Wyniki nowego badania opinii na temat - EFSA

Parma, 17 listopada 2010 r.
Wyniki nowego badania opinii na temat zagrożeń związanych z żywnością
wśród konsumentów w UE
Większości Europejczyków żywność i jedzenie kojarzą się z przyjemnością. Według
opublikowanego dziś nowego sondażu opinii publicznej Eurobarometr osoby zaniepokojone
możliwymi zagrożeniami związanymi z żywnością bardziej obawiają się zanieczyszczeń
chemicznych niż zanieczyszczeń bakteryjnych czy problemów związanych ze zdrowiem
i odżywianiem. Sondaż wykazał także, że większość Europejczyków ma zaufanie do
krajowych i europejskich urzędów ds. bezpieczeństwa żywności jako źródeł informacji na
temat możliwych niebezpieczeństw w dziedzinie żywności.
Zdaniem dyrektor zarządzającej Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA)
Catherine Geslai-Lanéelle: „Zrozumienie postrzegania zagrożeń przez konsumentów stanowi
podstawę opracowania aktualnej, wyraźnej i skutecznej strategii komunikacji dotyczącej
bezpieczeństwa żywności. Wyniki sondażu Eurobarometr podkreślają znaczenie działalności
EFSA i potwierdzają, że Urząd jest budzącym zaufanie źródłem informacji. W przyszłości
EFSA wykorzysta tę wiedzę jako pomoc w kształtowaniu strategii dalszych działań
komunikacyjnych.”
Większość respondentów pytanych o zdanie na temat żywności w dużym stopniu kojarzyła
żywność i jedzenie z przyjemnością wiążącą się z wybieraniem świeżej i smacznej żywności (58%)
lub spożywaniem posiłków z rodziną i przyjaciółmi (54%). Mniej niż połowa respondentów (44%)
skupiła się na takich zagadnieniach, jak: poszukiwanie przystępnych cen i zaspakajanie głodu.
Mniejsza liczba respondentów była zainteresowana bezpieczeństwem żywności (37%) czy
zagadnieniami związanymi z odżywianiem, takimi jak sprawdzanie zawartości kalorii i składników
odżywczych (23%).
Mając do wyboru różne zagrożenia, które mogą dotyczyć ich osobiście, więcej obywateli UE
wskazało kryzys ekonomiczny (20%) i zanieczyszczenie środowiska (18%), a nie możliwe ryzyko
związane ze szkodliwą dla zdrowia żywnością (11%) jako bardzo prawdopodobne czynniki, które
mogą mieć wpływ na ich życie.
Społeczne zainteresowanie zagrożeniami związanymi z żywnością
Większość respondentów nie wymieniła sama z siebie żadnego powszechnie obecnego problemu
dotyczącego zagrożeń związanych z żywnością – 19% wymieniło substancje chemiczne, pestycydy
i inne substancje jako główne zagrożenia, podczas gdy 1 na 10 respondentów odpowiedział, że nie
istnieją żadne problemy dotyczące żywności. Kiedy respondentom przedstawiono listę możliwych
problemów dotyczących żywności, 31% badanych wskazało pozostałości chemiczne pestycydów
w owocach, warzywach i produktach zbożowych (wzrost o 3 punkty procentowe w porównaniu
z 2005 r.), 30% – antybiotyki i hormony w mięsie (wzrost o 3 punkty procentowe w porównaniu
z 2005 r.), 30% – klonowanie zwierząt w celu wytwarzania żywności i 29% – zanieczyszczenia,
takie jak rtęć w rybach i dioksyny w wieprzowinie (wzrost o 3 punkty procentowe w porównaniu
z 2005 r.) jako zagrożenia budzące „duże obawy”. Mniejsza liczba osób wyraziła „duże obawy”
dotyczące zanieczyszczenia żywności przez bakterie (23%), a jeszcze mniej osób obawiało się
European Food Safety Authority - Largo N. Palli 5/a, I - 43121 Parma
Tel: (+39) 0521 036 111 • Fax: (+39) 0521 036 110 • www.efsa.europa.eu
możliwych zagrożeń związanych z odżywianiem, takich jak zwiększenie masy ciała (15%)
lub niestosowanie zdrowej i zrównoważonej diety (15%).
Społeczne zaufanie do źródeł informacji dotyczących zagrożeń związanych z żywnością
W sondażu wykazano, że obywatele UE mają największe zaufanie do informacji uzyskanych od
lekarzy i innych pracowników służby zdrowia (84%), rodziny i przyjaciół (82%), organizacji
konsumenckich (76%), naukowców (73%) i grup zajmujących się ochroną środowiska (71%).
Krajowe urzędy ds. bezpieczeństwa żywności i EFSA oraz instytucje UE uzyskały stosukowo
wysoki poziom zaufania, równy odpowiednio: 64% i 57%, a władze państwowe – 47%.
Zapytani, jak reagują na informacje dotyczące zagadnień związanych z żywnością przekazywane
w mediach lub w Internecie respondenci prawie w połowie odpowiedzieli, że nie zwracają uwagi na
doniesienia medialne, a kiedy nawet budzą one ich obawy, nie wpływają jednak na zmianę
nawyków żywieniowych. Wydaje się, że istnieje silniejsza tendencja do ignorowania informacji
dotyczących diety i zagadnień związanych ze zdrowiem (29%) niż zagrożeń związanych
z żywnością (24%).
System bezpieczeństwa żywności w UE – konsumenci czują się chronieni
W szerokim zakresie opinia jest zgodna, że organy publiczne robią dużo w celu zapewnienia
bezpieczeństwa żywności w Europie, że działają szybko, podejmują decyzje w oparciu o dowody
naukowe i wykonują dobrą pracę, informując społeczeństwo o zagrożeniach związanych
z żywnością. Poziom zgodności jest wyższy w porównaniu z rokiem 2005. Bardziej podzielone są
opinie, co do tego czy porady naukowe i organy publiczne są niezależne od innych wpływów.
Podczas gdy 46% respondentów zgadza się, że organy publiczne w UE uważają zdrowie obywateli
za ważniejsze niż korzyści dla producentów (wzrost o 7 punktów procentowych w porównaniu
z 2005 r.), 42% nie zgadza się z tym twierdzeniem, a 12% odpowiedziało, że nie ma zdania. Ponad
81% respondentów uważa, że władze publiczne powinny zrobić więcej, aby zapewnić, że żywność
jest zdrowa, i aby dostarczyć społeczeństwu informacje o zdrowej diecie i zdrowym stylu życia.
„Ten sondaż naprawdę daje nam fascynujący wgląd w to, co Europejczycy myślą obecnie
o żywności i możliwych zagrożeniach związanych z żywnością. Cieszymy się, że możemy
podzielić się jego wynikami z naszymi partnerami w państwach członkowskich UE”, stwierdziła
Anne-Laure Gassin, dyrektor ds. komunikacji EFSA. „Pozytywne jest także to, że żywność kojarzy
się z przyjemnością, że dobrze ocenia się pracę krajowych i europejskich urzędów
ds. bezpieczeństwa żywności, a w szczególności, że naukowcy są postrzegani jako wiarygodne
źródło informacji”.
Wyniki Eurobarometru są cenne dla celów nowych badań dotyczących zależności pomiędzy
zaufaniem do źródeł informacji, zaufaniem do władz publicznych i postrzeganiem zagrożeń
związanych z żywnością.
____________________________
Uwaga do redaktorów:
Sondaż przeprowadzony na zamówienie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności
(EFSA) był drugim takim badaniem w ciągu 5 lat. Cele badania obejmowały: zapoznanie się
z obawami konsumentów związanymi z żywnością i zagrożeniami związanymi z łańcuchem
European Food Safety Authority - Largo N. Palli 5/a, I - 43121 Parma
Tel: (+39) 0521 036 111 • Fax: (+39) 0521 036 110 • www.efsa.europa.eu
żywnościowym oraz określenie poziomu zaufania konsumentów do organów publicznych
zajmujących się problemami związanymi z żywnością.
Sondaż został przeprowadzony w reprezentacyjnej grupie 26 691 osób w wieku co najmniej 15 lat,
we wszystkich 27 państwach członkowskich UE. Został on przeprowadzony drogą bezpośredniego
wywiadu z konsumentami w ich ojczystym języku, w dniach od 9 do 30 czerwca 2010 r.
Odpowiedzi respondentów odzwierciedlają opinie ponad 500 milionów konsumentów w Europie.
Wynika z tego, że wartość 1% odpowiada 5 milionom konsumentów w Europie, tak więc nawet
mały odsetek badanej populacji odzwierciedla opinię znacznej liczby osób. Sondaż został
przeprowadzony przez TNS Opinion & Social network.
Główne obawy w państwach członkowskich:
Pozostałości pestycydów w owocach, warzywach i produktach zbożowych – ten problem budzi
zasadniczo najwięcej obaw w 12 państwach członkowskich: w Grecji (91%), na Litwie (88%),
we Włoszech (85%), w Luksemburgu (85%), Bułgarii (84%), na Węgrzech (84%), we Francji
(80%), na Malcie (77%), w Słowenii (75%), Niemczech (75%), Belgii (72%), Austrii (67%).
Jakość i świeżość żywności – ten problem budzi najwięcej obaw na Łotwie (94%), Litwie (88%),
w Portugalii (86%), Hiszpanii (80%), Danii (77%), na Malcie (77%), w Estonii (74%), Irlandii
(66%).
Dobrostan zwierząt hodowlanych – budzi najwięcej obaw w następujących państwach: w Szwecji
(74%), Finlandii (66%), Wielkiej Brytanii (67%).
Zatrucia pokarmowe wywołane przez bakterie takie jak salmonella w jajach lub listeria
w serze – ten problem budzi najwięcej obaw w Bułgarii (84%), Czechach (77%) i Słowacji (72%).
Dodatki, takie jak barwniki, środki konserwujące czy wzbogacające smak stosowane
w żywności i napojach – problem budzący najwięcej obaw w Polsce (79%) i Rumunii (70%).
Pozostałości, takie jak antybiotyki i hormony w mięsie – problem budzący najwięcej obaw
na Cyprze (99%) i w Holandii (63%).
We Francji 80% respondentów wyraża obawy dotyczące zanieczyszczeń takich jak rtęć; taki sam
poziom obaw zarejestrowano w tym kraju w odniesieniu do pozostałości pestycydów. W Austrii
respondenci są jednakowo zaniepokojeni dwoma problemami – pestycydami i organizmami
modyfikowanymi genetycznie (GMO) (po 67%).
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Informacja dla mediów:
Steve Pagani, szef Biura Prasowego
Tel: +39 0521 036 149
Email: [email protected]
European Food Safety Authority - Largo N. Palli 5/a, I - 43121 Parma
Tel: (+39) 0521 036 111 • Fax: (+39) 0521 036 110 • www.efsa.europa.eu