wakacje w bibliotece

WAKACJE W BIBLIOTECE
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa
Tel.: 5525660, fax 5525659, e-mail: [email protected]
http://www.buw.uw.edu.pl
lipiec-sierpień 2008 r.
LIPCOWE KONCERTY W BUW
Z inicjatywy Dyrekcji Biblioteki Uniwersyteckiej i przy współpracy Biura Promocji UW – pod
szyldem cyklu KULTURA.UW – przez trzy kolejne piątki lipca w hallu katalogowym odbywały się
interesujące imprezy słowno-muzyczne.
11 lipca „gościliśmy” Wolfganga Amadeusza Mozarta. W koncercie Monsieur, mon très cher Père
zespół Gruppo di Tempera (Agata Igras-Sawicka – flet, Sebastian Aleksandrowicz – obój, Adrian
Janda – klarnet, Michał Wawrzyniak – fagot, Igor Szeligowski – waltornia, Agnieszka KopackaAleksandrowicz – fortepian) zagrał utwory kameralne na instrumenty dęte: typowo promenadową
Serenadę c-moll KV 388 oraz piękny – wysoko oceniany przez samego kompozytora – Kwintet Esdur KV 452. Zaś w postać Wolfganga Amadeusza, piszącego listy do ojca, Leopolda – świadectwo
muzycznego geniuszu i Ŝyciowych rozterek, ilustrację epoki i jej obyczajów – wcielił się
przekonywająco Jakub Przebindowski.
Bohaterem koncertu Ten, komu gwiazda sprzyja, który odbył się 18 lipca, był William Szekspir.
Pieśni Macieja Małeckiego do sonetów i fragmentów dramatów (Otella, Hamleta, Jak wam się
podoba, Snu nocy letniej) wykonała Eliza DŜyga – sopran, przy akompaniamencie Katarzyny
Bienias – fortepian. Wybrane Sonety w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka, opiewające tęsknotę za
idealną miłością, zinterpretował adept sztuki aktorskiej – Robert Kuraś.
Podczas ostatniego z Lipcowych koncertów w BUW przeŜyliśmy muzyczną podróŜ Jedwabnym
Szlakiem, prowadzeni przez Marię Pomianowską, Bartłomieja Pałygę i Roberta Siwaka.
Zabrzmiały pięknie zdobione instrumenty strunowe z Azji i Europy, perskie bębny, syberyjski
śpiew alikwotowy, a nawet australijskie didgeridoo. Nie tylko jednak dla muzycznych wraŜeń
przenieśliśmy się w obce krainy – od wykonawców koncertu moŜna było dowiedzieć się wiele o
pochodzeniu i historii tych instrumentów oraz korzeniach europejskiej muzyki.
Muzyka „u źródeł” – Jedwabny Szlak, kwintesencja muzyki klasycznej – Mozart, współczesne
opracowania muzyczne renesansowej poezji – Szekspir/Małecki – trzy róŜne światy muzyczne… ze
wspólnym mianownikiem miejsca, w którym się spotkały. Tu, w BUW na co dzień króluje słowo i
ono teŜ – epistoły, poezja, opowieści – było drogowskazem do „gościnnie” prezentowanej muzyki.
Iwona Januszkiewicz-Rębowska, Piotr Bocian, Biuro Promocji UW
KONFERENCJE
LIBER
Konferencja LIBER w Stambule w dniach 2-6 lipca dała uczestnikom z Europy Zachodniej i
Centralnej moŜliwość oglądu egzotycznego, z naszego punktu widzenia, bibliotekarstwa tureckiego.
Jest w nim piękna tradycja gromadzenia historycznych zbiorów rękopiśmiennych w bibliotekach
sułtańskich, jak i świadomość technologicznych wyzwań współczesności, przy wyraźnie uboŜszych
niŜ chociaŜby w Polsce (sic!) zasobach kadrowych i środkach finansowych. Dodatkową atrakcją
tegorocznej konferencji były intrygująca historia i kultura miasta na pograniczu Europy i Azji oraz
piękne okoliczności przyrody obu brzegów Bosforu
W części programowej wystąpienia prelegentów krąŜyły wokół problematyki cyfrowego
przetworzenia europejskiego dorobku kulturowego i bieŜącej literatury naukowej oraz moŜliwie
1
szerokiego i nieograniczonego dostępu do obydwu. Jak zwykle silnie obecna była problematyka
zarządzania wielkimi bibliotekami i ich badań porównawczych (benchmarking). Wszystkie
wystąpienia dostępne są ze strony LIBER: http://www.libereurope.eu/node/98
Doroczne zgromadzenie generalne członków LIBER przyjęło bez uwag sprawozdanie Zarządu i
Skarbnika oraz dokonało uzupełniających wyborów. W związku z upływem drugiej kadencji Ewy
Kobierskiej-Maciuszko wybrano na jej miejsce dr Martę Viragos, dyrektor Biblioteki Uniwersytetu
w Debreczynie.
Ewa Kobierska-Maciuszko
IAML
W dniach 20-25 lipca r. odbyła się w Neapolu doroczna konferencja IAML (International
Association of Music Libraries). BUW od wielu lat naleŜy do tej organizacji, gościł jej konferencję
w roku 1966 oraz współuczestniczył w organizacji kolejnej w naszym mieście, w roku 2005. Do
Neapolu przybyło około trzystu bibliotekarzy muzycznych z całego globu. BUW reprezentowany
był przez Piotra Maculewicza, a dość liczną polską delegację reprezentowali muzykolodzy i
bibliotekarze muzyczni m. in. z Biblioteki Narodowej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Narodowego
Centrum Fryderyka Chopina, Biblioteki Akademii Muzycznej w Katowicach. Podczas sesji
odbywających się w równoległych panelach tematycznych wygłoszono kilkadziesiąt referatów i
prezentacji, odbywały się takŜe robocze narady i panele dyskusyjne. Podstawowe kręgi
zainteresowań kolejnych konferencji IAML to wymiana informacji o zbiorach, sposobach ich
opracowania, konserwacji i udostępniania z uwzględnieniem specyfiki zbiorów muzycznych — a
więc takŜe fonogramów. Podczas ostatniego spotkania szczególnie duŜo uwagi poświęcono
bibliotekom muzycznym kraju-gospodarza, szczególnie bogatym i interesującym – czego
przykładem była choćby biblioteka instytucji będącej głównym organizatorem konferencji:
sławnego Conservatorio di Musica S. Pietro a Majella w Neapolu, działającego nieprzerwanie od
200 lat i mającego w swych zbiorach autografy takich wielkich kompozytorów jak A. i D. Scarlatti,
G. B. Pergolesi, G. Paisiello, D. Cimarosa, G. Rossini, V. Bellini, G. Donizetti, G. Verdi i in. O ile
muzykalia w bibliotekach publicznych czy akademickich są względnie łatwo dostępne, o tyle te w
archiwach radiowo-telewizyjnych, czy teatralnych — na ogół nie. Szczególnie ciekawe były więc
referaty i dyskusje dotyczące szerszego upowszechnienia tego rodzaju archiwów, na ogół
nieprzystosowanych do obsługi czytelnika w szerszym zakresie. Odpowiedzią jest oczywiście —
digitalizacja. W tej dziedzinie Włosi mają duŜe osiągnięcia, budzące uznanie i pewną zazdrość
takŜe wśród delegatów z innych wysoko rozwiniętych krajów, nieposiadających jednak aŜ takich
sukcesów w tej dziedzinie. Część materiałów tego rodzaju moŜna zobaczyć w portalu
http://www.internetculturale.sbn.it pod hasłem Area Musicale). Działania, którym patronuje
Ministero per i Beni Culturali e Ambientali, a takŜe Servizio Bibliotecario Nazionale (SBN) oraz
Instituto Centrale per il Catalogo Unico (ICCU) wyróŜnia prostota i wynikająca z niej duŜa
skuteczność przyjętych rozwiązań. Podstawowe załoŜenia to integracja zdigitalizowanych zbiorów
z ich (często uproszczonymi, ale wystarczającymi do skutecznego wyszukiwania) opisami w
katalogu centralnym (w formacie MARC) oraz prezentacja zasobów w postaci plików JPG w
ramach nieskomplikowanego interfejsu webowego o maksymalnej kompatybilności (bez
dodatkowych "wtyczek" itp.). Zapewne to właśnie przyjęcie takich załoŜeń pozwoliło na
osiągnięcie imponującej wydajności digitalizacyjnej. Problemem, zwłaszcza w odniesieniu do
zbiorów nowszych są oczywiście prawa autorskie i pokrewne – część zasobów moŜe więc być
udostępniana tylko w obrębie intranetów wewnątrzbibliotecznych, w taki sam sposób są teŜ
udostępniane cyfrowe reprodukcje o wysokiej rozdzielczości.
Ciekawym aspektem konferencji była moŜliwość zapoznania się z problemami bibliotek i archiwów
muzycznych czy – szerzej – Ŝycia muzycznego w krajach spoza zachodniego kręgu kulturowego,
np. w Chinach, których stosunkowo intensywna produkcja wydawnicza w zakresie muzykaliów
pozostaje niemal nieznana na Zachodzie, w duŜej mierze ze względu na problemy językowe.
2
Tradycyjnie waŜnym punktem dorocznych spotkań są tzw. projekty "R", którym patronuje IAML:
RISM (bibliografia źródeł muzycznych), RILM (bibliografia piśmiennictwa muzycznego), RIPM
(bibliografia zawartości czasopism muzycznych) oraz RIDIM (ikonografia muzyczna). Dla BUW
waŜny był zwłaszcza projekt RISM, w którym biblioteka uczestniczy w ramach grantu Fundacji
Packarda. Projekt ten stoi w obliczu zasadniczych zmian związanych ze zmianą formatu danych i
oprogramowania. Przyjęte rozwiązania budzą kontrowersje, toteŜ sporo uwagi poświęcono ich
moŜliwym udoskonaleniom oraz ew. rozwiązaniom alternatywnym. Doskonale działa za to projekt
RILM, powszechnie chwalony za jakość i wydajność pracy oraz sprawność narzędzi technicznych.
DostrzeŜono i doceniono znaczącą intensyfikację współpracy ośrodków polskich z RILM,
animowanej (czy zgoła – reanimowanej po latach zastoju...) dzięki staraniom Polskiej Grupy
Narodowej IAML.
Uczestnictwo w tego rodzaju konferencji jest zawsze ogromnie inspirujące, niemniej waŜne od
udziału w sesjach jest nawiązywanie bezpośrednich kontaktów zawodowych, które zawsze okazują
się później przydatne w róŜnych sytuacjach. Konferencji towarzyszyły teŜ mini-targi wydawnicze,
na których dominowały oficyny włoskie. Fascynujący, nieco egzotyczny, zgiełkliwy i upalny (choć
nie bardziej niŜ Warszawa w tym czasie) Neapol okazał się miastem nader przyjaznym i pełnym
bardzo swoistego uroku, burząc wiele stereotypów na swój temat. W roku 2009 gospodarzem
IAML będzie Amsterdam.
Piotr Maculewicz
ERASMUS – C.D.
Pracownicy BUW i bibliotek wydziałowych biorą udział w wyjazdach zagranicznych w ramach
programu Uczenie się przez całe Ŝycie (LLP) - Erasmus 2007/2008. Relacją Matyldy Strojnowskiej
z pobytu w Cardiff („Luty w Bibliotece”) rozpoczęliśmy publikowanie sprawozdań z tych pobytów.
W numerze marcowym zamieściliśmy teksty Joanny Kulickiej i Czesławy Kowalczyk (Praga),
Romana Tabisza i Agnieszki Floriańczyk (Utrecht) oraz Leszka ŚnieŜki (Tybinga), w majowym —
Agnieszki Kasprzyk (Sztokholm) i Izy Wiencek (Lyon), w czerwcowym — Szymona
Siemianowskiego (Tartu), ElŜbiety Dworskiej-Padukiewicz i Justyny Koziak (ParyŜ), Lilianny
Nalewajskiej (Uppsala), Zofii Wojdyny (Londyn). Dziś kolejne relacje.
ERASMUS, ODC. 12
W dniach 1-10 lipca odbyłam staŜ w Bibliotece Uniwersytetu Loránda Eötvösa (ELTE Egyetemi
Könyvtár) w Budapeszcie. Powstała ona w 1561 roku jako ksiąŜnica Kolegium Jezuickiego w
Nagyszombat (obecnie Trnava w Słowacji), a od 1635 roku pełni rolę biblioteki uniwersyteckiej. Po
kasacie zakonu jezuitów stała się instytucją państwową i wraz z Królewskim Uniwersytetem
Węgierskim przeniosła się początkowo do Budy, a następnie do Pesztu. UŜytkowany do dziś
zabytkowy budynek został zbudowany w stylu eklektycznym w 1876 r. wg projektu Antala
Skalnitzky’ego i był pierwszą biblioteką publiczną w kraju.
Dumą biblioteki jest ponad 200-metrowa reprezentacyjna sala wystawowa ze szklanym dachem,
będąca jednocześnie gabinetem zbiorów XVIII-wiecznych (wielkość tego zbioru szacuje się na
ponad 20 000 jednostek). Ściany sali zdobią freski Károlya Lotza oraz portret cesarza Franciszka
Józefa pędzla Ferenca Than Móra.
Zbiory, gromadzone przez ponad 400 lat liczą obecnie ok. 1600 tys. jednostek bibliotecznych. Do
najcenniejszych skarbów zalicza się kolekcję 185 kodeksów rękopiśmiennych (w tym 14
Corvinianów). Znaczące są takŜe zbiory druków od XVI do XVIII wieku.
Biblioteka Uniwersytecka pełni funkcje doradcze dla bibliotek sieci, w skład której wchodzi 8
bibliotek wydziałowych i ponad 50 instytutowych. Od 1995 roku biblioteki te współtworzą katalog
komputerowy w systemie Horizon.
Zapisani czytelnicy mogą korzystać z 5 czytelni wyposaŜonych w komputery z dostępem do
katalogów on-line, baz danych oraz internetu. W księgozbiorach podręcznych czytelni znajduje się
ok. 30 tys. woluminów, ustawionych działowo. Są to podstawowe monografie, źródła,
3
encyklopedie, leksykony i słowniki. Na galeriach czytelni znajdują się najczęściej poszukiwane
czasopisma (wszystkie oprawne!). WypoŜyczać moŜna ksiąŜki z magazynu, wydane nie dawniej
niŜ przed 75 laty. Okres wypoŜyczenia moŜna 3-krotnie przedłuŜać (osobiście, telefonicznie,
faksem lub e-mailem).
Biblioteka działa od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00 – 18.00, od nowego roku
akademickiego planowane jest wydłuŜenie godzin otwarcia do 20.00.
W czasie mojego pobytu poznałam pracę podstawowych oddziałów biblioteki: Gromadzenia i
Opracowania Zbiorów, Informacji i Udostępniania Zbiorów, Oddziału Komputeryzacji. Zostałam
równieŜ oprowadzona przez kierownika Oddziału Starych Druków — Klarę Boross po wspaniałej
wystawie „Biblie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej”. Wielkim przeŜyciem było dla mnie
obejrzenie zabytku piśmiennictwa staropolskiego, zbioru najstarszych polskich godzinek, tzw.
„Modlitw Wacława” (sygn. VI, Cod.Slav.2). Jest to niewielkiego rozmiaru pergaminowy rękopis z
XV wieku, składający się z 19 zeszytów oprawionych w skórę. Przypuszcza się, Ŝe autor podarował
go kartuzom z Czerwonego Klasztoru pod Lechnicą na Spiszu, skąd po kasacie zakonu trafił do
Biblioteki Uniwersyteckiej w Budapeszcie.
Korzystając z pobytu w Budapeszcie odwiedziłam równieŜ Bibliotekę Central European University.
Jest to nowoczesna biblioteka, powołana do istnienia w 1992 r. Na 2000 m² wolnego dostępu,
zostały rozstawione zbiory (przewaŜnie angielskojęzyczne), podzielone szklanymi ściankami na 5
obszarów. Znajduje się tam równieŜ Czytelnia multimediów. Biblioteka CEU gromadzi materiały z
dziedzin wykładanych na Uniwersytecie: nauk politycznych, filozofii, socjologii, historii, ekonomii,
prawa, stosunków międzynarodowych, ekologii. W poszczególnych dziedzinach zbiory są
rozstawione wg UKD, z wyjątkiem prawa, nauk o środowisku i informacji, które są uszeregowane
wg Klasyfikacji Biblioteki Kongresu.
W strefie WD znajduje się 45 komputerów z dostępem do katalogów on-line oraz baz danych.
Biblioteka jest czynna od 8 do 22, w weekendy od 13 do 19.
ElŜbieta Międzybrodzka
ERASMUS, ODC. 13
W dniach 14-25 lipca ElŜbieta Duziak (Sekcja Konserwacji i Renowacji Zbiorów BUW) odbyła
praktykę zawodową w ramach programu stypendialnego Erasmus 2007/2008.
Celem staŜu było zapoznanie się z techniką wykonania oprawy orientalnej, która zasadniczo róŜni
się od oprawy ksiąŜek stosowanych w Europie. Podczas gdy europejskie inkunabuły
charakteryzowały się bardzo solidną konstrukcją opartą na zastosowaniu okładzin drewnianych
obciągniętych skórą świńską, bądź cielęcą, spiętych mosięŜnymi klamrami, oprawa orientalna
zadziwiała swoją lekkością konstrukcji i bogactwem ornamentyki.
RóŜnice występują tu zarówno w sposobie szycia ksiąŜki, jak i w sposobie szycia i roli
konstrukcyjnej kapitałki, a następnie w materiałach uŜytych na okładki oraz skórze, która w
przypadku oprawy orientalnej zawsze jest skórą kozią. Osobną kwestią jest przygotowanie papieru
na karty do rękopisów orientalnych.
Z uwagi na rzadkość występowania licznego jednorodnego zbioru rękopisów orientalnych w
Polsce, nie ma teŜ pracowni konserwacji, która zajmowałaby się tą problematyką dłuŜej.
Taką pracownię znalazłam w Staatsbibliothek zu Berlin. Jest to Biblioteka Państwowa- Fundacja
Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego.
ZałoŜona w 1661 roku przez księcia elektora w Coelln nad Sprewą stała się zaląŜkiem najbardziej
dziś znaczącej uniwersalnej biblioteki naukowej w Niemczech.
Gromadzi się tam materiały z róŜnych dziedzin nauki, we wszystkich językach, w kaŜdej dostępnej
formie, ze wszystkich epok i krajów świata, o ile są one przydatne dla badań naukowych.
Biblioteka Państwowa jako największa uniwersalna biblioteka Niemiec pełni szereg centralnych
funkcji na rzecz bibliotekarstwa niemieckiego.
Biblioteka sprawuje opiekę nad dziewięcioma specjalnymi dziedzinami gromadzenia oraz
odpowiada pod względem redakcyjnym za bazę danych czasopism (ZDB). Poza tym Biblioteka
4
przejęła kierownictwo lub koordynację wielu narodowych narzędzi kontroli bibliograficznej, m. in.
katalogu inkunabułów, wykazu druków niemieckich XVII wieku, bazy danych historycznych opraw
ksiąŜek, bazy danych spuścizn i autografów KALLIOPE, bazy danych starych map IKAR oraz bazy
danych rękopisów średniowiecznych MANUSKRIPTA MEDIAEVALIA.
Dzisiejsze zbiory biblioteczne i kolekcje mają znaczną rangę i wielkość. Obejmują one druki z
wielu stuleci, rękopisy, autografy muzyczne, mapy, globusy, atlasy, spuściznę literacką róŜnych
autorów, gazety i czasopisma, rozmaite mikroformy, a takŜe rosnącą liczbę tekstów w formie
elektronicznej oraz obszerne bazy danych.
Działania wojenne i podział Niemiec miał równieŜ wpływ na zbiory biblioteczne. Tylko pewna ich
część powróciła po 1945 r. do macierzystej siedziby biblioteki przy ulicy Unter den Linden w
Berlinie Wschodnim. Znacznie większa część przemieszczonego księgozbioru znalazła się najpierw
w Niemczech Zachodnich, a od końca lat siedemdziesiątych w nowym budynku przy ul. Potsdamer
Strasse w Berlinie Zachodnim.
W obu częściach podzielonego Berlina konserwowano i uzupełniano zbiory Biblioteki,
kontynuowano rozbudowę księgozbioru oraz słuŜono fachową pomocą w badaniach naukowych
uŜytkownikom ze wszystkich stron świata.
Od 1992 roku ponownie połączona w jedną instytucję Biblioteka Państwowa w Berlinie -Fundacja
Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego (www.staatsbibliothek-berlin.de) świadczy usługi w obu
swych budynkach.
Wielkość zbiorów w 2003 r. oszacowano na 12 188 450, w tym 10 mln ksiąŜek oraz 1 340 450
pozycji w zbiorach specjalnych.
Biblioteka poświęca wiele uwagi ochronie powierzonych jej dóbr kultury.
Dział Zabezpieczania Zbiorów i Reprografii sprawuje opiekę nad stanem zachowania tak cennego
zbioru. Jest to duŜy i niezwykle wszechstronny dział, liczący około 50 osób.
Składa się z trzech głównych trzonów: konserwacji, zabezpieczania ksiąŜek oraz reprografii.
Do tej pory zarówno w budynku Biblioteki na ul. Unter den Linden, jak i na ul. Potsdamerstr.
funkcjonują niezaleŜne pracownie konserwacji i introligatornie.
Na wiosnę 2009 roku zostaną one połączone i przeniesione do nowych pomieszczeń w nowo
oddanym skrzydle Biblioteki na ul. Unter den Linden.
Pracownia konserwacji będzie liczyła łącznie piętnastu dobrze wyszkolonych specjalistów a
introligatornia 30 osób.
W pracowniach konserwacji konserwuje się i zabezpiecza przed dalszym zniszczeniem
najcenniejsze i najstarsze zbiory.
Specyfika zadań introligatorni jest nieco inna niŜ w pracowniach introligatorskich w Polsce.
Wykonuje się tam renowację cennych i rzadkich opraw druków począwszy od XVI do XIX w.
KaŜda z pracowni konserwatorskich jest nowocześnie wyposaŜona, ma swój pokaźny dorobek i
moŜe się poszczycić konserwacją unikatowych oraz cennych obiektów.
Podczas gdy od początku 2000 r. prowadzone były prace nad konserwacją autografów Jana
Sebastiana Bacha w Pracowni Konserwacji na ul. Unter den Linden, w pracowni na Potsdamerstr.
konserwowano biblię „Erfurtską”. Jest to słynny rękopis biblii hebrajskiej wykonany na
pergaminie, olbrzymie dwutomowe dzieło z 1343 r. KaŜdy z tomów waŜy po 50 kg.
Dział Konserwacji i Zabezpieczania Zbiorów co roku otrzymuje niewspółmiernie duŜy budŜet w
porównaniu z polskimi bibliotekami na prowadzenie wszelkich prac związanych z ochroną
zbiorów. Z uwagi na ogrom prac i niemoŜność wykonania ich siłami swoich specjalistów corocznie
połowa budŜetu działu przeznaczana jest na reperację opraw ksiąŜek na zewnątrz.
Jedną czwartą budŜetu pochłaniają wydatki związane z odkwaszaniem ksiąŜek. W tym celu
wysyłane są one do Lipska. RównieŜ do Lipska odsyłane są obiekty zaraŜone pleśnią. Poddaje się je
tam sterylizacji promieniami γ –gamma (nie stosuje się juŜ dezynfekcji w komorach gazowych
Rotanoksem ).
Jak juŜ wspomniałam na wstępie, celem mojego staŜu było zapoznanie się z techniką wykonania
oprawy orientalnej. Pracownia Konserwacji na Potsdamerstr. w Berlinie okazała się miejscem
5
niezwykle odpowiednim. Po pierwsze z racji posiadania jednej z największych kolekcji rękopisów
orientalnych liczącej 40 000 jednostek, a po drugie mogłam tu skorzystać z wieloletnich
doświadczeń konserwatorów w konserwacji opraw orientalnych.
Celem mojej podróŜy było nie tylko praktyczne wykonanie oprawy orientalnej i zapoznanie się z jej
poszczególnymi etapami. Chciałam mieć teŜ sposobność obejrzenia rękopisów osmańskich z XV i
XVI w. w zbiorach magazynu Działu Orientalnego.
Moja kwerenda podyktowana była szukaniem materiałów i odpowiedzi na pytanie: czy posiadany
przez Gabinet Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie rękopis Divan Muhibbiego,
zbiór poezji Sulejmana I z 1530 r., oprawiony jest w oryginalną okładzinę czy teŜ w wyniku
przeoprawienia go w XIX w. posiada oprawę wtórną.
Jest to niezwykle cenny rękopis wpisany przez Polski Komitet Krajowy na listę Światowego
Dziedzictwa UNESCO „Memory of the world”.
Nurtujące mnie pytania i przypuszczenia zostały rozwiane za sprawą znalezionego tam
manuskryptu, poezji pod sygnaturą {Diez A.8°.135}. Rękopis ten, przypisywany Muhammadowi II
(1451-1481), ma podobnie wykonane okładki, oraz ten sam rozmiar kart 11x17 cm., co pozwala
wnioskować, Ŝe posiadany przez BUW obiekt ma oprawę oryginalną.
Pomimo krótkiego czasu udało mi się zrealizować załoŜenia z jakimi pojechałam. Wykonałam
atrapę ksiąŜki orientalnej, przechodząc wszystkie etapy jej powstania. Specyficzny sposób szycia
kart, kapitałki i charakterystycznej dla orientu oprawy skórzanej z klapką. Stało się to moŜliwe
dzięki duŜej wyrozumiałości i pomocy koleŜanek z Pracowni Konserwacji oraz otwartości
kierownictwa Pracowni.
Wszystko, co tylko chciałam zobaczyć, stało przede mną otworem. Oprowadzono mnie po
pracowniach konserwacji w obu budynkach, Biblioteki. Zwiedziłam introligatornię. Zapoznałam się
z urządzeniami i metodami pracy stosowanymi w obydwu pracowniach.
Andreas Maelk, kierownik Działu Zabezpieczania Zbiorów i Reprografii pokazał mi plany
zagospodarowania pomieszczeń na nowe pracownie w budynku na ul. Unter den Linden..
Spotkałam się równieŜ z duŜą Ŝyczliwością kierownika Działu Orientalnego Christopha Raucha,
który udostępnił mi magazyny z rękopisami osmańskimi. RównieŜ wiele zawdzięczam dr.
Joahimowi Jaenecke, który cały mój pobyt w Bibliotece zorganizował i oprowadził mnie po niej.
Spotkałam się tu z duŜą przychylnością, otwartością i pomocą.
Jestem pod wraŜeniem tych osób, tego miejsca, równieŜ ciekawie usytuowanego w pobliŜu
najnowocześniejszego placu w Berlinie — Potsdamerplatz. Mieści się tam Sony Center,
nowoczesne Muzeum Filmu, a w pobliŜu znajduje się słynna Opera i centra sztuki, takie jak
Kunstforum i Neue Nationalgalerie.
ElŜbieta Duziak
ERASMUS, ODC. 14
W dniach 11-21 sierpnia Robert Chodacz i Dominik Kowalczyk (Oddział Komputeryzacji)
przebywali w europejskim przedstawicielstwie firmy VTLS z siedzibą w Barcelonie. Wyjazd ten
miał na celu omówienie problemów z systemem Virtua 46.7 występujących w BUW, zapoznanie
się z nowymi wersjami oprogramowania firmy VTLS, poznanie osób pracujących w dziale
HelpDesk oraz charakteru ich pracy. Podczas pobytu wszystkie załoŜenia zostały osiągnięte. Część
problemów udało się rozwiązać, a inne zostały przedstawione i są w toku rozwiązywania. Osobiste
poznanie pracowników firmy VTLS przyczyniło się to lepszych kontaktów na płaszczyźnie
zawodowej.
Dominik Kowalczyk
***
6
SZKOLENIE „EFEKTYWNA OBSŁUGA KLIENTA”
... odbyło się 8 lipca w BUW. Wzięło w nim udział 19 pracowników Oddziału Udostępniania i
Informacji Naukowej, przede wszystkim z WypoŜyczalni Miejscowej, Informatorium i obu
czytelni. Większość uczestników pamiętała poprzednie szkolenia podobnego typu, które odbywały
się w Bibliotece w latach: 2003 („Profesjonalna obsługa klienta”), 2004 („Obsługa klienta
roszczeniowego”) i 2006 („Budowanie zespołu”). Mogła więc porównywać tematykę warsztatów,
sposób ich prowadzenia, oceniać osoby prowadzące. W tym roku, po raz pierwszy w BUW,
szkolenie organizowało Centrum Edukacyjno-Szkoleniowe „Cogito”, a trenerem była mgr Marzena
Pietrusińska, absolwentka zarządzania, menedŜer, autorka wielu autorskich projektów
szkoleniowych.
Celem szkolenia było zapoznanie uczestników z metodami nawiązywania pozytywnych kontaktów
z uŜytkownikami Biblioteki, nauka właściwej postawy wobec rozmówcy, kształtowanie postaw
asertywnych, sztuka zapobiegania powstawaniu konfliktów i sytuacji stresowych, poznanie
prawideł właściwej komunikacji interpersonalnej. Uczestnicy w sposób praktyczny mogli
sprawdzić swoje umiejętności i przećwiczyć nowo zdobyte, otrzymali równieŜ materiały
szkoleniowe. W kilka dni po warsztatach pracownicy wypełnili 2 miniankiety: jedną z pytaniami
kierownika OUIN i drugą przedstawioną przez trenerkę, w których mogli wyrazić swoje uwagi i
oceny oraz sugestie odnośnie przyszłych szkoleń. W ocenie większości warsztaty były bardzo
udane (w skali 1-6 ocenę 5 wskazało 10 osób i ocenę 4 – 6 osób), mimo podkreślanej prawie przez
wszystkich uciąŜliwości spowodowanej zbyt długim, bo 8-godzinnym trwaniem zajęć (postulowano
zajęcia w trybie dwa spotkania po 4 godziny).
Osoba trenerki została oceniona bardzo wysoko. Uzyskała najwyŜsze wyniki w trzech pomiarach
(skala 1-6): w ocenie ogólnej: 5 przyznało 10 osób, 6 – 8 osób; w ocenie jej kompetencji: 5
przyznało 11 osób, 6 – 6 osób; w ocenie umiejętności nawiązywania współpracy z uczestnikami: 5
przyznało 11 osób, 6 – 6 osób.
Zaproponowana przez trenerkę forma prowadzenia zajęć – mniej teorii, więcej praktyki
aktywizującej uczestników (ćwiczenia indywidualne, zadania i rozmowy w grupach), uzyskała
powszechną aprobatę. Pozwoliło to uczestnikom z róŜnych agend Oddziału na lepsze wzajemne
poznanie siebie oraz specyfiki wykonywanej pracy, a takŜe metod obsługi czytelników,
stosowanych przez innych kolegów.
Za główne walory warsztatów uznano zapoznanie się z róŜnorodnymi technikami, stosowanymi w
komunikacji interpersonalnej, pozwalającymi unikać konfliktów, jak wykorzystywanie mowy ciała,
sprawne operowanie głosem, nieuŜywanie w odpowiedziach słowa „nie”, mentalne aikido. śywe
zainteresowanie budziły takŜe techniki relaksacyjne, których przydatność w warunkach stresującej
pracy bardzo podkreślano.
O tym, Ŝe szkolenia tego typu są nie tylko przydatne, ale wręcz przez większość wyczekiwane,
świadczą wypowiedzi uczestników, w tym wybrane:
„Szkolenia powinny być organizowane co roku, pomagają patrzeć na swoją pracę z dystansu”.
„UwaŜam, Ŝe kaŜde pozasłuŜbowe spotkanie z kolegami z pracy (takie jak wycieczka czy właśnie
kurs) pozwala na wygładzenie emocji, które w sposób naturalny kumulują się w pracy i pozwala
powrócić do koleŜeńskich relacji” .
„Dla mnie szkolenia są waŜne, bo nie pozwalają popaść w rutynę i schematyzm w przypadku
wieloletniej pracy na jednym stanowisku. Wnoszą nowe myśli, zawsze były ciekawie i profesjonalnie
przygotowane, i w moim przypadku na długo zostają w pamięci”.
Wskazane przez uczestników tematy szkoleń, w których chcieliby w przyszłości wziąć udział, to w
kolejności ich preferencji:
1. „Wygrywanie trudnych sytuacji” (11 głosów).
2. „Motywacja i automotywacja - techniki realizowania celów”(9 głosów).
3. „Komunikacja do klienta”, „Poznaj siebie i naucz się ze sobą Ŝyć – szkolenie rozwojowe”
(kaŜdy temat po 8 głosów).
ElŜbieta Petrović
7
WYSTAWA O HISTORII TARGÓWKA
„Wiosną 1947 r. Aleksander Gieysztor, Stanisław Herbst i Ludwik Sawicki rozpoczęli na polach
wsi Bródno Stare i folwarku Lewandów poszukiwania grodziska. Wysiłki poszukiwaczy nie
przyniosły pozytywnego rezultatu. Niestety, nie udało się odnaleźć grodziska. Natrafił na nie,
podczas kolejnej wyprawy w 1948 r. Ludwik Sawicki…" — to fragment publikacji Targówek — tu
zaczyna się Warszawa. Wczesnośredniowieczne osadnictwo Warszawy, a jednocześnie tytuł
wystawy prezentowanej w Bibliotece w dniach 7-28 sierpnia 2008 r.
Jak się okazuje grodzisko odkrywane było aŜ trzy razy! Pierwszy natrafił na nie na początku XX w.
Roman Jakimowicz, ale nie był do końca pewien czy "wydma paraboliczna", którą odnalazł jest
tworem naturalnym czy grodziskiem. Następnym "odkrywcą" był Jan Płoski, ale w okresie
międzywojennym o odkryciu zapomniano....Tak więc dopiero wyprawa z 1948 r. pozwoliła na
właściwe udokumentowanie znaleziska.
Pomysł wydania takiego opracowania powstał w trakcie przygotowywania wystawy mającej
upamiętnić 60. rocznicę tych wydarzeń. Na wystawie i w publikacji zaprezentowano
niepublikowane wcześniej zdjęcia i kopie dokumentów obrazujące historię grodziska oraz innych
zabytków z tej epoki, które zachowały się na terenie stolicy.
Egzemplarze opracowania zostaną przekazane do zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej.
Wystawę i publikację przygotował Urząd Dzielnicy Targówek m.st.Warszawy we współpracy z
Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie.
Rafał Lasota, rzecznik prasowy Dzielnicy Targówek m.st.Warszawy
KRONIKA TOWARZYSKA
8 września 2007 urodziła się córka Doroty Kuźnickiej (Oddział
Udostępniania i Informacji Naukowej), Anna
15 października 2006 r. urodziła się córka Marty M. Kacprzak
(Gabinet Zbiorów XIX w.), Anna....
... a 8 sierpnia 2008 r. — jej siostra, ElŜbieta.
Rodzicom serdecznie gratulujemy, a dzieciom Ŝyczymy wiele szczęścia.
KADRY
Nowo zatrudnieniu:
- mgr Roman Tabisz, st. bibliotekarz, Oddział Opracowania Zbiorów, od 1 lipca,
- mgr Agnieszka Floriańczyk, mł. bibliotekarz, Oddział Wydawnictw Ciągłych, od 1 lipca,
Przestali pracować:
- mgr Matylda Filas, bibliotekarz, Oddział Wydawnictw Ciągłych, od 8 sierpnia.
Numer zamknięty 10 października 2008 r.
Uwagi, komentarze i teksty do biuletynu prosimy kierować do
601 786 494, e-mail: [email protected]
8
Anny Wołodko, pok. 235, tel.: 022 55 25 650,