docw Europie - eLIBRARY.LT
download 
Reklamacja Transkrypt
w Europie - eLIBRARY.LT
nr 32 styczeń 2007 Komisja Europejska Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie Maksymalny zrównoważony odłów: rybołówstwo zrównoważone to rybołówstwo zyskowne Subwencje państwowe: propozycja Komisji w sprawie zwiększenia limitów pomocy de minimis Akwakultura: jak walczyć z gatunkami inwazyjnymi Publikacja Komisji Europejskiej I Dyrekcja Generalna do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej I ISSN 1830-1622 [ Kalendarz Targi i wystawy • WCPFC – Komisja Rybołówstwa Pacyfiku Zachodniego i Środkowego, sesja zwyczajna, Apia (Samoa), 11-15 grudnia 2006 r. Spotkanie członków regionalnej organizacji ds. połowów tuńczyka zachodniego i środkowego Oceanu Spokojnego: zalecenia wynikające z badań naukowych i decyzje w sprawie zarządzania zasobami. Spis treści 2 Kalendarz 3 Od redakcji 4-8 Temat przewodni Maksymalny zrównoważony odłów: rybołówstwo zrównoważone to rybołówstwo zyskowne > Informacje: Tel: +691 320 1992 lub 320 1993 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.wcpfc.int • GFCM, sesja zwyczajna, Rzym (Włochy), 9-13 stycznia 2007 r. Generalna Komisja Rybołówstwa Morza Śródziemnego obraduje raz w roku zgodnie z zaleceniami Naukowego Komitetu Doradczego, podejmując decyzje w sprawie zarządzania częścią wspólnych zasobów. Stopniowe wprowadzanie zmian Przybliżona liczba wyładowanych gatunków dennych pochodzących z wód wspólnotowych 9-11 Tel: +39 06 5705 6441 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.faogfcm.org • Konferencja organizacji połowu tuńczyków, Kobe (Japonia), 22-26 stycznia 2007 r. Konferencja wszystkich regionalnych organizacji połowu tuńczyków pod auspicjami FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa) ma na celu omówienie ogólnej sytuacji w sektorze produkcji tuńczyków w konserwach oraz przedyskutowanie środków, które mogłyby poprawić zarządzanie zasobami poprzez skoordynowanie działań poszczególnych komisji regionalnych. > Informacje: Tel: +81 3 3502 8459 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tuna-org.org Aktualności Komisja proponuje zwiększyć progi pomocy de minimis > Informacje: Walka z gatunkami inwazyjnymi 12 Wiadomości w skrócie Informacja dla czytelników Jeśli mają Państwo jakiekolwiek komentarze lub sugestie, prosimy kierować je na adres: European Commission – Directorate-General for Fisheries and Maritime Affairs – Communication and Information Unit – Rue de la Loi/Wetstraat 200 – B-1049 Brussels lub faksem: (+ 32) 2 299 30 40, z dopiskiem: Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie. E-mail: [email protected] Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie jest bezpłatną publikacją Dyrekcji Generalnej do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej Komisji Europejskiej. Aby ją otrzymać, wystarczy jedynie zgłosić chęć prenumeraty (patrz odcinek prenumeraty na str. 12). Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie jest publikowane pięć razy w roku oraz jest dostępne na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej (http://ec.europa.eu/fisheries/index_en.htm). Wydawca: Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej, Dyrektor Generalny. Klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności: Pomimo że Dyrekcja Generalna do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej jest odpowiedzialna za ogólne przygotowanie niniejszego magazynu, Komisja Europejska w żaden sposób nie przyjęła ani nie zatwierdziła stanowisk wyrażonych w tej publikacji. Żadne oświadczenie zawarte w niniejszym magazynie nie może być rozumiane jako odzwierciedlające opinie Dyrekcji Generalnej do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej Komisji Europejskiej. Komisja Europejska nie gwarantuje dokładności informacji zawartych w niniejszej publikacji. Komisja Europejska ani żadna osoba działająca w imieniu Komisji nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie treści zawartych w niniejszym magazynie. © Wspólnoty Europejskie, 2006. Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła. Zdjęcie na okładce: © Lionel Flageul Realizacja: Mostra – Printed In Belgium – Wydrukowano na papierze utylizowanym Podczas Światowego Szczytu Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu (2002), państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązały się do odbudowania zasobów rybnych do poziomu zapewniającego uzyskanie maksymalnego zrównoważonego odłowu (RMD w języku francuskim, MSY w języku angielskim) najpóźniej do roku 2015. Maksymalny zrównoważony odłów jest, mówiąc w skrócie, sposobem długookresowego zarządzania zasobami rybnymi, polegającym na określaniu poziomu odłowów, dzięki któremu zasoby mogą się odtwarzać, tak że ich potencjał produkcyjny utrzymuje się trwale na wysokim poziomie. Zobowiązanie to, podjęte przez Unię Europejską oraz jej państwa członkowskie, jest w pełni zgodne z celami określonymi we Wspólnej Polityce Rybołówstwa i dobitniej sformułowanymi podczas jej nowelizacji w 2002 r. Przestrzeganie tego zobowiązania umożliwi zapewnienie trwałości wszystkich zasobów oraz poprawy sytuacji ekosystemów i całego środowiska morskiego. Dla firm z sektora rybołówstwa podjęcie tych środków jest równoznaczne z wielorakimi korzyściami, oznacza to bowiem: zmniejszenie kosztów (zwłaszcza coraz droższego paliwa) i poprawę wydajności połowów, bardziej stabilny zysk i lepszą konkurencyjność, mniej odrzutów i połowów dodatkowych gatunków niebędących celem odłowu w danym ekosystemie. W niektórych przypadkach może się to również przyczynić do wzrostu potencjału zasobów, pozwalając na zwiększenie zysków w długim okresie. Od redakcji Maksymalny zrównoważony odłów: inwestowanie w przyszłość rybołówstwa Komisja ma zamiar przedstawić propozycję całego szeregu długofalowych planów, których celem będzie zapewnienie, by do roku 2015 poziom odłowów w wodach wspólnotowych osiągnął próg maksymalnego zrównoważonego odłowu. W opracowywaniu tych planów będą miały udział wszystkie zainteresowane strony, m.in. poprzez konsultacje z Regionalnymi Komitetami Doradczymi. W trakcie prac nad komunikatem zasięgnięto opinii Komitetów, jak również państw członkowskich i ich uwagi zostały w szerokiej mierze uwzględnione w jego treści. Komisja ma także na celu analizę skutków gospodarczych i społecznych oraz konsekwencji dla środowiska naturalnego wiążących się z realizacją planów długoletnich. Analizie poddane zostanę różne opcje. Umożliwi to Komisji i państwom członkowskim wypracowanie rozwiązań stanowiących kompromis pomiędzy ewentualnymi stratami w najbliższym czasie a długoterminowymi korzyściami. Redakcja nr 32 Stwierdziła również, że niezbędne jest wprowadzenie okresu adaptacyjnego przed ostatecznym przyjęciem nowego systemu. W wielu przypadkach koniecznym warunkiem odtworzenia zasobów rybnych jest czasowe zmniejszenie zakresu działalności rybołówczej, aby w przyszłości mogła się ona na nowo rozwinąć. Podczas tego etapu należy zmniejszyć wielkość odłowów, co może mieć poważne skutki dla gospodarki i sytuacji na rynku pracy w wielu regionach. Określenie sposobu organizacji tego przejściowego etapu jest zadaniem państw członkowskich. Będą one musiały na przykład wybrać pomiędzy strategią działania promującą przedsiębiorstwa mniejsze, ale wydajniejsze i bardziej zyskowne, a utrzymaniem wysokiego poziomu zatrudnienia przy niższych zyskach przedsiębiorstw. Niezależnie od wybranej strategii, każdą zmianą organizacji łatwiej sterować, jeśli jest ona wprowadzana stopniowo. Należy zatem natychmiast rozpocząć zmniejszanie eksploatacji zasobów. I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie W wydanym niedawno komunikacie Komisja wskazała, w jaki sposób te nowe środki mogą być wdrażane na łowiskach Unii Europejskiej. 3 Maksymalny zrównoważony odłów: zrównoważony system rybołówstwa to rybołówstwo przynoszące zysk W wydanym niedawno komunikacie Komisja zawarła propozycję nowego podejścia politycznego do organizacji rybołówstwa w wodach unijnych, opartą na zasadzie maksymalnego zrównoważonego odłowu (maximum sustainable yield w języku angielskim – 1 MSY)( ). Działania oparte na tej zasadzie mają na celu zapewnienie w perspektywie długoterminowej większej stabilności poziomu zasobów. Większa stabilność powinna pozwolić sektorowi rybołówstwa na zmniejszenie kosztów, dokonywanie długoterminowych inwestycji, zmniejszenie liczby odrzutów ryb, polepszenie jakości i zwiększenie połowów… a tym samym zapewnić wzrost zysków. 1. Z czym wiąże się nowa strategia działania? Wspólna Polityka Rybołówstwa (skr. angielski CFP, skr. francuski PCP) ma na celu zapewnienie eksploatacji żywych zasobów wodnych w trwałych i zrównoważonych warunkach gospodarczych, środowiskowych i społecznych. Stała nadmierna eksploatacja wielu łowisk zagraża zasobom i przeżyciu wielu gatunków, a co za tym idzie, również i samemu rybołówstwu. Nadmierne połowy szkodzą też rentowności działalności, ponieważ zwiększają nakład połowowy na każdą tonę ryb przywożoną do portu. nr 32 I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie Już w trakcie nowelizacji Wspólnej Polityki Rybołówstwa w 2002 r. położono akcent na zarządzanie połowami w perspektywie bardziej długoterminowej, mając na celu trwałe utrzymanie poziomu zasobów. Zarządzanie połowami na tych zasadach zaczęto już zresztą wprowadzać w życie poprzez plany odtwarzania najbardziej zagrożonych zasobów. 4 Tymczasem połowy wielu gatunków od kilku lat znacznie spadły (zob. wykres str. 8). Spadek połowów związany jest ze zjawiskiem przeławiania: z biegiem lat połowy stały się zbyt duże w stosunku do możliwości odtwarzania się zasobów. 2. Na czym polega „maksymalny zrównoważony odłów” (MSY)? Podejście oparte na maksymalnym zrównoważonym odłowie polega na ustaleniu maksymalnej liczby sztuk (zwanej całkowitym dopuszczalnym połowem, skr. angielski TAC), którą można odławiać z zasobów rok po roku, nie powodując zagrożenia dla możliwości samoistnej odbudowy tych zasobów. Jeżeli bowiem połowy będą zbyt duże, stada na danych łowiskach zaczną się zmniejszać – zmniejszy się również ich zdolność do samoodbudowy – co z kolei pociągnie za sobą spadek poziomu połowów. Stosując się do limitu całkowitych dopuszczalnych połowów, rybacy sprawiają, że zasoby mają szansę zwiększać się w perspektywie długoterminowej – a nawet bardzo długoterminowej, ponieważ dzięki takiej strategii zasoby te mogą przetrwać dla wielu kolejnych pokoleń rybaków. Zdaniem naukowców 80 % europejskich zasobów rybnych podlega obecnie nadmiernej eksploatacji w stosunku do limitów odłowów, jakie powinny obowiązywać w oparciu o zasadę maksymalnego zrównoważonego odłowu. Badacze oceniają, że połowy te są od dwóch do pięciu razy wyższe od poziomu, który pozwalałby zapewnić rybakom maksymalne połowy. Przełowienie doprowadziło do spadku połowów, niższych dochodów rybaków, niskiej rentowności wielu łowisk oraz połowu dużej ilości młodych ryb, których znaczna część jest odrzucana (martwe ryby wyrzuca się z powrotem do morza). Komisja zaleca podejście polegające na poławianiu stałej zrównoważonej ilości ryb, w mniejszym zaś stopniu zależy jej na utrzymaniu „idealnej” wielkości zasobów. Dążenie do tego drugiego celu mogłoby istotnie przyczyniać się do tworzenia w rybołówstwie niestabilnej sytuacji, wahającej się z roku na rok: wielkość zasobów jest bowiem zmienna i wpływa na nią wiele czynników niezwiązanych z rybołówstwem. Zdaniem Komisji należy zatem przejść do ostatniego etapu działań i odwrócić tendencje spadkowe w zasobach większości europejskich łowisk. W komunikacie przeznaczonym dla Rady i Parlamentu oraz poświęconym 1 tematowi( ), Komisja podkreśla, że: „nadszedł czas, aby wprowadzić zmiany w zarządzaniu rybołówstwem europejskim, nastawiając się raczej na odniesienie sukcesu niż na uniknięcie porażki”. Określanie poziomu maksymalnego zrównoważonego odłowu odbywa się na ściśle ustalonych naukowych zasadach. W zależności od rozmaitych kryteriów naukowcy będą ustalać dla poszczególnych zasobów rozsądny, umiarkowany maksymalny próg połowów, który w długim terminie pozwoli zapewnić maksymalny zrównoważony odłów. Poziomy połowów muszą być regularnie korygowane w zależności od ewolucji wydajności zasobów i zmian zachodzących w ich ekosystemie. W sprawie tej chodzi również o przestrzeganie międzynarodowych zobowiązań. Na Światowym Szczycie Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu (wrzesień 2002), Wspólnota Europejska i jej państwa członkowskie zobowiązały się do utrzymania lub odtworzenia najpóźniej do roku 2015 zasobów rybnych do poziomu zapewniającego uzyskanie maksymalnego zrównoważonego odłowu (zob. ramka na str. 7). Trzeba bowiem brać pod uwagę fakt, że ekosystemy, poddane silnemu oddziaływaniu rybołówstwa, są kształtowane również przez inne zewnętrzne czynniki, takie jak zmiany klimatyczne lub zanieczyszczenie środowiska i niemożliwe jest określenie ze stuprocentową pewnością ich długofalowych skutków. Dlatego też Komisja zaleca wprowadzanie wyżej wspomnianych środków stopniowo, dostosowując je do (1) COM (2006) 360 – Wprowadzenie zrównoważenia w rybołówstwie UE przy pomocy podejścia opartego na maksymalnie podtrzymywalnym odłowie. © Lionel Flageul Zasoby, którymi gospodaruje się zgodnie ze strategią maksymalnego zrównoważonego odłowu, zapewniają optymalną wydajność i tym samym mogą być eksploatowane przy niższych kosztach. 3. Na czym polegają zalety tej strategii? Wprowadzenie gospodarki długofalowej, opartej na zasadzie maksymalnego zrównoważonego odłowu, doprowadzi w pierwszym rzędzie do odwrócenia znanej nam tendencji spadkowej dla zasobów objętych tą strategią (zob. wykresy na str. 8). Dzięki tej strategii można będzie zapobiec gwałtownemu spadkowi wielkości zasobów szczególnie narażonych na wyczerpanie, przyczyni się ona także do zwiększania zasobów wszystkich innych gatunków. Korzyści dla ekosystemów i dla całego środowiska morskiego są oczywiste. Ogromne są również korzyści gospodarcze (zob. artykuł na str. 6). Spadną koszty (np. związane z paliwem), ponieważ mniejszy będzie nakład połowowy związany z połowem jednej tony ryb. Połowy staną się stabilniejsze, co zapewni większe bezpieczeństwo zatrudnienia i będzie gwarancją pomyślnego rozwoju dla całego sektora. Większa ilość ryb dorosłych w liczniejszych zasobach przyczyni się również do zmniejszenia ilości odrzutów młodych osobników. 4. W jaki sposób ten nowy system gospodarowania zasobami zostanie wdrożony na wodach Unii Europejskiej? W najbliższych latach Komisja przedstawi długoterminowe plany mające na celu utrzymanie lub odbudowanie wszystkich głównych zasobów rybnych na obszarze wód wspólnotowych na poziomie połowów zgodnych z maksymalnymi progami połowów dla tych zasobów. Każdy plan ma określać na podstawie bardzo dokładnych analiz naukowych poziom połowów dla danego zasobu. Strategie działania opisane w planach opierają się przede wszystkim na zmniejszeniu nakładu połowowego (ograniczenie liczby statków rybackich, zmniejszenie liczby dni na morzu, okresy zakazu połowów itd.). Przed osiągnięciem poziomu pozwalającego na maksymalny zrównoważony odłów w określonych zasobach konieczny będzie – dla części zasobów – okres przejściowy, w którym spadnie wielkość połowów. Aby ułatwić tę zmianę, należy stopniować jej przebieg. Po przyjęciu planów długoterminowych, określających cele dla poszczególnych zasobów, państwa członkowskie będą musiały podjąć decyzję o tempie zmian i metodach kierowania nimi. Możliwe jest uzyskanie subwencji unijnych dla sektora rybackiego przeznaczonych na pomyślne przeprowadzenie tych reform z Europejskiego Funduszu Rybołówstwa (skr. angielski EFF, francuski FEP). Zobowiązania podjęte przez UE w Johannesburgu ustaliły termin ostateczny dla odtworzenia rentowności zasobów na rok 2015 (zob. ramka na str. 7). Tempo zmian powinno być dostosowane do tego docelowego terminu (zob. artykuł na str. 6). 5. Jak wygląda sytuacja łowisk, na których eksploatuje się jednocześnie różne zasoby ryb? Na łowiskach wielogatunkowych konieczne jest uwzględnianie poziomów połowów dla wszystkich zasobów na danym obszarze. Należy zatem pamiętać o ewentualnej eksploatacji niektórych zasobów na poziomie niższym od teoretycznego limitu maksymalnego zrównoważonego odłowu, tak aby chronić inne zasoby. Można również w ramach planów długoterminowych zastosować inne rozwiązania, jak na przykład środki techniczne dotyczące sprzętu rybackiego lub rozporządzenia o zamknięciu pewnych obszarów dla połowów. 6. Jak wygląda sprawa zasobów dzielonych z innymi państwami? Komisja zajmie się stosowaniem podejścia maksymalnego zrównoważonego odłowu w umowach zawieranych z innymi państwami. Nie będzie z tym większych trudności, zwłaszcza że Norwegia i Wyspy Owcze, z którymi Unia Europejska dzieli zasoby, również podpisały zobowiązania postanowione na szczycie w Johannesburgu. Ponadto większość zasobów, na przykład eksploatowanych wspólnie z Norwegią, już od ponad dziesięciu lat jest objętych strategią zarządzania opartą na zasadzie długotrwałego zrównoważonego rozwoju. Jest tak m.in. w przypadku czarniaka, makreli i śledzia. nr 32 Wszystkie długoterminowe plany będą opracowywane 2 w ścisłej współpracy z Regionalnym Komitetem Doradczym( ) zarówno pod względem ściśle technicznym, jak i w zakresie oceny ich skutków socjoekonomicznych. Zmiany w planach mają być dokonywane co około pięć lat. Będą one też podlegać bardzo ścisłej kontroli. I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie sytuacji, mając również na uwadze przemiany zachodzące w ekosystemach. W przypadku gdy nie będzie można gospodarować ekosystemem tak, by osiągnąć poziom maksymalnego zrównoważonego odłowu dla wszystkich zasobów w tym samym czasie, należy przynajmniej starać się dążyć do tego celu, systematycznie adaptując do sytuacji wyznaczone zadania i środki. (2) Regionalne Komitety Doradcze (skr. angielski RAC) są reprezentacją środowisk rybackich, naukowców i innych stron zainteresowanych na poziomie dużych regionów łowiskowych lub niektórych zasobów. Dzięki nim sektor rybacki może działać w ściślejszej współpracy ze środowiskami naukowymi, zbierając wiarygodne dane i badając możliwości podwyższenia progów określanych przez naukowców. Regionalne Komitety Doradcze przekazują Komisji i państwom członkowskim zalecenia i propozycje na temat wszystkich kwestii związanych z gospodarowaniem danymi połowami. 5 Gospodarka zgodna ze strategią maksymalnego zrównoważonego odłowu sprzyja powiększaniu wszystkich zasobów europejskich i pozwala na stworzenie nowych perspektyw ekonomicznych dla rybołówstwa. Działając tak, by poszczególne zasoby mogły osiągnąć i utrzymywać optymalny potencjał produkcyjny, przeżywające trudności sektory mogą znów zacząć się rozwijać. Zanim jednak uzyskamy dostęp do dużych zasobów rybnych, konieczne jest przejście przez okres zmniejszenia skali połowów. Niezbędne będzie zatem dokonanie pewnych zmian w gospodarowaniu zasobami. Obecnie w przypadku większości zasobów europejskich zmniejsza się ilość ryb przywożonych do portów, ale nakład połowowy utrzymuje się na wysokim poziomie. Nic w tym dziwnego: przy eksploatacji zmniejszających się zasobów konieczne jest ciągnięcie lub zostawianie sieci na dłużej, jeśli dąży się do uzyskania takiej samej ilości ryb, jak uprzednio. Wiąże się to z wydłużeniem czasu połowu i zwiększonymi kosztami amortyzacji sprzętu i zużycia paliwa. Dążenie do odzyskania rentowności Najważniejszą korzyścią gospodarczą nowej strategii będzie zmniejszenie kosztów rybołówstwa. Kiedy zasoby osiągną stan równowagi, ich eksploatacja stanie się łatwiejsza, a nakład połowowy mniejszy, co zredukuje koszty działalności i zaowocuje wzrostem zysków przedsiębiorstw rybackich, które staną się tym samym bardziej konkurencyjne. 6 Po pierwsze, dzięki eksploatacji zdrowych zasobów, rybacy poławiają więcej osobników dużych, zmniejszając skalę odrzutów i redukując czas poświęcany na selekcję. Odrzuty bowiem są w znacznej mierze skutkiem przełowienia. Zasoby przeławiane składają się rzeczywiście z większej ilości ryb młodych, które są przez rybaków wyrzucane do morza. Rozwiązania dotyczące okresu przejściowego Jednak zanim doprowadzimy do stworzenia zrównoważonych zasobów, łowiska, na których poławia się nadmiernie eksploatowane zasoby rybne, muszą być poddane fazie przejściowej, której celem jest wyeliminowanie zjawiska przeławiania. W tym czasie ilość poławianych ryb musi być zmniejszona: pozwoli to stadom odbudować optymalny poziom produkcyjności. Dlatego właśnie Komisja podkreśla tak mocno konieczność wprowadzania reform w sposób stopniowy. Państwa członkowskie będą decydować o tempie zmian w sektorze zgodnie z celami ustalanymi w każdym z planów długoterminowych dla poszczególnych zasobów. Rozdzielaniem kwot połowowych pomiędzy przedsiębiorstwa rybackie zajmują się państwa członkowskie. Na nich też zatem spoczywa obowiązek dobrania strategii gospodarczej do konkretnych łowisk. Mają do wyboru dwie opcje. Pierwsza polega na zmniejszeniu floty rybackiej oraz zatrudnienia do poziomu odpowiadającego dopuszczalnej wielkości połowów. Przedsiębiorstwa nadal działające będą wówczas bardziej rentowne i zyskają większą zdolność inwestowania. W takiej sytuacji można uprościć przepisy, co ułatwiłoby sprawowanie kontroli nad sektorem. Po drugie, zmniejszenie nakładu połowowego przyczyni się do zmniejszenia w takim samym stopniu połowów dodatkowych gatunków niestanowiących przedmiotu handlu, np. delfinów, morświnów i fok, związanych z czasem zanurzenia sieci lub odległości pokonanej z trałem. Zmniejszy się zatem negatywny wpływ rybołówstwa na środowisko i ekosystemy morskie. Po trzecie, produkcja europejskiego sektora rybnego będzie mogła lepiej stawiać czoła konkurencji produktów importowanych, stanowiących obecnie około 60 % wewnętrznego spożycia: z jednej strony w związku z tym, że produkcja będzie większa i lepszej jakości, przez co import stanie się mniej niezbędny dla zapewnienia odpowiedniego zaopatrzenia rynku, a z drugiej, dlatego, że z wyżej wspomnianych przyczyn europejskie produkty rybne będą bardziej konkurencyjne. Gospodarowanie zasobami zgodnie ze strategią maksymalnego zrównoważonego odłowu pozwala na zmniejszenie odrzutów ryb niewielkich rozmiarów, będących skutkiem przełowienia i na zwiększenie połowów osobników dorosłych. © Lionel Flageul nr 32 I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie Ale to nie wszystko. Strategia maksymalnego zrównoważonego odłowu pozwala również na dokonanie zmian na lepsze w trzech innych dziedzinach, zmian, które także będą wywierać pozytywne skutki gospodarcze. © Lionel Flageul Stopniowe wprowadzanie zmian Komisja proponuje ustalić na podstawie opinii naukowych rozsądne, umiarkowane poziomy połowów, dzięki którym zasoby będą mogły w dłuższej perspektywie osiągnąć poziom odpowiadający zasadzie maksymalnego zrównoważonego odłowu. Druga opcja polega na zachowaniu floty i zatrudnienia na obecnym poziomie, tj. na poziomie większym, niż wymaga tego dozwolona wielkość połowów. Będzie się to wiązało z rozszerzeniem przepisów i wzmocnieniem kontroli, szczególnie w zakresie ograniczeń zdolności połowowej (mocy silników, powierzchni sieci, rozmiarów statków rybackich) i nakładu połowowego (liczba dni połowów). Jako że skala działalności przedsiębiorstw uległaby zmniejszeniu, zatrudnienie w sektorze opierałoby się częściej na niepełnych etatach. Przedsiębiorstwa skoncentrują się również na typach połowów wymagających mniej inwestycji. Pomoc dla rybołówstwa Działania o wymiarze regionalnym Każdemu z długoterminowych planów będzie towarzyszyła analiza skutków jego realizacji, dzięki której władze będą miały jasny ogląd możliwych konsekwencji społecznych i gospodarczych wiążących się z wdrażaniem tych planów. Konsekwencje te są ściśle związane z różnymi czynnikami regionalnymi, takimi jak skład floty, proporcje zasobów przeławianych w danych wodach, stopień uzależnienia gospodarczego danego obszaru od rybołówstwa, sytuacja finansowa sektora itd. Skutki przejścia na system maksymalnego zrównoważonego odłowu mogą być zatem odczuwane w sposób bardzo różny w poszczególnych strefach rybołówstwa. Z tego też względu Komisja nie zamierza dokonać globalnej oceny skutków socjoekonomicznych systemu. Uważa bowiem, że korzystniejsze będzie analizowanie sytuacji poszczególnych łowisk. Dzięki temu każdy plan może być omówiony na merytorycznych podstawach z danym Regionalnym Komitetem Doradczym. Umożliwi to państwom członkowskim podejmowanie opartych na konkretnej wiedzy decyzji w sprawie realizacji tych planów. Strategia oparta na maksymalnym zrównoważonym odłowie stanowi dla rybołówstwa w Unii Europejskiej okazję, by przezwyciężyć ostatecznie dręczący je kryzys. Komisja przedstawia dziś propozycję umożliwiającą rozwiązanie problemu i dającą przedsiębiorstwom okazję do uzyskania większych zysków poprzez eksploatację zasobów liczebnych i o zdrowej strukturze. Ceną, jaką trzeba zapłacić za poprawę sytuacji jest okres przejściowy, który pozwoli zasobom na odbudowanie optymalnego potencjału produkcyjnego, zaś samemu sektorowi rybołówstwa da czas na skuteczną restrukturyzację. Zadanie organów władzy będzie polegało na wspieraniu w tym trudnym okresie rybaków i właścicieli statków. Problem przeławiania dotyczy ośmiu na dziesięć zasobów Międzynarodowa Rada Badań Morza (skr. angielski ICES) zajmowała się ostatnio badaniem warunków eksploatacji części zasobów europejskich. Wyniki badań świadczą, że osiem na dziesięć przebadanych zasobów nie jest eksploatowanych zgodnie z zasadami pozwalającymi osiągnąć w przyszłości poziom maksymalnego zrównoważonego odłowu. Niektóre połowy mają niekiedy poziom pięciokrotnie wyższy od poziomu zalecanego w strategii maksymalnego zrównoważonego odłowu. I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie Maksymalny zrównoważony odłów zyskał status celu ogólnoświatowego na Szczycie Ziemi, który odbył się w Rio de Janeiro w 1992 r. Dopiero jednak na Światowym Szczycie Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu państwa uczestniczące w spotkaniu zobowiązały się do rzeczywistej realizacji tego celu. Na zakończenie szczytu biorące w nim udział państwa – w tym wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej – podpisały szereg konkretnych zobowiązań zebranych w „Planie Działania”. Punkt 31 tego Planu dotyczy rybołówstwa. Państwa – sygnatariusze Planu, zobowiązują się w nim m.in. do „utrzymania lub przywrócenia zasobów do poziomów umożliwiających osiągnięcie maksymalnie podtrzymywalnego odłowu z zamiarem szybkiego osiągnięcia tego celu w odniesieniu do uszczuplonych zasobów, i jeśli to będzie możliwe, najpóźniej w 2015 roku.” Unia Europejska zamierza podjąć wszelkie niezbędne środki, by zrealizować to postanowienie. nr 32 Zobowiązania ze szczytu w Johannesburgu Niezależnie od dokonywanych przez państwa UE wyborów, dotyczących możliwych dróg ekonomicznych i tempa wprowadzanych zmian, jest oczywiste, że w tym trudnym okresie sektor rybołówstwa nie może obejść się bez wsparcia z zewnątrz. Państwa członkowskie będą mogły skorzystać z pomocy Europejskiego Funduszu Rybołówstwa (EFF), który zostanie uruchomiony w 2007 r. i który ma wspomagać finansowanie stopniowej restrukturyzacji sektora gospodarki wykazującego nadprodukcję. Istnieje wiele celów kwalifikujących do uzyskania pomocy z EFF: należą do nich na przykład rekompensaty za złomowanie kutrów rybackich lub za ich przystosowanie do innej działalności, plany przekwalifikowania zawodowego, tworzenie alternatywnych rozwiązań ekonomicznych itd. 7 Przybliżona liczba wyładowanych gatunków dennych pochodzących z wód wspólnotowych Liczba ton wyładowanych gatunków (w tysiącach) Zachodnia Szkocja – gatunki przydenne (oprócz żabnicy) Liczba ton wyładowanych gatunków (w tysiącach) Cieśniny Skagerrak i Kattegat – gatunki przydenne (oprócz gładzicy) Rok Morze Północne – gatunki przydenne Liczba ton wyładowanych gatunków (w tysiącach) Rok Rok Rok Liczba ton wyładowanych gatunków (w tysiącach) Iberyjski obszar Atlantyku – morszczuki, smuklice i homarce Rok Zródło: ICES Morze Bałtyckie – dorsz i ryby płaskie Liczba ton wyładowanych gatunków (w tysiącach) Liczba ton wyładowanych gatunków (w tysiącach) Morze Irlandzkie, Morze Celtyckie, Zatoka Biskajska i kanał La Manche – gatunki przydenne Rok Aktualności Komisja proponuje zwiększyć progi pomocy de minimis W 2004 r. Unia Europejska uchwaliła pierwsze rozporządzenie określające warunki udzielania pomocy de minimis w sektorach rolnictwa i rybołówstwa. W obu sektorach wysokość pomocy kwalifikującą do powiadomienia Komisji ustalono na 3 tys. € na przedsiębiorstwo w okresie 3 lat, pod warunkiem że całkowita wysokość dopłat wypłaconych przez dane państwo członkowskie nie przekracza 0,3 % krajowych obrotów w sektorze rybołówstwa lub rolnictwa w tym państwie. Przybliżmy tę zasadę na konkretnym przykładzie. W latach 2004-2006 Francja mogła przeznaczyć kwotę 11 073 300 € na pomoc dla przedsiębiorstw rybackich, pod warunkiem nieprzekroczenia 3 tys. € na firmę. Warto przy tym zauważyć, że pomocy tych nie należy mylić z pomocą udzielaną w ramach funduszy FIFG (Finansowy Instrument Sterowania Rybołówstwem) lub EFF. Po upływie pierwszego okresu rozliczeniowego Komisja uznała, że w sektorze rybołówstwa ryzyko naruszenia równowagi konkurencji pojawić się może dopiero przy dotacjach znacznie większych od przewidzianych w obowiązującym rozporządzeniu o pomocy de minimis. W przypadku indywidualnych rybaków prowadzących działalność na małą skalę i sprzedających produkty na lokalnym rynku pomoc państwa rzeczywiście nie wpływa negatywnie na wewnątrzwspólnotową konkurencję. Z kolei w przypadku dużych lub średnich przedsiębiorstw rybackich średnie obroty są takie, że aby udzielona im pomoc publiczna miała jakikolwiek wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi, musiałaby dotyczyć znacznie większych kwot. Komisja postanowiła zatem przygotować rozporządzenie o pomocy de minimis dla samego sektora rybołówstwa, jak również podnieść znacznie próg pomocy państwa, z którym wiąże się obowiązek informowania o udzielonych dotacjach Komisji. Próg ten wzrośnie do 2,5 % krajowych obrotów w sektorze rybołówstwa i do 30 tys. € na przedsiębiorstwo w okresie trzech lat. Limit pomocy de minimis został podwyższony: w okresie 3 lat wynosi obecnie 30 tys. € na beneficjenta (wobec wcześniejszych 3 tys.). Nie dotyczy to liczebności floty Podobnie jak w poprzednim rozporządzeniu państwo członkowskie ponosi pełną odpowiedzialność za wykorzystanie pomocy de minimis zgodnie z prawem unijnym. Komisja chce jednak wyłączyć z zakresu stosowania przepisów o pomocy de minimis dotacje, które mogą być przeznaczone na zwiększenie wydajności floty. Zastrzeżenie to jest zgodne z zasadami przyznawania pomocy unijnych z nowego Europejskiego Funduszu Rybołówstwa. Wspólna polityka rybołówstwa ma istotnie na celu zmniejszanie wydajności floty rybackiej w ramach UE, zmierzając do osiągnięcia równowagi sił z dostępnymi zasobami rybnymi. Pomoc publiczna nie może zatem być przeznaczona na dofinansowanie zwiększania zdolności połowowej. Możliwe jest jednak dofinansowywanie projektów mających na celu poprawę bezpieczeństwa, warunków pracy, higieny lub jakości produktów na pokładzie, pod warunkiem że te usprawnienia nie przyczyniają się do zwiększenia zdolności połowowej statku. Warunki udzielania pomocy de minimis w porównaniu do poprzedniego rozporządzenia nie ulegają zmianie. W trosce o zachowanie zasady przezroczystości wszystkie kwoty przekazane w ramach pomocy muszą być zarejestrowane i zapisane w rejestrze. Komisja musi mieć możliwość sprawdzenia, czy dofinansowanie zostało udzielone zgodnie z przepisami i czy przestrzegano przy tym progów kwotowych na dane państwo członkowskie i na przedsiębiorstwo. Procedura zatwierdzania przepisów dotyczących pomocy de minimis jest zgodna z postanowieniami rozporządzenia Rady (994/98). Projekt Komisji musi zostać najpierw omówiony przez Komitet Doradczy do spraw pomocy publicznej, złożony z reprezentantów państw członkowskich, a następnie opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, po czym powróci do tego samego Komitetu Doradczego, a dopiero po tym może być ostatecznie uchwalony przez Komisję. I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie państwa przedsiębiorstwom prywatnym bez konieczności uprzedniego informowania o tym Komisji. Uważa się bowiem, że pomoc publiczna do pewnej wysokości nie wywiera negatywnego wpływu na konkurencję pomiędzy przedsiębiorstwami w Unii Europejskiej. Państwo członkowskie może więc udzielać subwencji do tej określonej wysokości, nie informując o tym Komisji, której zadaniem jest czuwanie nad właściwym funkcjonowaniem wspólnego rynku UE. nr 32 Pomoc de minimis polega na dopłatach udzielanych przez © Lionel Flageul Komisja proponuje podniesienie progu subwencji de minimis udzielanych przez państwa członkowskie przedsiębiorstwom z sektora rybołówstwa oraz akwakultury. Próg ten zwiększyłby się z 3 tys. do 30 tys. € na beneficjenta na okres trzech lat, a jego ogólna maksymalna wysokość wzrosłaby z 0,3 do 2,5 % krajowych obrotów w sektorze. Doświadczenia z poprzedniego systemu wykazują, że do tego poziomu pomoc państwa nie powoduje zaburzeń równowagi konkurencji w rybołówstwie i że można w związku z tym powiększyć margines działania poszczególnych państw członkowskich. 9 Aktualności Walka z gatunkami inwazyjnymi Wprowadzony do obcego ekosystemu przedstawiciel gatunku zwierzęcego lub roślinnego zazwyczaj dość szybko umiera: z zimna, zbyt wysokiej temperatury lub z głodu. Zdarza się jednak, że taki gatunek przystosowuje się doskonale do nowego środowiska. Może wówczas zacząć rozmnażać się w sposób nie do opanowania, ponieważ w tym nowym ekosystemie brak drapieżników, pasożytów i chorób, które zazwyczaj regulują liczebność jego populacji. Pojawia się na stałe w niszy ekologicznej rodzimych gatunków, konkurując z nimi i sprawiając, że zaczynają tracić swoją pozycję. Nazywany jest w takim przypadku inwazyjnym gatunkiem obcym. nr 32 I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie Przykład: crepidula 10 Wybrzeże francuskiej Bretanii jest sceną inwazji obcego gatunku już od kilkudziesięciu lat. Główną rolę gra w niej małż Crepidula fornicata, pochodzący ze wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Można go dziś znaleźć w wielu strefach na wybrzeżach Europy. Rozprzestrzenia się jednak szczególnie szybko w zatokach Saint-Brieuc i Mont Saint-Michel. Kolonie tego gatunku pokrywają gęsto dno morza, tworząc dywan, który w niektórych miejscach osiąga grubość jednego metra. Ofiarą rozprzestrzeniania się crepiduli padają rodzime małże, przede wszystkim przegrzebek wielki oraz ostrygi. Obce małże, pozbawiające je przestrzeni życiowej i pożywienia, powodują kurczenie się dzikich populacji małży i spowolnienie wzrostu ostryg hodowlanych. Ponadto, przytwierdzając się do innych małży i stanowisk dla ostryg, zmuszają hodowców i rybaków do czasochłonnych i trudnych czynności polegających na selekcji, oczyszczaniu i konserwacji sprzętu. Ale to nie wszystko: gruby dywan kolonii małży wywiera skutki takie jak zamulenie i powoduje, na skalę lokalną, poważne zmiany w ekosystemie i warunkach środowiskowych hodowli. Problemy te skłoniły hodowców ostryg i rybaków trudniących się połowem przegrzebków do podjęcia odpowiednich działań. Od 2002 r. w zatokach Saint-Brieuc i Mont Saint-Michel prowadzi się działania mające na celu eliminację crepiduli. Regionalne stowarzyszenia rybaków i hodowców © Lionel Flageul Przez świat „podróżuje” wiele gatunków roślin i zwierząt, trafiających przypadkowo do środków transportu lub będących przedmiotem handlu. Skala tego ogólnoświatowego zjawiska zwiększa się w tym samym tempie, w jakim wzrasta wielkość międzynarodowych wymian handlowych. Na ogół gatunki obce nie przeżywają w nowym środowisku, ale zdarza się, że niektóre z nich zaczynają się rozmnażać i zagrażać rodzimej różnorodności biologicznej. Inwazyjne gatunki obce, noszące w języku angielskim nazwę „aliens”, mogą być powodem poważnych problemów w rybołówstwie i akwakulturze. Komisja Europejska przygotowała projekt nowych przepisów mających na celu uregulowanie sytuacji w akwakulturze. Inne przepisy przedstawione przez Komisję w tej dziedzinie dotyczą transportu morskiego, a konkretnie wód balastowych. Małż crepidula, pochodzący ze atlantyckich wybrzeży Ameryki Północnej, zamieszkał na wybrzeżach Europy w wyniku kontaktów handlowych między hodowcami ostryg. Rozprzestrzenia się na szczególnie niebezpieczną skalę w Bretanii, zagrażając miejscowym zasobom małży. małży wynajęły trawler, który wyciąga co roku 20 tys. ton tych małży. Jak się wydaje, projekt ten, nadzorowany przez Francuski Instytut Badań i Eksploatacji Morza IFREMER i finansowany przez władze publiczne (m.in. organy Unii Europejskiej), nie przynosi jednak oczekiwanych wyników: obszary oczyszczone z małży są szybko ponownie kolonizowane przez osobniki, przynoszone przez prądy wodne oraz włoki rybackie. Usuwana co roku ilość małży nie wystarczy, by rzeczywiście wyeliminować kolonie crepiduli. Należałoby zatem zwiększyć skalę prac, co wiąże się jednak z dużymi kosztami. Jednym z rozwiązań w tej sytuacji byłoby przekształcenie tej akcji w działalność rentowną poprzez wykorzystywanie małży jako nawozu wapiennego w rolnictwie. Obecnie pomysł ten jest dogłębnie analizowany. Początki inwazji związane z akwakulturą Naukowcy przeprowadzili badania, próbując odkryć początki tej inwazji. Odbyła się ona w dwóch etapach. Pierwszy rozpoczął się pod koniec XIX w., w trakcie introdukowania w hodowlach angielskich ostryg z Wirginii. W przywiezionej z Ameryki partii znalazło się przypadkowo kilkadziesiąt sztuk gatunku crepidula. Małże dobrze się poczuły w nowym środowisku i zaczęły się rozprzestrzeniać w wyniku Gdzieniegdzie szybko podjęto walkę z tymi małżami. W Marennes-Oléron hodowcy małży już od ponad 20 lat organizują co roku akcje trałowania, pozwalające na utrzymanie populacji małży na umiarkowanym poziomie. W przypadku bowiem crepiduli, podobnie jak w przypadku innych introdukowanych obcych gatunków, niezmiernie ważne jest podjęcie odpowiednich działań, zanim jeszcze rozprzestrzenianie się gatunku przybierze charakter inwazji. Po tym etapie konieczne bowiem staje się zaangażowanie w walkę z gatunkiem inwazyjnym znacznie większych środków, przy braku pewności co do ich skuteczności. Ogólnoświatowa plaga Przypadek crepiduli nie jest czymś wyjątkowym. Oprócz akwakultury także inne rodzaje działalności morskiej przyczyniły się do zawleczenia gatunków inwazyjnych na wybrzeża Europy. Od lat 80. XX w. akwariowa odmiana pełzatki (Caulerpa taxifolia), antylskiego glonu, wypiera rodzime zagony gatunku posidonia oceanica w wielu rejonach w wodach przybrzeżnych Morza Śródziemnego. W latach 90. XX w. krab królewski zaczyna rozprzestrzeniać się w Morzu Norweskim: początek tej inwazji dała kolonia przeniesiona świadomie przez człowieka do Morza Barentsa w latach 60. Od około dwudziestu lat meduzy z gatunku Mnemiopsis leidyi wprowadzone do Morza Czarnego wraz z wodą balastową statku przyczyniają się do drastycznych zmian w ekosystemie wód powierzchniowych… Przykłady można by mnożyć w nieskończoność. Ochrona akwakultury Rozważając problemy sektora akwakultury, konieczne jest przyjrzenie się z bliska faktom. Europejska akwakultura wiele zawdzięcza introdukcji nowych gatunków. Najważniejsze hodowane gatunki są owocem importu: karp pochodzi z Azji, pstrąg tęczowy z Ameryki Północnej, ostryga japońska z Oceanu Spokojnego... Rzecz zatem nie w tym, by zakazać hodowli nowych obcych gatunków. Mogą one przecież przyczyniać się do przyszłego rozwoju sektora, nie szkodząc różnorodności biologicznej. W związku z tym ochrona, której wprowadzenie proponuje 2 Komisja Europejska( ), opierałaby się na systemie licencji. Działanie systemu wyglądać będzie w sposób następujący: Każde z państw członkowskich tworzy Krajowy Komitet Doradczy złożony z naukowców – specjalistów z tej dziedziny. W przypadku gdy hodowca pragnie wprowadzić do hodowli gatunek nierodzimy, komitet ten wydaje opinię, czy introdukcja tego gatunku ma charakter wyjątkowy czy rutynowy. W przypadku introdukcji rutynowej państwo członkowskie może wydać hodowcy zezwolenie bez dodatkowych procedur formalnych. W przypadku introdukcji wyjątkowej komitet musi ocenić, jak duże zagrożenie stanowi gatunek introdukowany lub „towarzyszące” mu przypadkowe gatunki dla europejskich ekosystemów. W przypadku zagrożenia średniego lub wysokiego komitet ustala z hodowcą środki ostrożności, jakie należy zaprowadzić lub niezbędne technologie, mające służyć zmniejszeniu zagrożenia do poziomu niskiego: tylko bowiem niski poziom zagrożenia kwalifikuje do uzyskania zezwolenia na hodowlę obcego gatunku. Naukowcy biją na alarm. Inwazyjne gatunki obce stanowią drugą, po niszczeniu naturalnych siedlisk, przyczynę zmniejszania się różnorodności biologicznej na świecie. Jeśli nie podejmiemy żadnych działań, może się zdarzyć w przyszłości, że będziemy żyć w systemie jednolitej bioróżnorodności, w którym każda z nisz ekologicznych na całym świecie będzie opanowana przez jeden gatunek… Konieczne jest zatem podjęcie błyskawicznych działań, dotyczących obu dróg przypadkowego rozprzestrzeniania organizmów wodnych: mowa tu o morskim ruchu żeglugowym i akwakulturze. Przywóz o charakterze wyjątkowym związany jest z koniecznością odbycia kwarantanny w odizolowanych instalacjach. Oznacza to, że do obszaru hodowlanego mogą zostać przeniesione jedynie osobniki stanowiące potomstwo organizmów poddanych kwarantannie i tylko one mogą być sprzedawane. W niektórych przypadkach władze będą mogły również nakazać wprowadzenie etapu „pilotowanego przeniesienia”, w którym w okresie dwóch cykli reprodukcyjnych przeniesiony gatunek poddany jest ścisłemu nadzorowi naukowemu. Nie wolno zapominać, że statki transportowe wypuszczają co roku dziesięć miliardów ton wód balastowych na wszystkich morzach na Ziemi, przenosząc wraz z nimi organizmy morskie na odległość niekiedy wielu tysięcy Ten system, omawiany obecnie w instytucjach Unii Europejskiej, powinien zabezpieczyć europejskie środowisko morskie przed kolejnymi inwazjami obcych gatunków, takich jak crepidula. (1) Zob. http://www.imo.org (2) COM (2006) 154. I styczeń 2007 I Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie Drugi etap, bardziej spektakularny, choć obejmujący mniejsze terytorium, nastąpił w latach 70. XX w. W związku z wysoką umieralnością ostryg portugalskich, francuscy hodowcy ostryg rozpoczęli masowo importować ostrygi japońskie, m.in. z Kolumbii Brytyjskiej. W ten właśnie sposób nowa odmiana crepiduli zaczęła z hodowli ostryg rozprzestrzeniać się we francuskich wodach przybrzeżnych pomiędzy Arcachon i brzegami Normandii. kilometrów od miejsca, w którym zostały „schwytane”. Niektóre z nich stają się gatunkami inwazyjnymi. Aby położyć kres przenoszeniu obcych organizmów, państwa członkowskie Międzynarodowej Organizacji Morskiej przyjęły w 2004 r. Międzynarodową Konwencję o Kontroli i Postępowaniu z Wodami Balastowymi i Osadami ze 1 Statków( ). Z chwilą wejścia w życie konwencja nakładać będzie na statki obowiązki dotyczące postępowania z wodami balastowymi, polegające m.in. na wykorzystaniu technologii biobójczych do oczyszczania wód przed ich wypuszczeniem do morza. nr 32 kontaktów między hodowcami ostryg z kontynentu europejskiego lub odrywając się od stępek statków. Dlatego właśnie dziś można znaleźć kolonie crepiduli w wodach przybrzeżnych całej Europy, od Szwecji po Morze Śródziemne. 11 > Bałtyk: Komisja przedstawia wieloletni plan ochrony dorsza Komisja zaprezentowała wieloletni plan ochrony dwóch stad dorsza w Morzu Bałtyckim. Oba te zasoby są obecnie przeławiane. Szczególnie niepokojąca jest sytuacja stada wschodniego, znajdującego się na granicy wyczerpania (zob. Rybołówstwo i akwakultura w Europie, nr 29, czerwiec 2006, ss. 6-7). Celem planu jest odbudowanie zasobów dorsza do poziomu, który pozwoli w przyszłości na wyższe połowy. Metody, jakie należy zastosować, polegają na powolnym zmniejszaniu limitów ogólnych dopuszczalnych połowów (skr. angielski TAC) i nakładów połowowych. Celem jest stopniowe osiągnięcie współczynnika umieralności ryb na połów w wysokości 0,6 dla stada zachodniego i 0,3 dla stada we wschodniej części morza. Dzięki takim współczynnikom umieralności zasoby mogą się odbudowywać, a rybacy prowadzić w miarę stabilną działalność. Limity ogólnych dopuszczalnych połowów będą ustalane na wysokości pozwalającej na zmniejszenie współczynnika umieralności ryb o 10 % co roku, do czasu osiągnięcia wyżej wspomnianych celów. Komisja przedstawiła również plan działania odnośnie do nakładu połowowego. Ma być on zmniejszany o 10 % rocznie do czasu realizacji założonych celów. Ponadto, przy zachowaniu obecnych okresów letniego zamknięcia łowisk (2 miesiące dla stada zachodniego, 3 miesiące dla stada wschodniego), liczba pozostałych dni będzie zmniejszana o 10 % co roku do chwili realizacji założonych celów. Jeśli chodzi o okresy zamknięcia łowisk, małe przedsiębiorstwa zajmujące się połowami przybrzeżnymi otrzymają częściowe ✃ zwolnienie od zakazu na połowy dodatkowe dorsza, pod warunkiem że ilość złowionego dorsza nie będzie przewyższać 10 % całkowitego połowu i że oczka używanych do połowów sieci będą miały co najmniej 110 mm szerokości. Więcej informacji na ten temat: zob. COM (2006) 411 na stronie http://eur-lex.europa.eu > Ogólne dopuszczalne połowy (ODP) i kwoty połowowe: deklaracja polityczna Komisji Komisja rozpoczęła konsultacje z sektorem i państwami członkowskimi w celu ustalenia limitów ogólnych dopuszczalnych połowów i kwot połowowych na rok 2007. Do tej pory dyskusje te rozpoczynały się w listopadzie i ich przedmiotem były konkretne propozycje Komisji, ustalane przede wszystkim na podstawie analiz naukowych przedstawionych w październiku. Od tego roku cała procedura jest uruchamiana wcześniej. Jej pierwszy etap stanowi deklaracja polityczna, w której Komisja wyjaśnia zasady stosowane następnie w jej propozycji limitów ogólnych dopuszczalnych połowów i kwot połowowych. Deklaracja polityczna, przedstawiona w tym roku we wrześniu, będzie opublikowana na wiosnę przyszłego roku. Tak wczesne rozpoczęcie całej akcji zapewnia więcej czasu na konsultacje z przedstawicielami rybołówstwa i państw członkowskich. Dzięki nowej procedurze będzie można uniknąć zbyt dużej liczby spraw do załatwienia w krótkim okresie, czyli podczas grudniowych obrad unijnej Rady Rybołówstwa. Zważywszy, że środki gospodarowania danymi zasobami zależą od ich sytuacji biologicznej, Komisja podzieliła zasoby na sześć kategorii: zasoby eksploatowane o współczynniku umieralności ryb zgodnym z maksymalnym zrównoważonym odłowem (maksymalny zrównoważony odłów – zob. rubryka „Raport”; zasoby przeławiane w stosunku do poziomu maksymalnego zrównoważonego odłowu; zasoby poniżej limitu bezpieczeństwa biologicznego; zasoby objęte realizowanym już planem wieloletnim lub planem wieloletnim dopiero wdrażanym; zasoby gatunków krótko żyjących; a wreszcie, zasoby o nieznanej sytuacji biologicznej. Komisja proponuje objęcie zasobów z tej samej kategorii podobnymi środkami działania. Zapewni to jednolity, sprawiedliwy system restrukturyzacji zasobów na całym obszarze wód Unii Europejskiej. Więcej informacji na ten temat: COM (2006) 499 na stronie http://eur-lex.europa.eu P re n u m e r a t a Niniejszy odcinek prenumeraty należy wysłać pocztą na adres: Chcę otrzymać bezpłatnie magazyn Rybołówstwo oraz hodowla ryb w Europie (5 numerów rocznie) w języku: ES European Commission Directorate-General for Fisheries and Maritime Affairs Communication and Information Unit Rue de la Loi/ Wetstraat 200 B-1049 Brussels Lub faksem: (+ 32) 2 299 30 40 LT o o CS HU o o DA MT o o DE NL o o ET PL o o EL PT o o EN SK o o FR SL o o IT FI o o LV SV o o Liczba egzemplarzy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nazwisko: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Imię: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Organizacja: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ulica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Nr: . . . . . .Skrytka pocztowa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kod pocztowy: . . . . . . . . . . . . . . .Miasto: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Kraj: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail: [email protected] Tel.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Faks: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . KL-AF-06-032-PL-C [ Wiadomości w skrócie
