PODSTAWY PRAWNE MEDIACJI W SPRAWACH KARNYCH

RODZAJE KONFLIKTÓW
ze względu na źródła
aby stwierdzić ten rodzaj konfliktu,
należy stwierdzić sprzeczność
określonych wartości, a nie tylko
różnice ich hierarchii
(priorytetów)
interwencja
np. nadużywanie
„władzy” nad
kimś
zaburzone relacje
między ludźmi
– np. przemoc,
wyzwiska,
terapia,
leczenie
brak wspólnej wiedzy o
faktach i zdarzeniach;
nieporozumienia wokół
interpretacji zachowań
mediatorzy - Iwona Kitala-Dudek (515-128808), Jerzy Śliwa (601-637984)
Strona 29
TYPY KONFLIKTÓW
ze względu na dynamikę konfliktu
konflikty mogą się wydarzyć na tle:
Masz coś, co według mnie
powinno być moje!
konflikt rzeczowy
(potrzeb, wartości,
przekonań)
Twoje
przekonania/wartości
są sprzeczne z moimi.
Moje są właściwe!
mediatorzy - Iwona Kitala-Dudek (515-128808), Jerzy Śliwa (601-637984)
Obraziłeś
mnie...
... Chcę zemsty!
Strona 30
ŹRÓDŁA KONFLIKTÓW
SPOSOBY WYJAŚNIANIA UPRZEDZEŃ.1
Podejmując próby wyjaśnienia faktu, że niektóre osoby wykazują więcej uprzedzeń niż inne,
opracowano teorie, które można pogrupować w teorie syndromu:
X TEORIA KOZŁA OFIARNEGO lub teorią przeniesionej
agresji.
•
zablokowanie realizacji celu wywołuje frustrację, która z kolei prowadzi do
agresji.
Często zdarza się, że osoba sfrustrowana nie może zaatakować — jako
zbyt potężnej — rzeczy lub osoby będącej bezpośrednią przyczyną jej
frustracji. W rezultacie agresja zostaje przeniesiona i skierowana na słabsze
grupy społeczne lub grupy mniejszościowe. Teoria ta wywodzi się z założeń
psychoanalitycznych, podobnie jak teoria osobowości autorytarnej.
Y KONCEPCJA OSOBOWOŚCI AUTORYTARNEJ
•
pewne praktyki wychowawcze stosowane wobec dzieci sprzyjają powstawaniu systemu cech
związanych z występowaniem uprzedzeń.
Rodzice takich osób wprowadzali surową dyscyplinę, a ciepłe uczucia traktowali wyłącznie jako
nagrodę za właściwe zachowanie. Nasuwa się tu obraz dominujących rodziców i uległego dziecka.
Dziecko nie może wyrazić swej wrogości wobec rodziców i rozwija w sobie mechanizmy
represywne, aby ukryć tę wrogość i kontrolować własne impulsy. Prowadzi to do
ukształtowania sztywnej, autorytarnej postawy wobec innych i często wyraża się w formie
uprzedzeń.
Teoria ta została poddana krytyce, ponieważ dowody na których się opiera, mają
charakter korelacyjny. Choć prawdą jest, że wielu autorytarnych i mających
uprzedzenia dorosłych miało jako dzieci nadmiernie surowych rodziców, jednak nie
wynika z tego, że taka metoda wychowania dzieci powoduje kształtowanie się
uprzedzeń. Można również argumentować, że dziecko przyswaja
uprzedzenia własnych rodziców w procesie społecznego uczenia
się przez naśladownictwo i identyfikację.
Z TEORIE OPARTE NA ZASADACH
FUNKCJONOWANIA GRUPY
Teorie te tłumaczą zjawisko uprzedzeń nie na poziomie jednostki,
lecz na poziomie grupy społecznej. Posługują się argumentem, że zawsze:
• zachodzi zjawisko przeceniania grupy własnej i — równolegle — odrzucania grupy obcej.
Określa się to mianem etnocentryzmu.
1
Sperling Abraham P. - „Psychologia” rdz. 18 Butterworth-Heinemann Ltd. 1982;
Zysk i S-ka Wydawnictwo s.c., Poznań 1995 (przekład Beata Moderska).
mediatorzy - Iwona Kitala-Dudek (515-128808), Jerzy Śliwa (601-637984)
Strona 31
CECHY KONFLIKTÓW
X KONFLIKT WARTOŚCI
uwaga na bezstronność
mediacje czasochłonne
akceptacja „tu i teraz”
wartości są nienegocjowalne
potencjalne rozwiązania – ścisłe, jasne, bez niedomówień, jednoznaczne
o zbudowanie linii demarkacyjnych
o określenie jasnych reguł współistnienia
szczególna uwaga dla praw proceduralnych („co się stanie jeśli warunki nie
byłyby spełnione lub zostałyby złamane”)
wskazówki dla mediatora:
o słuchać, słuchać, słuchać
o uważność
o zainteresowanie dla interesów stron
KONFLIKT STRUKTURALNY
walka z problemem
problem: nadużycie władzy
efektywność sporu – gdy strony współpracują
dla zapobiegania (przeciwdziałania):
o wprowadzić struktury dialogu i reguły rozwiązywania konfliktów
wybór metody dla rozwiązania:
o działania prawne, mediacje lub protest (rozwiązania siłowe)
KONFLIKT DANYCH
dla rozwiązania: edukacja rozumiana jako wymiana informacji między stronami o
faktach
pojednanie jest źródłem rozwiązań
KONFLIKT RELACJI
wybór metody dla rozwiązania:
o terapia (leczenie) lub mediacja
ważne zachowania mediatora wobec stron (rozumieć a nie współodczuwać):
o wobec strony pokrzywdzonej – empatia mediacyjna
o wobec sprawcy – zdolność do nieoceniania
źródło poprawy relacji – uczenie prawidłowej komunikacji
na podstawie materiałów szkoleniowych Krajowego Stowarzyszenia Mediatorów i Fundacji „Dziecięce Listy do
Świata” – Kraków 2005 www.mediacje.pl, szkolenia: tel./fax. (12) 642-12-30 [email protected]
mediatorzy - Iwona Kitala-Dudek (515-128808), Jerzy Śliwa (601-637984)
Strona 32