Sprawozdanie za rok 2012

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI KRAKOWSKIEGO ODDZIAŁU STOWARZYSZENIA
"WSPÓLNOTA POLSKA” W ROKU 2012
Krakowski Oddział Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w roku sprawozdawczym realizował zadania
państwowe zlecone przez MSZ na kwotę 556 525 zł (849 289 zł w 2011, 1 319 205 w 2010)
W trakcie realizacji programu Biuro Oddziału Krakowskiego starało się o pozyskanie
sponsorów, dotacji finansowych lub zniżek, które pomniejszają koszty realizacji zadań państwowych.
Całkowity koszt zadań zrealizowanych przez oddział w 2012 roku wyniósł 1 755 292 zł
Działalność programowa oddziału, dyktowana potrzebami Polaków zamieszkałych za granicą oraz
znacznie ograniczonymi środkami finansowymi objęła takie dziedziny współpracy jak oświata, kultura i
pomoc charytatywna. Adresowana była do polskich i polonijnych organizacji oraz placówek
oświatowych działających w następujących krajach: Argentyna, Białoruś, Brazylia, Czarnogóra,
Czechy, Grecja, Francja, Hiszpania, Irlandia Płn., Islandia, Kazachstan, Litwa, Łotwa, Mołdawia,
Niemcy, Słowacja, Stany Zjednoczone Ameryki Płn., Rosja, Rumunia, Ukraina, Węgry, Wielka
Brytania.
PROGRAM POMOCY OŚWIATOWEJ
Wspieranie oświaty polskiej stanowi wiodący kierunek działalności programowej Krakowskiego
Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Wśród zadań mających na celu pomoc polskim i
polonijnym placówkom oświatowym znalazły się w 2012 roku wymienione poniżej zadania.
Realizacja programu szkół patronackich.
W ramach tzw. wymiany śródrocznej uczniowie odwiedzają swoich rówieśników, z którymi wspólnie
uczęszczają na zajęcia lekcyjne oraz uczestniczą w programie edukacyjno-krajoznawczym. Bardzo
często współpraca między szkołami ma już kilkuletnie tradycje. Program szkół patronackich dla
nauczycieli obydwu stron jest okazją do porównania metod pracy oraz wymiany doświadczeń
dydaktycznych. Niestety w 2012 r Oddział otrzymał środki finansowe tylko na dofinansowanie
 pobytu 22 uczniów Gimnazjum Polskiego z Dyneburgu na Łotwie w Szkole Podstawowej w
Gliczarowie Dolnym (6-14 X);
W poprzednich latach program obejmował także Litwę i Ukrainę.
Niestety w br oddział z powodu braku środków finansowych nie zorganizował wakacyjnych pobytów,
kolonii i obozów językowych dla dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia w miejscu ich
zamieszkania.
Do stałych zadań programowych Oddziału Krakowskiego należą również wakacyjne obozy językowokrajoznawcze, pobyty edukacyjne dla dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia organizowane w
Krakowie oraz na terenie Małopolski. Ich założeniem oprócz letniego wypoczynku jest intensywna
nauka języka polskiego realizowana poprzez codzienne zajęcia językowe oraz kontakt z polskimi
rówieśnikami.
W 2012 roku Oddział Krakowski zrealizował tylko:
 pobyt edukacyjno-krajoznawczy dla 50 uczniów polskich placówek edukacyjnych z Doniecka,
Pierwomajska i Jużnoukraińska (Ukraina) w Pasierbcu k/ Limanowej (13 VIII-26 VIII);
1
Dodatkowo w tym roku w ramach zadań zleconych zorganizowano pobyty edukacyjne w Polsce dla
112 dzieci i młodzieży polskiej z Białorusi i Ukrainy, we współpracy z Urzędem Marszałkowskim WM,
MOSiR w Sosnowcu, parafią pw. św. Barbary w Sosnowcu oraz UMiG Niepołomice, które pokryły ok.
50 % kosztów pobytu w Krakowie, Sosnowcu, Niepołomicach i Skawicy (VII-VIII) w ramach programu
„Lato z Polską”.
W dniach 6-12 maja oddział we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Mogilanach oraz Szkołą
Podstawową w Bukowie zorganizował warsztaty regionalne „Moja Mała Ojczyzna” dla 21 osobowej
grupy dzieci i młodzieży z Doliny (Ukraina). Projekt został zrealizowany w ramach zadań publicznych
Województwa Małopolskiego w dziedzinie kultury pn. „Mecenat Małopolski” oraz środków własnych.
Oddział Krakowski „Wspólnoty Polskiej” od kilku już lat jest organizatorem konkursu
recytatorskiego poezji polskiej dla uczniów sobotnio-niedzielnych szkółek języka polskiego na
Ukrainie. Tym razem konkurs odbył się pod hasłem POEZJA POLSKA ZWIERCIADŁEM DUSZY NARODU
w dniach od 10 do 13 października i objął swoim zasięgiem obwód lwowski (Gródek Jagielloński,
Dolina, Stryj). Uczestniczyło w nim 90 uczniów w trzech kategoriach wiekowych: najmłodsza (do 10
lat), dziecięca (11-13 lat) i młodzieżowa (14-17 lat). Koszty organizacji pokryte zostały z funduszy
własnych Oddziału oraz środków pozyskanych na ten cel z Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Małopolskiego.
W ramach programu oświatowego Oddział Krakowski otacza opieką młodzież studencką polskiego
pochodzenia studiującą na uczelniach krakowskich. Od 15 lat przy oddziale działa Klub Studentów
Polonijnych, do którego należy około dwustu studentów pochodzących z Rosji, Ukrainy, Białorusi,
Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Rumunii, Uzbekistanu, Gruzji oraz Mołdawii. Celem Klubu jest integracja
studentów polonijnych oraz pomoc w adaptacji osobom rozpoczynającym studia w Krakowie. Służą
temu wspólne wyjścia do kina i teatru, zwiedzanie Krakowa i okolic oraz spotkania integracyjne.
W 2012 roku przedstawiciele Klubu uczestniczyli w: warsztatach szkoleniowo-integracyjnych
dla studentów polonijnych z Żytkiejmach 13-16.09, zorganizowali konferencję „Mobilność studentów
polonijnych” 26-28.10, integracyjne spotkania mikołajkowe i opłatkowe, wyjścia do kina, teatru, parku
wodnego, na wystawę Word Press Photo 2012, zwiedzanie Krakowa i Kopalni Soli w Wieliczce. W
dniach 30.11-02.12 w Toruniu ponownie wygrali II Turniej Siatkówki POLONIA CUP 2012.
Kolejna grupa zadań oświatowych adresowana jest do osób dorosłych polskiego pochodzenia, które
pragną pogłębić znajomość języka polskiego. W tym celu organizowane są w Krakowie dwu
tygodniowe intensywne kursy językowe połączone z bogatym programem edukacyjnym
przybliżającym polskie tradycje, historię i kulturę. Cieszą się one ogromnym powodzeniem ze względu
na atmosferę Krakowa i liczne atrakcje kulturalne miasta.
W roku sprawozdawczym Oddział Krakowski zorganizował:

kurs języka polskiego dla 20 osób dorosłych z Ukrainy pragnących przystąpić do egzaminu
certyfikatowego z języka polskiego. Program zajęć kursu, który odbył się w dniach od 12 do 25 sierpnia, opracowany został pod kątem wymagań egzaminacyjnych. Wszyscy uczestnicy
przeszli wcześniejsze testy kwalifikacje 31 marca we Lwowie.
Od kilku lat Oddział Krakowski jest współorganizatorem warsztatów metodycznych dla nauczycieli
języka polskiego i przedmiotów ojczystych pracujących poza granicami kraju. Cieszą się one bardzo
dużym zainteresowaniem polonijnych środowisk oświatowych na Zachodzie (Brazylia, USA, W.
Brytania, Francja). Niestety w roku sprawozdawczym oddział z powodu nieotrzymania środków
finansowych nie zorganizował żadnych tego rodzaju warsztatów.
2
PROGRAM WSPIERANIA KULTURY
Założeniem programu jest wspieranie wszelkich przejawów aktywności środowisk polskich i
polonijnych poza granicami kraju polegających na podtrzymywaniu tradycji.
Wystawy artystów polonijnych w Galerii Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" reprezentują różne
kierunki i style. Przybliżają one środowisku krakowskiemu artystów polskiego pochodzenia tworzących
na co dzień za granicą.
W 2012 r. w galerii Domu Polonii zaprezentowano:





Okolica moich przyjaciół - wystawa artystów powiatu krakowskiego 21 osób (10 - 28.01)
współorganizatorzy: Starostwo Powiatowi w Krakowie (dofinansowanie), Centrum Kultury i Sportu
w Krzeszowicach i Galeria w Pałacu VAUXHALL w Krzeszowicach;
Okno w przeszłość – powroty – wystawa malarstwa i grafiki Beaty Ślifierz (Australia) 30.01 – 25.02,
(dofinansowanie Kamusińscy Nieruchomości);
wystawa prac artystów polskich z Bałorusi zrzeszonych w Towarzystwie Plastyków Polskich,
26 osób, 29.05 – 22.06;
malarstwo Doroty Falkowskiej-Adamiec i Antoniego Górnika, 28.06 – 20.07, (dofinansowanie IM
Patecki Dealer KIA);
Polski kosmos w Niderlandach – wystawa fotografii i grafiki holenderskich i polskich artystów,
11 osób, 28.09 – 20.10, współorganizatorzy: Ambasada RP w Hadze, Fundacja Niderlandzki Dom
Polski w Amsterdamie;
Dzięki funduszom pozyskanym z Województwa Małopolskiego w ramach otwartego konkursu
ofert na realizację zadań publicznych w dziedzinie kultury pn. „Mecenat Małopolski” oraz środkom
własnym zrealizowano projekt Małopolskie Krajobrazy – Międzynarodowy Plener Malarski (10 17.09) zakończony Wystawą Poplenerową w Galerii Domu Polonii (1-20.10). W projekcie wzięło
udział w sumie 9 artystów: z Ukrainy, Słowacji i Polski.
OŚRODEK OCHRONY POLSKIEGO DZIEDZICTWA ZA GRANICĄ
Celem ośrodka wpisującym się w działalność statutową stowarzyszenia jest ratowanie polskiego
dziedzictwa narodowego pozostającego poza granicami kraju.
W pracach ośrodka można wyróżnić następujące kierunki działalności: rozpoznanie stanu zachowania
zabytków, opracowywanie ekspertyz i zaleceń konserwatorskich, pozyskiwanie środków finansowych
na prowadzenie prac konserwatorskich, wykonywanie prac inwentaryzacyjnych i badawczych oraz
popularyzację polskiego dziedzictwa kulturowego znajdującego się poza granicami kraju.
W roku 2012 przeprowadzono następujące prace:
 Kontynuacja prac konserwatorskich w kościele w Brzozdowcach (Ukraina), odnowienie
zabytkowych fresków (ołtarz boczny p.w. św. Michała Archanioła);
 Dofinansowanie renowacji cmentarza polskiego w Łuczaju (Białoruś) i budowy na nim Kalwarii
Łuczajskiej z okazji 200-lecia powstania cmentarza;
 Opracowanie ekspertyz i zaleceń konserwatorskich dla wniosków (Ukraina: Krysowice,
Husaków, Miżyniec i Strzałkowice, Stojanów) złożonych do Ośrodka Ochrony Polskiego
Dziedzictwa za Granicą;
 Dofinansowanie renowacji grobu Ludwika Godlewskiego w Berdiańsku (Ukraina);
3
 Kontynuacja prac konserwatorskich przy dawnym ołtarzu głównym z kościoła w Międzyrzeczu
Koreckim (Ukraina);
 Zakończenie prac inwentaryzacyjnych na zachowanych polskich cmentarzach na terenie d.
powiatu trembowelskiego (Ukraina) prowadzonych prze Koło Naukowe Studentów Historii
Sztuki UKSW w Warszawie;
 Dofinansowanie wmontowania tablicy pamiątkowej na budynku Szkoły Polskiej w Gródku
Podolskim na Ukrainie oraz założenia alei pamięci prof. Andrzeja Stelmachowskiego;
PROGRAM WSPIERANIA ORGANIZACJI POLONIJNYCH I POLSKICH ZA GRANICĄ
Oddział Krakowski „Wspólnoty Polskiej” współpracuje z licznymi organizacjami polskimi i polonijnymi
działającymi na całym świecie. W miarę możliwości służy im pomocą w zakresie merytorycznym i
finansowym oraz pośredniczy w kontaktach z władzami i instytucjami różnego szczebla na terenie
Małopolski.
Zakup strojów ludowych:
W roku sprawozdawczym Oddział Krakowski dofinansował zakup strojów ludowych (m.in. krakowski,
góralski, łowicki, lubelski, rzeszowski, śląski, nowosądecki) dla:





zespołu "Krakowiacy II" z Berlina (Niemcy);
polonijnego Zespół Pieśni i Tańca "Koniczyna" z Dublina (Irlandia);
Stowarzyszenia Przyjaciół Polskiej Szkoły w Rejkiawiku (Islandia);
Stowarzyszenia Argentyńsko-Polskiego w Wanda (Argentyna);
Stowarzyszenia Folkloru Polskiego w Indaial (Brazylia)
PROGRAM POMOCY CHARYTATYWNEJ DLA POLSKICH
ŚRODOWISK NA WSCHODZIE
Obejmuje różnorodne działania na rzecz osób polskiego pochodzenia ze Wschodu znajdujących się w
trudnej sytuacji materialnej. W roku sprawozdawczym otrzymaliśmy fundusze tylko na:
Dożywianie uczniów szkół polskich i szkółek sobotnich.
Zadanie polega na sfinansowaniu ciepłych posiłków dla dzieci, które uczęszczają na zajęcia z języka
polskiego. Bardzo wiele z nich pochodzi z wielodzietnych rodzin będących w trudnej sytuacji
finansowej. Ogółem akcją objęto 206 dzieci w następujących miejscowościach: Dolina, Romanów i
okolice, Stanisławów, Strzelczyska, Czerniowce, Panka, Stara Huta, Niżne Piotrowce, Łanowice,
Wojutycze, Mościska, Sądowa Wisznia, Gródek Jagielloński oraz rejon chmielnicki (Chmielnicki,
Szarowieczka, Hreczany i Maćkowce).
Pobyty osób starszych w Krakowie i Małopolsce.
Zadanie ma na celu organizację pielgrzymek do znanych w Polsce ośrodków kultu religijnego oraz
udział w obchodach świąt kościelnych i ważnych wydarzeniach religijnych. Uczestnicy pielgrzymek –
osoby starsze, w większości po raz pierwszy przyjeżdżają do Polski.
W roku sprawozdawczym Oddział Krakowski:
 zorganizował pobyt w Krakowie 40 osobowej grupy pielgrzymkowej z Białorusi (24-28.09)
Od kilku lat Oddział Krakowski organizuje wspólnie z Katolickim Stowarzyszeniem
Niepełnosprawnych w Bytomiu turnusy rehabilitacyjne dla dzieci z porażeniem mózgowym z rejonu
Sambora (Ukraina). W roku sprawozdawczym turnus taki z udziałem 20 osób odbył się w Zakopanem
w dniach od 20 sierpnia do 2 września.
4
ŚRODKI FINANSOWE POZYSKANE PRZEZ BIURO ODDZIAŁU
KRAKOWSKIEGO W ROKU 2012
Co roku Biuro Oddziału Krakowskiego podejmuje starania o dodatkowe środki finansowe w ramach
otwartych konkursów na realizację zadań publicznych oraz pozyskuje darowizny na pomoc dla
środowisk polskich na Wschodzie.
Regionalny Program Stypendialny Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
Krakowski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” po raz kolejny wygrał konkurs ogłoszony przez
Urząd Marszałkowski na realizację zadania pod nazwą „Stypendia dla studentów w Małopolsce”. W
ramach zadania przyznano stypendia dla 41 osób z Ukrainy, Białorusi, Kazachstanu, Litwy, Słowacji,
Iranu studiujących na uczelniach wyższych Małopolski, pochodzących z regionów partnerskich
Województwa Małopolskiego oraz mających polskie pochodzenie. Na realizację programu oddział
otrzymał kwotę 200.000 zł.
Środki finansowe z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W ramach programu operacyjnego Dziedzictwo kulturowe. Ochrona dziedzictwa narodowego poza
granicami kraju Oddział Krakowski otrzymał kwotę 320 212 zł przeznaczoną na:
 Prace konserwatorskie w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego - Kaplica Wiśniowieckich:
III etap oraz remont dachu domu śp. Ireny Sandeckiej.
 Kaplica Seminaryjna przy Kościele M.B. Gromnicznej we Lwowie – zabezpieczenie przeciw
wilgotnościowe ścian: II etap.
Środki pozyskane na organizację wystaw w galerii Domu Polonii.
Na organizację wystaw oddział pozyskał środki finansowe z Starostwa Powiatowego w Krakowie oraz
od osób prywatnych i firm.
Ponad to stałym sponsorem wystaw w Domu Polonii jest firma SIKA Poland, która w roku
sprawozdawczym wpłaciła na ten cel 12.000 zł.
W
2012
roku
oddział
krakowski
zorganizował
jako
zadanie
własne
Wakacyjny obóz językowo-krajoznawczy dla młodzieży polonijnej w Piekarach k/Krakowa, 30 osób
(29 VII -11 VIII). Udział w obozie był odpłatny.
-
W ramach kontynuowanej od lat współpracy ze szkołami polonijnymi w USA zorganizowaliśmy
tygodniowe pobyty w Polsce dla 2 grup młodzieży z Chicago (24 – 31 III, 17-24 XI) w sumie 85 osób.
Koncerty charytatywne
W 2012 roku Krakowski Oddział kontynuował w Domu Polonii organizację koncertów charytatywnych,
w trakcie których przewidziana jest licytacja dzieł sztuki podarowanych przez artystów z kraju i
zagranicy. Zorganizowano razem z Agencja Artystyczną Violin & Piano następujące koncerty:
- Spektakl złożony z dwóch jednoaktówek A. Czechowa „Oświadczyny” i „Niedźwiedź”, 26.02
w przerwie licytacja dzieł sztuki na rzecz oświaty polonijnej na Wschodzie.
- Koncert Jacka Wójcickiego , 10.06. – w przerwie licytacja dzieł sztuki na rzecz Związku Polskich
Artystów Plastyków z Białorusi.
- Koncert Edyty Piaseckiej, 29.09 - w przerwie licytacja dzieł sztuki na działalność statutową
Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Oddział w Krakowie.
Przedmiotem licytacji były dzieła sztuki (obrazy, akwarele, grafiki itp.) podarowane przez artystów
krakowskich i polonijnych.
5
Pozyskane w trakcie koncertów charytatywnych i aukcji fundusze przeznaczone na wsparcie
programów pomocowych realizowanych przez SWP wyniosły 27.678 zł.
Wszystkie koncerty wspierali hojnie: IM Patecki Dealer KIA, Sika Poland, SoftNet, Agencja Artystyczna
„ORFEUSZ”, Formuła Wino, Krakowski Bank Spółdzielczy.
Darowizny i wpłaty na pomoc dla środowisk polskich za granicą.
W roku 2012 Oddział pozyskał od osób indywidualnych oraz organizacji społecznych 16.863 zł na
fundusz prowadzonej od kilku lat akcji „Opuszczeni Polacy we Lwowie i na Kresach”, której celem jest
pomoc finansowa udzielana osobom w podeszłym wieku, schorowanym i żyjącym w ciężkich
warunkach materialnych.
W ramach darowizny oddział otrzymał:
• środki finansowe na zakup i pokrycie kosztów wysyłki podręczników do nauki języka polskiego,
poezji i prozy polskiej dla Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Stanu Parana w Kurytybie (Brazylia) na
kwotę 12.000 zł
Łączna wartość środków finansowych pozyskanych w 2012 roku przez Oddział Krakowski wyniosła
1 198 767 zł
Kazimierz Dobrzański
Dyrektor Biura
Kraków, 05.01.2012 r.
6