docRola ubezpieczenia transakcji eksportowych
download 
Reklamacja Transkrypt
Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych
Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› I/1 odcinek Ryzyko w okresie fabrykacji • Ryzyko finansowo-ekonomiczne dla dostawcy umowy eksportowej powstaje w szczególności przy produkcji środków inwestycyjnych „na zamówienie“ długo przed wysłaniem towaru/maszyn do odbiorcy • W przypadku zaistnienia sytuacji niewypłacalności lub upadłości odbiorcy pomiędzy rozpoczęciem fabrykacji i dostawą towaru, nawet w wypadku kontynuacji działalności gospodarczej w ramach upadłości układowej odbiorcy, dostawca jest zwykle zmuszony do poważnego obniżenia cen dostawy, o ile jest on nadal zainteresowany odbiorem towaru przez upadłego odbiorcę lub jego nowych właścicieli. Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek I/2 Ryzyko niewypłacalności odbiorcy po wysłaniu towaru/ wykonaniu usług • ogłoszenie likwidacji lub upadłość dłużnika lub oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości z powodu braku majątku dłużnika • dłużnik zawiesił wypłaty i zwrócił się do wszystkich lub do większości wierzycieli o zawarcie układu, a następnie przeprowadził w drodze sądowej lub pozasądowej postępowanie układowe • postępowanie egzekucyjne nie doprowadziło do pełnego zaspokojenia roszczenia dostawcy wskutek braku majątku dłużnika Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› II/1 odcinek Ryzyko transferowe • moratorium – ogłoszenie powszechnego płatniczego przez rząd państwa dłużnika moratorium • uniemożliwienie transferu należności – niemożność lub opóźnienie w dokonaniu przez dłużnika transferu należności w walucie płatności spowodowane wydarzeniami politycznymi, trudnościami gospodarczymi albo aktami prawnymi lub decyzjami administracyjnymi władz w kraju dłużnika lub państwa trzeciego, które uczestniczy w realizacji kontraktu Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek II/2 • przepisy prawne w kraju dłużnika – przepisy uznające płatności dokonane przez dłużnika w walucie lokalnej jako wystarczające dla wypełnienia zobowiązania z tytułu kontraktu, niezależnie od faktu, iż w rezultacie zmian kursów walutowych takie płatności po przeliczeniu na walutę kontraktu nie równoważą wartości zobowiązania z tytułu kontraktu na dzień dokonania płatności przez dłużnika Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek II/3 Ryzyko polityczne • Decyzja kraju dłużnika – wydanie lub zmiana aktów prawnych lub decyzji rządu bądź innego organu państwowego państwa dłużnika lub państwa trzeciego, które uczestniczy w realizacji kontraktu, uniemożliwiających wykonanie kontraktu lub świadczenie zamówionych usług • Decyzja w kraju ubezpieczyciela – wydanie przepisów prawnych lub decyzji przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie handlu zagranicznego, które uniemożliwią realizację kontraktu lub świadczenie zamówionych usług • Wybuch wojny, rewolucji, strajków lub zamieszek Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek II/4 Force Majeure • Wystąpienie klęsk żywiołowych, w szczególności takich jak: powódź, trzęsienie ziemi, zalanie przez falę morską • działania energii jądrowej lub radioaktywności • inne niż wymienione w podpunktach powyżej zdarzenia lub działania mające taki sam nadzwyczajny charakter Rola Ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek III/1 Należyte wykonanie kontraktu (Performance Guarantee) • Dostawca jest zobowiązany do wykonania wszelkich obowiązków wynikających z umowy dostawy. Obejmuje to m.in.: • cechy towaru zgodnie z parametrami opisanymi w umowie dostawy i obyczajach handlowych • termin dostawy – zasadniczo opóźnienie w terminie dostawy zobowiązuje dostawcę do pokrycia wszelkich strat (np. również utraconego zysku) po stronie odbiorcy. Co do zasady wysokość roszczeń odszkodowawczych odbiorcy nie jest ograniczona i może w poszczególnych wypadkach znacznie przekraczać koszty całej dostawy Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› III/2 odcinek Zobowiązanie usunięcia usterek i wad • Zgodnie z przepisami ustawowymi i ustaleniami umownymi (lub ich brakiem) dostawca jest zobowiązany do usunięcia powstałych wad i usterek jak i do do pokrycia wszelkich strat (np. również straconego zysku) po stronie odbiorcy • Co do zasady wysokość roszczeń odszkodowawczych odbiorcy nie jest ograniczona i może w poszczególnych przypadkach również poważnie przekraczać koszty całej dostawy Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek III/3 Zabezpieczenie uzyskanych zaliczek • Dla odbiorcy udzielającego zaliczki istnieje ryzyko upadłości dostawcy w okresie czasowym pomiędzy udzieleniem zaliczki a wykonaniem i wysłaniem zamówionego towaru • W przypadku zaistnienia niewypłacalności (upadłości, zaprzestania działalności gospodarczej) dostawcy roszczenie o zwrot zaliczki staje się zwykle niezabezpieczonym roszczeniem pieniężnym. Szansa na odzyskanie zaliczki jest bliska zeru • W przypadku kontynuacji działalności gospodarczej w ramach upadłości układowej, niewykorzystane części zaliczki przepadają i muszą zostać ponownie wniesione, o ile odbiorca jest zainteresowany odzyskaniem zamówionego towaru Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IV/1 Ryzyko jurysdykcji i właściwości prawnej • Wskutek braku odpowiednich ustaleń, przepisy prawa międzynarodowego mogą prowadzić do niekorzystnych dla dostawcy rozwiązań dotyczących właściwości sądowej w przypadku sporu. W przypadku dostawy poza granice Unii Europejskiej ustalenia dotyczące np. właściwości sądów polskich mogą doprowadzić do braku możliwości lub istotnego utrudnienia wykonania działań egzekucyjnych nawet w sytuacji wygrania sporu. Może to nawet doprowadzić do konieczności ponownego powództwa przed sądem lokalnym odbiorcy Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IV/2 • Brak odpowiednich ustaleń może doprowadzić do sytuacji kuriozalnych, gdzie np. przy właściwości sądu niemieckiego (kraju odbiorcy) koniecznie staje się stosowanie prawa polskiego (dostawcy). W praktyce prowadzi to do bardzo istotnego utrudnienia i przedłużenia prowadzonych procesów Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IV/3 Ryzyko zapisów umownych sprzecznych z ordre public • W zależności od poszczególnych reżimów prawnych, czasami umownie przewidywane zapisy naruszają tzw. podstawowe zasady porządku prawnego danego kraju. Może to doprowadzić do sytuacji, gdzie egzekucja korzystnego wyroku uzyskanego w danej jurysdykcji (np. w Polsce) zostaje wstrzymana w kraju dłużnika ze względu na naruszanie zasad tzw. „ordre public“. Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IV/4 • Przykładem jest niemożność wykonania w Niemczech egzekucji tzw. „punitive damages” – roszczeń karnych poszkodowanego, bardzo powszechnie stosowanych w prawie Stanów Zjednoczonych. Przykład roszczeń zgłoszonych przez rodzinę Pana Cimoszewicza przeciwko „Wprost” po wyborach w 2005 r. pokazuje, że także w Polsce niedopuszczalne jest uznanie wyroku sądu amerykańskiego zasądzającego „punitive damages” • Innym przykładem jest niemożność lub poważne utrudnienie egzekucji roszczeń odsetkowych w niektórych krajach arabskich – może to doprowadzić do całkowitej blokady egzekucji Ryzyko ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek V/1 Uzyskanie zaliczki fabrykacyjnej Zabezpieczenie zaliczki fabrykacyjnej • Ograniczenie ryzyka fabrykacyjnego może nastąpić częściowo poprzez uzgodnienie zaliczki pomiędzy dostawcą a odbiorcą • Wysokość zaliczki zależy od rodzaju zamówienia. Im bardziej produkcja jest realizowana pod szczególne wymogi odbiorcy, tym wyższa powinna być zaliczka. Przy standardowych produktach dostawca może zgodzić się na niską zaliczkę lub z zaliczki zrezygnować Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek V/2 • W przypadku produkcji pod specyficzne zamówienie (tailor made production), wysokość zaliczki powinna odpowiadać przynajmniej wartości surowców lub półfabrykatów i usług osób trzecich koniecznych do wykonania zamówionego produktu • W standardowych wypadkach dostawca zabezpieczenia zaliczki (patrz: kolejne slajdy) oczekuje Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek V/3 Konto powiernicze • O ile uzyskanie gwarancji bankowej (patrz: kolejny slajd) lub zabezpieczenia na zaliczkę nie wchodzi w rachubę ze względów kosztowych lub słabej zdolności kredytowej odbiorcy lub dostawcy, strony mogą ustalić utworzenie tzw. konta powierniczego • W ramach umowy konta powierniczego strony uzgadniają wypłatę zdeponowanych środków na danym koncie w momencie gdy produkcja zamówionego towaru osiąga z góry określony poziom Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek V/4 Gwarancja bankowa odbiorcy • Przy odpowiedniej zdolności kredytowej odbiorcy, istnieje możliwość uzyskania gwarancji bankowej • Gwarancja bankowa może zostać ustalona jako zapewnienie zapłaty ustalonej ceny w całości, w momencie wysłania towaru lub może przewidywać wypłaty odpowiadające poziomowi wykonania kompleksowej usługi (np. po zakończeniu wcześniej określonych poziomów produkcji, przekazaniu towaru do odprawy celnej i zapłaty ostatecznej raty w momencie przywozu towaru do obszaru celnego odbiorcy Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek V/5 Ubezpieczenia ryzyka okresu fabrykacji • Firmy ubezpieczeniowe w poszczególnych wypadkach oferują ubezpieczenie tzw. ryzyka fabrykacyjnego • Zwykle ubezpieczenie ryzyka fabrykacyjnego jest integralną częścią ubezpieczenia płatności eksportowych. W danych wypadkach (np. jeżeli odbiorca dysponuje akredytywą na zapłatę, ale dopiero w momencie wysłania towaru), warto jest pomyśleć o możliwości wyłącznego zabezpieczenia ryzyka fabrykacyjnego Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VI/1 Uzyskanie ubezpieczenia pokrywającego ryzyka transferowe i polityczne • Ubezpieczenie ryzyk transferowych i politycznych jest wyłącznie możliwe jako integralna cześć ubezpieczenia należności eksportowych • Uwaga: w niektórych warunkach ubezpieczeń należności eksportowych, ryzyka transferowe i polityczne są wyraźnie wykluczone z ubezpieczenia! Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VI/2 • Przy zawarciu polisy ubezpieczeniowej istotna skrupulatna analiza warunków ubezpieczeniowych i prawdopodobieństwa zaistnienia danego ryzyka jest • Tylko niewielka liczba przedsiębiorstw oczekiwała np. zaistnienia ryzyka transferowego w stosunku do Cypru – aczkolwiek właśnie taka sytuacja miała miejsce Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› VI/3 odcinek Akredytywa bankowa • Akredytywa bankowa gwarancji bankowej reprezentuje szczególną formę • W przypadku udzielenia akredytywy bankowej dostawca otrzymuje roszczenie o wypłatę należnej wierzytelności bezpośrednio wobec banku wystawiającego akredytywę (inaczej niż przy zwykłej gwarancji bankowej, gdzie zostaje ona uruchomiona wyłącznie w przypadku braku płatności przez odbiorcy) Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› VI/4 odcinek • Kluczowa dla oceny wiarygodności akredytywy staje się wiarygodność banku. Może to być sprawa bardziej skomplikowana niż się wydaje. Np. w przypadku banków państwowych kraju odbiorcy lub nawet banków prywatnych kraju odbiorcy, w momencie realizacji ryzyka politycznego lub transferowego, wypłata akredytywy jest w taki sam sposób zagrożona jak zapłata należności przez odbiorcę! Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VI/5 Konto powiernicze • Ustanowienie rachunku powierniczego stanowi również formę zabezpieczenia ryzyka politycznego i transferowego, o ile konto powiernicze znajduje się w banku niepodlegającym danemu ryzyku (patrz powyżej – akredytywa) • Z względu na to, konto powiernicze powinno znajdować się w kraju rodzimym dostawcy lub w kraju neutralnym Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych odcinek Title of the presentation | Date |‹#› VII/1 Uzyskanie tzw. „Performance Guarantee” za własne zobowiązania i od podwykonawcy • Gwarancja należytego wykonania kontraktu jest udzielana na wniosek przedsiębiorcy, w sytuacji, gdy jest on zobowiązany do przedstawienia zabezpieczenia prawidłowego wykonania umowy. Gwarancja jest zobowiązaniem ubezpieczyciela do wypłaty wskazanej w niej kwoty beneficjentowi, w przypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał lub nieprawidłowo wykonał kontrakt i odmówił naprawienia szkody • Gwarancja jest często warunkiem koniecznym uzyskania zaliczki na finansowanie fabrykacji dla Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VII/2 Ubezpieczenie własnego ryzyka za należyte usunięcie wad i usterek • Gwarancja usunięcia wad i usterek jest udzielana na wniosek przedsiębiorcy, jeśli umowa zawarta z beneficjentem została wcześniej zabezpieczona gwarancją należytego wykonania kontraktu Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› VII/3 odcinek • Gwarancja jest zobowiązaniem ubezpieczyciela do wypłaty wskazanej w niej kwoty beneficjentowi, w przypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał lub nienależycie wykonał wynikające z umowy obowiązki, z tytułu usunięcia wad i usterek ujawnionych po zakończeniu jej realizacji • W przypadku dużych zleceń budowlanych gwarancja usunięcia wad i usterek stanowi alternatywę do stosowanego także wstrzymania wypłaty ostatecznej części wynagrodzenia (pomiędzy 5-10 %) Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VII/4 Zabezpieczenie uzyskanych zaliczek • Gwarancja zwrotu zaliczki może być udzielona na wniosek przedsiębiorcy, który zgodnie z umową zawartą z beneficjentem otrzymał zaliczkę na jej realizację • Gwarancja jest zobowiązaniem ubezpieczyciela do wypłaty wskazanej w niej kwoty beneficjentowi w przypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał umowy i nie zwrócił w wyznaczonym terminie zaliczki • Często uzyskanie gwarancji zwrotu zaliczki podstawowym warunkiem uzyskania zaliczki jest Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation |odcinek Date |‹#›VIII/1 Forfaiting • Wierzytelność z tytułu dostawy może zostać sprzedana do tzw. firm factoringowych • Pozytywnym aspektem jest natychmiastowa zapłata ceny (po potrąceniu prowizji faktoringowej) • W przypadku nieściągalności faktoringową tzw. prawdziwego faktoringu, wierzytelności przechodzi na ryzyko spółkę Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VIII/2 • Ograniczenia: • Żeby wierzytelność została kupiona, dłużnik musi posiadać bardzo dobrą zdolność kredytową. Do tego dochodzą koszty z tytułu odsetek awalu oraz dyskonto (pomiędzy 0,5% a 4%) Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VIII/3 Ubezpieczenie ryzyka niewypłacalności kontrahenta przez ubezpieczyciela • Zakup odpowiedniego ubezpieczenia udzielającej ubezpieczenia od instytucji • KUKE, EulerHermes Polska, Coface Polska • Ubezpieczone mogą zostać roszczenia wynikające z pojedynczych dostaw z indywidualnymi kontrahentami lub portfel wszystkich dostaw Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VIII/4 • W wypadku słabej zdolności kredytowej odbiorcy zakład ubezpieczeniowy odmówi objęcia roszczenia polisą ubezpieczeniową. Tzn. dla całkowitego pokrycia wartości roszczenia z tytułu dostaw, konieczna jest odpowiednia zdolność kredytowa odbiorcy • Umowy ubezpieczeniowe zawsze przewidują tzw. udział własny ubezpieczonego (ok. 15%) przy powstaniu straty Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› VIII/5 odcinek Finansowanie kredytu kupieckiego przez bank • W przypadku braku środków gotówkowych na pełną zapłatę wykonanych dostaw, dostawca wspólnie z odbiorcą może ubiegać się o udzielenie kredytu na zakup środków inwestycyjnych dla odbiorcy. Kredyt w poszczególnych wypadkach może zostać ubezpieczony przez ECA • Pozytywnym aspektem takiego rozwiązania jest pełna zapłata roszczeń dostawcy za pomocą banku Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VIII/6 • Negatywnym aspektem jest podwyższenie kosztów dostawy dla odbiorcy przez konieczność zapłaty opłat i odsetek bankowych jak i polisy ubezpieczeniowej • Rozwiązanie może jedynie znaleźć zastosowanie w wypadku odpowiedniej zdolności kredytowej odbiorcy Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek VIII/7 Akredytywa bankowa • Pozytywne jest wysokie prawdopodobieństwo uzyskania zapłaty od kontrahenta • Ograniczenia: • Odsetki z tytułu awalu w wypadku akredytywy, które w zależności od kondycji finansowej zamawiającego wynoszą pomiędzy 0,5% a 3%, wymagające znacznych nakładów i mające uzasadnienie jedynie przy dużych dostawach • Jeżeli kontrahent dysponuje niską zdolnością kredytową również nie otrzyma akredytywy Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub Force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IX/1 Weksel • Pozytywnym aspektem jest istotne skrócenie postępowania o zapłatę. W niektórych krajach istnieją nawet specjalne procedury prawne wyłącznie dla wierzytelności udokumentowanych wekslem (tzw. procesy wekslowe) • Ograniczenia: • Powszechne ryzyko nieściągalności wierzytelności przy wekslu zamawiającego Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IX/2 • Opłata wekslowa (np. w Niemczech 0,6% wartości weksla) • Błędy przy wystawianiu weksla są powszechniejsze niż się wydaje – niewłaściwie wystawiony weksel staje się nieważny bez względu na uiszczenie opłaty wekslowej Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IX/3 Zastrzeżenie prawa własności • Zastrzeżenie prawa własności do momentu całkowitej zapłaty za towar (z pojedynczej dostawy albo ze wszystkich wzajemnych transakcji) • Zastrzeżenie prawa własności musi koniecznie zostać ustalone w momencie zawarcia umowy. Zwykły zapis zastrzegający prawa własności na fakturze lub nawet na potwierdzeniu zamówienia, zgodnie z obowiązującym prawem nie jest wystarczający Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IX/4 Zastrzeżenie prawa własności • Zastrzeżenie prawa własności powinno być dokonane w formie zwykłego zastrzeżenia lub tzw. przedłużonego (przelew wierzytelności zamawiającego w stosunku do osób trzecich jako surogat) • Przy zastrzeżeniu prawa własności powinno nastąpić skrupulatne badanie gdzie (w jakim kraju) następuje przeniesienie prawa. Według zasady lex rei sitae do skuteczności zastrzeżenia prawa własności stosuje się ewentualnie prawo lokalne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IX/5 Cesja wierzytelności na zabezpieczenie • Przy okazji ustalenia zastrzeżenia prawa własności strony mogą również ustalić tzw. przedłużenie prawa własności (przelew wierzytelności zamawiającego w stosunku do osób trzecich jako surogat) • W przypadku braku zapłaty możliwe jest żądanie zwrotu towaru bądź egzekucja ze scedowanych wierzytelności Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek IX/6 • W przypadku upadłości wierzytelność traktuje się jako zabezpieczoną. Dostawca jest proszony o przystąpienie do utworzonego zwyczajowo zrzeszenia (pool) dostawców • Przewidywana kwota uzyskanego zwrotu wynosi z reguły 10-20-krotność kwoty uzyskanej od niezabezpieczonych wierzytelności (ta ostatnia wynosi około 3% ) Rola ubezpieczenia transakcji |eksportowych Title of the presentation Date |‹#› Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Odcinek I Odcinek II Odcinek III Odcinek IV Odcinek V Odcinek VI Odcinek VII Odcinek VIII Odcinek IX Odcinek X Krótkie przedstawienie ryzyk związanych z działalnością eksportową/Ryzyka związane z odbiorcą Ryzyka niezależne od kondycji finansowej odbiorcy Ryzyko związane z eksporterem Ryzyka prawne Możliwości zabezpieczenia wynikających ryzyk – ograniczenie ryzyka w okresie fabrykacji Zabezpieczenie ryzyka politycznego i transferowego lub force Majeure Zabezpieczenie ryzyka należytego wykonania kontraktu i ryzyka gwarancyjnego Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania instytucjonalne Zabezpieczenie ryzyk związanych z odbiorcą/Ryzyko niewypłacalności. Rozwiązania prawne Ryzyka prawne i rozwiązania prawne Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek X/1 Ryzyko niekorzystnej jurysdykcji i prawa • W transgranicznych stosunkach prawnych zaleca się wprowadzenie do umowy pewnych dodatkowych postanowień: • Właściwość sądu: Strony mogą postanowić, że wszelkie spory między nimi będą rozstrzygane przed sądami danego kraju • Prawo właściwe: Wybór prawa właściwego jest swobodny. Jednakże prawo właściwe powinno pozostawać w związku ze stronami lub przedmiotem umowy Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› X/2 odcinek • Wykluczenie konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów? • Adres do doręczeń: Umowa powinna zawierać postanowienie określające adres dla doręczeń dokumentów i pism prawniczych Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek X/3 Rozwiązania w umowach eksportowych/Ograniczenie ryzyka gwarancyjnego • Regulacja odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu opóźnienia w dostawach - Odpowiedzialność z tytułu roszczeń, z tytułu opóźnienia dostaw może być ograniczona do przewidywalnej, typowo mogącej powstać szkody Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek X/4 • Jak najbardziej dopuszczalne skrócenie okresu gwarancyjnego • Ograniczenie odpowiedzialności cywilnoprawnej do czynów umyślnych i rażącego niedbalstwa. Wykluczenie odpowiedzialności (o ile dopuszczalne) za czyny lekkiego niedbalstwa Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek X/5 Przesunięcie ciężaru dowodowego • W ramach dopuszczalnych przez prawo, umowa dostawy powinna obciążać odbiorcę ciężarem dowodowym istnienia wad i usterek • Umowa dostawy powinna przewidywać, że odbiorca jest zobowiązany do poinformowania dostawcy o zaistnieniu wady w sposób jednoznaczny i rozpoznany - pisemnie przy dokładnym opisaniu zaistniałych wad i usterek • Umowa powinna przewidywać minimalny okres, w jakim dostawca ma prawo wykonania badania zaistnienia wady przed podjęciem kroków usuwających wady Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek X/6 Ograniczenie ryzyka niezgodności pomiędzy zapisami umownymi a ordre public • Identyfikacja najistotniejszych zapisów umownych (np. zapis dotyczący ograniczenia czasu gwarancji lub wykluczenie odpowiedzialności za czyny lekkomyślne, zapisy dotyczące odsetek karnych za zwłokę w płatności, etc.) Rola ubezpieczenia transakcji eksportowych Title of the presentation | Date |‹#› odcinek X/7 • Zlecenie badania zgodności poszczególnych ustaleń prawnych z prawem odbiorcy, szczególnie ewentualnego konfliktu z tzw. ordre public, co mogłoby zaszkodzić lub uniemożliwić egzekucję roszczeń wynikających z ww. zapisów • Ewentualne dopasowanie przepisów umownych do wymagań prawa krajowego odbiorcy (stosowane wyłącznie przy dużych kontraktach) Dziękuję za uwagę Artur Bunk [email protected]
