Materiał pomocniczy: Prawo do edukacji prawem człowieka

MAKUTANO JUNCTION – MULTIMEDIALNE METODY NAUCZANIA
W EDUKACJI GLOBALNEJ
Projekt finansowany z funduszy Unii Europejskiej, Programu EuropeAid
MATERIAŁ POMOCNICZY
TEMAT: PRAWO DO EDUKACJI PRAWEM CZŁOWIEKA
Zał. nr 1- Prawo i Prawa Człowieka
1. Definicja prawa:
- ogół przepisów i norm prawnych regulujących stosunki między ludźmi danej społeczności.
- poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej uważa się za podstawę wolności, sprawiedliwości
i pokoju w świecie.
(źródło: http://sjp.pwn.pl/sjp/prawo;2507992.html)
2. Definicja Praw Człowieka:
- podstawowe, niezbywalne i uniwersalne prawa przysługujące człowiekowi bez względu na rasę,
kolor skóry, płeć, język, religię, poglądy, pochodzenie narodowe lub społeczne, majątek, urodzenie,
stan zdrowia i inne.
(źródło: http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/prawa-czlowieka;3961793.html)
3.
Historia Praw Człowieka:
„Jeszcze na początku XX wieku uznawanie praw człowieka leżało w gestii poszczególnych państw. Nie
istniał żaden uniwersalny i prawnie wiążący katalog praw człowieka. Dopiero II wojna światowa
skłoniła zwycięzców do podjęcia próby utworzenia międzynarodowego forum rozmów, aby
wspólnymi siłami sprostać wyzwaniom powojennej rzeczywistości, ale przede wszystkim aby nie
dopuścić do powtórzenia błędów historii w przyszłości. Owym forum dyskusyjnym stała się
Organizacja Narodów Zjednoczonych. Na Konferencji w San Francisco, gdzie 26 czerwca 1945 roku
podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych, blisko 40 organizacji pozarządowych zaapelowało
o poświęcenie większej uwagi przestrzeganiu praw człowieka. Treść artykułów Karty ma moc prawa
międzynarodowego, a więc jest dokumentem prawnie wiążącym jego strony. W 1946 roku, Narody
Zjednoczone utworzyły w obrębie swojego systemu Komisję Praw Człowieka, główne ciało
legislacyjne ds. praw człowieka i organ pomocniczy Rady Gospodarczej i Społecznej. Obecnie komisja
liczy 53 państwa. Nowo powstała Komisja, pod przewodnictwem Eleonory Roosevelt (USA),
aktywistki w dziedzinie praw człowieka oraz wdowie po byłym prezydencie USA Franklinie
Roosevelcie, podjęła się zdefiniowania praw człowieka i podstawowych wolności. Gruntownej
analizie poddano praktycznie każde słowo i paragraf, o czym świadczy przeprowadzenie 1400 rund
głosowania. 10 grudnia 1948 roku, Zgromadzenie Ogólne, w nowo wybudowanym Palaise de Chaillot
w Paryżu, przyjęło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Wskazując na przyrodzoną godność
ludzką oraz niezaprzeczalność prawa do wolności i równości, Deklaracja była aktem
bezprecedensowym. Stworzyła pierwszy filar praw człowieka oraz stanowiła swego rodzaju kamień
węgielny, w oparciu o który dokonywał się proces ewolucyjnego powstawania międzynarodowego
prawa specjalizującego się w ochronie praw człowieka. Chociaż Deklaracja jest wyrazem woli
Fundacja Partners Polska, ul. Dobra 22/24 lok. 15, 00 - 388 Warszawa, tel: 22 825 40 83
MAKUTANO JUNCTION – MULTIMEDIALNE METODY NAUCZANIA
W EDUKACJI GLOBALNEJ
Projekt finansowany z funduszy Unii Europejskiej, Programu EuropeAid
politycznej, a nie prawnie wiążącym dokumentem o randze traktatu czy konwencji, uzyskała ona
powszechną akceptację ze strony państw członkowskich. Wiele z nich cytowało Deklarację albo
włączało jej treść do swoich podstawowych aktów prawa wewnętrznego. Podobnie, zawierane po
1948 roku umowy dwustronne i wielostronne dotyczące praw człowieka, opierały się na
podstawowych założeniach zawartych w Deklaracji.”
(źródło: http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/pcz_historia.php)
4.
Historia Deklaracji Praw Człowieka:
„Tworzenie międzynarodowego systemu ochrony praw człowieka rozpoczęto dopiero po II wojnie
światowej, w ramach ONZ. Pierwszym traktatem międzynarodowym gwarantującym prawa człowieka
była Karta Narodów Zjednoczonych z 1945; sformułowano w niej jeden z głównych celów ONZ —
„popieranie i zachęcanie do poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności dla wszystkich,
bez względu na rasę, płeć, język lub wyznanie” (art. 1 ust. 3). W 1948 Zgromadzenie Ogólne ONZ
uchwaliło powszechną Deklarację Praw Człowieka — międzynarodowy katalog podstawowych
i niezbywalnych praw i wolności, jako „wspólny standard do osiągnięcia przez wszystkie ludy
i narody”. Jej rozwinięciem były Pakty Praw Człowieka z 1966.
Oprócz uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka tworzonego przez ONZ istnieją 3 systemy
regionalne opracowane przez Radę Europy, OPA i OJA, które obowiązują państwa członkowskie tych
organizacji. Państwa Rady Europy przyjęły 1950 Europejską konwencję praw człowieka, gwarantującą
podstawowe prawa i wolności jednostki, głównie osobiste i polityczne; prawa społeczne
i gospodarcze znalazły się w Europejskiej karcie socjalnej z 1961. Spośród innych konwencji
uchwalonych przez Radę Europy warto wymienić: europejską konwencję o zapobieganiu torturom
i nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu (1987), konwencję o ochronie osób
w związku z automatycznym przetwarzaniem danych o charakterze osobistym (1981), europejską
kartę języków regionalnych i mniejszościowych (1992), konwencję ramową o ochronie mniejszości
narodowych (1995), konwencję o prawach człowieka i biomedycynie (1997). Problemy praw
człowieka zajmują również ważne miejsce w procesie KBWE, szczególnie ochrona praw mniejszości
narodowych i etnicznych. Gwarancje ochrony praw człowieka istnieją w systemie Unii Europejskiej.
Ich wzmocnienie nastąpiło przez przyjęcie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2000).
Polska jest stroną najważniejszych konwencji praw człowieka o charakterze uniwersalnym; 1993
przystąpiła do Europejskiej konwencji praw człowieka, 1997 do Europejskiej karty socjalnej. Od czasu
uchwalenia Deklaracji praw człowieka społeczność międzynarodowa ogromnie rozwinęła system
ochrony praw i wolności jednostki, jednak prawa te są nadal łamane w różnych częściach świata.”
(źródło: http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/prawa-czlowieka;3961793.html)
Fundacja Partners Polska, ul. Dobra 22/24 lok. 15, 00 - 388 Warszawa, tel: 22 825 40 83
MAKUTANO JUNCTION – MULTIMEDIALNE METODY NAUCZANIA
W EDUKACJI GLOBALNEJ
Projekt finansowany z funduszy Unii Europejskiej, Programu EuropeAid
Zał. nr 2- Uproszczona Deklaracja Praw Człowieka
Uproszczona Deklaracja Praw Człowieka:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Każdy człowiek jest wolny i wszyscy powinni być traktowani w taki sam sposób.
Każdy człowiek jest równy niezależnie od różnic w np. kolorze skóry, płci, religii, języka.
Każdy człowiek ma prawo do życia w wolności i bezpieczeństwie.
Nikt nie ma prawa traktować cię jak niewolnika ani ty nie możesz nikogo uczynić swoim
niewolnikiem.
Nikt nie ma prawa cię skrzywdzić ani torturować.
Każdy człowiek ma prawo być równym wobec prawa.
Prawo jest takie samo dla każdego człowieka, powinno być stosowane w ten sam sposób
wobec wszystkich.
Każdy człowiek ma prawo domagać się pomocy prawnej, gdy jego prawa nie są
przestrzegane.
Nikt nie ma prawa do bezprawnego uwięzienia cię albo wydalenia cię z twojego kraju.
Każdy człowiek ma prawo do sprawiedliwego i publicznego procesu.
Każdy człowiek powinien być uważany za niewinnego do momentu udowodnienia
mu winy.
Każdy człowiek ma prawo domagać się pomocy jeżeli ktoś próbuje go zranić, ale nikt nie
może wejść do twojego domu, otwierać twoich listów albo niepokoić ciebie i twoją rodzinę
bez dostatecznego powodu.
Każdy człowiek ma prawo do podróżowania tak jak chce.
Każdy człowiek ma prawo udać się do innego kraju i domagać się ochrony,
jeżeli jest prześladowany albo grozi mu prześladowanie.
Każdy człowiek ma prawo znaleźć miejsce w kraju. Nikt nie ma prawa powstrzymać cię przed
przeniesieniem się do innego kraju, jeżeli tego chcesz.
Każdy człowiek ma prawo zawrzeć związek małżeński i założyć rodzinę.
Każdy człowiek ma prawo do posiadania własności i swojego dobytku.
Każdy człowiek ma prawo do praktykowania i przestrzegania wszystkich aspektów swojej
religii oraz do zmiany religii, jeżeli tylko chce.
Każdy człowiek ma prawo do mówienia co myśli i do przekazywania oraz otrzymywania
informacji.
Każdy człowiek ma prawo do brania udziału w pokojowych zgromadzeniach i do
wstępowania do stowarzyszeń.
Każdy człowiek ma prawo do uczestnictwa w rządzeniu swoim krajem.
Każdy człowiek ma prawo do ochrony socjalnej i do możliwości rozwijania swoich
umiejętności.
Każdy człowiek ma prawo pracować za uczciwe wynagrodzenie w bezpiecznych warunkach i
przynależności do związków zawodowych.
Fundacja Partners Polska, ul. Dobra 22/24 lok. 15, 00 - 388 Warszawa, tel: 22 825 40 83
MAKUTANO JUNCTION – MULTIMEDIALNE METODY NAUCZANIA
W EDUKACJI GLOBALNEJ
Projekt finansowany z funduszy Unii Europejskiej, Programu EuropeAid
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Każdy człowiek ma prawo do odpoczynku i przyjemności.
Każdy człowiek ma prawo do odpowiedniego standardu życia i do opieki medycznej, gdy jest
chory.
Każdy człowiek ma prawo uczęszczać do szkoły.
Każdy człowiek ma prawo do brania udziału w życiu kulturalnym społeczności.
Każdy człowiek musi przestrzegać „porządku społecznego”, który jest konieczny do
korzystania z wszystkich tych praw.
Każdy człowiek musi szanować prawa innych, społeczną i publiczną wartość.
Nikt nie ma prawa usunąć żadnego prawa z tej deklaracji.
(źródło: http://www.amnesty.org/es/human-rights-education/resourcecentre/download/ACT35,021,2011/pl/pdf)
Fundacja Partners Polska, ul. Dobra 22/24 lok. 15, 00 - 388 Warszawa, tel: 22 825 40 83
MAKUTANO JUNCTION – MULTIMEDIALNE METODY NAUCZANIA
W EDUKACJI GLOBALNEJ
Projekt finansowany z funduszy Unii Europejskiej, Programu EuropeAid
Zał. nr 3- Prawo do edukacji
1. Prawo do edukacji:
„Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, przyjęta w 1948 r., uznaje edukację za podstawowe prawo
człowieka. Oznacza to, ze każdy człowiek na świecie ma prawo do otrzymania darmowej edukacji
przynajmniej na poziomie podstawowym. Konwencja o Prawach Dziecka zobowiązuje Państwa do
zapewnienia darmowej edukacji na poziomie podstawowym dla wszystkich dzieci. Konwencja mówi
również, że wszystkie dzieci maja prawo do edukacji, która przygotuje je do aktywnego, odpowiedzialnego
życia w wolnym społeczeństwie, szanującym środowisko i godność innych.”
(źródło:
http://fed.home.pl/teg/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=40&Itemid=186)
2. Historia obowiązku szkolnego w Polsce:
„W Polsce wprowadzenie obowiązku szkolnego postulował już Andrzej Frycz Modrzewski w dziele O
naprawie Rzeczypospolitej (1555, księga O szkole). Obowiązek szkolny wprowadziła Izba Edukacji
Publicznej w 1808. Polskie prawo rozróżnia dwa pojęcia – obowiązek szkolny i obowiązek nauki.
Obowiązek szkolny polega na przymusie uczęszczania do szkoły podstawowej i gimnazjum. Rozpoczyna
się w roku szkolnym, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Ustawa nie określa w wyraźny sposób, kiedy
obowiązek szkolny się kończy. Można o tym wnioskować jedynie w związku z pojęciem obowiązku nauki,
czyli uczęszczania do szkoły osób w określonym przez prawo wieku. Obowiązek nauki obejmuje osoby od
7. do 18. roku życia, co pokrywa się z wiekiem, z którym (generalnie) uzyskuje się pełnoletniość. Ponieważ
nauka w prawidłowym toku (bez powtarzania klasy) kończy się w gimnazjum w wieku 16 lat, musi być
kontynuowana w jednej ze szkół ponad gimnazjalnych lub w jednej z innych form kształcenia określonych
przez ustawę przynajmniej do ukończenia 18 lat. Dla wypełnienia obowiązku szkolnego nie ma znaczenia,
czy szkoła jest szkołą publiczną czy niepubliczną. Wraz z ukończeniem przypisanego wieku obowiązek
ustaje, chociażby wcześniej nie był wypełniany, np. z powodu przebywania dziecka w kraju, w którym
obowiązują inne zasady systemu oświaty powszechnej. Może być odroczony do dziesiątego roku życia
dziecka w przypadku np. upośledzenia. Decyzję podejmuje się na podstawie opinii poradni
psychologiczno-pedagogicznej. Niespełnienie tego obowiązku podlega egzekucji administracyjnej. Organ
miejscowy administracji publicznej właściwy do spraw edukacji może nałożyć na opiekuna prawnego
dziecka karę grzywny w celu przymuszenia do realizowania tego obowiązku. W skrajnych przypadkach sąd
opiekuńczy może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej.”
(źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Obowi%C4%85zek_szkolny)
3. System edukacyjny w Kenii:
Edukacja postrzegana jest jako jeden z głównych czynników umożliwiających rozwój gospodarczy Kenii.
Edukacja jest bowiem jednym z najbardziej skutecznych sposobów, w jaki ludzie mogą poprawić swoją
sytuację życiową i osiągnąć wyższy standard życia. Z tych powodów rząd kenijski od 20 lat mocno
inwestuje w rozwój systemu edukacyjnego.
Fundacja Partners Polska, ul. Dobra 22/24 lok. 15, 00 - 388 Warszawa, tel: 22 825 40 83
MAKUTANO JUNCTION – MULTIMEDIALNE METODY NAUCZANIA
W EDUKACJI GLOBALNEJ
Projekt finansowany z funduszy Unii Europejskiej, Programu EuropeAid
W 2003 roku uchwalono ustawę, według której podstawowe wykształcenie w Kenii stało się bezpłatne i
obowiązkowe. Rządowy program FPE (Free Primary Education) sprawił, ze z dnia na dzień do szkół
zapisano dodatkowo 1,5 mln dzieci, na co placówki edukacyjne nie były przygotowane.
Do dziś ok. 18 000 szkół publicznych w Kenii nie jest w stanie pomieścić wszystkich uczniów. Przepełnione
klasy i zbyt mała liczba nauczycieli i nauczycielek nadal wpływa na jakość edukacji. Choć od 2008 roku
zniesione zostały opłaty za naukę w szkole średniej, większość placówek nadal pobiera opłaty wpisowe.
Struktura systemu edukacyjnego wygląda następująco:
• 3 lata ECDE (Early Childhood Development Education) – odpowiednik polskiego przedszkola, do którego
uczęszczają dzieci w wieku 3-5 lat,
• 8 lat szkoły podstawowej – dzieci w wieku 6-14 lat; absolwenci otrzymują kenijskie świadectwo
uzyskania wykształcenia na poziomie podstawowym – Kenya Certificate Of Primary Education (KCPE),
• 4 lata szkoły średniej – młodzież w wieku 14-18 lat; absolwenci i absolwentki uzyskują kenijskie
świadectwo uzyskania średniego wykształcenia – Kenya Certificate Of Secondary Education (KCSE),
• 4 lata – szkolnictwo wyższe.W Kenii jest 7 publicznych uniwersytetów, z których dwa największe
znajdują się w Nairobi (University of Nairobi i Kenyatta University). Istnieją też 23 prywatne szkoły
wyższe.
W Kenii funkcjonują następujące rodzaje szkół podstawowych: publiczne, prywatne (czesne wynosi kilka
tysięcy dolarów za semestr) oraz nieformalne, zakładane przez przedstawicieli lokalnej społeczności
(czesne od kilku do kilkunastu dolarów za semestr).Wsparcie rządu dla szkół publicznych wynosi ok. 50
PLN rocznie na każdego ucznia. Ubiór, przybory szkolne, podobnie jak i wyżywienie w czasie zajęć opłacają
rodzice, co bardzo często jest dla nich dużym wydatkiem.
Ze względu na różnorodność etniczną w Kenii (42 różnych plemion / grup etnicznych), dzieci zaczynają
szkołę mówiąc w wielu językach. Z tego powodu wszyscy uczniowie i uczennice do 3 klasy szkoły
podstawowej uczą się głównie w języku kisuahili. Od czwartej klasy wszystkie przedmioty nauczane są w
języku. W szkole nauczanych jest sześć przedmiotów: jęz. angielski, suahili, matematyka, nauki
przyrodnicze, nauki społeczne, religia (chrześcijańska lub islam w niektórych regionach).Szkoły zapewniają
zajęcia dodatkowe np. muzyka w tym chór szkolny, zajęcia artystyczne, sportowe, itp.
Rok szkolny w Kenii trwa od stycznia do listopada i podzielony jest na trzy semestry. Ferie występują w
kwietniu, sierpniu oraz grudniu. Każdy trymestr kończy się sprawdzianami ze wszystkich przedmiotów.
Wyniki egzaminów wyrażane są literami od A do E (A- najwyższa, E-najniższa).
W celu poszerzenia swojej wiedzy warto obejrzeć film na temat edukacji w Kenii „Edukacyjny Rozkład
Jazdy”: http://fpp.org.pl/film-edukacyjny-rozklad-jazdy /
(źródło: http://www.makutanojunction.org/pl/facts.html )
Fundacja Partners Polska, ul. Dobra 22/24 lok. 15, 00 - 388 Warszawa, tel: 22 825 40 83