1 Zadanie 1. (Wyznaczanie PKB hipotetycznego układu gospodarczego

Rachunki narodowe – ćwiczenia, 2013
KTiASE
Zadanie 1. (Wyznaczanie PKB hipotetycznego układu gospodarczego)
Przykład pochodzi z publikacji Lequiller F., Blades D. (2006), Understanding national accounts, OECD,
http://www.oecd.org/std/nationalaccounts/38451313.pdf, str. 40.
W gospodarce występują cztery firmy: firma A, przedsiębiorstwo górnicze, wydobywa rudę żelaza;
przedsiębiorstwo B, producent stali, wykorzystuje żelazo do produkcji blach i sztab; firma C,
producent samochodów, wytwarza auta z wykorzystaniem stali; firma D, producent maszyn i
robotów, także wykorzystuje stal. Oblicz wartości produkcji, zużycia pośredniego oraz wartość
dodaną (każdej firmy i całej gospodarki) w milionach euro w oparciu o poniższe dane.
Firma A wydobywa 50 000 ton rudy, po 200 euro za tonę; zakupy tej firmy ograniczają się do nabycia
jednego urządzenia, wytwarzanego przez przedsiębiorstwo D, kosztującego 10 mln euro. Firma B
produkuje 15 000 ton blach stalowych, po 3 000 EUR za tonę, kupując i zużywając całą ilość rudy
żelaza wydobywaną przez firmę A. Firma C produkuje 5 000 pojazdów i sprzedaje je wszystkie
gospodarstwom domowym po 15 000 euro każdy; firma C nabywa przy tym blachę stalową za 20 mln
euro od firmy B, ale w produkcji aut zużywa jedynie część tej blachy – o wartości 18 mln euro.
Ponadto firma C importuje 5 000 silników, z których każdy ma wartość 4 000 euro, a także kupuje w
kraju 2 roboty wykonane przez firmę D. Firma D sprzedaje jedną maszynę za 10 mln euro i dwa
roboty, po 5 mln euro każdy, zużywając blachy o wartości 10 mln euro, kupione od firmy B.
Wyznacz PKB tej gospodarki. Oblicz także wartość popytu finalnego, zakładając, że w gospodarce tej
nie występuje eksport. Sprawdź, czy PKB jest równy popytowi końcowemu. (Należy pamiętać, że
zakup maszyny nie jest zużyciem pośrednim, ale stanowi nakłady brutto na środki trwałe).
Zadanie 2. W gospodarce występują trzy przedsiębiorstwa – kopalnia, elektrownia i stadion piłkarski.
W ciągu danego roku kopalnia wydobyła węgiel o łącznej wartości 20 mln zł. Sprzedaż węgla wyniosła
19 mln zł, z czego węgiel za 7 mln zł sprzedano elektrowni, za 2 mln zł – gospodarstwom domowym,
za 10 mln zł zaś – odbiorcom zagranicznym. Elektrownia wytworzyła prąd o wartości 15 mln zł. Prąd o
wartości 6 mln zł został zużyty przez kopalnię, prąd o wartości 5 mln zł – przez gospodarstwa
domowe, a prąd o wartości 4 mln zł – przez stadion. Suma kosztów pracy i nadwyżki operacyjnej
brutto stadionu wyniosła 3 mln zł (nie występowały podatki od producentów ani dotacje dla
producentów). Stadion sprzedał za 1 mln zł prawa do swej nazwy elektrowni (co elektrownia
zakwalifikowała jako wydatek inwestycyjny). Pozostałe przychody stadion osiągał ze sprzedaży
biletów gospodarstwom domowym. W omawianym okresie gospodarka niczego nie importuje, a
gospodarstwa domowe nie występują w roli producentów.
a) Wyznacz PKB opisanego systemu gospodarczego.
b) Wyznacz poszczególne składniki tożsamości PKB od strony popytu.
Zadanie 3. Gospodarka składa się z trzech sektorów – rolnictwa, przemysłu i usług. Produkty rolne
zużywane są przez przemysł (20 mld zł) oraz sprzedawane gospodarstwom domowym (15 mld zł)
oraz sprzedawane za granicę (5 mld zł). Sprzedaż produktów rolnych równa jest ich podaży. 25%
sprzedawanych produktów rolnych pochodzi z importu. Przemysł dostarcza maszyny (14 mld zł) i
paliwa (6 mld zł) rolnictwu, a także różne wyroby do sektora usług (8 mld zł). Krajowi konsumenci
kupują produkty przemysłowe o wartości 13 mld zł, eksport tych produktów wynosi 2 mld zł.
Produkcja przemysłu jest o 3 mld zł większa od ich sprzedaży. Wartość dodana w usługach wynosi 16
mld zł. Połowa wartości wytwarzanych usług wchodzi w skład kosztów produkcji przemysłowej,
pozostałe stanowią konsumpcję rządową.
a) Wyznacz wartości dodane poszczególnych sektorów i PKB opisanego systemu gospodarczego.
b) Wyznacz poszczególne składniki tożsamości PKB od strony popytu.
1
Rachunki narodowe – ćwiczenia, 2013
KTiASE
Zadanie 4. W poniższej tablicy przedstawiono dane dla Francji (w mln euro). Wyznacz PKB za pomocą
dwóch metod – od strony popytu i od strony dochodów (zapisz działania!).
INDIC_NA/TIME
Household and NPISH final consumption expenditure
Final consumption expenditure of households
Final consumption expenditure of NPISH
Final consumption expenditure of general government
Individual consumption expenditure of general government
Collective consumption expenditure of general government
Gross capital formation
Gross fixed capital formation
Changes in inventories and acquisitions less disposals of
valuables
Changes in inventories
Acquisitions less disposals of valuables
Exports of goods and services
Imports of goods and services
External balance of goods and services
External balance - Goods
External balance - Services
Statistical discrepancy: expenditure side
Taxes less subsidies on products
Statistical discrepancy: output side
Compensation of employees
Gross operating surplus and gross mixed income
Taxes on production and imports less subsidies
Statistical discrepancy: income side
Gross fixed capital formation by private sector
2009
1 095 607,0
1 057 772,0
37 835,0
467 002,0
302 732,0
164 270,0
360 853,0
373 032,0
-12 179,0
-12 705,0
526,0
440 944,0
475 175,0
-34 231,0
-40 807,0
6 576,0
0,0
184 681,0
0,0
1 008 848,0
632 265,0
248 118,0
0,0
327 882,7
2