Jak słowa przekazują znaczenia? Komunikacja werbalna

Zadanie
• Proszę o zaprojektowanie wycieczki do
Paryża. Proszę określić środek transportu,
koszt wyjazdu, program wycieczki,
sugerowane atrakcje, nocleg, cenę,
niezbędny ekwipunek (pieniądze, ubrania,
jedzenie) itp.
• Proszę pamiętać o uzasadnieniu swoich
decyzji.
Temat 2: Jak słowa przekazują
znaczenia? Komunikacja werbalna
Kraków, 13 listopada 2015
Warsztaty z komunikacji społecznej: Język ciała z elementami
komunikacji interpersonalnej
mgr Dominik Borowski
www.dominikborowski.eu
Wydział Polonistyki – Ośrodek Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej
O KOMUNIKACJI WERBALNEJ
I JĘZYKU
Komunikacja werbalna
• komunikowanie się za pomocą języka
(systemu znaków, którym przypisuje się
określone znaczenie)
Komunikacja werbalna
• Forma ustna
• Forma pisemna
Forma ustna
• ma charakter bardziej nieformalny
• sprzyja nawiązywaniu kontaktów
• pozwala na natychmiastową reakcję
odbiorcy
Forma pisemna
• znaczenie częściej ma charakter formalny
• trwała
• utrudnione bezpośrednie sprężenie
zwrotne
Funkcje języka jako zjawiska
społecznego
• socjalizująca (jednoczenie członków
danej społeczności)
• kulturotwórcza (gromadzenie i
przechowywanie wiedzy, doświadczenia
pokoleń, świata wartości)
Cechy języka
• jest symboliczny
• warunkują go określone reguły
• ma subiektywny charakter
Symboliczność języka
Uwarunkowanie regułami
•
•
•
•
reguły fonetyczne
reguły syntaktyczne
reguły semantyczne
reguły pragmatyczne
Reguły fonetyczne
•
•
•
•
•
•
czes. školní
fran. l’école
wł. la scuola
hiszp. escuela
ang. school
niem. Schule
Reguły syntaktyczne
• Stać, nie wolno iść!
• Stać nie wolno, iść!
Reguły semantyczne
• biały kruk
• wziąć nogi za pas
• patrzeć przez palce
Reguły pragmatyczne
• Ładnie dziś wyglądasz
• Wynieś śmieci
Subiektywizm
Akt mowy
• to użycie wypowiedzenia przez
konkretnego użytkownika języka w
konkretnej sytuacji
• akt lokucyjny
• akt illokucyjny
• akt perlokucyjny
Akt mowy - przykłady
•
•
•
•
•
•
pytanie
prośba
rada
ostrzeżenie
podziękowanie
polecenie
WYBRANE PROBLEMY
JĘZYKOWE
Dwuznaczność
http://homonimy.net/
Abstrakcja i konkret
• Jesteś wspaniała!
• Świetnie rozwiązałaś zadanie z dwoma
nierównościami!
• Ty mnie nie lubisz!
• Nigdy nie mówisz mi dzień dobry!
Eufemizmy
•
•
•
•
•
•
puszysty
naiwny
iść tam, gdzie król chodzi piechotą
z wysokim czołem
kobieta lekkich obyczajów
strzelić w kalendarz
„ja”, „my”, formy bezosobowe
Fakt a opinia
• Szampony firmy X są świetne.
• Jestem najlepszym kucharzem.
Nacechowanie słów
• piesek – psisko
• Piotr – Piotruś
• idiota, kretyn – głupi
Język kobiet
•
•
•
•
•
długie zdania
emocjonalność
duża ilość określeń
uprzejmość
otwartość
Język mężczyzn
•
•
•
•
krótkie zdania
pozbawienie emocji
nastawienie na konkret
agresja
Przejście na „ty”
• kto proponuje?
• kiedy mówienie na „ty” nie wymaga
ustalenia tego?
Komplementy
•
•
•
•
jak komplementować?
co komplementować?
czego nie komplementować?
jak relacje interpersonalne wpływają na
komplementy?
Przedstawianie komuś kogoś
• przedstawiamy osobę mniej ważną osobie
ważniejszej
• za przedstawianie odpowiedzialna jest
osoba, która zna oby dwoje ludzi
Przepraszanie
• Przepraszam, że… [Mówię, ze żałuję, że
zrobiłem coś, co było dla ciebie złe]
• nie pełny komunikat nie jest traktowany
jako przeprosiny
E-maile
•
•
•
•
Formuła rozpoczęcia (jak z rozmowy).
Formuła zakończenia (jak z listu).
Nie przesadzać z emotikonami.
Odpowiadać w ciągu 24 godzin.
Język młodzieżowy
•
•
•
•
skrótowość
potoczność
wulgaryzacja
ciągła zmienność zasobu słownictwa
Wykład
https://www.youtube.com/watch?v=lLKIXsd6
kh8