Studium Biblijne

Studium Biblijne
Chrześcijańska Wspólnota Ewangelii
Kościół Zielonoświątkowy Zbór Warszawa-Wola – Połczyńska 59; Warszawa
List ap. Pawła do Rzymian – Wstęp
Rola listu do Rzymian
Badaczom znanych jest około 14 tyś dokumentów starożytności mających formę listu. Przeciętna objętość tych listów, to 18 do 200
słów. Najdłuższe znane listy starożytności to list Cycerona ok. 2.500 słów oraz rekordowy list Seneki zawierający ok. 4.000 słów.
Byłby to rekord gdyby nie istniał list Pawła do Rzymian, który zawiera ponad 7.000 słów. List ten jest najobszerniejszym
dokumentem epistolograficznym starożytności. (David Pawson)
Wielu chrześcijan podkreśla ważność tej księgi NT. Znane jest stwierdzenie Marcina Lutra, który we wstępie do swojego komentarza
napisał:
„List ten jest największą z ksiąg NT, Ewangelią w najczystszej postaci. Zasługuje nie tylko na to by każdy
chrześcijanin poznał go słowo po słowie, lecz również codziennie rozważał jego treść”.
Dla Lutra księga ta jest:
"Światłem i drogą do zrozumienia całego Pisma"
W biografii Marcina Lutra list do Rzymian spełnił szczególna rolę. W trakcie czytania tego listu w latach 1513-1515 ma miejsce tzw.
„odkrycie z wieży”, dzięki któremu nadeszło rozwiązanie jego wewnętrznych dylematów. Odkrył usprawiedliwienie z wiary, a to
odkrycie stało się fundamentem całego systemu teologicznego protestantyzmu. Luter oparł się na pochodzącym z listu św. Pawła do
Rzymian fragmencie, w którym Paweł opisuje usprawiedliwienie człowieka jako pochodzące tylko z wiary, jako dar łaski (Rz 3, 2428).
“Pragnąłem ogromnie zrozumieć List Pawła do Rzymian. Nic nie stało mi na drodze poza tym jednym wyrażeniem
- sprawiedliwość Boga - gdyż rozumiałem, że oznacza ono tę sprawiedliwość, w której Bóg jest sprawiedliwy i
sprawiedliwie czyni, wymierzając mi karę niesprawiedliwości. Moja sytuacja była taka, że choć byłem
nieskazitelnym mnichem, stawałem przed Bogiem jako grzesznik ze znękanym sumieniem, nie mając żadnej
pewności, że zasługi moje ułagodzą Go. Tak więc nie miłowałem sprawiedliwego i zagniewanego Boga, lecz
nienawidziłem Go i szemrałem przeciw Niemu. Przywarłem serdecznie do Pawła i całym sobą pragnąłem pojąć,
co miał na myśli. Rozważałem to dniem i nocą, aż dostrzegłem powiązanie pomiędzy sprawiedliwością Boga a
stwierdzeniem, że “sprawiedliwy żyć będzie przez wiarę”. Wówczas pojąłem, że sprawiedliwość Boga jest to ta
prawość, którą przez łaskę i czyste miłosierdzie Bóg usprawiedliwia nas przez wiarę. Wówczas poczułem się
odrodzony, poczułem, że przeszedłem przez otwartą bramę do raju. Całe Pismo nabrało nowego znaczenia i tak
jak uprzednio “sprawiedliwość Boża” przepełniała mnie nienawiścią, tak teraz stała się dla mnie
niewypowiedzianie słodka we wzrastającej miłości. Ten ustęp z Pawła stał się dla mnie bramą do nieba (...)”
Jednak pomimo tych opinii Lutra i innych wielkich postaci z historii Kościoła musimy pamiętać, że List do Rzymian nie zawiera całej
Ewangelii, którą zwiastował Paweł. Brak w nim wykładu wielu drogich dla Pawła prawd, nauczania o Królestwie Bożym,
Zmartwychwstaniu, Wniebowstąpieniu, o Kościele, Upamiętaniu, Odrodzeniu itp.
Dlatego też nie możemy traktować listu do Rzymian jako wyjątkowego, pełnego i wyczerpującego wykładu Bożej Ewangelii.
Powinniśmy raczej szukać klucza do jego odczytania, tak by pojąc zasadnicze przesłanie tego listu, nie zapominając, że:
Całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy, do wychowania w
sprawiedliwości, aby człowiek Boży był doskonały, do wszelkiego dobrego dzieła przygotowany. (2 Tm 3:16)
Autor
Autorem listu jest apostoł Paweł, zasadniczo nikt nie kwestionuje jego autorstwa. (1:1)
List był przez Pawła najprawdopodobniej dyktowany, spisywał go Tercjusz (16:22). W starożytności zdarzało się, że sekretarze
(ghost writers) mieli wiele swobody w interpretacji i komponowaniu myśli i idei przekazywanych przez tytularnego autora, jednak w
przypadku Pawła, zarówno ze względu na język jak i styl spotykany w innych jego pismach możemy mówić o bezpośrednim
dyktowaniu treści.
Miejsce i czas napisania listu
O tym z jakiego miejsca i w jakim czasie Paweł pisał ten list wnioskować możemy z kilku faktów. Przede wszystkim są to wzmianki
dotyczące osobistej sytuacji oraz planów Pawła, zawarte w samym liście. Paweł kończy trzecią podróż misyjną zbiórką ofiary
na świętych (I Kor 16:1-5) i zmierza do Jerozolimy z darem zborów pochodzenia pogańskiego dla współbraci w Jerozolimie,
zamierzając następnie wybrać się w kolejną podróż do Hiszpanii, odwiedzając po drodze Rzym (15:28). Czas, w którym Paweł pisze
list można więc ukazać następująco:
Koniec III podróży misyjnej -> Jerozolima -> Rzym -> Hiszpania
Jest więc to okres opisany w Dziejach Ap. Począwszy od r.20. Z samego listu do Rzymian możemy również wywnioskować, że został
on napisany z Koryntu w trakcie trzymiesięcznego postoju Pawła w Grecji w drodze do Jerozolimy (Dz. 20:2-3), świadczy o tym
szereg pozdrowień na końcu listu (Gajus Rz. 16:23 porównaj I Kor 1:14; Erast Rz. 16:23, porównaj 2 Tym 4:20 znana jest
również inskrypcja z Koryntu wymieniająca Erasta, jako gospodarza-zarządcę miasta; Feba Rz. 16:1 która być może list dostarczyła
pochodziła z Kenchreach, miejscowości portowej połączonej z Koryntem).
Datę listu ustala się na podstawie określenie czasu trzymiesięcznego pobytu w Koryncie i zazwyczaj przyjmuje się lata 56-57.
Adresaci listu – Zbór w Rzymie
W NT nie znajdziemy informacji dotyczących początków zboru rzymskiego. Tradycja, jakoby zbór został założony przez
apostoła Piotra jest nieudokumentowana, a wręcz najstarsze źródła z końca I oraz z II wieku wspominają, że Piotr
prawdopodobnie przybył do Rzymu po roku 49. Zbór w Rzymie powstał prawdopodobnie w efekcie świadectwa
składanego przez Żydów i prozelitów, którzy obecni byli w Jerozolimie w dniu pięćdziesiątnicy (Dz. 2:10). Możliwym
jest również, że powstał w wyniku kolejnej fali uchodźstwa wywołanej prześladowaniem zboru jerozolimskiego po
śmierci Szczepana (Dz. 8:1).
Zbór, albo zbory w Rzymie (ponieważ Paweł w swych pozdrowieniach w r. 16 wymienia wiele zborów domowych),
składał się przed rokiem 49 głownie z chrześcijan pochodzenia hebrajskiego. W roku 49-50 nastąpiło wygnanie Żydów
z Rzymu edyktem cesarza Klaudiusza (patrz Dz. 18:2; oraz „Żywoty Cezarów” Swetoniusz). Po tym wydarzeniu, w
kościele rzymskim nastąpił rozwój i wzrost liczebny chrześcijan pochodzenia pogańskiego, co po powrocie Żydów do
miasta w związku ze śmiercią Klaudiusz mogło zaowocować napięciem pomiędzy tymi dwoma grupami chrześcijan.
Motywacja do napisania listu
W zrozumienia każdego pisma, mającego formę listu skierowanego do konkretnych osób pomóc może znalezienie
przyczyny, motywacji stojącej za decyzją o napisaniu listu. W przypadku innych pism Pawła są to listy kierowane do
osób mu znanych i zborów przez niego założonych, często odpowiedzi na otrzymane pytania i poruszane problemy.
W przypadku listu do Rzymian istotne jest by pamiętać, że Paweł nigdy nie był w Rzymie i zbór- zbory
rzymskie są mu osobiście nie znane.
Istnieją trzy możliwe przyczyny, czy też źródła motywacji napisania listu:
•
•
•
Osoba Pawła, jego plany i podsumowanie głoszonej przez niego Ewangelii – streszczenie
Okoliczności związane z falą krytyki i oporu przeciw zwiastowaniu Pawła – polemika (diatryba)
Adresaci i ich problemy - związane z napięciem pomiędzy poganami i Żydami – istota Ewangelii
Kluczowe słowa – podsumowanie częstotliwości występowania
•
•
•
•
•
•
Bóg – (153 x)
Zakon – (72 x)
Chrystus – (65 x)
Grzech – (48 x)
Pan – (43 x)
Wiara (40 x)
Kluczowy temat - Sprawiedliwość
Sprawiedliwość Boża – dikaiosune theou Rz. 3:21
•
•
•
Przypisana – Usprawiedliwienie (wybawienie od konsekwencji grzechu – śmierci)
Udzielona – Uświęcenie (wybawienie z mocy grzechu)
Doprowadzona do doskonałości – Uwielbienie (wybawienie od obecności grzechu)
Pomyśl!
1. Kiedy ludzie najczęściej mówią o sprawiedliwości i co mają wtedy na myśli?
2. Z czym Tobie kojarzy się słowo sprawiedliwość?
3. Jak scharakteryzować niesprawiedliwy wyrok?
4. Jak opisać sprawiedliwego sędziego?