stosunki międzynarodowe na karaibach. perspektywa postkolonialna

IBERYSTYKA UW - serwis Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW
STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE NA KARAIBACH. PERSPEKTYWA
POSTKOLONIALNA
Marcin Florian Gawrycki
Recenzenci tomu:
Agnieszka Bógdał-Brzezińska,
Wiesław Lizak Seria Biblioteka Iberyjska
pod redakcją Jerzego Mazurka
wyd. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW
Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego
Warszawa 2013, 456 stron Ze wstępu:
Gérard Pierre-Charles słusznie stwierdził, że „niewiele rejonów świata doświadczyło wstrząsu o
takiej sile i trwających tak długo, jak wstrząs spowodowany kolonizacją europejską na Karaibach.
Wystąpiły tam (…) w stanie «chemicznie czystym» wszystkie zjawiska ludobójstwa, grabieży,
wyzysku i ucisku, charakterystyczne dla kolonializmu” (Pierre-Charles 1984: 3). Rywalizacja
mocarstw w tym regionie doprowadziła do obecnej ich fragmentaryzacji politycznej i językowej.
Pragnienie karaibskich wysp decydowania o sobie było inspirowane przez geogra* czną izolację i
kolonialną zależność. W konsekwencji, francuskie, holenderskie i brytyjskie bariery administracyjne i
językowe sprawiły, że St. Vincent było prawie nie znane na Martynice, zaś Anguilla była niemal mitem na
Arubie. Karaibskie terytoria tego samego europejskiego imperium zwykle więcej wiedziały o metropolii
niż o swoich karaibskich sąsiadach. Pod koniec XIX wieku małe wyspy na Karaibach nadal nie rozwinęły
bliższych wzajemnych kontaktów. Komunikacja była słabo rozwinięta, handel między wyspami mocno
ograniczony, zaś regionalna spójność praktycznie nie istniała. Stąd nie ukształtował się głębszy ruch
pankaraibskości, który pozwoliłby na stworzenie silniejszych jednostek geopolitycznych w tym regionie (
Jordan 2008: 224; Braveboy-Wagner 2009: 164). Karaiby nadal pozostają politycznie i gospodarczo
zależne od Zachodu, funkcjonują na obrzeżach stosunków międzynarodowych, w niewielkim stopniu
uwzględniane w prowadzonych analizach. Moim zdaniem jednak zasługują one na uwagę nie tylko
dlatego, że zachodnia ekspansja na świecie zaczęła się od pierwszej wyprawy Krzysztofa Kolumba w 1492
roku i „odkrycia” tego regionu dla świata, ale również dlatego, że tutaj stworzono model
relacji kolonizatora ze skolonizowanym, stworzono gospodarkę plantacyjną, rozwinięto na szeroką skalę
niewolnictwo i uaktywniono procesy hybrydyzacji. Mniejsze lub większe karaibskie wyspy pozwalają lepiej
zrozumieć stworzone mechanizmy kolonialnej zależności i różnorodność procesów wybijania się na
niezależność.
Marcin Florian Gawrycki – profesor Uniwersytetu Warszawskiego; kierownik Zakładu Studiów
Pozaeuropejskich Instytutu Stosunków Międzynarodowych UW; latynoamerykanista, łączący zagadnienia
związane z historią, polityką i kulturą Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Autor m.in. następujących
publikacji: Podglądając Innego. Polscy trawelebryci w Ameryce Łacińskiej (Warszawa 2011), Bardziej
Dziki Zachód. Meksyk i Meksykanie w hollywoodzkich westernach (Toruń 2011), Między sztuką a polityką.
Kino i rewolucja kubańska (Toruń 2013), Brazylia jako mocarstwo wschodzące (redakcja naukowa,
Warszawa 2013).
https://iberystyka-uw.home.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 23:00