sprawozdaniu

SPRAWOZDANIE
z wykonania scalenia gruntów na obiekcie „Marysiek” pow. mławski, woj. mazowieckie
w ramach działania „Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem
i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa poprzez scalanie gruntów” objętego Programem
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.
I. Charakterystyka obiektu
Ogólna powierzchnia obszaru scalenia wynosi 412,9472 ha.
Liczba działek wchodząca w skład obszaru scalenia wynosi 622.
Obszar scalenia składa się z części trzech wsi:
1. Marysiek gm. Strzegowo, o powierzchni 355,2772 ha. Na obszarze tym występują słabe
grunty orne V i VI klasy bonitacyjnej. Jedynie na obniżeniach występują użytki zielone
klasy IV. Na obszarze wsi Marysinek występuje typ zabudowy kolonijnej z
pojedynczymi zagrodami oraz zabudowy kolonijnej gniazdowej z dwoma, trzema
zagrodami.
2. Rudowo gm. Strzegowo, dwa kompleksy o łącznej powierzchni 43,7500 ha. Są to
najbardziej rozdrobnione grunty wsi Rudowo bezpośrednio przyległe do obrębu
Marysinek. Kompleks wysunięty najbardziej na północ stanowią w przeważającej
części użytki zielone IV i V klasy bonitacyjnej, znajdujący się w sąsiedztwie
zabudowań wsi Rudowo. Natomiast w kompleksie położonym w południowej części
obrębu Rudowo przeważają grunty orne klasy V i VI poprzeplatane śródpolnymi
skupiskami drzew i krzewów.
3. Budy Matusy gm. Radzanów o powierzchni 13,9200 ha, wśród których znajdują się
grunty zabudowy zagrodowej. W przeważającej części są to grunty orne klasy VI oraz
użytki zielone klasy IV z licznymi zakrzewieniami i zadrzewieniami.
Jest to teren równinny z gęstą siecią rowów przebiegających w naturalnych obniżeniach
terenu z licznymi zabagnieniami porośniętymi olszyną, do których doprowadzone są rowy
odwadniające pobliskie pola.
W krajobrazie dominują pola uprawne poprzeplatane śródpolnymi skupiskami drzew
i zakrzewień. Obiekt od strony południowej oraz północno - wschodniej graniczy z dużymi
kompleksami leśnymi, co zwiększa walory krajobrazowe natomiast przysparza problemów
w rolniczym gospodarowaniu tych terenów ze względu na szkody wyrządzane przez dziką
zwierzynę.
Na części działek nr ewidencyjny 414/5; 414/9 znajduje się stanowisko archeologiczne nr
AZP 42-59:1 ze śladami osadnictwa z przełomu neolitu i epoki brązu. Poza tym na obiekcie
scaleniowym nie występują żadne obszary i obiekty chronione.
Sieć dróg
Sieć dróg transportu rolnego nie spełnia warunków dogodnej obsługi rolnictwa. Przez środek
obiektu przebiega asfaltowa droga powiatowa Miączyn Mały – Rudowo – Radzimowice, której
długość na obszarze scalenia wynosi 0,9 km. Jej przebieg wymaga regulacji, gdyż posiada
zmienną szerokość, nie odpowiadającą parametrom drogi powiatowej. Pozostałe drogi
w zdecydowanej większości gruntowe są wąskie drogi, wyboiste i okresowo nieprzejezdne.
Część z nich wymaga dostosowania do istniejącej rzeźby terenu. Ponadto część działek nie
posiada dostępu do dróg publicznych.
Stosunki wodne
Istniejące cieki na obszarze scalenia są zaliczone do melioracji szczegółowych. Wykonane
były w latach 1965 – 66 i w obecnym stanie technicznym wymagają całkowitej przebudowy
przekroju podłużnego i poziomego tak, aby w sposób właściwy mogły pełnić funkcję rowów
odwadniająco – nawadniających normalizujących wadliwe stosunki wodno – gruntowe na
obszarze scalenia. Istotny wpływ na istniejące wadliwe stosunki wodne ma duża populacja
bobrów, które swoimi żeremiami tamują odpływ wód i niszczą urządzenia melioracyjne.
Struktura władania
Ogólna powierzchnia obszaru scalenia wynosi 412,9472 ha w tym:
1. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa - 1,68 ha ( 6 działek).
2. Skarb Państwa - 0,30 ha (1 działka).
3. Gmina Strzegowo – Mienie Gminne - 0,11 ha (2 działki).
4. Lasy Państwowe - 3,50 ha (5 działek).
5. Drogi – 7,46 ha (23 działki).
6. Gospodarstwa indywidualne 399,8972 ha (575 działek).
Grunty gospodarstw indywidualnych stanowią 96,8 % ogólnej powierzchni scalenia.
Gspodarstwo średnio składa się z 9,4 działek o średniej powierzchni 0,70 ha. Najbardziej
rozdrobnione gospodarstwa składają się z 20 do 34 działek położonych w naprzemiennej
szachownicy.
Przeprowadzenie postępowania scaleniowego na obiekcie „Marysiek” jest konieczne ze
względu na potrzeby osiągnięcia następujących celów:
1. Zmniejszenie liczby działek w gospodarstwie.
2. Likwidacja uciążliwej szachownicy.
3. Racjonalne ukształtowanie rozłogów gospodarstw.
4. Dostosowanie granic działek do systemu urządzeń melioracji wodnych, dróg oraz
rzeźby terenu.
5. Wytyczenie funkcjonalnej sieci dróg o parametrach technicznych dostosowanych do
współcześnie stosowanych maszyn.
6. Zapewnienie każdej działce dostępu do drogi o charakterze dróg publicznych.
7. Korektę granic i powiększenie siedlisk rolniczych.
II. Geodezyjne materiały wyjściowe
1. Mapa i operat ewidencji gruntów założona na podstawie zdjęć lotniczych wykonanych
w latach sześćdziesiątych (w wersji numerycznej z wektoryzacji ),
2. Zarys pomiarowy z 1971r.
3. Operat regulowania własności gospodarstw rolnych.
4. Operat klasyfikacyjny z 1971 r.
5. Operaty jednostkowe z opracowań do celów prawnych
6. Osnowa szczegółowa III klasy.
Analiza materiałów archiwalnych wykazała ich małą aktualność w zakresie użytków
gruntowych, liczne błędy w przebiegu granic działek, brak jednoznacznych danych dotyczących
granic zewnętrznych obszaru scalenia. W celu prawidłowego opracowania pierworysu mapy
obszaru scalenia koniecznym było wykonanie:
- aktualizacji użytków gruntowych na całym obszarze scalenia,
- ustalenia i pomiaru granicy zewnętrznej,
- pomiaru wszystkich rowów melioracyjnych,
- korekty przebiegu granic około osiemdziesięciu działek.
III. Ocena trudności obiektu
Obiekt „Marysiek” charakteryzuje się dużym stopniem trudności w opracowaniu projektu
scalenia ze względu na:
1. Niską jakość i małą aktualność materiałów wyjściowych do pracowania
pierworysu mapy obszaru scalenia.
2. Objęcie scaleniem gruntów leśnych.
3. Bardzo duża plamistość użytków gruntowych i klas gruntów oraz duże różnice w
wartości drzewostanu. (Spowodowało to konieczność wydzielenia 873 konturów
szacunkowych. Program scaleniowy „MK SCAL” nie przewidywał możliwości
przetworzenia takiej ilości konturów szacunkowych. Autor programu firma
„GeoDeZy” musiała dostosować go do naszych potrzeb).
4. Nieregularna i w dużym stopniu zniszczona sieć rowów melioracyjnych.
5. Duże oddziaływanie na część obiektu dzikiej zwierzyny, głównie dzików i
bobrów. Bobry powodują zniszczenia rowów, podtopienia i zabagnienia części
terenu.
6. Brak gruntów Skarbu Państwa na powiększenie gospodarstw.
7. Wejście do obszaru scalenia części trzech wsi.
IV. Założenia projektowe i przyjęte rozwiązania
Założenia projektowe
Wytyczenie i urządzenie funkcjonalnej sieci dróg transportu rolnego dostosowanych do
współcześnie stosowanych maszyn rolniczych.
Zapewnieniu każdej poscaleniowej działce dostępu do drogi publicznej.
Likwidacja uciążliwej szchownicy.
Poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych, zmniejszenie ilości działek w
poszczególnych gospodarstwach.
Zmniejszenie ilości działek o kształtach niedogodnych do uprawy mechanicznej.
Wydzielenie gruntów ekwiwalentnych dla rolników w możliwie jak najmniejszej
odległości od siedziby gospodarstwa.
Dostosowanie granic działek do systemu urządzeń melioracji wodnych.
Wydzielenie niezbędnych gruntów na cele infrastruktury technicznej i społecznej w ramach
postępowania scaleniowego - bez procedur wywłaszczeniowych,
Opracowaniu dla scalanego obszaru dokumentacji katastralnej o aktualnie wymaganych
parametrach technicznych,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Przyjęte rozwiązania
1. Projektowanie nowych i likwidacja zbędnych dróg wiejskich.
Powierzchnia dróg gminnych przed scaleniem wynosiła 6,93 ha. w 21 działkach
ewidencyjnych. Po scaleniu wyznaczono dwadzieścia trzy drogi o łącznej powierzchni
12,0530 ha. Dodatkowo przez część obiektu przebiega droga powiatowa. Drogi te oprócz
jednej działki nr 973 będącej we współwłasności (każdy z współwłaścicieli ma do niej dostęp
ze swojej działki) zapewniają dojazd do wszystkich działek. Zgodnie z projektem ogólnym
zaprojektowano nowy przebieg drogi (nr 8), na całym przebiegu jest nieprzejezdna i wymaga
utwardzenia. Część nowo zaprojektowanej drogi (nr 5) również jest nieprzejezdna i wymaga
urządzenia. Od zbiegu dróg (nr 8 i nr 5) w kierunku do drogi powiatowej występuje
rozlewisko, które obecnie jest nieprzejezdne i wymaga budowy nowego przepustu. Dokonano
sprostowania drogi (nr 7) i obecnie biegnie po gruntach rolnych – również wymaga
urządzenia. Pozostały układ dróg pozostał w starym stanie. Dokonano jedynie poszerzeń oraz
w niektórych miejscach sprostowań dotychczasowych dróg.
2. Projektowanie działek dla gospodarstw indywidualnych:
Ekwiwalenty zostały wydzielone zgodnie z przepisami ustawy o scaleniu i wymianie
gruntów. Różnica wartości gruntów wraz z drzewostanem, przed scaleniem i po scaleniu w
gospodarstwach indywidualnych po potrąceniach na drogi mieści się w granicach 3% i
maksymalnie wynosi od +2,40% do – 2,16%. Maksymalna różnica w powierzchni
gospodarstw indywidualnych mieści się w 20 % i maksymalnie wynosi od +17,40% do –
13,33%, Proporcje pomiędzy poszczególnymi użytkami w gospodarstwach są zbliżone do
proporcji istniejących przed scaleniem i zgodne z życzeniami uczestników scalenia, kształt
działek i ich granice są dostosowane do przebiegu istniejących i nowoprojektowanych dróg
oraz istniejących rowów melioracyjnych, życzenia uczestników scalenia co do lokalizacji
nowych gruntów uwzględniono w ok. 80%. Pozostałych 20% nie uwzględniono, ponieważ:
- część życzeń rolników dotyczyła tych samych lokalizacji,
- nie było technicznych możliwości realizacji życzeń.
Siedliska rolnicze położone w obrębie Rudowo są w zwartej zabudowie i grunty
wchodzące w skład scalenia za siedliskami pozostawiono praktycznie bez zmian. Natomiast
na pozostałym obszarze scalenia występuje typ zabudowy kolonijnej z pojedynczymi
zagrodami oraz typ zabudowy kolonijnej gniazdowej z dwoma, trzema zagrodami.
Wydzielany ekwiwalent starano się umiejscowić jak najbliżej siedlisk.
Zabieg scalenia dla uczestników scalenia mieszkających we wsi Rudowo, a posiadających
grunty we wsi Marysinek w niewielkim stopniu wpłynął na zmniejszenie odległości do
poszczególnych działek, ale w znacznym stopniu zmniejszyła się ich liczba.
Grunt na nowoprojektowane i regulację dotychczasowych dróg transportu rolnego
przekazała :
- Agencja Nieruchomości Rolnych – 1,68 ha,
- Skarb Państwa – Starostwo Powiatowe w Mławie – 0,30 ha,
- Mienie Gminne – Gmina Strzegowo – 0,11 ha
oraz zastosowano następujące współczynniki potrąceń w zależności od obrębu:
- Marysinek – 1,00%
- Rudowo – 0,36%
- Budy Matusy – 2,33%
Po scaleniu liczba działek zmniejszyła się z 622 do 275.
Średnia powierzchnia działki wzrosła z 0,70 ha do 1,65 ha.
Średnia liczba działek w gospodarstwie zmniejszyła się z 9,5 do 4.
V. Ciekawsze rozwiązania projektowe
W celu jak najmniejszej ingerencji w środowisku i ochrony istniejących walorów
krajobrazowych zachowano w większości przypadków istniejący kształt dróg. Zmieniając ich
parametry jednak w taki sposób by zostały zachowane elementy kultu religijnego – kaplice i
krzyże przydrożne oraz istniejące zadrzewienia przydrożne.
W celu ochrony dwóch ponad 100 letnich dębów zaszła konieczność zwężenia drogi nr 4
z 10 do 8 metrów.
Występujące zadrzewienia po niektórych miedzach , zadrzewienia śródpolne w szczególności
na pastwiskach zostały uwzględnione i zachowane w projekcie. Spełniają one rolę
krajobrazową, zapór wiartochronnych, oraz gospodarczą, np. trwałość granic, cień na
pastwiskach.
VI. Opis stosowanych technologii projektowych, pomiarowych i obliczeniowych
Pomiar sytuacji oraz wyniesienie projektu wykonano tachimetrem Leica TC 307 oraz GPS
Leica 1200 metodą RTK. Całość prac obliczeniowych wykonano w programie Win Kalk Wersja
3.8. Analizy porównawcze, opracowanie operatu szacunkowego, prace projektowe i końcowy
rejestr ewidencji gruntów wykonano w programie „MK 2005” i współpracujących z nim
aplikacjach „MK SCAL” moduły obliczeniowy i kontrolno bilansujący autorstwa Biura Usług
Informatycznych i Geodezyjnych „GeoDeZy” S.C. z siedzibą w Krakowie. Program pracuje na
platformie Bentley Power Draft 2004. W szczególności wykorzystanie programu „MK SCAL” i
współpracujących z nim aplikacji scaleniowych pozwoliło na znaczące przyspieszenie całości
prac technicznych. Przy wykorzystaniu w/w oprogramowania zostało wykonane:
- porównanie stanu prawnego ewidencji gruntów (Ewopis) z numeryczną mapą
ewidencyjną scalanego obrębu,
- mapę szacunku porównawczego gruntów,
- rejestr szacunku porównawczego gruntów,
- ustalenie wielkości wydzielanych ekwiwalentów po potrąceniach na drogi,
połączeniu niektórych jednostek rejestrowych, zniesienie współwłasności,
- całość prac projektowych z bieżącą kontrolą wysokości wydzielonych
ekwiwalentów,
- określenie procentowych błędów projektowania wartości i powierzchni,
- rejestr gruntów po scaleniu.
Ostrołęka dn. 14 października 2011 r.