Jak długo prze yjemy w razie katastrofy, czyli na ile wystarczyłyby

IMAS International Wrocław
Jak długo przeżyjemy w razie katastrofy,
czyli na ile wystarczyłyby zapasy w gospodarstwach
domowych Polaków.
Wrocław, grudzień 2008
IMAS International Polska, 53-238 Wrocław, ul. Ostrowskiego 30, tel.: 071 339 04 31
[email protected], www.imas.pl
-2-
Wyniki pochodzą z badania przeprowadzonego przez IMAS International jako część ankiety
wielotematycznej typu Omnibus. Badanie zrealizowano metodą wywiadu kwestionariuszowego (in
home) we wrześniu 2008 na reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 15 lat i więcej (n=1003). Dobór
do próby kwotowy.
Komentarz: Beata Pachnowska (wiceprezes IMAS International) psycholog społeczny
Katastrofy przyrodnicze czy technologiczne towarzyszą człowiekowi od zawsze, wymuszając
odpowiednie zabezpieczenia czy radzenie sobie z ich skutkami. Badacze z różnych dziedzin zajmują
się tematem katastrof biorąc pod uwagę różne ich aspekty, rzadko jednak sprawdzane są
pozatechnologiczne problemy przygotowania do katastrofy. Np. psychologia bada raczej skutki traumy
związanej z klęskami żywiołowymi, niż poziom gotowości na jej wystąpienie. Ludzie kierują się
optymizmem w zakresie własnego życia (często jak twierdzi psychologia nierealistycznym)
i oczekiwaniem sukcesu, dlatego - jak sądziliśmy - na ogół nie przewidują, że stanie się im coś złego
lub że zdarzy się klęska. Biorąc jednak pod uwagę liczbę zdarzeń losowych niezależnych od nas
a w szczególności coraz bardziej prawdopodobne niekorzystne zdarzenia pogodowe, czy awarie
technologiczne, należałoby przygotować się do nich choćby w zakresie odpowiednich zapasów
w gospodarstwie domowym.
Respondentom zostało zadane pytanie: „Proszę jeszcze pomyśleć o zapasach żywności, wody,
środków czystości, leków czy opału w swoim domu. Zakładając, że zabrakłoby prądu, gazu
i wody na przykład na skutek katastrofy i nie byłoby możliwości dokupienia niczego i Pana(i)
rodzina musiałaby korzystać tylko z tego, co jest w domu. Jak długo, według Pana(i), udałoby
wam się przeżyć przy takiej pogodzie, jaka jest obecnie (IMAS: badanie prowadzono we wrześniu
2008) korzystając tylko z tych zapasów i innych działających w takiej sytuacji urządzeń
(agregatów, studni itp.)? Proszę spróbować oszacować liczbę dni.”
Wyniki badania pokazują, że: zgodnie z przewidywaniami większość Polaków nie jest
przygotowanych na dłuższe niż tydzień skutki katastrofy – łącznie 51% badanych oszacowało
czas przeżycia na nie dłużej niż 7 dni. Niemal ¼ kolejnych nie potrafiła w ogóle podać czasu
przeżycia. W sumie jedynie 12% uznało, że daliby sobie radę przez co najmniej 2 tygodnie.
Średni czas przeżycia liczony dla podających konkretne odpowiedzi wyniósł 11,7 dnia.
Biorąc pod uwagę, że badanie prowadzono w relatywnie ciepłym okresie roku (wrzesień 2008 ) można
przypuszczać, że obecnie (zima 2008/2009) szacunki znacznie by się obniżyły.
'4-7 dni'
31%
'do 4 dni'
20%
8-14 dni'
14%
'15-60 dni'
10%
pow 60 dni'
2%
Trudno
powiedzieć'
23%
-3-
Przyzwyczajenie do stałej oferty konsumpcyjnej zdecydowanie bardziej dostępnej w miastach niż na
wsiach jest jednym z czynników istotnych dla zapasów domowych i w rezultacie szacunków przeżycia.
O ile osoby z miast (praktycznie niezależnie od ich wielkości) szacowały okres przeżycia na nieco
poniżej 10 dni, osoby na wsi na ponad 15 dni, czyli o 50% dłużej. Natomiast istotne okazały się także
dochody im wyższe tym szacowany okres przeżycia dłuższy (średnio 7,5 dnia wśród osób mających
miesięczne dochody netto w gospodarstwie poniżej 1100 zł, a 12,6 dnia w gospodarstwach
o dochodach powyżej 2000 zł). Pewne znaczenie ma też wiek i - co za tym idzie - doświadczenie czy
przyzwyczajenia: najstarsi (pow. 65 roku życia) szacowali swoje przeżycie średnio na ok. 13 dni,
najmłodsi (15-29 lat) na mniej niż 11 dni.
Czy wyniki badania wskazują na to, że nie jesteśmy odpowiednio przewidujący? Czy warto coś
zmieniać w naszych zachowaniach? Biorąc pod uwagę doniesienia medialne o kolejnych awariach
czy anomaliach pogodowych być może tak, bo szczególnie w ostatnich latach zdarzają się one
relatywnie często i w nieoczekiwanych porach (choćby awaria urządzeń energetycznych wiosną 2008
na Pomorzu Zachodnim pod wpływem niezwykłych o tej porze roku opadów śniegu). Służby
antykryzysowe zwykle radzą sobie z przywróceniem normalnego życia w czasie krótszym niż 7 dni,
ale zapewne warto stale dbać o odpowiedni zapas w domu wody, czy niezbędnych leków i nie liczyć
jedynie na otwarte niemal 24/7/365 „zewnętrzne lodówki” pod marką „żabka” czy BP Express, czy
dostawy z helikoptera/ cysterny.
-4-
O IMAS International
Nasza firma działa na rynku polskim od 1994 roku, w pierwszej 20 firm badawczych w kraju.
Prowadzimy badania rynkowe i opinii społecznej zarówno w Polsce, jak też za granicą – w Europie,
Azji, Ameryce, Afryce. Nasi klienci – producenci, sprzedawcy, instytuty badawcze, media, instytucje
publiczne, organizacje pozarządowe - doceniają w nas profesjonalizm, skuteczność i dopasowywanie
oferty do ich możliwości i potrzeb. Oferujemy pełen zakres metod i technik, prowadzimy badania face
to face, CATI, CAPI, CAWI, zarówno jakościowe jak ilościowe. Więcej informacji można uzyskać na:
www.imas.pl
W przypadku cytowania wyników badania, prosimy podać pełną nazwę firmy oraz metodologię.
Kontakt: Damian Michalski, Beata Pachnowska, [email protected] , tel: (071) 78 27 900