Irlandzka prezydencja w Radzie UE w 2013 r.

ISSN 1830-5148
Styczeń 2013/1 PL
EKES info
OD REDAKCJI
Drodzy Czytelnicy!
Im lepiej Europejczycy będą znali i rozumieli
prawa przysługujące im jako obywatelom Unii,
tym bardziej przemyślane będą decyzje podejmowane przez nich w osobistym życiu i tym łatwiej
będzie nam rozwijać na naszym kontynencie
dynamiczną demokrację uczestniczącą. Mając
to na uwadze, instytucje UE postanowiły ogłosić
rok 2013 Europejskim Rokiem Obywateli. Jednocześnie zgodnie uznały, że
działania związane z obchodami Roku powinny być w miarę możliwości prowadzone na poziomie lokalnym przez ogół społeczeństwa i przez organizacje
społeczeństwa obywatelskiego. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny,
jako niezbędne ogniwo między społeczeństwem obywatelskim a instytucjami
europejskimi, będzie odgrywał pierwszoplanową rolę w pobudzaniu i wspieraniu inicjatyw związanych z Rokiem. Jako konkretny przykład podam, że z przyjemnością aktywnie wspieramy ustanowiony przez naszą grupę łącznikową
Sojusz na rzecz Europejskiego Roku Obywateli 2013 i z nim współpracujemy.
Jest on strukturą Komitetu, która ma za zadanie zapewniać dialog polityczny
z organizacjami i sieciami europejskiego społeczeństwa obywatelskiego oraz
stymulować i koordynować udział społeczeństwa obywatelskiego w ogólnoeuropejskiej debacie.
Europejski Rok Obywateli będzie stanowił okazję dla ludzi w całej Europie
do lepszego poznania praw i możliwości, jakie wiążą się z obywatelstwem UE.
Pozwoli on uwypuklić wszystkie aspekty obywatelstwa europejskiego: polityczne, gospodarcze, społeczne, obywatelskie i kulturowe. Zapewni ponadto
platformę służącą ożywianiu debaty na temat przeszkód, które utrudniają obywatelom pełne korzystanie z ich praw. Wolno też mieć nadzieję, że zachęci ich
do aktywności poprzez udział w forach obywatelskich poświęconych różnym
kwestiom europejskim.
Dziś, bardziej niż kiedykolwiek, potrzebujemy aktywnych, świadomych
i zaangażowanych obywateli unijnych. Jednym z najbardziej naglących wyzwań
jest konieczność zniwelowania dystansu między decydentami europejskimi
a obywatelami Unii. Problem ten można rozwiązać poprzez tworzenie zorganizowanych platform dialogu, dzięki którym europejscy przywódcy i instytucje
będą mogli zapoznawać się z opiniami społeczeństwa obywatelskiego i ogółu
obywateli, traktować je jako wiarygodne wskazówki i uwzględniać je w swoich
decyzjach. W kontekście obecnego kryzysu gospodarczego i społecznego Europejski Rok będzie doskonałą okazją do tego, by spróbować odzyskać zaufanie
społeczne i na nowo umocnić poczucie współodpowiedzialności za integrację
europejską.
Jako przewodniczący EKES-u pragnąłbym zachęcić wszystkich obywateli
UE i ich organizacje w całej Europie, by przyłączyli się do działań Komitetu
i innych instytucji europejskich, aktywnie zabierali głos przez te dwanaście
miesięcy i czuli się gospodarzami wydarzeń Roku.
Staffan Nilsson
Przewodniczący
DO ODNOTOWANIA
24 stycznia 2013 r.
EKES, Bruksela:
„Piractwo morskie: wzmocnić
reagowanie UE”
29 stycznia 2013 r.
EKES, Bruksela: Wysłuchanie
publiczne w sprawie „Rynek
wewnętrzny a pomoc
regionalna”
13–14 lutego 2013 r.
EKES, Bruksela: Sesja plenarna
EKES-u
W TYM WYDANIU
2
3
„Nie bójmy się dyskusji!” –
rozmowa z Erikiem Dacheux
EKES wzywa do
natychmiastowego
przeciwdziałania ubóstwu
energetycznemu
3
Działania naprawcze
oraz restrukturyzacja
i uporządkowana likwidacji
w odniesieniu do instytucji
kredytowych
4
Rozmowa z Jane Morrice,
członkinią EKES-u
Europejski Komitet
Ekonomiczno-Społeczny
Pomost między Europą a zorganizowanym
społeczeństwem obywatelskim
Irlandzka prezydencja
w Radzie UE w 2013 r.
Rory Montgomery
Irlandia obejmie przewodnictwo
w Radzie UE po raz siódmy. Zbiegnie
się ono z 40. rocznicą przystąpienia
tego kraju do Wspólnoty w 1973 r.,
a także z obchodami Europejskiego
Roku Obywateli, który zainaugurujemy w styczniu w Dublinie i który
będzie okazją do komunikowania
się z obywatelami w Irlandii i w całej
UE na temat tego, co dla nich znaczy
Europa.
Działania na rzecz wzrostu,
stabilności i zatrudnienia
Prezydencja irlandzka będzie traktować priorytetowo kwestie, które uważamy za najważniejsze dla przyszłości
Unii i jej obywateli w dobie ogromnych
wyzwań gospodarczych i napięć społecznych – mianowicie działania na
rzecz ożywienia gospodarczego, stabilności, wzrostu i zatrudnienia. Tworzenie trwałych miejsc pracy i wzrostu
w całej UE, przywrócenie zaufania do
gospodarki europejskiej i zapewnienie Unii Europejskiej przyszłych ram
budżetowych i politycznych będzie
kluczowe dla stworzenia solidnych
podstaw ożywienia gospodarczego
“
Priorytetem będzie
dla nas stały rozwój jednolitego rynku i gospodarki cyfrowej w Europie,
osiągnięcie znaczącego
postępu w rozwoju stosunków handlowych UE
oraz wspieranie badań
naukowych i innowacji, by zapewnić Europie
pozycję lidera w dziedzinie innowacji w skali
światowej.
w Europie. Pokładamy duże nadzieje
we współpracy z naszymi głównymi
partnerami instytucjonalnymi: Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim, Europejskim Komitetem
Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów.
Priorytetem będą dla nas te obszary
działań, które mogą przyczynić się
do osiągnięcia wzrostu, stabilności
i zatrudnienia w Europie, a mianowicie stały rozwój jednolitego rynku
i gospodarki cyfrowej w Europie,
osiągnięcie znaczącego postępu w rozwoju stosunków handlowych UE oraz
wspieranie badań naukowych i innowacji, by zapewnić Europie pozycję
lidera w dziedzinie innowacji w skali
światowej.
Prezydencja pokieruje europejskim
semestrem – nowym systemem koordynowania przez UE polityki gospo-
“
Prezydencja Irlandii będzie także wspierać wcielenie w życie
konkluzji Rady Europejskiej z grudnia 2012
r. w sprawie pogłębienia unii gospodarczej
i walutowej.
”
przewodniczącego Rady Europejskiej
Hermana Van Rompuya w dążeniu
do osiągnięcia porozumienia w tej
sprawie. Po osiągnięciu konsensusu
politycznego w Radzie Irlandia będzie
współpracować z Parlamentem Europejskim na rzecz ustanowienia odpowiednich ram prawnych, zarówno
w odniesieniu do wieloletnich ram
finansowych jako całości, jak i do szeregu sektorowych środków prawnych.
Będą one podstawą programu wydat-
Uachtaránacht na hEireann ar
Chomhairle an Aontais Eorpaigh
Irish Presidency of the Council
of the European Union
eu2013.ie
darczej – tak by dojść do porozumienia
co do reform, które państwa członkowskie powinny przeprowadzić.
Priorytetem będzie dla nas także
utworzenie rzeczywistej unii bankowej z myślą o zbudowaniu solidnych
podstaw europejskiego sektora bankowego, zapewnieniu skutecznego
ogólnoeuropejskiego nadzoru nad
bankami oraz wprowadzeniu rozwiązań mających na celu restrukturyzację
i uporządkowaną likwidację upadających banków oraz ochronę depozytów
klientów. Prezydencja Irlandii będzie
także wspierać wcielenie w życie konkluzji Rady Europejskiej z grudnia
2012 r. w sprawie pogłębienia unii
gospodarczej i walutowej.
Dyskusje na temat budżetu
wieloletniego
Jeśli chodzi o przyszłe ramy budżetowe, to z zadowoleniem odnosimy się
do zamiaru Rady Europejskiej, by na
początku przyszłego roku powrócić do
kwestii wieloletnich ram finansowych.
Prezydencja irlandzka będzie wspierać
”
www.eesc.europa.eu
ków w okresie obowiązywania wieloletnich ram finansowych. Szczególny
priorytet nadamy reformie wspólnej
polityki rolnej i wspólnej polityki
rybołówstwa, programowi „Horyzont
2020”, środkom z Funduszu Spójności
i funduszom strukturalnym, instrumentowi „Łącząc Europę” oraz innym
kluczowym programom UE.
Współpraca z EKES-em
Prezydencja rozważa obecnie,
w jaki sposób najlepiej wykorzystać
doświadczenie EKES-u. Zamierza
m.in. zwrócić się do Komitetu o sporządzenie kilku opinii rozpoznawczych, które wniosą pożyteczny wkład
w dyskusję i debaty toczone w trakcie
prezydencji irlandzkiej. Wśród kwestii, które szczególnie zaprzątają uwagę
EKES-u i państw członkowskich, znajdują się gospodarcze skutki, jakie dla
systemów energii elektrycznej będzie
miało większe wykorzystanie energii
ze źródeł odnawialnych.
Rory Montgomery, stały przedstawiciel Irlandii
przy Unii Europejskiej
1
Demokracja uczestnicząca wspiera obywatelstwo UE
Zdaniem członka EKES-u Andrisa
Gobiņša, autora tegorocznej opinii
Komitetu dotyczącej Europejskiego
Roku Obywateli, Komisja Europejska, skupiając się na mobilności przy
organizacji Roku, straciła z oczu problem rozziewu między decydentami
w Brukseli a obywatelami Europy. „W
dyskusjach prowadzonych w Komitecie stawialiśmy sobie pytanie, czy
mobilność powinna być centralnym
punktem Europejskiego Roku Obywateli” – powiedział Andris Gobiņš
w rozmowie z „EKES Info”.
“
W opinii o Europejskim
Roku Obywateli zwrócono
uwagę na alarmujące dane.
Przykładowo mniej niż
30% obywateli UE uważa,
że może mieć osobiście
wpływ na procesy, które
zachodzą w UE.
”
W opinii o Europejskim Roku Obywateli zwrócono uwagę na alarmujące
dane. Przykładowo mniej niż 30% obywateli UE uważa, że może mieć osobiście wpływ na procesy, które zachodzą
w UE. W opinii powołano się na sondaż
Eurobarometru, z którego wynika, że
tylko 43% respondentów wiedziało,
co oznacza być obywatelem europejskim, a jedynie 32% uważa, że są bardzo dobrze lub dobrze poinformowani
o przysługujących im – jako obywatelom UE – prawach. Wyniki te można
znacząco poprawić – stwierdzono
w opinii EKES-u.
Andris Gobiņš utrzymuje, że Europejski Rok Obywateli mógłby przynieść lepsze efekty, gdyby przybliżono
obywatelom proces stanowienia prawa
w UE poprzez „rzeczywistą wzajemną
wymianę informacji”. Dostarczanie
obywatelom informacji o działaniach
i funkcjonowaniu UE nie wystarczy. „Dialog jest konieczny” – podkreślił sprawozdawca, wskazując na
niewielki odsetek obecnie mobilnych
Europejczyków. Większość obywateli nadal mieszka i pracuje w swoim
miejscu urodzenia. „Nie chodzi przecież o wyprodukowanie telewizyjnego
filmu promocyjnego zatytułowanego
»Europa jest ok« – stwierdza Andris
Gobiņš. – Trwalsze efekty można uzyskać, zachęcając do bardziej przejrzystej demokracji uczestniczącej, w której
uwzględnione zostaną w większym
stopniu potrzeby ludzi”.
W zaleceniach społeczeństwa obywatelskiego sugerowano, by w obchodach Roku skupić się na temacie
aktywnego obywatelstwa uczestniczącego. Zarówno w EKES-e, jak i w Parlamencie Europejskim uznano, że traktat
lizboński wzywa UE do prowadzenia
dialogu z obywatelami poprzez propagowanie wymiany między państwami
członkowskimi a decydentami.
„Żądamy większej przejrzy stości w procesie podejmowania
decyzji” – powiedział Andris Gobiņš.
Aby zmniejszyć rozziew w kontaktach
z obywatelami UE, zaproponował
prowadzenie relacji internetowych
z posiedzeń Komisji oraz zapewnienie lepszego dostępu do informacji,
zanim jeszcze administracja brukselska
zaproponuje akty legislacyjne.
Jego zdaniem takimi przesłankami
kierowali się obywatele UE, którzy
w Grecji, Portugalii i Hiszpanii setkami
tysięcy demonstrowali na ulicach miast
w ostatnich tygodniach. Podkreślił,
że protestujący Hiszpanie nie domagali się dosłownie „więcej pieniędzy”,
tylko żądali, aby lepiej informować ich
o decyzjach, które są podejmowane
w ich imieniu. „Dialog powinien być obowiązującą
na co dzień zasadą,
a także podstawą
do podejmowania
wszystkich decyzji” – zauważa Mr Gobiņš
Andris Gobiņš. O
Nie bójmy się dyskusji!
WKRÓTCE W EKES-IE
Wywiad z Erikiem Dacheux, profesorem komunikacji politycznej na Blaise Pascal
University w Clermont. Jest on autorem m. in. następujących książek: „The EU’s
communications policy: an insurmountable challenge” [„Polityka komunikacyjna
UE: trudności nie do przezwyciężenia”] i „Understanding the debate on the European
constitution” [„Zrozumieć debatę na temat konstytucji europejskiej”].
„EKES Info”: W przeszłości
wielokrotnie twierdził pan,
że przyszłość polityczna
Europy zależy od mobilizacji
stowarzyszeń, bo jedynie
one mogą ożywić debatę
na temat Unii Europejskiej
i stworzyć jej nowy projekt.
Eric Dacheux: Ta diagnoza jest dziś
aktualna bardziej niż kiedykolwiek,
z podstawowej przyczyny: demokracja
oznacza rządzenie obywatelami przez
obywateli. W związku z tym demokracja europejska to sytuacja, gdy obywatele europejscy sprawują rządy nad
obywatelami europejskimi. Niestety,
jak wynika z ankiet Eurobarometru,
obywatelom sprawia kłopot określenie
się jako Europejczycy. Ci, którzy czują
się Europejczykami, są aktywni w europejskich sieciach stowarzyszeń działających w różnych obszarach, takich jak
ochrona środowiska, prawa człowieka,
zmiana klimatu.
Druga przyczyna tego stanu rzeczy
to nieuwzględnienie głosów sprzeciwu
wobec projektu konstytucji europejskiej. Spowodowało to rosnący brak
zaufania do elit europejskich, które na
ołtarzu europejskiego sprawowania rządów poświęciły europejską demokrację.
Pod pretekstem skuteczniejszego realizowania polityki europejskiej jeszcze
bardziej wyalienowano obywateli
europejskich. W rezultacie obojętność
wobec integracji europejskiej zmieniła
się we wrogość. Jeśli dziś chcemy zająć
“
Elity europejskie
na ołtarzu europejskiego sprawowania rządów złożyły europejską
demokrację.
2
”
się tym problemem, musimy
działać na rzecz rozwoju
demokracji uczestniczącej.
Komisja Europejska musi
pokazać, że głosy obywateli
nie są jej obojętne. Jeśli to
się nie uda, będzie to koniec
demokracji i zarazem początek technokracji europejskiej.
Często ubolewamy
nad brakiem
zaangażowania
politycznego młodych
ludzi, tymczasem
oni działają
w stowarzyszeniach
pozostających
poza tradycyjnymi
kanałami
politycznego
wyrażania opinii.
Tak,
możemy
zaobserwować ważną
zmianę form zaangażowania
politycznego. Z aktywności
opartej na reprezentowaniu
interesów, organizacji
Eric Dacheux
o strukturze piramidy i na
poświęceniu przeszliśmy
do działań opartych na
uczestnictwie, działaniu w sieci i na
A więc przed nami jeszcze
hedonizmie. Wystarczy spojrzeć na
daleka droga do europejskiej
ruch „oburzonych” – widać, że młodzi
przestrzeni publicznej?
ludzie stawiają sobie pytania wybitnie
politycznej natury: jakiego chcemy
Takiej przestrzeni nie można stwospołeczeństwa, jakiej chcemy Europy?
rzyć jakimś dekretem, nie można jej też
Ale nie interesuje ich polityka sama
osiągnąć wyłącznie za pomocą nowych
w sobie, czy to na szczeblu krajowym,
technologii lub mediów. Warunkiem jej
czy europejskim. Przez długi czas elity
powstania jest przede wszystkim zaaneuropejskie uważały, że można działać
gażowanie obywateli. Nie bójmy się
na rzecz ludzi bez ich udziału. Jeśli
dyskusji na temat dzisiejszego kształtu
jednak działamy bez udziału ludzi, to
europejskiej utopii!
tak naprawdę działamy przeciwko nim,
a w końcowym rozrachunku przeciwko
Trzeba organizować takie debaty,
instytucjom europejskim.
które ludzi zainteresują: o granicach
“
Jeśli działamy bez
udziału ludzi, to tak
naprawdę działamy przeciwko nim.
”
Europy, o miejscu muzułmanów w Europie, o polityce socjalnej w gospodarce
rynkowej itd. Zachęcajmy do dyskusji,
w których ludzie będą mogli wygłaszać
przeciwstawne poglądy, tak jak to było
w 2005 r., przed referendum w sprawie
projektu konstytucji europejskiej. W ten
sposób doprowadzimy do utworzenia
europejskiej przestrzeni publicznej.
Sympozjum pt.
„Badania nad
rozszczepieniem
jądrowym w kontekście gospodarki
niskoemisyjnej”
W ostatnich miesiącach zaczęto ponownie zastanawiać się nad kwestiami
bezpieczeństwa jądrowego i długoterminowego udziału energii jądrowej
w unijnym koszyku energetycznym.
W związku z tym EKES i Komisja Europejska organizują w celach poznawczych
otwarty, zrównoważony proces dialogu
i debaty adresowany do wszystkich
zainteresowanych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego. Konferencja
na ten temat odbędzie się w dniach
26–27 lutego 2013 r. w Brukseli.
W związku z kryzysem wciąż
mówimy o Europie. Chyba
jeszcze nigdy nie była ona tak
mocno obecna w dyskusji?
To prawda, jednak główny temat –
temat sensu Europy i kierunku, w którym
ona podąża – nie został podjęty. Mamy
model niemieckiego ordoliberalizmu,
ale w ogóle nie zastanawiamy się, czy
jest możliwy inny model lub inna
Europa. Czy dyskutujemy na temat
gospodarki opartej na solidarności,
na temat ożywiania gospodarki
zgodnie z koncepcją Keynesa, na temat
transformacji? Nie. Dyskutujemy
wyłącznie o dostosowaniu do rynku.
Oczekujemy od obywateli europejskich,
że się dostosują do zasad rynku – tego
samego, który zmusił państwa do
ratowania banków, by teraz banki
odmawiały państwom kredytów
z powodu ich nadmiernego zadłużenia.
Możemy bronić tego systemu, gdyż
wytworzył bogactwo, lecz musimy
mieć odwagę, by przedyskutować
inne możliwe scenariusze. Tyle że
elity, zamiast zainicjować taką debatę,
zamykają ją. To się musi zmienić.
(mb)
O
Dyskusje będą dotyczyły przede
wszystkim wkładu badań nad energią
pochodzącą z rozszczepienia jądrowego
do programu ramowego „Horyzont
2020”, w kontekście planu działania
w dziedzinie energii na rok 2050 oraz
unijnego koszyka energetycznego.
Wszystkie zainteresowane strony
zapraszamy również do wzięcia udziału
w forum on-line na stronie www.eesc.
europa.eu i do zgłaszania zagadnień,
które mogłyby zostać omówione na
konferencji. Zachęcamy do jak najszerszego rozpowszechniania informacji
o tej możliwości internetowej debaty
publicznej.
O
EKES info — Styczeń 2013/1
EKES wzywa do natychmiastowego
przeciwdziałania ubóstwu
energetycznemu
Żadnego kraju w UE nie
UE musi działać energiczniej
w kwestii ubóstwa energetycznego – uważa Staffan
Nilsson, przewodniczący
Europejskiego Komitetu
Ekonomiczno-Społecznego
(EKES-u), organu doradczego
UE. Zdaniem przewodniczącego zjawisko to dotyka coraz
większej grupy obywateli UE,
a powodem wzrostu cen energii jest niepełna integracja
rynku wewnętrznego.
Przewodniczący wystosował ten apel na
niedawnej konferencji zorganizowanej
przez EKES i ELISAN – Europejską Sieć Integracji Lokalnej
i Działań Społecznych.
Staffan Nilsson stwierdził,
że żadnego kraju w UE nie
ominął wzrost cen energii. Na
przykład na Łotwie w lutym
2011 r. wzrost ten wyniósł
27%. Z kolei we Francji 42%
gospodarstw domowych musiało
w zeszłym roku zmniejszyć
ogrzewanie, żeby zaoszczędzić
na rachunkach za energię.
W Niemczech prognozowano w tym roku dalszy
wzrost cen o 10–15%.
ogólnoeuropejskiej definicji zjawiska
powinno być pierwszym krokiem na
drodze do dostrzeżenia i przeprowadzenia analizy tego problemu. Musi to
być definicja elastyczna, a nie sztywne,
uniwersalne rozwiązanie. Dodał, że
„zamiast odgórnej definicji ubóstwa
paliwowego władze powinny mieć
wystarczającą swobodę, by oferować
rozwiązania dostosowane do konkretnych potrzeb”.
EKES konsekwentnie utrzymuje,
że jednocześnie należy ustanowić na
szczeblu UE spójne i obszerne ramy
polityki społecznej i energetycznej.
Ramy te mogłyby obejmować
ocenę i upowszechnianie
sprawdzonych wzorców
postępowania oraz dalszych
wspólnych, ukierunkowanych środków.
Stéphane Buffetaut, przewodniczący Sekcji Transportu,
Energii, Infrastruktury i Społeczeństwa Informacyjnego (TEN)
w EKES-ie, wezwał do czerpania
Przewodniczący
EKES-u wezwał do zdecydowanego przeciwdziałania na szczeblu
UE zjawisku ubóstwa energetycznego. Stwierdził, że
UE nie może ignorować problemu,
który dotyczy aż
125 mln Europejczyków. Staffan Nilsson
powtórzył, że przyjęcie
“
ominął wzrost cen energii. Na przykład na Łotwie
w lutym 2011 r. wzrost ten
wyniósł 27%. Z kolei we
Francji 42% gospodarstw
domowych musiało
w zeszłym roku zmniejszyć ogrzewanie.
”
z niewykorzystanego potencjału efektywności energetycznej, która w jego
opinii jest „efektywnym kosztowo
sposobem realizacji zarówno celów
polityki społecznej, jak i polityki
energetycznej”.
W tym samym duchu Remo Sernagiotto, przewodniczący ELISAN-u
i minister ds. usług socjalnych w regionie Veneto, który sprawuje obecnie
rotacyjne przewodnictwo w ELISAN-ie,
wezwał UE i państwa członkowskie do
inwestowania w technologie wydajne
energetycznie i do stosowania środków na rzecz oszczędzania energii.
Stwierdził, że dla potrzeb inwestowania w energię należy posługiwać się
obligacjami projektowymi. Zauważył,
że zmniejszenie nadmiernego zużycia energii przez budynki publiczne
i prywatne domy przyniesie do 2020
r. oszczędności rzędu 30–40%: „W
krótkim okresie wzmocni to spójność społeczną i złagodzi zjawisko
ubóstwa paliwowego”. (mb)O
Reakcja na ostrzeżenia dotyczące
energii jądrowej
Pomimo nowego programu rygorystycznych kontroli bezpieczeństwa elektrowni
jądrowych w UE, EKES nie jest przekonany, że zrobiono wystarczająco dużo,
by zapobiec niebezpieczeństwu kolejnej
katastrofy zagrażającej życiu mieszkańców, naszemu środowisku i gospodarce.
W marcu 2011 r. stopienie elementów reaktora w elektrowni jądrowej
w Fukuszimie było najgorszą katastrofą
atomową od czasu Czarnobyla. Na razie
nic podobnego się nie wydarzyło w UE,
gdzie 28% energii elektrycznej pochodzi
właśnie z elektrowni jądrowych. Mimo
to przywódcy europejscy natychmiast
zaapelowali o nowe, zaostrzone kontrole we wszystkich elektrowniach tego
typu. W Niemczech zdecydowano się na
całkowite wyłączenie ośmiu reaktorów,
a wyłączenie pozostałych zapowiedziano
do 2022 r. W czerwcu 2011 r. rozpoczęto
serię testów wytrzymałościowych, które
objęły 14 państw członkowskich UE
produkujących energię jądrową. Celem
było wyciągnięcie wniosków z katastrofy
w Fukuszimie i rozszerzenie środków
mających chronić Europę przed tego
typu awariami. W październiku 2012 r.
Komisja Europejska przedstawiła wyniki
przeprowadzonych testów, w których
stwierdza się, że w UE obowiązują wysokie standardy bezpieczeństwa i że nie ma
konieczności wyłączania reaktorów.
Uwzględnienie aspektu ludzkiego
Europa powinna wyciągnąć wnioski
z doświadczeń Japonii i wprowadzić
bardziej rygorystyczne monitorowanie
i nadzór. Zdaniem André Mordanta,
autora opinii EKES-u na temat sprawozdania końcowego w sprawie testów
wytrzymałościowych obiektów jądrowych, monitorowanie nie powinno
ograniczać się „tylko do aspektów technicznych objętych testami wytrzymałościowymi, gdyż bezpieczeństwo zależy
także od aspektów dotyczących ludzi –
pracowników i obywateli”.
Choć testy wytrzymałościowe opierały się na samoocenie, zgodnie z krajowymi regulacjami poszczególnych
państw, przypadek Fukuszimy dowiódł,
że konieczne są standardy wspólne dla
całej UE. W ten sposób zagwarantuje
się, że elektrownie jądrowe wytrzymają
nawet najbardziej ekstremalne zagrożenia, takie jak trzęsienia ziemi czy atak
terrorystyczny. Obecnie wśród państw
członkowskich nie ma wspólnego podejścia do wdrażania regulacji dotyczących
bezpieczeństwa jądrowego i fizycznej
ochrony obiektów jądrowych.
Włączenie obywateli
Komitet z naciskiem stwierdza, że
przejrzystość i dostęp opinii publicznej
do informacji to zasadnicze elementy
bezpieczeństwa jądrowego. W związku
z tym EKES apeluje, by konwencję z Aarhus, która gwarantuje konsultacje i dostęp
do wymiaru sprawiedliwości w zagadnieniach środowiskowych, poszerzyć o bezpieczeństwo jądrowe.
Należy także ujednolicić przepisy
dotyczące ochrony przed promieniowaniem oraz gotowości na wypadek sytuacji wyjątkowej poza terenem obiektu.
Trzeba wykorzystać też konkretną wiedzę
i doświadczenie mieszkańców, angażując
ich w przygotowanie programów na rzecz
bezpieczeństwa. EKES wyraża zaniepokojenie w związku ze sposobem nadzorowania wykonawców i podwykonawców,
którzy w niektórych elektrowniach stanowią aż 80% ogółu pracowników.
Testy wytrzymałościowe przeprowadzono na niespotykaną dotychczas skalę,
a znaczna część informacji jest dostępna
dla opinii publicznej. Nie wiadomo jednak,
jakie sankcje przewidziano dla krajów, które
nie dostosują się do zaleceń Komisji. O
SESJA PLENARNA W PIGUŁCE
Opracowanie strategii makroregionalnej dla
regionu Morza Śródziemnego
EKES, wykorzystując swe doświadczenia z dziedziny rozwoju makroregionalnych strategii politycznych i uwzględniając szczególne cechy
wysp, przyjął na wniosek prezydencji cypryjskiej opinię w sprawie
strategii makroregionalnej dla regionu Morza Śródziemnego.
Działania naprawcze oraz restrukturyzacja
i uporządkowana likwidacja w odniesieniu do
instytucji kredytowych
Kryzys finansowy pokazał, że władze krajowe nie są w pełni przygotowane do radzenia sobie z upadłością banków, które funkcjonują
w obecnych warunkach rynków światowych. W latach 2008–2011
rządy zasiliły sektor bankowy sumą 4,5 bln euro ze środków publicznych (37% PKB UE).
Sprawozdawczyni EKES-u Lena Rusenowa, która przygotowała
opinię w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej
likwidacji instytucji kredytowych, wyjaśniła, że „ostatecznym celem
jest ustanowienie strategicznych ram zarządzania upadłością banków w sposób uporządkowany i uniknięcie zagrożenia dla innych
instytucji”.
Komitet proponuje dwie polityki subregionalne dla wschodniego
i zachodniego Śródziemnomorza. Będą one wzajemnie się uzupełniać
i będą powiązane zarówno między sobą, jak i ze strategią makroregionalną dla obszaru Morza Jońskiego i Adriatyku. EKES uważa,
że trzeba jak najszybciej rozwinąć tę współpracę subregionalną, by
ożywić handel, turystykę i kontakty handlowe, rozwiązując wspólne
problemy za pomocą wspólnych strategii. Strategia makroregionalna
umożliwi koordynację wszystkich strategii politycznych, celów i działań UE z działaniami państw członkowskich, regionów, lokalnych
rad społeczno-gospodarczych oraz wszystkich podmiotów z regionu
Morza Śródziemnego, zwłaszcza niewielkich, odizolowanych państw
wyspiarskich Śródziemnomorza. (ail)
O
W przyszłości właściwe władze będą dysponowały środkami
pozwalającymi na zdecydowane działania zarówno zanim pojawi
się problem, jak i na wczesnych etapach powstawania trudnej sytuacji. Zaproponowane narzędzia podzielono na kompetencje w zakresie: zapobiegania, wczesnej interwencji
oraz restrukturyzacji i uporządkowanej
likwidacji.
Niemniej EKES pragnąłby podkreślić,
że niektóre narzędzia (instrument umorzenia lub konwersji długu) i środki nie
zostały do tej pory sprawdzone w warunkach kryzysu systemowego i wymagają
dodatkowych wyjaśnień, by zminimalizować wątpliwości inwestorów. (ail)
O
EKES opowiada się za
przeglądem dotacji ekologicznych
Krajowe dotacje mające wspierać rozpowszechnianie odnawialnych
źródeł energii na rynku doprowadziły do zwiększenia kosztów i częściowo niesłusznych sygnałów cenowych – stwierdził EKES w swojej
opinii przyjętej na grudniowej sesji plenarnej.
Zdaniem EKES-u, aby zwiększyć inwestycje w energię odnawialną i osiągnąć cele klimatyczne strategii „Europa 2020”
dotyczące zmiany klimatu, należy zastąpić je ogólnounijnymi
ukierunkowanymi środkami dostosowanymi do każdej technologii
odnawialnej, w powiązaniu z unijnym celem dotyczącym ograniczenia CO2 po 2020 r.
„Ogólnounijne dotacje, o które wnosimy, powinny być ograniczone w czasie do chwili, gdy technologie odnawialne staną się
konkurencyjne” – zauważyła Ulla Sirkeinen (Grupa Pracodawców,
Finlandia), sprawozdawczyni opinii.
EKES uważa, że aby nadal zwiększać – w sposób opłacalny – udział
energii odnawialnej poza cel ustanowiony na 2020 r., potrzebny
będzie elastyczny system wspólnych ogólnounijnych programów
wsparcia „dostosowanych do etapu rozwoju każdej technologii odnawialnej oraz różnych okoliczności”.
W powiązanej opinii, sporządzonej przez Pierre-Jeana
Coulona, EKES wezwał do szybkiego połączenia unijnych wysp
energetycznych, co stanowi zasadniczy krok w kierunku większego bezpieczeństwa dostaw, a tym samym silniejszego wzrostu
i solidarności, z jednoczesnym ograniczeniem różnic cenowych
w całej UE. (mb)
O
Więcej informacji pod adresem: http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.opinions
EKES info — Styczeń 2013/1
3
Jane Morrice: Fascynacja odmiennością
W nowej serii wywiadów Tomasz
Jasiński z Grupy Pracowników
w EKES-ie, przedstawiciel członków
EKES-u w redakcji „EKES Info”, rozmawia ze swymi kolegami z Komitetu, aby poznać ich pasje. Niedawno
spotkał się z Jane Morrice, brytyjską
członkinią Grupy Innych Podmiotów
w EKES-ie, która jest wiceprzewodniczącą Komisji ds. Równouprawnienia w Irlandii Północnej, doradcą ds.
komunikacji i byłą korespondentką
BBC. Oto fragmenty ich rozmowy.
Europejski Rok Aktywności Osób
Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej miał na celu uświadomienie
roli osób starszych w społeczeństwie,
a także zachęcenie do promowania ich
aktywności i wzajemnego zrozumienia
między różnymi grupami wiekowymi.
Zorganizowano wiele imprez, kampanii komunikacyjnych i innych działań.
Europa jest niewątpliwie świadoma
liczebności swej starszej ludności, jej
prawa do godnego i satysfakcjonującego
życia, a także potrzeby przedłużenia jej
aktywności. Ale czy tylko o to chodzi?
Tomasz Jasiński: Zawsze
pracowała pani w mediach
lub dla mediów. Co wpłynęło
na wybór takiej drogi
zawodowej?
Jane Morrice: Zawsze chciałam być
dziennikarką. Jako dziecko dorastałam
w spokojnej Irlandii Północnej. Uwielbiałam opowiadać różne historie, a w
szkole najlepsza byłam z angielskiego.
Z tego zrodziła się pasja do słowa
mówionego, publicznych przemówień
i debat. Szczytowym osiągnięciem
w mojej karierze szkolnej było pierwsze miejsce w „konkursie młodych
mówców” – dwa lata z rzędu! Obecnie ochotniczo zgłaszam się do jury
szkolnych konkursów debatowania
i zachęcam młodzież, by wykorzystywała potęgę swojej wypowiedzi.
Kiedy w 1980 r. przyjechałam do
Brukseli na staż w Komisji, dostałam
pierwszą pracę jako dziennikarka
w „European Report” – obecnie
„Europolitics” – gdzie zajmowałam
się stosunkami UE z krajami Trzeciego
Świata. Była to doskonała szkoła dla
młodych dziennikarzy. Moi ówcześni
koledzy w większości zrobili karierę
i pracują obecnie jako dziennikarze,
prezenterzy czy rzecznicy prasowi
w Brukseli i nie tylko.
Ja jednak chciałam zostać dziennikarką radiowo-telewizyjną, dlatego
w 1986 r. zgłosiłam się do BBC w Belfaście i zostałam przyjęta do pracy.
W Irlandii był to okres burzliwych
wydarzeń. Moim dniem codziennym
jako reporterki radiowej było jeżdżenie za syrenami wozów strażackich.
Przekazywałam wstrząsające relacje
z zamachów bombowych i strzelanin, a ponieważ pochodzę z Belfastu i mieszkała tam moja rodzina,
wszystko to dotykało mnie bardzo
osobiście. Nic dziwnego więc, że
porzuciłam dziennikarstwo i ostatecznie zajęłam się polityką. Chciałam
dołączyć do tych, którzy usiłowali coś
zrobić, by w moim kraju znów mógł
zapanować pokój.
Unia Europejska otrzymała
Pokojową Nagrodę
Nobla za wkład w pokój
i pojednanie w Europie.
Odegrała m.in. ważną rolę
w procesie pokojowym
w Irlandii Północnej,
w który pani była również
długo zaangażowana. Co ta
nagroda oznacza dla pani
osobiście?
Dla mnie osobiście oznacza ona
bardzo wiele. Uważam, że UE zasługuje na to wyróżnienie nie tylko za
pracę na rzecz pokoju po drugiej
wojnie światowej, ale także za zaangażowanie w budowanie pokoju
w rejonach ogarniętych konfliktami
na całym świecie. Przykładem – być
może najlepszym – są działania prowadzone w Irlandii Północnej w ramach
unijnego programu PEACE. Komitet
poświęcił im zresztą opinię z inicjatywy własnej z 2008 r., której byłam
sprawozdawczynią. Wciąż jednak stosunkowo mało docenia się wartość tej
wyjątkowej inicjatywy UE.
Uczestniczyłam we wstępnej fazie
programu PEACE jako dyrektor
biura Komisji Europejskiej w Irlandii
Północnej, a jeszcze bardziej zaangażowałam się w proces pokojowy,
gdy zostałam wybrana do nowego
Zgromadzenia Irlandii Północnej, tak
więc kwestie te są mi bardzo bliskie.
I chociaż Irlandia Północna poczyniła
EKES info
Redaktor naczelna:
Karin Füssl
Tomasz Jasiński – przedstawiciel członków
EKES-u w redakcji (Grupa Pracowników, Polska)
Zespół redakcyjny:
Alejandro Izquierdo Lopez (ail)
Antonio Santamaria Pargada (asp)
Coralia Catana (cc)
Maciej Bury (mb)
Niepełny sukces
Europejskiego Roku
Aktywności Osób Starszych
duże postępy na drodze do pokoju,
niedawne wydarzenia na ulicach
dobitnie przypominają nam o tym, jak
kruchą konstrukcją jest każdy proces
pokojowy i jak wielkie znaczenie ma
solidarność w UE i pomoc Unii dla
tych, którzy budują pokój. Kawałek
tej drogi wciąż przed nami.
Z pani pracą wiążą się częste
podróże po całym świecie.
Czy mimo to udaje się pani
znaleźć dość czasu dla siebie
i dla rodziny?
Dnia 3 grudnia EKES zorganizował konferencję zamykającą Europejski Rok Aktywności Osób Starszych
i Solidarności Międzypokoleniowej
2012. Renate Heinisch (Niemcy,
Grupa Innych Podmiotów), która
współprzewodniczy – wraz z Xavierem
Verbovenem (Belgia, Grupa Pracowników) – grupie koordynacyjnej EKES-u
zajmującej się organizacją obchodów
Roku, stwierdziła: „Nasuwa się oczywisty wniosek: Europejski Rok wysunął
te kwestie na pierwszy plan, lecz nasze
zainteresowanie nimi nie powinno się
zakończyć 31 grudnia”. Obecny kryzys gospodarczy sprawia, że aktywność i uczestnictwo osób starszych
nabierają coraz większego znaczenia.
Bardziej niż kiedykolwiek niezbędne
jest zwrócenie szczególnej uwagi na
potrzeby starszych obywateli.
Solidarność na rynku pracy
Kontynuacja aktywności zawodowej przez osoby starsze po
przekroczeniu wieku emerytalnego
pozwala wykorzystać ich bogate
doświadczenie i umiejętności. Chociaż
odsetek Europejczyków, którzy decydują się pracować po osiągnięciu wieku
emerytalnego, rośnie wraz z wiekiem
respondentów (osiągając 41% wśród
osób w wieku powyżej 55 lat), większość starszych Europejczyków uważa,
że połączenie częściowej emerytury
z pracą w niepełnym wymiarze czasu
jest atrakcyjniejsze od pełnego przejścia na emeryturę.
Niemniej środki na rzecz podniesienia faktycznego wieku emerytalnego nie mogą utrudniać osobom
młodym wejścia na rynek pracy.
Wysoka stopa bezrobocia osób młodych sprawia, że jest to delikatna
kwestia. Jeśli starszym pracownikom
zaproponujemy elastyczne przepisy emerytalne, a młodszym pracę
i kształcenie w niepełnym wymiarze
czasu, możemy osiągnąć zróżnicowanie struktury wiekowej. Można
również umożliwić owocną wymianę
między starszymi pracownikami,
mającymi doświadczenie i umiejętności, a młodszymi, mającymi wiedzę na temat nowych technologii.
Jest to prawdziwy wyraz solidarności
międzypokoleniowej.
Xavier Verboven stwierdził: „Silniejsza więź międzypokoleniowa
w miejscu pracy będzie dobrze wpływać na wizerunek osób starszych
i przeciwdziałać postawom dyskryminującym pracowników ze względu na
wiek”. (ail)
O
Z wyjątkiem okresu, kiedy mój
syn był mały, większość życia
zawodowego spędziłam, pracując
za granicą i podróżując za granicę.
Dziś to niemal moja druga natura.
Kiedy byłam młoda, fascynowało
mnie wszystko, co „odmienne”
i „zagraniczne”. Uwielbiam poznawać
ludzi z różnych krajów i ich kulturę.
Wierzę, że podróże poszerzają
horyzonty umysłowe, i zachęcam
ludzi, by wykorzystywali każdą
okazję, np. program Erasmus, by
dowiedzieć się więcej o świecie, który
ich otacza. Mam szczęście, ponieważ
moja rodzina myśli tak samo, a moją
pasję – fotografię – mogę wszędzie
zabierać ze sobą. Bardzo lubię także
rozmowy i język. Mówię wprawdzie
dobrze po francusku, ale żałuję, że nie
poświęcam więcej czasu nauce innych
języków. Na szczęście na naukę nigdy
nie jest za późno!
O
„EKES info” w 22 językach: http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.eesc-info
„EKES Info” ukazuje się dziewięć razy do roku podczas sesji plenarnych Komitetu.
Ogólna koordynacja:
Drukowane egzemplarze „EKES Info” po angielsku, francusku i niemiecku można otrzymać bezpłatnie
w serwisie prasowym EKES-u.
Adres:
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Budynek im. Jacques’a Delorsa, 99 Rue Belliard,
B-1040 Brussels, Belgium
tel. (+32 2) 546 93 96 lub 546 95 86
faks (+32 2) 546 97 64
e-mail: [email protected]
internet: http://www.eesc.europa.eu/
Wersja elektroniczna niniejszego biuletynu w 22 językach w formacie PDF jest dostępna na stronach EKES-u:
URL: http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.eesc-info
Nadja Kačičnik (nk)
„EKES Info” nie stanowi oficjalnego zapisu prac EKES-u. Po informacje tego typu należy sięgać do Dziennika
Urzędowego Unii Europejskiej i innych publikacji Komitetu.
Powielanie naszych materiałów – z podaniem źródła „EKES Info” – jest dozwolone (prosimy o przekazanie
jednego egzemplarza redaktorowi naczelnemu.)
Nakład: 12 310 egz.
Następny numer ukaże się w lutym 2013 r.
Styczeń 2013/1
QE-AA-13-001-PL-C
ROZMOWY W EKES-ie