Leki ukl. przywspółczulnego

Układ przywspółczulny
2014
Leki układu
przywspółczulnego
Leki układu przywspółczulnego
Leki wpływające
na układ PS
Bezpośrednio działające
Agoniści
receptorów
muskarynowych
Antagoniści
receptorów
muskarynowych
Pośrednio działające
ACh-esterazy
inhibitory (+)
Estry choliny i naturalne alkaloidy o
działaniu cholinomimetycznym
Acetylocholina
Metacholina
Karbachol
Betanechol
Naturalne alkaloidy
Pilokarpina
Muskaryna
Arekolina
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
1
Układ przywspółczulny
2014
Zastosowanie terapeutyczne
Schorzenia przewodu pokarmowego
Schorzenia pęcherza moczowego
Zastosowanie okulistyczne
Suchość w jamie ustnej
Zastosowanie terapeutyczne
Suchość w jamie ustnej – kserostomia
wywołana napromienianiem głowy i szyi
lub związanej z zespołem Sjögrena.
Pilokarpina 5-10mg (czas działania 3h)
Roztwór 0,1% zaleca się stosować 0,5-1ml
3xdz.; max 3ml dziennie, płukać jamę ustną.
Pacjent dawkuje 15-20 kropli na szkl. wody i płucze.
Dawka dobowa max. 40 mg
Dawka jednorazowa max 20 mg
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
2
Układ przywspółczulny
2014
Zastosowanie terapeutyczne
• Cewimelina [Evoxac 30 mg] (czas
działania 5h)
• Dawkowanie 30-60 mg 3xdz.
• Nie należy przekraczać dawki n180 mg na
dobę
•Środki ostrożności, toksyczność i
przeciwwskazania
TOKSYKOLOGIA
Inhibitorzy AChE
Inhibitorzy
AChE
Odwracalni
Fizostygmina
Edrofonium
Neostygmina
Pirydostygmina
Donepezyl
Riwastygmina
Nieodwracalni
Gazy bojowe:
Tabun
Soman
Sarin
Insektycydy:
Paration
Malation
Chlorpyrifos
Ekotiopat
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
3
Układ przywspółczulny
2014
Leczenie zatrucia inhibitorami
AChE
Reaktywatory cholinoesterazy
Pralidoksym
Obidoksym
Atropina
Benzodiazepiny
Antagoniści receptora
muskarynowego
Naturalne alkaloidy
Atropina
Skopolamina
Półsyntetyczne związki
Butylobromek skopolaminy
Syntetyczne związki
Ipratropium
Tiotropium
Homatropina
Tropikamid
Zastosowanie leków
cholinolitycznych
• Okulistyka: homatropina, tropikamid
• Spazmolityki: skopolamina, atropina,
butylobromek skopolaminy
• Przeciwwymiotnie, w chorobie
lokomocyjnej: skopolamina
• Leczenie nadreaktywnego pęcherza:
oksybutynina, tolterodyna, solifenacyna
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
4
Układ przywspółczulny
2014
Zastosowanie leków
cholinolitycznych
• W premedykacji
– Atropina
• W astmie oskrzelowej, POCHP
– Ipratropium
– Tiotropium
Zastosowanie leków
cholinolitycznych
• W bradykardii, omdleniach
– Atropina
• W leczeniu parkinsonizmu
–
–
–
–
Benzatropina
Biperiden
Procyklidyna
Triheksyfenidil
• W zatruciach środkami
antycholinesterazowymi
– Atropina
Effects of atropine in relation to dose (Goodman &
Gilman’s)
Dawki (mg)
działanie
0,5
(therapeutic
dose)
Niewielkie zwolnienie pracy serca, niewielka suchość w
ustach; zahamowanie pocenia się
1
Wyraźna suchość w jamie ustnej; pragnienie, przyspieszenie pracy serca,
czasem poprzedzone przez zwolnienie, umiarkowane rozszerzenie źrenic
2
Szybka akcja serca; kołatanie serca; wyraźna suchość w ustach;
rozszerzenie źrenic, niewielkie zamazanie widzenia do bliży
5
Wszystkie powyższe objawy wyraźne; trudności z mówieniem i połykaniem;
niepokój I zmęczenie; bóle głowy, sucha gorąca skóra; trudności w
oddawaniu moczu; osłabienie perystaltyki jelit
10 i więcej
Wszystkie powyższe objawy wyraźne; szybkie I słabe tętno; tęczówka
praktycznie niewidoczna; bardzo niewyraźne widzenie; skóra zarumieniona,
gorąca, sucha I jasnoczerwona; ataksja, niepokój I pobudzenie; halucynacje
I majaczenie; śpiączka
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
5
Układ przywspółczulny
2014
Leki zmniejszajace wydzielanie
śliny
• Atropina
• 0,5-1 mg siarczan atropiny s.c. lub i.m.
• Roztwór do dawkowania kroplami 0,1%; 3 x
dziennie po 10 kropli
• Bellergot (alkaloidy pokrzyku wilczej jagody,
ergotamina, fenobarbital), Bellapan (zespół
alkaloidów tropanowych – siarczan atropiny
0,25mg)
– Płyn Burowa
– Roztwór taniny
Atropina
Atropina (Atropini sulfas)
0,5-1 mg siarczan atropiny s.c. lub i.m.; dawka max jednorazowa 1 mg, a dobowa 2 mg. Przy podaniu
doustnym max dawka jednorazowa 2 mg, a dobowa 3 mg.
Atropina – Atropa belladonna , pokrzyk wilcza
jagoda
Leczenie zatrucia:
Fizostygmina i.v. (przy prawidłowym zapisie EKG)
Benzodiazepiny przy pobudzeniu i drgawkach
Opracowała dr Anna Wiktorowska-Owczarek
6