Prof. Marek Garbicz, dr Ireneusz Dąbrowski, dr Mateusz - E-SGH

Prof. Marek Garbicz, dr Ireneusz Dąbrowski, dr Mateusz Guzikowski
EKONOMIA INSTYTUCJONALNA
Studia doktoranckie dzienne, Kolegium Zarządzania i Finansów
Wykład
Wymiar godzin: 30 godzin
Świat, w którym żyjemy, produkujemy i konsumujemy to świat zbiorowości,
kolektywów. Gospodarka nie jest zbiorowiskiem pojedynczych, odizolowanych od siebie
Robinsonów. Zatem kluczowym obszarem zainteresowań ekonomii winna być analiza
sposobów, w jaki jednostki kooperują i jak koordynują swoje zachowania. Ta
koordynacja jest kosztowna, a sposobem obniżania tych kosztów jest konstruowanie
społecznych instytucji redukujących koszty koordynacji. Tymi problemami zajmuje się
ekonomia instytucjonalna.
Będziemy definiować co rozumiemy pod pojęciem instytucji, jak instytucje
powstają i ewoluują. Spróbujemy ustalić dlaczego instytucje są ważne i jaki wpływ
wywierają one na ludzkie zachowania zarówno na poziomie mikroekonomicznym jak i w
makroskali? Zajmiemy się kwestią praw własności, teorią kosztów transakcyjnych a
także elementami ekonomii politycznej.
EKONOMIA KOSZTÓW TRANSAKCYJNYCH I INSTYTUCJE
1. Wprowadzenie
1.1
idea kosztów transakcyjnych,
1.2
instytucje i ich funkcja w systemie ekonomicznym.
2. Niepełne kontrakty i ich wykonywanie
2.1
źródła niepełnych kontraktów,
2.2
instytucje nieformalne, zaufanie i normy społeczne,
2.3
kapitał społeczny.
3. Sztywność instytucjonalna czyli mechanizmy blokujące zmiany instytucjonalne
3.1
wielopunktowe stany równowagi.
3.2
logika działań kolektywnych.
4. Prawa własności i ich egzekucja
4.1
Prywatne mechanizmy ochrony praw własności
4.2
Państwo prawa i państwo rozbójnicze
EKONOMIA ORGANIZACJI
5. Cele działalności i podstawowe modele przedsiębiorstwa
5.1
założenia neoklasycznego modelu przedsiębiorstwa (maksymalizacja
zysku) i jego ograniczenia
5.2
różnice pomiędzy modelem maksymalizacji zysku i modelem
menedżerskim przedsiębiorstwa
5.3
różnice pomiędzy modelem maksymalizacji zysku i modelem
behawioralnym przedsiębiorstwa
6. Istota przedsiębiorstwa.
6.1
przedsiębiorstwo a rynek, granice firmy, czym jest przedsiębiorstwo w
ujęciu teorii kosztów transakcyjnych?
6.2
różnice w podejściu Coase’a i Williamsona w analizie przedsiębiorstwa
6.3
koncepcja Williamsona czterech typów struktury zarządzania
7. Relacja właścicieli i zarządzających.
7.1
zalety i wady oddzielenia własności od kontroli (zarządu)
7.2
teoria interesariuszy,
7.3
problem agencji i możliwości kontroli zarządu
7.4
powody fuzji i przejęć na rynku
8. Regulacja rynków przez państwo
8.1
ekonomiczna teoria regulacji
8.2
teoria interesu publicznego/interesu konsumenta
8.3
teoria interesu prywatnego/przechwycenia
8.4
idea deregulacja i odwołanie się do konkurencji
8.5
regulacja poprzez system podatkowy
9. Regulacja w praktyce
9.1
regulacja monopoli naturalnych
9.2
problem regulacji przemysłów sieciowych (telekomunikacja, energetyka,
transport)
9.3
kontrola cen i jej formy
9.4
skuteczność regulacji
9.5
regulacja na poziomie ponadnarodowym (Unia Europejska)
INSTYTUCJE RYNKU PRACY
10. Instytucje rynku pracy a jego równowaga
10.1 Pojęcie i typologia instytucji rynku pracy
10.2 Prawidłowości empiryczne
10.3 Instytucje rynku pracy a jego równowaga (analiza statyczna)
11. Instytucje rynku pracy a jego równowaga (c.d.)
11.1
Interakcje pomiędzy instytucjami
11.2 Przegląd literatury teoretycznej i empirycznej
11.3 Wnioski z badań empirycznych
INSTYTUCJE W DZIAŁANIU W MAKROSKALI
12. Instytucje a wzrost gospodarczy
12.1 Pomiar instytucji politycznych
12.2 Instytucje a wzrost – zależności empiryczne
12.3 Instytucje – wymiar polityczny i gospodarczy
12.4 Wpływ instytucji na wzrost (kolonializm i niewolnictwo)
12.5 Instytucje w działaniu a wzrost – przykłady historyczne (KRL-D/Korea
Płd.; NRD/RFN; Kambodża; Anglia; USA)
13. Nierówności a wzrost
13.1 Wzrost jako wypadkowa decyzji podmiotów
13.2 Model Perssona-Tabelliniego (1994) – nierówności, decyzje odnośnie
opodatkowania kapitału a wzrost
14. Transformacja systemowa w Europie Środkowo-Wschodniej – perspektywa
instytucjonalna
14.1 Cechy gospodarki centralnie sterowanej w przededniu transformacji
14.2 Upadek socjalizmu w Rosji i krajach zależnych
14.3 Strategia przemian – gradualizm lub terapia szokowa
14.4 System polityczny – demokracja czy rządy autorytarne
14.5 Interakcje instytucji formalnych i nieformalnych a koszty transakcyjne
14.6 Oligarchia i jej wpływ na kierunek zmian
14.7 Wyniki gospodarcze – analiza porównawcza
Literatura:
Boeri T., van Ours J. (2011), Ekonomia niedoskonałych rynków pracy, Oficyna a Wolters Kluwer
business, Warszawa
North D. C. (2014), Zrozumieć przemiany gospodarcze, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa
Rodrik D. (2011), Jedna ekonomia, wiele recept. Globalizacja, instytucje i wzrost gospodarczy, Wydawnictwo
Krytyki Politycznej, Warszawa
Williamson O.E. (1998), Ekonomiczne instytucje kapitalizmu, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa, 1998
Egzamin:
tradycyjny, pisemny
Niektórzy studenci mogą być także, dodatkowo, poproszeni o przygotowanie referatów na
ustalony temat (wysiłek będzie dodatkowo gratyfikowany).