Strategia Komisji Europejskiej na lata 2014

Strategia Komisji Europejskiej
w zakresie badań i innowacji
na lata 2014-2020
Rafał Rowiński
Komisja Europejska –
Przedstawicielstwo w Polsce
Plan prezentacji
• Nowa strategia wzrostu dla Europy jako podstawa
polityki innowacji
• Po co nam „Unia Innowacji”?
• Bariery dla innowacji oraz kluczowe działania
przewidziane w ramach Unii Innowacji
Strategia Europa 2020
• Zaprezentowana przez Komisję Europejską w marcu 2010
• Wizja wyzwań i rozwoju Europy do 2020 roku
• Proponuje nowy model wzrostu gospodarczego dla UE:
- inteligentnego (opartego na wiedzy, innowacji, edukacji i
społeczeństwie cyfrowym)
- zrównoważonego (efektywnie wykorzystującego zasoby
przy jednoczesnej poprawie konkurencyjności)
- „wrażliwego” społecznie (zwiększającego zatrudnienie,
opartego na podwyższaniu umiejętności i eliminującego
ubóstwo)
Strategia Europa 2020: cele
•
¾
•
•
•
•
¾
Konkretne i mierzalne cele w pięciu obszarach polityki UE wytyczają kierunki
rozwoju i umożliwiają sprawny monitoring
Badania i rozwój oraz innowacje: na inwestycje w badania i rozwój oraz w innowacje
powinniśmy przeznaczać 3 proc. PKB Unii – łącznie ze środków publicznych i prywatnych
Cele narodowe: POLSKA: 0.6% PKB 2011 – 1.7% PKB 2020
Zatrudnienie: 75 proc. osób w wieku 20-64 lat powinno mieć pracę
Zmiany klimatu i energia: należy ograniczyć emisje gazów cieplarnianych o 20 proc. w
stosunku do poziomu z 1990 r. (lub nawet o 30 proc., jeśli warunki będą sprzyjające) 20
proc. energii powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych, efektywność energetyczna
powinna wzrosnąć o 20 proc.
Edukacja: odsetek młodych ludzi przedwcześnie porzucających naukę nie powinien
przekraczać 10 proc., co najmniej 40 proc. osób w wieku 30-34 powinno mieć
wykształcenie wyższe
Ubóstwo i wykluczenie społeczne: zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i
wykluczeniem społecznym o co najmniej 20 mln.
Monitoring i koordynacja poprzez Narodowe Programy Reform zakotwiczone
w „semestrze europejskim”
Semestr europejski
Grudzień
Komisja
Europejska
Rada Ministrów
Parlament
Europejski
Rada
Europejska
Państwa
Członkowskie
St. - luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Sprawozdanie
roczne
Lipiec
Projekt zaleceń
politycznych
Debata i
pierwsze
orientacje
Przyjęcie
zaleceń
Jesień:
wzajemny
monitoring
Debata i
pierwsze
orientacje
Szczyt
gospodarczy
Orientacje
polityczne
Przyjęcie Krajowych
Planów Reform oraz
Planów Stabilności i
Konwergencji
Jesień:
wdrażanie
planów
narodowych
Strategia Europa 2020: Inicjatywy
Przewodnie
Inicjatywy Przewodnie określają szczegółowe strategie działania w kluczowych
obszarach oraz definiują partnerstwo pomiędzy Komisją Europejską i
państwami członkowskimi
Inteligentny wzrost gospodarczy
• Europejska agenda cyfrowa
• Unia Innowacji (06.10.2010)
• Mobilna młodzież
Trwały wzrost gospodarczy
• Europa efektywnie korzystająca z zasobów
• Polityka przemysłowa w erze globalizacji
Wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu
• Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia
• Europejski program walki z ubóstwem
Unia Innowacji - argumenty
• Co będzie podstawą dla przyszłej konkurencyjności Europy?
• Jak będziemy tworzyć wzrost gospodarczy i nowe miejsca pracy?
• Jak zajmiemy się rosnącymi problemami społecznymi takimi jak
zmiany klimatu, dostawy energii, niedobór zasobów i zmiany
demograficzne?
Æ Odpowiedzią jest INNOWACJA czyli nowe rozwiązania i
usprawnienia w zakresie produktów, usług, procesów,
modeli biznesowych i społecznych
Æ Europie potrzebne strategiczne podejście do B+I oraz
dalsze inwestowanie mimo kryzysu
Mierniki m.in..: liczba absolwentów szkół wyższych oraz uzyskanych doktoratów, wydatki na BRI, liczba publikacji
naukowych i patentów, dochody z patentów i licencji, eksport produktów zaawansowanych technologicznie, itp..
Unia Innowacji
• Liderzy innowacji: Dania, Finlandia, Niemcy, Szwecja
(więcej niż 20% powyżej średniej UE)
• „Goniący” innowatorzy: Austria, Belgia, Cypr, Estonia,
Francja, Irlandia, Luxemburg, Holandia, Słowenia (od
20% powyżej do 10% poniżej średniej UE)
• Innowatorzy „umiarkowani”: Czechy, Grecja, Węgry,
Włochy, Malta, Polska, Portugalia, Słowacja, Hiszpania
(10-50% poniżej średniej UE)
• Innowatorzy „skromni”: Litwa, Łotwa, Bułgaria, oraz
Rumunia (ponad 50% poniżej średniej UE)
Bariery dla badań i innowacji
• Niedoinwestowanie w podstawy innowacji (niskie nakłady
na badania i rozwój, bariery dla karier naukowców, braki w
infrastrukturze badawczej)
• Niezadowalające warunki ramowe (utrudniony dostęp do
finansowania i wysokich kosztów praw własności
intelektualnej, powolny proces standaryzacji i normalizacji
produktów, nieefektywne wykorzystanie zamówień
publicznych)
• Fragmentacja i kosztowna duplikacja wysiłków badawczorowojowch
Unia Innowacji – kluczowe elementy
• Europejska Przestrzeń Badawcza
• Jednolity Rynek otwarty na innowacje
• Uproszczony dostęp do finansowania B+I
• Europejskie Partnerstwa Innowacji
Europejska Przestrzeń Badawcza - ERA
• Przestrzeń gdzie naukowcy, technologie i wiedza
przepływają swobodnie ponad granicami
narodowymi
• Skuteczna koordynacja i lepsza integracja działań
badawczych na poziomie krajowym i europejskim
• Inicjatywy badawcze realizowane i finansowane na
szczeblu europejskim
• Komisja ma ustanowić ramy ERA do końca 2014 r.
Æ Pozwala unikać fragmentacji, obniża koszty
wiedzy, tworzy masę krytyczną…
Pięć inicjatyw dla europejskiej przestrzeni
badawczej
1. Zasoby ludzkie – „Europejskie partnerstwo na
rzecz naukowców”
2. Europejska infrastruktura badawcza
3. Wspólne programowanie
4. Dzielenie się wiedzą (open access)
5. Współpraca międzynarodowa
Jednolity Rynek otwarty na innowacje
• Patent Europejski
• Stworzenie europejskiego rynku praw własności
intelektualnej
• Przegląd regulacji prawnych pod kątem stworzenia
polityki stymulującej popyt na innowacje Æ Inteligentna
regulacja (eko-innowacje)
• Przyspieszenie i modernizacja procesu stanowienia
norm i standaryzacji
• Wydzielony budżet zamówień publicznych
przeznaczony na innowacyjne produkty i usługi
Dostęp do finansowania
• Uproszczenie unijnych programów dofinansowania
9 Integracja badań i innowacji w jednolitym programie
(FP7+CIP+EIT=Horyzont 2020)
Æ Zintegrowane wsparcie dla całego procesu
innowacji „od pomysłu do rynku”
9 Ujednolicenie instrumentów finansowania, zasad
kwalifikowalności, rachunkowości,
sprawozdawczości i kontroli.
• Szersze użycie innowacyjnych instrumentów
finansowych (pożyczki, poręczenia)
Horyzont 2020 w propozycji Wieloletnich
Ram Finansowych UE
• Całkowita kwota dla programu Horyzont 2020:
80 mld EUR w cenach stałych z 2011 r.
• 46% wzrost w stosunku do bieżącego okresu
(2007-2013)
• Udział badań i innowacji w budżecie UE wzrośnie
do 8,5% w 2020 r.
Europejskie Partnerstwa Innowacji
Najważniejsze wyzwania społeczne wymagają wspólnego podejścia w
politykach i państwach UE
• Obecnie: liczne nieskoordynowane inicjatywy: UE / państwa członkowskie/
regiony / …
• Europejskie Partnerstwa Innowacji
9 Skupią głównych uczestników (publicznych i prywatnych) oraz działania na
szczeblu unijnym i krajowym (pod przewodnictwem Rady UE i Parlamentu
Europejskiego)
- Wokół całego procesu innowacji od badań do rynku
- Wokół wspólnych celów i zadań
9 Będą organizowały i koordynowały istniejące inicjatywy i instrumenty
9 Będą wychodziły poza czysto technologiczny punkt widzenia i koncentrowały się
na korzyściach społecznych
•
Æ Pierwsze projekty podejmują następujące tematy: „aktywne i zdrowe starzenie się,
zaopatrzenie w surowce i zrównoważone rolnictwo.
Æ https://webgate.ec.europa.eu/eipaha/
Unia Innowacji – partnerstwo
• Komisja Europejska: inicjatywa
ustawodawcza, programy wspólnotowe, definicja
„dobrych praktyk”, analiza reform
• Państwa członkowskie: reforma krajowych
i regionalnych systemów badań i innowacji
• Rada UE: przyjmowanie warunków ramowych
na poziomie europejskim, rekomendacje
Æ Monitorowanie postępu na podstawie celu
inwestycyjnego 3% oraz wybranych wskaźników
innowacyjności gospodarki (IU scoreboard)
Unia Innowacji – narzędzie do samooceny
•
Propagowanie badań i innowacji jest uważane za kluczowy instrument polityki mający na celu zwiększanie
konkurencyjności i tworzenie nowych miejsc pracy, rozwiązywanie wyzwań społecznych i poprawę jakości
życia – i tak jest przedstawiany opinii publicznej
•
Wytyczanie i realizacja polityk badań i innowacji są sterowane na najwyższym politycznym szczeblu i
opierają się na strategii wieloletniej. Polityka i instrumenty nakierowane są na wykorzystanie aktualnych
lub nowych mocnych stron danego kraju lub regionu w kontekście UE („inteligentna specjalizacja”)
•
Prowadzi się szeroko rozumianą politykę innowacji, wychodzącą poza badania technologiczne i ich
zastosowanie
•
Istnieją właściwe i przewidywalne inwestycje publiczne w badania i innowacje, koncentrujące się w
szczególności na stymulowaniu inwestycji prywatnych
•
Doskonałość jest kluczowym kryterium polityki badań i edukacji
•
Systemy kształcenia i szkolenia zapewniają właściwy zestaw umiejętności
•
Partnerstwa między szkolnictwem wyższym, ośrodkami badawczymi i przedsiębiorstwami, na poziomie
regionalnym, krajowym i międzynarodowym, są aktywnie propagowane
•
Warunki ramowe sprzyjają inwestycjom przedsiębiorstw w badania i rozwój, przedsiębiorczość i innowacje
•
Wsparcie publiczne badań i innowacji w przedsiębiorstwach jest proste, łatwo dostępne i wysokiej jakości
•
Sam sektor publiczny stanowi siłę napędową innowacji
Dziękuję za uwagę!
Więcej informacji:
http://ec.europa.eu/research/innovationunion/index_en.cfm
[email protected]