fragment programu autorskiego

Pracownia Artystyczna
„Pędzelek”
Zaufajcie dzieciom,
bo one są twórcami przyszłości.
(C. Freinet)
Program Kółka Plastycznego „Pędzelek”
dla dzieci w wieku przedszkolnym
Opracowała: Barbara Wróbel
2
Wstęp
Twórczość plastyczna jest jedną z ważniejszych form działalności
dziecka w wieku przedszkolnym . Poprzez rysunek i inne prace plastyczne
poznajmy naszego wychowanka: jego emocje, rozwój intelektualny,
zainteresowania.
Dzieciństwo, to taki okres w życiu, w którym wszystko jest ciekawe,
kiedy ruchliwość i energia, chęć poznania i samodzielnego działania jest
niespożyta. Czas dziecka spędzony w sposób twórczy, pełen radości i
niespodzianek, będzie procentował w jego dorosłym życiu . Jednym z
wielu zadań przedszkola jest stymulowanie rozwoju takich zdolności
dzieci, dzięki którym kształtują one swoją osobowość, zwiększając tym
samym szanse powodzenie w szkole i w życiu. Przedszkole ma stworzyć
dzieciom warunki, w których znajdą odwagę, aby podjąć wyzwania i
wykorzystać własne możliwości oraz zdolności, uczyć wiary we własne siły
jak również starać się usuwać zahamowania, poczucie niepewności.
Jednym z lepszych a być może najlepszym sposobem wspomagającym
wszechstronny rozwój dziecka a przy tym harmonijny rozwój osobowości
są zajęcia plastyczne. Dla niektórych dzieci mogą być terapią, dla innych
realizowaniem siebie i rozwijaniem talentów, ale dla wszystkich dzieci
powinny być znakomitą zabawą.
Zajęcia plastyczne w wychowaniu dzieci odgrywają ogromną rolę.
Umożliwiają im ujawnienie własnych myśli i uczuć oraz obrazu świata
widzianego z ich perspektywy. Są dla nich twórczą, dynamiczną
aktywnością.
3
Kontakt ze sztuką – zarówno z pozycji odbiorcy, jak i twórcy – rozwija
u dzieci ekspresję i umiejętności artystyczne oraz zdolność do działania i
osiągania celu , wyrabia też poczucie ładu, porządku i estetyki. Rozbudza
zaciekawienie i wrażliwość, pomaga również dzieciom w odkrywaniu
swojego „ja”. Wszystko, co jest dla dzieci nowe i ciekawe, oddziałuje na
ich zmysły, kształtuje percepcję i wyobraźnię, wywołuje także przeżycia
będące źródłem radości i dobrego samopoczucia, które mają wpływ na
cały organizm dziecka.
Dzieciom podoba się to, co przynosi im radość, wywołuje mile
wrażenia lub doznania zmysłowe, które pobudzają je emocjonalnie i wiążą
uczuciowo z otoczeniem. To z kolei skłania je do podejmowania własnych
prób i działań w otaczającej rzeczywistości, do wyrażania siebie – do
ekspresji artystycznej. Stefan Szuman powtarzał „ Sztuka dziecka wciąż
na nowo się tworzy i nie przestanie być sztuką żywą i twórczą tak długo,
jak długo będą istniały dzieci lubiące i umiejące po swojemu, a pięknie
rysować i malować”.
Dlatego istotnym działaniem jest zapewnienie stałego dostępu do sztuki
oraz możliwość jak najczęstszego wypowiadanie się poprzez twórczość.
Rolą nauczyciela jest pomoc w odkrywaniu otaczającej ich
rzeczywistości i w tworzeniu obrazów wizualnych tego świata.
Chcąc zapewnić swoim wychowankom jak najlepsze warunki do
rozwoju ich przyszłej aktywności twórczej i wyobraźni opracowałam
program dla potrzeb kółka plastycznego „Pędzelek”.
Sama lubię rysować , malować, więc postanowiłam skonstruować plan
zajęć dodatkowych, w którym grupa dzieci będzie mogła rozwijać swoje
uzdolnienia i zainteresowania oraz poznawać nowe techniki plastyczne.
4
Program został napisany zgodnie z nową Podstawą Programową
Wychowania Przedszkolnego z dnia 23 grudnia 2008r. (Dz.U.Nr4, poz.7 z
2009r.)
Zgodnie z podstawą celem wychowania przedszkolnego jest między
innymi wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowaniu
czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w
dalszej edukacji oraz wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i
rozwijanie umiejętności wypowiadania się przez muzykę, małe formy
teatralne oraz sztuki plastyczne.
Jednym z celów wychowania przez sztukę jest
”kształtowanie
umiejętności wypowiadania się za pomocą różnych technik plastycznych,
rozwijanie poczucia estetyki i wrażliwości na piękno poprzez
oddziaływanie na percepcję i ekspresję dziecka”.
Program powinien być realizowany z małą grupą dzieci ( do 10 osób).
Obserwując dzieci przy pracy nauczycielka będzie mogła stwierdzić jakie
trudności one napotykają, które rodzaje działalności są dla nich
atrakcyjne, i które umiejętności trzeba u nich rozwijać . Dzieci będą mieć
możliwość aktywnego poznania różnorodnych technik plastycznych, które
trudno byłoby zastosować podczas zajęć, gdzie liczebność grupy jest
bardzo dużo.
5
Założenia programu:
■ program jest zgodny z Podstawą Programową Wychowania
Przedszkolnego
■ program kierowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym
■ program realizowany będzie w ramach koła plastycznego poza
godzinami pracy dydaktycznej w wymiarze 60 min tygodniowo
■ udział w zajęciach będzie dobrowolny i ogólnie dostępny. Wezmą w
nich udział dzieci nie tylko szczególnie uzdolnione ale te, które
wykazują zainteresowania plastyczne
Cel główny programu:
■ rozwijanie uzdolnień i zainteresowań artystycznych dzieci oraz ich
wrodzonych możliwości twórczych poprzez różnorodne działania
plastyczne.
■ pobudzanie kreatywności dzieci, odkrywanie przyjemności tworzenia,
cieszenie się uzyskanym efektem.
6
Cele szczegółowe programu:
■ rozwijanie zmysłu estetyki i potrzeby tworzenia
■ kształtowanie wrażliwości oraz ekspresji plastycznej
■ stwarzanie okazji do poznawania różnorodnych technik plastycznych
oraz do eksperymentowania różnym materiałem i obserwowania
uzyskanych efektów
■ wyrażanie swojej wiedzy, przeżyć i doświadczeń za pomocą
plastycznych środków wyrazu
■ rozwijanie wyobraźni pobudzonej pozytywnymi emocjami.
■ kształtowanie twórczej postawy, kreatywności zdolności wyobrażania,
wymyślania i tworzenia czegoś nowego oryginalnego
■ aktywizowanie procesów poznawczych
■ kształtowanie zainteresowania wytworami artystycznymi- dziełami
sztuki poprzez obcowanie z malarstwem (reprodukcje obrazów),
architekturą, wytworami sztuki ludowej, fotografią
■ posługiwanie się niekonwencjonalnymi materiałami jako środkiem
wyrazu
■ rozwijanie wrażliwości zmysłowej, estetycznej
■ kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole
■ odkrywanie i budzenie wiary we własne możliwości i zdolności
■ rozwijanie dyspozycji psychicznych – samodzielności, wytrwałości,
umiejętności planowania, dokonywania właściwych wyborów, własnego
potencjału pozytywnych wartości.
■ promowanie prac i ich autorów poprzez uczestnictwo w konkursach
plastycznych
7
Przewidywane osiągnięcia :
Dziecko:
■ dostrzega piękno w otaczającym go świecie i przedstawia za pomocą
działań plastycznych swoje przeżycia i wiedzę
■ podejmuje samodzielnie pracę, jest wytrwałe, pełne inwencji i
inicjatywy; systematyczne, umiejętnie planuje swoją pracę
■ stosuje różnorodne techniki plastyczne, eksperymentuje materiałem i
tworzywem plastycznym
■ potrafi wyrazić słowami ogólne wrażenia na temat oglądanych dzieł
sztuki
■ zna sztukę ludową swojego regionu
■ rozpoznaje najważniejsze zabytki znajdujące się w jego miejscowości
lub najbliższej okolicy
Zadania :
Nauczyciel:
■ inspiruje dzieci, motywuje do zabawy plastyką poprzez wyzwalanie w
nich ciekawości, rozwijanie wyobraźni i fantazji, tworzy klimat
sprzyjający pracy twórczej
■ organizuje miejsce pracy do działań plastycznych
■ zachęca dziecko do tworzenia, odkrywania, wypowiadania się w
różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków
wyrazu, prostych kompozycji i form konstrukcyjnych
■ organizuje warsztaty plastyczne , plenery i wystawy prac
■ zaspakaja potrzebę bezpieczeństwa, akceptacji, swobody
■ tworzy sytuacje edukacyjne sprzyjające samodzielnemu myśleniu i
rozwiązywaniu zadań
■ organizuje udział w konkursach plastycznych
8
Umiejętności i wiadomości jakie dziecko powinno zdobyć
podczas zajęć kółka plastycznego „Pędzelek”
■ rysuje kredką świecową, pastelową, mazakiem, kredą, patykiem,
węglem, świecą na różnych rodzajach papieru: kartonie, tekturze,
papierze ściernym, płótnie, szkle.
■ maluje na różnorodnym materiale: na papierze, tekturze falistej,
gazecie, płótnie, szkle itp. o różnych formatach i wielkościach;
malowanie farbami plakatowymi, klejowymi, akwarelami, palcami i z
użyciem pędzli i innych przedmiotów- przyborów. Komponuje całą
płaszczyznę, próbuje stosować zasadę stosowania proporcji i
aranżowania perspektywy.
■ eksperymentuje w trakcie używania różnych materiałów plastycznych
■ rysuje i maluje prace inspirowane muzyką, literaturą, własnymi
przeżyciami, z zastosowaniem różnych form i technik.
■ wykonuje wydzieranki; odtwarza określone kształty z papieru, nakleja,
skleja elementy tworząc kompozycję
■ wykonuje wycinanki płaskie i formy przestrzenne z papieru; łączy w
różny sposób elementy np. technika collage.
■ stempluje przy użyciu różnorodnego materiału również dłoni; gumki
recepturki, gumki frotki, korki, balony nadmuchane niewielką ilością
powietrza lub wypełnione różnymi materiałami (mąką, solą, mąką
ziemniaczaną itp.), zgniecioną gazetę lub gałganki, obręcze po taśmach
klejących, nakrętki, wieczka ciekawie wytłaczane lub samodzielnie
wykonanymi stemplami np. z warzyw, plasteliny.
■ tworzy kompozycję łącząc różne tworzywa z materiałem przyrodniczym
i innymi materiałami np. koraliki, piórka, skrawki materiału
9
■ lepi z masy papierowej, solnej, gliny.
■ wykonuje proste prace plastyczne w konwencji sztuki ludowej:
malowanie tkanin, ozdabianie elementami papierowych talerzyków,
miseczek, dzbanków, lepienie z gliny, malowanie pisanek
■ projektuje i wykonuje elementy dekoracji np. na uroczystości
przedszkolne lub do teatrzyków i inscenizacji
■ poznaje dzieła sztuki i ich twórców: obrazy lub ich reprodukcje,
fotografia, wybrane zabytki, pomniki i budowle o charakterystycznej i
ciekawej architekturze . Wyraża słowami ogólne wrażenia na temat
oglądanych dzieł sztuki (malarstwa, rzeźby)
■ poznaje sztukę ludową , w tym swojego regionu: tradycje, obrzędy.
■ zespołowo wykonuje prace plastyczne; planowanie, podział zadań,
kształtowanie umiejętności współpracy i poczucia odpowiedzialności.
■ dokonuje oceny wytworów własnych i kolegów.
Metody pracy:
■
■
■
■
■
■
■
działania praktycznego
doświadczeń i eksperymentowania (np. mieszanie barw)
pokazu i obserwacji
konkursów
warsztatów plastycznych
ekspresyjna
metody te pozwolą uczniom nabywanie nowych umiejętności i
wiadomości, motywując jednocześnie do dalszych działań.
10
Formy realizacji:
■
■
■
■
praca indywidualna
praca w grupach
praca zespołowa
dzięki tym formom pracy dzieci będą doświadczać nowych
możliwości tworzywa, wspólnego planowania zadania
uwzględniając jednocześnie różne potrzeby i możliwości członków
grupy.
Ewaluacja.
Ewaluacja to proces zbierania, analizowania i wartościowania danych w
celu podjęcia decyzji dotyczących przyszłych działań. Będzie przebiegała w
oparciu o:
■ systematyczną ekspozycją prac plastycznych dzieci w Pracowni
Artystycznej „Pędzelek”
■ prezentację zdobytych umiejętności w różnych formach
■ udział w konkursach wewnętrznych i zewnętrznych
■ oprawę plastyczną uroczystości – prezentację elementów
dekoracyjnych
■ umieszczenie prac plastycznych w postaci zdjęć w kronice przedszkola
Narzędzia do ewaluacji:
rozmowy z dziećmi nad powodzeniem zajęć
zgromadzone prace plastyczne
własne obserwacje osiągnięć dzieci
ankieta dla rodziców ( opinia rodziców o uczestnictwie ich dziecka w
zajęciach)
■ dyplomy z udziału w konkursach plastycznych
Ewolucja daje nauczycielowi możliwość oceny, zastanowienia się nad
własnymi kompetencjami, w przyszłości przemyślenia i udoskonalenia
zajęć.
■
■
■
■
11
Podsumowanie:
Prace plastyczne dzieci to źródło wiedzy o ich myślach i przeżyciach.
Zostawiamy więc dziecku swobodę w zakresie sposobu widzenia,
odczuwania i tworzenia. Małe dziecko przeżywa podczas tworzenia
radość, zadowolenie, przyjemność które pobudzą go do dalszej zabawy
zarówno formą jak i barwą, a widoczne efekty własnej działalności
motywować będą go do dalszych poszukiwań własnej drogi artystycznej.
Musi ono bowiem stworzyć własną wypowiedź i samodzielnie dokonać
„odkrycia”. Stanie się to wówczas , gdy wychodząc temu naprzeciw
zaproponujemy dziecku różnorodne formy ekspresji, tak by dać mu
możliwość odkrywania, eksperymentowania a przez to czerpania radości z
obcowania ze sztuką w największym tego słowa znaczeniu ale i ze światem
barw, kolorów, faktur, przedmiotów, przyrody ożywionej i nieożywionej.
Systematyczne i rozumne wprowadzanie zagadnień estetyki i piękna z
pewnością przyczyni się do ogólnego rozwoju dziecka, umożliwi mu
aktywne
poznawanie
świata
zgodnie
z
jego
potrzebami,
zainteresowaniami i dążeniami . Wierzę, że opracowany przeze mnie
program spełni te oczekiwania.
12