Sprawozdanie za rok 2014

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI KRAKOWSKIEGO ODDZIAŁU STOWARZYSZENIA
"WSPÓLNOTA POLSKA” W ROKU 2014
Krakowski Oddział Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w roku sprawozdawczym zrealizował
zadania państwowe zlecone przez MSZ na kwotę 45 870 zł.
W trakcie realizacji programu Biuro Oddziału Krakowskiego starało się o pozyskanie sponsorów,
dotacji finansowych lub zniżek, które pomniejszają koszty realizacji zadań państwowych. Całkowity koszt
zadań zrealizowanych przez oddział w 2014 roku wyniósł 960 494 zł.
Działalność programowa Oddziału, dyktowana potrzebami Polaków zamieszkałych za granicą
oraz znacznie ograniczonymi środkami finansowymi objęła takie dziedziny współpracy jak oświata,
kultura i pomoc charytatywna. Adresowana była do polskich i polonijnych organizacji oraz placówek
oświatowych działających w następujących krajach: Białoruś, Brazylia, Francja, Kazachstan, Łotwa,
Mołdawia, Niemcy, Stany Zjednoczone Ameryki Płn., Rosja, Rumunia, Włochy, Ukraina.
PROGRAM POMOCY OŚWIATOWEJ
Wspieranie oświaty polskiej stanowi wiodący kierunek działalności programowej Krakowskiego Oddziału
Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Wśród zadań mających na celu pomoc polskim i polonijnym
placówkom oświatowym znalazły się w 2014 roku wymienione poniżej zadania.
Krakowski Oddział był współorganizatorem z Polską Akademia Umiejętności, Uniwersytetem
Jagiellońskim, Akademią Górniczo-Hutniczą, Uniwersytetem Pedagogicznym, Uniwersytetem Jana
Kochanowskiego w Kielcach, Kongresem Oświaty Polonijnej - IV Kongresu Polskich Towarzystw
Naukowych na Obczyźnie, który odbył się w dniach 4–7 września w Krakowie, pod Honorowym
Patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Kongres przebiegał pod hasłem „Nowoczesne
nauczanie tradycji ojczystych – Sybiracy i młodzież”, dokumentującym połączenie troski o zachowanie w
środowiskach migracyjnych pamięci o trudnych polskich dziejach z wypracowaniem jak najbardziej
atrakcyjnych i nowoczesnych metod ich nauczania.
IV Kongres stał się platformą dialogu między najnowszymi i najstarszymi pokoleniami migracyjnymi, a
także między Polską, Wschodem i Zachodem (w tym polskimi skupiskami zamorskimi).
W ramach Kongresu odbyła się uroczysta Gala finałowa laureatów i finalistów (uczniów gimnazjów i
szkół ponadgimnazjalnych wraz z opiekunami naukowymi) Ogólnopolskiego Konkursu „Losy Polaków na
Syberii. Konkurs cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem – nadesłano 291 prac z całego kraju.
Towarzyszące kongresowi wystawy: Ze Starobielska do Tockoje. Rysunki z Rosji W. Toczyłowskiego z
Argentyny, Z sowieckich łagrów do Meksyku. Odyseja polskich uchodźców z Santa Rosa, trzecia Polscy
Sybiracy w świecie. Swoją obecnością obrady zaszczycili m.in.: prezydentowa K. Kaczorowska, minister
edukacji J. Kluzik-Rostkowska, wojewoda J. Miller, senatorowie B. Borys-Damięcka i A. Person, posłowie
L. Krajewska i J. Fedorowicz.
Pobyty edukacyjne w Polsce dla 113 dzieci i młodzieży polskiej z Białorusi, Rumunii, Łotwy, i Ukrainy w
ramach projektu LATO z POLSKĄ w Krakowie i Niepołomicach. W ramach tego przedsięwzięcia UMiG
Niepołomice pokrył ok. 50 % kosztów pobytu w Niepołomicach grupy 19 dzieci ze Sławuty (Ukraina).
Pobyt 94 osób (Baranowicze, Suczawa, Pojana Mikuli, Dyneburg, Łanowice, Żytomierz) zorganizowano w
internacie ZSE nr1 (Kraków, ul. Kamieńskiego 49A).
90.000 zł na dofinansowanie projektu Oddział pozyskał w ramach konkursu ofert na realizację zadań
publicznych organizowanego przez Województwo Małopolskie.
1
Realizacja programu szkół patronackich.
W ramach tzw. wymiany śródrocznej uczniowie odwiedzają swoich rówieśników, z którymi wspólnie
uczęszczają na zajęcia lekcyjne oraz uczestniczą w programie edukacyjno-krajoznawczym. Bardzo często
współpraca między szkołami ma już kilkuletnie tradycje. Program szkół patronackich dla nauczycieli
obydwu stron jest okazją do porównania metod pracy oraz wymiany doświadczeń dydaktycznych.
W 2014 roku w ramach programu Oddział Krakowski dofinansował:
• pobyt 18 uczniów Gimnazjum Polskiego z Dyneburga (Łotwa) w Białym Dunajcu
(12-18 X);
• pobyt 22 uczniów Szkoły Średniej nr 10 ze Lwowa w VII LO w Krakowie
(20-24 X);
• pobyt 25 uczniów Szkoły Średniej nr 24 ze Lwowa w Gimnazjum w Szarowie (22-27 IX);
• pobyt 25 uczniów z polskich szkół sobotnich w Dolinie i Bolechowie (Ukraina) w Szkole Podstawowej
w Bukowie k/Mogilan (12-17 XI);
Ogółem w programie szkół patronackich wzięło udział 90 uczniów polskiego pochodzenia z Łotwy i
Ukrainy.
PROGRAM WSPIERANIA KULTURY
Założeniem programu jest wspieranie wszelkich przejawów aktywności środowisk polskich i polonijnych
poza granicami kraju polegających na podtrzymywaniu tradycji.
Wystawy artystów polonijnych w Galerii Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" reprezentują różne
kierunki i style. Przybliżają one środowisku krakowskiemu artystów polskiego pochodzenia tworzących
na co dzień za granicą.
W 2014 r. w galerii Domu Polonii zaprezentowano:

Impresje chińskie – wystawa malarstwa w 60-lecie pracy twórczej Janusza Trzebiatowskiego,
23.04 - 13.05, dofinansowanie Gminy Miejskiej Kraków;

Pod otwartym niebem – wystawa malarstwa artystów z Białorusi, członków Towarzystwa Polskich
Plastyków, 3-24.07;

Ludwik Gronowski Krzemieniec-Wołyń-Kresy, fotografie 1930-1939, 31.07 – 21.08;

Brazylijska natura, spojrzenie i inspiracje – wystawa malarstwa 6 polonijnych artystek z Domu
Kultury Polska-Brazylia w Kurytybie, 28.08 – 21.09, współorganizatorzy: Konsulat Generalny RP w
Kurytybie i Konsulat Honorowy Federacyjnej Republiki Brazylii w Krakowie, dofinansowanie Gminy
Miejskiej Kraków;

Wystawa poplenerowa KRZESZÓW 2014 - prace 30 artystów (Polska, Ukraina, Litwa),
1 – 18.10; współorganizacja Gminny Ośrodek Kultury w Krzeszowie n/Sanem;

Ludzie-Kultura-Krajobrazy Księstwo Cieszyńskie w obiektywie, 16 - 31.10;

Piękno Ziemi Zatorskiej i Ziemi Oświęcimskiej. Wspomnienia z dzieciństwa na stawach – wystawa
malarstwa Anny Maciejewskiej-Dyby (USA), 22.10 - 6.11, współorganizator Immamura Art Gallery;

Wszystko co kocham – wystawa malarstwa Łucji Kłańskiej-Kanarek, 23.11 - 23.12;
Koncerty w Domu Polonii


W okresie od sierpnia do października zorganizowano 4 koncerty: dwa fortepianowe Iriny Krasaviny
(Rosja) i Pawła Kubicy, tradycyjnej muzyki szkockiej w wykonaniu Ireny Czubek-Davidson i Lindsaya
Davidsona oraz koncert muzyki relaksacyjnej w wykonaniu Jana Baryły i Ryszarda Haby;
współorganizacja Agencja Artystyczna Orfeusz, dofinansowanie z Gminy Miejskiej Kraków;
Koncert muzyki barokowej (kwartet). Wykonawcy z Polski, Szwajcarii, Portugalii i Francji, 26.07;
współorganizacja Bożena Zawiślak-Dolny;
2
Ponadto byliśmy współorganizatorami:
 uroczysty koncert z Mszą Św. z okazji kanonizacji Jana Pawła II , 26.04 Wola Więcławska
(Centrum Macierz Polonii);

VI Edycja Konkursu Losy Dalekich i Losy Bliskich – życie Polaków w latach 1914-1989,
organizowanego przez Kuratorium Oświaty i Fundację Armii Krajowej w Londynie dla uczniów m.in.
szkół polonijnych i punktów nauczania języka polskiego poza granicami kraju;

koncerty chóru Grodzieńskie Słowiki (Białoruś) 29 - 30.10 w Krakowie;

koncert zespołów NADZIEJA i AKWARELA z Ułan-Ude (Buriacja) 21.10 (Klub Garnizonowy)
OŚRODEK OCHRONY POLSKIEGO DZIEDZICTWA ZA GRANICĄ
Celem ośrodka wpisującym się w działalność statutową stowarzyszenia jest ratowanie polskiego
dziedzictwa narodowego pozostającego poza granicami kraju.
W pracach ośrodka można wyróżnić następujące kierunki działalności: rozpoznanie stanu zachowania
zabytków, opracowywanie ekspertyz i zaleceń konserwatorskich, pozyskiwanie środków finansowych na
prowadzenie prac konserwatorskich, wykonywanie prac inwentaryzacyjnych i badawczych oraz
popularyzację polskiego dziedzictwa kulturowego znajdującego się poza granicami kraju.
PROGRAM POMOCY CHARYTATYWNEJ DLA POLSKICH
ŚRODOWISK NA WSCHODZIE
Obejmuje różnorodne działania na rzecz osób polskiego pochodzenia ze Wschodu znajdujących się w
trudnej sytuacji materialnej.
Z funduszy własnych udzielono pomocy finansowej 3 osobom z Ukrainy na pokrycie kosztów leczenia i
konsultacji lekarskich oraz zakup leków.
ŚRODKI FINANSOWE POZYSKANE PRZEZ BIURO ODDZIAŁU
KRAKOWSKIEGO W ROKU 2014
Co roku Biuro Oddziału Krakowskiego podejmuje starania o dodatkowe środki finansowe w ramach
otwartych konkursów na realizację zadań publicznych oraz pozyskuje darowizny na pomoc dla środowisk
polskich na Wschodzie.
Regionalny Program Stypendialny Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
Krakowski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” po raz 7 wygrał konkurs ogłoszony przez Urząd
Marszałkowski na realizację zadania pod nazwą „Stypendia dla studentów w Małopolsce”. W ramach
zadania przyznano stypendia dla 37 osób z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Rosji, Cypru i Łotwy
studiujących na uczelniach wyższych Małopolski, pochodzących z regionów partnerskich Województwa
Małopolskiego oraz mających polskie pochodzenie. Na realizację programu oddział otrzymał kwotę
170.000 zł.
Środki finansowe z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W ramach programu operacyjnego Dziedzictwo kulturowe. Ochrona dziedzictwa narodowego poza
granicami kraju Oddział Krakowski otrzymał kwotę 480.872 zł przeznaczoną na:
 Dokumentacja fotograficzna portretów i obrazów polskich znajdujących się w zbiorach Lwowskiej
Galerii Sztuki.
3
 Prace konserwatorskie w Katedrze Lwowskiej Obrządku Łacińskiego – Kaplica Wiśniowieckich, V etap.
 Zakończenie prac konserwatorskich przy ołtarzu z Kaplicy Wiśniowieckich w Katedrze Lwowskiej
Obrządku Łacińskiego.
 Kościół św. Ludwika w Krasławiu na Łotwie – prace konserwatorskie ołtarza głównego, II etap.
Środki pozyskane na organizację wystaw w galerii Domu Polonii.
Na organizację wystaw oddział pozyskał środki finansowe z Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Urzędu Miasta Krakowa 18.000 zł.
Stałym sponsorem wystaw w Domu Polonii jest firma SIKA Poland, która w roku sprawozdawczym
wpłaciła na ten cel 12.000 zł.
W 2014 roku oddział krakowski zorganizował jako zadanie własne: Wakacyjny obóz językowokrajoznawczy dla młodzieży polonijnej w Piekarach k/Krakowa, 28 osób (20 VII -2 VIII). Udział w obozie
był odpłatny. W ramach obozu odbył się konkurs plastyczny i fotograficzny pod hasłem „Odkrywamy
Małopolskę”, na który otrzymaliśmy dotację z Urzędu Marszałkowskiego w wysokości 3.000 zł.
We współpracy z Academic Quality Council i szkołami polonijnymi w Chicago zorganizowaliśmy
tygodniowe pobyty w Polsce dla 2 grup młodzieży (28 III – 4 IV, 22-30 XI) w sumie 82 osoby.
Koncerty charytatywne
W bieżącym roku w Domu Polonii odbył się 10 maja koncert Sophi Ackermans (sopran) i Anthonego
Adkinsa (fortepian). Współorganizatorem była Fundacja Promocji Kultury Miasta Krakowa. W programie
zaprezentowano utwory m.in.: F. Chopina, C. Debussy, A. Dvoraka, J. Brahmsa.
W przerwie koncertu licytowano dzieła sztuki podarowane przez artystów z kraju i zagranicy. Pozyskane
fundusze przeznaczone są na działalność statutową oddziału i wyniosły 1.950 zł.
Darowizny i wpłaty na pomoc dla środowisk polskich za granicą.
W roku 2014 Oddział pozyskał od osób indywidualnych oraz organizacji społecznych następujące wpłaty
przeznaczone na pomoc dla środowisk polskich na Wschodzie:
 11.580 zł na fundusz prowadzonej od kilku lat akcji „Opuszczeni Polacy we Lwowie i na Kresach”,
której celem jest stała pomoc finansowa udzielana osobom w podeszłym wieku, schorowanym i
żyjącym w ciężkich warunkach materialnych;
 10.932 zł tzw. wpłat celowych przeznaczonych na działalność statutową Oddziału
W formie darowizny Oddział otrzymał:
Środki finansowe na zakup i pokrycie kosztów wysyłki podręczników do nauki języka polskiego, poezji i
prozy polskiej dla Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Stanu Parana w Kurytybie (Brazylia) i nauczycieli
szkółek polonijnych na kwotę 10.142 zł
Pozyskano nieodpłatnie od Wydawnictwa Zakonu Księży Pijarów, prawie 600 egz. podręczników do
nauki j. polskiego autorstwa Magdaleny Szelc-Mays, które przekazano głównie do ośrodków polskich na
Ukrainie.
Oddział zakupił książki dwujęzyczne o tematyce młodzieżowej dla dzieci polskich imigrantów, które
uczęszczają na zajęcia do Miejskiej Biblioteki w Akureyri (Islandia). Koszty wysyłki zostały pokryte przez
Ambasadę RP w Reykiawicku.
Łączna wartość środków finansowych pozyskanych w 2014 roku przez Oddział Krakowski wyniosła
861 505 zł.
Kazimierz Dobrzański
Dyrektor Biura
Kraków, 05.01.2015 r.
4