Środki miejscowo znieczulające

Transkrypt

Środki miejscowo znieczulające
Środki miejscowo znieczulające
2014
Środki miejscowo
znieczulające
Dr Anna Wiktorowska-Owczarek
Pożądane cechy środka do
znieczulenia miejscowego:
• Dobra rozpuszczalność w wodzie
(i w płynach ustrojowych)
• Stabilność struktury mimo procesu
wyjaławiania
• Działanie neutralne (nie drażniące w
miejscu podania)
• Szybkie, odwracalne i wystarczająco
długie działanie
Pożądane cechy środka do
znieczulenia miejscowego:
• Brak niepożądanego działania ogólnego
(jedynie miejscowe)
• Środek i jego metabolity nie powinny
wpływać alergizująco
• Działanie ograniczone jedynie do włókien
bólowych
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
1
Środki miejscowo znieczulające
2014
Rodzaje znieczuleń
•
•
•
•
Powierzchniowe
Nasiękowe
Przewodowe
Śródwięzadłowe
• Zewnątrzoponowe
• Podpajęczynówkowe
Rodzaje znieczuleń
Znieczulenie powierzchniowe
• Znieczulenie powierzchniowe – porażenie
wychodzących z zakończeń czuciowch
włókien nerwowych.
• Tetrakaina 2%
• Lidokaina 2-10%
• Kokaina 1-4%
• Benzokaina 5-10%
• Emla: prylokaina 2,5% i lidokaina 2,5%
Rodzaje znieczuleń
znieczulenie nasiekowe
• Znieczulenie nasiękowe dotarcie środka
do włókien nerwów czuciowych
zaopatrujących znieczulaną okolicę.
• Lidokaina 0,25 – 1%
• Prokaina 0,5-1%
• Bupiwakaina 0,125-0,25%
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
2
Środki miejscowo znieczulające
2014
Rodzaje znieczuleń
znieczulenie przewodowe
• Znieczulenie przewodowe – podanie środka w
okolicę pnia nerwowego lub splotu nerwowego.
• Początek znieczulenia czuciowego po podaniu
w okolicę nerwu zależy od czterech czynników:
–
–
–
–
Odległośc od miejsca podania do nerwu
Stężenie
Objętość leku
Stopień jonizacji leku
Rodzaje znieczuleń
znieczulenie przewodowe
• Lidokaina stosowana w stężeniach
0,5 -1,5%
• Mepiwakaina 1-2%
• Bupiwakaina 0,25-0,375%
• Mogą być stosowane środki kurczące
naczynia
Pozostałe rodzaje znieczuleń
• Znieczulenie rdzeniowe podpajęczynówkowe
(lędźwiowe – między trzeci a czwarty wyrostek
kolczysty kręgów lędźwiowych) (podoponowo)
podanie środka miejscowo znieczulającego do płynu
mózgowo - rdzeniowego w przestrzeni lędźwiowej,
co powoduje zahamowanie przewodzenia impulsów
przez włókna nerwowe czuciowe i ruchowe rdzenia
kręgowego tej okolicy. Najczęściej stosuje się 5%
roztwór lidokainy. Ten rodzaj znieczulenia stosowany
w operacjach poniżej pępka: urologiczne,
ginekologiczne, także cesarskie cięcie.
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
3
Środki miejscowo znieczulające
2014
Pozostałe rodzaje znieczuleń
• Zewnątrzoponowe (nadoponowo)–
wprowadzenie środka znieczulającego
miejscowo do przestrzeni
zewnątrzoponowej rdzenia kręgowego.
• Wprowadzenie dużej objętości środka,
który dyfunduje przez oponę do CSF
• Zazwyczaj stosowana jest 1-2% lidokaina
• Bupiwakaina 0,5-0,75%
Mechanizm działania
• Blokująna błonowe, napięciozależne
kanały sodowe
Zależność między budową a
działaniem
• LA działają w postaci kationów, ale muszą
dotrzeć do miejsca swego działania,
przenikając osłonkę neuronów i błonę
aksonów w postaci niezjonizowanej,
dlatego powinny one być słabymi
zasadami.
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
4
Środki miejscowo znieczulające
2014
Zależność między budową a
działaniem
Zależność między budową a
działaniem
• LA są cząsteczkami zawierającymi
hydrofobową grupę aromatyczną i
zasadową grupę aminową.
• Związki rozpuszczalne w tłuszczach
łatwiej penetrują przez błonę komórkową i
łatwiej wywierają efekt.
• B: 0,1- 0,5%
• L: 1 -2%
Właściwości LA
• Stała dysocjacji
• Rozpuszczalność w tłuszczach
• Wiązanie z białkami
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
5
Środki miejscowo znieczulające
2014
Stała dysocjacji wpływa na początek
działania
LA
pKa
Początek działania
Prokaina
9.1
Slow
Lidokaina
7.9
Rapid
Bupiwakaina
8.1
Slow
Prilokaina
7.9
Medium
Artikaina
7.8
Rapid
• Podział LA w zależności od czasu
działania:
– Krótko działające (20-45 min.): prokaina
– Średnim czasie działania (60-120 min.):
lidokaina, mepiwakaina
– O długim czasie działania (400-450 min.):
bupiwakaina, ropiwakaina, tetrakaina
Zależność między budową a
działaniem
• Czas działania leku zależy głównie
od wiązania leku z białkami.
• Działania niepożądane zależą również
od rozpuszczalności w tłuszczach
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
6
Środki miejscowo znieczulające
2014
Środki miejscowo znieczulające
• LA hamują zatem przewodzenie w
następującej kolejności
–Aksony bez osłonki mielinowej
• Małe aksony zmielinizowane
–Duże aksony zmielinizowane
Środki miejscowo znieczulające
• Siła działania środków miejscowo
znieczulających maleje wraz ze wzrostem
średnicy włókien nerwowych,
zablokowane zostają przede wszystkim
cienkie włókna C i Aδ „przewodzące ból”
oraz włókna przedzwojowe typu B.
Większe dawki powodują początkowo
obniżenie przewodzenia czucia dotyku i
ucisku (Aβ), w końcu wpływają także na
czynności motoryczne.
Środki miejscowo znieczulające
• Środki miejscowo znieczulające w
zwykłych dawkach nie zaburzają
czynności motorycznych, gdyż włókna
motoryczne mają większą średnicę niż
włókna czuciowe ważne dla
„przewodzenia bólu”
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
7
Środki miejscowo znieczulające
2014
Środki miejscowo znieczulające
• W pierwszej kolejności blokowane jest
przewodzenie we włóknach czuciowych i
współczulnych
pKa
Początek
działania
Rozp w
tłusz.
Tox.
Siła
działania
Wiązanie Czas
z
działania
białkami
Prok
8,9
Wolno
1
b.
niska
Śred
6
Krótki
Tetrak
8,5
Wolno
200
Wysok
Wysok
75
Długi
Lidok
7,7
Szybko 150
Śred
Śred
65
Średni
Prilok
7,7
Szybko 50
Niska
Śred
55
Średni
Ropiw
8,1
Wolno
400
Śred
Wysok
94
Długi
Bupiw
8,1
wolno
1000
Wysok
Wysok
95
Długi
Stężenie w surowicy LA jest
zależne od:
•
•
•
•
Dawki stosowanej
Stopnia absorpcji
Dystrybucji
Szybkości metabolizmu
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
8
Środki miejscowo znieczulające
2014
Preparaty zawierające LA
• Przygotowywane jako sole
chlorowodorowe
• Zawierają substancje konserwujące
• Zawierają wodorowęglan sodu dla
zwiększenia pH środowiska
zewnątrzkomórkowego
• Zawierają glukozę, podawane
podpajęczynówkowo dla zwiększenia
ciśnienia osmotycznego
Classification of LA
•
•
•
•
•
•
Amidy
Lidokaina
Bupiwakaina
Mepiwakaina
Prilokaina
Artykaina
•
•
•
•
•
Estry
Benzokaina
Kokaina
Prokaina
Tetrakaina
Artykaina
• Amide
• Ester
Esters
group
Amide group
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
9
Środki miejscowo znieczulające
2014
Przewaga amidów nad estrami
polega na:
• Łatwy rozkład estrów
• Niższe pKa amidów
• Rzadziej wywołują odczyny alergiczne
Farmakokinetyka LA
• Metabolizm LA
– Estry rozkładane przez esterazy osoczowe
– Amidy metabolizowane w wątrobie
Działania niepożądane
• Reakcje alergiczne
• Układ krążenia – hamują przewodzenie
pobudzenia (działanie inotropowe,
dromotropowe i batmotropowe ujemne)
– Zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego
– Rozszerzenie naczyń krwionośnych
• Ośrodkowe objawy zatrucia
– Związane są z zablokowaniem kanałów sodowych w
neuronach hamujących, a następnie z porażeniem
dużej części oun, dezorientację, drżenie
przechodzące w drgawki i depresja oddychania
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
10
Środki miejscowo znieczulające
2014
Nasilenie działań niepożądanych w
zależności od stężenia LA
Bezdech
Śpiączka
Uogólnione drgawki
Utrata przytomności
Kurcze mięśniowe
Zaburzenia mowy
Szum w uszach
Zawroty głowy
Drętwienie języka i warg
Wstrząs
kardiogenny
Depresja układu
krążenia
Rozszerzenie naczyń
obwodowych –
spadek ciśnienia
tętniczego
Zaburzenia rytmu
serca
Pogorszenie
kurczliwości mięśnia
sercowego
Inne działania LA
• Prilokaina może wywołać
methemoglobinemię
• Prilokaina nie powoduje rozszerzenia
naczyń krwionośnych
• Odmienne działania kokainy
Leczenie zatrucia LA
• Podanie tlenu
• Zewnętrzny masaż serca, w przypadku
zatrzymania akcji serca z jednoczesnym
sztucznym oddychaniem → brak reakcji
→ podanie i.v. adrenaliny (0,5-1mg)
• Sukcynylocholina i.v. w dawce 0,1-0,5 mg
(powtarzane podawanie w przypadku drgawek)
• W przypadku wystąpienia drgawek można podać
benzodiazepinę: diazepam, lorazepam,
midazolam (gdy drgawki nie są wywołane
zatrzymaniem serca i następczym
niedokrwieniem)
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
11
Środki miejscowo znieczulające
2014
Związki naczyniokurczące
Vasoconstrictors
• Zwiększają głębokość znieczulenia
• Wydłużają czas działania LA
• Zmniejszają działania niepożądane
wynikające z ogólnoustrojowego wpływu
• Zapewniają homeostazę
Dawki środków miejscowo
znieczulających
Dorośli
Lek
Dzieci
-
+ NA lub A
Lidokaina
3 mg/kg m.c.
200 mg
7 mg/kg m.c.
500 mg
1,5-2 mg/kg m.c.
Artykaina
4 mg/kg m.c.
7 mg/kg m.c.
500 mg
-
Mepiwakaina
4 mg/kg m.c.
300 mg
500 mg
Do 20 kg: 88 mg
20-40 kg: 176 mg
Bupiwakaina
150 mg
-
-
LA w ciąży
LA
Kategoria FDA
Ciąża
Karmienie
Lidokaina
B
T
T
Mepiwakaina
C
Ostrożnie
T
Artykaina
C
Ostrożnie
T
Prylokaina
B
T
T
Bupiwakaina
C
Ostrożnie
T
Medycyna po Dyplomie marzec 2014. Opieka Stomatologiczna w ciąży
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
12
Środki miejscowo znieczulające
2014
Interakcje LA
• Związki naczyniokurczące: epinefryna,
norepinefryna
• Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
• Nieselektywne beta-blokery
• Leki alfa-adrenolityczne
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
13

Podobne dokumenty