Download: KnowInkscape

KNOW HOW
Inkscape
Grafika wektorowa w programie Inkscape
ELEKTRONICZNE
PIÓRO
Jeżeli chodzi o rysowanie za pomocą komputera,
profesjonaliści opowiadają się najczęściej za grafiką wektorową.
Program Inkscape pozwala wykorzystać pełnię jej możliwości użytkownikom Linuksa.
Oto krótki przewodnik po funkcjach programu.
PETER KREUßEL
M
ożesz tworzyć genialne rysunki
na papierze, nie oznacza to jednak, że rysowanie wskaźnikiem
myszy po ekranie komputera da równie imponujące efekty. Zawijasy i nieregularne
kształty
profesjonaliści
przekształcają
w krzywe Béziera – gładkie linie z węzłami,
umożliwiającymi określenie kształtu krzywej,
oraz punktami kontrolnymi, służącymi do
zdefiniowania kąta jej nachylenia.
Większość edytorów grafiki rastrowej
(bitmapowej), takich jak GIMP, umożliwia
wprawdzie rysowanie krzywych Béziera;
jednak do wykorzystania pełni ich możliwości niezbędny jest program do tworzenia
grafiki wektorowej [1].
Inkscape – i już!
Użytkownicy Linuksa musieli długo radzić
sobie bez dobrego zamiennika narzędzi do
tworzenia grafiki wektorowej, działających
50
NUMER 18 LIPIEC 2005
w systemach Windows czy Macintosh; program Inkscape ma jednak duże szanse wypełnić tę lukę. Nie ma on wprawdzie wielu
efektów specjalnych, oferowanych przez
wyjątkowo drogie programy komercyjne,
jednak aktualna wersja programu, oznaczona numerem 0.41, zapewnia wszystkie
funkcje niezbędne do tworzenia logotypów
i innych grafik. Informacje o sposobie instalowania programu znaleźć można
w Ramce „Instalacja”.
Pod maską
Format pliku SVG (Scalable Vector Graphics – skalowalna grafika wektorowa) jest
oficjalnie zalecany przez konsorcjum W3C
[2], choć nie rozpowszechnił się jeszcze
w Internecie. Inkscape zapisuje rysunki
w tym właśnie formacie. Jeżeli zamierzasz
wykorzystywać ten program do tworzenia
plików SVG, które będą używane w Interne-
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
cie, podczas zapisywania pliku (Save as) wybierz opcję Plain SVG (zwykły SVG) – pliki
Instalacja
Suse 9.2 zawiera już Inkscape 0.40. Użytkownicy starszych wersji dystrybucji oraz ci,
którzy woleliby korzystać z najnowszej wersji
Inkscape (w czasie pisania tego tekstu jest to
wersja 0.41, zawierająca głównie poprawki
błędów wersji 0.40), muszą ściągnąć program ze strony WWW [3]. Dla większości
osób najlepszym wyborem jest prawdopodobnie pakiet static-rpm z kategorii Official
Releases. Pakiet ten korzysta z biblioteki Gtk
2.4.0 – w przypadku niektórych dystrybucji
(np. Suse 9.1 i Red Hat 9) oznacza to konieczność zaktualizowania Gtk [4]. Użytkownicy Debiana mogą skorzystać ze strony [5].
Jeżeli zaś nie znajdujesz pakietu binarnego
przeznaczonego dla swojej dystrybucji i nie
obawiasz się przygód, możesz zawsze skompilować program z kodu źródłowego [3].
Inkscape
będą dzięki temu w pełni zgodne ze standardem.
Uśmiech proszę!
W ramach pierwszego przykładu spróbujemy narysować buźkę, widoczną na Rysunku 1. Poznamy dzięki temu wiele istotnych
technik, niezbędnych do tworzenia bardziej
skomplikowanych grafik.
Rysunek 3: Najważniejsze narzędzia programu Inkscape.
Rysunek 1: Prosty rysunek składający się z kilku łuków i krzywej Béziera.
Po uruchomieniu program Inkscape
otwiera nowy, pusty dokument. Zmień
współczynnik powiększenia za pomocą
klawiszy [+] i [-] tak, aby marginesy strony były widoczne na ekranie. Na Rysunku
2 zaprezentowano kolejne etapy tworzenia
buźki.
trzymając wciśnięty przycisk myszy – przeciągnij jej wskaźnik w stronę prawego dolnego rogu. Powstanie dzięki temu koło, wypełnione czerwonym kolorem. Trzymanie
wciśniętego klawisza [Ctrl] pozwala zachować proporcje, czyli stosunek między szerokością i wysokością figury równy 1:1, 2:1 lub
1:2. Jeśli zrobisz jakiś błąd, naciśnij
[Ctrl]+[Z], aby cofnąć ostatnią wykonaną
operację.
Oczami będą dwa półokręgi otwarte na
dole. Narysujemy je, korzystając z dwóch
poziomych pasków narzędzi, znajdujących
się ponad obszarem rysowania. W górnym
KNOW HOW
kroku – program automatycznie narysuje
odpowiedni, otwarty łuk.
Jeśli narysowany łuk znajduje się w niewłaściwym miejscu lub jest za duży albo za
mały, kliknij narzędzie wyboru w pasku narzędzi po lewej stronie. Kiedy najedziesz
wskaźnikiem myszy na łuk, kursor zmieni
kształt – oznacza to, że można teraz przesuwać dany obiekt. Przytrzymaj lewy przycisk
myszy i przenieś łuk we właściwe miejsce.
Kiedy zwolnisz przycisk myszy, zauważysz,
że wokół łuku pojawiają się uchwyty
w kształcie strzałek. Pozwalają one zmienić
wysokość i szerokość wybranego obiektu.
Klawisz [Ctrl] działa tak samo, jak w przypadku narzędzia do rysowania kół. Jeżeli go
przytrzymasz, przy wprowadzaniu zmian
zachowane zostaną proporcje pomiędzy wymiarami w pionie i w poziomie.
Aby nieco ożywić zwykłe, nudne czerwone kółko, włącz narzędzie wyboru i wybierz
duże
koło.
Naciśnij
klawisze
[Shift]+[Ctrl]+[F], aby przejść do okna
dialogowego Fill and stroke (wypełnienie
i kontur) (Rysunek 6). Możesz tu nadać odpowiednie wartości trzem składowym koloru wypełnienia: [R]ed (czerwonej), [G]reen
(zielonej) i [B]lue (niebieskiej). Jeżeli
Rysunek 4: W poziomym pasku narzędzi u góry okna znajdują się przyciski standardowych poleceń: Save (zapisz), Open (otwórz), Cut (wytnij) i Paste (wklej).
pasku znajduje się zestaw standardowych
poleceń (Rysunek 4); aby dowiedzieć się
więcej o danym poleceniu, przesuń kursor
myszy nad przycisk – wyświetlony zostanie
„dymek” z podpowiedzią. Zawartość dolnego paska zmienia się w zależności od wybranego narzędzia rysowania.
przesuniesz suwak G (służący do ustalania
wartości składowej zielonej) w prawo, koło
zmieni kolor na żółty.
Jeżeli teraz wybierzesz opcję linear gradient, uzyskasz wypełnienie gradientowe –
cieniowane, zaczynające się od koloru żółte-
Rysowanie kół i okręgów
Rysunek 2: Rysowanie buźki krok po kroku.
Ze znajdującego się po lewej stronie paska wybierz narzędzie służące do rysowania
okręgów, elips lub łuków (patrz Rysunek 3).
Potem naciśnij klawisz [Ctrl], kliknij myszą
w lewym górnym rogu obszaru rysowania i –
Zacznijmy od określenia kąta obejmowanego przez krzywą, utworzoną za pomocą aktualnie włączonego narzędzia do rysowania
kół (pasek narzędzi przedstawiony jest na
Rysunku 5). Wartości Start: 180 i End: 360
dadzą półokrąg. Aby był on otwarty, trzeba
zaznaczyć pole open arc. Teraz wystarczy powtórzyć czynności opisane w poprzednim
Rysunek 5: Drugi poziomy pasek narzędzi
umożliwia ustawianie parametrów wybranego
Rysunek 6: Okno dialogowe pozwala określić
narzędzia (tu jest to narzędzie do rysowania
wartości trzech składowych koloru wypełnie-
kół).
nia ([R]ed, [G]reen i [B]lue).
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
NUMER 18 LIPIEC 2005
51
KNOW HOW
Inkscape
go, a kończące się na przezroczystości. Aby
dokładniej dopasować wartości cieniowania, przesuń turkusowy kwadrat tak, jak pokazano na Rysunku 7.
Rysunek 7: Określanie wypełnienia gradientowego.
Wypełnienie oczu ustaw w następujący
sposób: wybierz jeden z półokręgów, otwórz
okno dialogowe Fill and stroke, nadaj składowym koloru wartości R=190, G=200
i B=255, wybierz Linear gradient i ustaw jego wartości tak, aby osiągnąć zadowalający
efekt.
Teraz musisz już tylko narysować małe
kółko (narzędziem do rysowania kół, Start:
0, End: 0), kliknij przycisk X w oknie dialogowym Fill and stroke (aby nie nadawać
obiektowi wypełnienia) – i lewe oko jest
już gotowe. Przy rysowaniu bardzo małych
elementów, tak jak w tym przypadku, warto jest powiększyć rysunek, naciskając klawisz [+]. Środkowy przycisk myszy umożliwia przewijanie aktualnie wyświetlanego
obszaru.
Przytrzymując klawisz [Shift] i klikając
po kolei wiele elementów, możesz – korzystając z narzędzia wyboru – dodać je do zaznaczenia. Zaznacz w ten sposób całe oko
(czyli łuk i małe kółko). Aby powielić wybrane obiekty, wystarczy teraz nacisnąć
klawisze [Ctrl]+[D]. Obiekty przesuwać
można za pomocą myszy lub klawiszy strzałek. Spróbuj – naciśnij parę razy strzałkę
w prawo, a duplikat oka przesunie się w tę
stronę. Aby zwiększyć długość pojedynczego kroku, naciśnij [Shift]. Rozwiązanie to
ma przewagę nad przesuwaniem obiektów
przy użyciu myszy: oczy są teraz na dokładnie takiej samej wysokości.
52
NUMER 18 LIPIEC 2005
Swobodne rysowanie
Aby narysować usta, potrzebujemy również łuku obejmującego kąt od 0 do 180
stopni. Tym razem jednak nie naciskaj
klawisza [Ctrl] podczas rysowania – chcemy przecież, aby ten łuk był szerszy niż regularne koło.
Za pomocą narzędzia do rysowania stworzyć można dowolny kształt; na razie jednak
narysujmy tylko poziomą kreskę, wyznaczającą kącik ust. W tym celu włącz narzędzie
rysowania i przesuń wskaźnik myszy
w miejsce, w którym linia ta ma się zaczynać. Następnie naciśnij i przytrzymaj klawisz [Ctrl], przesuń wskaźnik myszy lekko
w prawo i kliknij w miejscu zakończenia linii. Aby zakończyć tę operację, kliknij prawym klawiszem.
Klawisz [Ctrl] pozwala ustawić kąt nachylenia rysowanej linii z dokładnością
do 15 stopni, dzięki czemu narysowanie
idealnie prostej kreski jest znacznie łatwiejsze.
Teraz powtórz operację, za pomocą której
powieliliśmy poprzednio oko: zaznacz kreskę, naciśnij [Ctrl]+[D] aby utworzyć jej
duplikat, a następnie przesuń ją za pomocą
strzałki we właściwe miejsce.
Zanim przejdziemy do rysowania bardziej złożonych kształtów, poćwicz używanie narzędzia do rysowania, tworząc kilka
dowolnie umieszczonych i nachylonych linii. Kliknij myszą w miejscu początku linii
– znajdzie się tu pierwszy węzeł. Gdy klikniesz po raz drugi, przytrzymaj klawisz myszy i ustaw jej wskaźnik pod kątem do rysowanej linii, aby narysować linię kontrolną
() (linie kontrolne narysować możesz w dowolnym węźle). Trzymając wciśnięty przy-
Rysunek 9: Rysowanie języka za pomocą myszy.
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
Rysunek 8: Zmiana kształtu krzywej Béziera
za pomocą przesuwania punktów kontrolnych.
cisk myszy, przesuń punkt kontrolny – zobaczysz, w jaki sposób długość i kierunek
linii kontrolnej wpływają na kształt czerwonej kreski.
Teraz zwolnij przycisk myszy i przesuń
jej wskaźnik – możesz narysować nowy odcinek krzywej. Naciśnij i przytrzymaj klawisz myszy i przesuń kursor w odpowiednie miejsce. Po narysowaniu kilku segmentów zakończ krzywą, klikając prawym
przyciskiem myszy lub naciskając klawisz
[Enter].
Program Inkscape wyposażony jest także
w narzędzia umożliwiające modyfikowanie
już narysowanych krzywych: Modify nodes
and handles (edycja węzłów i punktów kontrolnych). Narzędzia te pozwalają na przesuwanie punktów kontrolnych i zmienianie
długości i kierunku linii kontrolnych. Nawet profesjonalni graficy zaczynają najczęściej od narysowania z grubsza odpowied-
Inkscape
niej krzywej, potem dopiero wykańczają
szczegóły. Spróbuj: zaznacz jeden z uchwytów, a następnie przesuwaj małe kółka na
końcach linii kontrolnych za pomocą myszy
(Rysunek 8).
Aby ukończyć rysunek, włącz narzędzie
wyboru i zaznacz wszystkie narysowane
w ramach eksperymentów linie, a następnie
naciśnij klawisz [Del], aby je usunąć.
Na Rysunku 9 pokazujemy, jak – za pomocą myszy – narysować język. Kliknij
w miejscu wskazanym na rysunku. Instrukcja Drag (przeciągnij) oznacza „naciśnij i przytrzymaj przycisk myszy i przesuń jej wskaźnik w kierunku wskazanym
strzałką (pojawią się linie kontrolne, można będzie więc zmienić ich długość i kierunek), a następnie zwolnij przycisk myszy”. Do narysowania języka potrzebować
będziemy trzech linii; dodaj węzły w miejscach, w których zmienia się kształt krzywej. Na koniec wypełnij utworzony w ten
sposób kształt czerwonym kolorem i zdefiniuj odpowiednie wypełnienie gradientowe.
Wypełnienie języka zasłania teraz górną
krawędź ust. Program Inkscape pozwala
zmienić to przy użyciu kolejnego narzędzia, umożliwiającego przeprowadzanie
na ścieżkach (obiektach) operacji bo-
ole'owskich (przycinania, wyznaczania
części wspólnej itd.).
Zacznij od zaznaczenia łuku ust za pomocą narzędzia wyboru. Powiel go, naciskając
klawisze [Ctrl]+[D]. Wybierz też język:
kliknij go, trzymając wciśnięty klawisz
[Shift]. Następnie wybierz polecenie Difference (różnica) z menu Path (ścieżka).
Do ukończenia rysunku pozostał nam
już tylko jeden krok. Za pomocą narzędzia wyboru zaznacz wszystkie obiekty
oprócz języka, a potem naciśnij klawisze
[Ctrl]+[F], aby otworzyć okno dialogowe
Fill and stroke. Aby zmienić styl konturu,
kliknij zakładkę na górze okna i ustaw
grubość krawędzi na 6 Pt (może okazać się
konieczne wpisanie jednostki Pt w odpowiednim polu). Dzięki temu krawędzie
wszystkich zaznaczonych obiektów będą
miały jednakową grubość.
Proste narzędzia
Nasza buźka nie wygląda wprawdzie jak
Mona Liza, rysując ją możesz jednak poznać podstawy tworzenia grafiki wektorowej w formacie SVG: rysowanie podstawowych kształtów i krzywych Béziera, nadawanie wypełnień i ustawianie atrybutów
konturu oraz przeprowadzanie operacji bo-
KNOW HOW
ole'owskich na ścieżkach. Techniki te stanowią bazę znacznej większości profesjonalnych grafik, niezależnie od tego, jak złożony jest dany rysunek. ■
INFO
[1] Porównanie grafiki wektorowej i rastrowej:
http://www.inkscape.org/cgi-bin/wiki.pl?VectorAndBitmap
[2] Specyfikacja formatu SVG:
http://www.w3.org/TR/SVG/
[3] Pakiety RPM i źródła programu Inkscape:
http://www.inkscape.org/download.php
[4] Wyszukiwanie biblioteki Gtk2: http://search.rpmseek.com/search.html?hl=com
[5] ftp://ftp.de.debian.org/debian/pool/main/i/inkscape/
AUTORZY
Peter Kreußel studiuje filologię angielską
i niemiecką oraz filozofię i pracuje jako edytor stron WWW i materiałów drukowanych.
Zajmuje się informatyką od czasów powstania C64. Bawi go wyszukiwanie aplikacji
Open Source i zmuszanie ich do działania
na swoim komputerze.