Istota - mkmoroz

Płatności w
transakcjach
internetowych
Dr Mirosław Moroz
Plan wystąpienia
Istota płatności w transakcjach on-line
Formy płatności
Wybór form płatności
Przykład
Istota płatności
Płatności on-line mają miejsce przy elektronicznym obrocie
i stanowią uregulowanie należności przez kupujących wobec
strony sprzedającej.
Innymi słowy płatności on-line stanowią metodę zapłaty
przez nabywcę, przy czym co istotne nie zawsze płatność
następuje
drogą
elektroniczną,
bowiem
można
wykorzystać niektóre tradycyjne metody płatności w
ramach transakcji internetowych
Istota płatności (3)
W odróżnieniu od zapłaty w sklepie fizycznym, uregulowanie
należności za zakupy on-line wymaga powstania systemu płatności,
opierającego się na wielu elementach.
Wynika to z faktu braku jednoczesnej obecności sprzedającego i
kupującego w jednym miejscu i wynikającej stąd obawy o wywiązanie
się z umowy przez stronę przeciwną.
Z drugiej strony obok bezpieczeństwa dobry (idealny) system płatności
powinien charakteryzować się takimi cechami jak:
Niski koszt dla użytkowników
Powszechność
Dostępność dla użytkowników
Łatwość obsługi dla kupującego
Łatwość obsługi dla sprzedającego
Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Karolak, Karty
Znajomość przez użytkowników
na stół – czyli płatności w Internecie, „Modern Marketing”,
Zapewnienie poczucia anonimowości 2001, nr 01
Formy płatności
Forma płatności – czyli konkretna metoda dokonania zapłaty.
Obecnie występuje wiele form płatności, które można sklasyfikować
według różnych kryteriów:
Wartość transakcji
Moment pobrania środków pieniężnych od klienta
Nowość zastosowania (formy tradycyjne czy powstałe dla obsługi
płatności w internecie)
Formy płatności (4)
Klasyfikacja ze względu na nowość zastosowania
Rozwiązania tradycyjne,
dostosowane do wymogów ecommerce
1.
2.
3.
4.
5.
Pobranie
Przelew / przekaz pocztowy
Karta kredytowa (jak również
wybrane karty debetowe)
Zapłata gotówką w fizycznym
punkcie sprzedaży, o ile firma
posiada równocześnie wirtualne i
tradycyjne kanały sprzedaży
Barter
Rozwiązania nowe, powstałe
wraz z rozwojem internetu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Karta wirtualna
Elektroniczny portfel
Płatność za pośrednictwem
poczty elektronicznej
Płatność dokonywana za
pośrednictwem telefonu
komórkowego
Elektroniczne bony towarowe
Wirtualny pieniądz
Pobranie
Istota:
Poczta pobiera od adresata określoną przez nadawcę kwotę (
równowartość kosztów przesłania i wartości paczki) i przekazuje ją
nadawcy na podany przez niego adres lub rachunek bankowy.
Jako pobraniowe traktowane mogą być wyłącznie
przesyłki rejestrowane, tzn.: list polecony, list wartościowy i paczka
pocztowa.
Opłatę pocztową za przekazanie kwoty pobrania uiszcza nadawca przy
nadaniu listu poleconego, listu wartościowego lub paczki pocztowej
traktowanych jako pobraniowe.
Źródło:http://www.poczta-polska.pl/uslugi/u_krajowe.htm#21
Przelew
Istota:
Na polecenie właściciela konta bank przekazuje podaną przez niego
kwotę na rzecz określonego beneficjanta.
Polecenie przelewu realizują zarówno banki tradycyjne, jak również
internetowe.
Przykładowa procedura w internetowym banku mBank:
Etap 1 - logowanie
Etap 2 - wybranie rachunku, z którego zostanie dokonana zapłata
Etap 3 – potwierdzenie przelewu hasłem jednorazowym
Etap 4 - wylogowanie
Źródło: http://www.mbank.com.pl/oferta/mtransfer/index.html#a6
Przekaz
Istota:
Poczta Polska wypłaca adresatowi nadane kwoty pieniężne na
podstawie wypełnionego przez nadawcę blankietu przekazu
pocztowego.
Przekaz pocztowy może być nadany we wszystkich urzędach
pocztowych (wysokość kwoty nieograniczona), a w małych
miejscowościach, w których nie ma placówek pocztowych, także za
pośrednictwem listonoszy (wysokość kwoty ograniczona - informacji
udzielają listonosze).
Opłaty: 1% + 4,70 zł
Źródło:Poczta Polska, Usługi pocztowe w ruchu krajowym, http://www.poczta-polska.pl/index.html
Karty kredytowe
Istota:
Karta stanowi ekwiwalent gotówki (nie pieniądza). Karta kredytowa oznacza, że bank godzi się kredytować klienta. Termin spłaty i wysokość
kredytu są wypadkową statusu klienta w banku i negocjacji klient-bank.
Wykonana jest z masy plastycznej o znormalizowanych wymiarach 54 mm x
86 mm. Karta jest własnością wystawcy (system, bank), okazicielowi służy do
regulowania płatności na warunkach ustalonych przez wystawcę.
Uporządkowanie zasad wydawania kart przez wystawców, doprowadziło do
ustalenia standardów oznaczeń kart poszczególnych systemów. I tak:
numer karty Diners Club zawsze rozpoczyna się od cyfry 3 i posiada logo
charakterystyczne dla systemu
numer karty Eurocard, MasterCard, Access zawsze rozpoczyna się od cyfry 5
i posiada charakterystyczne dla systemu logo i hologram
karta JCB to numer początkowy od liczby 35 oraz stałe logo i hologram
karta Visa cyfra 4, logo i hologram
karta POLCARD cyfra 59 lub 6 logo i hologram
karta PBK Styl liczba 5892 41 lub 6016 20 i logo (w tym wypadku logo PBK
SA)
Źródło:Definicja karty, Polcard, http://www.polcard.pl/podstrona.php?m=karty&s=k_definicja oraz http://www.polcard.pl/podstrona.php?m=karty&s=k_typy#kred
Zapłata w fizycznym punkcie sprzedaży
Istota:
W sytuacji gdy sprzedaży poprzez internet podejmuje się firma, która
posiada fizyczne kanały sprzedaży, można wdrożyć system płatności
opierający się na fizycznej obecności w otoczeniu kupującego.
Klient płaci gotówką i odbiera towar w tradycyjnym sklepie. Na
sprzedawcy ciąży obowiązek dostarczenia zamówionego towaru,
wystawienie rachunku, zainkasowanie należności.
Taki typ sprzedaży wymaga od sprzedającego wysokich kompetencji
organizacyjnych, tak aby efektywnie zorganizować przepływ produktów
i środków pieniężnych– aby klient dostał towar na czas i po ustalonej
cenie, a z drugiej strony przygotować systemy kasowe na przyjęcie i
rozliczenie nowego źródła gotówki, czeków lub płatności kartami
płatniczymi.
Z kolei kupujący pozostają anonimowi, płacą dopiero po pojawieniu się
w sklepie.
Barter
Istota:
Wymiana towaru na towar, stosowana od najdawniejszych czasów, po
czym – na skutek zastosowania pieniądza, jako dobra wymiennego –
wyszła z użycia.
Wadą barteru jest trudność w znalezieniu partnerów dysponujących
wzajemnie potrzebnymi sobie rodzajami towarów w odpowiednich
ilościach.
Z drugiej strony, w warunkach zatorów płatniczych i „drogiego”
pieniądza niekiedy barter może mieć zastosowanie. Przykładowo może
chodzić o wymianę powierzchni reklamowych w przestrzeni wirtualnej,
czy też sprzedaż nadmiernych zapasów lub niewykorzystanych dóbr
sezonowych.
Tak więc w swojej istocie barter trudno nazwać systemem płatniczym w
pełnym tego słowa znaczeniu, bowiem nie cyrkulują w nim środki
płatnicze.
Karta wirtualna
Istota:
Karta wirtualna jest odpowiednikiem tradycyjnej karty płatniczej,
podobnie jak w przypadku tej pierwszej klient płaci podając numer karty,
datę ważności, imię i nazwisko oraz kod CVC2/CVV2. Tym co
odróżnia tę formę płatności od tradycyjnych kart płatniczych jest
brak materialnej (plastikowej) postaci karty płatniczej. Klient
dostaje elementy potrzebne do uregulowania płatności na ... kartce
papieru. Wynika to z faktu, iż karta wirtualna nie jest używana w
fizycznych punktach sprzedaży (nie występuje konieczność przeciągania
jej przez czytnik). Jednakże warto w tym miejscu zaznaczyć, ze niektóre
karty wirtualne wydawane są w postaci „klasycznej” karty plastikowej.
Do wirtualnej karty płatniczej nie jest wydawany numer PIN (a wiec nie
można wypłacić gotówki w bankomacie).
Do zalet tego typu metod płatności zaliczyć należy relatywnie mniejsze
wymogi formalne i dochodowe związane z jej otrzymaniem (minimalne
zarobki czy wpłaty).
Źródło:http://e-platnosci.23.pl/karty/index.html
Elektroniczny portfel
Istota:
Elektroniczny portfel, zwany także wirtualną portmonetką, to
specjalny rachunek, na który należy przelać pieniądze
wykorzystywane później do dokonywania zakupów w internecie.
Innymi słowy kupujący zasila elektroniczny portfel określoną sumą, po
czym może te pieniądze wydać na zakupy w internecie.
Wpływy na rachunek elektronicznego portfela są generalnie
dokonywane za pomocą przelewu bankowego lub zapłaty kartą
płatniczą. Następnie możliwe jest opłacenie taką drogą zakupów
dokonywanych on-line, oczywiście w sklepach, które honorują taki
system.
Tu też karty przedpłacone.
Płatność za pośrednictwem poczty elektronicznej
Istota:
Płatność pocztą elektroniczną jest wirtualną forma regulowania
należności za pośrednictwem strony trzeciej (np. PayPal, PayU) dla
wszystkich osób, które posiadają konto e-mail.
Tę formę wykorzystać mogą osoby, które są zarejestrowane w danym
systemie płatności pocztą elektroniczną.
Użytkownik przekazuje określoną kwotę na swoje konto prowadzone
przez firmę obsługującą system płatności.
Gdy dokona zakupu za pomocą tej metody system wysyła e-mail’em
wiadomość sprzedającemu, iż ma on pieniądze do odebrania.
Sprzedający albo podaje swój numer identyfikujący, jeżeli
zarejestrował się w systemie, albo w tym momencie się rejestruje. W
każdym razie podaje swój numer identyfikacyjny (lub wchodzi na
specjalnie w tym celu wygenerowaną stronę, której adres zawarty jest w
liście elektronicznym ), potwierdza istnienie należności i otrzymuje na
swoje konto należne kwoty.
Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Karolak, Karty na stół – czyli płatności w Internecie, „Modern Marketing”, 2001, nr 01
Płatność za pośrednictwem telefonu komórkowego
Istota:
Płatność przez telefon komórkowy oznacza wykorzystanie do
regulowania płatności środków zgromadzonych u operatora
telefonicznego na koncie właściciela telefonu komórkowego lub też
zastosowanie telefonu komórkowego jako bezpiecznego terminala,
za pomocą którego autoryzuje się transakcje.
Dwa rodzaje metod:
1) Płatności poprzez SMS premium
2) Płatności przez dyspozycje wykorzystujące klawiaturę
telefonu komórkowego
Elektroniczne bony towarowe
Istota:
Elektroniczne bony towarowe są wirtualną formą bonów
towarowych.
Za pomocą bonów towarowych można płacić za nabywane towary w
wybranych sklepach czy też systemach sklepów.
Istota systemu polega na transformacji materialnej postaci bonów
towarowych do postaci zapisanej elektronicznie, a następnie zapłata
nimi w sklepach akceptujących tę formę płatności.
Wirtualny pieniądz
Istota:
Wirtualne pieniądze są elektronicznymi odpowiednikami
tradycyjnej gotówki. Wirtualne pieniądze tak jak swoje tradycyjne
odpowiedniki stanowią bilety płatnicze, o określonym nominale i serii.
Zabezpieczone są przed sfałszowaniem podpisem cyfrowym
emitującego go banku. Są przechowywane w pamięci komputera
użytkownika.
Podstawową zaletą tej formy płatności jest zagwarantowanie
anonimowości użytkownikom – nawet bank emitujący elektroniczne
banknoty nie zna ich numerów i serii.
Źródło: B. Gregor, M. Stawiszyński, e-Commerce, Branta, Bydgoszcz – Łódź 2002, s. 223. J. Wielki, Elektroniczny marketing poprzez internet,
PWN, 2000, s. 79.
Wybór form płatności
Przedstawione formy płatności charakteryzują się określonymi
zaletami i wadami, zarówno z punktu widzenia kupujących, jak i
sprzedających.
Z punktu widzenia klienta idealnym rozwiązaniem byłoby wdrożenie w
sklepie internetowym wszystkich form płatności. Jednakże przeważnie
nie jest to możliwe, z uwagi na koszty dla sprzedających, kwestie
integracji czy pokrywanie się wybranych form.
Obserwacja zjawisk zachodzących w obrębie stosowanych w praktyce
form płatności wskazuje na rosnące znaczenie dwóch systemów
płatności:
Kart kredytowych
Przelewów z elektronicznych banków
Obie powyższe formy charakteryzują się wygodą w użyciu, ich istota
jest znana, zaś mechanizm bezpieczny (oczywiście przy zachowaniu
odpowiednich procedur). Dla sprzedającego dodatkową zaletą jest
natychmiastowa autoryzacja płatności.