Grupa LOTOS S.A. 2008

Transkrypt

GRUPA LOTOS S.A.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
ZA ROK ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2008 ROKU
SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW
SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ
WRAZ Z OPINIĄ NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA
WYBRANE DANE FINANSOWE .............................................................................................................4
BILANSE...................................................................................................................................................5
RACHUNKI ZYSKÓW I STRAT ...............................................................................................................7
RACHUNKI PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ..........................................................................................8
SPRAWOZDANIA ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ........................................................................9
1.
Informacje ogólne .........................................................................................................................10
2.
Informacje dotyczące składu osobowego Rady Nadzorczej oraz Zarządu .................................11
3.
Zatwierdzenie sprawozdania finansowego ..................................................................................12
4.
Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy
sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe .................................................................12
5.
Kontynuacja działalności ..............................................................................................................12
6.
Czas trwania Spółki......................................................................................................................12
7.
Data bilansowa oraz okres objęty sprawozdaniem finansowym .................................................13
8.
Waluta pomiaru i waluta sprawozdawcza ....................................................................................13
9.
Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych .....................................................................13
10. Istotne zasady rachunkowości .....................................................................................................15
10.1. Wartości niematerialne.................................................................................................................15
10.2. Rzeczowe aktywa trwałe ..............................................................................................................15
10.3. Środki trwałe w budowie ..............................................................................................................16
10.4. Udziały i akcje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych .......................................................16
10.5. Utrata wartości aktywów niefinansowych.....................................................................................16
10.6. Zapasy..........................................................................................................................................17
10.7. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności ....................................................18
10.8. Transakcje w walucie obcej .........................................................................................................18
10.9. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych..................................................................18
10.10. Rozliczenia międzyokresowe .......................................................................................................19
10.11. Kapitał własny ..............................................................................................................................19
10.12. Rezerwy .......................................................................................................................................19
10.13. Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe ..............................................................................19
10.14. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne .....................................................20
10.15. Koszty finansowania zewnętrznego .............................................................................................20
10.16. Dotacje rządowe ..........................................................................................................................20
10.17. Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO2) ......................................................................................20
10.18. Podatek dochodowy .....................................................................................................................21
10.19. Instrumenty finansowe .................................................................................................................22
10.20. Pochodne instrumenty finansowe ................................................................................................22
10.21. Utrata wartości aktywów finansowych .........................................................................................23
10.22. Uznawanie przychodów ...............................................................................................................23
10.23. Sprzedaż produktów, towarów i usług .........................................................................................24
10.24. Odsetki .........................................................................................................................................24
10.25. Dywidendy ....................................................................................................................................24
10.26. Szacunki Zarządu ........................................................................................................................24
10.27. Zysk/(Strata) netto na akcję .........................................................................................................25
10.28. Zobowiązania i należności warunkowe ........................................................................................25
11. Rzeczowe aktywa trwałe oraz zaliczki na środki trwałe w budowie ............................................26
12. Wartości niematerialne.................................................................................................................31
13. Długoterminowe aktywa finansowe..............................................................................................34
14. Zapasy..........................................................................................................................................37
15. Należności z tytułu dostaw i usług, pozostałe należności ...........................................................39
16. Rozliczenia międzyokresowe czynne ..........................................................................................40
17. Krótkoterminowe aktywa finansowe.............................................................................................40
18. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych..................................................................41
19. Informacja o strukturze środków pieniężnych do rachunku przepływów pieniężnych.................41
20. Instrumenty finansowe .................................................................................................................44
20.1. Wartość bilansowa instrumentów finansowych ...........................................................................47
20.2. Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w rachunku zysków i strat w podziale
na kategorie instrumentów finansowych ......................................................................................49
2
20.3. Zarządzanie ryzykiem finansowym ..............................................................................................50
20.4. Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut, stóp
procentowych, uprawnień cen do emisji dwutlenku węgla CO2 oraz surowców i
produktów naftowych ...................................................................................................................67
21. Kapitał podstawowy .....................................................................................................................70
22. Dywidendy ....................................................................................................................................71
23. Zysk/(Strata) przypadający/(a) na jedną akcję ............................................................................71
24. Oprocentowane kredyty i pożyczki ..............................................................................................71
25. Rezerwy .......................................................................................................................................81
26. Zobowiązania krótkoterminowe i rozliczenia międzyokresowe bierne ........................................83
27. Zobowiązania finansowe ..............................................................................................................84
28. Majątek socjalny oraz zobowiązania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych ...............85
29. Przychody ze sprzedaży ..............................................................................................................85
30. Koszty według rodzaju .................................................................................................................86
31. Pozostałe przychody operacyjne .................................................................................................87
32. Pozostałe koszty operacyjne .......................................................................................................87
33. Przychody finansowe ...................................................................................................................87
34. Koszty finansowe .........................................................................................................................88
35. Podatek dochodowy .....................................................................................................................88
36. Zobowiązania warunkowe ............................................................................................................90
37. Uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (CO2) ............................................................................93
38. Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym
dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej i innych ryzykach .........93
39. Istotne zdarzenia następujące po dniu bilansowym ....................................................................96
40. Wynagrodzenie Zarządu i Rady Nadzorczej oraz informacje o pożyczkach i
świadczeniach o podobnym charakterze udzielonych osobom wchodzącym w skład
organów zarządzających i nadzorujących ...................................................................................97
41. Struktura zatrudnienia ..................................................................................................................97
42. Informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi (jednostki stowarzyszone
wyceniane metodą praw własności oraz jednostki nie objęte konsolidacją) ...............................98
43. Informacje o transakcjach z jednostkami powiązanymi Skarbu Państwa ................................ 100
44. Podmiot o znaczącym wpływie na Spółkę ................................................................................ 101
45. Pozostałe informacje ................................................................................................................. 101
45.1 Zaktualizowana Strategia Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. do roku 2012 ..................... 101
45.2 Szczególne uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywanie w spółkach
kapitałowych .............................................................................................................................. 103
46. Podpisy członków Zarządu oraz osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ksiąg
rachunkowych Grupy LOTOS S.A. ........................................................................................... 104
3
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2008 roku
WYBRANE DANE FINANSOWE
GRUPA LOTOS S.A.
PLN’000
za rok zakończony
za rok zakończony
31.12.2007
31.12.2008
(dane porównywalne)
(badane)
(badane)
Przychody ze sprzedaży
Zysk/(Strata) operacyjna
Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem
Zysk/(Strata) netto z działalności
kontynuowanej
Przepływy pieniężne netto z działalności
operacyjnej
inwestycyjnej
finansowej
Przepływy pieniężne netto razem
Podstawowy zysk/(strata) na jedną akcję
zwykłą (w zł/EUR)
Rozwodniony zysk/(strata) na jedną akcję
zwykłą (w zł/EUR)
EUR’000
za rok zakończony
za rok zakończony
31.12.2007
31.12.2008
14.898.653
(573.456)
(856.160)
11.866.594
416.054
872.137
4.218.072
(162.356)
(242.394)
3.141.970
110.160
230.920
(675.704)
745.084
(191.304)
197.279
(160.780)
8.956
(45.520)
2.371
(1.712.082)
(643.973)
(484.721)
(170.508)
2.010.399
477.561
569.180
126.446
139.833
(155.152)
39.589
(41.080)
(5,94)
6,55
(1,68)
1,73
-
-
-
-
PLN’000
Aktywa razem
Kapitał własny
(badane)
(badane)
EUR’000
Stan na
31.12.2008
Stan na
31.12.2007
Stan na
31.12.2008
Stan na
31.12.2007
(badane)
(badane)
(badane)
(badane)
9.491.020
4.399.811
7.680.471
5.075.515
2.274.715
1.054.503
2.144.185
1.416.950
Do przeliczenia pozycji bilansowych w tabeli "Wybrane dane finansowe" na dzień 31 grudnia 2008 roku, użyto
średniego kursu NBP obowiązującego dla EUR w tym dniu tj. 1 EUR = 4,1724 PLN. Pozycje rachunku zysków i
strat oraz rachunku przepływów pieniężnych wykazane w tabeli "Wybrane dane finansowe" za rok zakończony
31 grudnia 2008 roku przeliczono przy użyciu kursu 1 EUR = 3,5321 PLN (według kursu stanowiącego średnią
arytmetyczną średnich kursów ustalonych przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień każdego zakończonego
miesiąca okresu od 1 stycznia 2008 roku do 31 grudnia 2008 roku).
W celu przeliczenia pozycji bilansowych w tabeli "Wybrane dane finansowe" na dzień 31 grudnia 2007 roku, użyto
średniego kursu NBP obowiązującego dla EUR w tym dniu tj.1 EUR = 3,5820 PLN. Pozycje rachunku zysków i
strat oraz rachunku przepływów pieniężnych wykazane w tabeli "Wybrane dane finansowe" za rok zakończony 31
grudnia 2007 rok przeliczono przy użyciu kursu 1 EUR = 3,7768 PLN (według kursu stanowiącego średnią
arytmetyczną średnich kursów ustalonych przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień każdego zakończonego
miesiąca okresu od 1 stycznia 2007 roku do 31 grudnia 2007 roku).
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 10 do 104
stanowią jego integralną część
4
GRUPA LOTOS S.A.
BILANSE
na dzień 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku
(w tysiącach złotych)
31 grudnia 2008
Nota
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
Zaliczki na środki trwałe w budowie
Wartości niematerialne
Aktywa finansowe
Aktywa z tytułu podatku odroczonego
11
11
12
13
35
3.401.685
1.194.489
46.382
668.986
58.227
---------5.369.769
----------
1.890.243
766.004
52.742
677.977
--------3.386.966
---------
14
2.273.445
2.469.830
15
15
16
17
18
1.374.704
177.252
18.138
302.250
152.714
---------4.121.251
----------
1.605.203
14.059
99.969
104.444
--------4.293.505
---------
==========
==========
9.491.020
==========
7.680.471
==========
Aktywa trwałe razem
Aktywa obrotowe
Zapasy
Należności z tytułu dostaw i pozostałe należności,
w tym:
- należności z tytułu podatku dochodowego
Rozliczenia międzyokresowe czynne
Krótkoterminowe aktywa finansowe
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Aktywa obrotowe razem
Aktywa razem
5
GRUPA LOTOS S.A.
BILANSE
na dzień 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku
31 grudnia 2008
Nota
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
PASYWA
Kapitał własny
Kapitał podstawowy
Kapitał zapasowy
Zyski zatrzymane
21
113.700
970.951
3.315.160
--------4.399.811
---------
113.700
970.951
3.990.864
--------5.075.515
---------
24
25
35
27
3.098.491
28.665
359
--------3.127.515
---------
486.379
20.125
122.431
288
--------629.223
---------
26
26
24
25
27
1.394.575
314.478
41.617
213.024
--------1.963.694
--------5.091.209
==========
9.491.020
==========
1.554.619
5.430
378.580
38.570
3.964
--------1.975.733
--------2.604.956
==========
7.680.471
==========
Kapitał własny razem
Zobowiązania długoterminowe
Oprocentowane kredyty i pożyczki
Rezerwy długoterminowe
Rezerwa na podatek odroczony
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania długoterminowe razem
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, rozliczenia
międzyokresowe bierne oraz pozostałe
zobowiązania, w tym:
- zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
Rezerwy krótkoterminowe
Zobowiązania krótkoterminowe razem
Zobowiązania razem
Pasywa razem
6
GRUPA LOTOS S.A.
RACHUNKI ZYSKÓW I STRAT
za rok zakończony dnia 31 grudnia 2008 roku oraz za rok zakończony dnia 31 grudnia 2007
roku
Nota
za rok zakończony
31 grudnia 2008
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
(badane)
29
14.898.653
11.866.594
Koszt własny sprzedaży
30
(14.867.282)
--------31.371
(10.851.429)
--------1.015.165
31
30
30
32
6.580
(376.811)
(220.812)
(13.784)
--------(573.456)
41.376
(394.703)
(195.567)
(50.217)
--------416.054
33
34
134.212
(416.916)
--------(856.160)
472.125
(16.042)
--------872.137
35
180.456
---------
(127.053)
---------
(675.704)
=========
745.084
=========
(5,94)
-
6,55
-
Zysk brutto na sprzedaży
Pozostałe przychody operacyjne
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu
Pozostałe koszty operacyjne
Zysk/(Strata) operacyjna
Przychody finansowe
Koszty finansowe
Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem
Podatek dochodowy od osób prawnych
Zysk/(Strata) netto z działalności
kontynuowanej
Zysk/(Strata) netto na jedną akcję
(w złotych)
- podstawowy
- rozwodniony
23
7
GRUPA LOTOS S.A.
RACHUNKI PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
roku
Nota
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Zysk/(Strata) netto
Korekty o pozycje:
Amortyzacja
(Zyski)/Straty z tytułu różnic kursowych
Odsetki i dywidendy zapłacone netto
(Zysk)/Strata z tytułu działalności inwestycyjnej
Podatek dochodowy bieżącego okresu
Podatek dochodowy zapłacony
Zmniejszenie stanu należności
Zmniejszenie/(Zwiększenie) stanu zapasów
(Zmniejszenie)/Zwiększenie stanu zobowiązań i rozliczeń
międzyokresowych biernych
Zwiększenie/(Zmniejszenie) stanu rezerw
(Zwiększenie) stanu rozliczeń międzyokresowych czynnych
Rozliczenie instrumentów finansowych
Pozostałe pozycje netto
30
35
19
19
19
19
19
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
(675.704)
745.084
183.685
343.407
(119.264)
14.987
(180.456)
(182.886)
407.551
196.329
180.413
(2.975)
(206.730)
(69.130)
127.053
(117.899)
203.262
(893.198)
(394.161)
11.587
(4.079)
238.166
58
92.436
(6.749)
(11.127)
(31.632)
148
---------
---------
(160.780)
8.956
---------
---------
(3.483)
3.700
130.333
2.270
(1.071.875)
(773.027)
3.060
(4.537)
3.700
205.218
1.594
(219.853)
(655.193)
Przepływy środków pieniężnych z działalności
inwestycyjnej
(Zakup)/Sprzedaż aktywów finansowych
(Zakup)/Sprzedaż długoterminowych aktywów finansowych
Spłata udzielonych pożyczek
Dywidendy otrzymane
Odsetki otrzymane
(Zakup)/Sprzedaż środków trwałych i wartości niematerialnych
Wydatki z tytułu zaliczek na środki trwałe w budowie
Środki pieniężne nabyte w transakcji połączenia z LOTOS Partner
Sp. z o. o.
20
33
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
-
22.038
---------
---------
(1.712.082)
(643.973)
---------
---------
2.279.083
(30.310)
(238.166)
(208)
486.941
(8)
(40.932)
31.632
(72)
---------
---------
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Wpływy z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek
Zapłacone odsetki
Zapłacone dywidendy
Rozliczenie instrumentów finansowych
Pozostałe pozycje netto
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic
kursowych
Zmiana stanu środków pieniężnych netto
Środki pieniężne na początek okresu
Środki pieniężne na koniec okresu
- o ograniczonej możliwości dysponowania
19
19
18
2.010.399
477.561
---------
---------
2.296
2.304
=========
=========
139.833
(155.152)
=========
=========
(274.136)
(118.984)
=========
=========
(134.303)
(274.136)
=========
=========
82.070
4.458
8
GRUPA LOTOS S.A.
SPRAWOZDANIA ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM
roku
1 stycznia 2007
(badane)
Kapitał
podstawowy
Kapitał
zapasowy
Zyski
zatrzymane
Kapitały
własne razem
113.700
--------
970.951
--------
3.268.105
--------
4.352.756
--------
-
-
745.084
(40.932)
745.084
(40.932)
-
-
18.607
18.607
31 grudnia 2007
(badane)
========
113.700
========
========
970.951
========
========
3.990.864
========
========
5.075.515
========
1 stycznia 2008
(badane)
113.700
--------
970.951
--------
3.990.864
--------
5.075.515
--------
========
========
(675.704)
========
(675.704)
========
113.700
========
970.951
========
3.315.160
========
4.399.811
========
Zysk netto za rok zakończony
31 grudnia 2007
Dywidenda
Połączenie z LOTOS Partner
Sp. z o.o.
(Strata) za rok zakończony
31 grudnia 2008
31 grudnia 2008
(badane)
9
GRUPA LOTOS S.A.
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA
1. Informacje ogólne
Grupa LOTOS S.A. („Spółka”) została utworzona Aktem Notarialnym z dnia 18 września 1991 roku. Spółka
została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Gdańsku XII Wydział
Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego (obecnie Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ, VII Wydział Gospodarczy
Krajowego Rejestru Sądowego) w dniu 10 kwietnia 2002 roku, pod numerem KRS 0000106150. Spółce nadano
numer statystyczny REGON 190541636.
Siedziba Spółki mieści się na ul. Elbląskiej 135, 80 - 718 Gdańsk (Polska).
W 2003 roku na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Gdańsku XII Wydziału Gospodarczego Krajowego
Rejestru Sądowego z dnia 28 maja 2003 roku została dokonana zmiana nazwy Rafineria Gdańska Spółka
Akcyjna na Grupa LOTOS Spółka Akcyjna.
Podstawowym przedmiotem działalności Spółki zgodnie z brzmieniem Statutu jest działalność produkcyjna,
usługowa i handlowa, a w szczególności:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
19)
20)
21)
22)
23)
24)
25)
26)
27)
28)
29)
30)
31)
wytwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej (PKD 23.20.A),
przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej (PKD 23.20.B),
produkcja gazów technicznych (PKD 24.11.Z),
produkcja chemikaliów nieorganicznych podstawowych pozostałych (PKD 24.13.Z),
produkcja chemikaliów organicznych podstawowych pozostałych (PKD 24.14.Z),
produkcja tworzyw sztucznych (PKD 24.16.Z),
wytwarzanie energii elektrycznej (PKD 40.11.Z),
przesyłanie energii elektrycznej (PKD 40.12.Z),
dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej (PKD 40.13.Z),
wytwarzanie paliw gazowych (PKD 40.21.Z),
dystrybucja i sprzedaż paliw gazowych w systemie sieciowym (PKD 40.22.Z),
produkcja ciepła (pary wodnej i gorącej wody) (PKD 40.30.A),
dystrybucja ciepła (pary wodnej i gorącej wody) (PKD 40.30.B),
pobór i uzdatnianie wody, z wyłączeniem działalności usługowej (PKD 41.00.A),
działalność usługowa w zakresie rozprowadzania wody (PKD 41.00.B),
górnictwo ropy naftowej (PKD 11.10.A),
górnictwo gazu ziemnego (PKD 11.10.B),
wykonywanie robót ogólnobudowlanych w zakresie rozdzielczych obiektów liniowych: rurociągów, linii
elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych (PKD 45.21.D),
sprzedaż hurtowa paliw stałych, ciekłych, gazowych oraz produktów pochodnych (PKD 51.51.Z),
sprzedaż hurtowa wyrobów chemicznych (PKD 51.55.Z),
transport kolejowy (PKD 60.10.Z),
transport rurociągowy (PKD 60.30.Z),
przeładunek towarów w portach morskich (PKD 63.11.A),
przeładunek towarów w portach śródlądowych (PKD 63.11.B),
przeładunek towarów w pozostałych punkach przeładunkowych (PKD 63.11.C),
magazynowanie i przechowywanie towarów w portach morskich (PKD 63.12.A),
magazynowanie i przechowywanie towarów w portach śródlądowych (PKD 63.12.B),
magazynowanie i przechowywanie towarów w pozostałych składowiskach (PKD 63.12.C),
prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk chemicznych (PKD 73.10.B),
prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk technicznych (PKD 73.10.G),
prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie pozostałych nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 73.10.H).
Symbol podstawowego przedmiotu działalności Spółki według działów Polskiej Klasyfikacji Działalności: PKD
2320 – wytwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej. Spółka prowadzi działalność w ramach segmentu
produkcji i dystrybucji wyrobów ropopochodnych oraz chemicznych.
10
GRUPA LOTOS S.A.
Spółka posiada następujące koncesje związane z podstawowym zakresem działalności:
- wytwarzanie paliw ciekłych udzieloną Spółce przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w dniu
28 listopada 1998 roku, przedłużoną na okres do 31 grudnia 2025 roku decyzją Prezesa Urzędu Regulacji
Energetyki z dnia 5 października 2007 roku,
- obrót paliwami ciekłymi udzieloną Spółce przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w dniu
23 grudnia 1998 roku, przedłużoną na okres do 31 grudnia 2025 roku decyzją Prezesa Urzędu Regulacji
Energetyki w dniu 5 października 2007 roku,
- magazynowanie paliw ciekłych na okres do 15 października 2016 roku udzieloną Spółce przez Prezesa
Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 10 października 2006 roku,
- wytwarzanie energii elektrycznej na okres do 5 października 2010 roku udzieloną Spółce przez Prezesa
Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 29 września 2000 roku,
- obrót energią elektryczną na okres do 10 września 2011 roku udzieloną Spółce przez Prezesa Urzędu
Regulacji Energetyki w dniu 5 września 2001 roku,
- przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej na okres do 10 września 2011 roku udzieloną Spółce
przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 5 września 2001 roku.
2. Informacje dotyczące składu osobowego Rady Nadzorczej oraz Zarządu
W okresie od 1 stycznia 2008 roku do 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień publikacji sprawozdania finansowego
skład Zarządu Grupy LOTOS S.A. był następujący:
Paweł Olechnowicz – Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny,
Mariusz Machajewski – Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Ekonomiczno – Finansowych,
Marek Sokołowski – Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Produkcji i Rozwoju.
W dniu 16 października 2008 roku Rada Nadzorcza Grupy LOTOS S.A. podjęła decyzję o rozpoczęciu
postępowania kwalifikacyjnego na stanowiska Wiceprezesa Zarządu ds. Handlu oraz Wiceprezesa Zarządu ds.
Poszukiwań i Wydobycia, które decyzją Rady Nadzorczej z dnia 27 stycznia 2009 roku zostało zakończone bez
rozstrzygnięcia.
Do dnia 30 czerwca 2008 roku skład Rady Nadzorczej Grupy LOTOS S.A. był następujący:
Jan Stefanowicz – Przewodniczący Rady Nadzorczej,
Henryk Siodmok – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Grzegorz Szczodrowski – Sekretarz Rady Nadzorczej,
Beata Zawadzka – Członek Rady Nadzorczej,
Marta Busz – Członek Rady Nadzorczej,
Izabela Emerling – Członek Rady Nadzorczej,
Jacek Mościcki – Członek Rady Nadzorczej.
W dniu 30 czerwca 2008 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Grupy LOTOS S.A. powołało
Radę Nadzorczą Grupy LOTOS S.A. siódmej kadencji, której skład był następujący:
Wiesław Skwarko – Przewodniczący Rady Nadzorczej,
Radosław Barszcz – Członek Rady Nadzorczej,
Piotr Chajderowski – Członek Rady Nadzorczej,
Leszek Starosta – Członek Rady Nadzorczej,
Jan Stefanowicz – Członek Rady Nadzorczej,
Mariusz Obszyński – Członek Rady Nadzorczej.
Zgodnie z §11 ust. 2 Statutu Spółki akcjonariusz Spółki, Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Skarbu
Państwa odwołał Beatę Zawadzką z funkcji Członka Rady Nadzorczej z dniem 30 czerwca 2008 roku i powołał w
skład Rady Nadzorczej Małgorzatę Hirszel na Członka Rady Nadzorczej z dniem 1 lipca 2008 roku.
W dniu 12 sierpnia 2008 roku, w trakcie posiedzenia Rady Nadzorczej, Rada Nadzorcza ukonstytuowała się.
Wiceprzewodniczącym Rady Nadzorczej został Leszek Starosta, Sekretarzem Rady Nadzorczej – Mariusz
Obszyński.
11
GRUPA LOTOS S.A.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku skład Rady Nadzorczej Grupy LOTOS S.A. był następujący:
Leszek Starosta – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Mariusz Obszyński – Sekretarz Rady Nadzorczej,
Piotr Chajderowski – Członek Rady Nadzorczej,
Małgorzata Hirszel – Członek Rady Nadzorczej,
Jan Stefanowicz – Członek Rady Nadzorczej.
W dniu 10 marca 2009 roku Spółka otrzymała oświadczenie Pana Piotra Chajderowskiego - Członka Rady
Nadzorczej Grupy LOTOS S.A. VII kadencji o jego rezygnacji z dniem 10 marca 2009 roku z członkostwa w
Radzie Nadzorczej Spółki VII kadencji.
Na dzień zatwierdzenia sprawozdania finansowego skład Rady Nadzorczej Grupy LOTOS S.A. był następujący:
Leszek Starosta – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Mariusz Obszyński – Sekretarz Rady Nadzorczej,
Małgorzata Hirszel – Członek Rady Nadzorczej,
Jan Stefanowicz – Członek Rady Nadzorczej.
3. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego
Niniejsze sprawozdanie
27 kwietnia 2009 roku.
finansowe
zostało
zatwierdzone
do
publikacji
przez
Zarząd
w
dniu
4. Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy
sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Grupa LOTOS S.A. jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. oraz znaczącym inwestorem
dla jednostek podporządkowanych i powiązanych z nimi, będących w posiadaniu Spółki. W związku z tym Grupa
LOTOS S.A. sporządziła skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej obejmujące dane finansowe
tych jednostek za rok zakończony 31 grudnia 2008 roku, które zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w
dniu 27 kwietnia 2009 roku.
5. Kontynuacja działalności
Sprawozdanie finansowe Spółki zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej
przez Spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości. Zarząd Spółki nie stwierdza na dzień zatwierdzenia
sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości
kontynuacji działalności przez Spółkę w okresie 12 miesięcy po dniu bilansowym na skutek zamierzonego lub
przymusowego zaniechania, bądź istotnego ograniczenia przez nią dotychczasowej działalności.
6. Czas trwania Spółki
Czas trwania Spółki jest nieoznaczony.
12
GRUPA LOTOS S.A.
7. Data bilansowa oraz okres objęty sprawozdaniem finansowym
Sprawozdanie finansowe Grupy LOTOS S.A. obejmuje dane bilansowe na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz dane
porównywalne na dzień 31 grudnia 2007 roku. Rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych oraz
sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Spółki prezentuje dane za okres od dnia 1 stycznia 2008 roku do dnia
31 grudnia 2008 roku wraz z danymi porównywalnymi za okres od dnia 1 stycznia 2007 roku do dnia 31 grudnia
2007 roku.
Zaprezentowane dane finansowe na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz za rok zakończony tą datą, zawarte
w niniejszym sprawozdaniu finansowym, podlegały badaniu przez biegłego rewidenta. Dane finansowe na dzień
31 grudnia 2007 roku oraz za rok zakończony dnia 31 grudnia 2007 roku podlegały badaniu przez biegłego
rewidenta, który wydał opinię z badania w dniu 6 maja 2008 roku.
8. Waluta pomiaru i waluta sprawozdawcza
Walutą pomiaru i walutą sprawozdawczą niniejszych sprawozdań finansowych jest złoty polski. Niniejsze
sprawozdanie finansowe jest przedstawione w złotych („PLN”), a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej,
podane są w tysiącach złotych.
9. Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi
Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) oraz MSSF zatwierdzonymi przez Unię Europejską.
Standardami
MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości („RMSR”) oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
(„KIMSF”).
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w Unii Europejskiej
proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Spółkę działalność, w zakresie stosowanych
przez Spółkę zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF oraz standardami MSSF przyjętymi
przez Unię Europejską.
Przy sporządzaniu niniejszego sprawozdania finansowego Spółka zastosowała takie same zasady rachunkowości
i metody wyliczeń jak przy sporządzaniu sprawozdania finansowego za rok zakończony dnia
31 grudnia 2007 roku.
Spółka dokonała weryfikacji nowych interpretacji, standardów oraz zmian do standardów już istniejących. Nowe
interpretacje, standardy oraz zmiany do istniejących standardów obowiązujących i przyjętych do stosowania przez
Unię Europejską nie mają istotnego wpływu na stosowane przez Spółkę zasady (polityki) rachunkowości.
Interpretacje obowiązujące i przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości lub Komitet ds.
Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej:
−
−
Interpretacja KIMSF 13, Programy lojalnościowe (ma zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających
się po 1 lipca 2008 roku, została przyjęta do stosowania przez Unię Europejską),
Interpretacja KIMSF 14, MSR 19 - Ograniczenia w rozpoznawaniu aktywów programów określonych
świadczeń pracowniczych, wymogi minimalnego finansowania i ich interakcje (ma zastosowanie dla okresów
rocznych rozpoczynających się po 1 stycznia 2008 roku, została przyjęta do stosowania przez Unię
Europejską).
13
GRUPA LOTOS S.A.
Następujące standardy i interpretacje zostały wydane przez Radę Międzynarodowych
Rachunkowości lub Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej:
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Standardów
Zmiana do MSR 23, Koszty finansowania zewnętrznego (obowiązuje od 1 stycznia 2009 roku, została
przyjęta do stosowania przez Unię Europejską),
Zmiana do MSR 1, Prezentacja sprawozdań finansowych (obowiązuje od 1 stycznia 2009 roku, została
przyjęta do stosowania przez Unię Europejską),
MSSF 8, Segmenty operacyjne (ma zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się po 1 stycznia
2009 roku, został przyjęty do stosowania przez Unię Europejską),
Zaktualizowany MSSF 3 „Połączenia jednostek gospodarczych” (ma zastosowanie dla okresów rocznych
rozpoczynających się po 1 lipca 2009 roku, nie został jeszcze przyjęty do stosowania przez Unię
Europejską),
Zaktualizowany MSR 27 „Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe” (ma zastosowanie dla
okresów rocznych rozpoczynających się po 1 lipca 2009 roku, nie został jeszcze przyjęty do stosowania
przez Unię Europejską),
Interpretacja KIMSF 12, Umowy na usługi koncesjonowane (ma zastosowanie dla okresów rocznych
rozpoczynających się po 1 stycznia 2008 roku, nie została jeszcze przyjęta do stosowania przez Unię
Europejską),
Zmiany do MSSF 2 „Płatności w formie akcji – Warunki nabycia uprawnień i anulowanie”
(mają zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2009 roku i później, zostały
przyjęte do stosowania przez Unię Europejską),
Zmiany do MSR 32 „Instrumenty finansowe: prezentacja” oraz do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań
finansowych – Instrumenty finansowe z opcją sprzedaży i zobowiązania powstałe w wyniku likwidacji” (mają
zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2009 roku i później, zostały przyjęte do
stosowania przez Unię Europejską),
Ulepszenia w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej – zbiór zmian
do Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (zmiany mają zastosowanie
w większości przypadków dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2009 roku i później, zostały
zaakceptowane przez Unię Europejską),
Zmiany do MSSF 1 „Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz
pierwszy” oraz do MSR 27 „Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe” – „Koszt inwestycji w
jednostkę zależną, współzależną lub stowarzyszoną” (mają zastosowanie dla okresów rocznych
rozpoczynających się 1 stycznia 2009 roku i później, zostały zaakceptowane przez Unię Europejską),
KIMSF 15 „Umowy na budowę nieruchomości” (ma zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających
się 1 stycznia 2009 roku i później, nie została zaakceptowana przez Unię Europejską),
KIMSF 16 „Zabezpieczenie inwestycji netto w jednostkach zagranicznych” (ma zastosowanie dla okresów
rocznych rozpoczynających się 1 października 2008 roku i później, nie została zaakceptowana przez Unię
Europejską),
Zmiany do MSR 39 „Instrumenty finansowe: Pozycje kwalifikujące się do rachunkowości zabezpieczeń”
(mają zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2009 roku i później, nie zostały
zaakceptowane przez Unię Europejską).
Zarząd nie przewiduje, aby wprowadzenie powyższych standardów oraz interpretacji miało istotny wpływ na
stosowane przez Spółkę zasady (polityki) rachunkowości.
Spółka nie sporządza informacji dotyczących segmentów działalności, ponieważ nie spełnia wymogów
dotyczących wydzielenia segmentów działalności określonych przez Międzynarodowy Standard Rachunkowości
Nr 14 „Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności”.
14
GRUPA LOTOS S.A.
10. Istotne zasady rachunkowości
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem pochodnych
instrumentów finansowych, które są wyceniane według wartości godziwej.
W rachunku przepływów pieniężnych Spółka za rok zakończony 31 grudnia 2008 roku dokonała reklasyfikacji
ujęcia rozliczenia instrumentów finansowych. Spółka w sprawozdaniu finansowym za rok 2007 ujmowała wartość
rozliczenia instrumentów finansowych w przepływach środków pieniężnych z działalności operacyjnej.
W niniejszym sprawdzaniu finansowym wartość rozliczenia instrumentów finansowych została ujęta w
przepływach środków pieniężnych z działalności finansowej za rok zakończony 31 grudnia 2008 roku w kwocie
(238.166) tysięcy złotych oraz w kwocie 31.632 tysięcy złotych za rok zakończony 31 grudnia 2007 roku.
Najważniejsze zasady rachunkowości stosowane przez Spółkę przedstawione zostały poniżej.
10.1. Wartości niematerialne
Wartości niematerialne są rozpoznawane, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości spowodują one wpływ do
Spółki korzyści ekonomicznych, które mogą być bezpośrednio powiązane z tymi aktywami. Początkowe ujęcie
wartości niematerialnych następuje według cen nabycia lub kosztu wytworzenia, jeśli są nabyte w ramach
oddzielnej transakcji. Wartości niematerialne nabyte w ramach transakcji przejęcia jednostki gospodarczej są
aktywowane według wartości godziwej na dzień przejęcia. Po ujęciu początkowym wartości niematerialne są
wyceniane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie i odpisy aktualizujące z
tytułu utraty wartości.
Wartości niematerialne są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ich
ekonomicznej użyteczności.
Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności posiadanych przez Spółkę wartości niematerialnych wynosi od 2
do 21 lat.
Okres i metoda amortyzacji wartości niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego.
Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych
pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody
amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych.
Okresy użytkowania są poddawane corocznej weryfikacji, a w razie potrzeby, korygowane z efektem od początku
następnego roku obrotowego.
Nakłady poniesione na wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych
nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym
zostały poniesione.
10.2. Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe, oprócz gruntów, są wyceniane według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia
pomniejszonych o umorzenie oraz o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Grunty wyceniane są w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
W przypadku prawa wieczystego użytkowania gruntu przez cenę nabycia rozumie się cenę nabycia prawa od
osoby trzeciej.
Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio
związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu
wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są
kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po wprowadzeniu środka trwałego do użytkowania, jak koszty napraw,
przeglądów, opłaty eksploatacyjne, wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały
poniesione.
15
GRUPA LOTOS S.A.
Środki trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej
wartości, do których można przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Częścią składową są
również koszty generalnych remontów.
Środki trwałe (w tym ich komponenty), z wyjątkiem gruntów, są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym
szacowanemu okresowi ich ekonomicznej użyteczności, który kształtuje się w następująco:
Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
1 rok – 80 lat
Urządzenia techniczne i maszyny
1 rok – 25 lat
Środki transportu
1 rok – 15 lat
Inne środki trwałe
1 rok – 10 lat
Dana pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta z bilansu po dokonaniu jej zbycia lub w
przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego
składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów z bilansu
(obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danej
pozycji) są ujmowane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym dokonano takiego usunięcia.
Wartość końcowa, okres użytkowania oraz metoda amortyzacji składników aktywów poddawane są corocznej
weryfikacji i w razie konieczności korygowane z efektem od początku następnego roku obrotowego.
Każdorazowo, przy wykonywaniu remontu, koszt remontu jest ujmowany w wartości bilansowej rzeczowych
aktywów trwałych, jeżeli są spełnione kryteria ujmowania.
10.3. Środki trwałe w budowie
Inwestycje rozpoczęte są wyceniane w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich
nabyciem lub wytworzeniem, w tym kosztów finansowych, pomniejszonych o odpisy aktualizujące z tytułu utraty
wartości. Inwestycje rozpoczęte nie są amortyzowane do momentu zakończenia ich budowy i oddania do
użytkowania.
Inwestycje rozpoczęte dotyczą środków trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według
cen nabycia lub kosztu wytworzenia.
Koszty finansowe aktywowane na środkach trwałych w budowie obejmują koszty obsługi zobowiązań
zaciągniętych w celu ich sfinansowania.
10.4. Udziały i akcje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych
Udziały i akcje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych wykazywane są według kosztu historycznego
pomniejszonego o utworzone odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości.
10.5. Utrata wartości aktywów niefinansowych
Na każdy dzień bilansowy Spółka ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić
utrata wartości któregoś ze składników aktywów. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, lub w razie
konieczności przeprowadzenia corocznego testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Spółka dokonuje
oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów.
16
GRUPA LOTOS S.A.
Wartość odzyskiwalna składnika aktywów odpowiada wartości godziwej tego składnika aktywów lub ośrodka
wypracowującego środki pieniężne, pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej, zależnie od tego,
która z nich jest wyższa. Wartość tę ustala się dla poszczególnych aktywów, chyba że dany składnik aktywów nie
generuje samodzielnie wpływów pieniężnych, które w większości są niezależne od tych, które są generowane
przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość
odzyskiwalna, ma miejsce utrata wartości i dokonuje się wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej.
Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości
bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed uwzględnieniem skutków opodatkowania, która
odzwierciedla bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko typowe dla danego
składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości składników majątkowych używanych w
działalności kontynuowanej ujmuje się w tych kategoriach kosztów, które odpowiadają funkcji składnika aktywów,
w przypadku którego stwierdzono utratę wartości.
Na każdy dzień bilansowy Spółka ocenia, czy występują przesłanki wskazujące na to, że odpis aktualizujący z
tytułu utraty wartości, który był ujęty w okresach poprzednich w odniesieniu do danego składnika aktywów jest
zbędny, lub czy powinien zostać zmniejszony. Jeżeli takie przesłanki występują, Spółka szacuje wartość
odzyskiwalną tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ulega
odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od czasu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości
szacunkowych stosowanych do ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku,
podwyższa się wartość bilansową składnika aktywów do wysokości jego wartości odzyskiwalnej.
Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości bilansowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po
odjęciu umorzenia), gdyby w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w
odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości składnika
aktywów ujmuje się niezwłocznie jako przychód w rachunku zysków i strat, chyba że dany składnik aktywów
wykazywany jest w wartości przeszacowanej, w którym to przypadku odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu
utraty wartości traktuje się jako zwiększenie kapitału z aktualizacji wyceny. Po odwróceniu odpisu aktualizującego,
w kolejnych okresach odpis amortyzacyjny dotyczący danego składnika jest korygowany w sposób, który pozwala
w ciągu pozostałego okresu użytkowania tego składnika aktywów dokonywać systematycznego odpisania jego
zweryfikowanej wartości bilansowej pomniejszonej o wartość końcową.
10.6. Zapasy
Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i ceny sprzedaży
netto.
Koszty poniesione w celu doprowadzenia składników zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu ujmowane są
w następujący sposób:
•
materiały i towary – według ceny nabycia ustalonej metodą średniej ważonej,
•
produkty gotowe i produkty w toku – według kosztu bezpośrednich materiałów i robocizny oraz
uzasadnionej części pośrednich kosztów produkcji, ustalonej przy normalnym wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych.
Cena sprzedaży netto jest to możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena sprzedaży bez podatku od towarów
i usług, podatku akcyzowego i opłaty paliwowej, pomniejszona o rabaty, opusty i tym podobne oraz koszty
związane z przystosowaniem składnika do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży.
17
GRUPA LOTOS S.A.
10.7. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności
Należności z tytułu dostaw i usług, których termin zapadalności wynosi zazwyczaj od 7 do 57 dni, są ujmowane i
wykazywane według kwot pierwotnie zafakturowanych, z uwzględnieniem odpisu na wątpliwe należności. Odpis
na należności oszacowywany jest wtedy, gdy ściągnięcie pełnej kwoty należności przestało być prawdopodobne.
Należności nieściągalne są odpisywane do rachunku zysków i strat w momencie stwierdzenia ich nieściągalności.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez
zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu
stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie. Jeżeli
zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu
jest ujmowane jako przychody finansowe.
10.8. Transakcje w walucie obcej
Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w walucie funkcjonalnej Spółki (polski złoty)
na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:
1) kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, w którym następuje transakcja – w przypadku operacji
sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań; lub
2) średnim ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień chyba, że w innym wiążącym
jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs.
Aktywa i zobowiązania monetarne wyrażone w walucie obcej są na dzień bilansowy przeszacowywane według
średniego kursu Narodowego Banku Polskiego na ten dzień. Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane
są odpowiednio w pozycji przychodów (kosztów) finansowych lub kosztu własnego sprzedaży, z wyjątkiem różnic
kursowych traktowanych jako część kosztów finansowania zewnętrznego kapitalizowanych w wartości środków
trwałych. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie
obcej są wykazywane po kursie historycznym z dnia transakcji. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane
według wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej są przeliczane na dzień bilansowy po kursie z dnia
dokonania wyceny do wartości godziwej.
Następujące kursy zostały przyjęte dla potrzeb wyceny bilansowej:
Kurs średni NBP na dzień
31 grudnia 2008 roku
USD
2,9618
2,4350
EUR
4,1724
3,5820
10.9. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych
Środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe przechowywane do terminu zapadalności
wyceniane są według wartości nominalnej.
Wykazana w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych pozycja środki pieniężne i ekwiwalenty środków
pieniężnych składa się z gotówki w kasie, kredytów w rachunku bieżącym oraz lokat bankowych o terminie
zapadalności nie dłuższym niż 3 miesiące, które nie zostały potraktowane jako działalność lokacyjna.
18
GRUPA LOTOS S.A.
10.10. Rozliczenia międzyokresowe
Spółka dokonuje czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów
sprawozdawczych.
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów dokonywane są w wysokości prawdopodobnych zobowiązań
przypadających na bieżący okres sprawozdawczy.
Pracownikom Spółki przysługuje prawo do urlopów na warunkach określonych w przepisach Kodeksu Pracy.
Spółka uznaje koszt urlopów pracowniczych na bazie memoriałowej, stosując metodę zobowiązań. Rezerwa
z tytułu niewykorzystanych urlopów pracowniczych ustalana jest w oparciu o różnicę pomiędzy faktycznym stanem
wykorzystania urlopów przez pracowników, a stanem jaki wynikałby z wykorzystania proporcjonalnego do upływu
czasu.
10.11. Kapitał własny
Kapitał własny ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na jego rodzaje i według zasad określonych
przepisami prawa i postanowieniami Statutu.
Kapitał podstawowy Grupy LOTOS S.A. stanowi kapitał Spółki i jest wykazywany według wartości nominalnej,
w wysokości zgodnej ze Statutem Spółki oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.
10.12. Rezerwy
Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany)
wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje
konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego
zobowiązania. Jeżeli Spółka spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład na mocy
umowy ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest
rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane
w rachunku zysków i strat po pomniejszeniu o wszelkie zwroty. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza
w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych
przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej
aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym
zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy
w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe.
10.13. Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe
Zgodnie z zakładowymi systemami wynagradzania pracownicy Spółki mają prawo do nagród jubileuszowych oraz
odpraw emerytalnych i rentowych. Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po przepracowaniu
określonej liczby lat. Odprawy emerytalne i rentowe są wypłacane jednorazowo, w momencie przejścia na
emeryturę lub rentę. Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz nagród jubileuszowych zależy od stażu
pracy oraz średniego wynagrodzenia pracownika. Spółka tworzy rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu
odpraw emerytalnych i rentowych oraz nagród jubileuszowych w celu przyporządkowania kosztów do okresów,
których dotyczą. Według MSR 19 „Świadczenia pracownicze” nagrody jubileuszowe są innymi długoterminowymi
świadczeniami pracowniczymi, natomiast odprawy emerytalne i rentowe są programami określonych świadczeń
po okresie zatrudnienia. Wartość bieżąca tych zobowiązań na każdy dzień bilansowy jest obliczona przez
niezależnego aktuariusza. Naliczone zobowiązania są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości
zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia i dotyczą okresu do dnia bilansowego. Informacje
demograficzne oraz informacje o rotacji zatrudnienia oparte są o dane historyczne. Zyski i straty z obliczeń
aktuarialnych są rozpoznawane w rachunku zysków i strat.
19
GRUPA LOTOS S.A.
10.14. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne
W momencie początkowego ujęcia, wszystkie kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne są ujmowane według
ceny nabycia odpowiadającej wartości godziwej otrzymanych środków pieniężnych, pomniejszonej o koszty
związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki.
Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne są następnie wyceniane według
zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu
zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki oraz dyskonta lub
premie uzyskane przy rozliczeniu zobowiązania. Zyski i straty są ujmowane w rachunku zysków i strat z chwilą
usunięcia zobowiązania z bilansu, a także w wyniku naliczania odpisu z tytułu utraty wartości.
10.15. Koszty finansowania zewnętrznego
Koszty finansowania zewnętrznego ujmuje się jako koszty w okresie, w którym je poniesiono, z wyjątkiem
kosztów, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego
składnika aktywów, które aktywuje się jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. W
zakresie, w jakim środki pożycza się specjalnie w celu pozyskania dostosowywanego składnika aktywów, kwotę
kosztów finansowania zewnętrznego, którą można aktywować jako część tego składnika aktywów ustala się jako
różnicę między rzeczywistymi kosztami finansowania zewnętrznego poniesionymi z tytułu danej pożyczki lub
kredytu w danym okresie, a przychodami z tytułu tymczasowego zainwestowania pożyczonych środków.
W stopniu, w jakim środki pożycza się bez ściśle określonego celu, a następnie przeznacza na pozyskanie
dostosowywanego składnika aktywów, kwotę kosztów finansowania zewnętrznego, które mogą być
kapitalizowane, ustala się poprzez zastosowanie stopy kapitalizacji do nakładów poniesionych na ten składnik
majątku.
10.16. Dotacje rządowe
Jeżeli istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z
nią warunki, wówczas dotacje rządowe są ujmowane według ich wartości godziwej.
Jeżeli dotacja dotyczy danej pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód w sposób współmierny
do kosztów, które dotacja ta ma w zamierzeniu kompensować. Jeżeli dotacja dotyczy składnika aktywów,
wówczas jej wartość godziwa jest ujmowana jako przychody przyszłych okresów, a następnie stopniowo, drogą
równych odpisów rocznych, odpisywana do rachunku zysków i strat przez szacowany okres użytkowania
związanego z nią składnika aktywów.
10.17. Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO2)
W celu ewidencji w swoim sprawozdaniu finansowym praw do emisji dwutlenku węgla (CO2) Spółka stosuje
metodę zobowiązań netto. Zgodnie z tą metodą Spółka rozpoznaje w swoim sprawozdaniu finansowym tylko
zobowiązania wynikające z przekroczenia przez Spółkę przyznanych limitów praw do emisji, a zobowiązanie to
jest rozpoznawane dopiero w momencie przekroczenia przyznanego Spółce limitu. Przychody z tytułu sprzedaży
niewykorzystanych przez Spółkę praw do emisji odnoszone są na dobro rachunku zysków i strat w momencie
sprzedaży.
20
GRUPA LOTOS S.A.
10.18. Podatek dochodowy
Na obowiązkowe obciążenia wyniku składają się: podatek bieżący (CIT) oraz podatek odroczony. Bieżące
obciążenie podatkowe jest obliczane na podstawie wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania) danego roku
obrotowego. Zysk (strata) podatkowa różni się od księgowego zysku (straty) netto w związku z wyłączeniem
przychodów podlegających opodatkowaniu i kosztów stanowiących koszty uzyskania przychodów w latach
następnych oraz pozycji kosztów i przychodów, które nigdy nie będą podlegały opodatkowaniu. Obciążenia
podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym.
Na potrzeby sprawozdawczości finansowej, rezerwa na podatek dochodowy jest tworzona metodą zobowiązań
bilansowych w stosunku do wszystkich różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością
podatkową aktywów i pasywów a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym.
Rezerwa na podatek odroczony ujmowana jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych:
− z wyjątkiem sytuacji, gdy rezerwa na podatek odroczony powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości
firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej
połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na wynik finansowy
brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych,
jak również niewykorzystanych ulg podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na
następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania,
który pozwoli wykorzystać w/w różnice, aktywa i straty:
− z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu odroczonego podatku dotyczące ujemnych różnic przejściowych
powstają w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej
połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto,
ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku jest weryfikowana na każdy dzień bilansowy i
ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania
wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku
dochodowego.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są
z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik
aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy
podatkowe) obowiązujące na dzień bilansowy lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne na dzień
bilansowy.
Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujmowanych bezpośrednio w kapitale własnym jest ujmowany w kapitale
własnym, a nie w rachunku zysków i strat.
Spółka kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu
odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny
do przeprowadzenia kompensat należności z rezerwami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek
dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.
21
GRUPA LOTOS S.A.
10.19. Instrumenty finansowe
Instrumenty finansowe w momencie wprowadzenia do ksiąg rachunkowych są wyceniane według kosztu (ceny
nabycia), stanowiącego wartość godziwą uiszczonej zapłaty. Koszty transakcji są ujmowane w wartości
początkowej instrumentów finansowych.
Po początkowym ujęciu instrumenty finansowe są zaliczane do jednej z czterech kategorii i wyceniane
w następujący sposób:
•
•
•
•
•
instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy,
instrumenty finansowe utrzymywane do terminu wymagalności – są wyceniane według zamortyzowanego
kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej,
pożyczki i należności – są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej
stopy procentowej, a zyski lub straty są ujmowane w rachunku zysków i strat. Należności o krótkim
terminie wymagalności, dla których nie określono stopy procentowej wyceniane są w kwocie wymaganej
zapłaty,
instrumenty finansowe dostępne do sprzedaży – są wyceniane według wartości godziwej, a zyski/(straty)
z tytułu aktualizacji wyceny są ujmowane w kapitale z aktualizacji wyceny do momentu sprzedaży
inwestycji lub obniżenia się jej wartości. W tym momencie łączny zysk lub strata z tytułu aktualizacji
wyceny jest odnoszony na rachunek zysków i strat,
zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu.
Wartość godziwa instrumentów finansowych stanowiących przedmiot obrotu na aktywnym rynku ustalana jest
w odniesieniu do cen notowanych na tym rynku na dzień bilansowy. W przypadku, gdy brak jest notowanej ceny
rynkowej, wartość godziwa jest szacowana na podstawie technik wyceny.
Zobowiązania finansowe nie będące instrumentami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik
finansowy są wyceniane według zamortyzowanego kosztu przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej.
Instrument finansowy zostaje usunięty z bilansu, gdy Spółka traci kontrolę nad prawami umownymi składającymi
się na dany instrument finansowy; zazwyczaj ma to miejsce w przypadku sprzedaży instrumentu lub gdy wszystkie
przepływy środków pieniężnych przypisane danemu instrumentowi przechodzą na niezależną stronę trzecią.
10.20.
Pochodne instrumenty finansowe
Instrumenty pochodne, z których korzysta Spółka w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze
zmianami kursów wymiany walut, to przede wszystkim kontrakty walutowe typu forward. Ponadto, Spółka w celu
zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym z ryzykiem cen surowców oraz produktów naftowych korzysta z
transakcji full barrel swap. Spółka korzysta z transakcji typu futures w celu zarządzania ryzykiem cen uprawnień
do emisji dwutlenku węgla CO2. Grupa LOTOS S.A. w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze
zmianą stóp procentowych korzysta z transakcji typu IRS, FRA. Tego rodzaju pochodne instrumenty finansowe są
wyceniane do wartości godziwej. Wartość godziwa walutowych kontraktów forward jest ustalana poprzez
odniesienie do bieżących kursów terminowych (forward) występujących przy kontraktach o podobnym terminie
zapadalności. Wartość godziwa kontraktów na zamianę stóp procentowych jest ustalana poprzez odniesienie do
wartości rynkowej podobnych instrumentów. Instrumenty pochodne wykazuje się jako aktywa, gdy ich wartość jest
dodatnia, i jako zobowiązania – gdy ich wartość jest ujemna. Zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej
instrumentów pochodnych, które nie spełniają zasad rachunkowości zabezpieczeń są bezpośrednio odnoszone
na wynik finansowy netto roku obrotowego.
22
GRUPA LOTOS S.A.
10.21. Utrata wartości aktywów finansowych
Na każdy dzień bilansowy Spółka ocenia czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości składnika aktywów
finansowych lub grupy aktywów finansowych.
Aktywa ujmowane według zamortyzowanego kosztu
Jeżeli istnieją obiektywne przesłanki na to, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości pożyczek i
należności wycenianych według zamortyzowanego kosztu, to kwota odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości
równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów finansowych a wartością bieżącą
oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych (z wyłączeniem przyszłych strat z tytułu nieściągnięcia
należności, które nie zostały jeszcze poniesione), zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy
procentowej (tj. stopy procentowej ustalonej przy początkowym ujęciu). Wartość bilansową składnika aktywów
obniża się bezpośrednio lub poprzez rezerwę. Kwotę straty ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Spółka ocenia najpierw, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości poszczególnych składników aktywów
finansowych, które indywidualnie są znaczące, a także przesłanki utraty wartości aktywów finansowych, które
indywidualnie nie są znaczące. Jeżeli z przeprowadzonej analizy wynika, że nie istnieją obiektywne przesłanki
utraty wartości indywidualnie ocenianego składnika aktywów finansowych, niezależnie od tego, czy jest on
znaczący, czy też nie, to Spółka włącza ten składnik do grupy aktywów finansowych o podobnej charakterystyce
ryzyka kredytowego i łącznie ocenia pod kątem utraty wartości. Aktywa, które indywidualnie są oceniane pod
kątem utraty wartości i dla których ujęto odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości lub uznano, że dotychczasowy
odpis nie ulegnie zmianie, nie są brane pod uwagę przy łącznej ocenie grupy aktywów pod kątem utraty wartości.
Jeżeli w następnym okresie odpis z tytułu utraty wartości zmniejszył się, a zmniejszenie to można w obiektywny
sposób powiązać ze zdarzeniem następującym po ujęciu odpisu, to uprzednio ujęty odpis odwraca się. Późniejsze
odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości ujmuje się w rachunku zysków i strat w zakresie, w
jakim na dzień odwrócenia wartość bilansowa składnika aktywów nie przewyższa jego zamortyzowanego kosztu.
Aktywa finansowe wykazywane według kosztu
Jeżeli występują obiektywne przesłanki, że nastąpiła utrata wartości nienotowanego instrumentu kapitałowego,
który nie jest wykazywany według wartości godziwej, gdyż jego wartości godziwej nie można wiarygodnie ustalić,
to kwotę odpisu z tytułu utraty wartości ustala się jako różnicę pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów
finansowych oraz wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy
zastosowaniu bieżącej rynkowej stopy zwrotu dla podobnych aktywów finansowych.
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
Jeżeli występują obiektywne przesłanki, że nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych dostępnego
do sprzedaży, to kwota stanowiąca różnicę pomiędzy ceną nabycia tego składnika aktywów (pomniejszona o
wszelkie spłaty kapitału i amortyzację) i jego bieżącą wartością godziwą, pomniejszoną o wszelkie odpisy z tytułu
utraty wartości tego składnika uprzednio ujęte w rachunku zysków i strat, zostaje wyksięgowana z kapitału
własnego i przeniesiona do rachunku zysków i strat. Nie można ujmować w rachunku zysków i strat odwrócenia
odpisu z tytułu utraty wartości instrumentów kapitałowych kwalifikowanych jako dostępne do sprzedaży. Jeżeli w
następnym okresie wartość godziwa instrumentu dłużnego dostępnego do sprzedaży wzrośnie, a wzrost ten może
być obiektywnie łączony ze zdarzeniem następującym po ujęciu odpisu z tytułu utraty wartości w rachunku zysków
i strat, to kwotę odwracanego odpisu ujmuje się w rachunku zysków i strat.
10.22. Uznawanie przychodów
Przychody są ujmowane w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że Spółka uzyska korzyści
ekonomiczne związane z daną transakcją oraz gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób.
23
GRUPA LOTOS S.A.
10.23. Sprzedaż produktów, towarów i usług
Przychody ze sprzedaży ujmowane są w wartości godziwej zapłat otrzymanych lub należnych i reprezentują
należności za produkty, towary i usługi dostarczone w ramach normalnej działalności gospodarczej,
po pomniejszeniu o rabaty, VAT i inne podatki związane ze sprzedażą (podatek akcyzowy, opłata paliwowa).
Sprzedaż towarów i produktów ujmowana jest w momencie ich dostarczenia, kiedy znaczące ryzyko i korzyści
wynikające z prawa własności do towarów i produktów zostały przekazane nabywcy.
10.24. Odsetki
Przychody z tytułu odsetek są rozpoznawane w momencie ich naliczenia (przy zastosowaniu efektywnej stopy
procentowej), jeżeli ich otrzymanie nie jest wątpliwe.
10.25. Dywidendy
Należne dywidendy zalicza się do przychodów finansowych na dzień powzięcia przez właściwy organ Spółki
uchwały o podziale zysku chyba, że w uchwale określono inny dzień prawa do dywidendy.
10.26. Szacunki Zarządu
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania
szacunków, które wpływają na wielkości wykazane w sprawozdaniu finansowym oraz w notach do tego
sprawozdania. Założenia i szacunki są oparte na najlepszej wiedzy Zarządu na temat bieżących i przyszłych
zdarzeń i działań, jednak rzeczywiste wyniki mogą się różnić od przewidywanych. Obszary, w których Zarząd
dokonał szacunków dotyczą m.in. rezerw, rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz aktywów
finansowych. Przyjęte istotne założenia przy dokonywaniu szacunków przedstawione zostały w odpowiednich
notach.
Wycena rezerw
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych zostały oszacowane za pomocą metod aktuarialnych.
Stawki amortyzacyjne
Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej
użyteczności składników rzeczowego majątku trwałego oraz wartości niematerialnych. Spółka corocznie dokonuje
weryfikacji przyjętych okresów ekonomicznej użyteczności na podstawie bieżących szacunków.
Wartość godziwa instrumentów finansowych
Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując
odpowiednie techniki wyceny. Przy wyborze odpowiednich metod i założeń Spółka kieruje się profesjonalnym
osądem.
Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego
Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości
zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników
podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione.
24
GRUPA LOTOS S.A.
10.27. Zysk/(Strata) netto na akcję
Zysk/(Strata) netto na akcję dla każdego okresu jest obliczony/(a) poprzez podzielenie zysku/(straty) netto za
dany okres przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym. Spółka nie prezentuje
rozwodnionego/(ej) zysku/(straty) na akcję, ponieważ nie występują czynniki rozwadniające zysk/(stratę) na akcję.
10.28. Zobowiązania i należności warunkowe
Przez zobowiązania warunkowe rozumie się obowiązek wykonania świadczeń, których powstanie jest uzależnione
od zaistnienia określonych zdarzeń. Zobowiązania warunkowe nie są wykazywane w bilansie, jednakże ujawnia
się informację o zobowiązaniu warunkowym, chyba, że prawdopodobieństwo wypływu środków uosabiających
korzyści ekonomiczne jest znikome. Należności warunkowe nie są wykazywane w bilansie, jednakże ujawnia się
informację o należności warunkowej, jeżeli wpływ środków uosabiających korzyści ekonomiczne jest
prawdopodobny.
25
GRUPA LOTOS S.A.
11. Rzeczowe aktywa trwałe oraz zaliczki na środki trwałe w budowie
w tysiącach złotych
31 grudnia 2008
(badane)
Grunty
Budynki i budowle
Urządzenia techniczne i maszyny
Środki transportu i pozostałe
Środki trwałe w budowie, w tym:
- wartość aktywowanych kosztów
finansowania
Razem rzeczowe aktywa trwałe
Zaliczki na środki trwałe w budowie, w
tym:
- wartość aktywowanych kosztów
finansowania
Razem
31 grudnia 2007
(badane)
14.636
924.456
434.054
36.515
1.992.024
14.509
959.682
503.051
31.640
381.361
153.719
==========
3.401.685
==========
2.837
==========
1.890.243
==========
1.194.489
766.004
37.612
==========
4.596.174
==========
6.953
==========
2.656.247
==========
Zmiany w rzeczowym majątku trwałym oraz zaliczki na środki trwałe w budowie
Grunty
Wartość księgowa
brutto
1 stycznia 2007
(badane)
Zwiększenia
-zakup
-z rozliczenia
inwestycji
- połączenie z
LOTOS Partner
Sp. z o.o.
- koszty finansowania
zewnętrznego
Zmniejszenia
-sprzedaż
-likwidacja
-pozostałe
Wartość księgowa
brutto
31 grudnia 2007
(badane)
Budynki i
budowle
Urządzenia
techniczne i
maszyny
Środki
transportu
i Inne
Środki
trwałe w
budowie
Zaliczki na
środki trwałe
w budowie
Razem
11.490
1.125.471
894.778
72.924
233.409
122.558
2.460.630
3.048
-
44.544
-
18.636
-
18.092
15.969
172.258
242.318
655.603
648.240
912.181
906.527
2.284
37.792
16.848
941
(73.161)
-
(15.296)
764
6.752
1.788
1.182
264
410
11.160
-
(744)
(744)
-
(524)
(15)
(492)
(17)
(315)
(187)
(128)
-
2.837
(148)
(148)
6.953
(12.157)
(12.157)
9.790
(13.888)
(202)
(1.364)
(12.322)
------14.538
-------1.169.271
------912.890
------90.701
------405.519
------766.004
------3.358.923
26
GRUPA LOTOS S.A.
Grunty
Wartość księgowa
brutto
1 stycznia 2008
(badane)
Zwiększenia
- zakup
- z rozliczenia
inwestycji
- transfery
- koszty finansowania
zewnętrznego
Zmniejszenia
-sprzedaż
-likwidacja
-pozostałe
Wartość księgowa
brutto
31 grudnia 2008
(badane)
Skumulowane
umorzenie
1 stycznia 2007
(badane)
Zwiększenia
- amortyzacja
- połączenie z
LOTOS Partner
Sp. z o.o.
Zmniejszenia
Skumulowane
umorzenie
31 grudnia 2007
(badane)
Skumulowane
umorzenie
1 stycznia 2008
(badane)
Zwiększenia
- amortyzacja
- transfery
- pozostałe
Zmniejszenia
Skumulowane
umorzenie
31 grudnia 2008
(badane)
Budynki i
budowle
Urządzenia
techniczne i
maszyny
Środki
transportu
i Inne
Środki
trwałe w
budowie
Zaliczki na
środki trwałe
w budowie
Razem
14.538
1.169.271
912.890
90.701
405.519
766.004
3.358.923
228
-
26.107
-
32.106
-
14.974
12.072
1.610.663
1.528.196
773.027
742.368
2.457.105
2.282.636
228
-
26.107
-
32.110
(4)
2.898
4
(68.415)
-
-
(7.072)
-
----14.766
(14)
(14)
------1.195.364
(2.341)
(199)
(2.142)
------942.655
(2.931)
(1.218)
(1.713)
------102.744
150.882
------2.016.182
30.659
(344.542)
(344.542)
------1.194.489
181.541
(349.828)
(1.417)
(3.869)
(344.542)
------5.466.200
21
148.899
309.943
45.886
-
-
504.749
8
1
60.874
57.887
100.278
99.466
13.465
12.846
-
-
174.625
170.200
7
----29
2.987
(184)
------209.589
812
(382)
------409.839
619
(290)
-----59.061
-------
-------
4.425
(856)
------678.518
29
209.589
409.839
59.061
-
-
678.518
101
101
----130
61.327
61.327
(8)
------270.908
100.037
100.039
(2)
(1.275)
------508.601
10.073
10.071
2
(2.905)
-----66.229
-------
-------
171.538
171.538
(4.188)
------845.868
27
GRUPA LOTOS S.A.
Grunty
Odpisy
aktualizujące z
tytułu trwałej utraty
wartości
1 stycznia 2007
(badane)
Zwiększenia
Zmniejszenia
Odpisy
aktualizujące z
wartości
31 grudnia 2007
(badane)
Odpisy
aktualizujące z
wartości
1 stycznia 2008
(badane)
Zwiększenia
Zmniejszenia
Odpisy
aktualizujące z
wartości
31 grudnia 2008
(badane)
Wartość księgowa
netto
1 stycznia 2007
(badane)
Wartość księgowa
netto
31 grudnia 2007
(badane)
Wartość księgowa
netto
31 grudnia 2008
(badane)
Budynki i
budowle
Urządzenia
techniczne i
maszyny
Środki
transportu
i Inne
Środki
trwałe w
budowie
Zaliczki na
środki trwałe
w budowie
Razem
-
-
-
-
-
-
-
-----
-------
-------
------
24.158
------24.158
-------
24.158
------24.158
-
-
-
-
24.158
-
24.158
-----
-------
-------
------
------24.158
-------
------24.158
=====
=======
=======
======
=======
=======
=======
11.469
976.572
584.835
27.038
233.409
122.558
1.955.881
=====
=======
=======
======
=======
=======
=======
14.509
959.682
503.051
31.640
381.361
766.004
2.656.247
=====
=======
=======
======
=======
=======
=======
14.636
=====
924.456
=======
434.054
=======
36.515
======
1.992.024
=======
1.194.489
=======
4.596.174
=======
Koszty obsługi zobowiązań w celu sfinansowania środków trwałych w budowie oraz zaliczek na środki trwałe w
budowie w okresie roku zakończonego dnia 31 grudnia 2008 roku wyniosły 181.541 tysięcy złotych
(31 grudnia 2007: 9.790 tysięcy złotych).
Na dzień 31 grudnia 2008 roku wartość aktywów trwałych stanowiących zabezpieczenie zobowiązań Spółki
wyniosła 1.087.252 tysięcy złotych. Na dzień 31 grudnia 2007 roku aktywa trwałe Spółki nie stanowiły
zabezpieczenia zobowiązań.
28
GRUPA LOTOS S.A.
Program 10+ (Program Kompleksowego Rozwoju Technicznego)
Elementem strategii rozwoju Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A., jest realizacja Programu 10+. Celem
Programu jest zwiększenie zdolności przerobowej rafinerii w Gdańsku o około 75%, czyli do 10,5 miliona ton ropy
naftowej rocznie przy wyższym współczynniku konwersji.
Po zakończeniu fazy przygotowawczej projektu, rozpoczęto wdrożenie Programu 10+. Do końca 2010 roku
zostaną wybudowane następujące instalacje w rafinerii Grupy LOTOS S.A. w Gdańsku:
- instalacja destylacji ropy (CDU/VDU),
- instalacja hydroodsiarczania olejów napędowych (HDS),
- instalacja hydrokrakingu (MHC),
- instalacja przerobu ciężkiej pozostałości (ROSE),
- wytwórnia wodoru (HGU),
- kompleks aminowo-siarkowy (KAS),
- rozbudowa infrastruktury (zbiorniki, media, połączenia międzyobiektowe).
Realizację budowy instalacji zgazowania ciężkiej pozostałości po przerobie ropy naftowej z ukierunkowaniem na
produkcję wodoru i mediów energetycznych zakłada się rozpocząć w okresie od 2012-2015 roku, w zależności od
koniunktury na rynku asfaltów.
Opracowany harmonogram ma na celu zwiększenie efektywności oraz bezpieczeństwa realizacji Programu 10+.
Aktualna struktura projektu umożliwia:
- zmniejszenie ryzyka wynikającego z deficytu siły roboczej, materiałów i ograniczonej dostępności usług
wykonawczych,
- obniżenie kosztów projektu oraz lepszego dopasowania strategii finansowania projektu do możliwości Spółki,
- wykorzystanie przez Grupę LOTOS S.A. sprzyjających trendów na rynku asfaltów.
Zgodnie ze strategią rządową i „Programem Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012 zakłada się, że rynek
asfaltów wzrośnie począwszy od roku 2010 i będzie rynkiem rosnącym co najmniej do roku 2012 zarówno pod
względem wolumenów jak i osiąganych cen (lub marż) produktów. Po zakończeniu realizacji Programu 10+,
Grupa LOTOS S.A. zamierza zwiększyć sprzedaż asfaltów do poziomu około 1.100 tysięcy ton rocznie.
Grupa LOTOS S.A. obecnie prowadzi prace przygotowawcze związane z projektem zgazowania ciężkiej
pozostałości i produkcji energii (IGCC), umożliwiające w latach 2012-2015 uruchomienie realizacji drugiego etapu
Programu 10+ skoncentrowanego na budowie i uruchomieniu kompleksu zgazowania (IGCC). Skapitalizowane
nakłady na projekt zgazowania ciężkiej pozostałości i produkcji energii (IGCC) do dnia
31 grudnia 2008 roku wyniosły 45.853 tysiące złotych i zdaniem Zarządu Spółki przyniosą korzyści ekonomiczne
w wartości niemniejszej niż poniesione nakłady.
Planowane nakłady na realizację Programu 10+ do 2012 roku wynoszą około 1,47 miliarda EUR.
Instalacja destylacji ropy naftowej w ramach Programu 10+
W dniu 19 lipca 2007 roku Grupa LOTOS S.A. i spółka LURGI S.A. z siedzibą w Krakowie podpisały kontrakt
na projektowanie techniczne, organizację dostaw oraz zarządzanie budową instalacji destylacji ropy naftowej.
Będzie to druga instalacja tego typu w rafinerii Grupy LOTOS S.A. w Gdańsku. Jej zdolność przerobowa wyniesie
4,5 miliona ton ropy rocznie, co pozwoli podnieść przerób ropy przez Grupę LOTOS S.A. do wysokości
10,5 miliona ton ropy rocznie, tj. o około 75%. Jej budowa pozwoli również poprawić poziom zaopatrzenia rynku
krajowego w paliwa.
Realizacja kontraktu zakończy się w październiku 2009 roku.
W dniu 1 sierpnia 2007 roku Grupa LOTOS S.A. i spółka LURGI S.A. z siedzibą w Krakowie podpisały aneks
do kontraktu zawartego w dniu 19 lipca 2007 roku na projektowanie techniczne, organizację dostaw
oraz zarządzanie budową instalacji destylacji ropy naftowej. Zgodnie z podpisanym aneksem spółka
LURGI S.A. z siedzibą w Krakowie zrealizuje również dostawy urządzeń budowanej instalacji destylacji ropy
naftowej.
29
GRUPA LOTOS S.A.
Kolejne aneksy zawarte odpowiednio 7 stycznia 2008 roku i 17 stycznia 2008 roku rozszerzają zakres
LURGI S.A. o dostawy materiałów masowych (bulk materials) w branżach: mechanicznej, elektrycznej i
automatycznej. Łącznie aneksy podpisane do końca 2008 roku zwiększyły wartość umowy z LURGI S.A. w
zakresie instalacji CDU/VDU do około 130,61 miliona EUR.
Uwzględniając zawarte aneksy, kontrakt dotyczący budowy destylacji ropy naftowej obejmujący projektowanie
techniczne, realizację dostaw urządzeń i materiałów oraz zarządzanie budową instalacji destylacji ropy naftowej
jest największą z zawartych transakcji pomiędzy wyżej wymienionymi podmiotami.
Umowa przewiduje kary umowne. Limit odpowiedzialności finansowej z tytułu nienależytego wykonywania umowy
przez LURGI S.A. wynosi 8% wartości kontraktu.
Instalacja hydroodsiarczania olejów napędowych (HDS) w ramach Programu 10+
W dniu 11 listopada 2006 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała kontrakt w formule „pod klucz” z firmą
ABB Lummus Global (CB&I Lummus GmbH) na realizację instalacji hydroodsiarczania olejów napędowych (HDS).
Kontrakt obejmuje projektowanie techniczne, dostawy materiałów i urządzeń i budowę instalacji oraz nadzór prac
ze strony CB&I Lummus GmbH.
Realizacja kontraktu zakończy się w maju 2009 roku.
Wartość kontraktu wraz z podpisanymi w 2008 roku tzw. Change Orders wynosi 112,87 milona EUR.
Instalacja hydrokrakingu (MHC) oraz kompleks aminowo – siarkowy (KAS) w ramach Programu 10+
W dniu 21 czerwca 2007 roku Grupa LOTOS S.A. oraz Technip Italy S.p.A., jako główny wykonawca
wraz z firmami Technip KTI S.p.A., Technip Polska Sp. z o.o. i KTI Poland S.A. podpisały kontrakt
EPC LSTK (cena ryczałtowa "pod klucz") na projektowanie techniczne, dostawy i budowę instalacji hydrokrakingu
("MHC") oraz kompleksu aminowo – siarkowego, tj. instalacji odzysku siarkowodoru ("ARU"), stripera wód
kwaśnych (SWS), instalacji odzysku siarki/oczyszczania gazów odlotowych (SRU/TGTU) dla
Grupy LOTOS S.A. w ramach Programu 10+.
Zakres realizacji MHC, ARU, SWS oraz SRU/TGTU jest dostosowany do planowanej zdolności przerobowej ropy
naftowej na poziomie 10,5 miliona ton rocznie. Realizacja kontraktu będzie trwała do listopada 2010 roku.
Wartość kontraktu wynosi 583,6 miliona EUR.
W dniu 7 maja 2008 roku został podpisany aneks do powyższej umowy, na mocy którego poza zmianą zakresu
prac zgodnie z tzw. Change Orders, aneks zwiększa wynagrodzenie kontraktorów do kwoty
589,8 miliona EUR.
Kontrakt zobowiązuje do wypłaty na rzecz Grupy LOTOS S.A. kar umownych z tytułu zwłoki w realizacji
lub niezachowania ustalonych parametrów budowanych instalacji. Całkowita odpowiedzialność wykonawcy
względem Grupy LOTOS S.A. ograniczona jest do 8% wartości kontraktu.
Instalacja wytwórni wodoru (HGU) w ramach Programu 10+
W dniu 28 czerwca 2007 roku Grupa LOTOS S.A. i spółka LURGI S.A. z siedzibą w Krakowie podpisały kontrakt
EPC LSTK (cena ryczałtowa "pod klucz") na projektowanie techniczne, dostawy i budowę instalacji wytwórni
wodoru na bazie technologii dostarczonej przez Lurgi AG Frankfurt w ramach Programu 10+ Grupy LOTOS S.A.
Wytwórnia wodoru będzie zaopatrywać instalacje produkcyjne w wodór niezbędny do produkcji czystych paliw.
Zakres nowej instalacji jest dostosowany do planowanej zdolności przerobu ropy naftowej na poziomie
10,5 miliona ton. Realizacja kontraktu potrwa do września 2009 roku.
Do powyższej umowy w 2008 roku zawarto aneksy na mocy których, z tytułu dodatkowych dostaw i prac dla
budowanej instalacji HGU wartość kontraktu została zwiększona do 82,57 miliona EUR.
30
GRUPA LOTOS S.A.
Instalacja przerobu ciężkiej pozostałości (ROSE) w ramach Programu 10+
Zgodnie z zapisami porozumienia wstępnego (EWA– Early Work Agreement) na realizację instalacji ROSE/SDA
podpisanego 27 czerwca 2008 roku, do końca lipca 2008 roku wynegocjowano tekst kontraktu, który następnie
został przekazany do analizy przez konsorcjum bankowe współfinansujące realizację Programu 10+. Ostatecznie,
po uzyskaniu aprobaty instytucji finansujących. W dniu 10 września 2008 roku został zawarty kontrakt z firmą
Technip Italy S.p.A na realizację instalacji ROSE, obejmujący projektowanie, dostawy materiałów i urządzeń oraz
doradztwo techniczne w czasie robót budowlanych.
Jednocześnie podpisanym we wrześniu 2008 roku kontraktem na ROSE lista głównych kontraktów na realizację
instalacji produkcyjnych wchodzących w skład uchwalonego przez Zarząd Grupy LOTOS S.A. zakresu
Programu 10+ została zamknięta.
Wartość umowy wynosi 62,75 miliona EUR i 21,12 miliona złotych.
Przewidywane uruchomienie instalacji – grudzień 2010 roku.
Instalacje pomocnicze i infrastruktura w ramach Programu 10+
W dniu 19 czerwca 2007 roku Grupa LOTOS S.A. oraz firma FLUOR S.A. podpisały kontrakt EPCM
na projektowanie techniczne oraz zarządzanie dostawami i budową instalacji pomocniczych i infrastruktury
w ramach Programu 10+. Budowa instalacji umożliwi Spółce sprostanie wymogom Unii Europejskiej dotyczącym
jakości olejów napędowych, które wejdą w życie w 2009 roku. Zakres realizacji jest dostosowany do planowanej
zdolności przerobowej ropy naftowej na poziomie 10,5 miliona ton rocznie. Realizacja kontraktu będzie trwała do
sierpnia 2010 roku. Kontrakt stanowi element strategii rozwoju Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A., która
zapewnia budowę instalacji produkcyjnych w ramach Programu 10+. Wyżej wymieniony kontrakt to drugi z
szeregu kontraktów (po kontrakcie EPC na budowę instalacji hydroodsiarczania olejów napędowych (tzw. HDS)).
12. Wartości niematerialne
Koszty zakończonych prac
rozwojowych
Wartość firmy
Oprogramowanie
Patenty, znaki towarowe i licencje
Pozostałe
Razem
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
1.862
2.115
42.224
181
102
1.862
2.647
48.086
45
===========
===========
46.382
52.742
===========
===========
31
GRUPA LOTOS S.A.
Zmiany stanu wartości niematerialnych
Wartość księgowa brutto
1 stycznia 2007
(badane)
Zwiększenia
- rozliczenia z inwestycji
- połączenie z LOTOS
Partner Sp. z o.o.
Zmniejszenia
- likwidacja
31 grudnia 2007
(badane)
1 stycznia 2008
(badane)
Zwiększenia
- rozliczenia z inwestycji
- transfer
- pozostałe
Zmniejszenia
- sprzedaż
- likwidacja
31 grudnia 2008
(badane)
Umorzenie 1 stycznia 2007
(badane)
Zwiększenia
- amortyzacja
- połączenie z LOTOS
Partner Sp. z o.o.
Zmniejszenia
Umorzenie 31 grudnia 2007
(badane)
Umorzenie 1 stycznia 2008
(badane)
Zwiększenia
- amortyzacja
- transfer
- pozostałe
Zmniejszenia
Umorzenie 31 grudnia 2008
(badane)
Koszty
zakończonych
prac
rozwojowych
306
-
Wartość firmy
Oprogramowanie
1.862
-
3.098
1.451
1.389
Patenty,
znaki
towarowe
i licencje
61.364
14.007
13.907
Pozostałe
Razem
225
-
64.993
17.320
15.296
--------306
1.862
--------1.862
62
(12)
(12)
--------4.537
100
(11)
(11)
------75.360
-----225
2.024
(23)
(23)
------82.290
306
--------306
1.862
--------1.862
4.537
563
563
(68)
(68)
--------5.032
75.360
5.235
6.408
(1.173)
(2.262)
(1.933)
(329)
------78.333
225
1.274
101
1.173
-----1.499
82.290
7.072
7.072
(2.330)
(1.933)
(397)
------87.032
135
45
45
19.193
10.377
10.311
102
102
102
-
1.125
777
715
17.831
9.453
9.449
--------204
---------
62
(12)
--------1.890
4
(10)
------27.274
-----180
66
(22)
------29.548
204
102
102
--------306
---------
1.890
1.095
1.095
(68)
--------2.917
27.274
9.996
10.971
(975)
(1.161)
------36.109
180
1.138
163
975
-----1.318
29.548
12.331
12.331
(1.229)
------40.650
32
GRUPA LOTOS S.A.
Odpisy aktualizujące z
wartości
1 stycznia 2007
(badane)
Zwiększenia
Zmniejszenia
wartości
31 grudnia 2007
(badane)
wartości
1 stycznia 2008
(badane)
Zwiększenia
Zmniejszenia
wartości
31 grudnia 2008
(badane)
Wartość księgowa netto
1 stycznia 2007
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
31 grudnia 2008
(badane)
Koszty
zakończonych
prac
rozwojowych
Wartość firmy
Oprogramowanie
-
-
-
---------
----------
-
Patenty,
znaki
towarowe
i licencje
Pozostałe
Razem
-
-
-
---------
-------
-----
------
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
------
-------
---------
---------
---------
-------
========
========
========
=======
=====
======
204
========
========
1.973
========
43.533
=======
90
=====
45.800
======
102
========
1.862
========
2.647
========
48.086
=======
45
=====
52.742
======
========
1.862
========
2.115
========
42.224
=======
181
=====
46.382
======
33
GRUPA LOTOS S.A.
13.
Długoterminowe aktywa finansowe
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
415.588
6.317
247.081
247.081
======
668.986
======
427.863
3.033
247.081
247.081
======
677.977
======
Udziały w jednostkach zależnych
Udziały w jednostkach pozostałych
Inne długoterminowe aktywa finansowe, w tym:
- dopłaty do kapitału
Razem
Wykaz podmiotów, w których Spółka posiada udziały w kapitale lub w ogólnej liczbie głosów w organie
stanowiącym podmiotu
Na dzień 31 grudnia 2008 roku i na dzień 31 grudnia 2007 roku udział w ogólnej liczbie głosów posiadanych przez
Spółkę w podmiotach zależnych i stowarzyszonych jest równy udziałowi w kapitałach tych jednostek.
Nazwa podmiotu
Siedziba
LOTOS Paliwa
Sp. z o.o.
Gdańsk
LOTOS Partner
Sp. z o.o.
Gdańsk
LOTOS Gaz S.A.
Przedmiot działalności
Sprzedaż hurtowa, detaliczna
paliw, lekkiego oleju opałowego,
zarządzanie siecią stacji paliw
LOTOS
Sprzedaż paliw i obsługa
detalicznych sieci koncernów
zagranicznych; obsługa
logistyczna
Procentowy udział Spółki
w kapitale podstawowym
31.12.2008
31.12.2007
100,00%
100,00%
-
Wartość bilansowa
udziałów/akcji
31.12.2008
31.12.2007
114.706
114.706
-(1)
-
-
Mława
Hurtowa i detaliczna sprzedaż
gazu płynnego
100,00%
100,00%
-
16.284
LOTOS Oil S.A.
Gdańsk
Produkcja i sprzedaż olejów
smarowych i smarów oraz
krajowa sprzedaż olejów
bazowych
100,00%
100,00%
505
505
LOTOS Asfalt
Sp. z o.o.
Gdańsk
Produkcja i sprzedaż asfaltów
100,00%
100,00%
78
78
LOTOS
Ekoenergia S.A.
Gdańsk
Realizacja budowy
podstawowych instalacji
Programu 10+; spółka nie
rozpoczęła działalności
operacyjnej
100,00%
100,00%
507
505
LOTOS Kolej
Sp. z o.o.
Gdańsk
Transport kolejowy
100,00%
100,00%
233
233
100,00%
100,00%
4.020
2.520
100,00%
100,00%
50
50
100,00%
100,00%
3.906
3.906
100,00%
353
353
100,00%
20.843
20.843
(spółka posiada własną
grupę kapitałową, dawniej
LOTOS Mazowsze S.A.)
LOTOS Serwis
Sp. z o.o.
Gdańsk
LOTOS Lab Sp. z o.o.
Gdańsk
LOTOS Straż
Sp. z o.o.
LOTOS Ochrona
Sp. z o.o.
LOTOS Parafiny
Sp. z o.o.
Działalność w zakresie
utrzymania ruchu
mechanicznego, elektrycznego i
automatyki, wykonawstwo
remontów
Wykonywanie analiz
laboratoryjnych
Gdańsk
Ochrona przeciwpożarowa
Gdańsk
Ochrona mienia i osób
Jasło
Produkcja i sprzedaż mas
parafinowych
100,00%
100,00%
34
GRUPA LOTOS S.A.
Nazwa podmiotu
LOTOS Tank
Sp. z o.o.
Siedziba
Jasło
LOTOS
Czechowice S.A.
(spółka posiada swoją
grupę kapitałową)
Czechowice
LOTOS Jasło S.A.
Jasło
Petrobaltic S.A.
UAB LOTOS Baltija
Gdańsk
Litwa
Rafineria Nafty
“GLIMAR” S.A.
Gorlice
LOTOS
Hydrokompleks
Sp. z o.o. w
likwidacji(3)
Gorlice
LOTOS Park
Technologiczny
Sp. z o.o.
LOTOS Exploration
and Production
Norge AS
Przedmiot działalności
Procentowy udział Spółki
w kapitale podstawowym
Wartość bilansowa
udziałów/akcji
31.12.2008
31.12.2007
Sprzedaż hurtowa paliw ciekłych,
gazowych oraz produktów
pochodnych
100,00%
100,00%
7.245
800
Magazynowanie i dystrybucja
paliw
80,04%
80,04%
13.918
13.918
80,01%
80,01%
-
-
69,00%
69,00%
245.931
245.931
100,00%
100,00%
1.158
1.158
-
91,54%
-
-
-
100,00%
-
51
27,45%
27,45%
2.135
2.135
-
100,00%
-
3.887
415.588
427.863
Wytwarzanie i przetwarzanie
produktów rafinacji ropy naftowej
oraz ich sprzedaż hurtowa i
detaliczna(2)
Pozyskiwanie oraz eksploatacja
złóż ropy naftowej i gazu
ziemnego
Obrót hurtowy i detaliczny olejami
smarowymi m.in. na terenie Litwy
i Białorusi, Ukrainy i Łotwy
Działalność rafineryjna, obecnie
działalność usługowa
Realizacja budowy oraz
późniejsza eksploatacja instalacji
Hydrokompleks; spółka nie
rozpoczęła działalności
operacyjnej
Doradztwo w zakresie prowadzenia
działalności gospodarczej i
zarządzania
Poszukiwanie i wydobycie ropy
naftowej na norweskim szelfie
kontynentalnym; świadczenie usług
Stavanger
związanych z poszukiwaniem i
Norwegia
wydobyciem ropy naftowej. Spółka
rozpoczęła działalność operacyjną
w listopadzie 2007 roku
Gorlice
Razem udziały w spółkach zależnych i stowarzyszonych
31.12.2008
31.12.2007
(1)
W dniu 29 czerwca 2007 roku postanowieniem Sądu Rejonowego Gdańsk - Północ w Gdańsku, VII Wydział Gospodarczy
Krajowego Rejestru Sądowego zarejestrowane zostało połączenie Grupy LOTOS S.A. z LOTOS Partner Sp. z o.o.
(2)
Z dniem 1 listopada 2008 roku spółka LOTOS Jasło S.A. zakończyła przerób ropy naftowej.
(3)
Dnia 26 listopada 2007 roku uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółka LOTOS Hydrokompleks Sp. z o.o.,
została postawiona w stan likwidacji. W dniu 20 października 2008 roku Sąd Rejonowy w Krakowie podjął decyzję o wykreśleniu
podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego.
35
GRUPA LOTOS S.A.
Zmiany stanu w posiadanych przez Spółkę udziałach
Wartość księgowa
1 stycznia 2007
(badane)
Nabycie udziałów i akcji
Połączenie z LOTOS
Partner Sp. z o.o.
Aktualizacja wartości
Transfery
Wartość księgowa
31 grudnia 2007
(badane)
Udziały w spółkach
zależnych
437.978
stowarzyszonych
pozostałych
150
6.395
4.537
-
5
(13.642)
(1.160)
150
(150)
(3.367)
=========
=========
=========
(1)
427.863
-
3.033
=========
=========
=========
Wartość księgowa
1 stycznia 2008
(badane)
427.863
-
3.033
Nabycie udziałów i akcji
Sprzedaż udziałów i akcji
Aktualizacja wartości
Transfery
Pozostałe
7.945
(3.887)(3)
(16.284)(4)
2
(51)
-
(83)
3.367
-
=========
=========
(2)
=========
Wartość księgowa
31 grudnia 2008
(badane)
415.588
-
6.317
=========
=========
=========
(1)
W dniu 11 kwietnia 2007 roku Grupa LOTOS S.A. zawarła ze spółką LOTOS Jasło S.A. umowę zakupu 700 udziałów spółki
LOTOS Tank Sp. z o.o. Udziały, których dotyczy powyższa umowa, o łącznej wartości nominalnej 350 tysięcy złotych, są równe,
niepodzielne i stanowią 70% kapitału zakładowego LOTOS Tank Sp. z o.o. Grupa LOTOS S.A. nabyła udziały
LOTOS Tank Sp. z o.o. za cenę 642,5 tysięcy złotych wykorzystując własne środki finansowe. Wartość nabytych udziałów
wyniosła 650 tysięcy złotych. W wyniku transakcji Grupa LOTOS S.A. stała się właścicielem 1.000 udziałów stanowiących 100%
kapitału zakładowego spółki LOTOS Tank Sp. z o.o. W dniu 22 września 2007 roku przez Centralny Rejestr Podmiotów
Gospodarczych w Brønnøysund została zarejestrowana spółka LOTOS Exploration and Production Norge AS z siedzibą w
Stavanger w Norwegii. W nowoutworzonym podmiocie Grupa LOTOS S.A. objęła 100% udziałów pokrywając w całości kapitał
zakładowy w wysokości 8.000 tysięcy NOK. Wartość nabytych akcji wyniosła 3.887 tysięcy złotych.
(2)
W dniu 24 lipca 2008 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała oświadczenie o objęciu udziałów spółki LOTOS Tank Sp. z o.o. w
podwyższonym kapitale zakładowym, które Grupa LOTOS S.A. w całości pokryła gotówką. Kapitał zakładowy
LOTOS Tank Sp. z o.o. został podwyższony z kwoty 500 tysięcy złotych do kwoty 6.945 tysięcy złotych, tj. o kwotę
6.445 tysięcy złotych poprzez podwyższenie wartości nominalnej 1.000 sztuk dotychczasowych udziałów z kwoty
500 złotych do kwoty 6.945 złotych za każdy udział. Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce LOTOS Tank Sp. z o.o.
nastąpiło w związku z rozwojem przez LOTOS Tank Sp. z o.o. handlu paliwem lotniczym JET. W dniu 31 lipca 2008 roku
Grupa LOTOS S.A. zapłaciła należną kwotę w wysokości 6.445 tysięcy złotych. W dniu 5 sierpnia 2008 roku
Grupa LOTOS S.A. objęła udziały spółki LOTOS Serwis Sp. z o.o. w podwyższonym kapitale zakładowym. Grupa LOTOS S.A.
objęła powyższe udziały po cenie nominalnej i pokryła je w całości gotówką. Kapitał zakładowy LOTOS Serwis Sp. z o.o. został
podwyższony z kwoty 2.500 tysięcy złotych do kwoty 4.000 tysięcy złotych, tj. o kwotę 1.500 tysięcy złotych poprzez utworzenie
3.000 nowych udziałów o wartości nominalnej 500 złotych. W dniu 8 sierpnia 2008 roku Grupa LOTOS S.A. zapłaciła należną
kwotę za udziały w wysokości 1.500 tysięcy złotych.
(3)
W dniu 19 stycznia 2005 roku Sąd Rejonowy w Nowym Sączu ogłosił upadłość Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. w Gorlicach.
Sąd Rejonowy w Nowym Sączu Wydział V Sąd Gospodarczy po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2008 roku sprawy upadłości
Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. w Gorlicach w przedmiocie wniosku syndyka upadłości „Capricorn” Sp. z o.o. w Nowym Sączu o
umorzenie postępowania upadłościowego postanowił na podstawie art. 361 pkt 2 prawa upadłościowego i naprawczego
umorzyć postępowanie upadłościowe. W dniu 25 lipca 2008 roku wyrok sądu uprawomocnił się. W dniu 1 grudnia 2008 roku
Grupa LOTOS S.A. zawarła z Podkarpackim Holdingiem Budowy Dróg "Drogbud" Sp. z o.o. z siedzibą w Strzyżowie umowę
36
GRUPA LOTOS S.A.
sprzedaży posiadanego pakietu akcji Rafinerii Nafty "GLIMAR" S.A. Przedmiotem umowy jest sprzedaż 9.520.000 akcji
Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. o wartości nominalnej 10 złoty każda, które stanowią 91,54% kapitału akcyjnego tej spółki.
Wartość transakcji ustalono na poziomie 1.000 tysiąca złotych. Wartość ewidencyjna w księgach rachunkowych
Grupy LOTOS S.A. akcji będących przedmiotem sprzedaży wynosiła na dzień zawarcia umowy 0 (patrz Nota 20 Dodatkowych
informacji i objaśnień). W dniu 19 maja 2008 roku Zarząd spółki Petrobaltic S.A. podjął decyzję o rozpoczęciu procedury
rejestracji podniesienia kapitału zakładowego i objęcia przez spółkę Petrobaltic S.A. 80% akcji w spółce LOTOS Exploration and
Production Norge AS. W dniu 12 czerwca 2008 roku Grupa LOTOS S.A. zawarła ze spółką Petrobaltic S.A. umowę zbycia 8
milionów akcji spółki LOTOS Exploration and Production Norge AS stanowiących 20% kapitału zakładowego spółki, o łącznej
wartości 8 milionów NOK (tj. 3.376 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP na dzień 12 czerwca
2008 roku). Wartość ewidencyjna będących przedmiotem umowy aktywów LOTOS Exploration and Production Norge AS w
księgach rachunkowych Grupy LOTOS S.A. wynosiła 3.887 tysięcy złotych.
(4)
Na dzień 31 grudnia 2008 roku Spółka dokonała odpisu aktualizującego trwałej utraty wartość udziałów spółki
LOTOS Gaz S.A.
14.
Zapasy
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
613.036
221.097
114.312
1.325.000
681.931
263.606
154.307
1.369.986
============
============
Wyroby gotowe
Półprodukty i produkty w toku
Towary
Materiały
Zapasy netto
2.273.445
2.469.830
============
============
Na dzień 31 grudnia 2008 roku wartość zapasów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań finansowych Grupy
LOTOS S.A. z tytułu kredytu, o którym mowa w Nocie 24 Dodatkowych informacji i objaśnień, wyniosła
2.096.703 tysięcy złotych (31 grudnia 2007: 2.469.830 tysięcy złotych).
Na dzień 31 grudnia 2008 roku wartość bilansowa zapasów wycenianych po koszcie wytworzenia lub cenie
nabycia wynosiła 1.546.097 tysięcy złotych, a według ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania
727.348 tysięcy złotych (31 grudnia 2007 odpowiednio: 2.420.127 tysięcy złotych; 49.703 tysięcy złotych).
Odpisy aktualizujące wartość zapasów
Wyroby gotowe
Półprodukty i produkty w toku
Towary
Materiały
Odpisy aktualizujące
wartość zapasów, razem
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
116.950
12.034
41.362
56.026
8.904
70
4.824
===========
===========
226.372
13.798
===========
===========
W okresie roku zakończonego dnia 31 grudnia 2008 roku Spółka dokonała odpisu aktualizującego wartość
zapasów w kwocie 221.807 tysięcy złotych (31 grudnia 2007: 9.373 tysięcy złotych) oraz rozwiązała odpis
aktualizujący wartość zapasów w kwocie 9.233 tysięcy złotych (31 grudnia 2007: 16.739 tysięcy złotych).
37
GRUPA LOTOS S.A.
Obowiązkowe zapasy paliw ciekłych
Do dnia 7 kwietnia 2007 roku Grupa LOTOS S.A. stosowała przepisy dotyczące obowiązkowych zapasów paliw
ciekłych na podstawie art. 19a ust. 5 ustawy z dnia 30 maja 1996 roku o rezerwach państwowych oraz zapasach
obowiązkowych paliw (Dz. U. z 2003 roku Nr 24, poz. 197, z 2004 roku Nr 42, poz. 386 z 2005 roku Nr 132, poz.
1110 oraz Nr 143, poz.1201). Na podstawie w/w ustawy producent i przywożący tworzy zapasy obowiązkowe
paliw ciekłych, zwanych dalej "zapasami", w oparciu o zrealizowaną przez nich w roku poprzednim produkcję lub
przywóz dokonany w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu z uwzględnieniem harmonogramu
osiągnięcia wymaganej wielkości zapasów paliw ciekłych określonej na koniec danego roku, zgodnie z
załącznikiem do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 roku (Dz. U. z 2005 roku, Nr 266,
poz. 2240) w sprawie harmonogramu tworzenia zapasów paliw ciekłych. Harmonogram ten określa ścieżkę
dojścia w roku 2008 i latach kolejnych do poziomu zapasów odpowiadającego 76 dniom średniej wewnętrznej
konsumpcji paliw na koniec roku. Łącznie z istniejącymi rezerwami gospodarczymi, odpowiadającymi 14 dniowej
konsumpcji, osiągnie się zapas 90 dniowy, wymagany przez Unię Europejską. W każdym kolejnym roku
wymagany poziom zapasów powinien ulegać zwiększeniu o wielkość zapasów wymaganą dla takiej ilości dni, jaka
jest dla każdego kolejnego roku określona w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia
2005 roku w sprawie harmonogramu tworzenia zapasów paliw ciekłych.
Zapasy obowiązkowe paliw mogą być utrzymywane w wyrobie gotowym, półproduktach oraz w ropie naftowej,
przy czym łączna ilość utrzymywana w półproduktach i ropie naftowej (uwzględniając potencjał wytwórczy paliw z
ropy) nie może przekroczyć procentowego udziału w zapasach poszczególnych paliw określonych w
Rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego sposobu tworzenia i ustalania ilości zapasów
obowiązkowych paliw ciekłych z dnia 12 maja 2006 roku (Dz. U. z 2006 roku, Nr 92, poz. 642).
Od 7 kwietnia 2007 roku obowiązują nowe zasady funkcjonowania systemu zapasów obowiązkowych,
wprowadzone ustawą z dnia 16 lutego 2007 roku o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu
ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń
na rynku naftowym (Dz.U. Nr 52, poz. 343, z dnia 23 marca 2007 roku). Zapasy obowiązkowe obejmują ropę
naftową, produkty naftowe (paliwa ciekłe), gaz płynny LPG. Zdefiniowana została podstawa obliczania wymaganej
ilości zapasów oraz określono zakres podmiotowy obowiązku rozbudowy zapasów obowiązkowych w 2007 roku
73 dni i od 2008 roku 76 dni z wyłączeniem gazu płynnego LPG.
Szczegółowe zasady ustalają obowiązujące od dnia 25 maja 2007 roku następujące rozporządzenia Ministra
Gospodarki:
•
z dnia 24 kwietnia 2007 roku w sprawie szczegółowego wykazu surowców oraz produktów naftowych
objętych systemem zapasów interwencyjnych (Dz. U. Nr 81 poz. 546),
•
z dnia 24 kwietnia 2007 roku w sprawie szczegółowego sposobu tworzenia i utrzymywania zapasów
obowiązkowych ropy naftowej lub paliw oraz ustalania ich ilości (Dz. U. Nr 81 poz. 547),
•
z dnia 24 kwietnia 2007 roku w sprawie rejestru producentów i handlowców obowiązanych do tworzenia i
utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw (Dz. U. Nr 81 poz. 548),
•
z dnia 24 kwietnia 2007 roku w sprawie szczegółowego sposobu obniżania ilości zapasów obowiązkowych
ropy naftowej lub paliw (Dz. U. Nr 81 poz. 549).
Wartość brutto zapasów obowiązkowych z uwzględnieniem powyższych przepisów jest następująca:
Zapasy obowiązkowe
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
1.678.291
1.919.427
===========
===========
38
GRUPA LOTOS S.A.
15.
Należności z tytułu dostaw i usług, pozostałe należności
Należności z tytułu dostaw i usług,
w tym:
- od jednostek powiązanych
Należności z tytułu podatku
dochodowego od osób prawnych
Pozostałe należności, w tym:
- od jednostek powiązanych
Należności netto
Odpis aktualizujący wartość
należności
Należności brutto
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
1.181.046
1.581.403
802.338
1.032.964
177.252
16.406
37
23.800
173
===========
===========
1.374.704
1.605.203
75.665
77.475
=============
===========
1.450.369
1.682.678
=============
===========
Na dzień 31 grudnia 2008 roku na należnościach Spółki była ustanowiona cesja z tytułu zabezpieczenia kredytu, o
którym mowa w Nocie 24 Dodatkowe informacje i objaśnienia. Na dzień 31 grudnia 2007 roku na należnościach
Spółki nie była ustanowiona cesja z tytułu zabezpieczeń.
Informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi przedstawione są w Nocie 42 Dodatkowych informacji
i objaśnień.
Okres spłaty należności handlowych związany z normalnym tokiem sprzedaży wynosi 7-57 dni.
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości należności
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Stan na początek okresu
77.475
72.655
Zwiększenia
Zmniejszenia
504
(2.314)
6.114
(1.294)
============
============
Stan na koniec okresu
75.665
77.475
============
============
39
GRUPA LOTOS S.A.
Analiza wiekowania należności przeterminowanych nie objętych odpisem
31 grudnia 2008 oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawia się następująco:
31 grudnia 2008
(badane)
Do 1 miesiąca
Od 1 do 3 miesięcy
Od 3 do 6 miesięcy
Od 6 miesięcy do 1 roku
Powyżej roku
na
dzień
31 grudnia 2007
(badane)
15.728
42
101
562
57
3.437
142
146
239
=============
============
Razem
aktualizującym
16.490
3.964
=============
============
W ocenie Spółki w odniesieniu do należności handlowych nie występuje istotna koncentracja ryzyka kredytowego.
Maksymalna ekspozycja Spółki na ryzyko kredytowe na dzień bilansowy jest najlepiej reprezentowana przez
wartość bilansową tych instrumentów.
16.
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
17.897
241
13.994
65
=============
===========
Ubezpieczenie majątkowe
i inne
Pozostałe
Razem
18.138
14.059
=============
===========
18.138
-
14.059
-
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
302.250
96.099
113.334
8.011
15
159.985
6.068
22.848
-
388
87.700
3.870
Część krótkoterminowa
Część długoterminowa
17.
Krótkoterminowe aktywa finansowe
Dodatnia wycena pochodnych
instrumentów finansowych, w tym:
- swap towarowy (surowce i
produkty naftowe)
- futures (emisja CO2)
- forwardy i spoty walutowe
- opcje walutowe
- swap procentowy (IRS)
Pozostałe, w tym:
- pożyczki dla jednostek
powiązanych
===========
Razem
302.250
===========
3.870
===========
99.969
===========
40
GRUPA LOTOS S.A.
18.
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych
Środki pieniężne w banku
Środki pieniężne w kasie
Razem
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
152.689
25
104.436
8
===========
===========
152.714
104.444
===========
===========
Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych, których wysokość zależy od
stopy oprocentowania jednodniowych lokat bankowych. Lokaty krótkoterminowe są dokonywane na różne okresy,
od jednego dnia do trzech miesięcy, w zależności od aktualnego zapotrzebowania Spółki na środki pieniężne i są
oprocentowane według ustalonych dla nich stóp procentowych.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku Spółka dysponowała niewykorzystanymi przyznanymi środkami kredytowymi
w wysokości 743.274 tysięcy złotych (31 grudnia 2007: 1.009.676 tysięcy złotych) związanymi z kredytami
obrotowymi (w tym przyznany kredyt na refinansowanie i finansowanie zapasów Grupy LOTOS S.A. udzielony
przez Konsorcjum banków (1) oraz kredyt obrotowy Konsorcjum banków (4), patrz Nota 24 Dodatkowych
informacji i objaśnień), w odniesieniu do których wszystkie warunki zawieszające zostały spełnione.
Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania na dzień 31 grudnia 2008 roku wyniosły
82.070 tysięcy złotych (31 grudnia 2007: 4.458 tysięcy złotych) i dotyczą głównie:
- lokaty w kwocie 31.440 tysięcy złotych zabezpieczającej spłatę odsetek od kredytu na finansowanie zapasów,
- depozytu zabezpieczającego w kwocie 7.263 tysięcy złotych,
- lokaty zabezpieczającej w kwocie 1.502 tysięcy złotych, ustanowionej jako zabezpieczenie na rzecz Urzędu
Celnego w Pruszkowie,
- środków w kwocie 29.904 tysięcy złotych na rachunku wydzielonym do obsługi płatności związanych
z inwestycjami w ramach Programu 10+,
- środków w kwocie 11.961 tysięcy złotych na rachunku wydzielonym do obsługi płatności związanych ze spłatą
kapitału i odsetek od kredytów zaciągniętych w związku z realizacją Programu 10+.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku wartość środków pieniężnych na rachunkach bankowych, na których ustanowiono
zastaw rejestrowy, celem zabezpieczenia zobowiązań z tytułu kredytów Grupy LOTOS S.A. na dzień 31 grudnia
2008 roku wynosiła 36.080 tysięcy złotych (31 grudnia 2007: 13.730 tysięcy złotych).
19.
Informacja o strukturze środków pieniężnych do rachunku przepływów pieniężnych
Środki pieniężne w banku
Środki pieniężne w kasie
Kredyty w rachunku bieżącym
Środki pieniężne, razem
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
152.689
25
(287.017)
104.436
8
(378.580)
===========
===========
(134.303)
(274.136)
===========
===========
41
GRUPA LOTOS S.A.
Podział działalności Spółki w rachunku przepływów pieniężnych
Do działalności operacyjnej zalicza się transakcje i zdarzenia związane z podstawowym rodzajem działalności
jednostki oraz inne rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności inwestycyjnej lub finansowej.
Do działalności inwestycyjnej zalicza się transakcje i zdarzenia, których przedmiotem jest zakup lub sprzedaż
rzeczowych aktywów trwałych (środków trwałych, inwestycji rozpoczętych), wartości niematerialnych,
długoterminowych inwestycji i krótkoterminowych aktywów finansowych (z wyjątkiem środków pieniężnych i ich
ekwiwalentów) oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści, z wyjątkiem dotyczących podatku dochodowego.
Do działalności finansowej zalicza się transakcje i zdarzenia, których przedmiotem jest pozaoperacyjne
pozyskiwanie źródeł finansowania lub ich spłata oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści, z wyjątkiem
dotyczących podatku dochodowego. Wystąpienie przepływów pieniężnych w działalności finansowej powoduje
zmiany rozmiarów i relacji kapitału własnego i zadłużenia finansowego.
Przyczyny występowania różnic pomiędzy bilansowymi zmianami niektórych pozycji oraz zmianami
wynikającymi z rachunku przepływów pieniężnych
Należności
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Bilansowa zmiana stanu należności długoterminowych
i krótkoterminowych netto
Zmiana stanu należności z tytułu podatku dochodowego
Połączenie z LOTOS Partner Sp. z o.o.
Dodatnia wycena instrumentów finansowych
Pozostałe
Zmiana stanu należności w rachunku przepływów
pieniężnych
Zobowiązania
230.499
177.252
3.167
(3.369)
(71.755)
(15.182)
286.836
3.363
-------------
-------------
407.551
203.262
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Bilansowa zmiana stanu zobowiązań krótko
- i długoterminowych oraz rozliczeń międzyokresowych
biernych
Zmiana stanu kredytów i pożyczek krótko
- i długoterminowych
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu podatku dochodowego
Zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych
Ujemna wycena instrumentów finansowych
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu leasingu finansowego
Zmiana stanu zobowiązań i rozliczeń międzyokresowych
biernych w rachunku przepływów pieniężnych
2.597.097
1.156.640
(2.548.010)
5.430
(239.547)
(209.124)
(7)
(744.650)
(5.430)
(28.449)
(3.245)
(281.935)
(495)
-------------
-------------
(394.161)
92.436
42
GRUPA LOTOS S.A.
Rezerwy
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Bilansowa zmiana stanu rezerw
Zmiana stanu rezerwy na podatek odroczony
Zmiana stanu rezerw w rachunku przepływów
pieniężnych
Zapasy
(110.844)
122.431
-
(13.276)
11.458
(4.931)
-------------
-------------
11.587
(6.749)
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Bilansowa zmiana stanu zapasów
Pozostałe
Zmiana stanu zapasów w rachunku przepływów
pieniężnych
196.385
(56)
(894.162)
964
-
-------------
-------------
196.329
(893.198)
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Bilansowa zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
czynnych
Zmiana stanu aktywa z tytułu podatku odroczonego
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych czynnych w
rachunku przepływów pieniężnych
Środki pieniężne
(62.306)
58.227
(11.711)
584
-
-------------
-------------
(4.079)
(11.127)
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
Zmiana stanu oprocentowanych kredytów w rachunku
bieżącym
Zmiana stanu środków pieniężnych w rachunku
przepływów pieniężnych
48.270
103.119
91.563
(258.271)
-------------
-------------
139.833
(155.152)
43
GRUPA LOTOS S.A.
20.
Instrumenty finansowe
Charakterystyka instrumentów finansowych
Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Spółka wykazuje transakcje pochodne o dodatniej wartości godziwej jako aktywa finansowe przeznaczone do
obrotu, a transakcje pochodne o ujemnej wartości godziwej wykazywane są jako zobowiązania finansowe
przeznaczone do obrotu. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu obejmują wycenę
następujących rodzajów instrumentów pochodnych: forward, futures, swapy, opcje.
Wartość godziwa full barrel swap ustalana jest w oparciu o przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji
kalkulowane w oparciu o różnicę między średnią ceną rynkową, a ceną transakcyjną. Wycena swapów
towarowych ustalana jest w oparciu o hipotetyczną transakcję przeciwstawną (zamykającą), przy użyciu średniej z
kwotowań rynkowych.
Wartość godziwa kontraktów futures na uprawnienia do emisji dwutlenku węgla - CO2 (EUA, CER) ustalana jest w
oparciu o różnicę między ceną rynkową publikowaną na dzień wyceny przez Europejską Giełdę Klimatyczną
(ECX) a ceną transakcyjną.
Wartość godziwa forwardów walutowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu
zawartych transakcji kalkulowane w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena
terminowa kalkulowana jest w oparciu o fixing Narodowego Banku Polskiego i krzywą stóp procentowych
implikowaną z transakcji fx swap. Przy kalkulacji wyceny opcji walutowych obok wymienionych powyżej czynników
koniecznych dla wyceny walutowej transakcji forward dodatkowo uwzględnia się parametr zmienności
implikowanej.
Wartość godziwa transakcji terminowych na stopę procentową ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe
przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowane w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną
transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o krzywą stóp procentowych zerokuponowych.
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
Wartość długoterminowych aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży wycenianych według wartości
godziwej na dzień 31 grudnia 2008 roku i na dzień 31 grudnia 2007 roku, obejmuje głównie akcje i udziały, dla
których nie istnieje aktywny rynek.
Pożyczki udzielone i należności
Pożyczki udzielone Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A.
W dniach 23 września 2003 roku oraz 8 kwietnia 2004 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała z Rafinerią Nafty
„GLIMAR” S.A. umowy pożyczkowe na finansowanie działalności operacyjnej i inwestycyjnej, w tym
w szczególności inwestycji Hydrokompleks Glimar, w łącznej kwocie 90 milionów złotych. Do dnia 31 grudnia 2004
roku Grupa LOTOS S.A. wypłaciła Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. środki pieniężne wynikające z podpisanych
umów w wysokości 48 milionów złotych. Dodatkowo, w związku z podpisanym w dniu 12 lutego 2004 roku
oświadczeniem Grupy LOTOS S.A. (Letter of Comfort) dla Banku Przemysłowo-Handlowego S.A. Spółka podjęła
zobowiązania związane ze współfinansowaniem inwestycji Hydrokompleks Glimar oraz utrzymaniem odpowiedniej
sytuacji ekonomiczno-finansowej Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. W opinii Zarządu Spółki zobowiązania te nie
stanowią zobowiązań finansowych na dzień bilansowy.
Aktywa z tytułu udzielonych pożyczek według stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień
31 grudnia 2007 roku są objęte odpisem w pełnej wysokości. Spółka według stanu na dzień
31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku posiada rezerwy na potencjalne zobowiązania
wynikające z powyższych umów w kwocie 15.853 tysięcy złotych (patrz Nota 25 Dodatkowych informacji i
objaśnień).
44
GRUPA LOTOS S.A.
W dniu 19 stycznia 2005 roku Sąd Rejonowy w Nowym Sączu ogłosił upadłość Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A.
w Gorlicach. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu Wydział V Sąd Gospodarczy po rozpoznaniu w dniu
11 marca 2008 roku sprawy upadłości Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. w Gorlicach w przedmiocie wniosku syndyka
upadłości „Capricorn” Sp. z o.o. w Nowym Sączu o umorzenie postępowania upadłościowego postanowił na
podstawie art. 361 pkt 2 prawa upadłościowego i naprawczego umorzyć postępowanie upadłościowe.
Na postanowienie Sądu Rejonowego w Nowym Sączu Wydział V Sąd Gospodarczy wniesione zostały zażalenia
do Sądu Okręgowego w Krakowie, Wydział XII Gospodarczy - Odwoławczy. W dniu 25 lipca 2008 roku Sąd
Okręgowy w Krakowie, Wydział XII Gospodarczy - Odwoławczy wydał postanowienie Syg. akt XII Gz 242/08
oddalające zażalenia. Postanowienie Sądu Rejonowego w Nowym Sączu Wydział V Sąd Gospodarczy o
umorzeniu postępowania upadłościowego uprawomocniło się.
W dniu 1 grudnia 2008 roku Grupa LOTOS S.A. zawarła z Podkarpackim Holdingiem Budowy Dróg "Drogbud" Sp.
z o.o. z siedzibą w Strzyżowie umowę sprzedaży posiadanego pakietu akcji Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A.
Przedmiotem umowy jest sprzedaż 9.520.000 akcji Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. o wartości nominalnej
10 złoty każda, które stanowią 91,54% kapitału akcyjnego tej spółki. Wartość transakcji ustalono na poziomie
1.000 tysiąca złotych. Wartość ewidencyjna w księgach rachunkowych Grupy LOTOS S.A. akcji będących
przedmiotem sprzedaży wynosiła na dzień zawarcia umowy 0.
Pożyczki udzielone LOTOS Parafiny Sp. z o.o.
W dniu 8 września 2005 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę na udzielenie pożyczki w kwocie 2.500 tysięcy
złotych spółce LOTOS Parafiny Sp. z o.o. Następnie w dniu 10 marca 2006 roku
Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę na udzielenie pożyczki w kwocie 4.500 tysięcy złotych spółce
LOTOS Parafiny Sp. z o.o. Obie pożyczki zostały przeznaczone na sfinansowanie inwestycji w zakład produkcyjny
świec
i
zniczy
z lokalizacją
w
Czechowicach.
Pożyczki
zostały
spłacone
przez
spółkę
LOTOS Parafiny Sp. z o.o. w grudniu 2007 roku, tj. przed terminem wynikającym z w/w umów pożyczek.
Pożyczki udzielone LOTOS Park Technologiczny Sp. z o.o.
W dniu 24 sierpnia 2005 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę na udzielenie pożyczki w kwocie
1.900 tysięcy złotych spółce LOTOS Park Technologiczny Sp. z o.o. Pożyczka zgodnie z zapisami umowy
zostanie spłacona w całości do końca sierpnia 2008 roku. Spółka LOTOS Park Technologiczny Sp. z o.o.
uregulowała opisywane powyżej zobowiązanie dnia 20 sierpnia 2008 roku (zobowiązanie z tytułu pożyczki) oraz
dnia 22 sierpnia 2008 roku (zobowiązanie z tytułu odsetek od pożyczki).
W dniu 27 lutego 2007 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę na udzielenie pożyczki w kwocie
1.200 tysięcy złotych spółce LOTOS Park Technologiczny Sp. z o.o. Następnie do powyższej umowy zostały
podpisane aneksy: nr 1 z dnia 27 lutego 2007 roku przesuwający termin ustanowienia zabezpieczenia w/w
pożyczki oraz nr 2 z dnia 30 stycznia 2008 roku z mocą obowiązywania od 31 grudnia 2007 roku przesuwający
termin spłaty pożyczki do 30 czerwca 2008 roku. Spółka LOTOS Park Technologiczny Sp. z o.o. całkowicie
uregulowała opisywane powyżej zobowiązanie dnia 4 czerwca 2008 roku.
W dniu 26 czerwca 2007 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę na udzielenie pożyczki w kwocie
600 tysięcy złotych spółce LOTOS Park Technologiczny Sp. z o.o. Następnie do powyższej umowy został
podpisany aneks nr 1 z dnia 30 stycznia 2008 roku z mocą obowiązywania od 31 grudnia 2007 roku przesuwający
termin spłaty pożyczki do 30 czerwca 2008 roku oraz aneks nr 2 z dnia 1 lipca 2008 roku prolongujący termin
spłaty pożyczki
do
dnia
31
sierpnia
2008
roku.
Spółka
LOTOS Park Technologiczny
Sp. z o.o. uregulowała opisywane powyżej zobowiązanie dnia 20 sierpnia 2008 roku (zobowiązanie z tytułu
pożyczki) oraz dnia 22 sierpnia 2008 roku (zobowiązanie z tytułu odsetek od pożyczki).
45
GRUPA LOTOS S.A.
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu obejmują kredyty, kredyty w rachunkach
bieżących oraz zobowiązania z tytułu leasingu finansowego.
W Spółce w trakcie okresu sprawozdawczego zakończonego 31 grudnia 2008 roku oraz zakończonego
31 grudnia 2007 roku nie wystąpiły następujące zdarzenia gospodarcze i sytuacje wymagające ujawnienia:
−
Spółka nie dokonała przekwalifikowania składników aktywów finansowych (MSSF 7, par. 12),
−
na rzecz Spółki nie ustanowiono zabezpieczeń na żadnej z kategorii aktywów, które powodowałyby poprawę
warunków kredytowania (MSSF 7, par. 15),
−
Spółka nie wyemitowała żadnego instrumentu zawierającego element zobowiązaniowy lub element
kapitałowy (MSSF 7, par. 17),
−
Spółka wywiązała się z wszystkich postanowień umownych (MSSF 7, par. 18),
−
przychody z tytułu odsetek w związku z aktywami finansowymi, które uległy utracie wartości Spółka uznała
za nieistotne (MSSF 7, par. 20.d),
−
ze względu na brak spełnienia wymogów formalnych Spółka nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń, zatem
zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych odnoszona jest w rachunek zysków i strat (MSSF 7,
par. 22),
−
Spółka nie nabywała żadnych aktywów finansowych po cenie różnej, od ich wartości godziwej
(MSSF 7, par.28),
−
Spółka nie przejmowała żadnych aktywów w ramach zabezpieczenia (MSSF 7, par. 38).
46
GRUPA LOTOS S.A.
20.1.
Wartość bilansowa instrumentów finansowych
31 grudnia 2008
(badane)
Nota
Udziały i akcje:
- część długoterminowa
13
- część krótkoterminowa
Aktywa
finansowe
wyceniane w
wartości
godziwej
przez wynik przeznaczone
do obrotu
Pożyczki i
należności
Aktywa
finansowe
dostępne do
sprzedaży
Zobowiązania
finansowe
wyceniane w
wartości
godziwej przez
wynikprzeznaczone do
obrotu
Zobowiązania
finansowe
wyceniane w
zamortyzowanym
koszcie
Razem
-
-
6.317
-
-
6.317
-
-
6.317
-
-
6.317
-
-
-
-
-
-
Dopłaty do kapitału
13
-
247.081
-
-
-
247.081
Pożyczki:
24
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Pochodne instrumenty
finansowe
Należności z tytułu
dostaw i usług oraz
pozostałe należności
Środki pieniężne i ich
ekwiwalenty
Zobowiązania z tytułu
pozostałe zobowiązania
-
-
-
17
302.250
-
15
-
1.197.451
18
-
26
-
Kredyty i pożyczki:
-
-
-
-
-
302.250
-
-
-
1.197.451
152.714
-
-
-
152.714
-
-
-
(891.921)
(891.921)
-
-
-
-
(3.412.969)
(3.412.969)
-
-
-
-
(3.098.491)
(3.098.491)
w tym:
leasingu:
-
-
-
-
(314.478)
(314.478)
27
-
-
-
(212.881)
(502)
(213.383)
27
-
-
-
-
(502)
(502)
-
-
-
(359)
(359)
finansowe
-
-
-
(143)
(143)
Razem
24
-
27
-
-
-
-
(212.881)
-
(212.881)
=======
=======
=======
=========
=========
========
302.250
=======
1.597.246
=======
6.317
=======
(212.881)
=========
(4.305.392)
=========
(2.612.460)
========
Na dzień 31 grudnia 2008 roku Spółka nie posiada aktywów i zobowiązań finansowych, wycenionych w wartości
godziwej przez wynik, których składniki zostały wyznaczone jako wycenione w ten sposób przy początkowym
ujęciu (fair value option).
Na dzień 31 grudnia 2008 roku Spółka nie posiada aktywów finansowych utrzymywanych do terminu
wymagalności.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku wartość bilansowa wykazanych klas instrumentów finansowych odpowiada ich
wartości godziwej.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku wartość bilansowa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów, krótkoterminowych
należności i zobowiązań handlowych oraz zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego
kosztu zbliżona jest do ich wartości godziwej. Kredyty o charakterze długoterminowym są oparte na zmiennej
stopie procentowej, a termin zapadalności zobowiązań z tytułu odsetek przypada w krótkim okresie.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku wartość aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży wycenianych według
wartości godziwej obejmuje głównie akcje i udziały, dla których nie istnieje aktywny rynek.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku Spółka nie posiada aktywów finansowych, których warunki renegocjowano ze
względu na możliwość pojawienia się zaległości lub z powodu możliwości utraty ich wartości.
47
GRUPA LOTOS S.A.
31 grudnia 2007
(badane)
Nota
Udziały i akcje:
Aktywa
finansowe
wyceniane w
wartości
godziwej
przez wynik przeznaczone
do obrotu
13
13
Pożyczki:
24
Pożyczki i
należności
Aktywa
finansowe
dostępne do
sprzedaży
Zobowiązania
finansowe
wyceniane w
wartości
godziwej przez
wynikprzeznaczone do
obrotu
Zobowiązania
finansowe
wyceniane w
zamortyzowanym
koszcie
Razem
-
3.033
-
-
3.033
-
-
3.033
-
-
3.033
-
-
-
-
-
-
-
247.081
-
-
-
247.081
-
-
3.870
-
3.870
-
-
-
-
finansowe
Należności z tytułu
pozostałe należności
ekwiwalenty
pozostałe zobowiązania
-
3.870
-
17
96.099
-
15
-
1.605.203
18
-
26
24
-
-
3.870
-
-
96.099
-
-
-
1.605.203
104.444
-
-
-
104.444
-
-
-
-
(1.119.154)
(1.119.154)
-
-
-
-
(864.959)
(864.959)
-
-
-
-
(486.379)
(486.379)
Zobowiązania finansowe,
w tym:
leasingu:
-
-
-
-
(378.580)
(378.580)
27
-
-
-
(3.757)
(495)
(4.252)
27
-
-
-
-
(495)
(495)
Kredyty i pożyczki:
-
-
-
(288)
(288)
finansowe
-
-
-
-
(207)
(207)
-
-
-
(3.757)
-
(3.757)
=======
=======
=======
=========
=========
========
96.099
1.960.598
3.033
(3.757)
(1.984.608)
71.365
=======
=======
=======
=========
=========
========
Razem
27
Na dzień 31 grudnia 2007 roku Spółka nie posiada aktywów i zobowiązań finansowych, wycenionych w wartości
godziwej przez wynik, których składniki zostały wyznaczone jako wycenione w ten sposób przy początkowym
ujęciu (fair value option).
Na dzień 31 grudnia 2007 roku Spółka nie posiada aktywów finansowych utrzymywanych do terminu
wymagalności.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku wartość bilansowa wykazanych klas instrumentów finansowych odpowiada ich
wartości godziwej.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku wartość bilansowa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów, krótkoterminowych
należności i zobowiązań handlowych oraz zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego
kosztu zbliżona jest do ich wartości godziwej. Kredyty są oparte na zmiennej stopie procentowej, a termin
zapadalności zobowiązań z tytułu odsetek przypada w krótkim okresie.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku wartość aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży wycenianych według
wartości godziwej obejmuje głównie akcje i udziały, dla których nie istnieje aktywny rynek.
48
GRUPA LOTOS S.A.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku Spółka nie posiada aktywów finansowych, których warunki renegocjowano ze
względu na możliwość pojawienia się zaległości lub z powodu możliwości utraty ich wartości.
Metody i założenia dotyczące ustalania wartości godziwej posiadanych instrumentów finansowych zostały opisane
w Notach 10 i Nocie 20 Dodatkowych informacji i objaśnień.
20.2.
Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w rachunku zysków i strat w
podziale na kategorie instrumentów finansowych
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
Przychody/(Koszty) z tytułu
odsetek
Zyski/(Straty) z tytułu różnic
kursowych
(Utworzenie)/Odwrócenie
odpisów aktualizujących
Zyski/(Straty) z tytułu wyceny
do wartości godziwej oraz
realizacji
Zyski/(Straty) z tytułu
sprzedaży
Razem
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
Przychody/(Koszty) z tytułu
odsetek
Zyski/(Straty) z tytułu różnic
kursowych
(Utworzenie)/Odwrócenie
odpisów aktualizujących
Zyski/(Straty) z tytułu wyceny
do wartości godziwej oraz
realizacji
Zyski/(Straty) z tytułu
sprzedaży
Razem
Aktywa/Zobowiązania
finansowe wyceniane
w wartości godziwej
przez wynik przeznaczone do
obrotu
Pożyczki i
należności
Aktywa
finansowe
dostępne do
sprzedaży
Zobowiązania
finansowe
wyceniane w
zamortyzowanym
koszcie
Razem
-
3.372
-
(16.674)
(13.302)
-
(80.326)
-
(591.719)
(672.045)
-
(11)
-
-
(11)
(241.647)
-
-
-
(241.647)
-
-
492
-
492
=========
========
========
=========
========
(241.647)
(76.965)
492
(608.393)
(926.513)
=========
=========
========
=========
========
Pożyczki i
należności
Aktywa
finansowe
dostępne do
sprzedaży
Aktywa/Zobowiązania
finansowe wyceniane
w wartości godziwej
przez wynik przeznaczone do
obrotu
Zobowiązania
finansowe
wyceniane w
zamortyzowanym
koszcie
Razem
-
2.458
-
6.309
8.767
-
(55.508)
-
12.600
(42.908)
-
(154)
-
-
(154)
122.622
-
-
-
122.622
310
-
2.710
-
3.020
========
======
======
========
======
122.932
(53.204)
2.710
18.909
91.347
=========
======
======
========
======
49
GRUPA LOTOS S.A.
20.3.
Zarządzanie ryzykiem finansowym
Spółka narażona jest na ryzyko finansowe obejmujące przede wszystkim:

ryzyko rynkowe (ryzyko cen surowców i produktów naftowych, ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku
węgla CO2, ryzyko walutowe, ryzyko stóp procentowych),
ryzyko płynności,
ryzyko kredytowe związane z transakcjami finansowymi oraz handlowymi.
Komitet Zarządzania Ryzykiem Finansowym („KZRF”) funkcjonujący w Spółce jest odpowiedzialny za nadzór oraz
koordynację procesu zarządzania ryzykiem finansowym w Grupie LOTOS S.A. W celu zapewnienia sprawności,
efektywności i bezpieczeństwa operacyjnego wspomnianego procesu wyodrębniono obszary transakcji
finansowych („front-office”), analizy i kontroli ryzyka („middle-office”) oraz dokumentacji i rozliczania transakcji
(back-office”).
Podstawowymi celami realizowanymi poprzez zarządzanie ryzykiem finansowym są:

maksymalizacja wyniku na zarządzaniu ryzykiem rynkowym przy założonym poziomie ryzyka,
stabilizacja przepływów pieniężnych,
zapewnienie krótkoterminowej płynności finansowej,
wsparcie działań w zakresie organizacji finansowania działalności inwestycyjnej.
W celu realizacji wymienionych celów w Grupie LOTOS S.A. powstały dokumenty zatwierdzone
na odpowiednich szczeblach decyzyjnych w Spółce. Określają one konieczne ramy dla efektywnego i
bezpiecznego funkcjonowania procesu zarządzania ryzykiem finansowym, w tym przede wszystkim:

metodologię wyznaczania ekspozycji w poszczególnych kategoriach ryzyk,
dopuszczone instrumenty finansowe,
sposób oceny zarządzania ryzykiem finansowym,
limity w zarządzaniu ryzykiem,
sposób raportowania,
limity kredytowe dla partnerów transakcji finansowych.
Grupa LOTOS S.A. monitoruje w sposób ciągły wszystkie ryzyka rynkowe będące przedmiotem zarządzania. Nie
jest dopuszczone otwieranie pozycji w ramach ryzyk, które nie wynikają z podstawowej działalności Spółki. Grupa
LOTOS S.A. używa płynnych instrumentów pochodnych, które jest w stanie wycenić za pomocą stosowanych
powszechnie modeli wyceny. Wycena pozycji bazowej i instrumentów pochodnych odbywa się na podstawie
danych rynkowych otrzymywanych od wiarygodnych dostawców.
Spółka nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń, zatem zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych
odnoszona jest w rachunek zysków i strat.
Ryzyko cen surowców i produktów naftowych
Koncepcja zarządzania ryzykiem cen surowców i produktów naftowych obejmuje okres do końca 2010 roku,
co jest zbieżne z horyzontem realizacji Programu 10+. Głównym celem koncepcji jest zwiększenie
prawdopodobieństwa realizacji przepływów pieniężnych gwarantujących bezpieczne finansowania inwestycji w
ramach Programu 10+.
W koncepcji określono maksymalne współczynniki zabezpieczenia pozycji bazowej malejące z każdym rokiem w
stosunku do aktualnego roku budżetowego. W ramach zaakceptowanych limitów i wytycznych KZRF podejmuje
decyzje określające limity i wolumeny transakcji zabezpieczających.
Mapa bazowa ryzyka powstaje poprzez przekształcenie mapy indeksów cenowych używanych w kontraktach
handlowych na mapę indeksów, dla których istnieją płynne rynki instrumentów pochodnych. Przekształcenie
to uwzględnia odpowiednie zależności statystyczne pomiędzy indeksami bazowymi a indeksami rynkowymi.
Przekształcona mapa jest podstawą dla określenia modelu marży rafineryjnej. Marża ta określana
jest jako różnica między wartością indeksów reprezentujących sprzedawane produkty ważoną udziałem danych
indeksów w baryłce i indeksem reprezentującym kupowany surowiec.
50
GRUPA LOTOS S.A.
Szacunkowa pozycja bazowa w marży rafineryjnej na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco
(w baryłkach):
Okres
I kw 2009
II kw 2009
III kw 2009
IV kw 2009
I kw 2010
II kw 2010
III kw 2010
IV kw 2010
Pozycja bazowa
9.930.140
6.720.316
9.894.993
9.452.383
11.805.410
15.699.834
15.569.563
14.712.155
Szacunkowa pozycja bazowa w marży rafineryjnej na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawia się następująco
(w baryłkach):
Okres
I kw 2008
II kw 2008
III kw 2008
IV kw 2008
I kw 2009
II kw 2009
III kw 2009
IV kw 2009
I kw 2010
II kw 2010
III kw 2010
IV kw 2010
Pozycja bazowa
9.935.622
9.475.025
9.543.912
9.658.366
9.939.825
6.629.920
9.611.546
10.395.482
15.164.964
15.869.788
16.000.117
16.698.049
W związku z obawami o wpływ postępującego spowolnienia gospodarczego na rynek marż rafineryjnych Spółka
kontynuowała w roku 2008 wykonywanie transakcji zabezpieczających marżę rafineryjną.
Dodatkowo w celu minimalizacji ryzyka bazy pomiędzy strukturą baryłki w zawartych transakcjach a strukturą
wynikającą z aktualizacji planów produkcji, Spółka wykonywała transakcje dopasowujące strukturę w zawartych
transakcjach do bieżąco planowanej struktury.
51
GRUPA LOTOS S.A.
Transakcje otwarte na marżę rafineryjną na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawiają się następująco:
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Typ transakcji
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Data zawarcia
transakcji
Początek okresu
wyceny
Koniec okresu
wyceny
Ilość
(baryłki)
Cena
(USD/baryłkę)
04.03.2008
07.03.2008
30.05.2008
30.05.2008
02.06.2008
02.06.2008
06.06.2008
17.06.2008
19.06.2008
20.06.2008
25.09.2008
02.10.2008
06.10.2008
07.10.2008
01.01.2009
01.01.2009
01.04.2009
01.01.2009
01.01.2009
01.07.2009
01.07.2009
01.04.2009
01.07.2009
01.07.2009
01.07.2009
01.04.2009
01.04.2009
01.04.2009
31.03.2009
31.03.2009
30.06.2009
31.03.2009
31.03.2009
30.09.2009
30.09.2009
30.06.2009
30.09.2009
30.09.2009
30.09.2009
30.06.2009
30.06.2009
30.06.2009
(500.001)
(999.999)
(501.000)
(999.999)
(501.000)
(501.000)
(999.999)
(500.001)
(500.001)
(499.998)
(500.001)
(500.001)
(500.001)
(500.001)
(8.503.002)
8
8
12
10
10
14
14
10
13
13
12
11
10
10
SUMA
w tym dodatnia
w tym ujemna
Wartość godziwa na
31/12/2008
(1)
(w tysiącach PLN)
1.773
4.110
7.881
11.366
5.472
9.601
17.504
5.570
7.716
7.715
8.338
7.687
6.206
6.354
107.293
107.293
-
52
GRUPA LOTOS S.A.
Transakcje otwarte dostosowujące do struktury na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawiają się następująco:
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Typ transakcji
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Data zawarcia
transakcji
Początek okresu
wyceny
Koniec okresu
wyceny
Ilość
(baryłki)
Cena
(USD/baryłkę)
08.10.2008
09.10.2008
13.10.2008
29.10.2008
29.10.2008
01.01.2009
01.01.2009
01.01.2009
01.01.2009
01.01.2009
31.03.2009
31.03.2009
31.03.2009
31.03.2009
31.03.2009
230.001
90.000
(120.000)
70.023
(70.023)
200.001
(2)
(2)
(18)
93
91
SUMA
w tym dodatnia
w tym ujemna
31/12/2008
(1)
(w tysiącach PLN)
(275)
(107)
(1.040)
(6.488)
6.041
(1.869)
6.041
(7.910)
Na dzień 31 grudnia 2008 roku dodatnia wartość godziwa swapów towarowych wynosi 113.334 tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2008 ujemna wartość godziwa swapów towarowych wynosi (7.910) tysięcy złotych.
53
GRUPA LOTOS S.A.
Transakcje otwarte na marżę rafineryjną na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawiają się następująco:
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Typ transakcji
terminowej
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Swap towarowy
Data zawarcia
transakcji
Początek okresu
wyceny
Koniec okresu
wyceny
Ilość
(baryłki)
Cena
(USD/baryłkę)
09.11.2007
09.11.2007
12.11.2007
12.11.2007
13.11.2007
13.11.2007
13.11.2007
14.11.2007
14.11.2007
20.11.2007
21.11.2007
21.11.2007
22.11.2007
27.11.2007
13.12.2007
20.12.2007
01.01.2008
01.04.2008
01.01.2008
01.01.2008
01.04.2008
01.04.2008
01.04.2008
01.04.2008
01.04.2008
01.04.2008
01.04.2008
01.07.2008
01.07.2008
01.04.2008
01.07.2008
01.07.2008
31.03.2008
30.06.2008
31.03.2008
31.03.2008
30.06.2008
30.06.2008
30.06.2008
30.06.2008
30.06.2008
30.06.2008
30.06.2008
30.09.2008
30.09.2008
30.06.2008
30.09.2008
30.09.2008
(1.040.000)
(750.000)
(990.000)
(999.999)
(490.000)
(799.998)
(129.999)
(620.000)
(90.000)
(510.000)
(609.999)
(500.001)
(246.000)
(700.002)
(500.001)
(999.999)
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
10
9
9
(9.975.998)
(1)
31/12/2007
(1)
(w tysiącach PLN)
SUMA
w tym dodatnia
w tym ujemna
1.638
347
1.776
1.526
429
273
92
362
53
295
356
(63)
29
835
(307)
(370)
7.271
8.011
(740)
Wartość godziwa swapów towarowych ustalana jest w oparciu o przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowane w oparciu o różnicę między
średnią ceną rynkową, a ceną transakcyjną.
54
GRUPA LOTOS S.A.
Pozycja całkowita w marży rafineryjnej na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco:
Okres
Pozycja bazowa
Pozycja transakcyjna
Pozycja całkowita
Współczynnik
zabezpieczenia
I kw 2009
II kw 2009
III kw 2009
IV kw 2009
I kw 2010
II kw 2010
III kw 2010
IV kw 2010
9.930.140
6.720.316
9.894.993
9.452.383
11.805.410
15.699.834
15.569.563
14.712.155
(3.000.999)
(2.501.004)
(3.000.999)
-
6.929.141
4.219.312
6.893.994
9.452.383
11.805.410
15.699.834
15.569.563
14.712.155
30%
37%
30%
0%
0%
0%
0%
0%
2009
2010
35.997.832
57.786.962
(8.503.002)
-
27.494.830
57.786.962
24%
0%
Pozycja całkowita w marży rafineryjnej na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawia się następująco:
Okres
Pozycja bazowa
Pozycja transakcyjna
Pozycja całkowita
Współczynnik
zabezpieczenia
I kw 2008
II kw 2008
III kw 2008
IV kw 2008
I kw 2009
II kw 2009
III kw 2009
IV kw 2009
I kw 2010
II kw 2010
III kw 2010
IV kw 2010
9.935.622
9.475.025
9.543.912
9.658.366
9.939.825
6.629.920
9.611.546
10.395.482
15.164.964
15.869.788
16.000.117
16.698.049
(3.029.999)
(4.699.998)
(2.246.001)
-
6.905.623
4.775.027
7.297.911
9.658.366
9.939.825
6.629.920
9.611.546
10.395.482
15.164.964
15.869.788
16.000.117
16.698.049
30%
50%
24%
-
2008
2009
2010
38.612.925
36.576.773
63.732.918
(9.975.998)
-
28.636.927
36.576.773
63.732.918
26%
-
55
GRUPA LOTOS S.A.
Ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2)
Zarządzanie ryzykiem cen uprawnień do emisji CO2 odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Strategii
zarządzania ryzykiem cen uprawnień do emisji CO2 w Grupie LOTOS S.A.” Horyzont zarządzania
jest wyznaczany przez poszczególne fazy Protokołu z Kioto, obecnie jest to koniec roku 2012 roku.
Limit na pozycję definiowany jest w oparciu o ilość przyznanych uprawnień dla danej fazy. Pozycja dla fazy
stanowi sumę pozycji w poszczególnych latach fazy. Limit na maksymalną stratę jest definiowany w oparciu o
kapitały własne.
W zależności od sytuacji rynkowej i przyznanych limitów Spółka utrzymuje odpowiednią pozycję
w uprawnieniach za pomocą dokonywania transakcji finansowych lub poprzez zmiany w pozycji bazowej.
Mapa bazowa ryzyka uwzględnia przyznane uprawnienia oraz planowaną emisję CO2 w ramach danej fazy, które
można wiarygodnie określić zarówno w odniesieniu do istniejących instalacji jak i planowanych do budowy.
Pozycja bazowa w uprawnieniach do emisji wynosi na dzień 31 grudnia 2008 roku:
Okres
II faza (2008-2012)
EUA
40.238
CER
114.000
SUMA
154.238
Pozycja bazowa w uprawnieniach do emisji wynosiła na dzień 31 grudnia 2007 roku:
Okres
I faza (2005-2007)
II faza (2008-2012)
EUA
11.645
-
CER
-
SUMA
11.645
-
Z uwagi na obawy co do wzrostu cen uprawnień oraz niepewność co do stopnia przyznania uprawnień dla
instalacji budowanych w ramach Programu 10+ Spółka utrzymywała długą pozycją w uprawnieniach.
Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawiają się następująco:
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Typ transakcji
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Data zawarcia
transakcji
Data rozliczenia
transakcji
Ilość
uprawnień
Cena
(EUR/tony)
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
03.12.2008
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
1.000
3.000
1.000
1.000
4.000
1.000
1.000
20.000
1.000
2.000
1.000
5.000
30.000
10.000
1.000
2.000
4.000
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
88.000
31/12/2008
(2)
(w tysiącach PLN)
(0)
(1)
1
1
2
5
1
4
1
14
SUMA
w tym
dodatnia
w tym
ujemna
15
(1)
56
GRUPA LOTOS S.A.
Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawiają się następująco:
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Typ transakcji
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Futures EUA
Data zawarcia
transakcji
Data rozliczenia
transakcji
31.05.2007
31.05.2007
31.05.2007
13.06.2007
13.06.2007
13.06.2007
14.06.2007
14.06.2007
19.06.2007
19.06.2007
19.06.2007
19.06.2007
19.06.2007
23.10.2007
23.10.2007
31.10.2007
31.10.2007
31.10.2007
31.10.2007
31.10.2007
31.10.2007
17.12.2009
17.12.2009
17.12.2009
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
Ilość
uprawnień
10.000
10.000
10.000
5.000
5.000
5.000
25.000
5.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
5.000
10.000
10.000
10.000
10.000
15.000
205.000
(2)
Cena
(EUR/tony)
31/12/2007
(2)
(w tysiącach PLN)
23
23
23
23
23
23
24
24
22
21
21
21
21
22
22
22
22
22
22
21
22
(16)
(16)
(16)
(16)
(16)
(16)
(130)
(25)
33
35
36
36
40
10
11
16
27
29
33
36
46
137
SUMA
w tym
dodatnia
w tym
ujemna
388
(251)
Wartość godziwa kontraktów futures na uprawnienia do emisji CO2 (EUA, CER) ustalana jest w oparciu o różnicę między
ceną rynkową publikowaną na dzień wyceny przez Europejską Giełdę Klimatyczną (ECX) a ceną transakcyjną.
Pozycja całkowita w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco:
Okres
II faza (2008-2012)
Bazowa
40.238
Pozycja EUA
Transakcyjna
88.000
Całkowita
128.238
Bazowa
114.000
Pozycja CER
Transakcyjna
-
Całkowita
114.000
Pozycja całkowita w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawiała się następująco:
Okres
I faza (2005-2007)
II faza (2008-2012)
Bazowa
11.645
-
Pozycja EUA
Transakcyjna
205.000
Całkowita
11.645
205.000
Bazowa
-
Pozycja CER
Transakcyjna
-
Całkowita
-
57
GRUPA LOTOS S.A.
Ryzyko walutowe
Zarządzanie ryzykiem walutowym odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Strategii zarządzania ryzykiem
walutowym w Grupie LOTOS S.A.”. Horyzont zarządzania jest wyznaczany przez poszczególne lata budżetowe.
Limity ustalane są dla pozycji zagregowanych takich jak pozycja całkowita i globalna brutto, które to wyznaczane
są w oparciu o pozycje netto w poszczególnych walutach. Limity na pozycję i na maksymalną stratę wyrażone są
jako procent kapitałów własnych Spółki.
Mapa bazowa pozycji walutowych netto uwzględnia przede wszystkim wolumeny i formuły cenowe na zakup
surowców i sprzedaż produktów, inwestycje, kredyty dewizowe oraz wycenę instrumentów pochodnych. Następnie
mapa ta jest prezentowana w jednej walucie, co umożliwia zarządzanie pozycjami zagregowanymi.
Podstawową walutą rynku, na którym działa Grupa LOTOS S.A. jest USD. Waluta ta jest używana w
kwotowaniach cen rynkowych ropy i produktów naftowych. W związku z tym z tytułu działalności operacyjnej
Grupa LOTOS S.A. ma strukturalnie długą pozycję w USD. Z tego też względu uznano, że najwłaściwszą walutą
do zaciągania i spłaty długoterminowych kredytów na finansowanie Programu 10+ jest USD, ponieważ efektem
takiego działania będzie zmniejszenie strukturalnie długiej pozycji i w konsekwencji strategicznego ryzyka
walutowego.
Z umowy na finansowanie Programu 10+ wynika obowiązek utrzymywanie określonego współczynnika
zabezpieczenia ryzyka walutowego, które dotyczy kursu EUR/USD oraz USD/PLN i wynika z różnicy pomiędzy
walutą finansowania i walutami w jakich podpisywane są kontrakty inwestycyjne, związany jest on z koniecznością
zagwarantowania, że kwota kredytu udostępnionego w USD niezależnie od sytuacji na rynkach walutowych
zapewnia finansowanie wydatków inwestycyjnych. Obowiązek ten obejmuje tylko płatności inwestycyjne związane
z Programem 10+ w horyzoncie do połowy 2011 roku.
Na koniec roku 2008 zweryfikowana pozycja bazowa, która mogła być przedmiotem zarządzania ryzykiem
wynikała z planowanych ciągnień kredytu na finansowanie Programu 10+ i realizowanych kontraktów
inwestycyjnych czyli dotyczyła wyłącznie hedgingu wymaganego umowami kredytowymi.
Szacunkowa pozycja bazowa w walutach na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco:
Okres
2009
USD
596.635.901
EUR
(368.983.750)
Szacunkowa pozycja bazowa w walutach na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawiała się następująco:
Okres
2008
USD
1.412.625.827
EUR
(416.912.999)
Spółka z uwagi na konieczność wypełnienia w określonym terminie współczynnika zabezpieczenia wynikającego z
umowy kredytowej oraz z uwagi występowanie istotnego ryzyka spadku kursu zdecydowała się na zakup opcji
kupna EUR/USD. Następnie po realizacji scenariusza spadku kursu EUR/USD w IV kwartale 2008, Spółka
zdecydowała się na zabezpieczenie ryzyka EUR/USD za pomocą transakcji forward i zamknięcie transakcji
opcyjnych. Dzięki temu osiągnięty został korzystniejszy efekt ekonomiczny w porównaniu do zabezpieczenia się w
przewidzianych umowami terminach za pomocą transakcji forward.
58
GRUPA LOTOS S.A.
Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawiają się następująco:
Podmiot
Typ transakcji
Data
zawarcia
transakcji
Data
rozliczenia
transakcji
Para
walut
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
01.10.2008
01.10.2008
03.10.2008
06.10.2008
07.10.2008
08.10.2008
09.10.2008
14.10.2008
15.10.2008
20.10.2008
27.10.2008
29.10.2008
30.10.2008
30.10.2008
30.10.2008
03.11.2008
03.11.2008
03.11.2008
04.11.2008
04.11.2008
04.11.2008
04.11.2008
04.11.2008
12.11.2008
12.11.2008
12.11.2008
12.11.2008
12.11.2008
12.11.2008
10.02.2009
05.03.2009
05.03.2009
05.03.2009
05.03.2009
13.02.2009
13.02.2009
02.02.2009
02.02.2009
11.02.2009
13.02.2009
30.04.2009
11.02.2009
30.04.2009
30.04.2009
04.02.2009
16.01.2009
04.02.2009
14.01.2009
12.02.2009
12.02.2009
16.03.2009
17.03.2009
15.04.2009
20.04.2009
15.05.2009
20.05.2009
15.06.2009
19.06.2009
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
USD/PLN
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
EUR/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
EUR/USD
EUR/PLN
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
Kwota w
walucie
bazowej
(18. 800.000)
(8.000.000
7.000.000
3.500.000
10.000.000
(7.000.000)
(3.000.000)
7.000.000
(10.000.000)
(4.000.000)
450.000
(22.000.000)
3.000.000
10.000.000
5.000.000
(1.300.000)
25.000.000
1.100.000
25.000.000
20.000.000
6.000.000
25.000.000
25.000.000
30.000.000
(20.000.000)
30.000.000
(15.000.000)
30.000.000
(15.000.000)
Kurs
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
2,6
2,7
1,2
2,9
3,5
2,7
2,7
2,8
1,3
3,6
1,3
1,3
1,3
1,3
1,3
1,2
3,0
1,2
3,0
1,3
3,0
Kwota w walucie
zmiennej
26.647.120
11.335.200
(9.708.300)
(4.755.170)
(13.580.000
9.608.200
4.134.000
(9.637.600)
25.735.500
10.620.000
(560.835)
62.733.000
(10.513.800)
(26.800.000)
(13.402.500)
3.612.635
(31.455.250)
(3.928.705)
(31.456.250)
(25.526.000)
(7.657.800)
(31.409.250)
(31.408.000)
(37.425.000)
60.524.000
(37.416.300)
45.474.000
(37.789.500)
45.480.000
31/12/2008
(3)
(w tysiącach PLN)
623
254
397
491
1.421
(694)
(249)
617
(3.973)
(1.275)
213
(3.155)
2.026
3.118
1.556
(252)
11.081
668
11.089
7.679
2.304
11.009
11.009
13.857
623
13.759
411
12.544
284
59
GRUPA LOTOS S.A.
Podmiot
Typ transakcji
Data
zawarcia
transakcji
Data
rozliczenia
transakcji
Para
walut
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Spot walutowy
Spot walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Spot walutowy
Spot walutowy
19.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
20.11.2008
09.12.2008
09.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
18.12.2008
29.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
31.12.2008
11.02.2009
16.07.2009
16.07.2009
17.07.2009
12.08.2009
13.08.2009
11.09.2009
16.09.2009
09.10.2009
16.10.2009
16.11.2009
16.12.2009
11.12.2009
11.12.2009
07.01.2009
08.01.2009
09.01.2009
15.01.2009
05.01.2009
05.01.2009
14.01.2009
14.01.2009
15.01.2009
15.01.2009
16.03.2009
02.01.2009
02.01.2009
USD/PLN
EUR/USD
EUR/USD
USD/PLN
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
EUR/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
EUR/USD
Kwota w
walucie
bazowej
(17.000.000)
5.000.000
10.000.000
(15.000.000)
(15.000.000)
25.000.000)
(5.000.000)
20.000.000
(5.000.000)
15.000.000
10.000.000
25.000.000
23.500.000
(2.500.000)
(35.000.000)
(30.000.000)
(25.000.000)
50.000.000
2.000.000
(1.000.000)
11.100.000
3.800.000
22.000.000
7.000.000
21.400.000
(2.000.000)
1.000.000
Kurs
3,1
1,2
1,2
3,1
3,1
1,2
3,1
1,2
3,1
1,3
1,3
1,3
3,1
1,3
2,8
2,8
2,8
1,4
3,0
1,4
3,0
4,2
3,0
3,0
3,0
3,0
1,4
Kwota w walucie
zmiennej
52.450.100
(6.246.250)
(12.492.500)
46.605.000
46.627.500
(31.238.750)
15.550.000
(24.997.000)
15.557.500
(18.772.500)
(12.516.500)
(31.292.500)
(72.885.250)
3.195.000
99.455.300
85.244.400
71.092.000
(71.345.150)
(5.942.720)
1.403.780
(33.029.160)
(15.903.000)
(65.250.900)
(20.778.100)
(63.868.300)
5.940.000
(1.404.000)
SUMA
w tym dodatnia
w tym ujemna
31/12/2008
(3)
(w tysiącach PLN)
1.853
2.226
4.453
1.260
1.181
11.058
364
8.791
339
6.490
4.285
10.618
(966)
(873)
(4.230)
(3.640)
(2.988)
(2.789)
(19)
(15)
(114)
(36)
(6)
(19)
(20)
19
15
134.672
159.985
(25.313)
60
GRUPA LOTOS S.A.
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Typ transakcji
Data
zawarcia
transakcji
Data
rozliczenia
transakcji
Para walut
Kwota w
walucie bazowej
Kurs
Kwota w
walucie
zmiennej
Data
rozliczenia
premii
Wartość
premii
(w tysiącach
PLN)
31/12/2008
(4)
(w tysiącach PLN)
08.08.2008
12.02.2009
EUR/USD
50.000.000
1,6
(79.500.000)
12.08.2008
(1.563)
Grupa LOTOS S.A.
Opcja kupna
Opcja kupna
11.08.2008
13.02.2009
EUR/USD
100.000.000
1,6
(159.000.000)
13.08.2008
(2.900)
815
Grupa LOTOS S.A.
Opcja kupna
11.08.2008
05.03.2009
EUR/USD
60.000.000
1,6
(95.400.000)
09.09.2008
(666)
1.192
Grupa LOTOS S.A.
Opcja kupna
20.10.2008
09.03.2009
EUR/USD
(60.000.000)
1,6
95.400.000
22.10.2008
438
(1.192)
Grupa LOTOS S.A.
Opcja kupna
27.10.2008
13.02.2009
EUR/USD
(15.000.000)
1,6
23.850.000
29.10.2008
85
(122)
Grupa LOTOS S.A.
Opcja kupna
04.11.2008
12.02.2009
EUR/USD
(50.000.000)
1,6
79.500.000
07.11.2008
Grupa LOTOS S.A.
Opcja kupna
04.11.2008
13.02.2009
EUR/USD
(85.000.000)
1,6
135.150.000
07.11.2008
SUMA
w tym dodatnia
w tym ujemna
(5)
384
329
(385)
600
(5)
(3.677)
1.452
(5.129)
(692)
2.391
(2.391)
Na dzień 31 grudnia 2008 roku premia opcyjna została zaprezentowana w wartości netto w pozycji pochodne instrumenty finansowe (patrz Nota 17 Dodatkowych informacji i objaśnień).
61
GRUPA LOTOS S.A.
Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawia się następująco:
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Typ transakcji
Data
zawarcia
transakcji
Data
rozliczenia
transakcji
Para
walut
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
06.12.2007
06.12.2007
07.12.2007
10.12.2007
10.12.2007
10.12.2007
14.12.2007
14.12.2007
14.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
19.12.2007
20.12.2007
07.01.2008
10.01.2008
11.01.2008
14.01.2008
14.01.2008
17.01.2008
11.01.2008
18.01.2008
22.01.2008
04.02.2008
04.02.2008
06.02.2008
27.02.2008
27.02.2008
15.02.2008
29.02.2008
29.02.2008
16.01.2008
16.01.2008
09.01.2008
25.01.2008
11.02.2008
19.02.2008
20.02.2008
28.02.2008
23.01.2008
29.02.2008
29.02.2008
29.01.2008
22.02.2008
EUR/USD
EUR/USD
EUR/PLN
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
USD/PLN
EUR/PLN
EUR/PLN
USD/PLN
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/USD
EUR/PLN
USD/PLN
EUR/USD
USD/PLN
Kwota w
walucie
bazowej
20.000.000
10.000.000
8.500.000
20.000.000
20.000.000
40.000.000
(8.500.000)
(30.000.000)
(30.000.000)
(30.000.000)
(18.000.000)
(50.000.000)
(40.000.000)
(20.000.000)
(25.000.000)
(50.000.000)
(48.000.000)
50.000.000
50.000.000
50.000.000
50.000.000
50.000.000
40.000.000
50.000.000
40.000.000
40.000.000
25.000.000
24.000.000
20.000.000
(50.000.000)
Kurs
1,5
1,5
3,6
1,5
1,5
1,5
3,6
2,5
2,5
2,5
2,5
2,5
2,5
2,5
3,6
3,6
2,5
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
3,6
2,5
1,4
2,5
Kwota w walucie
zmiennej
(29.218.000)
(14.559.220)
(30.449.040)
(29.390.200)
(29.388.200)
(58.766.120)
30.654.400
74.577.000
74.580.000
75.483.000
45.199.800
125.740.000
100.600.000
50.320.000
90.527.500
181.092.500
120.816.000
(72.035.000)
(72.006.000)
(72.034.,250)
(71.989.000)
(72.044.750)
(57.596.000)
(72.030.000)
(57.606.000)
(57.570.000)
(90.562.500)
(60.434.400)
(28.794.600)
126.620.000
31/12/2007
(3)
(w tysiącach PLN)
496
370
5
83
88
208
200
1.501
1.498
2.375
1.336
3.887
3.055
1.547
856
1.694
3.754
3.714
3.784
3.701
3.846
3.724
3.066
3.747
3.032
3.125
(863)
(1.903)
1.545
4.700
62
GRUPA LOTOS S.A.
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
(3)
(4)
Typ transakcji
Data
zawarcia
transakcji
Data
rozliczenia
transakcji
Para
walut
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Forward walutowy
Spot walutowy
20.12.2007
20.12.2007
20.12.2007
20.12.2007
20.12.2007
20.12.2007
20.12.2007
21.12.2007
21.12.2007
21.12.2007
27.12.2007
27.12.2007
27.12.2007
27.12.2007
28.12.2007
28.12.2007
08.01.2008
28.02.2008
08.02.2008
08.02.2008
14.02.2008
14.02.2008
29.02.2008
28.01.2008
21.02.2008
31.01.2008
25.02.2008
26.02.2008
07.01.2008
13.02.2008
09.01.2008
02.01.2008
USD/PLN
EUR/PLN
USD/PLN
USD/PLN
EUR/PLN
USD/PLN
EUR/USD
EUR/PLN
EUR/PLN
EUR/USD
USD/PLN
USD/PLN
EUR/PLN
EUR/USD
EUR/PLN
EUR/PLN
Kwota w
walucie
bazowej
(30.000.000)
(45.000.000)
(32.000.000)
(25.000.000)
(7.000.000)
(20.000.000)
20.000.000
(50.000.000)
(20.000.000)
50.000.000
(50.000.000)
(50.000.000)
(10.000.000)
50.000.000
(10.000 000)
(3.500.000)
Kurs
2,5
3,6
2,5
2,5
3,6
2,5
1,4
3,6
3,6
1,4
2,5
2,5
3,6
1,4
3,6
3,6
Kwota w walucie
zmiennej
75.762.000
162.851.850
80.849.600
63.057.500
25.328.800
50.452.000
(28.745.400)
180.997.500
72.480.000
(71.930.000)
124.073.300
124.075.500
36.096.000
(72.452.250)
36.055.890
12.607.000
SUMA
w tym dodatnia
w tym ujemna
31/12/2007
(3)
(w tysiącach PLN)
2.701
1.398
2.857
2.126
221
1.698
1.654
1.742
733
4.003
2.163
2.162
271
2.735
229
70
84.934
87.700
(2.766)
Wartość godziwa forwardów walutowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowane w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną
transakcyjną.Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o fixing NBP i krzywą stóp procentowych implikowaną z transakcji fx swap (dla roku 2007 używano krzywej zerokuponowej).
Przy kalkulacji wyceny opcji walutowych obok czynników koniecznych dla wyceny walutowej transakcji forward dodatkowo uwzględnia się parametr zmienności implikowanej.
63
GRUPA LOTOS S.A.
Pozycja całkowita w poszczególnych walutach na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco:
Okres
2009
Pozycja USD/PLN
Bazowa
596.635.901
Transakcyjna
(598.067.105)
Pozycja EUR/PLN
Całkowita
(1.431.204)
Bazowa
(368.983.750)
Transakcyjna
372.550.000
Całkowita
3.566.250
Pozycja całkowita w poszczególnych walutach na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawia się następująco:
Okres
2008
Pozycja USD/PLN
Bazowa
1.412.625.827
Transakcyjna
(1.467.154.990)
Pozycja EUR/PLN
Całkowita
(54.529.163)
Bazowa
(416.912.999)
Transakcyjna
474.500.000
Całkowita
57.587.001
Ryzyko stopy procentowej
Mapa bazowa pozycji w stopie procentowej wynika z przewidywanego harmonogramu ciągnięć i spłat kredytu
na finansowanie zapasów i finansowanie Programu 10+. Ryzyko stopy procentowej dotyczy wysokości odsetek
ustalanych na podstawie zmiennej stopy LIBOR USD. Struktura limitów bazuje na współczynniku zabezpieczenia
wartości nominalnej pozycji bazowej. W długim horyzoncie efekt częściowego zabezpieczenia został osiągnięty
poprzez wybór stałej stopy dla subtranszy SACE w ramach kredytu inwestycyjnego na Program 10+.
Z umowy na finansowanie Programu 10+ wynika obowiązek utrzymywanie określonego współczynnika
zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej, które ryzyka zmiennej stopy LIBOR USD dla kredytu na finansowanie
Programu 10+ w horyzoncie do połowy roku 2011. Związany jest on z koniecznością zagwarantowania, że środki
udostępniane w ramach kredytu niezależnie od wysokości rynkowych stóp procentowych będą wystarczające na
sfinansowanie wydatków inwestycyjnych, w tym kosztów finansowania w trakcie realizacji inwestycji.
Szacunkowa pozycja bazowa w stopie procentowej na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco (w
USD):
Okres
Pozycja bazowa
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
(1.465.046.833)
(1.733.870.372)
(1.752.351.666)
(1.323.175.000)
(1.240.750.000)
(1.144.955.000)
(1.032.745.000)
(914.130.000)
(791.805.000)
(658.210.000)
(508.060.000)
(356.965.000)
Ze względu na nie obejmowanie zarządzaniem ryzyka stopy procentowej nie zidentyfikowano pozycji bazowej w
stopie procentowej na dzień 31 grudnia 2007 roku.
Z uwagi na konieczność wypełnienia współczynnika zabezpieczenia wynikającego z umowy kredytowej oraz chęć
częściowego ograniczenia ryzyka stopy procentowej nie objętego hedgingiem obowiązkowym Spółka zawarła
transakcje zabezpieczające. Z uwagi na załamanie rynków finansowych w IV kwartale i perspektywę dalszego
obniżania krzywej rentowności w USD Spółka wstrzymała się z dalszym zabezpieczaniem transakcji, tak by móc
skorzystać na spadku stóp na niezabezpieczonej części ryzyka.
64
GRUPA LOTOS S.A.
Transakcje otwarte na stopę procentową na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco:
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A.
Podmiot
Grupa LOTOS S.A.
(6)
Typ transakcji
Swap procentowy (IRS)
Typ transakcji
Forward procentowy (FRA)
Data
zawarcia
transakcji
Początek
okresu
Koniec
okresu
09.05.2008
13.05.2008
16.05.2008
04.06.2008
04.06.2008
26.06.2008
27.06.2008
05.09.2008
16.09.2008
19.09.2008
07.10.2008
08.10.2008
15.10.2008
15.10.2008
15.10.2008
15.07.2009
15.10.2008
15.01.2009
15.07.2009
15.10.2008
15.01.2009
15.01.2009
15.01.2009
15.07.2011
30.06.2011
30.06.2011
30.06.2011
30.06.2011
30.06.2011
30.06.2011
30.06.2011
15.01.2013
15.01.2013
15.01.2013
15.01.2013
15.01.2013
Data
zawarcia
transakcji
Początek
okresu
Koniec
okresu
07.10.2008
15.01.2009
15.07.2009
Kwota
nominalna
(USD)
50.000.000
50.000.000
100.000.000
122.000.000
208.000.000
100.000.000
150.000.000
100.000.000
100.000.000
(100.000.000)
100.000.000
100.000.000
Kwota
nominalna
(USD)
100.000.000
Spółka
płaci
3,4%
3,6%
3,7%
4,1%
3,8%
4,3%
4,3%
3,8%
3,5%
4,0%
3,5%
4,2%
Spółka płaci
2,5%
Spółka
otrzymuje
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
LIBOR 6M
SUMA
w tym dodatnia
w tym ujemna
Spółka
otrzymuje
LIBOR 6M
SUMA
31/12/2008
(6)
(w tysiącach PLN)
(5.912)
(6.515)
(13.494)
(16.271)
(30.172)
(18.803)
(22.190)
(20.121)
(17.678)
22 848
(17.333)
(7.044)
(152.685)
22.848
(175.533)
31/12/2008
(6)
(w tysiącach PLN)
(1.733)
(1.733)
Wartość godziwa transakcji terminowych na stopę procentową ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowane w oparciu o różnicę między
ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o krzywą stóp procentowych zerokuponowych.
65
GRUPA LOTOS S.A.
Dodatkowe informacje i objaśnienia
Pozycja całkowita w stopie procentowej na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco:
Okres
Pozycja
bazowa
Kredyty
o stałej stopie
Pozycja
transakcyjna
Pozycja
całkowita
Współczynnik
zabezpieczenia
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
(1.465.046.833)
(1.733.870.372)
(1.752.351.666)
(1.323.175.000)
(1.240.750.000)
(1.144.955.000)
(1.032.745.000)
(914.130.000)
(791.805.000)
(658.210.000)
(508.060.000)
(356.965.000)
307.798.312
401.860.932
420.654 375
401.678.125
376.656.250
347.575.625
313.511.875
277.503.750
240.369.375
199.813.750
154.232.500
108.364.375
894.000.000
980.000.000
640.000.000
300.000.000
-
(263.248.521)
(352.009.440)
(691.697.291)
(621.496.875)
(864.093.750)
(797.379.375)
(719.233.125)
(636.626.250)
(551.435.625)
(458.396.250)
(353.827.500)
(248.600.625)
82%
80%
61%
53%
30%
30%
30%
30%
30%
30%
30%
30%
W celu optymalizacji salda odsetek wykorzystywana jest usługa „cashpoolingu” kompensacyjnego dla spółek z
Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. Usługa ta polega na stosowaniu korzystnych stawek oprocentowania dla
ujemnych i dodatnich sald, które podlegają kompensacji na koniec każdego dnia roboczego.
Ryzyko płynności
Proces zarządzania ryzykiem płynności w Grupie LOTOS S.A. polega na monitorowaniu prognozowanych
przepływów pieniężnych, a następnie dopasowywaniu zapadalności aktywów i pasywów, analizie kapitału
obrotowego i utrzymywaniu dostępu do różnych źródeł finansowania.
Płynność w Spółce w horyzoncie budżetowym monitorowana jest na bieżąco w ramach zarządzania ryzykiem
finansowym. Płynność w Grupie LOTOS S.A. w okresie średnio - i długoterminowym monitorowana jest w ramach
procesu planowania, który wspomaga tworzenie wieloletniej strategii finansowej.
W obszarze ryzyka finansowego obok aktywnego zarządzania ryzykiem rynkowym, Spółka stosuje następujące
zasady w zakresie płynności:

brak depozytów zabezpieczających w handlu instrumentami pochodnymi na rynku pozagiełdowym,
ograniczenie możliwości wcześniejszego rozwiązania transakcji finansowych,
limity w zakresie mało płynnych kasowych instrumentów finansowych,
limity kredytowe dla partnerów transakcji finansowych.
W Nocie 18 Dodatkowych informacji i objaśnień zaprezentowano wartość dodatkowych niewykorzystanych
środków pieniężnych pozostających w dyspozycji Spółki. W Nocie 24 Dodatkowych informacji i objaśnień została
zaprezentowana informacja o kontraktowych terminach zapadalności zobowiązań finansowych według stanu na
dzień 31 grudnia 2008 roku oraz 31 grudnia 2007 roku.
Ryzyko kredytowe
Zarządzanie ryzykiem kredytowym partnerów transakcji finansowych polega na bieżącym monitorowaniu
ekspozycji kredytowej w stosunku do przyznanych limitów. Partnerzy transakcji muszą posiadać odpowiedni rating
przyznany przez wiodące agencje ratingowe bądź posiadać gwarancje instytucji spełniających wymóg
minimalnego ratingu. Spółka zawiera transakcje finansowe z renomowanymi firmami o dobrej zdolności
kredytowej.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku koncentracja ryzyka u pojedynczego partnera transakcji finansowych nie
przekraczała 3% sumy bilansowej Spółki.
W zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów transakcji handlowych Grupie LOTOS S.A. poddaje
wszystkich klientów, którzy wnioskują o przyznanie kredytów kupieckich procedurom weryfikacji ich wiarygodności
finansowej i w zależności od jej oceny przyznawane są odpowiednie limity. Ponadto, dzięki bieżącemu
monitorowaniu stanów należności, narażenie Grupy na ryzyko nieściągalnych należności jest nieznaczne.
66
GRUPA LOTOS S.A.
Wartości bilansowe aktywów finansowych reprezentują maksymalną ekspozycję kredytową. Maksymalna
ekspozycja narażona na ryzyko kredytowe na datę bilansową wyniosła:
Nota
Udziały i akcje
finansowe
Pożyczki
Należności z tytułu dostaw i
usług oraz pozostałe
należności
ekwiwalenty
31 grudnia 2008
(badane)
13
31 grudnia 2007
(badane)
6.317
3.033
302.250
247.081
-
96.099
247.081
3.870
1.197.451
1.605.203
152.714
104.444
==========
==========
13
17
15
18
Razem
1.905.813
2.059.730
==========
==========
Analiza wiekowania aktywów finansowych zaległych na dzień 31 grudnia 2008 oraz na dzień 31 grudnia
2007 roku została przedstawiona w Nocie 15 Dodatkowych informacji i objaśnień.
20.4.
Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut, stóp
procentowych, uprawnień cen do emisji dwutlenku węgla CO2 oraz surowców i
produktów naftowych
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2008 roku na ryzyko walutowe Spółki wraz z wpływem na wynik
finansowy przy założeniu zmiany kursów USD/PLN i EUR/PLN o 4% (in plus oraz in minus) oraz wszystkich
innych zmiennych na poziomie stałym przestawia się następująco:
31 grudnia 2008
(badane)
Nota
Należności z tytułu dostaw i usług
oraz pozostałe należności
Aktywa finansowe - pochodne
instrumenty finansowe
Zobowiązania z tytułu dostaw i
zobowiązania
Kredyty
Zobowiązania finansowe pochodne instrumenty finansowe
Wartość
bilansowa w
walucie
przeliczona na
PLN na dzień
bilansowy
USD
EUR
15
65.019
2.518
81
17
302.250
(53.808)
18
83.265
2.663
26
(219.049)
24
27
Zmiana kursu o -4%
wpływ na wynik roku
USD
EUR
(2.518)
(81)
54.806
53.808
(54.806)
668
(2.663)
(668)
(2.566)
(6.196)
2.566
6.196
(3.166.579)
(125.928)
(324)
125.928
324
(212.881)
(18.506)
6.733
18.506
(6.733)
=======
=========
=========
=========
Razem
Zmiana kursu o +4%
(3.147.975)
=========
=======
(195.627)
=======
55.768
195.627
(55.768)
=======
=========
=========
67
GRUPA LOTOS S.A.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku Spółka posiada kontrakty futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla
CO2 („EUA”- Emissions Unit Allowance) wycenione w wartości godziwej na dzień bilansowy.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku aktywa finansowe z tytułu dodatniej wyceny futures na zakup uprawnień do emisji
dwutlenku węgla CO2 wynoszą 15 tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku zobowiązania finansowe z tytułu ujemnej wyceny futures na zakup uprawnień do
emisji dwutlenku węgla CO2 wynoszą 1 tysiąc złotych.
Zmiana notowań uprawnień do emisji dwutlenku węgla CO2 o 10% in plus oraz o (10%) in minus, potencjalnie
spowodowałaby zmianę wyceny wartości godziwej aktywów i zobowiązań finansowych z tytułu kontraktów futures
na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla CO2 na kwotę 584 (584) tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku Spółka posiada OTC full barrel swap wycenione w wartości godziwej na dzień
bilansowy.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku aktywa finansowe z tytułu dodatniej wyceny full barrel swap wynoszą
113.334 tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku zobowiązania finansowe z tytułu ujemnej wyceny full barrel swap wynoszą
7.910 tysięcy złotych. Zmiana notowań indeksów wchodzących w skład full barrel swap o 10% in plus oraz o
(10%) in minus, potencjalnie spowodowałaby zmianę wyceny wartości godziwej aktywów i zobowiązań
finansowych z tytułu OTC full barrel swap odniesioną w rachunek wyników na kwotę
16.655 (16.655) tysięcy złotych.
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2007 roku na ryzyko walutowe Spółki wraz z wpływem na wynik
finansowy przy założeniu zmiany kursów USD/PLN i EUR/PLN o 1% (in plus oraz in minus) oraz wszystkich
innych zmiennych na poziomie stałym przestawia się następująco:
31 grudnia 2007
(badane)
Należności z tytułu dostaw i usług
oraz pozostałe należności
Aktywa finansowe – pochodne
Zobowiązania z tytułu dostaw i
zobowiązania
Kredyty
Zobowiązania finansowe pochodne instrumenty finansowe
Nota
15
Wartość bilansowa
w walucie
przeliczona na PLN
na dzień bilansowy
USD
EUR
Zmiana kursu o -1%
USD
EUR
142.231
1.419
3
(1.419)
(3)
17
96.099
(36.225)
16.058
36.225
(16.058)
18
104.222
998
44
(998)
(44)
26
(702.387)
(6.775)
(249)
6.775
249
24
(564.221)
(5.490)
(153)
5.490
153
27
(3.757)
573
892
(573)
(892)
=======
=========
=========
=========
Razem
Zmiana kursu o +1%
(927.813)
=========
=======
(45.500)
=======
16.595
45.500
(16.595)
=======
=========
=========
Na dzień 31 grudnia 2007 roku spółka posiada kontrakty futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla
CO2 („EUA”- Emissions Unit Allowance) wycenione w wartości godziwej na dzień bilansowy.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku aktywa finansowe z tytułu dodatniej wyceny futures na zakup uprawnień do emisji
dwutlenku węgla CO2 wynoszą 388 tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku zobowiązania finansowe z tytułu ujemnej wyceny futures na zakup uprawnień do
emisji dwutlenku węgla wynoszą 251 tysięcy złotych. Zmiana notowań uprawnień do emisji dwutlenku węgla CO2 o
1% in plus oraz o (1%) in minus, potencjalnie spowodowałaby zmianę wyceny wartości godziwej aktywów
i zobowiązań finansowych z tytułu kontraktów futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla CO2 na
kwotę 165 (165) tysięcy złotych.
68
GRUPA LOTOS S.A.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku Spółka posiada OTC full barrel swap wycenione w wartości godziwej na dzień
bilansowy.
Na dzień 31 grudnia 2007 roku aktywa finansowe z tytułu dodatniej wyceny full barrel swap wynoszą
Na dzień 31 grudnia 2007 roku zobowiązania finansowe z tytułu ujemnej wyceny full barrel swap wynoszą
740 tysięcy złotych. Zmiana notowań indeksów wchodzących w skład full barrel swap o 1% in plus oraz o (1%) in
minus, potencjalnie spowodowałaby zmianę wyceny wartości godziwej aktywów i zobowiązań finansowych z tytułu
OTC full barrel swap odniesioną w rachunek wyników na kwotę 2.148 (2.148) tysięcy złotych.
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2008 roku na ryzyko zmiany stopy procentowej Spółki przy założeniu
zmiany stopy procentowej o 0,2% (in plus oraz in minus) przestawia się następująco:
31 grudnia 2008
(badane)
Nota
Zmiana procentowa
Wartość
bilansowa
+0,2%
-0,2%
Pożyczki
Środki pieniężne i ekwiwalenty
17
-
-
-
18
152.714
305
(305)
Kredyty i pożyczki
leasingu
Zobowiązania finansowe pochodne instrumenty
finansowe (1)
24
(3.412.969)
(6.826)
6.826
27
(502)
(1)
1
27
(154.418)
16.387
(16.387)
=========
=======
=======
Razem
(1)
(3.415.175)
9.865
(9.865)
=========
=======
=======
w tym: swap procentowy (IRS), terminowa transakcja stopy procentowej (FRA)
Na dzień 31 grudnia 2008 wartość bilansowa aktywów i zobowiązań finansowych (środki pieniężne, zobowiązania
finansowe z tytułu: kredytów, leasingu, instrumentów pochodnych) - wrażliwych na ryzyko stóp procentowych
wynosi netto (3.415.175) tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2008 zmiana stóp procentowych o 0,2% in plus oraz o (0,2%) in minus, potencjalnie
spowodowałaby zmianę aktywów i zobowiązań finansowych o kwotę netto 9.865, (9.865) tysięcy złotych.
69
GRUPA LOTOS S.A.
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2007 roku na ryzyko zmiany stopy procentowej Spółki przy założeniu
zmiany stopy procentowej o 1% (in plus oraz in minus) przestawia się następująco:
31 grudnia 2007
(badane)
Nota
Zmiana procentowa
Wartość
bilansowa
+1%
-1%
Pożyczki
Środki pieniężne i ekwiwalenty
17
3.870
39
(39)
18
104.444
1.044
(1.044)
Kredyty i pożyczki
leasingu
Zobowiązania finansowe pochodne instrumenty
finansowe
24
(864.959)
(8.650)
8.650
27
(495)
(5)
5
27
-
-
-
=========
=======
=======
Razem
(757.140)
(7.572)
7.572
=========
=======
=======
Na dzień 31 grudnia 2007 wartość bilansowa aktywów i zobowiązań finansowych (pożyczki, środki pieniężne,
zobowiązania finansowe z tytułu: kredytów, leasingu) - wrażliwych na ryzyko stóp procentowych wynosi netto
(757.140) tysięcy złotych.
Na dzień 31 grudnia 2007 zmiana stóp procentowych o 1% in plus oraz o (1%) in minus, potencjalnie
spowodowałaby zmianę aktywów i zobowiązań finansowych o kwotę netto (7.572), 7.572 tysięcy złotych.
21.
Kapitał podstawowy
Na dzień 31 grudnia 2008 oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku struktura kapitału podstawowego Grupy
LOTOS S.A. przedstawiała się następująco:
Ilość akcji
Ilość głosów
Wartość
nominalna akcji
[w złotych]
Udział w kapitale
podstawowym
7.878.030
7.878.030
7.878.030
6,93 %
Nafta Polska S.A.
59.025.000
59.025.000
59.025.000
51,91 %
Pozostali akcjonariusze
46.796.970
46.796.970
46.796.970
41,16 %
113.700.000
113.700.000
113.700.000
100,00 %
Skarb Państwa
Razem
Kapitał podstawowy składa się z 113.700.000 akcji zwykłych mających pełne pokrycie w kapitale podstawowym, o
wartości nominalnej 1 złotych, które są równoważne pojedynczemu głosowi na walnym zgromadzeniu
akcjonariuszy i posiadają prawo do dywidendy.
70
GRUPA LOTOS S.A.
22.
Dywidendy
W dniu 30 czerwca 2008 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Grupy LOTOS S.A. podjęło uchwałę w sprawie
podziału wyniku za 2007 rok. Zgodnie z treścią uchwały zysk netto Spółki za rok zakończony
31 grudnia 2007 roku w kwocie 745.084 tysięcy złotych podzielony został na:
- kapitał zapasowy Spółki w kwocie 742.584 tysięcy złotych,
- fundusz celowy Spółki na finansowanie przez Grupę LOTOS S.A. przedsięwzięć społecznych w
kwocie 2.500 tysięcy złotych.
W niniejszym sprawozdaniu finansowym Spółka zaprezentowała podzielony wynik w pozycji
„Zyski zatrzymane”. Dodatkowo podział wyniku na fundusz celowy został ujęty jako koszt okresu 2008 roku
i zaprezentowany w pozycji rezerwy krótkoterminowe (patrz Nota 25 Dodatkowych informacji i objaśnień).
23.
Zysk/(Strata) przypadający/(a) na jedną akcję
Zysk/(Strata) netto w tysiącach złotych (A)
Średnioważona liczba akcji w tysiącach sztuk (B)
Zysk/(Strata) na jedną akcję (w złotych) (A/B)
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
(675.704)
745.084
113.700
113.700
===========
===========
(5,94)
6,55
===========
===========
Zysk/(Strata) netto na akcję dla każdego okresu jest obliczony/(a) poprzez podzielenie zysku/(straty) netto za
dany okres przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym.
Spółka nie prezentuje rozwodnionego/(ej) zysku/(straty) na akcję, ponieważ nie występują instrumenty
rozwadniające zysk/(stratę) na akcję.
24.
Kredyty i pożyczki
Kredyty bankowe
Razem
w tym:
część długoterminowa
część krótkoterminowa
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
3.412.969
864.959
===========
===========
3.412.969
864.959
===========
===========
3.098.491
314.478
486.379
378.580
71
GRUPA LOTOS S.A.
Podział kredytów i pożyczek według instytucji udzielających finansowania
Konsorcjum banków (1)*
Konsorcjum banków (2)**
Konsorcjum banków (3)***
Razem część długoterminowa
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
1.184.720
1.434.195
479.576
486.379
-
-------------
-------------
3.098.491
486.379
82
215
11.557
11.629
3.748
287.247
188.961
16.388
16.705
62.040
72.341
2.101
20.044
-
-------------
-------------
314.478
378.580
=============
=============
Pekao S.A.
ING Bank Śląski S.A.
PKO BP S.A.
Bank Handlowy w Warszawie S.A.
Bank Millennium S.A.
Bank Zachodni WBK S.A.
BPH S.A.
Konsorcjum banków (1)*
Konsorcjum banków (2)**
Konsorcjum banków (3)***
Konsorcjum banków (4)****
Razem część krótkoterminowa
Razem
3.412.969
864.959
=============
=============
*Konsorcjum banków (1): Pekao S.A., PKO BP S.A., BRE Bank S.A., Rabobank Polska S.A.
**Konsorcjum banków (2): Banco Bilbao Vizcaya Argentaria S.A., Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ (Holland) N.V., Pekao S.A.,
BNP Paribas S.A., Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Madrid, Calyon, DnB Nor Bank ASA, DnB Nor Polska S.A., Fortis
Bank S.A./N.V., ING Bank Śląski S.A., KBC Finance Ireland, Kredyt Bank S.A., Nordea Bank AB, PKO BP S.A., The Royal Bank
of Scotland plc, Société Générale S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Rabobank Polska S.A., Bank Gospodarki Żywnościowej S.A.,
Sumitomo Mitsui Banking Corporation Europe Limited
***Konsorcjum banków (3): Banco Bilbao Vizcaya Argentaria S.A., BNP Paribas S.A., Fortis Bank S.A./N.V.
****Konsorcjum banków (4): Pekao S.A., PKO BP S.A., BNP Paribas S.A., ING Bank Śląski S.A., Nordea Bank Polska S.A.,
Rabobank Polska S.A., Bank Gospodarki Żywnościowej S.A.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku efektywna stopa procentowa kredytów kształtuje się na średnim poziomie około
2,99 % (31 grudnia 2007: 5,30 %).
72
GRUPA LOTOS S.A.
Podpisanie umowy kredytowej pomiędzy Grupą LOTOS S.A. a konsorcjum banków oraz zawarcie umów
zastawniczych jako zabezpieczenie umowy kredytowej (Konsorcjum banków (1))
W dniu 20 grudnia 2007 roku Grupa LOTOS S.A. oraz konsorcjum czterech banków, w skład którego wchodzą:
BANK POLSKA KASA OPIEKI S.A. z siedzibą w Warszawie, PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie,
BRE BANK S.A. z siedzibą w Warszawie oraz RABOBANK Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, podpisały
umowę kredytową.
Przedmiotem zawartej umowy jest czteroletni kredyt odnawialny na łączną kwotę 400.000 tysięcy USD
(1.004.600 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 19 grudnia 2007 roku) przeznaczony na
refinansowanie i finansowanie zapasów Grupy LOTOS S.A. Opisywana umowa była pierwszym elementem
strategii finansowania działalności Grupy LOTOS S.A. na najbliższe lata, związanej z realizacją Programu 10+.
Zapisy umowy przewidują możliwość przedłużenia przez strony okresu kredytowania o dodatkowy rok.
Podstawowym zabezpieczeniem udzielonego kredytu jest umowa zastawu rejestrowego na zapasach Grupy
LOTOS S.A. (wraz z powiązanymi cesjami praw wynikających z umów na przechowywanie zapasów oraz umów
ubezpieczeniowych) oraz umowa zastawu na wierzytelnościach pieniężnych wynikających z umowy na
prowadzenie rachunków bankowych Grupy LOTOS S.A. związanych z powyższą umową kredytową (wraz z
pełnomocnictwem do dysponowania tymi rachunkami). Pozostałe warunki umowy jak również zapisy dotyczące
kar nie odbiegają od warunków powszechnie stosowanych dla danego typu umów.
W dniu 20 grudnia 2007 roku w związku z wyżej opisaną umową kredytową zostały zawarte dwie umowy zastawu
rejestrowego celem zabezpieczenia zaciągniętych przez Grupę LOTOS S.A. zobowiązań. Zgodnie z zawartymi
umowami zastaw rejestrowy ustanowiony na rzecz banków udzielających kredytu obejmuje zapasy Grupy LOTOS
S.A. oraz wierzytelności pieniężne wynikające z umowy na prowadzenie rachunków bankowych Grupy LOTOS
S.A. związanych z powyższą umową kredytową.
Do dnia 31 grudnia 2008 roku Spółka zaciągnęła zobowiązanie z tytułu wyżej opisanej umowy kredytowej na
łączną kwotę 400 milionów USD.
Podpisanie umowy kredytowej pomiędzy Grupą LOTOS S.A. i grupą instytucji finansowych oraz
związanych z umową kredytową umów zabezpieczeń (Konsorcjum banków (2),(3),(4))
W dniu 27 czerwca 2008 roku Grupa LOTOS S.A. oraz następujące instytucje: Banco Bilbao Vizcaya Argentaria
S.A.,
Banco
Bilbao
Vizcaya
Argentaria
S.A.,
London
Branch,
Banco
Bilbao
Vizcaya
Argentaria S.A., Milan Branch, Bank Polska Kasa Opieki S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Bank of TokyoMitsubishi UFJ (Holland) N.V., BNP Paribas S.A., Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Madrid, Caja de Ahorros
y Monte de Piedad de Madrid, Zweigniederlassung Wien, Calyon, DnB Nor Bank ASA, Fortis Bank
S.A./N.V.,Fortis Bank S.A./N.V., - Succursale in Italia, ING Bank N.V. / ING Bank Śląski S.A., KBC Bank N.V.,
Dublin Branch / Kredyt Bank S.A., Nordea Bank Finland Plc, Nordea Bank Polska S.A. / Nordea Bank AB (Publ),
Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, Rabobank Polska S.A. / Bank Gospodarki
Żywnościowej S.A., SACE S.p.A. - Servizi Assicurativi del Commercio Estero, ”Societe Generale” S.A. Oddział w
Polsce, Société Générale S.A., Sumitomo Mitsui Banking Corporation Europe Limited, The Bank of TokyoMitsubishi UFJ Ltd. i The Royal Bank of Scotland Plc, podpisały umowę kredytową na finansowanie realizacji
Programu 10+ oraz kapitału obrotowego Grupy LOTOS S.A. Agentem kredytu został bank Calyon, natomiast
agentem zabezpieczeń został bank ”Societe Generale” S.A. Oddział w Polsce.
Jednocześnie, w ramach powyższej umowy kredytowej, Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę uzupełniającą (tzw.
"sub-agreement") w związku z transzą kredytu gwarantowaną przez SACE S.p.A. - Servizi Assicurativi del
Commercio Estero, której stronami są: BNP Paribas S.A., Fortis Bank S.A./N.V. - Succursale in Italia, Banco
Bilbao Vizcaya Argentaria S.A., Milan oraz SACE S.p.A. - Servizi Assicurativi del Commercio Estero.
Powyższa umowa wraz z umową kredytową na refinansowanie i finansowanie zapasów Grupy LOTOS S.A. z dnia
20 grudnia 2007 roku, opisanej powyżej, zabezpiecza potrzeby dotyczące finansowania zewnętrznego.
73
GRUPA LOTOS S.A.
Przedmiotem zawartej umowy jest długoterminowy kredyt na łączną kwotę 1.750.000 tysięcy USD
(tj. 3.739.050 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku), na którą składa się
kredyt inwestycyjny w kwocie 975.000 tysięcy USD (tj. 2.083.185 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z
dnia 27 czerwca 2008 roku) (Konsorcjum banków (2)), kredyt obrotowy w kwocie 200.000 tysięcy USD
(tj. 427.320 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku) (Konsorcjum banków (4)),
kredyt inwestycyjny gwarantowany przez SACE S.p.A. - Servizi Assicurativi del Commercio Estero w kwocie
425.000 tysięcy USD (tj. 908.055 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku)
(Konsorcjum banków (3)) oraz kredyt rezerwowy w kwocie 150.000 tysięcy USD (tj. 320.490 tysięcy złotych
według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku) (Konsorcjum banków (2)). Termin spłaty kredytu
przypada nie później niż w dniu upływu okresu 12 lat i sześciu miesięcy po dacie pierwszej płatności odsetek.
Pozostałe warunki umowy kredytowej, w tym zabezpieczenia, nie odbiegają od warunków powszechnie
stosowanych dla danego typu umów.
Podstawowymi zabezpieczeniami udzielonego kredytu są:
1) Hipoteka o najwyższym pierwszeństwie na przysługującym Grupie LOTOS S.A. prawie własności lub prawie
użytkowania wieczystego nieruchomości niezbędnych do prowadzenia działalności przez istniejącą
i rozbudowaną rafinerię w Gdańsku.
2) Umowa zastawu rejestrowego na zespołach ruchomości, istniejących i przyszłych – powstałych w okresie
realizacji Programu 10+, stanowiących własność Grupy LOTOS S.A. i wchodzących w skład lub ściśle związanych
z rafinerią w Gdańsku, bądź objętych finansowaniem w ramach w/w umowy kredytowej, służących do
prowadzenia procesu produkcyjnego, przechowywania i dystrybucji produktów ropopochodnych i ropy naftowej
wraz z infrastrukturą i urządzeniami dodatkowymi niezbędnymi do ich działania, a w szczególności na
ruchomościach wchodzących w skład instalacji produkcji podstawowej, instalacji produkcji pomocniczej, urządzeń
służących do komponowania produktów, urządzeń ładunkowych, rurociągów transportowych, zbiorników
magazynowych, elektrociepłowni, oczyszczalni ścieków, ujęcia wody, instalacji: wodnej, elektrycznej, pary
technologicznej i sprężonego powietrza.
3) Umowa zastawów finansowych i rejestrowych na wierzytelnościach przysługujących Grupie LOTOS S.A.
z tytułu umów rachunków bankowych zawartych w związku z finansowaniem Programu 10+, przy czym umowa
zastawów nie obejmuje wierzytelności z tytułu pozostałych umów rachunków bankowych Grupy LOTOS S.A.
4) Umowy cesji praw i wierzytelności przysługujących Grupie LOTOS S.A. z tytułu: umów związanych
z realizacją Programu 10+, umów o zarządzanie Programem 10+, umów hedgingowych, umów licencyjnych,
dokumentów ubezpieczeniowych (dotyczących gdańskiej rafinerii oraz Programu 10+), a także umów sprzedaży,
zawartych przez Grupę LOTOS S.A. ze spółkami zależnymi, jeżeli ich wartość przekracza kwotę
10.000 tysięcy złotych rocznie.
Dokumenty ustanawiające powyższe zabezpieczenia na rzecz banku "Societe Generale" S.A. Oddział
w Warszawie (agenta zabezpieczeń) zostały podpisane łącznie z powyższą umową kredytową.
Nie występują powiązania pomiędzy Grupą LOTOS S.A. lub osobami zarządzającymi
a bankami lub osobami nimi zarządzającymi, na rzecz których ustanowiono zabezpieczenia.
tą
spółką,
Wartość aktywów Grupy LOTOS S.A. które zostały obciążone powyższymi zastawami oraz hipoteką
nie przekracza kwoty 2.195.551 tysięcy złotych, według wartości księgowej na dzień 31 maja 2008 roku, a
najwyższa kwota zabezpieczenia wyżej wymienionymi zastawami oraz hipoteką wynosi 2.625.000 tysięcy USD (tj.
5.608.575 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku).
W dniu 3 lipca 2008 roku Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A. (działającego pod nazwą
Rabobank Nederlands) przystąpił do umowy zawartej pomiędzy Grupą LOTOS S.A. a grupą instytucji
finansowych oraz do umowy kredytowej na finansowanie realizacji Programu 10+ i kapitału obrotowego Grupy
LOTOS S.A. oraz umów zabezpieczeń.
W dniu 1 września 2008 roku do umowy kredytowej przystąpił Bank DnB NORD Polska S.A.
74
GRUPA LOTOS S.A.
W dniu 5 września 2008 roku zastaw rejestrowy na majątku Grupy LOTOS S.A. (tj. zespołach ruchomości,
istniejących i przyszłych – powstałych w okresie realizacji Programu 10+, stanowiących własność
Grupy LOTOS S.A. i wchodzących w skład lub ściśle związanych z rafinerią w Gdańsku, bądź objętych
finansowaniem w ramach umowy kredytowej na sfinansowanie Programu 10+, służących do prowadzenia procesu
produkcyjnego, przechowywania i dystrybucji produktów ropopochodnych i ropy naftowej wraz z infrastrukturą i
urządzeniami dodatkowymi niezbędnymi do ich działania, a w szczególności na ruchomościach wchodzących w
skład instalacji produkcji podstawowej, instalacji produkcji pomocniczej, urządzeń służących do komponowania
produktów, urządzeń ładunkowych, rurociągów transportowych, zbiorników magazynowych, elektrociepłowni,
oczyszczalni ścieków, ujęcia wody, instalacji: wodnej, elektrycznej, pary technologicznej i sprężonego powietrza)
został wpisany do rejestru zastawów przez właściwy Sąd Rejonowy.
W dniu 25 listopada 2008 roku została natomiast wpisana do ksiąg wieczystych Grupy LOTOS S.A. umowna
łączna hipoteka kaucyjna na przysługującym Grupie LOTOS S.A. prawie własności lub prawie użytkowania
wieczystego nieruchomości niezbędnych do prowadzenia działalności przez istniejącą i rozbudowaną rafinerię w
Gdańsku.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku kredyt inwestycyjny wykorzystany był w kwocie 709.533 tysięcy USD
(tj. 2.101.495 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla USD przez NBP na dzień 31 grudnia
2008 roku), w tym wystawione akredytywy na kwotę około 63.381 tysięcy USD (tj. 187.722 tysięcy złotych według
średniego kursu ustalonego dla USD przez NBP na dzień 31 grudnia 2008 roku), opisane w Nocie
36 Dodatkowych informacji i objaśnień punkt 5,6,11,12 wystawionych na łączną kwotę 47.428 tysięcy EUR. Kredyt
na finansowanie kapitału obrotowego został udzielony Grupie LOTOS S.A. w formie kredytów w rachunkach
bieżących i jest wykorzystywany przez Spółkę w miarę zapotrzebowania Spółki na kapitał obrotowy. Do dnia
sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Grupa LOTOS S.A. korzystała z umowy kredytowej zgodnie
ze swoimi potrzebami.
Kredyty bankowe i
2009
2010
2011
2012
2013
po 2013
Razem
pożyczki
w
podziale
Kredyty
zaciągnięte w
EUR
8.096
==========
8.096
==========
na
waluty
Kredyty
zaciągnięte w
USD
59.992
1.233.330
107.363
109.085
1.648.713
==========
3.158.483
==========
według
terminu
płatności
na
Kredyty
zaciągnięte w
PLN
Razem
246.390
===========
246.390
===========
314.478
1.233.330
107.363
109.085
1.648.713
==========
3.412.969
==========
dzień
W powyższej tabeli kredyty i pożyczki zostały zaprezentowane według daty spłaty.
75
GRUPA LOTOS S.A.
Informacje na temat kredytów na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawiały się następująco:
Nazwa (firma)
banku/ jednostki
ze wskazaniem
formy prawnej
Siedziba
PLN
(tysiące)
Waluta
(tysiące)
PKO BP S.A.
Warszawa
133.941
ING Bank Śląski
S.A.
Warszawa
-
Konsorcjum
banków (1)
Kwota kredytu / pożyczki
pozostała do spłaty
(część krótkoterminowa)
PLN
Waluta
(tysiące)
(tysiące)
Kwota kredytu / pożyczki wg
umowy
-
-
40.000 USD
lub
równowartość
400.000 USD
Konsorcjum
banków (2)
-
- 1.125.000 USD
Konsorcjum
banków (3)
-
-
Konsorcjum
banków (4)
-
-
425.000 USD
200.000 USD
lub
równowartość
RAZEM
(część długoterminowa)
PLN
Waluta
(tysiące)
(tysiące)
Krótkoterminowej
215
-
-
-
82
-
-
-
11.557
3.768 USD
1.184.720
Warunki finansowe
(warunki
oprocentowania, sposób
płacenia odsetek, inne)
Termin spłaty
400.000 USD
Kredyt w
rachunku
bieżącym
Kredyt w
rachunku
bieżącym
15.03.2009
Długoterminowej
-
1M WIBOR + marża
bankowa
poddanie się egzekucji
-
1M WIBOR + marża
bankowa
oparte o 3M lub 6M
LIBOR USD w
zależności od
wybranego w danym
momencie okresu
odsetkowego + marża
bankowa
zastaw rejestrowy na
zapasach, zastaw rejestrowy
na rachunkach bankowych,
cesja z umów ubezpieczenia
zapasów, cesja z umów
przechowywania zapasów,
20.12.2011
11.629
3.926 USD
1.434.195
484.231 USD
15.03.2009
15.01.2021
oparte o 1M, 3M lub 6M
LIBOR USD w
zależności od
wybranego w danym
momencie okresu
odsetkowego + marża
bankowa
3.748
1.266 USD
479.576
161.920 USD
15.03.2009
15.01.2021
oprocentowanie stałe
246.093
-
-
-
8.096
1.940 EUR
-
-
33.058
11.161 USD
-
-
314.478
-
20.121 USD
1.940 EUR
3M WIBOR + marża
bankowa
Kredyt w
rachunku
bieżącym
Zabezpieczenia
-
3M EURIBOR + marża
bankowa
3M LIBOR USD +
marża bankowa
hipoteka, zastaw rejestrowy
na ruchomościach
istniejących i przyszłych,
zastaw rejestrowy na
rachunkach bankowych, cesja
z umów na realizację i
zarządzanie Programem 10+,
cesja z umów ubezpieczenia
dotyczących rafinerii w
Gdańsku, cesja umów
licencyjnych, hedgingowych
oraz sprzedaży o wartości
powyżej 10.000 tysięcy
złotych /rok, poddanie sie
egzekucji
3.098.491 1.046.151 USD
-
Marże bankowe dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek mieszczą się w przedziale 0,13% - 1,35%.
76
GRUPA LOTOS S.A.
Informacje na temat kredytów na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawiały się następująco:
Nazwa (firma)
banku/ jednostki ze
wskazaniem formy
prawnej
Bank Millennium
S.A.
Siedziba
PLN
(tysiące)
Warszawa
Waluta
(tysiące)
120.000
PKO BP S.A.
Warszawa
234.000
ING Bank Śląski
S.A.
Warszawa
-
ING Bank Śląski
S.A.
Warszawa
-
ING Bank Śląski
S.A.
Warszawa
-
Bank Handlowy w
Warszawie S.A.
Warszawa
-
Bank Handlowy w
Warszawie S.A.
Warszawa
Bank Handlowy w
Warszawie S.A.
Warszawa
Bank BPH S.A.
Warszawa
Bank BPH S.A.
Warszawa
BZ WBK S.A.
Warszawa
PLN
Waluta
(tysiące)
(tysiące)
według umowy
-
-
-
40.000 USD
lub
równowartość
40.000 USD
lub
równowartość
-
20.000 lub
równowartość
30.000
72.341
-
-
Krótkoterminowej
-
1M WIBOR +
marża bankowa
Kredyt w
rachunku
bieżącym
-
1M WIBOR +
marża bankowa
-
1M WIBOR +
marża bankowa
-
1M LIBOR USD +
marża bankowa
-
1M EURIBOR +
marża bankowa
-
T/N WIBOR +
marża bankowa
-
SW LIBOR USD
+ marża bankowa
-
SW EURIBOR +
marża bankowa
-
O/N WIBOR +
marża bankowa
-
1M LIBOR +
marża bankowa
-
1M WIBOR +
marża bankowa
-
-
-
-
-
1.741
715 USD
-
-
14.647
4.089 EUR
-
-
586
-
-
-
60.844
24.987 USD
-
-
610
170 EUR
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2.101
Zabezpieczenia
-
-
-
Długoterminowej
Kredyt w
rachunku
bieżącym
-
20.044
Warunki finansowe
(warunki
oprocentowania,
sposób płacenia
odsetek, inne)
Termin spłaty
16.705
-
-
PLN
Waluta
(tysiące)
(tysiące)
Kredyt w
rachunku
bieżącym
Kredyt w
rachunku
bieżącym
Kredyt w
rachunku
bieżącym
Kredyt w
rachunku
bieżącym
77
GRUPA LOTOS S.A.
Nazwa (firma)
banku/ jednostki ze
wskazaniem formy
prawnej
Bank Pekao S.A.
Konsorcjum
banków (1)
PLN
Waluta
(tysiące)
(tysiące)
według umowy
Siedziba
PLN
(tysiące)
Warszawa
-
Waluta
(tysiące)
300.000
-
-
188.961
PLN
Waluta
(tysiące)
(tysiące)
-
-
Warunki finansowe
(warunki
oprocentowania,
sposób płacenia
odsetek, inne)
Termin spłaty
Krótkoterminowej
-
400.000 USD
-
-
486.379
199.745 USD
RAZEM
378.580
25.702 USD
486.379
199.745 USD
Kredyt w
rachunku
bieżącym
15.03.2008
Długoterminowej
-
1M WIBOR +
marża bankowa
oparte o 3M lub
6M LIBOR USD w
zależności od
wybranego w
20.12.2011 danym momencie
okresu
odsetkowego +
marża bankowa
Zabezpieczenia
zastaw rejestrowy na zapasach,
zastaw rejestrowy na rachunkach
bankowych, cesja z umów
ubezpieczenia zapasów, cesja z
umów przechowywania zapasów,
4.259 EUR
Marże bankowe dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek mieszczą się w przedziale 0,07% - 2%.
78
GRUPA LOTOS S.A.
Poniżej zostały zaprezentowane kontraktowe terminy zapadalność zobowiązań finansowych według stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku.
Zobowiązania
finansowe nie będące
pochodnymi
instrumentami
finansowymi:
Zabezpieczone kredyty
bankowe (poza
kredytami w rachunku
bieżącym)
Bankowe kredyty w
rachunku bieżącym
leasingu finansowego
pozostałe
zobowiązania
Zobowiązania
finansowe – pochodne
Razem
Nota
Wartość
bilansowa
Kontraktowe
przepływy
pieniężne
Do 6 miesięcy
6 - 12 miesięcy
1 - 2 lata
2 - 5 lat
Powyżej 5 lat
4.305.392
4.305.392
1.206.399
143
359
1.449.778
1.648.713
24
3.125.425
3.125.425
26.934
-
-
1.449.778
1.648.713
24
287.544
287.544
287.544
-
-
-
-
27
502
502
-
143
359
-
-
26
891.921
891.921
891.921
-
-
-
-
27
212.881
212.881
212.881
-
-
-
-
=========
===========
===========
==========
=====
===========
==========
4.518.273
4.518.273
1.419.280
143
359
1.449.778
1.648.713
==========
===========
===========
==========
=====
===========
==========
79
GRUPA LOTOS S.A.
Poniżej zostały zaprezentowane kontraktowe terminy zapadalność zobowiązań finansowych według stanu na dzień 31 grudnia 2007 roku:
Zobowiązania
finansowe nie będące
pochodnymi
instrumentami
finansowymi:
Zabezpieczone kredyty
bankowe (poza
kredytami w rachunku
bieżącym)
Bankowe kredyty w
rachunku bieżącym
leasingu finansowego
pozostałe
zobowiązania
Zobowiązania
finansowe – pochodne
Razem
Nota
Wartość
bilansowa
Kontraktowe
przepływy
pieniężne
Do 6 miesięcy
6 - 12 miesięcy
1 - 2 lata
2 - 5 lat
Powyżej 5 lat
1.984.608
1.984.608
1.497.734
207
288
486.379
-
24
486.379
486.379
-
-
-
486.379
-
24
378.580
378.580
378.580
-
-
-
-
27
495
495
-
207
288
-
-
26
1.119.154
1.119.154
1.119.154
-
-
-
-
27
3.757
3.757
3.757
-
-
-
-
=========
===========
===========
===========
======
=========
========
1.988.365
1.988.365
1.501.491
207
288
486.379
-
=========
===========
===========
===========
======
=========
========
80
GRUPA LOTOS S.A.
25.
Rezerwy
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
27.612
1.053
19.072
1.053
=============
=============
28.665
20.125
3.666
37.951
2.753
35.817
=============
=============
Rezerwy długoterminowe
Nagrody jubileuszowe i odprawy
emerytalno-rentowe
Pozostałe rezerwy
Razem rezerwy długoterminowe
Rezerwy krótkoterminowe
Nagrody jubileuszowe i odprawy
emerytalno-rentowe
Pozostałe rezerwy(1)
Razem rezerwy krótkoterminowe
Razem
41.617
38.570
=============
=============
70.282
58.695
=============
=============
(1)
Grupa LOTOS S.A. podpisała z Rafinerią Nafty „GLIMAR” S.A. umowy pożyczkowe na finansowanie działalności
operacyjnej i inwestycyjnej, w tym w szczególności inwestycji Hydrokompleks Glimar, w łącznej kwocie 90 milionów złotych.
Do dnia 31 grudnia 2004 roku Grupa LOTOS S.A. wypłaciła Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. środki pieniężne wynikające z
podpisanych umów w wysokości 48 milionów złotych. W dniu 19 stycznia 2005 roku Sąd Rejonowy w Nowym Sączu ogłosił
upadłość Rafinerii Nafty „GLIMAR” S.A. w Gorlicach. Aktywa z tytułu udzielonych pożyczek według stanu na dzień
31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku są objęte odpisem w pełnej wysokości.
Spółka na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku posiada również rezerwę na pozostałe
zobowiązania wynikające z powyższych umów w wysokości: 15.853 tysięcy złotych. W ciągu roku zakończonego 31 grudnia
2007 roku Spółka rozwiązała rezerwę na kwotę 26.107 tysięcy złotych (patrz Nota 20 Dodatkowych informacji i objaśnień).
Kalkulacja rezerw na świadczenia pracownicze została dokonana w oparciu o następujące założenia:
− przyjęto długookresową roczną stopę wzrostu wynagrodzeń na poziomie 5% (31 grudnia 2007: długookresowa
roczna stopa wzrostu wynagrodzeń na poziomie 6%; dla lat następnych 3,3%),
− do dyskontowania przyszłych wypłat świadczeń przyjęto stopę dyskontową w wysokości 5,5%,
tj. na poziomie rentowności najbezpieczniejszych długoterminowych papierów wartościowych notowanych na
polskim rynku kapitałowym, według stanu na dzień wyceny (31 grudnia 2007: 6%),
− prawdopodobieństwo odejść pracowników przyjęto na podstawie danych historycznych dotyczących rotacji
zatrudnienia w Spółce oraz danych statystycznych dotyczących odejść pracowniczych w branży,
− umieralność i prawdopodobieństwo dożycia przyjęto zgodnie z Tablicami Trwania Życia 2007, publikowanymi
przez Główny Urząd Statystyczny, przyjmując, że populacja zatrudnionych w Spółce odpowiada średniej dla
Polski pod względem umieralności (31 grudnia 2007: Tablicami Trwania Życia 2006),
− przyjęto normalny tryb przechodzenia pracowników na emeryturę, tj. dla mężczyzn – po ukończeniu
65 roku życia, a dla kobiet – po ukończeniu 60 roku życia, z wyjątkiem tych zatrudnionych, którzy według
informacji dostarczonych przez Spółkę spełnią warunki wymagane do skorzystania z prawa do przejścia na
wcześniejszą emeryturę.
81
GRUPA LOTOS S.A.
Zmiany stanu rezerw
1 stycznia 2007
(badane)
Zwiększenia
Połączenie z LOTOS Partner Sp. z o.o
Zmniejszenia
Nagrody
jubileuszowe,
odprawy emerytalne
i inne pracownicze
Pozostałe rezerwy
Razem
17.339
42.166
59.505
=========
=========
=========
3.495
991
-
19.759
4.947
(30.002)
23.254
5.938
(30.002)
=========
=========
=========
31 grudnia 2007
(badane)
21.825
36.870
58.695
=========
=========
=========
1 stycznia 2008
(badane)
21.825
36.870
58.695
=========
=========
=========
Zwiększenia
Zmniejszenia
31 grudnia 2008
(badane)
9.453
-
2.500(1)
(366)
11.953
(366)
=========
=========
31.278
39.004
=========
70.282
=========
=========
=========
(1)
W dniu 30 czerwca 2008 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Grupy LOTOS S.A. podjęło uchwałę w sprawie podziału
wyniku za 2007 rok. Zgodnie z treścią uchwały część zysku netto Spółki w kwocie 2.500 tysiąca złotych zostało przeznaczone
na fundusz celowy Spółki przeznaczony na finansowanie przez Grupę LOTOS S.A. przedsięwzięć społecznych. Spółka
utworzyła rezerwę na Fundusz Celowy w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych (patrz Nota 32 Dodatkowych informacji i
objaśnień). Do dnia 31 grudnia 2008 roku Spółka wykorzystała środki w kwocie 366 tysięcy złotych.
82
GRUPA LOTOS S.A.
26.
Zobowiązania krótkoterminowe i rozliczenia międzyokresowe bierne
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, w
tym:
- wobec jednostek powiązanych
Podatki i ubezpieczenia społeczne(1)
w tym:
- z tytułu podatku dochodowego
Fundusze specjalne
Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń
Rozliczenia międzyokresowe bierne
Przychody przyszłych okresów z tytułu
dotacji
Zobowiązania inwestycyjne, w tym:
Pozostałe zobowiązania, w tym:
Razem
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
574.182
42.614
1.048.661
76.853
477.149
197
2.261
5.940
402.021
5.430
197
2.964
13.879
19.368
296.714
13.639
18.764
250
19.368
57.167
2.429
10.362
33
=========
=========
1.394.575
1.554.619
=========
=========
(1)
Wartość zobowiązań z tytułu podatków na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku została
pomniejszona o należności z tytułu naliczonej przy imporcie oleju napędowego opłaty paliwowej w kwocie
20.087 tysięcy złotych. Spółka wystąpi do właściwego urzędu celnego o zwrot przedmiotowej kwoty i stoi na stanowisku, że
kwota ta jest odzyskiwalna.
Informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi przedstawiono w Nocie 42 Dodatkowych informacji i
objaśnień.
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług są nieoprocentowane i zazwyczaj rozliczane w terminach w przedziale
14-45 dni. Pozostałe zobowiązania są nieoprocentowane, ze średnim 1 miesięcznym terminem płatności. Kwota
wynikająca z różnicy pomiędzy zobowiązaniami a należnościami z tytułu podatku od towarów i usług jest płacona
właściwym organom podatkowym w okresach miesięcznych. Zobowiązania z tytułu odsetek są zazwyczaj
rozliczane w okresach 1 miesięcznych w ciągu całego roku obrotowego.
Zobowiązanie Grupy LOTOS S.A. na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku w zakresie
podatku akcyzowego związane jest z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 roku o podatku akcyzowym (Dz.
U. Nr 29, poz. 257 z dnia 26 lutego 2004 roku), który stanowi, że opodatkowaniu akcyzą podlegają:
1) produkcja wyrobów akcyzowych zharmonizowanych,
2) wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego,
3) sprzedaż wyrobów akcyzowych na terytorium kraju,
4) import wyrobów akcyzowych,
5) nabycie wewnątrzwspólnotowe i dostawa wewnątrzwspólnotowa.
Na podstawie zezwolenia Naczelnika Urzędu Celnego w Gdańsku, w związku z art. 47 i art. 48 ustawy z dnia
6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym Spółka prowadzi skład podatkowy w Gdańsku, na terenie którego
znajduje się produkcyjny zakład rafineryjny. Prowadzona na terenie składu podatkowego działalność gospodarcza
w zakresie produkcji i dystrybucji korzysta z podatkowej procedury zawieszenia poboru akcyzy.
83
GRUPA LOTOS S.A.
27. Zobowiązania finansowe
31 grudnia 2008
(badane)
Ujemna wycena pochodnych
instrumentów finansowych, w tym:
- swap towarowy (surowce i produkty
naftowe)
- futures (emisja CO2)
- forwardy i spoty walutowe
- opcje walutowe
- terminowa transakcja stopy
procentowej (FRA)
- swap procentowy (IRS)
Zobowiązania z tytułu leasingu
31 grudnia 2007
(badane)
212.881
3.757
7.910
1
25.313
2.391
740
251
2.766
-
1.733
175.533
502
495
========
========
Razem zobowiązania finansowe
213.383
4.252
========
========
359
213.024
288
3.964
========
========
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
Nie dłużej niż jeden rok
Od 1 roku do 5 lat
Powyżej 5 lat
Razem
Minus przyszłe obciążenia finansowe
Wartość bieżąca minimalnych opłat
leasingowych
Minimalne opłaty
leasingowe
Wartość bieżąca
minimalnych opłat
leasingowych
265
383
143
359
-
=======
=======
648
502
=======
=======
146
-
=======
=======
502
502
=======
=======
265
383
143
359
84
GRUPA LOTOS S.A.
28.
Majątek socjalny oraz zobowiązania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Spółka kompensuje aktywa dotyczące Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych („ZFŚS”) ze swoimi
zobowiązaniami wobec ZFŚS, ponieważ aktywa te nie są w pełni kontrolowane przez Spółkę.
Tabele poniżej przedstawiają strukturę aktywów i zobowiązań Funduszu
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
755
2.071
-
203
2.653
95
===========
==========
Aktywa dotyczące ZFŚS
Środki pieniężne na rachunku wydzielonym ZFŚS
Należności od pracowników wynikające z ZFŚS
Pozostałe
Razem
2.826
2.951
===========
==========
Zobowiązania dotyczące ZFŚS
Zobowiązania z tytułu ZFŚS
Razem
29.
2.826
2.951
===========
==========
2.826
2.951
===========
==========
Sprzedaż produktów
Sprzedaż usług
Sprzedaż produktów razem
Sprzedaż towarów
Sprzedaż materiałów
Sprzedaż towarów i materiałów razem
Razem
- w tym do jednostek powiązanych
Eliminacja akcyzy i opłaty paliwowej
Razem
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
19.982.108
91.886
17.000.129
101.065
===========
===========
20.073.994
17.101.194
===========
===========
753.642
106.247
391.358
60.988
===========
===========
859.889
452.346
===========
===========
20.933.883
17.553.540
===========
===========
11.426.901
11.546.291
===========
===========
(6.035.230)
(5.686.946)
===========
===========
14.898.653
11.866.594
===========
===========
85
GRUPA LOTOS S.A.
Sprzedaż krajowa produktów
Sprzedaż zagraniczna produktów
Sprzedaż produktów razem
Sprzedaż krajowa towarów i materiałów
Sprzedaż zagraniczna towarów i materiałów
Sprzedaż towarów i materiałów razem
Razem
- w tym do jednostek powiązanych
Eliminacja akcyzy i opłaty paliwowej
Razem
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
17.208.675
2.865.319
14.710.349
2.390.845
---------------
---------------
20.073.994
17.101.194
853.000
6.889
443.708
8.638
---------------
---------------
859.889
452.346
=============
=============
20.933.883
17.553.540
---------------
---------------
11.426.901
11.546.291
---------------
---------------
(6.035.230)
(5.686.946)
=============
=============
14.898.653
11.866.594
=============
=============
Informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi przedstawiono w Nocie 42 Dodatkowych informacji i
objaśnień.
30.
Koszty według rodzaju
Amortyzacja
Zużycie materiałów i energii
Usługi obce
Podatki i opłaty
Wynagrodzenia
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
Pozostałe koszty rodzajowe
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
Razem
Korekty:
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu
własnego
Razem koszty operacyjne, w tym:
Koszt własny sprzedaży
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu
(1)
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
183.685
13.535.437
624.322
50.630
105.563
28.556
52.176
686.554
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
180.413
10.396.341
615.310(1)
42.136
91.516
24.265
55.051
419.125
===========
===========
15.266.923
11.824.157
197.982
(382.458)
===========
===========
15.464.905
11.441.699
===========
===========
14.867.282
376.811
220.812
10.851.429
394.703
195.567
w tym koszty prac badawczo-rozwojowych w wysokości 5.386 tysięcy złotych za rok zakończony 31 grudnia 2007 roku.
86
GRUPA LOTOS S.A.
31.
Pozostałe przychody operacyjne
Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów
trwałych
Rozwiązane rezerwy
Odwrócenie odpisów aktualizujących wartość
aktywów niefinansowych
Otrzymane odszkodowania
Pozostałe
Razem
(1)
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
-
212
30.002(1)
515
1.849
4.216
673
5.758
4.731
=============
=============
6.580
41.376
=============
=============
w tym rezerwy, o których mowa w Nocie 25 Dodatkowych informacji i objaśnień
32.
Pozostałe koszty operacyjne
Strata ze zbycia niefinansowych aktywów
trwałych
Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
Pozostałe rezerwy
Pozostałe
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
7.706
16
2.500(1)
3.562
===========
Razem
(1)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
24.460
14.759
10.998
===========
13.784
50.217
===========
===========
w tym rezerwy, o których mowa w Nocie 25 Dodatkowych informacji i objaśnień
33.
Przychody finansowe
Otrzymane dywidendy
Odsetki
Zyski z tytułu różnic kursowych
Zysk ze zbycia inwestycji
Aktualizacja wartości aktywów finansowych
Rozliczenie instrumentów pochodnych
Pozostałe
Przychody finansowe razem
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
130.333
3.373
492
14
205.218
2.458
138.806
3.020
90.991
31.632
-
===========
==========
134.212
472.125
===========
==========
87
GRUPA LOTOS S.A.
34.
Koszty finansowe
Odsetki
Kwoty ujęte w kosztach aktywów spełniających warunki
kapitalizacji
Straty z tytułu różnic kursowych
Aktualizacja wartości aktywów finansowych
Rozliczenie instrumentów pochodnych
Pozostałe
Koszty finansowe razem
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
61.497
(44.631)
24.748
(9.504)
139.490
22.933(1)
234.999
2.628
798
==========
==========
416.916
16.042
==========
==========
(1)
w tym odpis aktualizujący z tytułu trwałej utraty wartości udziałów spółki LOTOS Gaz S.A. (patrz Nota 13 Dodatkowych
informacji i objaśnień).
35.
Podatek dochodowy
Główne składniki obciążenia podatkowego za rok zakończony dnia 31 grudnia 2008 roku i za rok zakończony dnia
31 grudnia 2007 roku przedstawiają się następująco:
Podatek dochodowy od osób prawnych
Podatek odroczony
Razem podatek
Obciążenie podatkowe wykazane
w rachunku zysków i strat
Obciążenie podatkowe wykazane
w kapitale własnym
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
202
138.511
(180.658)
(11.458)
============
============
(180.456)
127.053
============
============
(180.456)
127.053
-
-
============
============
Część bieżąca podatku dochodowego ustalona została według stawki równej 19% dla podstawy opodatkowania
podatkiem dochodowym.
88
GRUPA LOTOS S.A.
Różnica pomiędzy kwotą podatku wykazanego w rachunku zysków i strat a kwotą obliczoną według stawki od
zysku przed opodatkowaniem wynika z następujących pozycji:
Zysk/(Strata) brutto przed opodatkowaniem
Podatek według ustawowej stawki podatkowej
obowiązującej w Polsce, wynoszącej 19%, w tym:
- podatek od dywidendy według ustawowej stawki
podatkowej obowiązujący w Polsce, wynoszącej 19%
Różnice trwałe
Pozostałe
Efekt podatkowy różnic
Podatek dochodowy, w tym
- podatek od dywidendy
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
(856.160)
872.137
===========
===========
-
165.706
202
311
===========
===========
(96.441)
310.090
(178.620)
35.487
===========
===========
40.593
(27.195)
===========
===========
202
202
138.511
311
===========
===========
-
0,16
Podatek według efektywnej stawki podatkowej
Aktywa (rezerwa) netto na podatek odroczony na dzień 31 grudnia 2008 roku i na dzień 31 grudnia 2007 roku
składa się z następujących pozycji:
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego:
Rezerwa na świadczenia pracownicze
Odpis aktualizujący wartość zapasów
Amortyzacja nie stanowiąca kosztów uzyskania
przychodu
Odpis aktualizujący należności
Ujemna wycena instrumentów pochodnych
Strata podatkowa rozliczana w czasie
Pozostałe
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego - razem
Rezerwa na podatek odroczony:
Różnica pomiędzy bieżącą wartością podatkową i
księgową środków trwałych
Dodatnia wycena instrumentów pochodnych
Pozostałe
Rezerwa na podatek odroczony - razem
Podatek odroczony – aktywa (rezerwa) netto
31 grudnia 2008
(badane)
31 grudnia 2007
(badane)
6.793
43.011
4.147
2.622
1.493
8.872
29.339
124.511
16.667
1.525
8.872
17.220
-------------
------------
230.686
34.386
140.857
20.635
10.967
153.234
1.407
2.176
------------
------------
172.459
156.817
============
============
58.227
(122.431)
============
============
89
GRUPA LOTOS S.A.
36.
Zobowiązania warunkowe
Umowa poręczenia zawarta w dniu 9 lutego 2004 roku z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
Na mocy powyższej umowy, Spółka poręczyła nieodwołalnie spłatę pożyczki zaciągniętej przez Rafinerię
Jasło S.A. (obecnie LOTOS Jasło S.A.) w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
zgodnie z umową pożyczki z dnia 10 grudnia 2003 roku. Poręczenie obejmuje kwotę pożyczki w wysokości do
15.000 tysięcy złotych. W związku z powyższą umową poręczenia Rafineria Jasło S.A. (obecnie LOTOS
Jasło S.A.) i Spółka zawarły w dniu 6 lutego 2004 roku porozumienie w sprawie ustanowienia zabezpieczeń
interesów Spółki w związku z udzielonym poręczeniem.
Na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego zabezpieczeniem poręczania pożyczki, z uwzględnieniem
aneksu z dnia 20 października 2005 roku, jest zastaw rejestrowy ustanowiony na mocy umowy zastawu
rejestrowego z dnia 18 lutego 2004 roku na będącej własnością LOTOS Jasło S.A. instalacji przerobu tworzyw
sztucznych.
Niezależnie od powyższego, porozumienie to przewiduje, iż LOTOS Jasło S.A. zabiegać będzie o uzyskanie
gwarancji bankowej bądź poręczenia, które ma zastąpić poręczenie udzielone przez Spółkę. W przypadku
niedochowania postanowień porozumienia, LOTOS Jasło S.A. zapłaci Spółce karę umowną w wysokości 10%
wartości udzielonego poręczenia, z tym zastrzeżeniem, iż w przypadku, gdy wysokość poniesionej szkody
przekroczy wysokość zastrzeżonej kary umownej, Spółka będzie miała prawo dochodzić odszkodowania w pełnej
wysokości rzeczywiście poniesionej szkody.
Termin poręczenia wygasa z dniem 30 listopada 2010 roku. Wartość poręczonego zobowiązania wynikającego z
umowy pożyczki na dzień 31 grudnia 2008 roku wynosi 6.300 tysięcy złotych.
Zabezpieczenia wobec Urzędu Celnego
1.
Do dnia 16 czerwca 2009 roku przedłużono termin ważności zabezpieczenia akcyzowego z dnia
16 marca 2006 roku w formie weksla własnego in blanco na kwotę 200.000 tysięcy złotych tytułem
zabezpieczenia zobowiązania podatkowego Grupy LOTOS S.A. związanego z procedurą zawieszonego
poboru akcyzy. Pierwotnie określony termin ważności zabezpieczenia akcyzowego w formie weksla
własnego in blanco upływał 16 marca 2007 roku, przedłużony następnie do 16 czerwca 2008 roku.
2.
Do dnia 7 lipca 2009 roku przedłużono termin ważności zabezpieczenia akcyzowego z dnia
5 lipca 2005 roku w formie weksla własnego in blanco na kwotę 200.000 tysięcy złotych tytułem
zabezpieczenia zobowiązania podatkowego Grupy LOTOS S.A. związanego z procedurą zawieszonego
poboru akcyzy. Pierwotnie określony termin ważności zabezpieczenia akcyzowego w formie weksla
własnego in blanco upływał 7 lipca 2006 roku, przedłużony następnie kolejno do 5 lipca 2007 roku
i do 7 lipca 2008 roku.
3.
W dniu 27 kwietnia 2007 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank PKO BP S.A. wystawił gwarancję
bankową na rzecz Izby Celnej zabezpieczającą zobowiązania z tytułu długów celnych, podatków i innych
opłat celnych na kwotę 160.000 tysięcy złotych. W dniu 5 maja 2008 roku wartość gwarancji uległa zmianie
na kwotę 200.000 tysięcy złotych. Termin ważności gwarancji mija 4 maja 2009 roku, a odpowiedzialność
gwaranta trwa do 3 lipca 2009 roku. W dniu 17 grudnia 2008 roku wartość gwarancji uległa zmianie na
kwotę 125.000 tysięcy złotych.
4.
W dniu 10 sierpnia 2007 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Deutsche Bank PBC S.A. wystawił
gwarancję bankową na rzecz Izby Celnej zabezpieczającą zobowiązania z tytułu długów celnych,
podatków i innych opłat celnych na kwotę 7.000 tysięcy złotych. Zobowiązanie warunkowe wygasło z
dniem 31 stycznia 2008 roku.
5.
W dniu 27 czerwca 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank Millennium S.A. wystawił gwarancję na
kwotę 14.500 tysięcy złotych na rzecz Urzędu Celnego w Pruszkowie tytułem zabezpieczenia akcyzowego.
Termin ważności gwarancji upłynął w dniu 10 sierpnia 2008 roku.
90
GRUPA LOTOS S.A.
Pozostałe zobowiązania warunkowe
1.
W dniu 3 stycznia 2007 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank PKO BP S.A. wystawił gwarancję
bankową na rzecz CB&I LUMMUS GmbH w postaci akredytywy dokumentowej na kwotę
19.034 tysięcy EUR (tj. 72.843 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla EUR przez NBP z
dnia 3 stycznia 2007 roku). Pierwotny termin ważności gwarancji upływał 30 czerwca 2008 roku.
Akredytywa była przedłużana kilkakrotnie, ostatnio do dnia 31 marca 2009 roku (patrz Nota 39
Dodatkowych informacji i objaśnień punkt 6). W wyniku kolejnych realizacji akredytywy na dzień
31 grudnia 2008 roku wartość akredytywy wynosi 346 tysięcy EUR (tj. 1.444 tysięcy złotych według
średniego kursu ustalonego dla EUR przez NBP z dnia 31 grudnia 2008 roku).
2.
W dniu 10 lipca 2007 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank PKO BP S.A. wystawił gwarancję
bankową w postaci akredytywy stand-by na rzecz Technip Italy S.p.A na kwotę 45.000 tysięcy EUR
(tj. 169.448 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla EUR przez NBP z dnia
10 lipca 2007 roku), zabezpieczającą wykonanie usług związanych z budową instalacji MHC
i kompleksu aminowego. Pierwotny termin ważności gwarancji upłynął z dniem 31 grudnia 2007 roku.
Z dniem 19 października 2007 roku został przedłużony termin ważności akredytywy do dnia
30 czerwca 2008 roku oraz uległa zmianie kwota akredytywy. Kwota akredytywy została zwiększona w
okresie od 1 stycznia 2008 roku do 31 marca 2008 roku łącznie do wysokości 52.313 tysięcy EUR,
następnie w okresie od 1 kwietnia 2008 roku do 30 czerwca 2008 roku do wysokości
53.462 tysięcy EUR. Kwota akredytywy stand-by w okresie od 1 lipca 2008 roku do 30 września 2008 roku
wynosiła 47.355 tysięcy EUR, a następnie w okresie od 1 października 2008 roku do dnia 14 listopada
2008 roku wynosiła 45.515 tysięcy EUR. W dniu 14 listopada 2008 roku w wyniku porozumienia między
stronami transakcji akredytywa została anulowana.
3.
W dniu 2 stycznia 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A., Bank Pekao S.A. otworzył akredytywę standby na kwotę 39.085 tysięcy EUR (tj. 140.608 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla EUR
przez NBP z dnia 2 stycznia 2008 roku) na rzecz Technip KTI S.p.A z terminem ważności do dnia
31 marca 2008 roku. Akredytywa zabezpiecza realizację kontraktu na budowę kompleksu aminowego.
W dniu 1 kwietnia 2008 roku termin ważności akredytywy został przedłużony do 30 czerwca 2008 roku, a
kwota akredytywy zmniejszyła się do 37.634 tysięcy EUR. Kwota akredytywy stand-by w okresie od dnia
1 lipca 2008 roku do 30 września 2008 roku wyniosła 38.668 tysięcy EUR, a w okresie od dnia
1 października 2008 roku do dnia 4 listopada 2008 roku wynosiła 38.595 tysięcy EUR. W dniu 4 listopada
2008 roku w wyniku porozumienia między stronami transakcji akredytywa została anulowana.
4.
W dniu 16 stycznia 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A., Deutsche Bank Polska S.A. wystawił
gwarancję zapłaty na kwotę 10.800 tysięcy USD (tj. 26.214 tysięcy złotych według średniego kursu
ustalonego dla USD przez NBP z dnia 16 stycznia 2008 roku) na rzecz TOTAL DEUTSCHLAND GmbH w
związku z dostawą benzyny. Termin ważności gwarancji upłynął w dniu 31 maja 2008 roku.
5.
W dniu 1 kwietnia 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A., Bank PKO BP S.A. otworzył akredytywę
stand-by na kwotę 5.195 tysięcy EUR (tj. 18.240 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla
EUR przez NBP z dnia 1 kwietnia 2008 roku) na rzecz LURGI S.A. z terminem ważności do dnia
30 czerwca 2008 roku. Z dniem 1 lipca 2008 jej wartość uległa zwiększeniu do kwoty 10.979 tysięcy EUR,
a termin ważności został wydłużony do dnia 30 września 2008 roku. Akredytywa zabezpiecza realizację
kontraktu dotyczącego instalacji wytwórni wodoru (HGU). Z dniem 1 października 2008 roku termin
ważności akredytywy został przedłużony do dnia 31 grudnia 2008 roku, a jej kwota uległa zwiększeniu do
kwoty 14.923 tysięcy EUR. Następnie z dniem 1 stycznia 2009 roku termin ważności akredytywy został
przedłużony do dnia 31 marca 2009 roku, a jej kwota uległa zmniejszeniu do kwoty 14.234 tysięcy EUR.
Od dnia 17 grudnia 2008 roku akredytywa jest finansowana w ramach udzielonego kredytu inwestycyjnego
przez grupę instytucji finansujących (patrz Nota 24 Dodatkowych informacji i objaśnień).
Z dniem 31 marca 2009 roku akredytywa wygasła.
91
GRUPA LOTOS S.A.
6.
W dniu 30 kwietnia 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A., Bank PKO BP S.A. otworzył akredytywę
stand-by na kwotę 7.230 tysięcy EUR (tj. 25.019 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla
EUR przez NBP z dnia 30 kwietnia 2008 roku) na rzecz LURGI S.A. z terminem ważności do dnia 31 lipca
2008 roku. Akredytywa zabezpiecza realizację kontraktu dotyczącego projektowania technicznego,
dostawy materiałów i zarządzania budową Instalacji Destylacji Atmosferycznej i Instalacji Destylacji
Próżniowej (CDU/VDU). Z dniem 31 lipca 2008 roku termin ważności akredytywy został przedłużony do
dnia 31 października 2008 roku. Wartość akredytywy stand-by uległa zwiększeniu do kwoty
15.356 tysięcy EUR. Z dniem 1 listopada 2008 roku termin ważności akredytywy został przedłużony do
dnia 31 stycznia 2009 roku. Wartość akredytywy stand-by została zwiększona do kwoty
dnia 3 listopada 2008 roku). Z dniem 1 lutego 2009 roku termin ważności akredytywy został przedłużony
do dnia 30 kwietnia 2009 roku, a jej kwota uległa zmniejszeniu do kwoty 15.647 tysięcy EUR. Od dnia
17 grudnia 2008 roku akredytywa jest finansowana w ramach udzielonego kredytu inwestycyjnego przez
grupę instytucji finansujących (patrz Nota 24 Dodatkowych informacji i objaśnień).
7.
W dniu 2 maja 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank Millennium S.A. wystawił gwarancję na
kwotę 13.200 tysięcy złotych na rzecz Urzędu Celnego w Bielsko-Białej tytułem zabezpieczenia
akcyzowego. Termin ważności gwarancji upłynął w dniu 30 czerwca 2008 roku.
8.
W dniu 2 czerwca 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank PKO BP S.A. otworzył akredytywę
dokumentową na kwotę 19.034 tysięcy EUR (tj. 64.403 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego
dla EUR przez NBP z dnia 2 czerwca 2008 roku) na rzecz CB&I LUMMUS GmbH. Pierwotny termin
ważności akredytywy upłynął w dniu 31 grudnia 2008 roku. Akredytywa zabezpiecza realizację kontraktu
dotyczącego instalacji hydroodsiarczania olejów napędowych (HDS). W dniu 1 stycznia
2009 roku termin ważności akredytywy został przedłużony do dnia 31 stycznia 2009 roku, następnie
przedłużony do dnia 31 marca 2009 roku (patrz Nota 39 Dodatkowych informacji i objaśnień punkt 7).
W wyniku kolejnych realizacji akredytywy stan akredytywy na dzień 31 grudnia 2008 roku wynosi
dnia 31 grudnia 2008 roku).
9.
W dniu 26 czerwca 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Deutsche Bank Polska S.A. wystawił
gwarancję zapłaty za dostawę benzyny na kwotę 12.000 tysięcy USD (tj. 25.704 tysięcy złotych według
średniego kursu ustalonego dla USD przez NBP z dnia 26 czerwca 2008 roku) na rzecz TOTAL
DEUTSCHLAND GmbH z terminem ważności gwarancji do dnia 31 grudnia 2008 roku. W dniu
12 grudnia 2008 roku termin ważności gwarancji został przedłużony do dnia 31 stycznia 2009 roku.
Gwarancja wygasła z dniem upływu terminu ważności.
10. W dniu 18 września 2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Deutsche Bank Polska S.A. otworzył
akredytywę stand-by na kwotę 10.000 tysięcy USD (tj. 23.428 tysięcy złotych według średniego kursu
ustalonego dla USD przez NBP z dnia 18 września 2008 roku) na rzecz PETROPLUS MARKETING AG z
terminem ważności do dnia 31 października 2008 roku. Akredytywa zabezpieczała zapłatę za dostawę
oleju napędowego. Gwarancja wygasła z dniem upływu terminu ważności.
11. W dniu 22 października 2008 roku Bank PKO BP S.A. otworzył na zlecenie Grupy LOTOS S.A. w ramach
udzielonego kredytu inwestycyjnego przez grupę instytucji finansujących (patrz Nota 24 Dodatkowych
informacji i objaśnień) akredytywę dokumentowa na rzecz CB&I LUMMUS GmbH na kwotę
dnia 22 października 2008 roku) z terminem ważności do dnia 30 czerwca 2009 roku. Akredytywa
zabezpiecza realizację kontraktu dotyczącego instalacji hydroodsiarczania olejów napędowych (HDS).
W wyniku kolejnych realizacji akredytywy stan akredytywy na dzień 31 grudnia 2008 roku wynosi
dnia 31 grudnia 2008 roku).
12. W dniu 19 grudnia 2008 roku Bank PKO BP S.A. otworzył na zlecenie Grupy LOTOS S.A. w ramach
udzielonego kredytu inwestycyjnego przez grupę instytucji finansujących (patrz Nota 24 Dodatkowych
informacje i objaśnień) akredytywę stand-by na kwotę 500 tysięcy EUR (tj. 2.057 tysięcy złotych według
średniego kursu ustalonego dla EUR przez NBP z dnia 19 grudnia 2008 roku) na rzecz LURGI S.A. z
terminem ważności do dnia 31 maja 2009 roku. Akredytywa zabezpiecza realizację kontraktu na
modernizację stacji kondensatu i budowę węzła gazu opałowego.
13. Na dzień 31 grudnia 2008 roku zobowiązania Spółki wynikające z podpisanych, istotnych umów
dotyczących nakładów na rzeczowe aktywa trwałe (Program 10+) wynoszą 3.199 milionów złotych
(31 grudnia 2007: 2.735 milionów złotych).
92
GRUPA LOTOS S.A.
37.
Uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (CO2)
Na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku w Spółce występowała nadwyżka przyznanych
uprawnień do emisji nad rzeczywistą emisją dwutlenku węgla CO2 (patrz Nota 20.3 Dodatkowych informacji i
objaśnień).
Z dniem 1 lipca 2008r Rada Ministrów w drodze rozporządzenie przyjęła Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do
Emisji dwutlenku węgla na lata 2008 - 2012 we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji dla
instalacji istniejących i zmienianych (Dz.U. Nr. 202 poz.1248). Zgodnie z obowiązującym prawem w/w
uprawnienia na drugi okres rozliczeniowy (2008 - 2012) zostały rozdzielone bezpłatnie dla wszystkich instalacji
objętych system handlu emisjami.
Na rok 2008 Spółce przyznano limit emisji dwutlenku węgla w wysokości 1.138 tysięcy ton.
Rzeczywista emisja dwutlenku węgla w okresie roku zakończonego dnia 31 grudnia 2008 roku wyniosła
1.135 tysięcy ton.
38.
Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym
dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej i innych ryzykach
Istotne postępowania przed organami administracji w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością
Postanowieniem Prezesa UOKiK z dnia 21 marca 2005 roku zostało wszczęte z urzędu postępowanie
antymonopolowe w związku z podejrzeniem zawarcia przez Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. w Płocku oraz
Grupę LOTOS S.A. w Gdańsku porozumienia w sprawie jednoczesnego zakończenia produkcji i dystrybucji
benzyny uniwersalnej U95. Zdaniem Zarządu Spółki, w związku z faktem kontynuacji produkcji i sprzedaży
benzyny uniwersalnej U95 zarzuty UOKiK są bezpodstawne i w kwietniu 2005 roku Zarząd wystosował wniosek o
wydanie decyzji o niestwierdzeniu stosowania przez Grupę LOTOS S.A. praktyki ograniczającej konkurencję.
W lipcu 2005 roku Spółka złożyła do Sądu Antymonopolowego zażalenie na postanowienie UOKiK w przedmiocie
ograniczenia dostępu do części zebranego w sprawie materiału dowodowego. Niezależnie od złożonego
zażalenia Spółka wystąpiła we wrześniu 2005 roku z kolejnym wnioskiem o wydanie decyzji o stwierdzenie
niestosowania przez Grupę LOTOS S.A. praktyk monopolistycznych. W październiku 2005 roku wpłynęło kolejne
postanowienie UOKiK w przedmiocie ograniczenia dostępu do części zebranego materiału dowodowego, na które
Spółka złożyła do Sądu Antymonopolowego zażalenie. Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
oddalił zażalenia. Na postanowienia w przedmiocie oddalenia zażaleń, Grupa LOTOS S.A. wniosła do Sądu
Apelacyjnego w Warszawie stosowne zażalenia, które zostały oddalone.
Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2007 roku ograniczono Grupie LOTOS S.A. na wniosek PKN ORLEN S.A.
prawo wglądu do materiału dowodowego
w postępowaniu antymonopolowym w postaci materiałów
zgromadzonych w trakcie kontroli PKN ORLEN S.A. w Płocku w zakresie części załączników do protokołu kontroli
biur w Płocku oraz ograniczono wgląd do protokołu kontroli biur w Warszawie i załączników. Tym samym
Postanowieniem odmówiono uwzględnienia wniosku PKN ORLEN S.A. o ograniczenie prawa wglądu do materiału
dowodowego w zakresie protokołu kontroli biur wnioskodawcy w Płocku. W dniu 26 kwietnia 2007 roku Grupa
LOTOS S.A. złożyła zażalenie na Postanowienie ograniczające Grupie LOTOS S.A. prawo wglądu do materiału
dowodowego. W dniu 9 maja 2007 roku Grupa LOTOS S.A. otrzymała Wezwanie UOKiK do udzielenia informacji
dotyczących zmiany cen U95 i Pb95. Tego samego dnia Spółka przesłała do UOKiK wymagane informacje. Dnia
2 sierpnia 2007 roku Grupa LOTOS S.A. wysłała pismo do UOKiK informujące o zakończeniu produkcji benzyny
U95. W dniu 31 grudnia 2007 roku Prezes UOKiK nałożył na Grupę LOTOS S.A. karę w wysokości 1.000 tysiąca
złotych. W związku z tym w dniu 17 stycznia 2008 roku do Sądu Okręgowego w Warszawie zostało złożone
odwołanie od tej decyzji.
W dniu 23 września 2008 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przesłał
odpowiedź Prezesa UOKiK na odwołanie Grupy LOTOS S.A. od decyzji Prezesa UOKiK. Prezes UOKiK w
odpowiedzi na odwołanie Grupy LOTOS S.A. stwierdził, iż zarzuty Grupy LOTOS S.A., zarówno dotyczące
przepisów materialnych, jak i formalnych, są bezzasadne i wniósł o oddalenie odwołania powoda w całości oraz o
zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Na dzień zatwierdzenia sprawozdania finansowego sprawa jest w
toku.
93
GRUPA LOTOS S.A.
Postępowanie z powództwa PETROECCO JV Sp. z o.o. o odszkodowanie za szkodę doznaną na skutek
stosowanych praktyk monopolistycznych
Pozwem z dnia 18 maja 2001 roku PETROECCO JV Sp. z o.o. wniosło powództwo o zasądzenie od Spółki kwoty
6.975 tysięcy złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 maja 1999 roku tytułem odszkodowania za szkodę
doznaną na skutek stosowanych przez Spółkę praktyk monopolistycznych polegających na sprzedaży olejów
bazowych BS w sposób powodujący uprzywilejowanie niektórych odbiorców poprzez realizowanie ich zamówień w
zakresie nieproporcjonalnie większym niż zamówień PETROECCO JV Sp. z o.o.
Stosowanie przez Spółkę zarzuconych jej praktyk monopolistycznych stwierdzone zostało decyzją Urzędu
Antymonopolowego z dnia 26 września 1996 roku, którą Urząd nakazał Spółce ich zaniechanie. Spółka odwołała
się od tej decyzji. Sąd Wojewódzki w Warszawie – Sąd Antymonopolowy wyrokiem z dnia 22 października
1997 roku zmienił w zasadzie tylko redakcję decyzji i również nakazał Spółce zaniechanie praktyk
monopolistycznych. Kasację Spółki od tego wyroku Sąd Najwyższy oddalił wyrokiem z dnia 2 czerwca 1999 roku.
Sąd Okręgowy w Gdańsku, wyrokiem z dnia 21 grudnia 2002 roku, oddalił powództwo o odszkodowanie, w całości
uwzględniając zgłoszony przez Spółkę zarzut przedawnienia. Wyrok ten został jednak uchylony w dniu 4 grudnia
2003 roku przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku w sprawie I ACa 824/03 i przekazany do ponownego rozpoznania
Sądowi Okręgowemu w Gdańsku. Sąd Apelacyjny uznał zarzut przedawnienia za nietrafiony. Zdaniem tego Sądu
dopiero
w
dniu
2
czerwca
1999
roku
(data
orzeczenia
Sądu
Najwyższego)
PETROECCO JV Sp. z o.o. dowiedziała się, że doznana przez nią szkoda jest efektem praktyk
monopolistycznych, z którą związana jest odpowiedzialność deliktowa Spółki, i to od tej daty – zdaniem Sądu –
biegnie trzyletni okres przedawnienia roszczeń odszkodowawczych.
Sprawa toczy się przed Sądem Okręgowym w Gdańsku (sąd I instancji) i oznaczona jest sygnaturą
IX GC 134/04. Spółka broni się również zarzutami merytorycznymi (kwestionuje fakt wystąpienia jakiejkolwiek
szkody po stronie PETROECCO JV Sp. z o.o., jej wysokość i istnienie związku przyczynowego pomiędzy praktyką
monopolistyczną a szkodą). Po rozprawie w czerwcu 2005 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku zlecił biegłemu
z zakresu księgowości i ekonomii sporządzenie opinii w przedmiocie ustalenia strat, jakie poniósł powód z tytułu
działań Grupy LOTOS S.A. W przekazanej opinii biegły wskazał, że na podstawie materiałów przedstawionych
przez PETROECCO JV Sp. z o.o. nie jest możliwe obliczenie wysokości strat, czy też samego ich istnienia. Biegły
wskazał również, iż opinia powinna być zlecona innemu ekspertowi, niż biegłemu z zakresu księgowości. Brak
dowodów do wystawienia takiej opinii uniemożliwił powodowi doprowadzenie do wyboru kolejnego biegłego.
Rozprawa odbyła się 27 marca 2007 roku. Publikacja wyroku została wyznaczona na dzień 10 kwietnia 2007 roku,
następnie
odroczona
została
na
dzień
20
kwietnia
2007
roku.
Wyrokiem
z
dnia
20 kwietnia 2007 roku powództwo zostało oddalone. W dniu 17 maja 2007 roku Spółka wniosła zażalenie na
postanowienie o kosztach postępowania. W dniu 4 czerwca 2007 roku PETROECCO JV Sp. z o.o. złożyła
apelację od wyroku z dnia 20 kwietnia 2007 roku. W dniu 12 sierpnia 2007 roku Grupa LOTOS S.A. złożyła
odpowiedź na apelację. W dniu 20 grudnia 2007 roku Sąd oddalił apelację PETROECCO JV Sp. z o.o. od wyroku
Sądu Okręgowego. W dniu 19 marca 2008 roku został złożony u Komornika wniosek egzekucyjny przeciwko
PETROECCO JV Sp. z o.o. W dniu 17 kwietnia 2008 roku PETROECCO JV Sp. z o.o. złożyła skargę kasacyjną
od wyroku z dnia 20 grudnia 2007 roku. Skarga została doręczona Grupie LOTOS S.A. w dniu
17 czerwca 2008 roku. W dniu 30 czerwca 2008 roku została wysłana odpowiedź na skargę. Sprawa została
skierowana na przedsąd na 14 listopada 2008 roku. W dniu 14 stycznia 2009 roku Sąd Najwyższy postanowił
uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku do ponownego rozpoznania.
W dniu 10 marca 2009 roku akta zostały przekazane do Sądu Apelacyjnego. W dniu 3 kwietnia 2009 roku
Komornik przesłał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Na dzień zatwierdzenia
sprawozdania finansowego sprawa jest w toku.
Postępowanie z powództwa Ministra Skarbu Państwa o unieważnienie umowy sprzedaży udziałów w
spółce Naftoport Sp. z o.o.
W dniu 3 listopada 2005 roku wpłynął do Grupy LOTOS S.A. pozew wniesiony przez Ministra Skarbu Państwa o
uznanie za nieważną umowę z dnia 18 sierpnia 1998 roku zawartej pomiędzy Grupą LOTOS S.A. i Polską
Żeglugą Morską przedsiębiorstwem państwowym dotyczącej sprzedaży dwóch udziałów w spółce Naftoport
Sp. z o.o. o wartości 3.340 tysięcy złotych. W dniu 21 kwietnia 2006 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku, IX Wydział
Gospodarczy wydał wyrok oddalający powództwo w całości. W dniu 8 czerwca 2006 roku Minister Skarbu
Państwa wniósł apelację od wyroku sądu z dnia 21 kwietnia 2006 roku oddalającego powództwo Ministra Skarbu
Państwa o uznanie za nieważną umowę z dnia 18 sierpnia 1998 roku zawartej pomiędzy Grupą LOTOS S.A. i
Polską Żeglugą Morską przedsiębiorstwem państwowym dotyczącej sprzedaży dwóch udziałów w spółce
Naftoport Sp. z o.o. o wartości 3.340 tysięcy złotych. W dniu 30 czerwca 2006 roku Spółka złożyła odpowiedź na
powyższą apelację. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 28 grudnia 2006 roku zmieniono zaskarżony wyrok z
dnia 21 kwietnia 2006 roku ustalając za nieważną umowę zbycia dwóch udziałów w spółce Naftoport Sp. z o.o. W
94
GRUPA LOTOS S.A.
dniu 6 kwietnia 2007 roku Spółka wniosła kasację wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania wyroku II instancji.
Postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 kwietnia 2007 roku, wniosek o wstrzymanie
wykonania wyroku sądu II instancji został oddalony. Sąd Najwyższy w dniu 10 sierpnia 2007 roku wydał
postanowienie o przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania. Sąd Najwyższy w dniu 21 listopada
2007 roku wydał postanowienie o przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Apelacyjny w
Szczecinie. Rozprawa odbyła się w dniu 7 maja 2008 roku. Sąd oddalił w całości powództwo i przyznał Grupie
LOTOS S.A. zwrot kosztów procesu w wysokości 100 tysięcy złotych. Z dniem 7 maja 2008 roku wyrok sądu
uprawomocnił się. Skarb Państwa w dniu 20 sierpnia 2008 roku wniósł skargę kasacyjną. W dniu 11 grudnia 2008
roku akta sprawy wpłynęły do Sądu Najwyższego, Izba Cywilna, Wydział II. W dniu 6 marca 2009 roku na
posiedzeniu niejawnym przyjęto skargę do rozpoznania. Wyznaczono termin rozprawy na dzień 6 maja
2009 roku. Na dzień zatwierdzenia sprawozdania finansowego sprawa jest w toku.
Rozliczenia podatkowe
Rozliczenia podatkowe oraz inne obszary działalności podlegające regulacjom (na przykład sprawy celne
czy dewizowe) mogą być przedmiotem kontroli organów administracyjnych, które uprawnione są do nakładania
wysokich kar i sankcji. Brak odniesienia do utrwalonych regulacji prawnych w Polsce powoduje występowanie w
obowiązujących przepisach niejasności i niespójności. Często występujące różnice w opiniach, co do interpretacji
prawnej przepisów podatkowych zarówno wewnątrz organów państwowych, jak i pomiędzy organami
państwowymi i przedsiębiorstwami, powodują powstawanie obszarów niepewności i konfliktów. Zjawiska te
powodują, że ryzyko podatkowe w Polsce jest znacząco wyższe niż istniejące zwykle w krajach o bardziej
rozwiniętym systemie podatkowym.
Rozliczenia podatkowe mogą być przedmiotem kontroli przez okres pięciu lat, począwszy od końca roku,
w którym nastąpiła zapłata podatku. W wyniku przeprowadzanych kontroli dotychczasowe rozliczenia podatkowe
Spółki mogą zostać powiększone o dodatkowe zobowiązania podatkowe. Na dzień 31 grudnia 2008 roku
utworzono odpowiednie rezerwy na rozpoznane i policzalne ryzyko podatkowe.
95
GRUPA LOTOS S.A.
39.
Istotne zdarzenia następujące po dniu bilansowym
Do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego nie wystąpiły istotne zdarzenia po dacie bilansu, poza
opisanymi poniżej:
1.
W dniu 2 stycznia 2009 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank PKO BP S.A. wystawił gwarancję na
kwotę 1.500 tysięcy złotych na rzecz Urzędu Celnego w Pruszkowie tytułem zabezpieczenia akcyzowego. Termin
ważności gwarancji mija 30 czerwca 2009 roku.
2.
W dniu 2 stycznia 2009 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Bank PKO BP S.A. otworzył akredytywę
stand-by na kwotę 3.000 tysięcy EUR (tj. 12.517 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla EUR
przez NBP z dnia 2 stycznia 2008 roku) na rzecz Umicore Precious Metals Refining z terminem ważności do dnia
15 października 2009 roku. Akredytywa zabezpiecza zapłatę za leasing platyny.
3.
W dniu 2 lutego 2009 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. Deutsche Bank Polska S.A. wystawił gwarancję
zapłaty za dostawę oleju napędowego i benzyny na kwotę 18.000 tysięcy USD (tj. 62.690 tysięcy złotych według
średniego kursu ustalonego dla USD przez NBP z dnia 2 lutego 2009 roku) na rzecz TOTAL
DEUTSCHLAND GmbH z termin ważności gwarancji do dnia 31 lipca 2009 roku.
4.
W dniu 11 lutego 2009 roku Zarząd Grupy LOTOS S.A., w związku z niestabilnym otoczeniem
makroekonomicznym związanym ze światowym kryzysem gospodarczym oraz prowadzonymi obecnie przez
Grupę LOTOS S.A. programami inwestycyjnymi, przygotował i przyjął do realizacji Pakiet Antykryzysowy dla
Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. Podstawowym celem działań wchodzących w skład pakietu jest
zapewnienie realizacji najistotniejszych dla Grupy LOTOS S.A. i jej przyszłej wartości dla akcjonariuszy
programów inwestycyjnych oraz zapewnienie płynności Spółki w 2009 roku.
Kluczowymi elementami pakietu są oszczędności kosztów w 2009 roku na poziomie około
170 milionów złotych oraz zawieszenie lub zaniechanie wydatków inwestycyjnych jakie miały być poniesione w
2009 roku na kwotę około 220 milionów złotych, co w efekcie powinno doprowadzić do polepszenia przepływów
pieniężnych Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. o około 390 milionów złotych.
Zarząd Spółki w związku z niepewną sytuacją rynkową oraz ograniczonymi możliwościami pozyskania
finansowania podjął decyzję o zawieszeniu realizacji projektów inwestycyjnych zakładanych w strategii Grupy
Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. na lata 2006 – 2012 o łącznej wartości nakładów około 2,1 miliarda złotych.
Ograniczenia te nie dotyczą realizowanych obecnie kluczowych projektów inwestycyjnych: Programu 10+,
zagospodarowania złoża YME na szelfie norweskim oraz planowanych nakładów na zagospodarowanie złóż B8
i B23 na Morzu Bałtyckim w ramach programu rozwojowego spółki Petrobaltic S.A.
Wskazane ograniczenia oznaczają redukcję łącznych nakładów inwestycyjnych Grupy Kapitałowej
Grupy LOTOS S.A. pozostałych do realizacji na lata 2009 - 2012 o ponad 25%, a z uwzględnieniem podjętych
zobowiązań inwestycyjnych wynikających z Programu 10+ i zagospodarowania złoża YME prawie 40%. Zostaną
one osiągnięte poprzez odłożenie w czasie realizacji poszczególnych projektów.
Zarząd Spółki będzie na bieżąco monitorował sytuację rynkową i w przypadku istotnych jej zmian będzie
dokonywał weryfikacji przedstawionych powyżej założeń.
5.
W dniu 27 lutego 2009 roku Grupa LOTOS S.A. złożyła zabezpieczenie akcyzowe w formie weksla
in blanco do kwoty 400.000 tysięcy złotych na rzecz Urzędu Celnego w Gdańsku tytułem zabezpieczenia
zobowiązania podatkowego Grupy LOTOS S.A. związanego z procedurą zawieszonego poboru akcyzy.
Zabezpieczenie jest ważne do dnia 13 stycznia 2011 roku.
6.
W dniu 1 kwietnia 2009 roku termin ważności akredytywy dokumentowej otworzonej w dniu 3 stycznia 2007
roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. przez Bank PKO BP S.A. na rzecz CB&I LUMMUS GmbH został
przedłużony do dnia 31 maja 2009 roku (patrz Nota 36 Dodatkowych informacji i objaśnień).
7.
W dniu 1 kwietnia 2009 roku termin ważności akredytywy dokumentowej otworzonej w dniu 2 czerwca
2008 roku na zlecenie Grupy LOTOS S.A. przez Bank PKO BP S.A. na rzecz CB&I LUMMUS GmbH. został
przedłużony do dnia 31 maja 2009 roku (patrz Nota 36 Dodatkowych informacji i objaśnień).
96
GRUPA LOTOS S.A.
40.
Wynagrodzenie Zarządu i Rady Nadzorczej oraz informacje o pożyczkach i
świadczeniach o podobnym charakterze udzielonych osobom wchodzącym w skład
organów zarządzających i nadzorujących
Wynagrodzenie wypłacone i należne członkom Zarządu oraz członkom Rady Nadzorczej Spółki przedstawiało się
następująco:
Zarząd
Rada Nadzorcza
Zarząd – jednostki
stowarzyszone
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
738(1)
239
606
261
zależne
Razem(2)
(1)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
lub
441
274
==========
==========
1.308
1.251
==========
==========
wynagrodzenie należne za okres przed powołaniem do Zarządu Grupy LOTOS S.A.,
(2)
wartość wynagrodzenia uwzględnia zmiany w składzie Zarządu oraz Rady Nadzorczej Grupy LOTOS S.A., które miały
miejsce w ciągu okresu sprawozdawczego.
Na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku Spółka nie udzieliła pożyczek i świadczeń o
podobnym charakterze osobom wchodzącym w skład organów zarządzających i nadzorujących.
41.
Struktura zatrudnienia
Średnie zatrudnienie w etatach w podziale na grupy przedstawia się następująco:
Pracownicy fizyczni
Pracownicy umysłowi
Razem
za rok zakończony
31 grudnia 2008
(badane)
za rok zakończony
31 grudnia 2007
(badane)
407
755
384
637
===========
===========
1.162
1.021
===========
===========
97
GRUPA LOTOS S.A.
42.
Informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi (jednostki stowarzyszone
wyceniane metodą praw własności oraz jednostki nie objęte konsolidacją)
Transakcje z jednostkami powiązanymi są zawierane na typowych warunkach rynkowych.
za rok zakończony 31 grudnia 2008
(badane)
Jednostki objęte
konsolidacją
Jednostki nie objęte
konsolidacją
Razem
Sprzedaż na rzecz
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
stan na 31 grudnia 2008 roku
(badane)
Zakupy od
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
Zobowiązania
wobec
podmiotów
powiązanych
Należności od
podmiotów
powiązanych
11.426.879
917.757
802.373
56.466
22
2.916
2
37
11.426.901
920.673
802.375
56.503
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku łączna wartość przychodów ze sprzedaży rzeczowych aktywów
trwałych i wartości niematerialnych na rzecz podmiotów powiązanych wyniosła 1.780 tysięcy złotych.
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku łączna wartość zakupów rzeczowych aktywów trwałych i
wartości niematerialnych od podmiotów powiązanych wyniosła 20.170 tysięcy złotych.
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku łączna wartość przychodów finansowych wynikających z
transakcji z podmiotami powiązanymi wyniosła 128.955 tysięcy złotych (w tym 129.270 tysięcy złotych z tytułu
dywidend, 195 tysięcy złotych z tytułu odsetek oraz 510 tysięcy złoty straty ze zbycia udziałów spółki
LOTOS Exploration and Production Norge AS, patrz Nota 13 Dodatkowych informacji i objaśnień).
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku łączna wartość kosztów finansowych wynikających z transakcji z
podmiotami powiązanymi wyniosła 16.284 tysiąc złotych (odpis aktualizujący z tytułu trwałej utraty wartości
udziałów spółki LOTOS Gaz S.A., patrz Nota 13 Dodatkowych informacji i objaśnień).
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku łączna wartość pozostałych przychodów operacyjnych
wynikających z transakcji z podmiotami powiązanymi wyniosła 622 tysięcy złotych (w tym: inne przychody
operacyjne w kwocie 54 tysięcy złotych oraz zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
568 tysięcy złotych, zaprezentowany w niniejszym sprawozdaniu finansowym w pozycji strata ze zbycia
niefinansowych aktywów trwałych).
98
GRUPA LOTOS S.A.
za rok zakończony 31 grudnia 2007
(badane)
Jednostki objęte
konsolidacją
Jednostki nie objęte
konsolidacją
Razem
Sprzedaż na rzecz
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
(badane)
Zakupy od
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
Zobowiązania
wobec
podmiotów
powiązanych
Należności od
podmiotów
powiązanych
11.546.261
724.756
1.033.135
79.102
30
3.884
2
213
11.546.291
728.640
1.033.137
79.315
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 roku łączna wartość przychodów ze sprzedaży rzeczowych aktywów
trwałych i wartości niematerialnych na rzecz podmiotów powiązanych wyniosła 2 tysiące złotych.
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 roku łączna wartość zakupów rzeczowych aktywów trwałych i
wartości niematerialnych od podmiotów powiązanych wyniosła 8.912 tysięcy złotych.
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 roku łączna wartość przychodów finansowych wynikających z
transakcji z podmiotami powiązanymi wyniosła 204.885 tysięcy złotych (w tym: 203.577 tysięcy złotych z tytułu
dywidend i 1.308 tysięcy złotych z tytułu odsetek).
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 roku łączna wartość kosztów finansowych wynikających z transakcji z
podmiotami powiązanymi wyniosła 1 tysiąc złotych (odsetki).
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 roku łączna wartość pozostałych przychodów operacyjnych
wynikających z transakcji z podmiotami powiązanymi wyniosła 505 tysięcy złotych (inne przychody operacyjne).
W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 roku łączna wartość pozostałych kosztów operacyjnych wynikających
z transakcji z podmiotami powiązanymi wyniosła 41 tysięcy złotych (w tym: 39 tysięcy złotych - inne koszty
operacyjne, 2 tysiące złotych - strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, zaprezentowana w niniejszym
sprawozdaniu finansowym w pozycji zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych).
99
GRUPA LOTOS S.A.
43.
Informacje o transakcjach z jednostkami powiązanymi Skarbu Państwa
Transakcje z jednostkami powiązanymi Skarbu Państwa są zawierane na typowych warunkach rynkowych.
Transakcje pomiędzy Grupą LOTOS S.A. a istotnymi(1) jednostkami powiązanymi Skarbu Państwa przedstawione
zostały poniżej:
za rok zakończony 31 grudnia 2008 roku
(badane)
Zarząd Morskiego Portu
Gdynia S.A.
Przedsiębiorstwo
Eksploatacji
Rurociągów Naftowych
PRZYJAŹŃ S.A.
Sprzedaż na rzecz
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
Zakupy od
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
-
-
-
5
83.233
-
3.755
1
63.278
-
6.722
118
146.511
-
10.477
za rok zakończony 31 grudnia 2007 roku
(badane)
Zarząd Morskiego Portu
Gdynia S.A.
Zobowiązania
wobec
podmiotów
powiązanych
Należności od
podmiotów
powiązanych
112
ENERGA S.A.
Razem
(badane)
Sprzedaż na rzecz
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
(badane)
Zakupy od
podmiotów
powiązanych z
podatkiem
akcyzowym, opłatą
paliwową
85
H.CEGIELSKIPOZNAŃ S.A.
Zobowiązania
wobec
podmiotów
powiązanych
Należności od
podmiotów
powiązanych
-
23
65
43
Przedsiębiorstwo
Eksploatacji
Rurociągów Naftowych
PRZYJAŹŃ S.A.
7
77.763
1
3.515
ENERGA S.A.
1
48.974
-
5.023
Zakłady
Azotowe
PUŁAWY S.A.
-
7
-
-
99
-
-
-
192
126.809
24
8.581
Stocznia Gdynia S.A.
Razem
(1)
kapitał podstawowy powyżej 100.000 tysięcy złotych.
100
GRUPA LOTOS S.A.
44.
Podmiot o znaczącym wpływie na Spółkę
Na dzień 31 grudnia 2008 roku i na dzień 31 grudnia 2007 roku Nafta Polska S.A. jest właścicielem 51,91% akcji
Grupy LOTOS S.A. Nafta Polska S.A. jest spółką kontrolowaną przez Skarb Państwa, który na dzień
31 grudnia 2008 roku i na dzień 31 grudnia 2007 roku posiada bezpośrednio 6,93% akcji Grupy LOTOS S.A.
Bezpośrednio i pośrednio Skarb Państwa posiada w Grupie LOTOS S.A. na dzień 31 grudnia 2008 roku i na dzień
31 grudnia 2007 roku 58,84%.
W ciągu roku zakończonego dnia 31 grudnia 2008 roku, wystąpiły transakcje pomiędzy Grupą LOTOS S.A.,
a Naftą Polska S.A. na łączną wartość 7 tysięcy złotych.
W ciągu roku zakończonego dnia 31 grudnia 2007 roku, wystąpiły transakcje pomiędzy Grupą LOTOS S.A.,
a Naftą Polska S.A. na łączną wartość 21.250 tysięcy złotych, w tym wypłata dywidendy na kwotę
45.
Pozostałe informacje
45.1
Zaktualizowana Strategia Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. do roku 2012
W dniu 16 czerwca 2008 roku Rada Nadzorcza Grupy LOTOS S.A. przyjęła zaktualizowaną Strategię Grupy
Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. do roku 2012. Zaktualizowana strategia zakłada kontynuację dotychczasowej
polityki nakierowanej na stymulowanie zrównoważonego rozwoju działalności podstawowej, koncentrację na
nadrzędnym celu strategicznym, jakim jest budowa wartości dla akcjonariuszy.
Główne cele Strategii do 2012 roku zostały zaktualizowane dla każdego z trzech głównych segmentów
działalności Spółki:
- Segmentu poszukiwawczo-wydobywczego,
- Segmentu operacyjnego,
- Segmentu handlowego.
1. Najistotniejsze elementy zaktualizowanej strategii w obszarze działalności poszukiwawczo-wydobywczej to:
−
−
−
zwiększenie bezpieczeństwa dostaw ropy przerabianej w rafinerii poprzez uzyskanie bezpośredniego dostępu
do złóż węglowodorów,
osiągnięcie do roku 2012 stabilnego wzrostu produkcji węglowodorów poprzez realizację programów
zwiększania wydobycia ropy ze złóż na Morzu Bałtyckim, na które spółka Petrobaltic S.A. posiada koncesje, a
także realizowanie nowych projektów poza Polską,
podwyższenie kapitału Grupy LOTOS S.A. w wyniku wniesienia przez Skarb Państwa posiadanych akcji w
spółce Petrobaltic S.A.
Całkowita produkcja segmentu poszukiwawczo-wydobywczego zgodnie z zaktualizowanymi założeniami Strategii
osiągnie poziom minimum 10% przerobu ropy w Grupie Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. w roku 2012 i wzrośnie
powyżej 20% do roku 2015. Poziom ROACE dla działalności w całym segmencie będzie średnio wynosił powyżej
15%. Szacunkowe nakłady związane z realizacją tego celu mogą osiągnąć w latach 2006 - 2012 poziom
5,1 miliarda złotych.
2. Najistotniejsze elementy zaktualizowanej strategii w obszarze działalności operacyjnej
Głównym celem w obszarze działalności operacyjnej jest osiągnięcie wzrostu efektywności ekonomicznej
przerobu ropy poprzez zwiększenie skali przerobu ropy, uzyskanie wyższego stopnia konwersji i odsiarczania
produktów. W tym celu realizowany jest dwuetapowy Program 10+. Wybudowane zostaną także niezbędne
instalacje technologiczne, nie wchodzące w skład Programu 10+ oraz zmodernizowane zostaną niektóre z
istniejących instalacji.
101
GRUPA LOTOS S.A.
Efekty realizacji tych zamierzeń inwestycyjnych będą następujące:
−
−
−
−
−
−
−
zdolność przerobu ropy osiągnie poziom 10,5 milionów ton rocznie przy pogłębionej konwersji,
uniwersalna konfiguracja technologiczna umożliwi produkowanie gatunków paliw zgodnie z zapotrzebowaniem
rynkowym,
ograniczona będzie do minimum produkcja ciężkiego, zasiarczonego oleju opałowego i bunkrowego w związku
z wprowadzanymi regulacjami ekologicznymi,
stworzona zostanie możliwość prowadzenia bardziej elastycznej polityki remontowej co pozwoli na
zwiększenie dostępności operacyjnej instalacji produkcyjnych,
zwiększona zostanie baza magazynowa paliw oraz powstanie infrastruktura logistyczna umożliwiająca wysyłkę
drogą morską dużych partii produktów,
powstanie możliwość równoległego przerabiania różnych gatunków ropy,
wzmocnienie pozycji Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. w rankingu konkurencyjności rafinerii
europejskich.
Przewidywane nakłady na realizację zadań w obszarze działalności operacyjnej w latach 2006 – 2012 osiągną
poziom około 6,7 miliarda złotych, w tym na realizację I etapu (lata 2006 - 2010) Programu 10+ przewidywane
nakłady wynoszą około 5,2 miliarda złotych.
3. Najistotniejsze elementy zaktualizowanej strategii w obszarze działalności handlowej to:
−
−
−
−
−
−
−
osiągnięcie 30% udziału w rynku paliw w Polsce w 2012 roku,
osiągnięcie 40% udziału w rynku paliwa lotniczego w Polsce w 2012 roku,
wzrost efektywności sprzedaży LPG,
10% udział w rynku detalicznym paliw w 2012 roku,
wejście w segment stacji automatycznych,
20% udziału w sprzedaży paliw na autostradach po zakończeniu głównej części programu budowy autostrad,
rozwój sieci stacji poprzez elastyczne wykorzystanie pojawiających się szans rynkowych, uwzględniający
rozwój organiczny i nieorganiczny.
Szacunkowe nakłady związane z realizacją celów w obszarze działalności handlowej mogą osiągnąć w latach
2006 - 2012 poziom 1,1 miliarda złotych.
4. Działalność finansowa
W obszarze finansowym zakłada się, że w związku z realizacją strategii Spółka będzie korzystać
z finansowania zewnętrznego, jednak w żadnym okresie relacja długu netto do kapitałów własnych nie powinna
przekroczyć wartości 0,8.
Ocena efektywności funkcjonowania Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. opierać się będzie na analizie
wskaźnika marży EBITDA (bez akcyzy) oraz stopy zwrotu z kapitału zaangażowanego, których wysokość w
2012 roku winna wynosić odpowiednio nie mniej niż 9% i 12%. Strategia Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A.
przewiduje, że w latach 2006 - 2012 łączne nakłady inwestycyjne wyniosą około 12,9 miliarda złotych.
Wypłaty dywidendy podporządkowane zostaną optymalizacji struktury finansowania Grupy Kapitałowej
Grupy LOTOS S.A. W okresie realizacji głównych programów strategicznych wypłaty dywidendy nie będą
przekraczać 10% zysku netto. Po ich realizacji intencją jest wzrost dywidendy do poziomu 30% zysku netto.
Polityka dywidendy w spółkach zależnych jest ustalana przez Zarząd Grupy LOTOS S.A. z uwzględnieniem ich
kondycji finansowej i programów rozwojowych.
5. Kierunki rozwoju na lata 2013 – 2020
Po realizacji działań strategicznych do 2012 roku kluczową rolę dla wzrostu wartości Grupy LOTOS S.A. będzie
miał rozwój segmentu poszukiwawczo-wydobywczego i umocnienie pozycji rynkowej. Do rozważanych projektów
należą:
− kontynuowanie działań w kierunku zwiększenia wydobycia ropy naftowej, dążąc do przekroczenia 20%
zdolności przerobowych do roku 2015, z tendencją wzrostową w następnych latach,
− budowa instalacji zgazowania ciężkiej pozostałości z przerobu ropy z ukierunkowaniem na produkcję wodoru i
mediów energetycznych - II etap Programu 10+,
− uruchomienie produkcji biopaliw nowych generacji,
− sekwestracja CO2 - deponowanie CO2 w strukturach geologicznych,
− kontynuowanie działań wspierających budowę podziemnych magazynów ropy i produktów naftowych (kawern),
− rozwijanie technologii skutkujących wzrostem marży produktowej.
102
GRUPA LOTOS S.A.
Decyzje o podejmowanych działaniach rozwojowych będą się opierały o analizę ich efektywności ekonomicznej i
będą realizowane w miarę możliwości finansowych Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. Dopuszcza się
możliwość wchodzenia w układy kapitałowe lub wykorzystanie formuły wspólnego przedsięwzięcia z partnerem
strategicznym.
Główne założenia makroekonomiczne i cenowe przyjęte przez Grupę LOTOS S.A. do sformułowania
podstawowych założeń polityki finansowej do 2012 roku:
Ropa (ceny stałe 2008) jedn.;
- Notowanie dtd Brent USD/bbl;
- Notowanie Ural CIF Rotterdam USD/bbl
Cracki produktowe (ceny stałe 2008) jedn.;
Premium gasoline 10 ppm - Cargoes CIF NEW USD/t
Diesel 10 ppm - Cargoes CIF NWE USD/t
Gasoil 0,1% - Cargoes CIF NWE USD/t
Fuel Oil 3,5% - Barges FOB Rotterdam USD/t
EUR/PLN
USD/PLN
2009 rok
2012 rok
112,52
108,8
128,02
124,52
145
178
140
(271)
145
178
140
(271)
3,50
2,56
3,20
2,48
45.2
Szczególne uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywanie w spółkach
kapitałowych
Ustawa z dnia 3 czerwca 2005 roku o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w
spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego („spółki
strategiczne”) (Dz. U. Nr 132, poz. 1108) („Ustawa”) wprowadziła instytucję obserwatorów z ramienia Skarbu
Państwa. Spółka znalazła się na liście spółek strategicznych, o których mowa w art. 8 Ustawy, opublikowanej w
rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2005 roku w sprawie listy spółek o istotnym znaczeniu dla
porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego (Dz. U. z dnia 29 grudnia 2005 roku). Zadaniem
obserwatorów z ramienia Skarbu Państwa, ustanowionych w spółkach strategicznych, jest monitorowanie
działalności tych spółek w zakresie między innymi:
−
rozporządzania składnikami mienia podstawowymi z punktu widzenia prowadzonej przez te spółki
działalności,
−
zmiany rzeczywiście wykonywanego przedmiotu działalności, zmiany przeznaczenia lub zaniechania
eksploatacji podstawowego składnika mienia,
−
podejmowanych uchwał Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy dotyczących rozwiązania spółki,
przeniesienia siedziby spółki za granicę, zmiany przedmiotu przedsiębiorstwa spółki, zbycia albo
wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego
prawa rzeczowego,
jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że takie czynności prawne naruszają porządek publiczny lub
bezpieczeństwo publiczne.
Rządowe założenia polityki państwa w dziedzinach życia społecznego lub gospodarczego posiadających istotne
znaczenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego będą publikowane w Monitorze Polskim.
Obserwatorzy mogą żądać od spółek wszelkich dokumentów oraz wyjaśnień w wyżej wymienionych sprawach, a
następnie – po przeprowadzonej analizie – mają obowiązek ich przekazania Ministrowi Skarbu Państwa wraz z
pisemnym stanowiskiem oraz jego uzasadnieniem.
Minister Skarbu Państwa w niektórych przypadkach ma obowiązek, a w innych może wyrazić sprzeciw wobec
działań spółek strategicznych, o których uzyskał informacje od obserwatorów. Sprzeciw ten (niezaskarżony)
skutkuje nieważnością czynności prawnej od chwili jej dokonania. Do dnia zatwierdzenia sprawozdania
finansowego Spółka nie otrzymała oświadczenia o ustanowieniu w Spółce obserwatora.
103
GRUPA LOTOS S.A.
46.
Podpisy członków Zarządu oraz osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ksiąg
rachunkowych Grupy LOTOS S.A.
Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny
Paweł Olechnowicz
Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. EkonomicznoFinansowych
Mariusz Machajewski
Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Produkcji i Rozwoju
Marek Sokołowski
Główny Księgowy
Tomasz Południewski
104

Grupa LOTOS S.A. 2008

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ograniczanie wpływu na środowisko

Dyrektor ds. Techniki Grupa LOTOS S.A.

Specjalista ds. Logistyki

Lotos otworzył bazę paliw w Poznaniu

§4 Uchwała została podjęta za pomocą środków bezpośredniego

Reklama firmy LOTOS Asfalt Sp. z oo

Ja, ………………… ………………………….., legitymująca/cy