Prawidłowe mówienie jest nierozłącznie związane z oddychaniem

Prawidłowe mówienie jest nierozłącznie związane z oddychaniem. Podczas mówienia oddychamy przede
wszystkim ustami, wdech jest szybki i krótki a wydech długi powolny. Mówiąc nabieramy tyle powietrza, ile
potrzeba do wypowiedzenia wyrazu lub zdania. Nieprawidłowy oddech powoduje mówienie na wdechu,
bezdechu, nieadekwatne wykorzystanie powietrza do wypowiadanej treści. Dlatego dzieciom często
brakuje powietrza aby dokończyć wyraz, sylabę, głoskę. Proponowane ćwiczenia w formie wesołej zabawy
mają na celu wypracowanie właściwego oddechu dla mowy: pogłębienie oddechu i wydłużenie fazy
wydechu, zwiększenie pojemności płuc, rozszerzenie przepony, a tym samym poprawę samopoczucia
każdego dziecka. Oto lista ćwiczeń ukierunkowanych na czynność mówienia:
o
zdmuchiwanie kawałka papieru z gładkiej powierzchni, następnie z powierzchni chropowatej
o
zdmuchiwanie kawałka papieru za pomocą słomki z chropowatej powierzchni
o
rozdmuchiwanie kaszy, ryżu, soli na boki tacy i odsłanianie ukrytego obrazka
o
rozdmuchiwanie w naczyniu chrupek, ryżu, kaszy, pociętej gąbki, kawałków styropianu
o
dmuchanie na piórko, piłeczkę ping-pongową, waciki, kawałki papieru
o
dmuchanie wacików ustawionych w szeregu – wyścigi samochodów; (na wydechu) kto dmuchnie
dalej? kto mocniej? kto szybciej? kto trafi do celu pierwszy? (zabawa może odbywać przy stoliku i na
podłodze; w pozycji stojącej, leżącej i siedzącej; nieruchomo, czołgając się lub skacząc), dmuchanie po
wytyczonej trasie (narysowanej na podłodze, kartce)
o
dmuchanie na watki obiema przez nos, a następnie przytykanie na przemian jednego skrzydełka nosa
o
chuchanie na „zmarznięte ręce” oraz „gorącą zupę”
o
wąchanie kwiatków, napojów
o
dmuchanie na wiszące na sznurkach watki, piórka, kokardki, gąbki
o
dmuchanie na chorągiewki i wiatraczki różnej wielkości
o
dmuchanie na płomień świecy:
- leciutko aby płomień drgał rytmicznie (kontrolowany wydech) i nie zgasł
- zdmuchiwanie kilku płomieni na raz
- zdmuchiwanie płomienia z coraz większej odległości
- by wyginał się pod wpływem oddechu
o
nadmuchiwanie baloników
o
gwizdanie
o
wydmuchiwanie baniek mydlanych
o
wydmuchiwanie powietrza przez rurkę do szklanki z wodą przez rurkę (dmuchamy raz mocno, raz
słabo, raz krótko, raz długo – najdłużej jak potrafimy)
o
za pomocą słomki chwytanie ( na wdechu), przyciąganie różnych lekkich przedmiotów: papierków
(różne kształty), gąbki, kulek waty i przenoszenie ich na określony szablon
o
przenoszenie kawałków styropianu, kolorowych karteczek do kubeczka przy pomocy rurki –
przysysanie elementów poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie w określone miejsce
(kropki dalmatyńczyka, biedronki itp.)
o
dmuchanie na piłeczkę ping-pongową – wprowadzanie jej w wyznaczone punkty, wbijanie „gola”
o
dmuchanie na papierowe łódki, lekkie przedmioty pływające w misce z wodą.
o
nadmuchiwanie baloników, zabawek i piłek z folii
o
gra na instrumentach muzycznych: organkach, trąbce, gwizdku
o
zabawy z dmuchajką (na wydechu długo utrzymujemy piłkę w górze, delikatnie opuszczamy)
o
„Huśtanie misia (czy książki) na brzuchu” – w pozycji leżącej na plecach układamy dziecku na brzuchu
książkę a na niej misia, dziecko wykonuje wdech – brzuch uwypukla się; wydech – brzuch opada
o
oddech połączony z ruchem rąk – wdech z jednoczesne uniesienie rąk (na boli lub do góry); wydech
połączony z opuszczaniem rąk w dół lub powolnym krzyżowaniem
o
w czasie wykonywania ćwiczenia poprzedniego , podczas wydechu wymawiamy powoli głoskę
[uuuuu], przy kolejnych ćwiczeniach wymawiamy [ooooo[, [aaaaa], następnie układy samogłoskowe
np.: [uuueeeuuueee]
o
wykonanie wdechu i wymawianie zdania dwuelementowego, kolejne etapy to rozbudowanie zdań.