Spotkanie z Panem Prof. Markiem Safjanem, sędzią w Trybunale

Klaudia Grzelczak
Anna Tomkiewicz
Spotkanie z Panem Prof. Markiem Safjanem, sędzią w Trybunale
Sprawiedliwości UE w Luksemburgu
30 listopada 2016 roku studenci Kolegium Prawa Akademii Leona Koźmińskiego
uczestniczyli w spotkaniu z panem prof. Markiem Safjanem, Sędzią w Trybunale
Sprawiedliwości UE oraz panem dr. Przemysławem Mikłaszewiczem, referendarzem
w Gabinecie Sędziego Marka Safjana. Było to pierwsze z trzech zaplanowanych na ten dzień
spotkań w ramach wyjazdu studyjnego do Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu.
Prof. Marek Safjan rozpoczął dyskusję od nawiązania do swojego udziału w budowaniu
programu uczelni Akademii Leona Koźmińskiego, a następnie wprowadził studentów
Kolegium Prawa w problemy, z jakimi aktualnie musi zmierzyć się Trybunał Sprawiedliwości
UE. Przede wszystkim zaznaczył zasadniczą rolę TSUE jako sądu, który jest instytucją
o wymiarze konstytucyjnym. Profesor wskazał, że najważniejsze zadanie Trybunału polega na
wyznaczaniu podstawowych zasad mających doprowadzić do spójności prawa unijnego
w poszczególnych państwach członkowskich, co jest niewątpliwie trudne z uwagi na
szczegółowość spraw.
Jak wskazał prof. Safjan, główny nurt funkcjonowania TSUE opiera się na
podstawowych zasadach i ochronie praw jednostki, w szczególności na ochronie praw
konsumenta. Unia Europejska, z uwagi na nieprawidłowe przygotowanie aktu ratyfikacyjnego
i związaną z tym negatywną opinię Sądu, nie przystąpiła do Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka. Jednakże posiada własny katalog praw podstawowych, Kartę Praw Podstawowych,
wobec której TSUE sprawuje jurysdykcję. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE
odwołuje się do Konwencji i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Problemem pozostaje jednakże podział kompetencji (Luksemburg i Strasburg), który nie
pozwala na zachowanie jedności prawa unijnego, oraz fakt, że stosowanie Karty Praw
Podstawowych jest dosyć wąskie. W ramach prawa UE nie można powołać się bezpośrednio
na Kartę Praw Podstawowych, należy wskazać dodatkowo konkretny przepis prawa UE, który
został naruszony. Profesor wyraził nadzieję, że w przyszłości powstanie możliwość powołania
się bezpośrednio na Kartę Praw Podstawowych.
Następnie Profesor odniósł się do orzecznictwa TSUE, które związane jest
z konfrontacją nowoczesnych problemów, takich jak rozwój technologiczny i medyczny.
Sędziowie często muszą zmierzyć się z dylematami moralnymi z zakresu biotechnologii.
W tym zakresie Profesor wskazał na trzy orzeczenia. Pierwsze dotyczyło zagadnienia komórek
macierzystych na gruncie dyrektywy patentowej, tj. rozumienia pojęcia zarodków
i dopuszczalności ich niszczenia. Drugie odnosiło się do tematu klonowania, oraz ponownie do
pojęcia embrionu. Trzecie orzeczenie dotyczyło zaś przenoszenia embrionów do organizmów
matek zastępczych i odpowiedzi na pytanie, czy taka sytuacja prawna jest objęta ochroną
unijną.
Kolejnym istotnym problemem widocznym w orzecznictwie są dylematy związane
z aktualną sytuacją społeczną w Unii Europejskiej na skutek przybycia uchodźców. Na tym tle
powstają zagadnienia dotyczące ochrony sądowej i ochrony prywatności. Na koniec Profesor
wspomniał także, że część orzecznictwa związana jest z dylematami wynikającymi
z wykorzystywaniem Internetu, w szczególności z ochroną własności intelektualnej oraz
ochroną prywatności.
Na zakończenie spotkania, Studenci Kolegium Prawa mieli możliwość zadawania
pytań, w tym w szczególności w temacie wykonywania zawodu Sędziego TSUE. Należy
przyznać, że zarówno wykład Pana prof. Safjana jak i możliwość dyskusji spotkały się
z uznaniem Studentów.