INFANTYLNE POŁYKANIE – DYSFUNKCJA JĘZYKA

INFANTYLNE POŁYKANIE – DYSFUNKCJA JĘZYKA
PROFILAKTYKA WAD WYMOWY
Rodzice często nie wiedzą jak ważne jest prawidłowe połykanie u ich dzieci.
Poprawny sposób połykania ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozrostu układu
zębowo- szczękowo - twarzowego a także dla właściwej artykulacji głosek. Dysfunkcja
języka czyli nieprawidłowe połykanie powodują powstawanie lub pogłębianie szeregu wad
zgryzu, to natomiast jest przyczyną wielu wad wymowy np.: seplenienia międzyzębowego
lub przyzębowego.
Połykanie jest czynnością, która z wiekiem dziecka ulega zmianie. I tak w okresie około 3-4
roku życia, gdy dziecku w pełni wyrosną mleczne zęby powinno nastąpić przekształcenie
połykania typu infantylnego na dojrzałe. Niestety niektóre patologiczne czynniki takie jak np.:
długotrwałe ssanie smoczka lub palca oraz funkcja oddechowa, jeżeli odbywa się przez usta
mogą uniemożliwić ten proces, dlatego też dziecko w dalszym ciągu przez długi czas połyka
w sposób niemowlęcy.
Mamy dwa rodzaje połykania:
 połykanie infantylne, charakterystyczne dla dzieci do ok. 3-4 roku życia
 połykani dojrzałe (dorosłe).
Połykanie infantylne (niemowlęce) charakteryzuje się płasko ułożonym językiem na dnie
jamy ustnej. Podczas przełykania śliny język wysuwa się między zęby, naciskając na nie
i wypychając je od wewnątrz. Zawsze towarzyszy temu mocne zaciskanie warg.
Połykania dojrzałe (dorosłe) charakteryzuje się tym, że czubek języka opiera się o wałek
dziąsłowy za górnymi zębami, a tym samym wykonuje ruchy pionowe, szczęki są zwarte
a wargi nie zaciskają się. Przy prawidłowym połykaniu płyny nie wyciekają z jamy ustnej.
Naukę prawidłowego połykania rozpoczynamy, gdy dziecko ma już wszystkie zęby mleczne,
a nadal ma trudności z właściwym połykaniem.
Ćwiczenia prawidłowego połykania (dojrzałego) prowadzi logopeda, a także rodzic dziecka
po uprzednim poinstruowaniu przez specjalistę.
Trening ten polega na:
 nauce unoszenia języka (jego pionizacji) – etap I,
 nauce połykania śliny z czubkiem języka uniesionym do podniebienia – etap II
 piciem płynów – etap III
ETAP I
PRZYKŁADOWE ĆWICZENIA NA PIONIZACJĘ JĘZYKA
(ćwiczenia wykonujemy przed lustrem kilka razy dzienne)
1. przy otwartej buzi podnoszenie i opuszczanie czubka języka. Nie może wysuwać się on
przed zęby
2. mlaskanie
3. kląskanie
4. oblizywanie podniebienia czubkiem języka przy otwartej buzi
5. malowanie czubkiem języka kropek na podniebieniu przy otwartej buzi
6. zlizywanie z wałka dziąsłowego (zgrubienie za górnymi zębami) czubkiem języka przy
otwartej buzi masła czekoladowego, miodu, serka
7. przyklejanie do wałka dziąsłowego kawałka ciastka lub chrupka. Odklejanie czubkiem
języka przy otwartej buzi.
8. utrzymywanie czubka języka „ przyklejonego” do podniebienia tuż za zębami,
otwieranie i zamykanie buzi.
9. Ćwiczenie z powtarzaniem sylab – „ la la la, lo lo lo, le le le”
10. Zlizywanie czubkiem języka z talerzyka miodu, masła czekoladowego, serka.
ETAP II
POŁYKANIE ŚLINY
Połykaniu nie może towarzyszyć napięcie warg, które nie powinny stawiać oporu przy ich
rozchylaniu.
Dziecko układa czubek języka za górnymi zębami przy wałku dziąsłowym, trzyma go tam
przez cały czas, zamyka zęby, uśmiecha się szeroko i połyka ślinę.
ETAP III
POŁYKANIE PŁYNÓW
Ćwiczenia stosujemy klika razy dziennie. Picie płynów odbywać się powinno małymi
porcjami kolejno zachowując czynności: nabieranie łyka wody, unoszenie język, zamykanie
zębów i połykanie płynów.
Opracowała
mgr Barbara Miazga-Pieczek