luty w bibliotece - BUW-u

LUTY W BIBLIOTECE
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa
Tel.: 5525660, fax 5525659, e-mail: [email protected]
http://www.buw.uw.edu.pl
luty 2010 r.
RADA BIBLIOTECZNA...
... zebrała się na posiedzeniu w dniu 16 lutego.
Nowelizacja Statutu. W związku z planowaną nowelizacją Statutu władze UW zwróciły się do
Rady z prośbą o zaproponowanie własnych uzupełnień.
ElŜbieta Podlasin zaproponowała dwa warianty zmiany w projekcie nowelizacji Statutu. Zmiana
dotyczy zapisów o gromadzeniu danych osobowych w związku z działalnością systemu
biblioteczno-informacyjnego. Obecnie nie ma prawnych podstaw do tego, aby gromadzić
i przetwarzać pewne dane, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemu. Dotyczy to
np. adresu mailowego i numeru telefonu.
Rada zdecydowała, Ŝe prześle JM Rektor wniosek o nowelizację zapisów Statutu i rozszerzenie
listy danych, jakie są gromadzone w BUW.
Kryteria oceny bibliotekarzy dyplomowanych. Prof. Jadwiga Woźniak-Kasperek
poinformowała, Ŝe nowe zarządzenie Rektora, dotyczące oceny okresowej nauczycieli
akademickich zawiera takie treści, jakie Rada przyjęła na posiedzeniu w dniu 15 grudnia. W tej
sytuacji nie ma potrzeby, Ŝeby Rada występowała osobno o zmianę kryteriów oceny
bibliotekarzy dyplomowanych – wszystkie oczekiwane przez Radę zmiany znalazły się w
nowym arkuszu oceny. Komisja ds. oceny przygotuje tekst w formie listu do bibliotekarzy
dyplomowanych, wyjaśniający, jakie aktywności zawodowe moŜna zamieścić w arkuszu oceny
w kategorii „inne”. Dokument powstanie za rok i będzie miał charakter doprecyzowania
zarządzenia. Kolejna ocena jest spodziewana w II połowie 2011 roku.
Urlopy starszych bibliotekarzy i kustoszy. Prof. Radosław Pawelec przypomniał, Ŝe od czasu
wejścia w Ŝycie ustawy o szkolnictwie wyŜszym zmienił się wymiar urlopu starszych
bibliotekarzy i kustoszy. Wcześniej mieli oni prawo do 36 dni urlopu, obecnie – do 26. Prof.
Pawelec zauwaŜył, Ŝe nie wiadomo, czym spowodowane było wprowadzenie niekorzystnej dla
bibliotekarzy zmiany w ostatniej ustawie i czy jest to zmiana trwała. Sprawa obrosła w róŜne
komentarze prawne, prawo do dłuŜszego urlopu było traktowane jako słusznie nabyte. Obecnie
sprawa jest róŜnie traktowana na róŜnych uczelniach. Na UW podpisywano aneksy do umów o
pracę przyznające urlop w dłuŜszym wymiarze. Obecnie ze środowiska bibliotekarzy dochodzą
głosy, Ŝe polityka UW w tym zakresie się zmienia. Osoby rozpoczynające pracę na
stanowiskach starszych bibliotekarzy i kustoszy juŜ nie podpisują aneksów i mają krótszy
wymiar urlopu.
PoniewaŜ sprawa budzi kontrowersje w środowisku i dotyczy sporej grupy (185 osób) w BUW
i bibliotekach wydziałowych – zdecydowano, Ŝe Rada zwróci się oficjalnie z prośbą do władz
Uczelni o doprecyzowanie zapisów i jednoznaczne uregulowanie sprawy urlopów
pracowniczych.
Sprawy personalne. Rada jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała zatrudnienie mgr Izabeli
Wiencek, pracownika Gabinetu Starych Druków BUW, na stanowisku nauczyciela
akademickiego/bibliotekarza dyplomowanego z pominięciem procedury konkursowej.
Sprawy bieŜące i wolne wnioski.
1
Ewidencja zbiorów w bibliotekach wydziałowych: dyr. Maciuszko poinformowała, Ŝe wszystkie
biblioteki wydziałowe uzgodniły wartość księgozbioru z Kwesturą UW. Członkowie Rady
uznali, Ŝe warto na przykładzie tej akcji prześledzić tryb wydawania poleceń i współpracy
między bibliotekami a słuŜbami finansowymi UW.
Dostępność bibliotek wydziałowych dla całego środowiska UW. PoniewaŜ wbrew zapisom
Statutu UW i regulaminu studiów nadal niektóre biblioteki wydziałowe nie są dostępne dla
nikogo poza studentami i pracownikami własnego wydziału czy instytutu – ustalono, Ŝe Rada
wystosuje pismo do dziekanów z przypomnieniem zapisu statutu dot. dostępności zbiorów
bibliotek dla całego środowiska.
Urlopy naukowe dla bibliotekarzy dyplomowanych: Rektor Lengauer wyjaśnił, Ŝe bibliotekarzy
dyplomowani mają prawo do płatnego urlopu naukowego tylko wtedy, kiedy są zatrudnieni na
podstawie mianowania, nie umowy o pracę.
Prof. Zabłocka w imieniu własnym i kolegów przekazała podziękowania za akcję wydłuŜenia
godzin otwarcia BUW w sesji zimowej do 5 rano. Dyr. Maciuszko zadeklarowała powtórzenia
akcji w sesji letniej.
Na koniec Rada przeprowadziła wizję lokalną w magazynie zwartym na poziomie 0,00 oraz w
magazynie zbiorów XIX wieku i w lokalizacjach na poziomie I i II, gdzie są przechowywane
zbiory.
Podczas wizji lokalnej Dyrekcja BUW i kierownik Oddziału Przechowywania Zbiorów BUW
mgr Wojciech Nowak zwrócili uwagę na następujące problemy:
- w 2010 r. zabraknie miejsca dla przechowywania zbiorów w magazynie zwartym na poziomie
0,00, wpływ bieŜący będzie gromadzony w pomieszczeniach zastępczych,
- w tej chwili poza magazynem zwartym znajduje się ok. 5000 mb zbiorów; w ten sposób BUW
będzie mógł gromadzić zbiory do przełomu lat 2011/12 ;
- rozproszenie zbiorów ma wpływ na bezpieczeństwo przechowywania zbiorów (obszary w
wolnym dostępie nie są wystarczająco chronione), stan zachowania zbiorów (zacieśnienie
ustawienia na półkach, nietypowe regały dla poszczególnych typów zbiorów), ustawienie
zbiorów (rozdzielenie ciągów sygnaturowych), czas obsługi (dojście do róŜnych pomieszczeń,
dodatkowe sprawdzanie lokalizacji w kuponotece).
Nowe magazyny powinny zapewnić:
- moŜliwość gromadzenia wpływu bieŜącego, minimum na następną dekadę 2012-2022,
- przemieszczenie zbiorów przechowywanych w pomieszczeniach zastępczych do docelowych
lokalizacji,
- wyodrębnienie darów/kolekcji na oddzielne zestawy regałów,
- uporządkowanie ustawienia juŜ przechowywanych zbiorów/ rozluźnienie ustawienia, scalenie
ciągów sygnaturowych/
- w perspektywie przyjmowanie zbiorów wycofywanych z WD.
Anna Wołodko
KONFERENCJE
OCLC EMEA (Europe, Middle East and Africa) Regional Council Annual Meeting miał
miejsce w Leiden (Holandia), 24-25 lutego. W spotkaniu uczestniczyło ok. 120 reprezentantów
katalogów centralnych, konsorcjów bibliotecznych i firm związanych z obrotem informacją z
Europy, Środkowego Wschodu i Afryki oraz 33 przedstawicieli róŜnych agend OCLC.
NUKAT, polskiego partnera OCLC reprezentowały Maria Burchard i Agnieszka Kasprzyk.
Dwa lata temu partnerzy OCLC podjęli decyzję o decentralizacji struktur członkowskich OCLC
i utworzeniu 3 grup regionalnych, aby w pełni otworzyć OCLC na świat. Obok juŜ wspomnianej
EMEA powstała Asia Pacific Regional Council oraz Regional Council for the Americas.
2
Na spotkaniu zaprezentowana została idea „cloud computing” (przetwarzania w chmurze) i jej
wpływu na działanie bibliotek. Polega ona na korzystaniu z usług dostępnych w całości na
zewnętrznych serwerach i zwalnia uŜytkowników z konieczności zakupu licencji, instalowania
oprogramowania i zarządzania nim. Wszystkie aplikacje działają w Internecie, a dla ich
uŜytkowania niezbędne są tylko przeglądarki i szybkie łącza internetowe. Budowanie „cloud” z
OCLC to tworzenie w „chmurze” gigantycznego OPAC-u, budowanego metodą
współkatalogowania, wspólna baza uŜytkowników, obsługa wypoŜyczeń, wspólny system
wypoŜyczeń międzybibliotecznych oraz baza bibliotek. Dzięki globalnej współpracy biblioteki
miałyby szansę na odwrócenie dotychczasowych proporcji w inwestowaniu w infrastrukturę
oraz w nowe inicjatywy (obecnie stosunek 70%-30%) - tych ostatnich biblioteki obecnie muszą
realizować coraz więcej, chcąc pozostać liczącymi się graczami na rynku informacyjnym.
Kluczową rolę we wspomnianym systemie odgrywa katalog centralny, kluczową korzyścią jest
powszechny dostęp do danych. Wielokrotnie podkreślano znaczące zwiększenie widzialności
bibliotek i ich zbiorów poprzez uczestniczenie w takich inicjatywach jak WorldCat czy VIAF.
Ponadto na spotkaniu zaprezentowano wyniki wyborów do Głównej Rady OCLC (OCLC
Global Council) oraz główne idee do zrealizowania w najbliŜszym okresie. NaleŜy tu wymienić
wszelkie działania prowadzące do poprawy komfortu pracy uŜytkownika, np. synchronizowanie
katalogu z kolekcjami zdigitalizowanymi, czy jak najpełniejsza realizacja idei, aby uŜytkownik
poprzez katalog trafiał do wszelkich dokumentów związanych z określoną postacią, zarówno
fizycznych, jak i zapisanych cyfrowo dzieł danego autora, ale takŜe prac i dzieł o autorze.
Wymaga to odpowiedniego kojarzenia róŜnego rodzaju zbiorów danych ciągle jeszcze w
znacznej mierze tworzonych w rozproszeniu.
Zwrócono takŜe uwagę OCLC na konieczność prowadzenia analiz ekonomicznych
proponowanych rozwiązań (np. „cloud computing”) oraz szerszego kontaktowania się z ciałami
rządowymi odpowiedzialnymi w głównej mierze za finansowanie bibliotek.
W kwietniu głównej radzie OCLC zostaną przedstawione wyniki prac zespołu, który opracował
propozycję zmian zasad wykorzystania danych współtworzonych przez członków OCLC.
Jeśli chodzi o udział Polski w pracach OCLC, to dane dotyczące polskiej produkcji
wydawniczej opracowywane przez biblioteki współkatalogujące w NUKAT są cyklicznie
przekazywane do katalogu WorldCat od 2006 r. Obecnie spośród 50 języków reprezentowanych
w katalogu WorldCat, rekordy w języku polskim, liczbą 1 127 553, plasują się na 13 pozycji i
stanowią 0,81% całego katalogu.
W bieŜącym roku planowana jest zmiana trybu współpracy. OCLC zainteresowane jest pełną
zawartością katalogu centralnego NUKAT oraz kompletną informacją o lokalizacji dokumentów
w bibliotekach polskich, zamiast stosowanej dotychczas lokalizacji „NUKAT”. Jest to zapewne
krok w kierunku realizacji idei „Cloud computing z OCLC”. Finalizowana jest takŜe idea
uczestniczenia Polski w budowaniu Virtual International Authority File (VIAF), inicjatywie
realizowanej we współpracy przez Library of Congress, Deutsche Nationalbibliothek,
Bibliothèque nationale de France i OCLC. W połowie ubiegłego roku Centrum NUKAT
wysłało do oceny odpowiednią pulę danych testowych z CKHW NUKAT. Po ich pozytywnej
ocenie otrzymaliśmy propozycje podpisania umowy o współpracy i dołączenia zawartości
CKHW NUKAT do VIAF.
Maria Burchard, Agnieszka Kasprzyk
KONFERENCJA NAUKOWA POŚWIĘCONA NOTATNIKOWI DUCHOWEMU
BŁ. HONORATA KOŹMIŃSKIEGO
Dnia 18 lutego odbyła się w BUW konferencja naukowa poświęcona Notatnikowi duchowemu
bł. Honorata Koźmińskiego. Organizatorem spotkania było Archiwum Warszawskiej Prowincji
Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Ojciec Honorat Koźmiński, beatyfikowany 16
3
października 1988 r. przez PapieŜa Jana Pawła II, pozostaje postacią wciąŜ na nowo odkrywaną.
Bogactwo duchowe, jakie pozostawił po sobie, zachęca do prowadzenia badań i studiów z
zakresu mistyki w Polsce. Ale nie tylko. Jak zaznaczył w swoim referacie ks. prof. Stanisław
Urbański, tworząc tym samym historyczne tło dla innych wypowiedzi, umiejętność przybliŜania
nauki i wiary jest miarą poziomu intelektualnego społeczeństwa. Od początku chrześcijaństwa
Ŝywy był aspekt wzajemnego przenikania wiary i rozumu. Jan Paweł II cytując Tertuliana pytał
w swojej encyklice Fides et ratio: „CóŜ mają wspólnego Ateny i Jerozolima? A cóŜ Akademia i
Kościół?” Historia pełna jest dowodów na to, Ŝe całkowity rozdział między nauką a wiarą
doprowadzał do wielu ludzkich dramatów. PrzybliŜanie Ŝycia bł. Honorata Koźmińskiego z kart
jego Notatnika wydaje się być odkrywaniem tego obszaru, na którym mądrość BoŜa spotyka się
z nieustannym ludzkim: dlaczego? Pisane przez mistyków dzienniki duszy charakteryzują się
właśnie tym, Ŝe mistycy dostrzegają swoje miejsce w planach Boga, w uniwersalnej mądrości.
Notatnik bł. Honorata jest świadectwem człowieka pokornego wobec Boga. W wielu miejscach
przywodzi na myśl fragmenty pism poverino d’Assisi — biedaczyny z AsyŜu, jak nazywano św.
Franciszka, którego Honorat wybrał sobie za mistrza. Tekst Notatnika przyrównywany do
testamentu św. Franciszka kryje, jak zaznaczył w swym referacie brat dr Tomasz Płonka, istotną
róŜnicę ze względu na przeznaczenie. Honorat Koźmiński pisał Notatnik dla siebie natomiast
św. Franciszek pozostawia swoje pismo dla braci. Za takim przeznaczeniem Notatnika stać
mogła cenzura szalejąca w czasach zaboru rosyjskiego. A dodać trzeba, Ŝe działalność
apostolska ojca Honorata była niezwykle pręŜna. Szerzył ją zarówno czynem jak i piórem.
Powołał do Ŝycia wiele zgromadzeń zakonnych i świeckich, napisał wiele dzieł. NaleŜy mieć
nadzieję, Ŝe konferencja związana z postacią Ojca Honorata skłoni do refleksji nie tylko
badaczy duchowości franciszkańskiej, ale zainteresuje równieŜ innych odbiorców. Przypuszczać
moŜna, Ŝe byłoby to zgodne z myślą autora Notatnika.
Dobrze się stało, Ŝe konferencja poświęcona bł. Honoratowi Koźmińskiemu znalazła miejsce na
Uniwersytecie Warszawskim. To właśnie w jednym z budynków uniwersyteckich miał swoją
siedzibę Wydział Architektury Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, na którym studiował w
latach 1845-1848 autor Notatnika. Na pewno nikt nie przypuszczał wówczas, Ŝe młody student
architektury przeŜywający kryzys wiary będzie nazwany przez potomnych „BoŜym
architektem”.
Dzięki mozolnej pracy konserwatorskiej Państwa Małgorzaty i Wiesława Faberów zgromadzeni
uczestnicy konferencji mogli zobaczyć ocalały rękopis Notatnika duchowego bł. Honorata
Koźmińskiego.
Anna Kucewicz
ERASMUS 2009/2010
Biblioteka Uniwersytecka w Cardiff, 8-12 lutego
JuŜ po raz drugi Biblioteka Uniwersytecka w Cardiff zorganizowała międzynarodowe spotkanie
mające na celu wymianę doświadczeń oraz pokazanie dobrych wzorów dla bibliotekarzy z
róŜnych krajów. W tym roku mieliśmy okazję być uczestnikami warsztatów z cyklu Erasmus
Staff Development Programme.
Organizatorką była Sonja Haerkoenen, bibliotekarz dziedzinowy Arts & Social Studies Library.
Na pięć dni szkolenia zaplanowano wiele wykładów, dyskusji, a takŜe wycieczek.
Pierwsze prezentacje były okazją do zapoznania się ze strukturą i funkcjonowaniem Biblioteki
Uniwersytetu w Cardiff, które są zdecydowanie róŜne od tych, które znamy. Nie ma tam, co
4
prawda biblioteki centralnej, ale mimo to zarządzanie i wdraŜanie róŜnych nowych pomysłów
jest dobrze zorganizowane.
Kolejnym etapem było zwiedzenie budynku Arts & Social Studies Library oraz biblioteki w
kampusie Trevithick, która została niedawno przebudowana i jest jedną z najnowocześniejszych
placówek.
Drugi dzień był poświęcony zagadnieniu umiejętnego przekazywania informacji uŜytkownikom
(z ang. Information Literacy). W tym bloku najbardziej interesująca okazała się metoda indukcji
informacji tzw. Cephalonian Method, wykorzystywana do szkoleń bibliotecznych studentów
pierwszego roku. Popołudniowa część była przeznaczona na prezentacje zagranicznych gości.
Licznie zgromadzeni bibliotekarze Uniwersytetu w Cardiff mieli okazję zobaczyć równieŜ
prezentację Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
Dzień trzeci przeznaczony został na wizyty w innych placówkach. Najpierw zwiedziliśmy
bibliotekę Atrium, będącą częścią Uniwersytetu Glamorgan, która słuŜy swoimi zbiorami
studentom Wydziału Sztuk Pięknych. Wizyta była połączona równieŜ ze zwiedzaniem całego
budynku wydziału. Kolejną odwiedzoną placówką była nowa siedziba Biblioteki Publicznej.
Ciekawie zorganizowana, pokazała róŜnice między bibliotekami publicznymi Walii i Polski. Na
koniec dnia, juŜ indywidualnie, zwiedziliśmy Muzeum Narodowe Walii.
Czwartkowe spotkania skupiły się na zasobach elektronicznych oraz na wyszukiwaniu i
dostarczaniu informacji. Tu na uwagę zasługuje repozytorium ORCA oraz Modern Working
Environment. Po wyczerpującej i ciekawej sesji pojechaliśmy wszyscy do St. Fagans National
History Museum, gdzie spotkaliśmy się z bibliotekarzem-archiwistą oraz zwiedziliśmy
tamtejszy skansen.
Piąty i zarazem ostatni dzień szkolenia, spędziliśmy w Europejskim Centrum Dokumentacji,
gdzie poznaliśmy pracę tej instytucji. Jej dyrektor przedstawił nam, jak wieloma drogami moŜna
docierać z informacją do uŜytkownika. Erasmus Staff Development Programme zakończyło
rozdanie certyfikatów.
Wyjazd był udany, gdyŜ pozwolił nam nie tylko na zapoznanie się z organizacją innej
biblioteki, ale teŜ ze względu na szeroką wymianę poglądów w międzynarodowym gronie
bibliotekarzy róŜnych specjalności.
Agnieszka Salwowska i Grzegorz Kłębek
Musikabteilung mit Mendelssohn-Archiv w Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer
Kulturbesitz, 15 lutego - 1 marca
Praktykę zawodową w Musikabteilung mit Mendelssohn-Archiv w Staatsbibliothek zu Berlin Preußischer Kulturbesitz odbyłam w ramach programu stypendialnego Erasmus 2009/2010.
Oddział zbiorów muzycznych w Berlińskiej Bibliotece Państwowej to obecnie jedna z
najwaŜniejszych kolekcji muzycznych na świecie i obok oddziału zbiorów muzycznych
Bayerische Staatsbibliothek w Monachium, jeden z dwóch największych zbiorów muzycznych
w Niemczech. Zbiory przechowywane są w pierwszym budynku biblioteki na Unter den Linden
Strasse. Historia kolekcji sięga początku XIX w. O jej wielkości i znaczeniu najlepiej
zaświadczą liczby: obecnie obejmuje ponad 67 tys. rękopisów muzycznych, 440 spuścizn (nie
tylko po uznanych kompozytorach, lecz takŜe muzykach i badaczach historii muzyki), 80 tys.
listów, 8 tys. obrazów i zdjęć, 500 tys. druków muzycznych i 100 tyś ksiąŜek poświęconym
zagadnieniom muzycznym, 14 tys. librett i 43 tys. nagrań na wszelkiego typu nośnikach
muzycznych. Zbiory muzykaliów zajmują aŜ siedem pięter magazynów.
Do najwaŜniejszych kolekcji przechowywanych w tym oddziale obok zbioru autografów Bacha,
Beethovena, Telemanna, Mozarta i Haydna naleŜy równieŜ Mendelssohn-Archiv skupiające
rękopisy i listy Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego oraz wszelkie informacje i pamiątki
związane z rodziną Mendelssohnów. Biblioteka gromadzi równieŜ prywatne depozyty, z
5
których najwaŜniejszymi są przechowywany w archiwum Mendelssohna zbiór berlińskiego
towarzystwa mendelssohnowskiego (Mendelssohn-Gesellschaft e. V. in Berlin) oraz kolekcja
słynnej Sing-Akademie zu Berlin, w której siedzibie 11 marca 1829 r. odbyło się ponowne
prawykonanie Pasji wg Św. Mateusza J. S. Bacha pod kierunkiem dwudziestoletniego Feliksa
Mendelssohna Bartholdy’ego. To wydarzenie zapoczątkowało ponowne zainteresowanie
muzyką dawną. W grudniu 2001 r. archiwum berlińskiej Akademii Śpiewu wróciło z Kijowa do
właścicieli. Obecnie realizowany jest projekt jego naukowego skatalogowania i digitalizacji w
ścisłej współpracy z RISM (Répertoire International des Sources Musicales).
Czytelnicy mogą korzystać z zasobów Oddziału Zbiorów Muzycznych w czytelni muzycznej,
która jest otwarta w godzinach pracy oddziału, od poniedziałku do piątku między 9:00 a 19:00.
Istnieje moŜliwość wypoŜyczenia z biblioteki ksiąŜek i nut wydanych po roku 1956 - trzeba być
jednak zameldowanym na stałe lub tymczasowo w Berlinie. Czytelnia zbiorów muzycznych
dysponuje bogatą bibliotekę podręczną obejmującą ksiąŜki i czasopisma muzyczne. Do
dyspozycji czytelników są równieŜ mikrofilmy rękopisów muzycznych oraz starych wydań
gazet poświęconych muzyce. Z tych zbiorów moŜna korzystać samodzielnie. Podczas
pierwszego tygodnia mojego pobytu w Staatsbibliothek zu Berlin przeszłam świetnie
zorganizowane szkolenie, w trakcie którego zapoznałam się z historią biblioteki i jej strukturą
organizacyjną. Największy nacisk połoŜony był na organizację pracy w Oddziale Zbiorów
Muzycznych. KaŜdego dnia miałam umówione spotkania z osobami kierującymi
poszczególnymi działami Musikabteilung, w trakcie których dowiedziałam się o realizowanych
przez nie zadaniach, liczbie pracowników i sposobach organizacji pracy w danym dziale.
Miałam równieŜ okazję do wygłoszenia prezentacji poświęconej strukturze, historii oraz
zbiorom Gabinetu Zbiorów Muzycznych BUW. Ze względu na moje muzykologiczne
wykształcenie umoŜliwiono mi takŜe zwiedzenie Musikarchiv der Deutsche Nationalbibliothek,
które obecnie ma swoją siedzibę w Berlinie.
Okres od dnia 22 lutego do 1 marca zaplanowany został jako czas na moją samodzielną pracę
badawczą. W tym czasie korzystając z niedostępnej w Polsce literatury przedmiotu poświęconej
zagadnieniu historii muzyki katolickiej na Śląsku, udało mi się poznać nie tylko najnowszy stan
badań dotyczący tego zagadnienia, ale takŜe zidentyfikować dane biograficzne kilku
kompozytorów, których kompozycje przechowywane są w Gabinecie Zbiorów Muzycznych
BUW i których katalogowaniem na potrzeby RISM się zajmuje.
Ludmiła Sawicka
URODA PORTRETU. POLSKA OD KOBERA DO WITKACEGO W ZAMKU
KRÓLEWSKIM W WARSZAWIE
17 lutego kilka osób z Oddziału Udostępniania i Informacji Naukowej miało przyjemność
obejrzeć wystawę Uroda portretu. Polska od Kobera do Witkacego w Zamku Królewskim w
Warszawie.
Wystawa prezentuje historię portretu w Polsce od końca XVI wieku po dwudziestolecie
międzywojenne w perspektywie dzieł najbardziej dojrzałych artystycznie. Zostały one wybrane
spomiędzy paru tysięcy i tak na ekspozycji pozostało ich około 70.
Nasi sarmaccy przodkowie uwielbiali zamawiać swoje podobizny. Portret wskazywał i określał
status przedstawionej osoby i jej miejsce w strukturze społecznej. Zestawione w galeriach
portrety dawały poczucie więzi historycznej z przodkami.
Jak twierdził Leon Battista Alberti, wybitny włoski humanista doby renesansu, portret
„nieobecnych czyni obecnymi” i „umoŜliwia im wieść jakby dłuŜsze Ŝycie”. Wiele rodów
zatrudniało wybitnych mistrzów pędzla, by ci uwiecznili potomków dynastii. Zobaczymy tu
przedstawicieli rodziny Czartoryskich, Potockich (słynny portret Stanisława Kostki Potockiego
6
na koniu autorstwa Jacques’a-Louisa Davida ze zbiorów wilanowskich), czy Lubomirskich
(nieco dziwna podobizna Henryka Lubomirskiego namalowana przez Antonia Canovę, któremu
moŜna wybaczyć to „dzieło” - wszak był przede wszystkim rzeźbiarzem). Na pewno warto
obejrzeć wspaniałe portrety Marii Walewskiej i Ludwika Paca autorstwa François’a Gerarda.
Warto wspomnieć teŜ o obecnym na wystawie „Portrecie matki” Henryka Rodakowskiego, na
którego widok słynny Eugène Delacroix wypowiedział nie mniej słynne słowa „widziałem
prawdziwe arcydzieło” – było to na wystawie w ParyŜu w 1853 roku.
Na wystawie zobaczyć moŜna poza tym dzieła innych artystów: Marcina Kobera, Bartłomieja
Strobla, Daniela Schulza, Marcella Bacciarellego, Józefa Pankiewicza, Olgi Boznańskiej,
Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza, oraz
Hyacinthe’a Rigauda, Elizabeth Vigeé-Lebrun, Pompea Battoniego, a nawet Ary Scheffera,
zebrane z trzydziestu muzeów i zbiorów prywatnych – część prac zaprezentowana po raz
pierwszy publicznie.
Wystawa czynna była w dniach 5 grudnia – 28 lutego. Towarzyszyły jej liczne spotkania i
wykłady.
Magdalena Fedorczyk-Falis
WYCIECZKA DO MULTICENTRUM
Na zaproszenie Zarządu Koła SBP przy Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Warszawie
w dniach 21 stycznia i 25 lutego bibliotekarze, w tym liczna grupa pracowników BUW,
odwiedzili Multicentrum działające przy Bibliotece Publicznej Dzielnicy Białołęka. Celem
wycieczki było zapoznanie się z jedyną tego rodzaju placówką naukowo-dydaktyczną,
działającą na terenie Warszawy (kolejna powstaje na Bielanach).
Z krótkiego i treściwego wprowadzenia, wygłoszonego przez kierownika Pawła BłaŜejczyka,
uczestnicy dowiedzieli się o okolicznościach powstania Multicentrum. Placówka ta zaistniała
m.in. dzięki wspólnemu wysiłkowi władz miasta Warszawy i samorządu gminy Białołęka.
Multicentrum jest interaktywną placówką edukacyjną mającą na celu uzupełnienie wiedzy
podawanej w szkołach w tradycyjny sposób. Atrakcyjna oferta zajęć adresowana jest przede
wszystkim do dzieci, ale z równym powodzeniem moŜe słuŜyć szkoleniu nauczycieli bądź
pogłębianiu wiedzy przez dorosłych uŜytkowników programów.
UŜytkownicy Multicentrum mogą korzystać z sześciu róŜnych bloków tematycznych:
•
MultiKid – skierowany do najmłodszych dzieci – poprzez zabawę specjalnymi klockami
dzieci poznają świat nauki, techniki czy sztuki
•
MultiSztuka – za pomocą specjalistycznego oprogramowania komputerowego, w
połączeniu z uŜyciem, np. aparatu cyfrowego lub kamery uŜytkownicy zgłębiają tajniki grafiki
komputerowej, filmu czy animacji. Uczą się korzystać z komputera jako narzędzia
alternatywnego dla papieru, pędzla i farb. Poznają moŜliwości programów graficznych i
sposoby ich wykorzystania do własnych projektów plastycznych.
•
MultiMuzyka – moduł wyposaŜony w specjalne aplikacje komputerowe wprowadza
przyszłych muzyków w świat tworzenia własnych kompozycji.
•
MultiNauka – obejmuje doświadczenia z fizyki i biologii.
•
MultiTechnika – moduł posiada urządzenia, które wraz z oprogramowaniem
komputerowym pozwalają poznać sposób działania maszyn uŜywanych w przemyśle.
•
MultLingua – uŜytkownicy w róŜnym wieku (równieŜ dorośli) i stopniu zaawansowania,
korzystając z systemu Quartet Online, mają moŜliwość nauki języka angielskiego.
Multicentrum stwarza więc dzieciom i młodzieŜy moŜliwość zetknięcia się z róŜnorodnymi
dziedzinami wiedzy w bardzo przystępny sposób, ułatwiając im wejście w świat nauki oraz
rozwój własnych pasji.
7
Aby uczestniczyć w zajęciach wystarczy przyjść do placówki i zapisać się. Wszystkie
prowadzone kursy są bezpłatne. Zajęcia odbywają się przez cały dzień w godzinach od 10 do 19
(takŜe w soboty), w grupach nie większych niŜ 10 osób.
Więcej informacji o Multicentrum pod adresem: www.multicentrum.warszawa.pl
Jakub Burchard, Magdalena Fedorczyk-Falis
INACZEJ
RCP - DO WIDZENIA
Kiedy moje koleŜanki wychodzą z pracy do domu, rzucają szybko „cześć” i zanim podniosę
głowę znad biurka - juŜ ich nie widzę. Rozumiem, spieszą się, bo autobus, bo dzieci, zakupy,
sprawy do załatwienia. Z reguły nie odpowiadam na te poŜegnania, poniewaŜ i tak ich nie
usłyszą. Kiedy ja opuszczam pracownię wieczorem, zazwyczaj nie ma w nich nikogo. Oddaję
klucze w portierni, a Pan Ochroniarz siedzący najczęściej w drugim pomieszczeniu za szklaną
szybą, nawet nie patrzy w moim kierunku. Jemu równieŜ nie mówię „do widzenia”. Od stycznia
tego roku, wychodząc z biblioteki przesuwam kartę identyfikacyjną przed nieduŜą skrzynką
zamontowaną przy drzwiach „słuŜbowych”. Wiem, Ŝe to system RCP, rejestruje czas przyjścia i
wyjścia pracowników z budynku. Wyświetla komunikaty, ale bez okularów widzę je
niewyraźnie. Domyślam się, Ŝe jest tam data i godzina. Po przyłoŜeniu karty do czytnika, dane
te automatycznie przekształcają się w dwa dłuŜsze wyrazy, w których rozpoznaję swoje
nazwisko i imię. W porządku – jestem wyrejestrowana. Ale tak było do wczoraj, 3 lutego. Tego
dnia bowiem, zamiast nazwiska na ekranie monitora zauwaŜyłam jakiś inny zapis. CzyŜby się
coś zepsuło? Jakiś błąd w systemie? To moŜe oznaczać, iŜ nie będę mogła wykazać się
odpowiednią ilością godzin pracy i zostanę wezwana „na dywanik” przez Panią Personalną!
Zakładam okulary i ponownie dotykam kartą skrzynki. Ze zdumieniem odczytuje, iŜ „to”
urządzenie mówi mi bardzo grzecznie „Do widzenia”. No proszę, maszyna, a jaka „ludzka”.
Patrzy mi prosto w oczy, nie ucieka, zupełnie jakby czekała na odpowiedź. Przesuwam kartą
przed ekranem po raz trzeci i radosne „Do widzenia” pojawia się natychmiast. Maszyna chyba
rozumie, iŜ tym razem to ja Ŝegnam się z sympatycznym systemem RCP. A naszą Panią
Personalną bardzo proszę o wyrozumiałość, jeŜeli przy pewnym nazwisku zobaczy pewnego
dnia zarejestrowanych kilka „wyjść” z biblioteki.
htem
KADRY
Nowo zatrudnieni:
mgr Michał JarmuŜ, mł. bibliotekarz, OUiIN, od 8 lutego.
• •• •••••• ••••••••••• •••••••••••••
•
•••••••••••••••••••••••••• ••••• ••••••••••• ••••• ••••••••••••••••••••••••••••••
•
• • •••••••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••• •••••••• ••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
••••••••••••••• •••••••• ••••••• •• •••••••••• ••••••••••••••••••
8