D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań

WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 1 grudnia 2015 roku
Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i W. w P. Wydział IV Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Magdalena Koczorowska
Protokolant: prot. sąd. Magdalena Jackowska
po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 roku w Poznaniu
sprawy z powództwa O. R.
przeciwko pozwanej M. R. (1)
o alimenty
1. zasądza od pozwanej M. R. (1) na rzecz powódki O. R. alimenty w kwocie po1000 zł (tysiąc złotych) miesięcznie,
płatne do rąk powódki, z góry do dnia 10-go (dziesiątego) każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku
opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 16 lipca 2015 roku,
2. w pozostałym zakresie powództwo oddala,
3. wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,
4. zasądza od pozwanej M. R. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w
Poznaniu kwotę 600 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu w części.
SSR Magdalena Koczorowska
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 12 lipca 2015 r. wniesionym do tut. Sądu dnia 16 lipca 2015 r. powódka O. R., reprezentowana przez
ojca M. R. (2) wniosła o zasądzenie od pozwanej M. R. (1) alimentów w kwocie po 1.500 zł miesięcznie płatnych z góry
do dnia 10. każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności,
zasądzanie od pozwanej zaległych rent alimentacyjnych za czas od czerwca 2014 r. do lipca 2015 r., kiedy to pomimo
ciążącego na pozwanej obowiązku sprawowania opieki uchylała się od łożenia na utrzymanie małoletniej, a następnie
pełnoletniej córki.
Jednocześnie powódka wystąpiła z żądaniem udzielenia zabezpieczenia powództwa poprzez zobowiązanie pozwanej
do świadczenia na jej rzecz kwoty po 1.500 zł miesięcznie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania
W uzasadnieniu podniesiono, iż powódka O. R. jest córką pozwanej M. R. (1) i M. R. (2), pochodzi z ich związku
małżeńskiego. Wskazano, że O. R. pomimo swojej pełnoletności nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, nie
ma możliwości zarobkowych ze względu na to, że jest uczennicą drugiej klasy liceum ogólnokształcącego w P., a
ze względu na konieczność nauki nie ma ona obiektywnych możliwości uzyskania stałego dochodu, który mogłaby
przeznaczyć na zaspokojenie swoich niezbędnych potrzeb. Dalej podano, że O. R. od maja 2014 r. nie zamieszkuje
z matką. Podkreślono, że obowiązek alimentacyjny w równym stopniu spoczywa na obojgu rodzicach, a pozwana
właściwie nie kontaktuje się z córką, nie interesuje się jej potrzebami i nie przekazuje żadnych kwot na utrzymanie
powódki, a jakiekolwiek próby ugodowego załatwienia kwestii związanych z dobrowolnym łożeniem przez pozwaną
na rzecz O. renty alimentacyjnej, okazały się dotychczas bezskuteczne. Podniesiono, że koszt utrzymania O. R.
kształtuje się na poziomie około 3.000 zł miesięcznie, a na koszty te składają się wydatki związane z zakupem odzieży,
wyżywienia, środków czystości, wydatkami związanymi z rozrywką i zajęciami pozaszkolnymi. W piśmie zaznaczono,
że pozwana M. R. (1) ma duże możliwości zarobkowe i majątkowe, zatem może i powinna odpowiednio partycypować
w utrzymaniu powódki. Podkreślono, że fakt, iż w chwili obecnej pozwana nie przekazuje żadnych kwot na utrzymanie
dziecka nie jest wynikiem jej złej sytuacji materialnej a jedynie elementarnym brakiem poczucia odpowiedzialności
za czyny własne oraz los dziecka. Podniesiono, że pozwana prowadzi własną działalność gospodarczą „……" M. R. (3),
jest członkiem rady nadzorczej FUNDACJI (...), a posiadany przez nią majątek i osiągane dochody pozwalają jej na
życie na wysokiej stopie. Podkreślono, że pozwana posiada oszczędności w formie lokat, funduszy inwestycyjnych
na kwotę ponad 200.000 zł, posiada nowe, komfortowo wyposażone trzypokojowe mieszkanie na ul. (...), samochód
marki A. (...) o wartości nie niższej niż 50 000 zł. Dalej wskazano, że wysoka stopa życiowa pozwanej pozwala jej na
korzystanie z pomocy domowej w formie sprzątaczki, a ponadto dzięki wysokim osiąganym dochodom pozwana w
ciągu ostatnich 12 miesięcy odbyła kilka podróży zagranicznych m.in. na Korsykę, do W. czy do Indonezji i jak i wiele
wycieczek krajowych.
W odpowiedzi na pozew z dnia 12 października 2015 r. M. R. (1) wniosła o oddalenie powództwa w części ponad kwotę
500 zł. Jednocześnie pozwana wniosła o oddalenie wniosku o zabezpieczenie.
W uzasadnieniu pozwana podkreśliła, iż nie uchyla się od obowiązku alimentacyjnego wobec córki O. R. co do zasady,
jednak nie zgadza się na wnoszoną w pozwie wysokość tego świadczenia. Pozwana zakwestionowała, iż kwota 3.000 zł
miesięcznie, jako konieczną do utrzymania córki O. R.. Zdaniem pozwanej kwota ta została zdecydowanie zawyżona i
nie znajduje uzasadnienia w świetle doświadczenia życiowego, zasad logiki, a także bieżącej sytuacji faktycznej stron.
Pozwana wskazała, że kwota 3.000 zł stanowi sumę dwukrotnie wyższą od obecnie przyjętego progu minimalnego
miesięcznego wynagrodzenia netto z tytułu umowy o pracę, a doświadczenie życiowe wskazuje, że w większości
przypadków wyłącznie na tyle mogą liczyć młode osoby debiutujące na rynku pracy, zatem zdaniem pozwanej nie
sposób uzasadnić potrzeb uprawnionej kształtujących się na pułapie 3.000 zł miesięcznie, co nie zostało poparte
żadnymi dokumentami, rachunkami. Pozwana podkreśliła, iż przed wyprowadzeniem się córki do M. R. (2), przez
11 lat sprawowałam opiekę nad O. R. na podstawie wyroku rozwodowego, dlatego też bazując na doświadczeniu w
zakresie dotychczasowych kosztów jej utrzymania podała, że jej zdaniem miesięczne wydatki na O. R., zgodnie z jej
wiedzą i wieloletnim doświadczeniem, kształtują się w sposób następujący: podręczniki 35 zł, przybory szkolne 15
zł, ubrania 100 zł, kosmetyki i środki higieny 100 zł, lekarze 100 zł, język angielski 100 zł, zajęcia dodatkowe 50 zł,
bilet miesięczny 55 zł, koszty utrzymania domu na jedną osobę 150 zł, wycieczki szkolne 10 zł, telefon komórkowy 40
zł, obóz letni 40 zł, koszty leczenia/leków 30 zł, wyżywienie 400 zł, czyli razem około 1.225 zł. Pozwana podkreśliła
również, że do czasu wyprowadzenia się córki O. do ojca M. R. (2), przez 11 lat ojciec płacił na jej rzecz orzeczoną
w wyroku rozwodowym kwotę 900 zł miesięcznie tytułem renty alimentacyjnej, przez cały ten okres nie godził się
na zwiększenie świadczenia podnosząc, iż to, które płacił i tak było za wysokie. Pozwana podniosła, że O. R. nie jest
już osobą małoletnią, a co za tym idzie nie podlega już pod niczyją władzę rodzicielską, więc ojciec córki nie może
podnosić, że wykonuje swój obowiązek alimentacyjny również poprzez sprawowanie osobistej opieki nad córką.
Dalej w piśmie potwierdziła, iż prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...); „….." M. R. (3), jednak wbrew
twierdzeniom strony przeciwnej, nie przynosi ona dochodów, przez kilka miesięcy współpracowała z Fundacją (...)
w przedmiocie doradztwa marketingowego i PR, jednak na ten moment Fundacja działa już samodzielnie, a ostatni
przychód z tego tytułu otrzymała w czerwcu br. w wysokości 2.500 zł., a z tytułu pełnienia funkcji Członka Rady
Nadzorczej Fundacji (...) nie otrzymuje i nigdy nie otrzymywała żadnego wynagrodzenia. Pozwana podała, że jej
miesięczne koszty utrzymania kształtują się na poziomie 3.906,03 zł, w szczególności: czynsz za mieszkanie 599,86
zł, rata kredytu mieszkaniowego 925,31 zł, prąd 65,49 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne ZUS 279,41 zł, składka
na ubezpieczenie społeczne ZUS 148,43 zł, ubezpieczenie (...) 19 zł, ubezpieczenie (...) 14,28 zł, ubezpieczenie OC
auta 63,70 zł, telefon 190 zł, paliwo 400 zł, wyżywienie 600 zł, kosmetyki, środki higieny, chemia 250 zł, lekarstwa,
wizyty lekarskie 150 zł, odzież, obuwie 200 zł.
Pozwana wskazała, że nieregularne dochody w połączeniu z wskazanymi powyżej kosztami utrzymania powodują, iż
zmuszona jest utrzymywać się z resztek oszczędności, zalega z zapłatą czynszu za mieszkanie, planuje w najbliższym
czasie sprzedać mieszkanie i znaleźć jakiś tańszy lokal. Pozwana zaprzeczyła, iż nie korzysta z usług sprzątaczki, a
posiadany przez nią samochód wart jest 50.000 zł, ponadto wymaga napraw, które odkłada w czasie z uwagi na złą
sytuację finansową. Pozwana podkreśliła także, że jej stan zdrowia psychicznego (nawracające depresje) nie pozwala
jej na uzyskiwanie lepszych dochodów czy też podjęcia pracy w pełnym wymiarze czasowym.
Pozwana zaznaczyła, że chociaż powódka nie mieszka już razem z nią, to realizuje ona swój obowiązek alimentacyjny
poprzez dokonywanie na jej okazjonalnych rzecz zakupów, ponadto pozwana zobowiązała się dobrowolnie płacić do
jej rąk comiesięczną rentę alimentacyjną w wysokości 500 zł.
W piśmie procesowym z dnia 20 października 2015 r. powódka zmodyfikowała swój wniosek o zabezpieczenie
wnosząc o zobowiązanie pozwanej na czas trwania postepowania do płacenia renty alimentacyjnej na rzecz powódki
w wysokości 1.200 zł miesięcznie.
Na rozprawie w dniu 10 listopada 2015 r. Sąd uwzględnił wniosek o udzielenie zabezpieczenia zasądzając od pozwanej
na rzecz powódki tytułem renty alimentacyjne na czas trwania procesu kwotę po 1.000 zł miesięcznie od dnia 16 lipca
2015 r. na bieżąco, w pozostałym zakresie oddalając wniosek o zabezpieczenie.
Na rozprawie w dniu 26 listopada 2015 r. pozwana zaproponowała, iż może uiszczać alimenty w wysokości 650 zł
miesięcznie, a powódka oświadczyła, że mogłaby zaakceptować wysokość renty w kwocie 1.000 zł miesięcznie.
Sąd ustalił, co następuje
Powódka O. R. ur. (...) pochodzi ze związku małżeńskiego M. R. (1) i M. R. (2) rozwiązanego przez rozwód. O. R.
jest uczennicą drugiej klasy liceum ogólnokształcącego w P. o profilu rozszerzonym biologiczno - chemicznym. O. R.
od maja 2014 r. nie zamieszkuje z matką i mieszka obecnie z ojcem, jego żoną, siostra N., oraz dwiema przyrodnimi
siostrami. Miesięczny koszt utrzymania domu wynosi na jedną osobę 209 zł.
Powódka określiła swoje miesięczne koszty utrzymania na kwotę około 3.000 zł miesięcznie, w tym w szczególności:
podręczniki szkolne 70 zł, przybory i pomoce szkolne 41,7 zł, odzież i obuwie 500 zł, wyżywienie 500 zł, kosmetyki
i środki higieny 300 zł, koszty leczenia i leków 125 zł, telefon komórkowy 40 zł, psycholog 120 zł, dentysta 100 zł,
korepetycje z j. angielskiego 100 zł, dodatkowe korepetycje z chemii 240 zł (dwa razy w tygodniu po 30 zł za lekcję),
korepetycje z matematyki 80 zł (20 zł za lekcję 4 razy w miesiącu), rozrywka- basen, kino, lodowisko 225 zł, bilet
miesięczny 55 zł, wycieczki szkolne i inne opłaty szkolne 60 zł, obozy zimowy i letni 125 zł.
Powódka nosi okulary, których wymiana to koszt 41,7 zł miesięcznie, czyli 492 zł rocznie. O. R. ma założony aparat
ortodontyczny, górna część została sfinansowana po połowie przez jej matkę i ojca, a dolną sfinansowali ojciec i babcia
powódki, a jej koszt wyniósł 1.800 zł. Comiesięczne wizyty u ortodonty to koszt 80-130 zł.
O. R. pracuje dorywczo jako kelnerka bez podpisanej umowy maksymalnie cztery dni w miesiącu, a jej wynagrodzenie
to około 200 zł miesięcznie.
W czasie, gdy powódka mieszkała z matką, jej ojciec łożył na jej utrzymanie 900 zł miesięcznie, a przez pewien okres
1.125 zł miesięcznie. W czasie gdy powódka mieszkała z matką finansowo wspierała je matka pozwanej. Powódka
zaznaczyła, że wówczas żyły na wysokim poziomie, często wyjeżdżały, mama kupowała markowe rzeczy.
Pozwana na prezent urodzinowy dla córki wynajęła jej limuzynę za kwotę 600 zł. Powódka spotykała się z matką, po
przeprowadzce do ojca, jednak między nimi było dużo emocji i napięć, w związku z czym powódka zaproponowała
terapię u psychologa, jednak pozwana stwierdziła, że „nie ma to sensu”.
Pozwana M. R. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...); „….." M. R. (3), oraz pełnieni funkcję Członka
Rady Nadzorczej Fundacji (...), nie otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenia. Przez kilka miesięcy współpracowała z
Fundacją (...) w przedmiocie doradztwa marketingowego i PR. W okresie od stycznia do czerwca 2015 r. otrzymała z
tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 14.700 zł, czyli 2.450 zł miesięcznie.
Pozwana twierdzi, że utrzymuje się obecnie z oszczędności. Zamierza sprzedać biżuterię, którą wyceniła na około
20.000 zł. M. R. (1) była w związku partnerskim. Obecnie mieszka sama w komfortowo wyposażone trzypokojowe
mieszkanie na ul. (...). Posiada samochód marki A. (...) rocznik 2009 r., który zakupiła w 2014 r. za kwotę około 40.000
zł.
Pozwana podała, że jej miesięczne koszty utrzymania kształtują się na poziomie 3.906,03 zł, w szczególności:
- czynsz za mieszkanie 599,86 zł,
- rata kredytu mieszkaniowego 925,31 zł,
- prąd 65,49 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne ZUS 279,41 zł,
- składka na ubezpieczenie społeczne ZUS 148,43 zł,
- ubezpieczenie (...) 19 zł,
- ubezpieczenie (...) 14,28 zł,
- ubezpieczenie OC auta 63,70 zł,
- telefon 190 zł,
- paliwo 400 zł,
- wyżywienie 600 zł,
- kosmetyki, środki higieny, chemia 250 zł,
- lekarstwa, wizyty lekarskie 150 zł,
- odzież, obuwie 200 zł.
Pozwana w ciągu ostatnich 12 miesięcy odbyła kilka podróży zagranicznych m.in. na Korsykę, do W. czy do Indonezji
i jak i wiele wycieczek krajowych.
Ojciec powódki – M. R. (2) prowadzi spółkę z.o.o. Jego dochody to około 3 000 – 4 000 zł netto miesięcznie. Innych
źródeł dochodów nie posiada. Ojciec powódki jest żonaty i ma córkę w wieku 2 lat z tego związku. Również młodsza
córka M. R. (2) i M. W. zamieszkuje z ojcem, który ją utrzymuje.
W sprawie IV RC 527/15 zasądzono zabezpieczająco kwotę 1000 zł od M. R. (1), gdyż od czerwca 2015r. małoletnia
córka mieszka z M. R. (2), a pozwana nie łożyła na jej utrzymanie.
Dowód: dokumenty na katach: 5, 1-103, 110-127, 155-178, zeznania powódki O. R. (k. 132, 133,
181-182), zeznania pozwanej M. R. (1) (k. 132, 133, 182) oraz dokumenty i zeznania informacyjnie M.
R. w sprawie IV RC 527/14 zawisłej przed tut. Sądem ( obecnie w trakcie zażalenia na postanowienie
zabezpieczające) .
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów
urzędowych i prywatnych, jak również zeznań powódki O. R., oraz pozwanej M. R. (1) oraz dokumentów
zgormadzonych w sprawie IV RC 527/14 zawisłej przed tut. Sądem- znanej Sądowi z urzędu.
Uzyskane w sprawie dowody z dokumentów urzędowych ze względu na ich urzędowy charakter Sąd uznał za w
pełni wiarygodne. Pochodzą one od uprawnionych organów i instytucji, wydanych w zakresie przysługujących im
kompetencji. Autentyczności oraz prawdziwości zawartych w tych dokumentach treści nie kwestionowała w trybie art.
252 k.p.c. żadna ze stron. Również Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do podważenia i konieczności sprawdzania ich
prawdziwości oraz faktów, które stwierdzały te dokumenty, w związku z czym mogą stanowić obiektywny i rzetelny
materiał dowodowy. Dokumenty te korzystają z domniemania ustanowionego dla nich w kodeksie postępowania
cywilnego – art. 244 k.p.c.
Podkreślić należy, iż w części stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony w oparciu o przedłożone do sprawy
dokumenty prywatne, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała w trybie art. 253 k.p.c. Zgodnie z normą
art. 245 k.p.c. Sąd przyjął, iż stanowią te dokumenty dowód tego, iż osoby na nich podpisane złożyły oświadczenie o
treści tam zawartej i zgodnie ze swoją wolą, w tym zakresie też strony nie zgłosiły żadnych zarzutów (zastrzeżeń).
Niniejsze dokumenty pozwoliły na ustalenie stanu rodzinnego oraz majątkowego stron, a także zakresu ich
uzasadnionych potrzeb w szczególności powódki oraz możliwości zarobkowych rodziców powódki.
Natomiast w pewnym zakresie ustalenia Sądu oparte zostały na zasadach doświadczenia życiowego. Zgodnie z
utrwalonym poglądem ustalenia Sądu dotyczące sytuacji materialnej stron, jeżeli nie odbiega ona od standardowej,
mogą zostać poczynione w oparciu o same zasady doświadczenia życiowego (podobnie: orz. SN z dnia 29 listopada
1949 roku, Wa.C. 167/49, NP 1951 r., nr 2, s. 52). Zasadę tę Sąd zastosował uzupełniająco dla określenia wydatków
stron, a w szczególności stałych opłat i innych kosztów, których wysokość można oszacować bez konieczności
odwoływania się do dowodów z dokumentów.
Sąd w zakresie przedstawionym w powyższym stanie faktycznym dał wiarę zeznaniom powódki O. R., albowiem
jej zeznania w tej części były spójne i rzeczowe. Według oceny Sądu wskazana zeznawała spontanicznie, zgodnie z
posiadaną wiedzą na temat swojej sytuacji życiowej i materialnej, a jej zeznania znalazły w większości potwierdzenie w
zebranym materiale dowodowym sprawy. Sąd uwzględnił jej zeznania co do wydatków i kosztów utrzymania powódki
w zakresie w jakim opisano to w powyższym stanie faktycznym, a wykazanym złożonymi do sprawy dokumentami w
części niespornej oraz uznanej przez Sąd za nie budzące wątpliwości według doświadczenia życiowego i zawodowego
Sądu.
W ocenie Sądu zeznania pozwanej M. R. (1) w części zasługują na przymiot wiarygodności to jest, co do jej
sytuacji mieszkaniowej i życiowej, bowiem na ich potwierdzenie pozwany przedłożył stosowne dokumenty. Natomiast
Sąd odmówił przymiotu wiary twierdzeniom pozwanej odnośnie jej możliwościom zarobkowym, finansowym i
majątkowym. Zdaniem Sądu pozwana ukrywa swoje posiadane obecnie rzeczywiście środki finansowe, źródła
zaspokajania jej potrzeb. Natomiast jeśli dać wiarę jej twierdzeniom, że utrzymuje się obecnie na takim poziomie
życia z oszczędności, wskazywałoby to, iż jej dotychczasowa działalność pozwoliła jej na poczynienie tak dużych
oszczędności, że obecnie stać ją na zaspakajanie swoich potrzeb na tak wysokim poziomie. Zatem mając tak duże
doświadczenie, znajomości w branży, nie powinno dla pozwanej stanowić trudności znalezienie pracy odpowiadającej
jej kwalifikacjom, ewentualnie dalszego prowadzenie działalności gospodarczej. Warto również podkreślić, że
pozwana w żaden sposób nie udowodniła swoich twierdzeń, iż aktualnie utrzymuje się dzięki sprzedaży swoich rzeczy.
Nadto, we wskazanym wyżej zakresie, część przytoczonych przez każdą ze stron okoliczności nie była sporna lub
kwestionowana i w granicach dyspozycji przepisów art. 229 i art. 230 k.p.c. Sąd uznał je za część składową stanu
faktycznego sprawy.
Sąd zważył, co następuje:
Podstawę prawną w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 128 kro w związku z art. 133 § 1 kro. Zgodnie z
dyspozycją art. 128 dziecko może żądać zasądzenia renty alimentacyjnej od rodziców, natomiast zakres świadczeń
alimentacyjnych zgodnie z przepisem art. 135 § 1 kro zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od
zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zatem wysokość świadczenia alimentacyjnego pozostaje
zawsze w ścisłej zależności od wagi potrzeb uprawnionego oraz możliwości płatniczych zobowiązanego. Art. 135 § 2
kro stanowi, iż wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się
samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.
Natomiast stosownie do art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które
nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie
kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny istnieje przede wszystkim względem małoletnich
dzieci.
Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec ich dzieci stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia
się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy
zawodowej. Powinność tą jako treść władzy rodzicielskiej w zakresie pieczy nad osobą dziecka ustanawia art. 96 zd.
2 kro.
Obowiązek alimentacyjny obejmuje nie tylko dostarczanie środków utrzymania, ale w miarę potrzeby także środków
wychowania.
Dostarczanie środków utrzymania to w powszechnym rozumieniu tego wyrażenia zaspokajanie normalnych,
bieżących potrzeb uprawnionego w postaci pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów
umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania zaś obejmuje
powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia
wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury. Środki te służą zaspokajaniu usprawiedliwionych potrzeb
uprawnionych. Żaden przepis ustawy jednak nie precyzuje w jakiej postaci mają być spełniane świadczenia
alimentacyjne, zarówno te przeznaczone na zaspokojenie potrzeb utrzymania jak i wychowania.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci ma zatem dwojaką postać: wyraża się świadczeniami o
charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie. Zgodnie bowiem z treścią art.
135 § 2 kro wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, może polegać także, w całości lub części, na
osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Okoliczności konkretnego stanu faktycznego są podstawą do
oceny, czy osobiste starania wyczerpują obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w całości czy tylko w części. Zależeć
to będzie w głównej mierze od tego jak dalece dziecko absorbuje wychowawczo jedno z rodziców, co pozostaje w
ścisłym związku z wiekiem i jego stanem zdrowia.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i
majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro). Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane
nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych
zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego przypadku. W szczególności
usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego,
a także od zasady równej stopy życiowej. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie
przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów. Górną granicą
świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach
nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (orzeczenie Sądu
Najwyższego z dnia 10 października 1970 r., III CRN 350/69, opublikowane w OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 i orzeczenie
SN z dnia 20 stycznia 1972 r. , III CRN 470/71, I.. Pr 1972, nr 1-2, poz. 15). Możliwości zarobkowych i majątkowych
nie należy przy tym utożsamiać z wysokością faktycznych zarobków, ale według tego, jakie dochody może osiągnąć
zobowiązany do alimentowania przy założeniu, że dokłada wszelkich starań i wykorzystuje wszystkie swoje siły
umysłowe i fizyczne.
KRiO w licznych przepisach statuuje zasadę równej stopy życiowej rodziców i dzieci. Od chwili urodzenia się
dziecka rodzice są zobowiązani zapewnić mu utrzymanie na takiej samej stopie, na jakiej sami żyją. Rodzice
zmuszeni są zatem dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, a w sytuacjach skrajnych, sprostanie
obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać będzie poświęcenia części składników majątkowych. Ważnym również jest,
iż zaspokajanie w ramach obowiązku alimentacyjnego potrzeb swoich dzieci nie doznaje ograniczeń, w szczególności
takich, które ze względu na stopień uciążliwości materialnej chroniłyby zobowiązanego od świadczeń. Przeciwnie, jest
on zmuszony znieść tę uciążliwość nawet kosztem obniżenia swojej stopy życiowej. Wysokość alimentów powinna zaś
być określona na takim poziomie, aby nie doprowadzić jedynie do niedostatku zobowiązanego.
W niniejszej sprawie Sąd miał na względzie wszystkie przedstawione powyżej wskazania i stwierdzenia. Rozstrzygając
w kwestii żądania pozwu objętego niniejszym postępowaniem, Sąd miał na względzie przede wszystkim dobro
uprawnionego do alimentacji O. R. z zakresem obowiązku alimentacyjnego jej matki – pozwanej M. R. (1) oraz jej
możliwościami zarobkowymi i majątkowymi.
Sąd ocenił, iż w świetle przedstawionych powyżej okoliczności, oraz doświadczenia zawodowego i życiowego Sądu
miesięczny koszt bieżącego codziennego utrzymania powódki w zakresie jej usprawiedliwionych potrzeb, mając na
uwadze zasadę równiej stopy życiowej rodziców i dzieci oscyluje zdaniem Sądu wokół kwoty 2.060 zł miesięcznie.
Ponad te usprawiedliwione koszty utrzymania powódka może nieznaczne kwoty dorobić na swoje utrzymanie, jak
dotąd czyniła podejmując prace kelnerki.
W szczególności koszty związane z nauką - podręczniki szkolne 70 zł, przybory i pomoce szkolne 41,70 zł, odzież i
obuwie 200 zł, wyżywienie 500 zł, kosmetyki i środki higieny 150 zł, koszty leczenia i leków 50 zł, telefon komórkowy
40 zł, dentysta 50 zł, ortodonta 90 zł, dodatkowe korepetycje z chemii 240 zł (dwa razy w tygodniu po 30 zł za lekcję),
oraz z matematyki 80 zł (raz w tygodniu po 20 zł lekcja), rozrywka i kultura, w tym basen, kino, lodowisko 100 zł, bilet
miesięczny 55 zł, wycieczki szkolne i inne opłaty szkolne 60 zł, obozy zimowy i letni 125 zł, oraz koszty utrzymania
mieszkania przypadające na powódkę 210 zł.
Dokonując tego wyliczenia Sąd miał na uwadze wszystkie przedstawione przez stronę powodową rodzaje potrzeb
powódki jak mieszkanie, jedzenie, zdrowie i leczenie, odzież, środki czystości i kosmetyki, nauki i zajęć dodatkowych,
rozrywkę, telefon, koszty dojazdu, wakacji. uznając je tym samym za usprawiedliwione z uwagi na wiek i właściwości
małoletniej. Uwzględnione powyżej wydatki na utrzymanie powódki są w ocenie Sądu wydatkami podstawowymi
i w pełni usprawiedliwionymi wiekiem córki stron, stanem jej zdrowia i rozwoju, a tym samym potrzebnymi dla
prawidłowego dalszego rozwoju powódki i bieżącego życia. Ich zakres jest również uzasadniony w świetle zasad
doświadczenia życiowego i zawodowego Sądu. Jeśli chodzi o koszty związane z zaspokajaniem potrzeb powódki,
to wynikają one głównie z dokumentów przedstawionych przez stronę powodową, a także powszechnie znanych
cen żywności, cen usług, również w świetle zasad doświadczenia życiowego Sąd uznał zasadności i wysokości tych
wydatków w wysokości wskazanej w stanie faktycznym.
Natomiast w świetle własnego jak i zawodowego doświadczenia Sąd uznał, że część wydatków wskazywanych przez
powódkę nawet mając na uwadze wysoki poziom życia pozwanej została zdaniem Sądu zawyżona, w szczególności
kwota na odzież i obuwie w wysokości 200 zł, mając na uwadze, ż tyle również miesięcznie przeznacza pozwana jest
wystarczająca. Powódka podała, że używa zwykłych kosmetyków i środków czystości zatem kwota 150 zł dla nastolatki
jest wystarczająca. Powódka nie choruje na nic przewlekle wobec czego kwota 50 zł miesięcznie na leki i leczenie jest w
ocenie Sądu zasadna. Podobnie nawet biorąc pod uwagę, że w przypadku leczenia ortodontycznego należy intensywnie
dbać o stan jamy ustnej, jednak kwota 50 zł miesięcznie jest wystarczająca, gdyż wizyty u dentysty nie są konieczne
co miesiąc. Zdaniem Sądu zawyżone zostały również koszty związane z rozrywką powódki i kwota 100 zł miesięcznie,
a nie 225 zł jest usprawiedliwiona.
Pozostałe wskazane przez powódkę koszty utrzymania były uzasadnione i nie budziły zastrzeżeń Sądu. Pomijając fakt,
że część z nich została uprawdopodobniona za pomocą dokumentów, to były one usprawiedliwione biorąc pod uwagę
doświadczenie i wiedzę życiową na temat wychowania i utrzymania, racjonalne zasady żywienia, a także w oparciu o
powszechnie znane ceny produktów i usług. Koszty korepetycji dla powódki Sąd uznał za usprawiedliwiony wydatek
w sytuacji, kiedy z uwagi na sytuację rodzinną obecnie powódka nie korzysta z pomocy babci .
W kwestii rozłożenia obowiązku alimentacyjnego na rodziców powódki, to trzeba pamiętać, iż obowiązek ten ciąży na
obojgu rodzicach, w tym obowiązek finansowy został nałożony przez przepisy tak na ojca dziecka jak i matkę. Należy
podkreślić, że O. R. jest już osobą dorosłą, więc ze strony ojca z którym mieszka nie są już konieczne osobiste starania o
wychowanie, sprzątanie, przygotowywanie posiłków, pranie i ogólnie dbanie o powódkę. Oboje rodzice powinni łożyć
na utrzymanie O. R., a jedynym kryterium rozłożenia obowiązku alimentacyjnego na pozwaną i ojca powódki jest ich
sytuacja finansowa i możliwości zarobkowe. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż również M. R. (2) ma możliwości
przyczyniać się do finansowego utrzymania córki, co zresztą czyni.
Wysokość świadczeń alimentacyjnych uzależniona jest nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lecz i
od majątkowych i zarobkowych możliwości zobowiązanego ( art. 135 § 1 kro ). Biorąc pod uwagę sytuację majątkową
i rodzinną pozwanego, sąd uznał, że może on płacić alimenty w kwocie ustalonej w wyroku.
W tym miejscu należy przypomnieć orzeczenie Sądu Najwyższego, iż zasadne i zgodne z treścią art. 135 k.r.o. jest oparcie się na możliwościach zarobkowych zobowiązanego, a nie tylko na jego aktualnych zarobkach. Zakres
obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów
zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności zarobki i dochody byłyby większe,
a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (por.
orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r. 3 CR 212/59, OSPiKA 1960, póz. 41) -(wyrok z 1975.05.16 III CRN 48/75 LEX
nr 7702). Zakres ten nie zależy więc od faktycznie uzyskiwanych dochodów, lecz od dochodów, jakie zobowiązany
mógłby osiągnąć, wykorzystując swoje możliwości.
Analizując natomiast sytuację życiową i zarobkową M. R. (1) Sąd uznał, że zasądzona w wyroku renta alimentacyjna
w wysokości 1.000 zł miesięcznie odpowiada możliwościom płatniczym pozwanej. Jak wynika z zebranego materiału
dowodowego M. R. (1) żyje na bardzo wysokiej stopie życia, a jej wydatki na bieżące potrzeby w skali miesiąca
wynoszą ponad 3.900 zł. Pozwana jak już podkreślono w ocenie dowodów zdaniem Sądu ukrywa swoje posiadane
obecnie rzeczywiście środki finansowe, ewentualnie jej dotychczasowa działalność pozwoliła jej na poczynienie tak
dużych oszczędności, że obecnie stać ją na zaspakajanie swoich potrzeb na tak wysokim poziomie. Warto również
podkreślić, że pozwana w żaden sposób nie udowodniła swoich twierdzeń, iż aktualnie utrzymuje się dzięki sprzedaży
swoich rzeczy. Nadto zdaniem Sądu pozwana mając tak duże doświadczenie, znajomości w branży, nie powinna mieć
problemów ze znalezienie pracy odpowiadającej jej kwalifikacjom, ewentualnie powinna rozwijać działalność swojej
firmy, aby móc w odpowiedni sposób partycypować w kosztach utrzymania córki, a nie przerzucać tego obowiązku
tylko na ojca powódki.
Należy podkreślić, że pozwana nie partycypuje w kosztach utrzymania córki od maja 2014 r., gdy dokonywała zakupu
luksusowego samochodu za kwotę co najmniej 40.000 zł. Ponadto podczas ostatniego roku M. R. (1) odbyła kilka
podróży zagranicznych m.in. na Korsykę, do W. czy do Indonezji i jak i wiele wycieczek krajowych. Zdaniem Sądu
osoba, która posiada środki na zapewnienie sobie takiego poziomu życia powinna podzielić się swoimi zasobami
finansowymi z córką, która według zasady równej stopy życiowej rodziców i dzieci ma prawo żyć na takim samym
poziomie co matka.
W rezultacie przy uwzględnieniu uzasadnionych kosztów życiowych pozwanej Sąd uznał, że bez wątpienia stać ją na
płacenie alimentów w wysokości 1.000 zł miesięcznie, co stanowi około 50% usprawiedliwionych kosztów utrzymania
powódki.
Sąd zasądził alimenty określone w pkt 1 wyroku od dnia złożenia pozwu 16 lipca 2015 r. mając na uwadze, że pozwana w
swoim oświadczeniu generalnie uznała powództwo, jedynie zakwestionowała wysokość żądanej renty alimentacyjnej,
stąd Sąd orzekł jak w pkt 1 wyroku.
Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 100 kpc uwzględniając wynik procesu, który powódka
wygrała w części.
SSR Magdalena Koczorowska