Plan wynikowy nauczania języka polskiego w klasie V szkoły

Transkrypt

1
Plan wynikowy nauczania języka polskiego w klasie V szkoły podstawowej
Plany wynikowy zawiera:
1. Zamierzone osiągnięcia ucznia - cele operacyjne, uporządkowane hierarchicznie według taksonomii celów nauczania w edukacji polonistycznej.
Przyjęto następującą taksonomię celów1:
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Znajomość i rozumienie pojęć (słów), czyli:
▪ poznawanie przez uczniów odpowiedniej do ich poziomu i przedmiotu terminologii;
▪ odwoływanie się do poznanych pojęć;
▪ czytanie i rozpoznawanie słów (sensu i pisowni);
▪ czytanie tekstów kultury, w tym między innymi: literackich, użytkowych, map, tabel, schematów itp.
Analiza i logiczne myślenie, czyli:
▪ rozumienie związków i struktur;
▪ doskonalenie sposobów ich rozumienia (dowodzenie, wnioskowanie, objaśnianie, przekształcanie);
▪ czytanie ze zrozumieniem różnych tekstów kultury;
▪ klasyfikowanie, porządkowanie według określonego kryterium.
Synteza, rozwiązywanie zadań, czyli:
▪ odtwarzanie poznanych metod, sposobów rozwiązywania zadań w sytuacjach typowych;
▪ stosowanie zdobytej wiedzy i umiejętności w sytuacjach praktycznych.
Tworzenie, rozwiązywanie problemów, czyli:
▪ rozwiązywanie problemów w sposób twórczy w sytuacjach nietypowych.
2. Zamierzone osiągnięcia ucznia w realizacji treści ścieżek edukacyjnych:
▪ Edukacja prozdrowotna,
▪ Edukacja ekologiczna,
▪ Edukacja czytelnicza i medialna,
▪ Wychowanie do życia w społeczeństwie:
– Wychowanie do życia w rodzinie,
– Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie,
– Wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
3. Wymagania: podstawowe i ponadpodstawowe w odniesieniu do standardów wymagań.
Wyraz „rozumie” w rubryce „Zamierzone osiągnięcia – Edukacja polonistyczna” należy traktować jako pojęciowe zaznajomienie
ucznia z danym problemem, wyraz „zna” jako znajomość nazwy pojęcia i jego rozumienia, natomiast wyraz „termin” jako znajomość terminu wraz z umiejętnością jego definiowania.2
1
na podstawie: Wiesława Kozubal, Wewnątrzszkolny system kształcenia i oceniania. Język polski. Szkoła podstawowa, Instytut Badań Kompetencji w Wałbrzychu, Wałbrzych 2003.
2
na podstawie ustaleń Komisji Dydaktycznej Rady Języka Polskiego [w:] Nauka o języku polskim w reformowanej
szkole, pod redakcją Agnieszki Mikołajczuk i Jadwigi Puzyniny, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2001.
Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl
2
DZIWNY TEN ŚWIAT
Zamierzone osiągnięcia
Edukacja polonistyczna
Uczeń:
Materiał nauczania
KSIĄŻKA DLA
NAUCZYCIELA
Jostein Gaarder,
Świat Zofii (fragment), s. 66-68
Poziom A ▪ rozumie pojęcie: filozofia
Poziom B ▪ określa tematykę tekstu
▪ posługuje się fragmentami tekstu na poparcie tezy
Poziom C ▪ redaguje odpowiedzi na pytania otwarte, uzupełniając schemat
Poziom D ▪ formułuje pytania otwarte
▪ uzasadnia własną opinię
PODRĘCZNIK
Poziom A ▪ zna pojęcie: podmiot liryczny (osoba mówiąca)
plansza, s.7-8;
▪ rozumie pojęcie: preludium
Jan Lechoń, Prelu- Poziom B ▪ odczytuje ilustrację
dium, s. 8-9
▪ określa funkcję znaków interpunkcyjnych w tekście poetyckim
▪ wyjaśnia związek tytułu z treścią utworu
Poziom D ▪ charakteryzuje podmiot liryczny
▪ redaguje opis wydarzenia
ZESZYT ĆWIPoziom A ▪ zna pojęcie: opowiadanie
CZEŃ Jak opowie- Poziom B ▪ odczytuje ilustracje
dzieć zabawną
▪ układa wydarzenia w porządku chronologicznym
historię?, s. 29-31 Poziom D ▪ redaguje zakończenie opowiadania
▪ redaguje opowiadanie z zachowaniem trójdzielnej kompozycji w narracji pierwszo- i trzecioosobowej
PODRĘCZNIK
Poziom A ▪ rozumie pojęcia: astronom, kosmologia
Ziemia we
▪ zna odkrycia: Kopernika, Galileusza, Eratostenesa
wszechświecie,
Poziom B ▪ wyróżnia czasowniki wyrażające odczucia związane z określonym tematem
s.9-12
▪ identyfikuje adresatów pytań
▪ wyróżnia wypowiedzi zgodne z treścią tekstu
Ścieżki edukacyjne
Uczeń:
Edukacja
prozdrowotna:
wydaje sądy,
uzasadnia
własne opinie
Edukacja
ekologiczna:
dostrzega
zmiany zachodzące w otaczającym
środowisku
Edukacja
ekologiczna:
prowadzi obserwację środowiska
Poziom C ▪ wykonuje projekt tkaniny dekoracyjnej według instrukcji
Poziom D ▪
▪
PODRĘCZNIK
Poziom A ▪
Cz. Miłosz, PrzyPoziom B ▪
powieść o maku,
▪
s.13
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
▪
PODRĘCZNIK
Poziom A ▪
A.Mickiewicz, Pan Poziom B ▪
Tadeusz, księga II,
▪
(fragm.),s.14-15;
▪
ZESZYT ĆWIPoziom C ▪
CZEŃ: Malujemy
Poziom D ▪
słowem – epitet, s.
5-6
opisuje fotografię z zastosowaniem podanego słownictwa
formułuje pytania z użyciem różnorodnych zaimków pytających
rozumie pojęcia: mikro- , makrokosmos
odczytuje symbole
nadaje tytuł pracy
wyjaśnia tytuł ilustracji
dokonuje przekładu intersemiotycznego tekstu poetyckiego według instrukcji
opisuje ilustrację
współtworzy akcję plastyczną
zna pojęcie: epitet
wyodrębnia obrazy poetyckie
gromadzi wyrazy określające rzeczowniki
określa funkcję epitetów w poezji i prozie
uzupełnia tekst ogłoszenia określeniami rzeczowników
redaguje ogłoszenie
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
odczytuje kody
ikoniczne i
symboliczne
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
posługuje się
róznymi formami komunikatów medialnych w procesie komunikowania się
3
PODRĘCZNIK
J.Ratajczak, Dwa
słońca, s.16-17
Poziom A ▪ zna pojęcie: obraz poetycki
Poziom B ▪ odczytuje dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów
▪ odczytuje przenośny sens utworu
▪ analizuje budowę obrazów poetyckich
Poziom C ▪ uzupełnia tabelę cytatami z wiersza określającymi czynności bohaterów lirycznych
Poziom D ▪ redaguje dialog na określony temat
▪ dokonuje przekładu pojęcia abstrakcyjnego na obraz
PODRĘCZNIK
V.van Gogh, Słoneczniki, s.17-19
Poziom A ▪ rozumie pojęcie: kaligram
Poziom B ▪ odczytuje treść obrazu
▪ określa własne odczucia i nastrój wywołany odbiorem dzieła sztuki
Poziom C ▪ redaguje notatkę o życiu twórcy korzystając z różnych źródeł informacji
Poziom D ▪ tworzy kaligramy pojęć abstrakcyjnych
PODRĘCZNIK
J.Parandowski,
Helios i Faeton,
s.20-21
Poziom A ▪ rozumie pojęcie: komiks
Poziom B ▪ rozpoznaje elementy świata przedstawionego
Poziom C ▪ układa pytania do tekstu
▪ redaguje plan wydarzeń
Poziom D ▪ tworzy komiks na podstawie losów bohatera
▪ opowiada o losach bohatera w roli dziennikarza
▪ uzasadnia swoja wypowiedź na temat świata przedstawionego
PODRĘCZNIK
Rzeczownik, s.2223;
ZESZYT ĆWICZEŃ
Rzeczowniki własne i pospolite,
s.88-90; Pisownia
wyrazów wielką
literą s.175-180
PODRĘCZNIK
Rzeczownik, s.2324; ZESZYT ĆWICZEŃ
Rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne, s.91-93
PODRĘCZNIK
Rzeczownik, s.2425; ZESZYT ĆWICZEŃ:
Rzeczowniki żywotne i nieżywotne, s.94-97
Poziom A ▪ zna pojęcia: rzeczowniki własne i pospolite
Poziom B ▪ wyróżnia rzeczownik w tekście
▪ rozróżnia rzeczowniki nazywające osoby, zwierzęta, przedmioty
▪ odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych
Poziom C ▪ stosuje wielką literę w nazwach własnych
▪ poprawnie zapisuje tytuły utworów i gazet
Poziom D ▪ opowiada wymyśloną historię nazwy własnej
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
zna pojęcia: rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne
rozróżnia rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne
rozwiązuje łamigłówki gramatyczne
ilustruje rzeczowniki abstrakcyjne
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
zna pojęcia: rzeczowniki, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe
odróżnia rzeczowniki, żywotne od nieżywotnych, osobowe od nieosobowych
opisuje trasę wycieczki
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
posługuje się
różnymi formami komunikatów medialnych w procesie komunikowania się
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
korzysta ze
zbiorów i
warsztatu
informacyjnego
biblioteki
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
posługuje się
różnymi formami komunikatów medialnych w procesie komunikowania się
4
PODRĘCZNIK
J. Tuwim, Deszczyk, s.26-29;
ZESZYT ĆWICZEŃ
Postrzegamy świat
- uosobienie, s.810
PODRĘCZNIK
A. Mickiewicz, Pan
Tadeusz, księga X,
(fragm.), s.30-31;
ZESZYT ĆWICZEŃ
Jak wypełnić kartę
oceny, s.32-34
Poziom A ▪ zna pojęcie: uosobienie
Poziom B ▪ rozpoznaje uosobienie w utworze
▪ określa funkcję uosobienia
Poziom C ▪ zapisuje dialog między bohaterami utworu z zastosowaniem odpowiedniej
interpunkcji
Poziom D ▪ redaguje dialog z wykorzystaniem uosobienia
▪ redaguje dalszy ciąg utworu
▪ układa spot reklamowy z zastosowaniem uosobienia
Poziom A ▪ rozumie pojęcie: słuchowisko radiowe
Poziom B ▪ porządkuje plan zgodnie z chronologią wydarzeń
▪ nazywa zastosowane w utworze środki p[poetyckie
Poziom C ▪ planuje przygotowanie słuchowiska radiowego
▪ ustala kryteria oceniania słuchowiska radiowego
▪ wypełnia kartę oceny słuchowiska radiowego
Poziom D ▪ opisuje zjawiska przyrody z zastosowaniem słownictwa wskazującego na następstwo czasowe
PODRĘCZNIK:
Poziom A ▪ zna pojęcie: streszczenie
A. Kamieńska,
Poziom B ▪ ocenia postępowanie bohatera literackiego
Potop; Tęcza
▪ przyporządkowuje zwierzętom, przedmiotom, zjawiskom przyrody znaczenia
przymierza, s.31symboliczne
39; ZESZYT ĆWI▪ odczytuje fresk
CZEŃ Jak streścić
▪ wyodrębnia obrazy poetyckie w tekście
tekst, s. 35
Poziom C ▪ uzupełnia plan wydarzeniami szczegółowymi
▪ opowiada historię bohatera na podstawie planu
Poziom D ▪ streszcza tekst
ZESZYT ĆWIPoziom A ▪ zna pojęcia: powiedzenia, przysłowia
CZEŃ:
Poziom B ▪ wyjaśnia znaczenie przysłów
Zabawy znaczePoziom C ▪ rozwiązuje łamigłówki
niem słów – poPoziom D ▪ dokonuje przekładu intersemiotycznego przysłowia
wiedzenia i przysłowia, s.11-13
PODRĘCZNIK:
J. Parandowski,
Wiatry, s.40-43
ZESZYT ĆWICZEŃ:
Jak wypełnić kwestionariusz, s.3839
PODRĘCZNIK:
J. Tuwim, Dwa
wiatry, s.44-46
Poziom A ▪
▪
Poziom B ▪
Poziom C ▪
▪
Poziom D ▪
▪
▪
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
▪
Poziom C ▪
▪
Poziom D ▪
zna pojęcie: kwestionariusz
rozumie pojęcie: meteorologia
tworzy związki wyrazowe
wypełnia kwestionariusz osobowy
gromadzi wyrazy bliskoznaczne korzystając ze słownika języka polskiego
redaguje dialog z bohaterem utworu
redaguje komunikat prognozy pogody
projektuje i sporządza mapkę meteorologiczną
zna pojęcie: wyrazy przeciwstawne
ocenia postępowanie bohaterów
porównuje obrazy poetyckie
rozpoznaje środki poetyckie i określa ich funkcję
uzupełnia tabelę informacjami o bohaterach utworu
gromadzi wyrazy przeciwstawne
redaguje tekst poetycki
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
rozróżnia
komunikaty
informacyjne
od perswazyjnych
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
posługuje się
formami komunikatów
medialnych w
procesie komunikowania
się
Edukacja
prozdrowotna:
wydaje sądy,
uzasadnia
własne opinie
Edukacja
regionalna –
dziedzictwo
kulturowe w
regionie: zna
przysłowia i
powiedzenia
ludowe
Edukacja
ekologiczna:
prowadzi
obserwację
środowiska
Edukacja
prozdrowotna:
wydaje sądy,
uzasadnia
własne opinie
5
PODRĘCZNIK:
D. Wawiłow,
Jak wygląda
wiatr?, s.46-47
Poziom A
Poziom B
Poziom D
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
rozumie pojęcie: pytanie retoryczne
rozpoznaje środki poetyckie w wierszu
określa funkcję środków poetyckich
charakteryzuje podmiot liryczny
redaguje opis zjawiska przyrody
redaguje wypowiedź oceniająca na temat własnej osoby
zna pojęcia: końcówka, temat, oboczność, temat oboczny
określa formy gramatyczne rzeczownika
rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu i w funkcji określenia
rozpoznaje tematy oboczne
oddziela końcówkę od tematu
wyróżnia tematy oboczne i oboczności tematu
redaguje ofertę turystyczną
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
zna zasady pisowni z ó, rz, ż, ch wymiennym
uzasadnia pisownię wyrazów z ó, rz, ż, ch wymiennym
rozwiązuje łamigłówki, rebusy, krzyżówki ortograficzne
tworzy dalszy ciąg opowiadania z wyrazami zawierającymi ó, rz, ż, ch wymienne
Poziom D
PODRĘCZNIK
Odmiana rzeczownika.
Tematy oboczne, s. 47-49;
ZESZYT ĆWICZEŃ
Rzeczownik odmiana, s. 98101; Rzeczownik – sprawdź
siebie, s. 102
PODRĘCZNIK:
Pisownia wyrazów z „ó”, „rz”,
„ż”, „ch” wymiennym, s.4950; ZESZYT
ĆWICZEŃ
Pisownia wyrazów z „ó”, „rz”,
„ż”, „ch” wymiennym,
s.144-152
PODRĘCZNIK:
J. Parandowski,
Królestwo
morza, s.51-55
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom B
▪ wyróżnia i nazywa środki artystyczne w tekście prozatorskim
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
▪
uzupełnia wywiad pytaniami
prezentuje postać literacką
redaguje opis postaci i opis miejsca
redaguje list do bohatera
redaguje zaproszenie
Poziom A
rozumie pojęcie: savoir-vivre
zna zasady rozmieszczenia gości przy stole
łączy fragmenty wypowiedzeń w logiczną całość
ustala miejsce gości przy stole zgodnie z zasadami savoir-vivre’u
ZESZYT ĆWICZEŃ:
Savoir-vivre dla
każdego przyjęcie, s.5760
Poziom B
Poziom C
▪
▪
▪
▪
PODRĘCZNIK:
A. i Cz. Centkiewiczowie,
Poziom A
Poziom B
Poziom C
▪ zna związki wyrazowe związane z lodem
▪ wyjaśnia na podstawie tekstu przyczyny i skutki zjawisk przyrody
▪ uzupełnia plan wybranymi z tekstu czasownikami
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
posługuje się
formami komunikatów medialnych w
się
Edukacja
prozdrowotna:
zna zasady i
reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich
Edukacja
ekologiczna:
wskazuje
6
Skąd się bierze
góra lodowa?,
s.55-58
Poziom D
▪ redaguje opis krajobrazu
PODRĘCZNIK:
W. Markowska,
Demeter i Kora,
s.59-63
Poziom B
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Poziom C
Poziom D
PODRĘCZNIK:
D. Wawiłowi,
Drzewo, s.6465
PODRĘCZNIK:
Lucy Maud
Montgomery,
Poranek na
zielonym wzgórzu, s.65-66
Leopold Staff,
Czucie niewinne, s.66-67
PODRĘCZNIK
Przymiotnik, s.
68-72; ZESZYT
ĆWICZEŃ
Przymiotnik odmiana, s.103106
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
ZESZYT ĆWICZEŃ:
Przymiotnik stopniowanie,
s.107-111;
Poziom A
Poziom B
Poziom C
wyjaśnia przyczyny i skutki zmian w przyrodzie
wyjaśnia związki frazeologiczne
tworzy słowniczek bohaterów mitologicznych
uzupełnia plan wydarzeniami szczegółowymi
słucha z uwagą wypowiedzi innych
opowiada historię bohatera literackiego, kontynuując wypowiedź poprzednika
redaguje przestrogę/ prośbę/ podziękowanie/ relację/ rozmowę/ opowieść
tworzy wypowiedź w roli bohatera
▪ konkretyzuje osobę mówiąca w wierszu
▪ określa sposób obrazowania
▪ dostrzega związek między nastrojem podmiotu lirycznego a przedstawionym
obrazem
▪ nazywa zastosowane w utworze środki artystyczne
▪ porównuje obrazy poetyckie
▪ redaguje opowieść fantastyczną na podany temat
▪ zna pojęcia: utwór prozatorski, utwór poetycki, proza, wiersz
▪ odczytuje przenośnie
▪ nadaje tytuły tekstom
▪ porównuje utwór prozatorski z poetyckim
▪ dokonuje przekładu intersemiotycznego tekstu
▪ zna pojęcia: stopniowanie przymiotnika (stopień równy, wyższy i najwyższy),
sposoby stopniowania (proste, opisowe, nieregularne), przymiotniki niestopniujące się
▪ zna zasady pisowni nie z przymiotnikami
▪ rozpoznaje przymiotnik w tekście jako określenie rzeczownika
▪ określa funkcję przymiotników
▪ dobiera wyrazy o znaczeniu przeciwstawnym
▪ określa i rozpoznaje formy przymiotnika (przypadek, liczbę, rodzaj)
▪ stopniuje przymiotniki
▪ poprawnie zapisuje nie z przymiotnikami w stopniu równym, wyższym i najwyższym
▪ opisuje krajobraz z zastosowaniem przymiotników
▪ redaguje opis bohatera
▪ rozumie pojęcie: antonim
▪ określa rodzaj stopniowania
▪ tworzy związki wyrazowe o znaczeniu przeciwstawnym
▪ nazywa uczucia i nastroje bohaterów
▪ używa przymiotników w różnych stopniach oceniając oferty biur podróży
pozytywne i
negatywne
aspekty ingerencji człowieka w środowisko
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
posługuje się
formami komunikatów medialnych w
się
Edukacja
ekologiczna:
Edukacja
ekologiczna:
Edukacja
ekologiczna:
dostrzega
specyfikę
krajobrazu
najbliższej
okolicy
Edukacja
czytelnicza i
medialna:
analizuje komunikaty me-
7
Pisownia „nie” z
częściami
mowy, s. 153157;
Przymiotnik –
sprawdź siebie,
s. 112
PODRĘCZNIK:
J. Ratajczak,
Lato malowane,
s.73-74
Poziom D
▪ opisuje scenkę sytuacyjną
Poziom B
▪
▪
▪
▪
▪
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
rozpoznaje podmiot liryczny
określa temat utworu
rozpoznaje epitety
stopniuje przymiotniki
podaje przykłady rzeczowników żywotnych, konkretnych, nieżywotnych, abstrakcyjnych
uzasadnia pisownię wyrazów z ó, rz, ż, ch wymiennym
oddziela końcówkę od tematu
uzasadnia swoje zdanie
redaguje wypowiedź na zadany temat
dialne
Edukacja
prozdrowotna:
wydaje sądy,
uzasadnia
własne opinie
8
Wymagania
Treści
kształPoziom podstawowy
cenia
Uczeń:
Odbiór ▪ zna pojęcie: podmiot liryczny (osoba mówiąca)
tekstów ▪ konkretyzuje osobę mówiąca w wierszu
kultury ▪ zna pojęcie: epitet
▪ gromadzi wyrazy określające rzeczowniki
▪ zna pojęcie: obraz poetycki
▪ wyodrębnia obrazy poetyckie
▪ porównuje obrazy poetyckie
▪ dostrzega związek między nastrojem podmiotu lirycznego a
przedstawionym obrazem
▪ zna pojęcie: uosobienie
▪ rozpoznaje uosobienie w utworze
▪ nazywa zastosowane w utworze środki poetyckie
▪ rozpoznaje środki poetyckie
▪ wyjaśnia związek tytułu z treścią utworu
▪ rozumie pojęcie: pytanie retoryczne
▪ odczytuje dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów
▪ nadaje tytuły tekstom
▪ zna pojęcia: utwór prozatorski, utwór poetycki, proza, wiersz
▪ porównuje utwór prozatorski z poetyckim
▪ określa tematykę tekstu
▪ posługuje się fragmentami tekstu na poparcie tezy
▪ zna pojęcie: opowiadanie
▪ porządkuje plan zgodnie z chronologią wydarzeń
▪ rozpoznaje elementy świata przedstawionego
▪ ocenia postępowanie bohatera literackiego
▪ wyróżnia i nazywa środki artystyczne w prozie
▪ nazywa uczucia i nastroje bohaterów
▪ zna pojęcie: streszczenie
▪ przyporządkowuje zwierzętom, przedmiotom, zjawiskom
przyrody znaczenia symboliczne
▪ rozumie pojęcie: filozofia
▪ rozumie pojęcia: mikro-, makrokosmos
▪ identyfikuje adresatów pytań
▪ wyróżnia wypowiedzi zgodne z treścią tekstu
▪ odczytuje fresk
▪ odczytuje ilustrację
▪ wyjaśnia tytuł ilustracji
▪ rozumie pojęcie: kaligram
▪ odczytuje treść obrazu, komiksu
▪ dokonuje przekładu intersemiotycznego tekstu poetyckiego
według instrukcji
▪ rozumie pojęcie: słuchowisko radiowe
▪ zna pojęcia: powiedzenia, przysłowia
▪ wyjaśnia znaczenie przysłów
▪ dokonuje przekładu intersemiotycznego przysłowia
▪ zna pojęcie: kwestionariusz
▪ rozumie pojęcie: savoir-vivre
▪ ustala miejsce gości przy stole zgodnie z zasadami savoirvivre’u
▪ wyjaśnia na podstawie tekstu przyczyny i skutki zjawisk
▪ wyjaśnia związki frazeologiczne
▪ słucha z uwagą wypowiedzi innych
Poziom ponadpodstawowy
Uczeń:
▪ charakteryzuje podmiot
liryczny
▪ określa funkcję epitetów w
poezji i prozie
▪ określa funkcję znaków
interpunkcyjnych w tekście
poetyckim
▪ analizuje budowę obrazów
poetyckich
▪ określa sposób obrazowania
▪ określa funkcję uosobienia
▪ określa funkcję środków
poetyckich
▪ odczytuje przenośny sens
utworu
▪ zna odkrycia: Kopernika,
Galileusza, Eratostenesa
▪ ustala kryteria oceniania
słuchowiska radiowego
Standard
Uczeń:
Czytanie
1) Odczytuje różne teksty kultury:
a) teksty literackie,
b) użytkowe,
c) proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i
popularnonaukowe,
e) przedstawienia teatralne i
filmy,
f) przekazy ikoniczne.
Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia
dosłowne i odkrywa sensy przenośne.
2) Określa funkcje elementów
charakterystycznych dla danego
tekstu:
a) rozumie pojęcia,
b) posługuje się czynnie terminami.
3) odczytuje dane z tabeli i
wykresu oraz odpowiada na
proste pytania z nimi związane.
Rozumowanie
1) posługuje się kategoriami
czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń:
a) sytuuje je w przestrzeni,
b) porządkuje wydarzenia w
kolejności chronologicznej.
2) Przedstawia przyczyny i skutki
wydarzeń i zjawisk.
3) Dostrzega prawidłowości:
a) opisuje zjawiska o charakterze powtarzalnym.
Korzystanie z informacji
1) wskazuje źródła informacji,
posługuje się nimi,
2) analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży.
9
Teksto- ▪ zna i stosuje zasady pisowni z ó, rz, ż, ch wymiennym
logia ▪ uzasadnia pisownię wyrazów z ó, rz, ż, ch wymiennym
▪ rozróżnia rzeczowniki nazywające osoby, zwierzęta, przedmioty
▪ zna pojęcia: rzeczowniki własne i pospolite
▪ odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych
▪ zna pojęcia: rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne
▪ zna pojęcia: rzeczowniki, żywotne i nieżywotne, osobowe i
nieosobowe
▪ odróżnia rzeczowniki, żywotne od nieżywotnych, osobowe
od nieosobowych
▪ określa formy gramatyczne rzeczownika
▪ rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu i w funkcji określenia
▪ zna pojęcia: końcówka, temat, oboczność, temat oboczny
▪ oddziela końcówkę od tematu
▪ wyróżnia tematy oboczne i oboczności tematu
▪ poprawnie zapisuje nazwy własne, tytuły
▪ rozpoznaje przymiotnik w tekście jako określenie rzeczownika
▪ określa funkcję przymiotników
▪ określa i rozpoznaje formy przymiotnika (przypadek, liczbę,
rodzaj)
▪ zna pojęcia: stopniowanie przymiotnika (stopień równy,
wyższy i najwyższy), sposoby stopniowania (proste, opisowe, nieregularne), przymiotniki niestopniujące się
▪ stopniuje przymiotniki, określa rodzaj stopniowania
▪ zna i stosuje zasady pisowni nie z przymiotnikami w stopniu równym, wyższym i najwyższym
▪ zna pojęcie: wyrazy przeciwstawne
▪ gromadzi wyrazy przeciwstawne
▪ dobiera wyrazy o znaczeniu przeciwstawnym
▪ tworzy związki wyrazowe o znaczeniu przeciwstawnym
▪ gromadzi wyrazy bliskoznaczne korzystając ze słownika
języka polskiego
▪ rozumie pojęcie: antonim
▪ łączy fragmenty wypowiedzeń w logiczną całość
▪ rozróżnia rzeczowniki
konkretne od trakcyjnych
10
▪ redaguje odpowiedzi na pytania otwarte, uzupełniając schemat
▪ formułuje pytania otwarte
▪ uzasadnia własną opinię
▪ redaguje plan wydarzeń
▪ uzupełnia plan wydarzeniami szczegółowymi
▪ streszcza tekst
▪ opowiada historię bohatera na podstawie planu
▪ opowiada o losach bohatera w roli
▪ redaguje zakończenie opowiadania
▪ redaguje opowieść fantastyczną na podany temat
▪ opisuje scenkę sytuacyjną
▪ redaguje opis wydarzenia
▪ opisuje trasę wycieczki
▪ opisuje fotografię z zastosowaniem podanego słownictwa
▪ uzupełnia tekst ogłoszenia określeniami rzeczowników
▪ redaguje dialog na określony temat
▪ redaguje dialog z bohaterem utworu
▪ redaguje notatkę o życiu twórcy korzystając z różnych
źródeł informacji
▪ uzasadnia swoja wypowiedź na temat świata przedstawionego
▪ układa spot reklamowy
▪ wypełnia kartę oceny słuchowiska radiowego
▪ wypełnia kwestionariusz osobowy
▪ opisuje zjawiska przyrody z zastosowaniem słownictwa
wskazującego na następstwo czasowe
▪ redaguje komunikat prognozy pogody
▪ redaguje opis zjawiska przyrody
▪ redaguje ofertę turystyczną
▪ uzupełnia wywiad pytaniami
▪ prezentuje postać literacką
▪ redaguje opis postaci
▪ redaguje opis miejsca ,krajobrazu
▪ redaguje list do bohatera
▪ redaguje zaproszenie
▪ redaguje przestrogę
▪ redaguje prośbę
▪ redaguje podziękowanie
▪ redaguje relację
▪ redaguje opowiadanie z
zachowaniem trójdzielnej
kompozycji w narracji
pierwszo- i trzecioosobowej
▪ opisuje ilustrację
▪ określa własne odczucia i
nastrój wywołany odbiorem dzieła sztuki
▪ redaguje dialog z wykorzystaniem uosobienia
Pisanie
1) Pisze na temat i zgodnie z
celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:
a) opowiadanie,
b) opis,
c) notatka w formie planu,
tabeli, streszczenia,
d) zaproszenie,
e) ogłoszenie,
f) list prywatny i oficjalny,
g) zaproszenie.
2) Formułuje wypowiedzi ze
świadomością celu:
a) pyta i odpowiada,
b) poleca i prosi,
c) zachęca i zniechęca,
d) zaprasza.
3) Buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo dostosowując
środki językowe i przestrzegając
norm gramatycznych, ortograficznych oraz interpunkcyjnych.
4) Dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu:
a) dostosowuje zapis do formy
wypowiedzi
b) wyróżnia części tekstu
zgodnie z jego strukturą
c) pisze czytelnie.
Rozumowanie
1) Posługuje się kategoriami
czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń:
b) porządkuje wydarzenia w
kolejności chronologicznej
3) Wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić, wyjaśniając
swoje stanowisko; używa odpowiednich argumentów.
11
OCALMY ZIEMIĘ
Materiał nauczania
KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA
Dekalog św. Franciszka z Asyżu, s.6870
PODRĘCZNIK
Jak ratować świat?,
s.76-78
ZESZYT ĆWICZEŃ:
Zaśmiecanie świata,
s.61-63
PODRĘCZNIK:
Antoine de SaintExupéry, Baobaby,
s.79-81
PODRĘCZNIK:
Janina Porazińska,
Szewczyk Dratewka,
s.81-88
PODRĘCZNIK
Pisownia wyrazów z
„ó”, „rz”, „ż”, „ch”
niewymiennym, s.
89-91; ZESZYT
ĆWICZEŃ
Pisownia wyrazów z
„ó”, „rz”, „ż”, „ch”
niewymiennym,
s.158-166
PODRĘCZNIK
Czesław Janczarski,
Nie mijam, s.92-93
PODRĘCZNIK
zadania, s.93-95
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Uczeń:
rozumie pojęcie: deklaracja
gromadzi skojarzenia z danym pojęciem
odczytuje przenośnie
redaguje notatkę w formie mapy mentalnej
układa zdania deklarujące właściwą postawę w stosunku do przyrody
tworzy deklarację praw człowieka korzystającego z dóbr przyrody
rozumie pojęcie: skutki pozytywne i negatywne
rozumie tekst popularnonaukowy
odczytuje tabele
uzupełnia schemat na podstawie tekstu i własnych doświadczeń
tworzy parafrazy słowotwórcze wyrazów
redaguje spójną wypowiedź w określonym celu i intencji
rozumie pojęcie: rozporządzenie
rozumie treść rozporządzenia
opracowuje zadania ochrony środowiska naturalnego
dokonuje transformacji tekstu
redaguje wypowiedź w roli
zna pojęcie: akcja
odczytuje informacje z mapy
umiejscawia wydarzenia na osi czasu
sporządza notatkę encyklopedyczna na dany temat
redaguje wypowiedź wyjaśniającą przysłowie
zna pisownię wyrazów z ó, rz, ż, ch niewymiennym
wyróżnia w tekście wyrazy z ó, rz, ż, ch niewymiennym
łączy części wypowiedzi w logiczną całość
tworzy słowniczek wyrazów z trudnościami ortograficznymi
układa krzyżówkę ortograficzną
rozwiązuje krzyżówki, rebusy, łamigłówki ortograficzne
redaguje dalszy ciąg opowiadania
Poziom B
▪ charakteryzuje podmiot liryczny
▪ wyjaśnia przenośnię
▪ odczytuje przenośny sens wypowiedzi
Poziom D
▪ redaguje odpowiedzi na pytania metaforyczne
Poziom A
Poziom B
Poziom C
▪ rozumie wyrażenie: obszary prawnie chronione
▪ odczytuje dane z tabeli
▪ poszukuje i gromadzi informacje na temat miejsc zagrożonych
działalnością człowieka
▪ redaguje list oficjalny
Poziom D
Uczeń:
Edukacja ekologiczna:
dostrzega zależności
stanu środowiska od
działalności człowieka
dostrzega wpływ codziennych czynności
na stan środowiska
naturalnego
dostrzega związek
stylu życia z wyczerpywaniem się zasobów
naturalnych
podaje przykłady
miejsc, w których
obserwuje się korzystne i niekorzystne
zmiany zachodzące w
środowisku przyrodniczym
12
PODRĘCZNIK
Leśny duch, s.96-99
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
PODRĘCZNIK
Joanna Kulmowa,
Pod asfaltem, s.100101
Poziom B
▪ odczytuje obraz poetycki
▪ odczytuje fotografie
▪ gromadzi skojarzenia wywołane fotografią
Poziom D
▪ redaguje dalszy ciąg wypowiedzi w roli
Poziom A
Poziom B
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
rozumie pojęcie: dramatyzm
analizuje rozwój dramaturgię akcji
nazywa uczucia bohaterów
nazywa własne uczucia wywołane odbiorem tekstu
uzupełnia schemat według wskazówek
redaguje wnioski
układa zdania ze związkami wyrazowymi
zna pojęcia: liczebnik, liczebniki główne i porządkowe
rozpoznaje w tekście liczebnik jako określenie rzeczownika
rozróżnia liczebniki główne od porządkowych
Poziom D
Poziom B
▪
▪
▪
▪
▪
zapisuje liczebniki główne słowami
łączy liczebniki z wyrazami określanymi
poprawnie stosuje formy liczebników głównych i porządkowych
redaguje pozdrowienia
analizuje przyczyny degradacji środowiska naturalnego
Poziom C
Poziom D
▪ sprawdza stopień zrozumienia tekstu
PODRĘCZNIK:
Roald Dahl, Ucieczka, s.101-105
Poziom C
Poziom D
PODRĘCZNIK
Liczebnik, s.106-107;
ZESZYT ĆWICZEŃ
Liczebniki główne i
porządkowe, s.113116
PODRĘCZNIK:
Joyce Robins, Wielka Rafa Koralowa,
s.108-111
Poziom A
Poziom B
Poziom C
rozumie pojęcie: didaskalia
wyróżnia bohaterów utworu dramatycznego
planuje i organizuje przedstawienie teatralne
ocenia przedstawienie teatralne
Edukacja czytelnicza i
medialna: analizuje
komunikaty medialne,
odczytuje znaki i kody
dosłowne i kontekstowe
Edukacja prozdrowotna: organizuje czas
wolny w kontakcie z
przyrodą
13
Treści
kształcenia
Odbiór
tekstów
kultury
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Wymagania
Poziom podstawowy
Uczeń:
Uczeń:
▪ charakteryzuje podmiot liryczny
odczytuje przenośnie
▪ ocenia przedstawienie teatralne
odczytuje przenośny sens wypowiedzi
▪ analizuje rozwój dramaturgii
odczytuje obraz poetycki
akcji
zna pojęcie: akcja
rozumie pojęcie: didaskalia
wyróżnia bohaterów utworu dramatycznego
rozumie pojęcie: dramatyzm
nazywa uczucia bohaterów
nazywa własne uczucia wywołane odbiorem tekstu
odczytuje fotografie
gromadzi skojarzenia wywołane fotografią
rozumie pojęcie: skutki pozytywne i negatywne
rozumie tekst popularnonaukowy
rozumie pojęcie: rozporządzenie
rozumie treść rozporządzenia
odczytuje informacje z mapy
poszukuje i gromadzi informacje na temat miejsc zagrożonych działalnością człowieka
analizuje przyczyny degradacji środowiska naturalnego
odczytuje dane z tabeli
Standard
Uczeń:
Czytanie
1) Odczytuje różne teksty kultury
a) źródła,
b) teksty literackie,
c) teksty użytkowe
d) proste teksty podręcznikowe,
a także publicystyczne i popularnonaukowe,
e) przedstawienia teatralne i
filmy,
2) Określa funkcje elementów
charakterystycznych dla danego
tekstu:
4) Odczytuje dane z :
a) tekstu źródłowego,
b) tabeli,
e) mapy,
oraz odpowiada na proste pytania
z nimi związane.
Rozumowanie
14
Tekstologia
▪ zna i stosuje pisownię wyrazów z ó, rz, ż, ch niewymiennym
▪ wyróżnia w tekście wyrazy z ó, rz, ż, ch niewymiennym
▪ zna pojęcia: liczebnik, liczebniki główne i porządkowe
▪ rozpoznaje w tekście liczebnik jako określenie rzeczownika
▪ rozróżnia liczebniki główne od porządkowych
▪ zapisuje liczebniki główne słowami
▪ łączy liczebniki z wyrazami określanymi
▪ poprawnie stosuje formy liczebników głównych i porządkowych
▪ łączy części wypowiedzi w logiczną całość
▪ układa zdania ze związkami wyrazowymi
▪ układa zdania deklarujące właściwą postawę w stosunku do przyrody
▪ redaguje wnioski
▪ redaguje notatkę w formie mapy mentalnej
▪ sporządza notatkę encyklopedyczną na dany temat
▪ uzupełnia schemat na podstawie tekstu i własnych
doświadczeń
▪ redaguje spójną wypowiedź w określonym celu i intencji
▪ redaguje wypowiedź w roli
▪ redaguje dalszy ciąg opowiadania
▪ redaguje dalszy ciąg wypowiedzi w roli
▪ redaguje list oficjalny
▪ redaguje pozdrowienia
▪ umiejscawia wydarzenia na osi czasu
▪ układa krzyżówkę ortograficzną
▪ rozwiązuje krzyżówki, rebusy, łamigłówki ortograficzne
▪ tworzy parafrazy słowotwórcze
wyrazów
Pisanie
1) Pisze na temat i zgodnie z
celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:
a) opowiadanie,
b) notatka,
c) kartka pocztowa,
d) list oficjalny.
2) Formułuje wypowiedzi ze świadomością celu.
▪ tworzy deklarację praw człowieka korzystającego z dóbr przyrody
▪ opracowuje zadania ochrony
środowiska naturalnego
▪ redaguje wypowiedź wyjaśniającą przysłowie
▪ redaguje odpowiedzi na pytania
metaforyczne
3) Buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo dostosowując
środki językowe i przestrzegając
norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych.
4) Przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli (przenosi na oś czasu).
wypowiedzi
b) wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą
c) pisze czytelnie.
15
„GDZIE STOPY NASZE…”
Materiał nauczania
Uczeń:
rozumie pojęcie: piktogram
porównuje obrazy poetyckie z własnymi wspomnieniami
układa historyjkę obrazkową tworzącą plan wydarzeń
tworzy piktogramy
opowiada o wspomnieniach z dzieciństwa
KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA
Kazimierz Wierzyński, Tego
mi trzeba, s.71-721
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
PODRĘCZNIK
Konstanty Ildefons Gałczyński, Kronika olsztyńska,
s.112-113
ZESZYT ĆWICZEŃ
Podróże w dawnych czasach, s. 64; Jak korzystać ze
słowników? s.17-19
PODRĘCZNIK
Andrzej Perepeczko, Wycieczka, s.114-120
Poziom A ▪ zna pojęcie: wyraz bliskoznaczny/ synonim
▪
▪
▪
▪
▪
Poziom B ▪ odczytuje przysłowia i powiedzenia
Poziom C ▪ korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych
▪ umiejscawia dane na osi czasu
▪ uzupełnia tekst wyrazami we właściwej formie gramatycznej
Poziom D ▪ redaguje opis miejsca z zachowaniem trójdzielnej kompozycji
Poziom B ▪ określa elementy świata przedstawionego
▪ odczytuje mapę turystyczną
Poziom C ▪ planuje etapy podróży z wykorzystaniem mapy turystycznej
Poziom D ▪ redaguje dalszy ciąg opowiadania z dialogiem
PODRĘCZNIK:
Poziom B ▪ określa funkcję powtórzeń w wierszu
Ludmiła Marjańska, Słońce –
▪ nazywa własne emocje i uczucia
gorąca gwiazda, s.120-121
▪ wyodrębnia elementy poetyckiego obrazu
▪ określa temat utworu
Poziom C ▪ uzupełnia schemat wnioskami z analizy utworu
PODRĘCZNIK
Poziom A ▪ zna pojęcia: anegdota, dialekt
Stanisław Stolarczyk, Kapłan
▪ rozumie pojecie: język ogólnopolski
- turysta, s.121-125; ZEPoziom B ▪ dostrzega humor w utworze
SZYT ĆWICZEŃ
▪ rozpoznaje region na podstawie słownictwa
Rozwiązujemy krzyżówki,
Poziom C ▪ układa plan wydarzeń
s.20-22
▪ przekształca wypowiedź gwarową na język ogólnopolski
▪ sporządza słownik anegdot, słów i wyrażeń, miejsc i ludzi związanych z kulturą regionu
▪ rozwiązuje łamigłówki
Poziom D ▪ redaguje stronę do przewodnika turystycznego
PODRĘCZNIK:
Poziom B ▪ wyodrębnia elementy obrazu poetyckiego
Anna Kamieńska, Widok z
▪ rozpoznaje uosobienie
gór, s.126-127
▪ określa nastrój utworu
Poziom C ▪ analizuje przenośnię, tworząc skojarzenia
Poziom D ▪ redaguje wypowiedź na podany temat
Uczeń:
medialna: przygotowuje się do odróżniania
fikcji od rzeczywistości
w przekazach medialnych
medialna: kształci
umiejętność samodzielnego korzystania
ze słowników
Edukacja prozdrowotna: organizuje czynne
spędzanie wolnego
czasu
Edukacja regionalna –
dziedzictwo kulturowe
w regionie:
zna język, gwarę i
nazewnictwo regionalne
Edukacja prozdrowotna: analizuje swój stan
emocjonalny
16
PODRĘCZNIK
J. Strąkowski, Ja mam tylko
jeden świat, s.128-130
PODRĘCZNIK
Czasownik, s.131-135
ZESZYT ĆWICZEŃ
Czasowniki dokonane i
niedokonane, odmiana,
s.117-136
Poziom B
▪
▪
▪
▪
określa okoliczności wykonywania piosenek turystycznych
nadaje tytuł piosence
określa temat poszczególnych zwrotek
odczytuje komiks
Poziom D
Poziom B
▪
▪
▪
▪
▪
Poziom C
▪
▪
▪
redaguje tekst piosenki
redaguje opis wynalazku
zna pojęcia: czasownik dokonany, czasownik niedokonany
zna pojęcie: forma prosta i złożona czasu przyszłego
rozumie różnicę znaczeniową i gramatyczną między czasownikami dokonanymi i niedokonanymi
rozpoznaje czasowniki w tekście
rozpoznaje nadawców wypowiedzi
poprawnie stosuje formy czasu teraźniejszego i formy rodzaju
męskoosobowego i niemęskoosobowego w czasie przeszłym i
przyszłym czasowników
określa formę gramatyczną czasowników
zna zasady pisowni cząstek: -bym, -byś, -by...
odczytuje plan miasta
poprawnie stosuje formy trybu orzekającego, przypuszczającego
(warunkowego) i rozkazującego czasownika
poprawnie zapisuje cząstki: -bym, -byś, -by...
uzupełnia tekst odpowiednimi formami czasownika w trybie przypuszczającym
rozumie pojęcie: projekt
odczytuje znaki informacyjne
odczytuje komiks
opracowuje metodą projektu program zawodów sportowych
redaguje hasło
redaguje notatkę do kroniki szkolnej
zna zasady pisowni ó, u, rz, ż, ch w zakończeniach wyrazów
gromadzi skojarzenia
uzasadnia pisownię wyrazów
rozwiązuje krzyżówki i łamigłówki ortograficzne
tworzy opowieść, kontynuując wypowiedź poprzednika
Poziom A
ZESZYT ĆWICZEŃ
Poziom A
Pisownia cząstki –bym, -byś, Poziom B
-by…, s. 181-185;
Poziom C
Czasownik – sprawdź siebie,
s. 137-138
PODRĘCZNIK
Bieg na orientację, s.136137; PODRĘCZNIK
Bieg harcerski, s.138-143
PODRĘCZNIK
Pisownia „ó”, „u”, „rz”, „ż”,
„ch” w zakończeniach wyrazów, s.144-145; ZESZYT
ĆWICZEŃ
Pisownia „u”, „ó”, „rz”, „ż”,
„ch” w zakończeniach wyrazów, s.167-174
PODRĘCZNIK
Maciej Wojtyszko, Fumy,
s.146-147
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Poziom A
Poziom B
Poziom C
▪ rozumie pojęcie: typ postaci
▪ przyporządkowuje typom postaci charakterystyczne cechy
▪ redaguje notatkę o bohaterach z uwzględnieniem podanego
porządku
Poziom D
▪ tworzy nazwy typów podróżników na podstawie listy ich cech
charakterystycznych
▪ zna pojęcie: legenda mapy, logo
▪ odczytuje mapę
▪ określa źródło humoru w tekście
▪ układa trasę wycieczki na podstawie mapy
▪ stosuje poprawna pisownię nazw własnych
▪ opracowuje logo
▪ redaguje hasła reklamowe
▪ redaguje dialog odzwierciedlający symulowaną sytuację
PODRĘCZNIK:
Poziom A
Zofia Beszczyńska, Podróże, Poziom B
s.148-149
Poziom C
Poziom D
Edukacja prozdrowotna: rozróżnia czynniki
wpływające pozytywnie
i negatywnie na zdrowie i rozwój
Edukacja prozdrowotna: dba o swoje zdrowie, racjonalnie organizuje czas wolny
Edukacja prozdrowotna: poszukuje wzorów
do naśladowania i
autorytetów
Edukacja regionalna –
dziedzictwo kulturowe
w regionie: poznaje
elementy topografii
regionu
17
PODRĘCZNIK
Przysłówek, s.150-151
ZESZYT ĆWICZEŃ
Przysłówek, s.139-143;
Pisownia „nie” z częściami
mowy s.153-157
PODRĘCZNIK
Tove Jansson, Samotna
wyprawa, s.152-154;
ZESZYT ĆWICZEŃ:
Jak napisać kartkę z podróży?, s.40-42
PODRĘCZNIK:
A. i Cz. Centkiewiczowie,
Polarnicy, s.155-157; ZESZYT ĆWICZEŃ:
Jak napisać kartkę z telegram?, s.43-46
PODRĘCZNIK
Juliusz Verne, Początek
wielkiej przygody, s.158161
Poziom A ▪
▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
▪
▪
Poziom D ▪
Poziom A ▪
Poziom B ▪
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Poziom A ▪
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
PODRĘCZNIK
Jan Parandowski, Tułaczka
Odyseusza, s.162-172
Poziom B
ZESZYT ĆWICZEŃ
Jak przygotować się do
Poziom C
konkursu na najlepszego
opowiadacza? s.47-49
Poziom D
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
PODRĘCZNIK
Poziom B ▪
Józef Ratajczak, Droga za
▪
progiem s.173-174
Poziom D ▪
PODRĘCZNIK
Poziom A ▪
Utrwalenie wiadomości o
▪
częściach mowy, s.174-176 Poziom B ▪
ZESZYT ĆWICZEŃ
Gra Gramatyczne warcaby Poziom C ▪
▪
PODRĘCZNIK
Selma Lagerlöf, Cudowna
podróż, s.177-179
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
▪
Poziom D ▪
zna pojęcie: przysłówek
zna zasady pisowni nie z przysłówkami
wyróżnia w tekście przysłówki
określa funkcję przysłówka jako określenia czasownika
tworzy przysłówki odprzymiotnikowe
tworzy formy stopnia wyższego i najwyższego przysłówków
poprawnie zapisuje nie z przysłówkami
redaguje dialog
zna pojęcia: nadawca, adresat
określa adresata, nadawcę oraz miejsce i cel wysłania kartki z
podróży
uzupełnia schemat informacjami z tekstu
uzupełnia schemat drzewka decyzyjnego
redaguje kartkę pocztową
zna pojecie: dziennik
zna pojecie: telegram
określa cechy dziennika
wyróżnia w tekście najważniejsze informacje
określa medium informacji na podstawie ilustracji
uzupełnia schemat cechami wspólnymi i różnymi dla obu
tekstów
uzupełnia blankiet telegramu
redaguje tekst telegramu
zna środki transportu XIX i XX wieku
udziela odpowiedzi na pytania dotyczące tekstu
sporządza listę przedmiotów niezbędnych w podróży
charakteryzuje postać literacką
redaguje kartkę z dziennika podróży w roli bohatera
zna metody rozbudzenia zainteresowania u słuchaczy opowiadania
określa temat opowiadania
wyróżnia punkt kulminacyjny opowiadania
redaguje ramowy i szczegółowy plan wydarzeń
opowiada według planu, zaznaczając punkt kulminacyjny
ocenia opowiadanie ustne
redaguje list/ rozmowę/ fragment pamiętnika w roli bohatera
określa adresata wypowiedzi lirycznej
odczytuje przenośnię
redaguje wypowiedź z wykorzystaniem podanych zwrotów
zna pojęcia: sylaba akcentowana
zna zasady akcentowania w języku polskim
czyta głośno, wyraźnie, płynnie, z poprawnym akcentem wyrazowym i zdaniowym w roli prezentera telewizyjnego
uzupełnia schemat informacjami o częściach mowy
podaje przykłady wyrazów akcentowanych na trzecią i czwartą
sylabę od końca
zna przysłowia i powiedzenia związane z podróżą
nadaje tytuł tekstowi
wyjaśnia przenośnię
wyróżnia czasowniki w tekście
określa formy gramatyczne czasowników
Wychowanie do życia
w rodzinie: podtrzymuje więzy rodzinne i
koleżeńskie
medialna: kształci
nawyki kulturalnego
obcowania z książką i
innymi nośnikami
informacji
medialna: posługuje
się różnymi formami
komunikatów medialnych w procesie
komunikowania
medialna: sprawnie,
poprawnie czyta
18
Treści
Wymagania
kształPoziom podstawowy
cenia
Uczeń:
Odbiór ▪ porównuje obrazy poetyckie z własnymi wspotekmnieniami
stów
▪ nazywa własne emocje i uczucia
kultury ▪ wyodrębnia elementy poetyckiego obrazu
▪ określa temat utworu
▪ rozpoznaje uosobienie
▪ analizuje przenośnię, tworząc skojarzenia
▪ określa nastrój utworu
▪ określa adresata wypowiedzi lirycznej
▪ określa elementy świata przedstawionego
▪ określa temat opowiadania
▪ wyróżnia punkt kulminacyjny opowiadania
▪ przyporządkowuje typom postaci charakterystyczne cechy
▪ dostrzega humor w utworze
▪ zna pojęcia: anegdota
▪ odczytuje komiks
▪ zna pojęcia: nadawca, adresat
▪ określa adresata, nadawcę oraz miejsce i cel
wysłania kartki z podróży
▪ zna pojęcie: dziennik
▪ wyróżnia w tekście najważniejsze informacje
▪ określa medium informacji na podstawie ilustracji
▪ zna pojęcie: telegram
▪ odczytuje mapę turystyczną
▪ odczytuje plan miasta
▪ zna pojęcie: legenda mapy, logo
▪ odczytuje przysłowia i powiedzenia
▪ odczytuje znaki informacyjne
▪ rozumie pojęcie: piktogram
▪ rozumie pojęcie: projekt
▪
▪
▪
▪
Standard
Uczeń:
Uczeń:
określa funkcję powtórzeń w Czytanie
wierszu
odczytuje przenośnię
a) źródła,
określa źródło humoru w
tekście
określa cechy dziennika
c) użytkowe,
d) proste teksty podręcznikowe, a także
publicystyczne i popularnonaukowe,
e) przekazy ikoniczne.
Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne,
dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa
sensy przenośne.
2) Określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu:
3) Rozumie znaczenie podstawowych
symboli występujących w instrukcjach i
opisach:
a) map,
b) planów.
4) Odczytuje dane z
a) tabeli,
b) planu,
c) mapy,
oraz odpowiada na proste pytania z nimi
związane.
Rozumowanie
1) Posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń:
b) porządkuje wydarzenia w kolejności
chronologicznej
1) Wskazuje źródła informacji, posługuje
się nimi.
19
Tekstologia
▪ rozpoznaje region na pod▪ zna pojęcie: wyraz bliskoznaczny/ synonim
stawie słownictwa
▪ korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych
▪ przekształca wypowiedź
▪ uzupełnia tekst wyrazami we właściwej formie
gramatycznej
gwarową na język ogólno▪ zna pojęcie: dialekt
polski
▪ podaje przykłady wyrazów
▪ rozumie pojecie: język ogólnopolski
▪ rozpoznaje czasowniki w tekście
akcentowanych na trzecią i
czwartą sylabę od końca
▪ zna pojęcia: czasownik dokonany, czasownik
niedokonany
▪ zna pojęcie: forma prosta i złożona czasu przyszłego
▪ rozumie różnicę znaczeniową i gramatyczną
między czasownikami dokonanymi i niedokonanymi
▪ poprawnie stosuje formy czasu teraźniejszego i
formy rodzaju czasowników
▪ określa formy gramatyczne czasowników
▪ zna i stosuje zasady pisowni cząstek: -bym, -byś,
-by...
▪ poprawnie stosuje formy trybu orzekającego,
przypuszczającego (warunkowego) i rozkazującego czasownika
▪ zna i stosuje zasady pisowni ó, u, rz, ż, ch w
zakończeniach wyrazów
▪ uzasadnia pisownię wyrazów
▪ zna pojęcie: przysłówek
▪ wyróżnia w tekście przysłówki
▪ określa funkcję przysłówka jako określenia czasownika
▪ tworzy przysłówki odprzymiotnikowe
▪ tworzy formy stopnia wyższego i najwyższego
przysłówków
▪ zna i stosuje zasady pisowni nie z przysłówkami
▪ zna pojęcia: sylaba akcentowana
▪ zna i stosuje zasady akcentowania w języku
polskim
Pisanie
1) Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:
a) opis, postaci rzeczywistej i literackiej,
b) notatka w formie planu, tabeli,
c) kartka pocztowa,
d) list prywatny,
g) telegram.
2) Formułuje wypowiedzi ze świadomością
celu
a) pyta i odpowiada.
3) Buduje tekst poprawny kompozycyjnie,
celowo dostosowując środki językowe i
przestrzegając norm gramatycznych,
ortograficznych i interpunkcyjnych,
a) przenosi informacje na oś czasu.
4) dba o układ graficzny, czytelność i
estetykę zapisu:
a) dostosowuje zapis do formy wypowiedzi
b) wyróżnia części tekstu zgodnie z jego
strukturą
c) pisze czytelnie.
Rozumowanie
chronologicznej
20
▪ czyta głośno, wyraźnie, płynnie, z poprawnym
akcentem wyrazowym i zdaniowym
▪ opowiada według planu, zaznaczając punkt kulminacyjny
▪ redaguje wypowiedź na podany temat
▪ tworzy opowieść, kontynuując wypowiedź poprzednika
▪ redaguje opis miejsca z zachowaniem trójdzielnej
kompozycji
▪ redaguje ramowy i szczegółowy plan wydarzeń
▪ redaguje dalszy ciąg opowiadania z dialogiem
▪ charakteryzuje postać literacką
▪ redaguje stronę do przewodnika turystycznego
▪ układa trasę wycieczki na podstawie mapy
▪ redaguje kartkę pocztową
▪ redaguje opis wynalazku
▪ redaguje notatkę do kroniki szkolnej
▪ redaguje dialog
▪ uzupełnia schemat cechami wspólnymi i różnymi
dla obu tekstów
▪ uzupełnia blankiet telegramu
▪ redaguje tekst telegramu
▪ redaguje kartkę z dziennika podróży, pamiętnika
w roli bohatera
▪ redaguje list
▪ redaguje wypowiedź z wykorzystaniem podanych
zwrotów
▪ redaguje hasło
▪ umiejscawia dane na osi czasu
21
ŚWIAT LUDZKICH SPRAW
Materiał nauczania
KSIĄŻKA DLA
NAUCZYCIELA
Lekcja wprowadzająca, s. 7274
PODRĘCZNIK
Anna Kamieńska, Są takie
wyspy, s. 181183
PODRĘCZNIK
Zbigniew Herbert, Pudełko
zwane wyobraźnią, s.
184-185
PODRĘCZNIK
zadania, s.186187
PODRĘCZNIK
Julian Tuwim,
Gorące mleko,
s. 188-189
PODRĘCZNIK
Ksenia Bagniewska,
Kapsel - bratem, s. 189-193
Uczeń:
Poziom B ▪ czyta artykuły prasowe techniką szybkiego czytania
▪ określa problematykę artykułów prasowych
▪ definiuje problem
Uczeń:
Edukacja czytelnicza i medialna: sprawnie, szybko czyta
Edukacja prozdrowotna:
poznaje siebie, określa swój
system wartości
Poziom C ▪
▪
Poziom D ▪
▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
▪
▪
Poziom B ▪
▪
▪
▪
grupuje problematykę według określonego przez siebie schematu
uzupełnia schemat drzewka decyzyjnego, analizy przypadków
tworzy własna piramidę wartości
uzasadnia własne zdanie
udziela precyzyjnej odpowiedzi na postawione pytania
uzupełnia wypowiedź
projektuje mapę i legendę mapy
redaguje notatkę w dowolnej formie
redaguje program naprawy świata
formułuje i hierarchizuje postulaty
odczytuje fotografię
określa intencję nadawcy komunikatu
wyjaśnia przenośnię
określa funkcję onomatopei
Edukacja czytelnicza i medialna: analizuje komunikaty
medialne. Poznaje formy i
środki wyrazu komunikatów
Poziom C ▪
▪
Poziom D ▪
▪
Poziom B ▪
▪
▪
▪
podejmuje próbę tworzenia dodatkowych strof wiersza
współtworzy opowiadanie fantastyczne
opowiada historię fantastyczną
redaguje instrukcję obsługi przedmiotu
nazywa uczucia i przeżycia
określa swój nastrój
odczytuje uczucia postaci z fotografii
określa tematykę fotografii
poznaje siebie, dostrzega
cechy indywidualne własne i
najbliższych osób
Poziom C ▪ uzupełnia tabele informacjami o nadawcy wypowiedzi, jego przeżyciach, odczuciach i ich przyczynach
▪ przewiduje pozytywne i negatywne skutki prawdopodobnych
rozwiązań problemów
Poziom D ▪ redaguje komentarz
Poziom B ▪ identyfikuje bohatera lirycznego
▪ określa nastrój wiersza
▪ opisuje sytuację liryczną
▪ nazywa środki artystyczne
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
rozbudowuje obraz poetycki skojarzeniami
redaguje wypowiedź wyrażającą uczucia i przeżycia
rozumie pojęcia: cechy osobowości, cechy charakteru
nazywa uczucia i stany emocjonalne bohaterów
wyjaśnia związki wyrazowe
wyjaśnia przyczyny prezentowanych postaw, uzupełniając schemat
Poziom D ▪ redaguje prezentację postaci w roli bohatera
▪
▪
▪
▪
▪
Poziom C ▪
rozpoznaje swoje mocne i
słabe strony
Edukacja czytelnicza i medialna: czyta w celu przeżycia
emocjonalnego
dostrzega cechy indywidualne
postaci rzeczywistych i fikcyjnych
22
PODRĘCZNIK
Podział wypowiedzeń, s.
194-195; ZESZYT CWICZEŃ Podział
wypowiedzeń,
s.70-73
PODRĘCZNIK
Kazimierz
Wierzyński,
Rzecz wstydliwa s. 196-197;
ZESZYT ĆWICZEŃ Jak
wypełnić ankietę?, s.50
PODRĘCZNIK
Anna Kamieńska, Dom, s.
197-201
PODRĘCZNIK
Hanna Januszewska, Lwy,
s. 202-203
PODRĘCZNIK
Eric Knight,
Ważna rozmowa s. 203-208
PODRĘCZNIK
Maria Ewa
Letki, Mam na
imię Krzysztof,
s. 208-215
Poziom A ▪
▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
▪
▪
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
▪
zna pojęcie: orzeczenie
zna terminy: wypowiedzenie, zdanie, równoważnik zdania
określa nadawcę, adresata i intencję wypowiedzi
rozróżnia rodzaje wypowiedzeń ze względu na cel, zabarwienie
uczuciowe, obecność orzeczenia
uzupełnia wypowiedź zdaniami utworzonymi z rozsypanki wyrazowej
redaguje list z zastosowaniem różnego rodzaju wypowiedzeń
redaguje opis krajobrazu
redaguje dialog
zna pojęcie: ankieta
konkretyzuje podmiot liryczny i adresata wypowiedzi
wyjaśnia związki frazeologiczne
wypełnia ankietę
opisuje fikcyjną książkę
redaguje opowiadanie ze szczęśliwym zakończeniem
Poziom A ▪ zna nazwy pokrewieństwa
Poziom B ▪ określa pokrewieństwo bohaterów literackich
▪ wyróżnia słownictwo oddziałujące na zmysł słuchu
Poziom C ▪ uzupełnia schemat dotyczący treści utworu
Poziom D ▪ opowiada o swojej rodzinie
▪ redaguje rozmowę
Poziom A ▪ rozumie pojęcie: symbol
Poziom B ▪ określa potrzeby, przeżycia podmiotu lirycznego
▪ określa przeżycia
▪ odczytuje symbolikę wiersza
Poziom D ▪ redaguje rady
▪ opowiada o swoich negatywnych emocjach
Poziom B ▪ określa rolę zwierzęcia w życiu człowieka
▪ wyjaśnia przenośny sens wypowiedzi bohatera
Poziom C ▪ umieszcza na osi czasu wydarzenia akcji i przedakcji (bez znajomości terminologii)
Poziom D ▪ redaguje charakterystykę postaci literackiej według podanego
planu
▪ prezentuje postać rzeczywistą
Poziom A ▪ rozumie pojęcie: relacja (sprawozdanie)
Poziom B ▪ wybiera z opowiadania żądane fragmenty
Poziom C ▪ charakteryzuje bohaterów odpowiadając na pytania
Poziom D ▪ ocenia postawy bohaterów
▪ relacjonuje wydarzenia w roli bohatera literackiego
▪ projektuje udogodnienia dla osób niepełnosprawnych
Poziom B ▪ charakteryzuje bohatera lirycznego
▪ określa funkcje powtórzeń i mowy niezależnej (bez znajomości
terminu)
▪ wyjaśnia sens przenośni
▪ wyróżnia części kompozycyjne wiersza
Poziom C ▪ gromadzi skojarzenia tworząc mapę mentalną
Poziom D ▪ redaguje list
▪ redaguje plan działania
Edukacja czytelnicza i medialna: rozróżnia komunikaty
informacyjne od perswazyjnych
Edukacja czytelnicza i medialna: rozróżnia komunikaty
medialne
Wychowanie do życia w rodzinie: określa swoje miejsce
w rodzinie
kształtuje właściwy stosunek
do swoich negatywnych i
pozytywnych emocji
docenia rolę zwierzęcia w
życiu człowieka
dostrzega problemy i potrzeby
osób niepełnosprawnych i
przewlekle chorych
23
PODRĘCZNIK
Grzegorz
Kasdepke, Pan
Wredzik, s.
217-219
PODRĘCZNIK
Wypowiedzenie pojedyncze
i złożone, s.
220-221
ZESZYT ĆWICZEŃ Wypowiedzenie
pojedyncze i
złożone, s. 7475
PODRĘCZNIK
Jan Parandowski, Syzyf, s.
222-225
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
PODRĘCZNIK
Ignacy Krasicki, Mysz i kot;
Czapla; ryby i
rak; Wilczki;
Lew pokorny;
Kruk i lis, s.
225-229
PODRĘCZNIK
Wanda Markowska, Puszka Pandory, s.
229-231
PODRĘCZNIK
Pisownia wyrazów z „rz”, „ż”,
„ch”, „h” – inne
reguły, s. 232233
ZESZYT
ĆWICZEŃ
Pisownia wyrazów z „rz”, „ż”,
„ch”, „h” – inne
reguły, s. 186192
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
zna pojęcie: tolerancja
określa postawę człowieka tolerancyjnego i nietolerancyjnego
określa przyczyny i skutki nietolerancji
podaje przykłady nietolerancji na podstawie własnych obserwacji
▪ redaguje dialog między postaciami fikcyjnymi
▪ zna terminy: zdanie pojedyncze, zdanie złożone
▪ zna spójniki przed którymi stawia się przecinek i przed którymi
nie stawia się przecinka
▪ przekształca zdania pojedyncze w zdania złożone i odwrotnie
▪ stosuje odpowiednie spójniki łącząc zdania pojedyncze w złożone
▪ poprawnie stosuje interpunkcję w zdaniu złożonym
▪ redaguje list zdaniami złożonymi
▪
▪
▪
▪
rozumie pojęcia: obrońca, oskarżyciel, oskarżony
zna frazeologizm syzyfowa praca
nazywa cechy charakteru i usposobienia bohatera literackiego
wyjaśnia dosłowne i przenośne znaczenie frazeologizmu syzyfowa praca
▪ uzupełnia akt oskarżenia, mowę obrońcy
▪ redaguje scenariusz programu telewizyjnego
▪ redaguje artykuł prasowy/relację/list
▪ redaguje relację w roli dziennikarza
▪ zna pojęcie: bajka
▪ określa adresata tekstu literackiego
▪ określa funkcje bajek
▪ przyporządkowuje ludzkie cechy postaciom bajkowym
▪ wyróżnia wypowiedzenia określające cechy gatunkowe bajki
▪ wyróżnia pouczenia w bajkach
▪ uzupełnia tabelę dotyczącą treści utworu
▪ układa bajkę
▪ tworzy komiks
▪ zna frazeologizm puszka Pandory
▪ wyróżnia wypowiedzi prawdziwe o utworze
▪ wyjaśnia intrygę
▪ uzupełnia tabelę, porównując obrazy świata przedstawionego
▪ redaguje opis przedmiotu
▪ redaguje inne zakończenie mitu
▪ zna zasady pisowni wyrazów z rz, ż, ch, h
▪ rozumie przysłowia ludowe
▪ korzystając z wzoru, wyjaśnia pisownię wyrazów z rz, ż, ch, h
▪ grupuje wyrazy według reguł ortograficznych
▪ układa diagram, rebus, krzyżówkę ortograficzną
▪ układa opowiadanie, wykorzystując wyrazy z trudnościami
ortograficznymi
▪
▪
▪
▪
Edukacja patriotyczna i obywatelska: rozumie znaczenie tolerancji
w budowaniu demokratycznego
państwa
Edukacja czytelnicza i medialna:
posługuje się różnymi formami
komunikatów medialnych w procesie komunikowania
projektuje komunikaty medialne
rozróżnia komunikaty informacyjne
od perswazyjnych
odróżnia fikcję od rzeczywistości
Edukacja regionalna – dziedzictwo
kulturowe w regionie: kształtuje
swoją tożsamość narodową w
aspekcie tożsamości regionalnej
24
PODRĘCZNIK
Mark Twain,
Bójka, s. 234237
PODRĘCZNIK
Wanda Markowska, Która
najpiękniejsza?
s. 238-240
ZESZYT ĆWICZEŃ
SCHEMAT 15
PODRĘCZNIK
Zdjęcia, s. 240
Poziom A
Poziom B
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
PODRĘCZNIK
Wanda Markowska, Prometeusz, s.
241-245
Poziom A
Poziom B
Poziom C
PODRĘCZNIK
Stefania. M.
Posadzowa,
Stopka Królowej Jadwigi, s.
246-248
Poziom A
Poziom B
PODRĘCZNIK
zadania, s. 248
Poziom D
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
PODRĘCZNIK
Niespodzianka,
s. 249-250
ZESZYT ĆWICZEŃ Gra
Mitologiczne
podróże
Poziom C
Poziom D
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
rozumie pojęcie: konflikt
nazywa konflikty, określa ich przyczyny
analizuje postępowanie bohaterów
opowiada o zdarzeniu w roli obserwatora lub uczestnika
prezentuje bohaterów literackich, podkreślając różnice między
nimi
▪ rozumie pojęcie: punkt kulminacyjny
▪ zna frazeologizmy: jabłko niezgody, kość niezgody
▪ wyjaśnia przenośne znaczenie związków frazeologicznych
▪ rozważa decyzję na drzewku decyzyjnym
▪ redaguje plan szczegółowy wydarzeń
▪ relacjonuje wydarzenia z różnych punktów widzenia
Edukacja prozdrowotna: kształtuje
właściwy stosunek do własnych
pozytywnych i negatywnych emocji
rozumie pojęcia: kataklizm, katastrofa, terror
odczytuje fotografie
określa źródła ludzkich nieszczęść
poszukuje sposobów unikania tragedii metodą analizy przypadku
▪ opisuje sytuację przedstawiona na fotografii
▪ nadaje tytuły zdjęciom
▪ rozumie pojęcia: dobroczyńca, altruista
▪ selekcjonuje informacje dotyczące bohatera literackiego
▪ układa mowę oskarżycielską i mowę pochwalną, korzystając z
poleceń pomocniczych
▪ redaguje notatkę encyklopedyczną o bohaterze mitologicznym
▪ nadaje tytuły ilustracjom tworząc plan ramowy
▪ redaguje plan szczegółowy
▪ prezentuje postacie rzeczywiste
▪ zna pojęcie: legenda
▪ określa elementy świat przedstawionego
▪ porównuje informacje z legendy i hasła encyklopedycznego
▪ opisuje sposób przedstawienia postaci
▪ opowiada legendę z własnego regionu
▪ uzasadnia twierdzenie
Edukacja prozdrowotna: poznaje
przyczyny i skutki zagrożeń cywilizacyjnych
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪ zna pojęcia: mit, mitologia
▪ podaje przykłady związków wyrazowych i przysłów pochodzenia mitologicznego
▪ określa tematykę mitów
▪ określa przyczyny powstania mitów
▪ wyróżnia elementy fantastyczne w mitach
▪ odpowiada na pytania dotyczące mitów
▪ korzysta ze słownika mitów i tradycji kultury
▪ redaguje pytania otwarte na temat mitów
▪ zna pojęcie: heros
▪ rozumie frazeologizmy pochodzenia mitologicznego
▪ dzieli bohaterów mitologicznych na bogów, herosów i ludzi
uzupełniając tabelę
▪ opisuje losy bohatera literackiego / rzeczywistego
przestrzega reguł obowiązujących
w kontaktach międzyludzkich
Edukacja prozdrowotna: analizuje
prawa i obowiązki, zasady i reguły
postępowania
porównuje komunikaty medialne
kulturowe w regionie: zna elementy
kultury regionu
korzysta ze zbiorów i warsztatu
informacyjnego biblioteki szkolnej
odczytuje znaki i kody dosłowne i
kontekstowe
25
Treści
Wymagania
kształcePoziom podstawowy
nia
Uczeń:
Odbiór ▪ wyróżnia części kompozycyjne wiersza
tekstów ▪ konkretyzuje podmiot liryczny i adresata wypowiedzi
kultury ▪ identyfikuje bohatera lirycznego
▪ określa nastrój wiersza
▪ opisuje sytuację liryczną
▪ nazywa środki artystyczne
▪ wyróżnia słownictwo oddziałujące na zmysł słuchu
▪ rozumie pojęcie: symbol
▪ zna pojęcia: bajka,: legenda
▪ przyporządkowuje ludzkie cechy postaciom bajkowym
▪ wyróżnia wypowiedzenia określające cechy gatunkowe bajki
▪ wyróżnia pouczenia w bajkach
▪ zna pojęcia: mit, mitologia
▪ określa tematykę mitów
▪ rozumie frazeologizmy pochodzenia mitologicznego
▪ dzieli bohaterów mitologicznych na bogów, herosów
i ludzi
▪ wyróżnia elementy fantastyczne w mitach
▪ określa elementy świat przedstawionego
▪ wybiera z opowiadania żądane fragmenty
▪ określa nadawcę i adresata wypowiedzi
▪ rozumie pojęcie: punkt kulminacyjny
▪ rozumie pojęcie: konflikt
▪ nazywa konflikty, określa ich przyczyny
▪ rozumie pojęcia: obrońca, oskarżyciel, oskarżony
▪ rozumie pojęcia: kataklizm, katastrofa, terror
▪ określa pokrewieństwo bohaterów literackich
▪ analizuje postępowanie bohaterów
▪ nazywa uczucia i przeżycia
▪ rozumie pojęcia: cechy osobowości, cechy charakteru
▪ nazywa cechy charakteru i usposobienia bohatera
literackiego
▪ rozumie pojęcia: dobroczyńca, altruista
▪ selekcjonuje informacje dotyczące bohatera literackiego
▪ ocenia postawy bohaterów
▪ podaje przykłady nietolerancji na podstawie własnych obserwacji
▪ wyjaśnia związki wyrazowe
▪ określa problematykę artykułów prasowych
▪ odczytuje fotografię
▪ odczytuje uczucia postaci z fotografii
▪ opisuje sytuację przedstawioną na fotografii
▪ rozumie przysłowia ludowe
▪ rozumie pojęcie: relacja (sprawozdanie)
▪ zna pojęcie: ankieta
Uczeń:
▪ określa potrzeby, przeżycia
podmiotu lirycznego
▪ wyjaśnia przenośnię
▪ określa funkcję onomatopei
▪ odczytuje symbolikę wiersza
▪ określa funkcje powtórzeń
▪ określa funkcje bajek
▪ podaje przykłady związków
wyrazowych i przysłów pochodzenia mitologicznego
▪ określa przyczyny powstania
mitów
▪ porównuje informacje z
legendy i hasła encyklopedycznego
▪ określa intencję wypowiedzi
▪ definiuje problem
▪ wyjaśnia intrygę
▪ grupuje problematykę według określonego przez siebie schematu
▪ przewiduje pozytywne i
negatywne skutki prawdopodobnych rozwiązań problemów
▪ nazywa stany emocjonalne
▪ wyjaśnia przenośny sens
wypowiedzi bohatera
▪ określa postawę człowieka
tolerancyjnego i nietolerancyjnego
▪ określa przyczyny i skutki
nietolerancji
▪ określa tematykę fotografii
Standard
Uczeń:
Czytanie
1) Odczytuje różne teksty kultury:
a) źródła,
c) użytkowe,
d) proste teksty podręcznikowe, a
także publicystyczne i popularnonaukowe,
Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne.
3) Odczytuje dane z
a) tabeli,
b) wykresu,.
oraz odpowiada na proste pytania z
nimi związane.
Rozumowanie
1) Posługuje się kategoriami czasu i
przestrzeni w celu porządkowania
wydarzeń:
a)sytuuje je w przestrzeni,
b)porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej.
3)Dostrzega prawidłowości.
1) wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi.
26
Tekstologia
▪ określa rolę zwierzęcia w życiu człowieka
▪ zna i stosuje zasady pisowni wyrazów z rz, ż, ch, h
▪ korzystając z wzoru wyjaśnia pisownię wyrazów z
rz, ż, ch, h
▪ grupuje wyrazy według reguł ortograficznych
▪ zna pojęcie: orzeczenie, wypowiedzenie, zdanie,
zdanie pojedyncze, zdanie złożone, równoważnik
zdania
▪ rozróżnia rodzaje wypowiedzeń ze względu na cel,
zabarwienie uczuciowe, obecność orzeczenia
▪ uzupełnia wypowiedź zdaniami utworzonymi z
rozsypanki wyrazowej
▪ przekształca zdania pojedyncze w zdania złożone i
odwrotnie
▪ zna spójniki przed którymi stawia się przecinek i
przed którymi nie stawia się przecinka
▪ stosuje odpowiednie spójniki łącząc zdania pojedyncze w złożone
▪ zna i stosuje zasady interpunkcji w zdaniu złożonym
▪ zna nazwy pokrewieństwa
▪ zna frazeologizm puszka Pandory, syzyfowa praca,
jabłko niezgody, kość niezgody
▪ wyjaśnia dosłowne i przenośne znaczenie frazeologizmów
Pisanie
1) Pisze na temat i zgodnie z celem,
posługując się następującymi formami wypowiedzi:
a) opowiadanie,
b) opis,
c) notatka w formie planu, tabeli,
d) list prywatny.
2) Formułuje wypowiedzi ze świadomością celu:
a) pyta i odpowiada,
b) potwierdza i zaprzecza ,
c) współczuje,
d) wątpi.
3) Buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo dostosowując środki
językowe i przestrzegając norm
gramatycznych, ortograficznych i
interpunkcyjnych,
4) Przedstawia w postaci graficznej
dane zapisane w tabeli (przenosi na
oś czasu).
5) Dba o układ graficzny, czytelność
i estetykę zapisu:
wypowiedzi,
b) wyróżnia części tekstu zgodnie z
jego strukturą,
c) pisze czytelnie.
Rozumowanie
1) Posługuje się kategoriami czasu i
przestrzeni w celu porządkowania
wydarzeń:
b)porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej.
wydarzeń i zjawisk..
a)domyśla się przyczyn, przewiduje
skutki wydarzeń bliskich życiu i
swoim doświadczeniom
3) Określa znaczenie osiągnięć
człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego.
27
▪ uzupełnia wypowiedź
▪ rozbudowuje obraz poetycki skojarzeniami
▪ udziela precyzyjnej odpowiedzi na postawione
pytania
▪ gromadzi skojarzenia, tworząc mapę mentalną
▪ uzupełnia schemat dotyczący treści utworu
▪ uzupełnia tabele informacjami o nadawcy wypowiedzi, jego przeżyciach, odczuciach i ich przyczynach
▪ uzupełnia schemat drzewka decyzyjnego, analizy
przypadków
▪ uzupełnia akt oskarżenia, mowę obrońcy
▪ umieszcza na osi czasu wydarzenia akcji i przedakcji (bez znajomości terminologii)
▪ opowiada historię fantastyczną
▪ uzasadnia własne zdanie
▪ formułuje i hierarchizuje postulaty
▪ wypełnia ankietę
▪ opisuje fikcyjną książkę
▪ opowiada o swojej rodzinie
▪ opowiada legendę z własnego regionu
▪ opowiada o zdarzeniu w roli obserwatora lub
uczestnika
▪ redaguje pytania otwarte
▪ redaguje notatkę w dowolnej formie
▪ redaguje opis przedmiotu,
▪ redaguje rady
▪ redaguje dialog
▪ redaguje plan działania
▪ nadaje tytuły ilustracjom, tworząc plan ramowy,
redaguje plan szczegółowy wydarzeń
▪ prezentuje postać rzeczywistą, literacką
▪ redaguje prezentację postaci w roli bohatera
▪ opisuje losy bohatera literackiego / rzeczywistego
▪ charakteryzuje bohaterów odpowiadając na pytania
▪ redaguje charakterystykę postaci literackiej według
podanego planu
▪ redaguje list
▪ redaguje opowiadanie ze szczęśliwym zakończeniem
▪ redaguje inne zakończenie tekstu literackiego
▪ układa mowę oskarżycielską i mowę pochwalną,
korzystając z poleceń pomocniczych
▪ korzysta ze słownika mitów i tradycji kultury
▪ charakteryzuje bohatera
lirycznego
▪ redaguje list z zastosowaniem różnego rodzaju wypowiedzeń
▪ uzasadnia twierdzenie
▪ opisuje sposób przedstawienia postaci
▪ prezentuje bohaterów podkreślając różnice między nimi
▪ redaguje komentarz
▪ redaguje wypowiedź wyrażającą uczucia i przeżycia
▪ projektuje mapę i legendę
mapy
▪ redaguje artykuł prasowy/relację
▪ redaguje relację w roli
dziennikarza
▪ redaguje scenariusz programu telewizyjnego
▪ relacjonuje wydarzenia z
różnych punktów widzenia
▪ układa bajkę
▪ tworzy komiks
▪ układa opowiadanie, wykorzystując wyrazy z trudnościami ortograficznymi
▪ układa diagram, rebus,
krzyżówkę ortograficzną
4) Wyraża własne opinie i próbuje je
uzasadnić; używa odpowiednich
argumentów, wyjaśniając swoje
stanowisko.
5) Opisuje sytuację przedstawioną w
zadaniu za pomocą:
a) planu,
b) mapy,
c) prostego schematu,
d) innego rysunku.
6) Dostrzega prawidłowości, opisuje
je i sprawdza na przykładach.
7) Ustala sposób rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania.
1) Wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi.
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce
1) Posługuje się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji
napotykanych w swoim środowisku.
28
TWÓRCA I DZIEŁO
Materiał nauczania
KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA Lekcja
wprowadzająca, s.
75-76
PODRĘCZNIK plansza Twórca i tworzywo, s. 251-253
PODRĘCZNIK Leszek Kołakowski, O
sławie, s. 254-255 ;
Leszek Kołakowski,
O sławnym człowieku, s. 256-259 ;
ZESZYT ĆWICZEŃ
Nazywamy świat na
nowo, s. 23-26
PODRĘCZNIK Pojedynek, s. 260-261
PODRĘCZNIK
Reprodukcje, s. 264
Anna Kamieńska,
Jak się wchodzi w
dzieło sztuki, s. 265267
PODRĘCZNIK Wisława Szymborska,
Muzeum, s. 268-269
PODRĘCZNIK Zwiedzamy muzeum, s.
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
▪
▪
Poziom D ▪
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
▪
Poziom C ▪
▪
▪
Poziom D ▪
▪
Uczeń:
Uczeń:
zna pojęcia: twórca, twórczość
Edukacja prozdrowotna: rozwija
określa korzyści i negatywne skutki różnych postaw życiowych
twórcze myślenie
odczytuje przenośny sens utworu
uzupełnia brakujące fragmenty wersów
układa baśń, kontynuując wypowiedź poprzednika
zna pojęcie: debiut
odczytuje ilustracje
korzysta z zasowyróżnia cechy wspólne różnych dziedzin sztuki
bów biblioteki
łączy nazwy dziedzin z nazwami twórców
szkolnej
korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych
redaguje notatkę o twórcy rzeczywistym
zna pojęcie: neologizm
wyjaśnia neologizmy
korzysta z zasowyróżnia zdania zgodne z treścią tekstu
bów biblioteki
rozumie sposoby tworzenia neologizmów
szkolnej
korzysta z różnych słowników
tworzy neologizmy
przekształca tekst, zastępując neologizmy wyrazami słownikowymi
redaguje definicje
Poziom A ▪ zna najważniejszych bogów mitologii greckiej i ich atrybuty
Poziom B ▪ nazywa cechy bohatera umożliwiające osiągnięcie sukcesu
Poziom D ▪ przedstawia bohatera w roli prezentera
▪ uzasadnia swoje zdanie
Poziom B ▪ konkretyzuje i charakteryzuje bohatera lirycznego
▪ nazywa środki poetyckie
Poziom C ▪ uzupełnia schemat informacjami z tekstu
Poziom D ▪ redaguje wnioski
Poziom A ▪ zna pojęcia: dzieło malarskie, artysta malarz
Poziom B ▪ odczytuje obraz
▪ określa tematykę obrazu
▪ porównuje dzieła malarskie
▪ odczytuje humor słowny
Poziom C ▪ opisuje usytuowanie elementów obrazu
Poziom D ▪ opisuje dzieło malarskie
Poziom A ▪ zna pojęcia: muzeum, skansen, ekspozycja, eksponat
Poziom B ▪ wyjaśnia przenośny sens wiersza
▪ nazywa środki stylistyczne i określa ich funkcje w wierszu
Poziom C ▪ korzysta ze słonika wyrazów obcych
▪ przygotowuje się do recytacji według instrukcji
Poziom D ▪ recytuje wiersz
Poziom A ▪ rozumie pojęcia: kustosz, konserwator (zabytków), przewodnik
▪ zna pojęcie: sprawozdanie`
rozpoznaje swoje
mocne strony,
stara się je rozwijać
porównuje komunikaty medialne o
podobnej treści
kulturowe w regionie: poznaje dziedzictwo kulturowe
swojego regionu
29
270
ZESZYT ĆWICZEŃ
Jak napisać sprawozdanie?, s. 53-56
PODRĘCZNIK Kornel Makuszyński, Mój
pierwszy wiersz, s.
271-273
ZESZYT ĆWICZEŃ
Jak powstaje książka?, s. 65-67
PODRĘCZNIK Jerzy
Harasymowicz, Cały
mój dobytek;
Jarosław Iwaszkiewicz, Z „warkocza
jesieni”, s. 274-275
ZESZYT ĆWICZEŃ
Dziwna rymowanka,
s. 27-28
PODRĘCZNIK Michael Bond, Idziemy
do teatru, s. 276-281
PODRĘCZNIK Konstanty Ildefons Gałczyński, Biurokrata
na wakacjach, s.
282-283
PODRĘCZNIK zdjęcia, s. 284-285
PODRĘCZNIK Jak
wykonać maskę
teatralną?, s. 68-69
PODRĘCZNIK Adam
Mickiewicz, Pan
Tadeusz, księga XII,
(fragm.)s286-287
Poziom B ▪
▪
▪
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
▪
▪
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
▪
Poziom C ▪
▪
▪
Poziom D ▪
▪
Poziom A ▪
Poziom B ▪
▪
▪
▪
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
▪
porządkuje etapy wycieczki na schemacie
identyfikuje autora wypowiedzi
odczytuje legendę mapy
określa cel wypowiedzi
zaznacza trasę zwiedzania na mapie
redaguje plan wydarzeń
redaguje regulamin zwiedzania muzeum
redaguje sprawozdanie
zna pojęcia: perswazja, karta katalogowa, katalog
charakteryzuje narratora, odwołując się do fragmentów tekstu
wyróżnia fragmenty opowiadania wskazujące na czas wydarzeń
odczytuje informacje z karty katalogowej
tworzy nazwy zawodów według wzoru
wypełnia schemat dotyczący etapów powstawania książki
sporządza katalog
określa swoje plany na przyszłość
przekonuje
zna pojęcie: homonim
konkretyzuje podmiot liryczny
wyjaśnia funkcje środków stylistycznych
określa temat wiersza
podaje przykłady homonimów
odczytuje humor w wierszu
porządkuje wyrazy według wzoru
tworzy porównania, rymy, przenośnie
układa żartobliwy wiersz
Poziom A ▪ zna terminy związane z teatrem
Poziom B ▪ odczytuje program teatralny
Poziom C ▪ sporządza słowniczek pojęć i terminów związanych z teatrem
▪ korzysta ze słownika języka polskiego
Poziom D ▪ opracowuje zasady postępowania
▪ redaguje dalszy ciąg opowiadania
Poziom A ▪ rozumie pojęcie: biurokrata
Poziom B ▪ definiuje pojęcie
▪ porównuje tekst ikoniczny z literackim
▪ odczytuje humor w tekstach kultury
▪ nazywa uczucia odbiorcy dzieła
Poziom C ▪ porównuje definicję słownikową z definicją własną
Poziom D ▪ inscenizuje utwór
Poziom A ▪ zna pojęcia: didaskalia, sztuka teatralna
Poziom B ▪ odczytuje fotografie, układa je w ciąg logiczny
Poziom C ▪ przekształca tekst opowiadania w dramat według podanego schematu
Poziom D ▪ opisuje miejsce akcji, rekwizyty, kostium
Poziom A ▪ zna pojęcie; instrukcja
Poziom B ▪ odczytuje instrukcję
▪ ustala kolejność wykonywania czynności
Poziom D ▪ redaguje dalszy ciąg rozmowy
▪ redaguje instrukcję
Poziom A ▪ zna pojęcie: kadr
Poziom B ▪ wyróżnia obrazy w tekście literackim
▪ postrzega kadr jako element budowy filmu
Poziom C ▪ uzupełnia schemat dotyczący treści utworu
Poziom D ▪ redaguje opis kadru
kulturowe w regionie: poznaje dziedzictwo kulturowe
swojego regionu
Edukacja prozdrowotna: planuje
dalszą edukację,
biorąc pod uwagę
swoje zdolności i
predyspozycje
odczytuje kody
dosłowne i kontekstowe
odczytuje różne
komunikaty medialne
porównuje komunikaty medialne
tworzy komunikaty
medialne
rozróżnia komunikaty informacyjne
od perswazyjnych
tworzy komunikaty
medialne
30
PODRĘCZNIK Elżbieta Rola, Taniec, s.
288-290
PODRĘCZNIK
Współrzędne i podrzędne połączenia
wyrazowe, s. 291293
ZESZYT ĆWICZEŃ
Współrzędne i podrzędne połączenia
wyrazowe, s. 77-81
PODRĘCZNIK Wykres graficzny zdania, s. 293-294
ZESZYT ĆWICZEŃ
Wykres zdania pojedynczego, s. 82-85
PODRĘCZNIK Jak
powstaje film?, s.
295-297
PODRĘCZNIK zdjęcia, s. 298-299
Gillis van Tiborg, ,
Wiejski jarmark, s.
299
PODRĘCZNIK Wincenty Faber, Rzecz,
s. 300-301
PODRĘCZNIK Andrzej Niedźwiedź i
Natalia Usenko,
Podróż Wigilijna, s.
301-303
PODRĘCZNIK
Utrwalenie wiadomości o wypowiedzeniach, s. 304-305
ZESZYT ĆWICZEŃ
Poziom A ▪
▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
Poziom D ▪
▪
▪
Poziom A ▪
▪
Poziom B ▪
▪
Poziom C ▪
▪
zna pojecie: rzeźba
zna pojęcia: mimika, poza, gest
wyróżnia wypowiedzi niezgodne z treścią tekstu
odczytuje rzeźbę
ilustruje muzykę według instrukcji
wypowiada się na temat własnych upodobań
opisuje rzeźbę
tworzy tekst inspirowany muzyką
zna pojęcia: związki wyrazów, szeregi
zna pojęcia: wyraz określany (nadrzędny), wyraz określający (podrzędny)
łączy wyrazy w związki
zadaje pytania do wyrazów określających
uzupełnia tabelę związkami wyrazów z tekstu
oddziela przecinkiem człony szeregów
Poziom A ▪ zna pojęcia: grupa podmiotu, grupa orzeczenia, związek główny,
związek poboczny
Poziom B ▪ odczytuje obraz
▪ wyodrębnia grupę podmiotu i grupę orzeczenia
▪ wypisuje związki wyrazowe ze zdań
Poziom C ▪ ilustruje zdanie pojedyncze na wykresie
▪ układa zdania do wykresów
Poziom D ▪ redaguje opis obrazu
Poziom A ▪ zna pojęcia związane z filmem
Poziom B ▪ określa różnice miedzy filmem a sztuką teatralna
▪ określa zasady poprawnego zachowania się w kinie
▪ analizuje wpływ kina i telewizji na człowieka
Poziom C ▪ tworzy słownik terminów filmowych
Poziom D ▪ redaguje definicje
▪ wyraża własne zdanie na podany temat i uzasadnia je
Poziom A ▪ rozumie pojęcia: jarmark, handlować, kupiec
Poziom B ▪ odczytuje fotografie
▪ odczytuje obraz
Poziom C ▪ porównuje różne teksty kultury o tej samej tematyce
Poziom D ▪ redaguje rozmowę, hasło reklamowe, piosenkę , ogłoszenie, instrukcję
▪ redaguje opowiadanie z dialogiem w roli
Poziom B ▪ wyodrębnia obrazy poetyckie
Poziom C ▪ uzupełnia schemat na podstawie treści wiersza
Poziom D ▪ dokonuje transformacji tekstu
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
zna pojęcie: ożywienie
określa funkcję ożywienia
przyporządkowuje przedmiotom podane cechy
redaguje dialog na podany temat
Poziom A ▪ zna zasady interpunkcji zdania złożonego
Poziom B ▪ rozpoznaje zdanie oznajmujące, pytające, rozkazujące
▪ rozróżnia zdanie pojedyncze od złożonego
▪ odczytuje wykres graficzny zdania
Poziom C ▪ rozwiązuje zadania wyboru utrwalające wiedzę o wypowiedzeniach
postrzega słowo,
gest, ruch jako
formy wypowiedzi
w życiu i w teatrze
kształtuje postawę
świadomego odbiorcy filmów
Edukacja regionalna- dziedzictwo
kulturowe w regionie: dostrzega
związki łączące
tradycję z rozwojem cywilizacji
rozwija zainteresowania, potrzeby i
nawyki czytelnicze
rozwija zainteresowania, potrzeby i
nawyki czytelnicze
31
Wypowiedzenie –
sprawdź siebie, s.
86-87
PODRĘCZNIK Ignacy Krasicki, Malarze,
s. 306-307
Poziom D ▪ przeprowadza sondaż wśród rówieśników
Poziom A ▪ zna pojecie: bajka
Poziom B ▪ identyfikuje bohatera lirycznego
▪ nazywa cechy bohatera lirycznego
▪ wyjaśnia znaczenie przysłów
▪ określa cechy bajki
Poziom C ▪ uzasadnia pisownię wyrazów z ó, rz, ż, sz
Poziom D ▪ redaguje opis portretu
odróżnia komunikaty informacyjne
od perswazyjnych
32
Wymagania
Treści
kształcePoziom podstawowy
nia
Uczeń:
Odbiór ▪ określa cel wypowiedzi
tekstów ▪ konkretyzuje, nazywa cechy bohatera lirycznego
kultury
▪ konkretyzuje podmiot liryczny
▪ zna pojęcie: ożywienie
▪ nazywa środki poetyckie
▪ wyodrębnia obrazy poetyckie
▪ odczytuje humor w tekstach kultury, odczytuje humor słowny
▪ określa temat wiersza
▪ nazywa uczucia odbiorcy dzieła
▪ wyróżnia fragmenty opowiadania wskazujące na czas wydarzeń
▪ nazywa cechy bohatera umożliwiające
osiągnięcie sukcesu
▪ zna pojęcia: twórca, twórczość
▪ łączy nazwy dziedzin z nazwami twórców
▪ zna pojęcia: dzieło malarskie, artysta malarz
, rzeźba
▪ odczytuje obraz, rzeźbę, fotografię, ilustrację
▪ układa fotografie w ciąg logiczny
▪ określa usytuowanie elementów obrazu,
tematykę obrazu,
▪ porównuje dzieła malarskie
▪ zna pojęcia: didaskalia, sztuka teatralna,
debiut, inne związane z teatrem
▪ odczytuje program teatralny
▪ zna pojęcie: kadr ,mimika, poza, gest
▪ postrzega kadr jako element budowy filmu
▪ zna pojęcia związane z filmem
▪ zna pojęcia: muzeum, skansen, ekspozycja,
eksponat
▪ rozumie pojęcia: kustosz, konserwator
(zabytków), przewodnik
▪ odczytuje legendę mapy
▪ zna pojęcia: karta katalogowa, katalog
▪ odczytuje informacje z karty katalogowej
▪ zna najważniejszych bogów mitologii greckiej i ich atrybuty
▪ porządkuje etapy wycieczki na schemacie
▪ zna pojęcie: sprawozdanie
▪ zna pojęcie; instrukcja
▪ odczytuje instrukcję
▪ wyróżnia wypowiedzi zgodne/niezgodne z
treścią tekstu
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Uczeń:
charakteryzuje bohatera lirycznego
określa funkcję ożywienia, innych środków poetyckich
określa cechy bajki
odczytuje przenośny sens utworu
charakteryzuje narratora, odwołując się do fragmentów tekstu
określa korzyści i negatywne
skutki różnych postaw życiowych
wyróżnia cechy wspólne różnych dziedzin sztuki
porównuje różne teksty kultury o
tej samej tematyce
określa różnice miedzy filmem a
sztuką teatralną
analizuje wpływ kina i telewizji
na człowieka
Standard
Uczeń:
Czytanie
a) źródła,
b) teksty literackie, w tym: legendy, mity,
opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie,
c) teksty użytkowe, w tym:
instrukcję, tabelę, notatkę,
d) proste teksty podręcznikowe, a także
publicystyczne i popularnonaukowe...
e) przedstawienia teatralne i filmy,
f) przekazy ikoniczne, w tym: komiksy,
dzieła malarskie, rzeźby.
Rozpoznaje ich cechy charakterystyczne,
dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa
sensy przenośne.
3) Rozumie znaczenie podstawowych symboli występujących w instrukcjach i opisach:
a) map,
b) innych rysunków.
4) odczytuje dane z:
a) tekstu źródłowego,
b) tabeli,
c) wykresu,
d) mapy,
oraz odpowiada na proste pytania z nimi
związane.
Rozumowanie
chronologicznej.
2) Przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i
zjawisk
3) Dostrzega prawidłowości.
1) Wskazuje źródła informacji, posługuje się
nimi.
2) analizuje oferty mediów kierowane do
dzieci i młodzieży.
33
Tekstologia
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
uzasadnia pisownię wyrazów z ó, rz, ż, sz
łączy wyrazy w związki
zna pojęcia: związki wyrazów, szeregi
oddziela przecinkiem człony szeregów
wypisuje związki wyrazowe ze zdań
zna pojęcia: wyraz określany (nadrzędny),
wyraz określający (podrzędny)
zadaje pytania do wyrazów określających
uzupełnia tabelę związkami wyrazów z
tekstu
zna pojęcia: grupa podmiotu, grupa orzeczenia, związek główny, związek poboczny
wyodrębnia grupę podmiotu i grupę orzeczenia
rozpoznaje zdanie oznajmujące, pytające,
rozkazujące
rozróżnia zdanie pojedyncze od złożonego
odczytuje wykres graficzny zdania
ilustruje zdanie pojedyncze na wykresie
układa zdania do wykresów
zna i stosuje zasady interpunkcji zdania
złożonego
porządkuje wyrazy według wzoru
zna pojęcie: homonim
zna pojęcie: neologizm
wyjaśnia neologizmy
rozumie sposoby tworzenia neologizmów
tworzy nazwy zawodów według wzoru
łączy nazwy dziedzin z nazwami twórców
wyróżnia zdania zgodne z treścią tekstu
uzasadnia swoje zdanie
korzysta ze słowników: języka polskiego,
wyrazów bliskoznacznych
sporządza słowniczek pojęć i terminów
związanych z teatrem
tworzy słownik terminów filmowych
opracowuje zasady postępowania
opisuje miejsce akcji, rekwizyty, kostium
opisuje dzieło malarskie, rzeźbę, portret
redaguje plan wydarzeń
redaguje regulamin zwiedzania muzeum
redaguje dialog na podany temat, dalszy
ciąg rozmowy
redaguje notatkę o twórcy rzeczywistym
redaguje opis kadru
redaguje hasło reklamowe
redaguje ogłoszenie,
redaguje instrukcję
redaguje sprawozdanie
redaguje opowiadanie z dialogiem w roli
recytuje wiersz
▪ uzupełnia brakujące fragmenty
wersów
▪ tworzy neologizmy
▪ przekształca tekst, zastępując
neologizmy wyrazami słownikowymi
▪ redaguje definicje
▪ redaguje wnioski
▪ tworzy porównania, rymy, przenośnie
▪ układa żartobliwy wiersz
▪ przekształca tekst opowiadania
w dramat według podanego
schematu
▪ tworzy tekst piosenki, inspirowany muzyką
▪ układa baśń, kontynuując wypowiedź poprzednika
▪ definiuje pojęcie
Pisanie
1) Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:
a) opowiadanie,
b) opis przedmiotu, dzieła sztuki
c) sprawozdanie,
d) notatka w formie planu, tabeli,
e) ogłoszenie,
f) instrukcja.
2) Formułuje wypowiedzi ze świadomością
celu.
a) Pyta i odpowiada.
3) Buduje tekst poprawny kompozycyjnie,
celowo dostosowując środki językowe i
przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych oraz interpunkcyjnych.
4) Przedstawia w postaci graficznej dane
zapisane w tabeli.
a) dostosowuje zapis do formy wypowiedzi,
b) wyróżnia części tekstu zgodnie z jego
strukturą
c) pisze czytelnie.
Rozumowanie
chronologicznej.
2) Wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić; używa odpowiednich argumentów,
wyjaśniając swoje stanowisko.
1) Wskazuje źródła informacji, posługuje się
nimi.
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce
1)posługuje się poznanymi terminami do
opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych w
środowisku...
34
KARTKI Z KALENDARZA
Materiał nauczania
PODRĘCZNIK
Antoni Słonimski,
Niepodległość, s.
309-310
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
▪
▪
▪
▪
Uczeń:
rozumie pojęcie: suwerenność
nazywa odczucia podmiotu lirycznego
korzysta z encyklopedii
redaguje notatkę na temat obchodów święta narodowego
PODRĘCZNIK W Poziom B ▪ czyta w roli kwestię bohatera
stajence, s. 310313
Poziom C ▪ przygotowuje inscenizację
Poziom D ▪ redaguje kwestie dramatu
▪ projektuje scenografię
PODRĘCZNIK
Poziom B ▪ określa symbolikę przedmiotu
Baranek wielka▪ odczytuje symbolikę kolorów
nocny, s. 314▪ wyjaśnia znaczenie pojęć
315
Poziom C ▪ uzupełnia tabelę symbolami wielkanocnymi wierzeń chrześcijańskich i
ludowych
PODRĘCZNIK
Trzeci Maja;
M.Skudnicka;
Radosny dzień,
Rajnold Suchodolski Mazurek
Trzeciego Maja,
s. 315-317
PODRĘCZNIK
zadania, s. 317318
Uczeń:
Wychowanie patriotyczne i
obywatelskie: odpowiednio
zachowuje się w czasie uroczystości szkolnych i państwowych, w miejscu pamięci
narodowej
Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie:
świadomie i aktywnie uczestniczy w życiu kulturowym regionu
Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie:
odczytuje związki łączące
tradycję rodzinną z tradycjami
regionu
Poziom A ▪ zna fakty historyczne dotyczące uchwalenia konstytucji 3 maja
Poziom D ▪ redaguje plan przedstawienia
▪ redaguje tekst wprowadzający w tematykę przedstawienia
▪ recytuje wiersz
Wychowanie patriotyczne i
obywatelskie: odpowiednio
zachowuje się w czasie uroczystości szkolnych i państwowych, w miejscu pamięci
narodowej
Poziom A
Poziom B
Poziom C
Poziom D
Wychowanie do życia w rodzinie: uczestniczy w życiu rodziny, wyraża uczucia , szanuje
rodziców
▪
▪
▪
▪
▪
zna pojęcie: motto, antologia
odczytuje przenośny sens aforyzmów
tworzy antologię tekstów
redaguje opowiadanie, list, fragment pamiętnika
tworzy wiersz
35
Treści kształcenia
Odbiór tekstów ▪
kultury
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Tekstologia
Wymagania
Poziom podstawowy
Uczeń:
Uczeń:
nazywa odczucia podmiotu liryczne- ▪ odczytuje przenośny sens aforyzmów
go
określa symbolikę przedmiotu
odczytuje symbolikę kolorów
uzupełnia tabelę symbolami wielkanocnymi wierzeń chrześcijańskich i
ludowych
zna pojęcie: motto, antologia
wyjaśnia znaczenie pojęć
rozumie pojęcie: suwerenność
tworzy antologię tekstów
▪ korzysta z encyklopedii
▪ tworzy wiersz
▪ redaguje notatkę na temat obchodów ▪ redaguje tekst wprowadzający w temaświęta narodowego
tykę przedstawienia
▪ redaguje kwestie dramatu
▪ redaguje plan przedstawienia
▪ redaguje opowiadanie
▪ redaguje list
▪ redaguje fragment pamiętnika
▪ czyta w roli kwestię bohatera
▪ recytuje wiersz
Standard
Uczeń:
Czytanie
b) proste teksty podręcznikowe,
a także publicystyczne i popularnonaukowe,
c) przekazy ikoniczne.
Pisanie
1) Pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi
formami wypowiedzi:
a) opowiadanie,
b) lis.
2) Formułuje wypowiedzi ze świadomością celu.
3) Buduje tekst poprawny kompozycyjnie, celowo stosując środki
językowe i przestrzegając norm.

Plan wynikowy nauczania języka polskiego w klasie V szkoły

Transkrypt

Podobne dokumenty

Język polski klasa III b

ocena prac pisemnych i wypowiedzi ustnych uczniów z podziałem

Zakres materiału : Klasa I (semestry 1 i 2)

KARTA PRÓBY NA STOPIEŃ BISZKOPTA Imię i

"Czwarta Władza" - gazetka szkolna w IV LO

udanych wakacji dziewczyny! - Strona główna MOW Nr 2 w Jastrowiu

KRYTERIA OCEN – KLASA 2