Międzynarodowa Organizacja Pracy na rzecz równości szans płci

Międzynarodowa Organizacja Pracy na rzecz równości szans płci
Międzynarodowa Organizacja Pracy jest jedną z najdłużej działających organizacji
o charakterze ponadnarodowym, zrzeszająca przedstawicieli rządów, pracodawców
i związków zawodowych ponad 150 krajów z całego świata. Działalność MOP
skoncentrowana jest na zapewnieniu godziwych warunków pracy, z poszanowaniem praw
człowieka i zapobieganiu tworzenia niezdrowej konkurencji poprzez zaniżanie kosztów
pracy pracowników. Polityka gender mainstreaming wpisuje się w te obszary. Jakie
konkretnie działania podejmuje MOP na rzecz wyrównywania szans kobiet i mężczyzn?
Kilka słów o MOP
Międzynarodowa Organizacja Pracy została założona w 1919 r., aby doprowadzić do
internacjonalizacji prawa pracy. Liczba krajów członkowskich MOP wynosi aktualnie 183
(stan w dniu 15.05.2009 r.). W roku swego pięćdziesięciolecia w 1969 r., MOP została
nagrodzona Pokojową Nagrodą Nobla. Biuro Organizacji mieści się w Genewie w Szwajcarii.
Polska jest członkiem MOP od 1919 r.
Działalność MOP ma charakter trójstronny - w podejmowaniu decyzji, oprócz przedstawicieli
rządów, uczestniczą także przedstawiciele pracodawców i związków zawodowych. Wspólnie
podejmowane są międzynarodowe inicjatywy mające na celu m.in. poprawę warunków
pracy i życia pracujących (w tym ochronę pracowników w przypadku nabawienia się przez
nich schorzeń zawodowych, czy zagwarantowanie im godziwych zarobków), likwidację
bezrobocia, ochronę pracy dzieci i młodzieży. Jednym z obszarów działalności MOP jest
likwidacja dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia i szkolenia, a w ramach tego – także
wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn.
Podstawową formą realizacji celów MOP jest opracowywanie i uchwalanie
międzynarodowych konwencji i zaleceń dla poprawy i ochrony warunków pracy i życia osób
pracujących, oraz kontrolowanie ich realizacji przez państwa, które je ratyfikowały.
Chociaż większość międzynarodowych standardów pracy stosuje się bez rozróżnienia
pracowników ze względu na płeć, istnieje też wiele konwencji i zaleceń, które odnoszą się
w sposób szczególny do kobiet.
Standardy MOP dotyczące kobiet obejmują 3 główne zagadnienia:
•
wyeliminowanie dyskryminacji ze względu na płeć w stosunku pracy,
•
równowagę pracy i obowiązków rodzinnych,
•
ochronę macierzyństwa i zdrowia kobiet w celu skutecznego promowania równości.
Działania MOP w zakresie zasady równości szans kobiet i mężczyzn
MOP uznaje równość płci jako kluczowy element w jej wizji godnej pracy, w związku z tym
integralną częścią działań MOP jest dbałość o równość płci w miejscu pracy.
Artykuł opracowany przez firmę InGaFor Sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
1
Cztery główne konwencje MOP dotyczące równości to:
1. Konwencja nr 100 dotycząca jednakowego wynagrodzenia dla pracujących mężczyzn
i kobiet za pracę jednakowej wartości, z 1951 r.
2. Konwencja nr 111 dotycząca dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania
zawodu, z 1958 r.
3. Konwencja nr 156 dotycząca równości szans i traktowania pracowników obu płci;
pracowników mających obowiązki rodzinne z 1981 r.
4. Konwencja dotyczącej ochrony macierzyństwa, 2000 r. (nr 183)
Polska ratyfikowała 2 z powyższych konwencji – konwencję nr 100 oraz nr 111.
Równość szans kobiet i mężczyzn jest respektowana i stosowana we wszystkich obszarach
działań Międzynarodowej Organizacji Pracy. W 1999 r. MOP przyjęła wewnętrzną strategię
dotyczącą włączania działań na rzecz równości szans kobiet i mężczyzn (Gender
Mainstreaming) do pracy organizacji.
Pięć głównych elementów planu działań na rzecz włączenie kwestii równości szans kobiet
i mężczyzn to:
•
wzmocnienie planów instytucjonalnych w zakresie kwestii równości szans kobiet
i mężczyzn,
•
wprowadzenie odpowiedzialności za kwestie równości, w tym mechanizmów
monitorowania,
•
przeznaczenie odpowiednich środków na rzecz równouprawnienia płci,
•
poprawa i wzrost kompetencji personelu w zakresie równości szans płci,
•
poprawa równowagi między kobietami a mężczyznami wśród pracowników na
wszystkich szczeblach MOP.
Biuro ds. Równości Płci (Bureau for Gender Equality), które funkcjonuje w ramach
sekretariatu MOP w Genewie, dba o to aby perspektywa równości była uwzględniana we
wszystkich działaniach organizacji. Biuro oferuje:
• Usługi doradcze - porady i wskazówki na temat równości płci i gender mainstreaming,
wprowadzania pozytywnych zmian w polityce, aktach prawnych, programach,
działalności instytucji;
• Badania naukowe i upowszechnianie informacji na temat kwestii dotyczących
równości płci w świecie pracy. Obejmują one szeroki zakres tematów, takich jak
przedsiębiorczość kobiet, role mężczyzn i kobiet w gospodarce formalnej
i nieformalnej, kwestie równości płci w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, płeć
a HIV/AIDS, kwestie gender w kontekście migracji, odbudowy krajów po zakończeniu
konfliktów, pracy dzieci i pracy przymusowej;
Artykuł opracowany przez firmę InGaFor Sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
2
• Współpracę na rzecz rozwoju równości szans kobiet i mężczyzn w ramach
technicznego programu MOP;
• Pomoc i doradztwo w zakresie uwzględniania problematyki płci w zakresie
planowania oraz monitoringu poszczególnych faz projektów MOP (wiele z tych
inicjatyw zakłada np. konkretne przydziały budżetowe dla równości płci, zapewniając
w ten sposób, że temat jest widoczny, osoby odpowiedzialne za jego wdrożenie
wskazane);
• Wsparcie szkoleniowe, w tym metodologię, narzędzia służące wdrażaniu równości
szans płci w praktyce; szkolenia w tym zakresie oferuje systematycznie Ośrodek
Szkoleniowy w Turynie (w tym kursy on-line, m.in. dostępny dla wszystkich
zainteresowanych Gender Campus) a także biura regionalne MOP. MOP publikuje
również szeroką gamę materiałów szkoleniowych.
Biuro ds. Równości Kobiet i Mężczyzn koordynuje Gender Network (sieć tematycznie
związaną z kwestiami płci kulturowej). Sieć zrzesza specjalistów w zakresie równości szans
kobiet i mężczyzn, zajmujących się wymienionymi wyżej działaniami – w centrali MOP,
centrum szkoleniowym oraz biurach regionalnych.
W ramach działań służących promocji uwzględniania kwestii równości szans płci MOP
realizuje wiele projektów w partnerstwie z państwami, organizacjami m.in. – projekty
z Holandią, Danią, Norwegią, ale też projekty skierowane do kobiet w Wietnamie, Algierii,
Chinach, Bangladeszu, Pakistanie czy w krajach arabskich.
Biuro ds. Równości zarządza również obszerną bazą wiedzy dotyczącej kwestii równości płci,
prowadzi także monitoring rynków pracy i badania, m.in. w zakresie gender mainstreaming.
Wśród raportów publikowanych na stronie są takie, jak:
•
Opublikowany w 2008 roku: Gender equality at the heart of decent work - w którym
są poruszane m. in. takie zagadnienia, jak globalizacja a równość płci, godne
dzieciństwo dla chłopców i dziewcząt, w kontekście edukacji, obowiązków domowych
dzieci i ich pracy zarobkowej.
•
Opublikowany w 2010 r: Women in labour markets: Measuring progress and
identifying challenges, który przedstawia możliwości używania wskaźników rynku
pracy do pomiaru postępu lub brak postępu na drodze do równości płci w pracy
i określenia barier w dostępie do rynku pracy.
Więcej informacji na stronie:
http://www.ilo.org/gender/lang--en/index.htm
Artykuł opracowany przez firmę InGaFor Sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
3