z tym związane podniesione jest przed sądem
jednego z państw członkowskich, sąd ten może, jeśli uzna że decyzja w tej
kwestii jest niezbędna do wydania wyroku, zwrócić się do Trybunału
Sprawiedliwości z wnioskiem o rozpatrzenie tego pytania.
a)
b)


W przypadku gdy takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej
przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu
według prawa wewnętrznego, sąd ten jest zobowiązany wnieść sprawę
do TS.
Jezeli takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem
krajowym dotyczącej osoby pozbawionej wolności, Trybunał stanowi w
jak najkrótszym terminie.
2.2. Uwagi wprowadzające o procedurze
pytań prejudycjalnych

Ewolucja kategorii pytań o interpretację na
podstawie Traktatu:


Pytanie o wykładnię prawa UE
Wyrok z sprawie van Gend:


Pytanie o bezposredni skutek prawa UE
Pytanie o relację między prawem krajowym a
prawem UE
12
2.3. Dynamika roli sędziego krajowego w
ramach procedury pytań prejudycjalnych

Złożenie pytania prejudycjalnego prowadzi do




Interpretacji prawa pierwotnego i wtórnego UE
Kontroli relacji prawa krajowego z prawem UE
Kontroli ważności prawa pochodnego UE
Sędziemu krajowemu przysługuje przywilej:



wdrażania pojęć, zasad prawa UE
przyznania gwarancji ochrony prawnej
stosowania sankcji
2.2. Uwagi wprowadzające o procedurze
pytań prejudycjalnych

Tryby postępowania prejudycjalnego :




Zwykły tryb prejudycjalny (Art. 93-104 Rgl)
Przyspieszony tryb prejudycjalny (Art. 105-106
Rgl)
Pilny tryb prejudycjalny (PPU) (Art.107-114 Rgl)
Wspólne przepisy proceduralne (art. 43 -92
Rgl)
13
2.3. Dynamika roli sędziego krajowego w
ramach procedury pytań prejudycjalnych

Kategorie sądów prawa krajowego w świetle
art. 267 TFUE



Pytania prejudycjalne mogą być zadane przez każdy sąd
prawa krajowego
Sądy, których orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu wg
prawa wewnętrznego – są zobowiązane wnieść pytanie do
TSUE – podstawa systemu pytań prejudycjalnych - służy
jednolitej wykładni i unikaniu nieprawidłowego stosowania
prawa unijnego w porządku krajowym
Sądy niższej instancji – charakter fakultatywny

ale Sprawa Foto-Frost - nie mogą orzekać o ważności aktów
prawa pochodnego- winny wnieść sprawę do TSUE
2.3. Dynamika roli sędziego krajowego w
ramach procedury pytań prejudycjalnych


« Sądy krajowe, których orzeczenia podlegają zaskarżeniu według
prawa wewnętrznego, mogą badać ważność aktów wspólnotowych,
a jeśli nie uznają za uzasadnione zgłaszanych przez strony
zarzutów dotyczących ich nieważności, mogą odrzucić te zarzuty,
stwierdzając, że akt prawny jest w pełni ważny. Działając w ten
sposób, nie podważają bowiem istnienia aktu wspólnotowego.
Natomiast sądy krajowe, niezależnie od istnienia możliwości
zaskarżenia ich orzeczenia, nie mają prawa orzekać o nieważności
aktów wydawanych przez instytucje wspólnotowe […]» (C-314/85,
Foto Frost)
14
Pojęcie sądu

Organy wykonujące funkcje orzecznicze
Działające na podstawie ustawy a nie tylko umowy stron
Rozstrzygające spory między stronami
Funkcjonujące w sposób stały
Orzekające na podstawie prawa a nie tylko zasad słuszności
Niezależne w orzekaniu
Sądy dyscyplinarne – dopuszczalne (C-246/80 Broekmeulen)
Nie mogą składać wniosków o orzeczenia wstępne:

organy niesądowe, prawodawcze, administracyjne, doradcze,
sądy arbitrażowe, powołane do orzekania na podstawie umowy stron

chyba, że prawo państw członkowskich dopuszcza kontrolę sądów
powszechnych nad orzeczeniami sądów arbitrażowych. W takiej sytuacji sąd
rozpoznający skargę ma prawo zwrócić się z pp (C -126/97, Eco Swiss China Ltd)
Quid organy ustanowione w celu zwalczania dyskryminacji?












Wyrok w sprawie Belov, C-394/11, Komisia za zashtita ot diskriminatsia - NO
Wyrok w sprawie Impact, C-268/08, Labour Court - OK
Sprawa Z, C-363/12, w toku, Equality Tribunal - ?
2.4. Jak sformułować pytanie
prejudycjalne?

Istotne jest by pytania sądów krajowych były zadane
w sposób umożliwiający udzielenie odpowiedzi (C14/86, Pretore di Salo)

Przedmiotem pytania nie może być wykładnia prawa
krajowego

Pytanie nie może dotyczyć zgodności przepisu
prawa krajowego z prawem unijnym

Art. 94 Rgl – zawartość wniosku o wydanie
orzeczenia
15
2.4. Jak sformułować pytanie
prejudycjalne?

Instrumenty stosowane w
przypadku pytań
nieodpowiednio
sformułowanych:


TSUE wybierze wątki które
mogą być przedmiotem
orzeczenia wstępnego:
« Trybunał jest władny
wybrać z całości materiałów
te elementy prawa
Wspólnot które odnosząc
się do przedmiotu sporu
wymagają interpretacji lub
oceny ich ważności » (C83/78, Pigs Marketing
Board)



Art. 101 Rgl – Wniosek o
wyjaśnienia : TSUE może
zwrócić się do sądu
odsyłającego o udzielenie
wyjaśnień w wyznaczonym
terminie (!)
Art. 62(1) Rgl – SSpr lub
RG mogą zwrócić się do
stron z prośbą do stron o
dostarczenie informacji o
faktach, dokumentach i
innych danych
Art. 62(2) Rgl - SSpr lub RG
- pytania do stron, na które
odpowiedź udzielona ma
być na rozprawie
2.5. Aspekty proceduralne prawa
krajowego a postępowanie przed TS



Skierowanie pytania prejudycjalnego - wyłączna prerogatywa sądu krajowego
(Por. C-137/08)
Istotna autonomia sędziego krajowego - sąd nie jest związany wnioskiem stron
(C-283/81, CILFIT)
Prawo krajowe przesądza zarówno o tym czy postanowienie o zawieszeniu
postępowania jest zaskarżalne jak i o momencie przekazania pytania (tj. przed
czy po uprawomocnieniu się postanowienia)

Od sądu zadającego pytanie zależy możliwość skutecznego cofnięcia pytania

Art. 100 Rgl :Trybunał pozostaje właściwy do rozpoznania wniosku o
wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym tak długo, jak długo sąd,
który skierował ten wniosek, go nie cofnie. Cofnięcie wniosku może zostać
uwzględnione do chwili podania daty ogłoszenia wyroku

Prawo krajowe reguluje podstawę prawną zawieszenia postępowania
Sady krajowe przedstawiają pytania bezpośrednio na podstawie art. 267 TFUE

16
2.5. Aspekty proceduralne prawa
krajowego a postępowanie przed TS

Orzeczenia, które można zaskarżyć
na drodze sądowej wg prawa
krajowego :


Art. 267 TFUE nie stoi na przeszkodzie
temu, by postanowienia sądu w sprawie
wystąpienia do Trybunału w trybie
prejudycjalnym podlegały zwykłym
środkom odwoławczym przewidzianym
w prawie krajowym
Gdy sprawa po raz drugi trafia przed
sąd niższej instancji po tym, jak
wydany przez niego wyrok został
uchylony przez sąd orzekający w
ostatniej instancji, tenże sąd niższej
instancji może nadal zwrócić się do
Trybunału na mocy art. 267 TFUE,
pomimo istnienia w prawie krajowym
zasady, że ocena co do prawa
wydana przez sąd wyższej instancji
jest dla sądu wiążąca (C-210/06,
Cartesio, pkt 94)

Do sądu I inst. należy wyciągnięcie
konsekwencji z wyroku wydanego w
ramach apelacji od postanowienia w
sprawie wystąpienia z odesłaniem
prejudycjalnym, a w szczególności
uznanie, że należy bądź to utrzymać
wniosek o wydanie orzeczenia w
trybie prejudycjalnym, bądź też
zmienić go lub wycofać.
2.6. Problematyka dopuszczalności pytania
prejudycjalnego

« Obowiązkiem Trybunału nie jest wyrażanie doradczych opinii
odnoszących się do ogólnych albo hipotetycznych kwestii, ale
wspomaganie wymiaru sprawiedliwości w państwach
członkowskich. Zakres jurysdykcji Trybunału nie obejmuje
odpowiedzi na pytania (…) które nie odpowiadają warunkowi
niezbędności dla rozstrzygnięcia sporu»


(C-104/79, Foglia/Novello)
« Wyłącznie do sądu krajowego przed którym toczy się spór i który
wobec tego musi przyjąć na siebie odpowiedzialność za wydane
orzeczenie, należy ocena, w świetle konkretnych okoliczności
sprawy, zarówno niezbędności orzeczenia prejudycjalnego do
wydania wyroku, jak i istotnego charakteru pytań skierowanych do
Trybunału. »

(C-379/98, Preussen Elektra, pkt 38; C-169/07, Hartlauer, pkt 24, C544/07, Rüffler, pkt 36)
17
2.6. Problematyka dopuszczalności pytania
prejudycjalnego

« Odmowa udzielenia odpowiedzi na pytanie prejudycjalne jest
możliwa jedynie wtedy, gdy :
 żądana wykładnia prawa wspólnotowego w sposób oczywisty
nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub
przedmiotem sporu toczącego się przed sądem krajowym, lub
 gdy problem ma charakter hipotetyczny albo,
 gdy Trybunał nie posiada wystarczającej wiedzy na temat
okoliczności faktycznych i prawnych, aby odpowiedzieć na
postawione mu pytania w sposób użyteczny»

(C-379/98, Preussen Elektra, pkt 39; C-221/07, ZablockaWeyhermüller, pkt 20; C 222/05 - C 225/05, van der Weerd, pkt 22)
2.6. Problematyka dopuszczalności pytania
prejudycjalnego

W świetle art. 53(2) Rgl, jeżeli TSUE jest
oczywiście niewłaściwy do rozpoznania
sprawy lub wniosek jest oczywiście
niedopuszczalny, TSUE po zapoznaniu się
ze stanowiskiem RG może w każdej chwili
wydać postanowienie z uzasadnieniem, bez
dalszych czynności procesowych
18
2.6. Brak kompetencji TSUE do wydania
orzeczenia w trybie prejudycjalnym

Granica między zakresem prawa krajowego i prawa
unijnego – brak związku z prawem UE lub środek
krajowy poza zakresem prawa UE




Sprawa Kremzow, C-299/95 – swoboda przepływu
Sprawa Vajnani, C-328/04 – użycie symboli totalitaryzmu
Sprawa Corpul Naţional, C-434/11 – legalność przepisów
prawa krajowego wprowadzających obniżkę płac wielu
kategorii funkcjonariuszy służby publicznej w świetle KPP
lub EKPCz
Sprawa Noël, C-333/09 – zróżnicowanie traktowania
pracowników w świetle systemu zwolnień z powodów
ekonomicznych
2.7. Wydanie przez TSUE wyroku w trybie
prejudycjalnym

Formy orzekania TSUE w odpowiedzi na pytanie
prejudycjalne :



Wyrok
Postanowienie z uzasadnieniem – art. 99 Rgl
 Zadane pytanie jest identyczne jak pytanie w przedmiocie
którego ETS już orzekał
 Odpowiedź można wywieść w sposób jednoznaczny z
istniejącego orzecznictwa
 Odpowiedź na pytanie nie budzi wątpliwości
Zakres odpowiedzi udzielanej przez TSUE


Pełna wykładnia
Odesłanie przez TSUE sędziemu prawa krajowego kwestii do
definitywnego rozstrzygnięcia lub interpretacji


C-276/06, Maruko
C-391/09, Runevič – Vardyn, Wardyn
19
2.7. Wydanie przez TSUE wyroku w trybie
prejudycjalnym

Skutki wydania przez TSUE wyroku w odpowiedzi
na pytanie prejudycjalne :




Wiąże ono sąd w danej sprawie, inter partes, ex tunc tj. od
chwili wejścia w życie środka prawnego którego dotyczy
wyrok
Wiąże także inne sądy rozpatrujące tę sprawę w wyniku
wniesienia środków odwoławczych
Orzeczenia stwierdzające nieważność aktu unijnego prawa
pochodnego uznaje się za wiążące również w innych
sprawach
Wykładnia prawa UE ma skutek erga omnes
2.8. Varia






Aspekty praktyczne składania PP
Pytanie sądu krajowego (orzeczenie
odsyłające plus akta sprawy)
Sekretariat TSUE potwierdza
wpłyniecie wniosku (sąd krajowy potwierdzenie danych sprawy,
szczególnie ważne dane stron oraz
pełnomocników)
Doręczenie sądowi kopii uwag na
piśmie
Zawiadomienie o rozprawie (ew.
opinii RG)
Doręczenie sprawozdania na
rozprawę [sprawozdanie zniesione
w świetle ostatnich zmian statutu i
Rgl TSUE]





Zawiadomienie o ogłoszeniu wyroku
Doręczenie odpisu wyroku (w języku
postępowania)
O kosztach postępowania
prejudycjalnego rozstrzyga sąd
krajowy (TSUE – ew. koszty
stawiennictwa lub reprezentacji)
Sąd krajowy proszony jest o
informowanie o dalszych losach
sprawy i przesłanie odpisu wyroku
krajowego
///NB Składanie i doręczanie
dokumentów elektronicznie: Decyzja
w sprawie aplikacji e-curia///
20