Krzysztof Kowalczyk

PRAWO KONKURENCJI
Krzysztof Kowalczyk
Radca Prawny, Senior Associate
Domański Zakrzewski Palinka
18 września 2007
1
PLAN PREZENTACJI
2
ƒ
Najważniejsze zmiany w polskim prawie konkurencji w 2007 roku
ƒ
Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów
ƒ
Ostatnie orzecznictwo Prezesa UOKiK
NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W POLSKIM PRAWIE
KONKURENCJI W 2007 ROKU
3
NOWA USTAWA O OCHRONIE KONKURENCJI
I KONSUMENTÓW
ƒ
Ustawa z 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów
(obowiązuje od 21 kwietnia 2007 roku)
ƒ
Zmiany w stosunku do stanu dotychczasowego:
ƒ możliwość wszczynania postępowań tylko z urzędu (już nie na wniosek)
ƒ zamiast dotychczasowego wniosku o wszczęcie postępowania –
zawiadomienie (donos)
utrata statusu strony postępowania i związanych
z tym uprawnień
ƒ zmiany w przepisach dotyczących koncentracji przedsiębiorców (pojęcie
koncentracji, progi, sposób obliczania obrotu)
ƒ Możliwość nakładania kar pieniężnych za stosowanie praktyk
naruszających zbiorowe interesy konsumentów
ƒ Prezes UOKiK powoływany z państwowego zasobu kadrowego.
4
NOWE AKTY WYKONAWCZE DO USTAWY
O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
ƒ Rozporządzenie RM w sprawie zgłoszenia zamiaru koncentracji (Dz.
U. 2007, Nr 134, poz. 937) – teraz obejmuje również opłaty; wzrost
opłaty na 5.000 złotych
ƒ Rozporządzenie RM z 17 lipca 2007 roku w sprawie obliczania
przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji (Dz. U. 2007, Nr 134,
poz. 935)
ƒ Rozporządzenie RM w sprawie kontroli w toku postępowania przed
Prezesem UOKiK (Dz. U. 2007, Nr 134, poz. 936)
ƒ Rozporządzenie RM w sprawie trybu postępowania w przypadku
wystąpienia przedsiębiorców do Prezesa UOKiK o odstąpienie od
wymierzenia kary pieniężnej lub jej obniżenie (Dz. U. 2007, Nr 134,
poz. 938)
ƒ 2 rozporządzenia RM z 30 lipca 2007 roku w sprawie wyłączeń
grupowych (transfer technologii i działalność ubezpieczeniowa)
ƒ Rozporządzenie w sprawie porozumień wertykalnych wygasa 31
grudnia 2007 roku
5
ZMIANY W ZAKRESIE KONCENTRACJI
ƒ Pojęcie koncentracji
ƒ przepis o przekroczeniu progu 25% głosów już nie obowiązuje
ƒ Nowe progi
ƒ łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w
koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia
przekracza równowartość 1.000.000.000 euro
lub
ƒ łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym
poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość
50.000.000 euro.
ƒ Utrzymanie zwolnienia dla przejęć mniejszych przedsiębiorców
ƒ nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji m.in., jeżeli obrót
przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli (...) nie
przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z
dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości
10.000.000 euro.
6
ZMIANY W ZAKRESIE KONCENTRACJI – OBLICZANIE
OBROTU
Art. 16 ustawy:
ƒ dla celów art. 13 ust. 1: obrót rozumiany jako suma obrotu grup
kapitałowych, do których należą przedsiębiorcy bezpośrednio
uczestniczący w koncentracji (tak, jak dotychczas)
ƒ dla celów wyjątku z art. 14 pkt. 1: obrót rozumiany jako obrót
przedsiębiorcy, na którym ma zostać przejęta kontrola, jak również obrót
jego przedsiębiorców zależnych (nowa koncepcja, zgodna z
uregulowaniami europejskimi – art. 5 ust. 2 ECMR)
7
PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE
INTERESY KONSUMENTÓW
8
PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY
KONSUMENTÓW - POJĘCIE
ƒ Definicja ustawowa: „praktyka naruszająca zbiorowe interesy
konsumentów to godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy” (art.
24 ustawy).
ƒ Przykłady:
ƒ Stosowanie wzorców umów wpisanych do rejestru postanowień
uznanych za niedozwolone;
ƒ Naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, pełnej i
prawdziwej informacji;
ƒ Nieuczciwa, wprowadzająca w błąd reklama, czyny nieuczciwej
konkurencji.
9
PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY
KONSUMENTÓW - SKUTKI
ƒ Możliwe rozstrzygnięcia Prezesa UOKiK w sprawach praktyk:
ƒ Stwierdzenie praktyki i zakaz jej stosowania
ƒ Stwierdzenie praktyki i jej zaniechania
ƒ Kara pieniężna – do 10% przychodu (nowość w ustawie z 2007
roku)
ƒ Umorzenie postępowania – w razie nie stwierdzenia praktyki
ƒ Możliwość „ugody” z Prezesem UOKiK (art. 28) – decyzja o
nałożeniu zobowiązań – wyłączenie możliwości ukarania
10
WZORCE UMOWNE WPISANE DO REJESTRU
KLAUZUL NIEDOZWOLONYCH
ƒ Uchwała SN z 13 lipca 2006 roku: „Stosowanie postanowień wzorców umów
o treści tożsamej z treścią postanowień uznanych za niedozwolone
prawomocnym wyrokiem SOKiK i wpisanych do rejestru może być uznane w
stosunku do innego przedsiębiorcy za praktykę naruszającą zbiorowe
interesy konsumentów”
ƒ Przykłady klauzul wpisanych ostatnio do rejestru:
ƒ „W przypadku zmiany adresu, każda ze stron zobowiązana jest
niezwłocznie pisemnie powiadomić o tym drugą stronę. W przypadku
nie powiadomienia o zmianie adresu, korespondencja kierowana na
ostatni znany adres będzie uznawana za skutecznie doręczoną”
(sygn. akt XVII AmC 43/06) – wpis z 11.VII.07.
ƒ „Zmiany w Regulaminie Bank ogłasza w sposób ogólnodostępny w
Placówkach terenowych Banku” (sygn. akt XVII AmC 88/06) – wpis z
20.VII.07
ƒ „W przypadku wskazania przez Kupującego innego nabywcy w swoje
miejsce za zgodą Sprzedającego nastąpi przeniesienie praw na osobę
wskazaną, przy potrąceniu kosztów manipulacyjnych w wysokości 2%
kwot wpłaconych” ( sygn. akt XVII AmC 43/06) – wpis z 11.VII.07
11
OSTATNIE ORZECZNICTWO PREZESA UOKiK
12
OSTATNIE DECYZJE PREZESA UOKiK W SPRAWACH
KONCENTRACJI
ƒ Zakaz koncentracji polegającej na przejęciu przez Carey Agri kontroli nad
spółką Jabłonna (rynek alkoholi; decyzja z 10 maja 2006: DOK-41/06)
ƒ Warunkowa zgoda Prezesa UOKiK na dokonanie koncentracji polegającej
na przejęciu przez holenderską sieć należąca do francuskiej grupy Carrefour
kontroli nad polską spółką Ahold pod warunkiem zbycia dziewięciu
supermarketów inwestorom niezależnym. W wyniku koncentracji Carrefour
przejmie 183 supermarkety Albert i 15 mini hipermarketów Hypernova oraz 4
stacje benzynowe (decyzja z 28 czerwca 2007; DOK-86/2007)
ƒ Warunkowa zgoda Prezesa UOKiK na przejęcie przez CHR Deutschland
kontroli nad E. Schwenk pod warunkiem sprzedaży przez CRH Deutschland
do końca 2008 roku niezależnemu nabywcy wszystkich posiadanych przez
siebie udziałów spółce Res-Bet (decyzja z 5 czerwca 2007; DOK-71/07)
ƒ Nałożenie przez Prezesa UOKiK kary pieniężnej w wysokości 40.000 zł na
Sobieski Trade za brak zgłoszenia zamiaru koncentracji polegającej na
przejęciu przez Sobieski Trade kontroli nad spółką Centrum TMT (decyzja z
12 lipca 2007; DKK-1/07)
13
DECYZJE PREZESA UOKiK W SPRAWACH
POROZUMIEŃ ANTYKONKURENCYJNYCH
ƒ Banki – opłata interchange – decyzja z 29 grudnia 2006 (DAR-15/06) - 20
banków ukaranych za wspólne ustalanie opłaty interchange pobieranej
od sklepów za transakcje kartami płatniczymi. Łączne kary: 164 mln zł.
ƒ Polifarb Cieszyn i dystrybutorzy - decyzja z 18 września 2006 roku (DOK107/06) – cenowe porozumienie pionowe (producent i 7 dystrybutorów).
Dodatkowy rabat dla dystrybutorów w zamian za przedstrzeganie
uzgodnionych cen. Łączne kary: ok. 110mln zł (od 30% do 50% kar
maksymalnych). Leniency w stosunku do Castoramy (kara 50.000 zł.).
ƒ Roben – decyzja z 29 czerwca 2007 (RWR-20/2007) – porozumienie
pionowe – ustalenie cen dachówki (promocja) - zaniechanie przed
wszczęciem postępowania. Kara tylko dla producenta – 622.000 zł.
ƒ ZTS Gamrat – decyzja z 12 kwietnia 2007 (RKR-32/2007) –
porozumienie poziome – pośrednie ustalenie cen systemów rynnowych
poprzez określenie maksymalnej wysokości rabatu. Kary od 45.000 zł do
7.987.000 (od 5 do 10% max).
14
DECYZJE PREZESA UOKiK W SPRAWACH
NADUŻYWANIA POZYCJI DOMINUJĄCEJ
ƒ Przewaga spraw z zakresu gospodarki komunalnej
ƒ wodociągi (ZGK Konstancin Jeziorna) decyzja z 27 czerwca 2007
(RWA-21/2007): nieuzasadnione korzyści obciążenie spółdzielni za
zobowiązania osób fizycznych - kara 76.300 zł. (8% max)
ƒ cmentarze (Parafia w Luboniu) – decyzja z 15 maja 2007 (RPZ29/2007): ograniczanie dostępu do rynku usług pogrzebowych przez
parafię prowadzącą cmentarz – kara 2,850 zł (1% max)
ƒ Lasy Państwowe (Toruń) – decyzja z 24 sierpnia 2006 (RBG-12/2006) –
umowy wiązane (sprzedaż drewna i nabycie wierzytelności trudnych) –
zobowiązanie do zaniechania (bez kary)
ƒ Orlen – decyzja z 29 grudnia 2006 (RWA-48/2006): praktyka
antykonkurencyjna – predatory pricing – sprzedaż płynu Petrygo po
zaniżonych cenach – kara 14.000.000 złotych (0,4% max)
15
DECYZJE PREZESA UOKiK
W INNYCH SPRAWACH
ƒ Kara 80.000 złotych za utrudnianie postępowania antymonopolowego dla
Leroy Merlin – decyzja z 23 sierpnia 2006 (DOK-97/06) – nałożona w
postępowaniu dot. Polifarb Cieszyn
ƒ Kara pieniężna 2.000.000 złotych za utrudnianie kontroli dla Cementowni
Ożarów - decyzja z 30 kwietnia 2007 roku – nałożona w trwającym
jeszcze postępowaniu dot. domniemanego kartelu cementowego
16
Krzysztof Kowalczyk
Radca Prawny, Senior Associate
Tel: 22 557 7685; Fax: 22 557 76 01
e-mail: [email protected]
17
Nasze biura
www.dzp.pl
ul. Rondo ONZ 1
00-124 Warszawa
tel. 48 (22) 557 7600
fax 48 (22) 557 7601
ul. Paderewskiego 8
61-770 Poznań
tel. 48 (61) 642 4900
fax 48 (61) 642 4950
18
ul. Powstańców Śląskich 2-4
53-333 Wrocław
tel. 48 (71) 712 4700
fax 48 (71) 712 4750
Szosa Chełmińska 17
87-100 Toruń
tel. 48 (56) 622 00 53
fax 48 (56) 621 95 83