Konspekt zajęć (godz. wychowawcza) dla uczniów szkoły

„Wszyscy jesteśmy tacy sami”
Konspekt zajęć (godz. wychowawcza) dla uczniów szkoły
ponadgimnazjalnej.
Cele lekcji:
 Pokazanie, w jaki sposób stereotypy i inne, często nieuświadamiane założenia
kierują naszym zachowaniem
 Poznanie mechanizmów warunkujących nietolerancje
 Pogłębianie wiedzy na temat szkodliwego działania stereotypów
 Kształtowanie umiejętności wyrażania własnego zdania oraz wczuwania się w
potrzeby i uczucia innych ludzi
 Kształtowanie umiejętności uczestnictwa w dyskusji i wypowiadania sie na
forum grupy
 Propagowanie postaw otwartości i ukazania wartości i znaczenia
różnorodności
Adresat: młodzież ponadgimnazjalna
Miejsce: sala lekcyjna
Czas trwania: 45 min
Metody: dyskusja, burza mózgów, metoda zadaniowa, technika niedokończonych
zdań, psychodrama
Pojęcia kluczowe: grupa społeczna, dyskryminacja, postrzeganie,
Materiały i środki: tablica, kreda, duże arkusze papieru, flamastry, przygotowane
wcześniej kartki z niedokończonymi zdaniami, przygotowane wcześniej etykiety
do zadania, zszywacz
Po zrealizowanej lekcji uczeń:
 Potrafi zdefiniować pojęcia: stereotyp, uprzedzenie, dyskryminacja, tolerancja
 Potrafi rozróżnić postawy tolerancyjne i nietolerancyjne i ocenić własna
postawę
 Uświadamia sobie potrzebę bycia tolerancyjnym i znaczenie różnorodności w
życiu społecznym.
Przebieg zajęć:
I Podziały
Ćwiczenie 1: burza mózgów, praca w dwóch zespołach:
1 zespół wypisuje na tablicy: Co ludzi łączy?
2 zespół wypisuje na tablicy: Co ludzi dzieli?
Czego jest więcej: części wspólnych czy różnic?
Podsumowując ćwiczenie należy zwrócić uwagę iż, mało jest cech, które można
kategorycznie podzielić na rozłączne kategorie. Większość z nich jest płynna,
stopniowalna, poza tym jeden człowiek może należeć do kilku grup.
II Uprzedzenia
Celem zadania jest uświadomienie sobie istnienia uprzedzeń wobec różnych
kategorii społecznych oraz ich negatywnych skutków. Uczestnicy omawiają
uprzedzenia dotyczące wybranych kategorii społecznych (np. ludzie starzy,
homoseksualiści, Żydzi, kobiety, Cyganie, Murzyni, lesbijki, hydraulicy, Ukraińcy,
palacze, policja, punki, Arabowie, ludzie ze wsi, kierowcy autobusów, dzieci),
zastanawiają się nad ich przyczynami, szukają kontrargumentów wobec
negatywnych poglądów dotyczących osób reprezentujących te kategorie.( opis
zadania w załączniku nr. 1)
Mini wykład
Jak powstają stereotypy:
- w drodze dziedziczenia społecznego,
Trening uprzedzeń otrzymywany jest w skutek socjalizacji i z reguły zaczyna się w
dzieciństwie. W naturze afektu leży jego wielka zaraźliwość, czyli łatwe i
nieświadome udzielanie się osobom przebywającym blisko siebie. Dzieci bardzo
dobrze odbierają negatywny klimat emocjonalny (niesmak, niechęć, pogarda)
każdorazowo pojawiający się u osób znaczących wraz z nazwą danej kategorii osób.
Dziecko szybko przejmuje te emocje i wciela we własne zachowania na zasadzie
naśladownictwa:
- poprzez informacje zasłyszane na temat członków danej grupy,
- poprzez bezpośrednie doświadczenia z tymi osobami.
Ćwiczenie 2: „Daj mi dowód”
Każdy z uczestników wybiera sobie dowolną grupę, wobec której jest uprzedzony
i wypisuje na jednej karteczce min 5 (7) cech członków tej grupy. Przyklejamy te
karteczki na tablicy i wszyscy wybieramy jedną grupę (np. tę, która najczęściej się
powtarza) i szukamy dowodów potwierdzających te cechy.
Na ile udowodniliśmy te cechy?
Zapytaj uczestników że, skoro nie ma dowodów na istnienie tych cech, to skąd biorą
się takie przekonania?
Walka z uprzedzeniami i dyskryminacja
Celem zadania jest uświadomienie sobie negatywnych skutków uprzedzeń i
dyskryminacji oraz konieczności przeciwdziałania im.
W małych grupach uczniowie wymyślają kampanie przełamującą uprzedzenia i
dyskryminacje wobec:
 osób starych
 kobiet
 homoseksualistów
 osób, które nie chcą mieć dzieci
 niepełnosprawnych
Zagadnienia do dyskusji:
 Jak pokazywać negatywne skutki uprzedzeń i dyskryminacji? Do jakich
argumentów się odwoływać?
 Jak przeciwdziałać uprzedzeniom i dyskryminacji? Jakie działania są
najskuteczniejsze?
III Podsumowanie
Zmuszenie uczniów aby zdefiniowali co rozumieją pod pojęciem „uprzedzenie”
i „dyskryminacja” i żeby podali przykłady występowania uprzedzeń i dyskryminacji
w najbliższym im środowisku, w Polsce i na świecie.
Zał. nr 1.
Streszczenie: Odkrywanie uprzedzeń i reakcji na nie.
Cele: Uświadomienie sobie istnienia uprzedzeń wobec różnych kategorii
społecznych oraz ich negatywnych skutków.
Materiały: Przygotowane karty (patrz niżej), czyste kartki, długopisy.
Czas trwania: 15 minut
Procedura:
1. Potasuj karty. Część uczniów losuje jedna kartę.
2. Uczestnicy dobierają sie w pary. Jeden z partnerów odczytuje hasło z wylosowanej
przez siebie karty, a drugi wymienia tyle negatywnych stereotypów na temat danej
kategorii ludzi, ile tylko zna. Następnie osoba, która odczytała hasło z karty, ma za
zadanie bronić tej kategorii ludzi przed atakami partnera.
3. Cała grupa dyskutuje na temat wygłoszonych stwierdzeń. Uczniowie zastanawiają
sie, w jakim stopniu uważa się je za prawdziwe oraz jakie uczucia budziło
wypowiadanie uwag i odpieranie ataków.
Uwagi:
Istnieje niebezpieczeństwo, że któryś z uczestników należy do wymienionej kategorii
i usłyszane wypowiedzi mogą być dla niego obraźliwe. Tym ważniejsze jest dokładne
przeanalizowanie całego ćwiczenia oraz przedyskutowanie wszystkich odczuć, jakie
ono wywołało. Jest to bardzo dobry sposób zbadania, co odczuwa ofiara uprzedzeń.
Kategorie społeczne ,które spotykają się z uprzedzeniami: Ludzie starzy,
Homoseksualiści, Żydzi, Kobiety, Cyganie, Murzyni, Lesbijki, Hydraulicy, Ukraińcy,
Palacze, Policja, Punki, Arabowie, Ludzie ze wsi, Kierowcy autobusów, Dzieci.
Opracował: Sebastian Jaryniuk